Nu iedereen met een Mac kan updaten naar OS X El Capitan, is het een goed moment om het nieuwe besturingssysteem eens onder de loep te nemen. Wat is er veranderd en moet je upgraden?

Iedereen die nu OS X Yosemite draait, kan (en zou moeten) updaten naar El Capitan. Volgens Apple had Yosemite "the fastest adoption ever", dus waarschijnlijk zal El Capitan ook populair zijn. In het update-schema van Apple is El Capitan een kleine update, na de grote Yosemite update van vorig jaar. Dat betekent dat El Capitan zich vooral richt op een paar handige veranderingen, app updates en een enorme stapel bug fixes. Lees ook: Mac OS X El Capitan beschikbaar: Dit moet je doen voor je updatet.

Weinig verandering?

Als je van Yosemite komt, zul je in eerste instantie weinig verandering merken. Het gebruik en de besturing van je Mac is hetzelfde gebleven, het is alleen net iets prettiger geworden. Omdat het een kleine update lijkt te zijn, haal je misschien al snel je schouders op bij El Capitan. Ik heb mezelf hier ook op betrapt sinds de publieke beta uitkwam. En eigenlijk is dat ook wel terecht. El Capitan heeft geen killer features die het een revolutionaire update maken, maar daar gaat het ook niet om. Het gaat bij El Capitan om de filosofie erachter.

El Capitan maakt het makkelijk een power user te worden

Als je het kort samen wilt vatten, doet El Capitan wat apps van derden al jaren mogelijk maakten. Het enige verschil is dat El Capitan dit direct in het OS stopt. Spotlight is nu meer dan een simpele zoekmachine voor je Mac, venstermanagement is stukken eenvoudiger en Notities zijn nu (net als in iOS 9) meer dan een simpele blok tekst. Dit alles loste ik al jaren op met apps en add-ons, dus voor mij bracht El Capitan op het eerste oog weinig nieuws. Maar wat Apple, in mijn ogen, met El Capitan vooral heeft gedaan, is de brug tussen casual- en power users een stuk kleiner gemaakt.

Twee apps naast elkaar

Neem bijvoorbeeld Split View, waarmee je twee apps full-screen naast elkaar kunt draaien. De vergelijking met iOS 9 op de iPad is natuurlijk snel gemaakt, maar gelukkig is de functie niet klakkeloos gekopieerd. Apple heeft de groene knop van het kleine stoplichtje (linksboven in elk venster) gebruikt om Split View te activeren. Hou de knop lang ingedrukt en kies vervolgens de tweede app. Dit werkt fantastisch, ondanks dat een aantal oudere apps dit niet ondersteunen. Ook kun je - net als op de iPad - de balk tussen de vensters verslepen om de grootte aan te passen.

Ikzelf gebruik het meer dan ik van tevoren had gedacht. Ik werk in Pages aan de linkerkant, terwijl ik rechts Safari heb draaien zodat ik snel wat op kan zoeken. Het beste aan Split View is dat het makkelijk te ontdekken is. Ik maakte al veel gebruik van verschillende bureaubladen om snel tussen apps te switchen en kwam er op die manier achter hoe Split View werkte.

©PXimport

Mission Control in OS X El Capitan.

Mission Control heeft opgeruimd

Over werken met verschillende bureaubladen gesproken, Apple is eindelijk afgestapt van het opstapelen van vensters in Mission Control. Alle geopende vensters op je bureaublad staan nu netjes naast elkaar, respectievelijk aan hoe ze op je bureaublad gerangschikt waren. Je kunt vanuit hier elke app naar de balk bovenaan het scherm slepen om hem full-screen te gebruiken. En wanneer je hem over een andere full-screen app plaatst, wordt er onmiddellijk een Split View gecreëerd.

Spotlight is bijna Siri, maar niet helemaal

Net als in voorloper Yosemite kan Spotlight ook in El Capitan zoeken op internet. Je kunt bijvoorbeeld het weer opzoeken, aandelen checken, sportuitslagen zien en kattenfilmpjes bekijken. Dit alles direct in het Spotlight-venster. Helaas is Spotlight wederom geen Siri. Leek het verbeterde Spotlight bij Yosemite ons een inkopper voor Siri, Apple denkt daar duidelijk anders over.

Wat me opvalt is dat Siri op iOS een stuk slimmer is dan Spotlight op OS X. Als ik aan Siri vraag of ze me wilt helpen onthouden vanmiddag melk te kopen, wordt er een automatisch een herinnering aangemaakt. Als ik dat aan Spotlight vraag, krijg ik een email uit 2011 die ik aan mezelf heb gestuurd in het pre-Herinneringen tijdperk van iOS. Een herinnering maken zit er in ieder geval niet in.

©PXimport

Spotlight is nog geen Siri.

Zeker nu Microsoft Cortana rechtstreeks heeft ingebouwd in Windows 10, verbaast het me enorm dat Apple niet iets dergelijks heeft gedaan met Siri en Spotlight. Je zult me niet snel zien praten tegen m'n Mac, maar de technologie achter Siri lijkt makkelijk te implementeren in Spotlight door middel van geschreven tekst. De beslissing om Siri en Spotlight niet te combineren wordt alleen maar vreemder door het feit dat Spotlight wel degelijk is geüpdatet om standaard zinnen te herkennen, zoals "emails van Jeroen uit 2011 over volleybal". Dit werkt erg goed - de relevante email verschijnt bijna meteen. De grens tussen wat Siri kan doen en wat Spotlight kan, lijkt langzaam te verdwijnen. Waarom die nog niet helemaal verdwenen is, is mij een raadsel.

Veel veranderingen op systeemniveau

Apple heeft een hoop aangepast op systeemniveau. Zo gebruikt El Capitan het nieuwe lettertype San Francisco, net als iOS 9 en de Apple Watch. Of dit een verbetering is, zal voor iedereen anders zijn. Maar ik vind het prettig leesbaar en was er na een dag aan gewend.

Ook heeft Apple wat veranderingen aangebracht onder de motorkap. Grafische prestaties lopen voortaan via Metal: een hoopje code wat het voor ontwikkelaars makkelijker maakt om de grafische processor aan te spreken. Apples apps maken hier al gebruik van en dat kunnen apps van derden ook.

Ik hoopte dat Metal mijn Mac niet alleen sneller zou maken, maar ook wat extra batterijduur op zou leveren. Dat laatste heb ik niet kunnen ontdekken. Metal lijkt vooral bepaalde taken efficiënter te laten uitvoeren, maar dat extra uurtje gebruik na het opladen heb ik nog niet ontdekt.

©PXimport

Gepinde tabs.

Safari is weer mijn standaardbrowser

Naast Split View zijn de nieuwe features in Safari misschien wel mijn favoriete verbetering in El Capitan. Je kunt nu tabbladen 'pinnen'. Gepinde tabbladen zijn moeilijker af te sluiten, waardoor je niet meer per ongeluk een belangrijke website afsluit.

Elk tabblad geeft nu ook aan of het geluid produceert, wat handig is als je snel wilt zien waar dat ene irritante geluid steeds vandaan komt. Ook kun je meteen het geluid dempen.

Ik maak veel gebruik van gepinde tabbladen, wat voorheen mijn reden was om Google Chrome te gebruiken in plaats van Safari. Sinds El Capitan is Safari weer mijn standaardbrowser en kan ik heerlijk over het web struinen zonder Flash Player.

"Back to the Mac"

Apple kondigde in 2010 OS X Lion aan, tijdens een event dat "Back to the Mac" heette. Het idee was om handige iOS features naar de Mac te brengen. Het opvallende was dat deze features heel erg desktop-achtig aanvoelden en niet als gekopieerde functies van een mobiel besturingssysteem.

©PXimport

Split View voelt hetzelfde op de Mac en iPad.

Nu gebeurt praktisch hetzelfde, maar het lijkt nog beter uitgevoerd te zijn. Voorheen kon je met Apple's eigen apps basale taken prima uitvoeren, maar was er best wat expertise nodig om een power user te worden. Nu heeft iedereen met een iPhone of iPad al toegang tot deze geavanceerde features en is het met El Capitan vrijwel net zo makkelijk geworden om je Mac zo productief mogelijk te gebruiken.

El Capitan lijkt Apples sterkste argument om binnen Apples ecosysteem te leven. Na een paar weken met El Capitan gewerkt te hebben, is dit wat mij betreft nog steeds het geval. Met apps van derden en handige add-ons kun je nog steeds dingen doen die standaard niet mogelijk zijn met El Capitan, maar de kloof wordt steeds kleiner.

Een paar jaar terug was het enige onderdeel van je Mac dat iets over je iPhone wist, iTunes. En dat was voor velen ook het meest vreselijke onderdeel van de Mac. Nu weet je Mac alles van je iPhone en iPad, en vice versa. En als dit af en toe niet het geval is, laat El Capitan je op een soortgelijke manier werken met je Mac als de manier die je al gewend bent van je iOS-apparaat.

Dat is El Capitan's grootste kracht. En dat gaat vele gebruikers helpen om veel meer met hun Mac te doen.

Reageert Windows op jouw (oude) pc of laptop stroperig? Via allerlei kunstgrepen kun je de boel mogelijk nog wat vlottrekken, maar verwacht geen wonderen. Iets wat écht helpt, is de installatie van een lichtgewicht besturingssysteem. De relatief nieuwe en gratis Linux-distributie CachyOS is hiervoor heel geschikt. Je komt in de overzichtelijke gebruikersomgeving heel wat vertrouwde namen tegen.

CachyOS is tot dusver onderbelicht gebleven. Ten onrechte, want volgens de bekende informatieve website Distrowatch wint dit besturingssysteem in rap tempo terrein. Niet voor niets staat CachyOS inmiddels in de top tien van populairste Linux-systemen.

Opstartbare usb-stick maken

Je hebt van CachyOS een zogeheten image nodig. Hiermee ga je op een later moment de installatie in orde maken. Er bestaan verschillende versies van het besturingssysteem. In dit artikel gaan we aan de slag met de desktopeditie. Surf naar www.cachyos.org/download en klik op Download Desktop Edition / Direct om het iso-bestand op te slaan.

Je kunt CachyOS het beste vanaf een opstartbare usb-stick installeren. Je moet het opslagmedium hiervoor klaarmaken. Er bestaan diverse hulpprogramma’s waarmee dat kan. De ontwikkelaar adviseert balenaEtcher. Dit tooltje is voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Verbind eerst een usb-stick met minimaal 8 GB opslagruimte met een willekeurige computer en start het programma daarna op. Via Flash from file selecteer je in de verkenner het iso-bestand. Klik nu op Select target en vink de usb-stick aan. Bevestig met Select. Je klikt als laatste op Flash om de opstartbare usb-stick te creëren.

Live-omgeving

Het is nu de bedoeling om de beoogde CachyOS-computer met de zojuist gemaakte usb-stick op te starten. Sluit de opslagdrager aan en schakel het systeem in. Druk tijdens de opstartfase op een specifieke toets om het computermenu (BIOS of UEFI) te openen. Vaak is dat F2, maar het kan bijvoorbeeld ook F10, F12 of Delete zijn. Dat verschilt per computer. Het is nu zaak om de usb-stick als eerste opstartschijf te selecteren. Kijk of je een onderdeel als Boot, Boot Priority of iets soortgelijks kunt vinden. Met behulp van de muis of pijltjestoetsen kun je vaak de opstartvolgorde wijzigen. Als dat eenmaal is gelukt, herstart je de computer.

Zodra het menu van CachyOS verschijnt, kies je voor een standaardinstallatie. Dat is doorgaans de bovenste optie. Bevestig vervolgens met Enter. Na even wachten komt de live-omgeving tevoorschijn. Dat is in feite een voorproefje van het besturingssysteem waarin je alvast wat zaken kunt uitproberen. Klik in het welkomstvenster op Launch installer om de definitieve installatie te starten.

Voorafgaand aan de installatie kom je eerst in de live-omgeving van CachyOS terecht.

Installatie uitvoeren

Je controleert in het installatiescherm of de Nederlandse taal is geselecteerd en kiest in het volgende venster de juiste regio. Via Volgende selecteer je de gewenste toetsenbordindeling. Klik verder en bepaal op welke partitie je CachyOS wilt installeren. Wil je met een schone lei beginnen, dan ligt de optie Wis schijf voor de hand. Wijs daarna in het uitrolmenu ext4 aan als bestandssysteem. Daarmee creëer je namelijk een stabiele werkomgeving.

Overigens kun je CachyOS eventueel ook naast Windows installeren. Voor het inrichten van zo’n dualboot-systeem moet je de juiste partitie aan de Linux-distributie toewijzen. Maak een keuze en bevestig met Volgende.

Het besturingssysteem is in allerlei sausjes beschikbaar. Voor deze workshop selecteren we Plasma Desktop, maar het staat je vrij om een ander uiterlijk te kiezen. In het volgende scherm voeg je eventueel extra onderdelen toe, al kan dat ook op een later moment. Laat de standaardinstellingen ongewijzigd en klik wederom op Volgende. Vul nu een naam, gebruikersnaam en computernaam in. Je bedenkt ook een wachtwoord. Via Volgende / Installeer / Install Now wordt de installatie uitgevoerd. Je zet na afloop een vinkje voor Nu herstarten en klikt op Voltooid.

Je kunt tussen maar liefst zeventien lay-outs kiezen!

Eerste kennismaking

Als de installatie is gelukt, start het zojuist geïnstalleerde Linux-systeem voor het eerst op. Typ het wachtwoord om door te gaan naar het bureaublad. Elke keer dat CachyOS opent, verschijnt er een welkomstvenster. Klik dat nog niet weg, want je hebt hiermee snel toegang tot enkele handige onderdelen. Daar gaan we zo dadelijk mee aan de slag.

Vanaf het prille begin hebben andere personen niet zomaar toegang tot jouw computer.

Wie Windows gewend is, hoeft vermoedelijk niet lang te wennen aan de navigatiestructuur. Klik linksonder op het logo van CachyOS om het startmenu te openen. Hier zijn flink wat applicaties over verschillende categorieën verdeeld. Kies bijvoorbeeld Systeem / Dolphin om een bestandsbrowser te openen. Hier vind je alle lokaal opgeslagen foto’s, video’s, documenten en overige bestanden. Daarnaast bevindt zich in Dolphin ook een prullenbak met verwijderde items.

Verder staan helemaal rechts van de taakbalk diverse systeempictogrammen. Daarmee regel je onder andere het geluid en de netwerktoegang. Via het kleine pijltje komen er nog meer pictogrammen tevoorschijn. Vraag bijvoorbeeld een overzicht van recente meldingen op of pas de energie-opties aan. Tot slot kun je hier ook scherminstellingen wijzigen.

Dolphin is een soort verkenner waarin je alle bestanden kunt terugvinden.

CachyOS bijwerken

Net zoals bij elk besturingssysteem is het belangrijk om de boel regelmatig bij te werken. Hiervoor komt het eerder genoemde welkomstvenster goed van pas. Heb je dat weggeklikt, dan haal je het weer tevoorschijn. Klik in het menu op Systeem en CachyOS Hello. Ga nu naar Programma’s / Aanpassingen en Systeem bijwerken. Na opgave van het juiste wachtwoord checkt een hulpprogramma of er updates zijn. Tik op de J-toets en Enter om het besturingssysteem bij te werken. Je sluit na afloop het venster met Enter.

Vertrouwde tooltjes

Elk besturingssysteem valt of staat met de beschikbare programma’s. Dat zit bij CachyOS wel goed. Er zijn zelfs een aantal nuttige tooltjes voorgeïnstalleerd. Zo gebruik je Cachy Browser om op internet te surfen en VLC Media Player om naar video’s te kijken. Verder vind je in het menu een fotoviewer (Gwenview), tekstverwerker (KWrite) en analyseprogramma (Systeemmonitor).

In Systeemmonitor zie je in hoeverre de processor en het werkgeheugen worden belast.

Je kunt in CachyOS nog veel meer toepassingen installeren. Klik in het welkomstscherm rechtsonder op Programma’s installeren. Er opent een venster met vijftien categorieën. Je klikt voor een categorie op het pijltje om de onderliggende tooltjes te tonen. Op die manier kom je allerlei vertrouwde namen op het spoor. Firefox is bijvoorbeeld een bekende browser, terwijl je met Thunderbird e-mailaccounts kunt beheren. Voor kantoortoepassingen is het LibreOffice-pakket een aanrader. Je komt daarnaast onder andere toepassingen voor e-bookbeheer (Calibre), fotobewerking (GIMP) en videomontages (Kdenlive) tegen. De keuze is reuze!

Wil je iets installeren? Zet dan achter een of meerdere programma’s een vinkje. Je kiest daarna Systeem bijwerken. Typ in het verschenen commandovenster het juiste wachtwoord en bevestig met Enter. Nadat alle programmagegevens zijn opgehaald, druk je achtereenvolgens op de J-toets en Enter. Is de installatie afgerond? Sluit dan met Enter het commandovenster. De freeware nestelt zich automatisch in het startmenu.

Je kunt vanuit CachyOS in één klap diverse bekende programma’s installeren.

Tot slot

In dit artikel komen alleen de basisbeginselen van CachyOS aan bod. Je kunt je ontdekkingstocht natuurlijk op eigen houtje vervolgen, want het besturingssysteem kent verrassend veel mogelijkheden. Bekijk alle onderdelen in het startmenu, zodat je CachyOS goed leert kennen.

Vooral het hulpprogramma Systeeminstellingen is de moeite waard. Hier kun je diverse zaken van de computer naar eigen wens aanpassen. Denk bijvoorbeeld aan het gedrag van de muis, het touchpad, het toetsenbord en de monitor. Je kunt ook de achtergrond, het thema en het lettertype wijzigen. Gebruik bovenaan zo nodig de zoekfunctie om een bepaalde instelling te vinden. Veel computerplezier!

In de Systeeminstellingen pas je talloze zaken naar eigen smaak aan, zoals het kleurenschema.

Met 10.000 exemplaren op de weg is de Kia EV6 een gevestigde naam in Nederland. Drie jaar na de introductie blijft het model opvallen binnen zijn klasse, zelfs met zijn originele specificaties. Nu heeft de EV6 een update gekregen. Irwin van InstaAutoVlog testte de vernieuwde versie.

Star Map-lichtsignatuur

De vernieuwde Kia EV6 valt op door zijn nieuwe Star Map-lichtsignatuur, die aansluit bij de stijl van andere Kia-modellen zoals de EV3 en EV9. Ook heeft de auto een strakker design met de LED Matrix-koplampen en een ander vormgegeven voorbumper, inclusief active air flaps.  Ook de 19 of 20 inch lichtmetalen wielen hebben een ander ontwerp gekregen. De achterbumper ziet er anders uit, en de wagen is verkrijgbaar in andere kleurstellingen, waaronder matblauw.

©Kia

Interieur en infotainment

Het interieur van de Kia EV6 is vernieuwd met een stuurwiel dat qua ontwerp aansluit bij de EV3. De middentunnel is voorzien van materialen die minder gevoelig zijn voor krassen en vingerafdrukken, en er zijn meerdere USB-C-aansluitingen toegevoegd. Het infotainmentsysteem is verbeterd: het scherm reageert sneller, en dankzij de Connected Car Navigation Cockpit (ccNc) biedt het nauwkeurigere EV-routeplanning, cloudgebaseerde navigatie en ondersteuning voor draadloos Apple CarPlay en Android Auto. Via OTA-updates blijft het systeem up-to-date.

©Kia

Biometrie en starten via de app

De draadloze telefoonlader in de Kia EV6 heeft een upgrade gekregen en levert nu 15 watt vermogen, een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de eerdere 5 watt. Ook het Meridian-audiosysteem is verfijnd. Daarnaast is er nu een vingerafdrukscanner op de middentunnel waarmee de auto kan worden gestart. Voor het ontgrendelen en vergrendelen van de auto wordt gebruikgemaakt van een 2.0 digitale sleutel, die via een smartphone werkt.

©Kia

Bereik: 428 tot 582 kilometer

De EV6 beschikt over een lichtere vierde-generatie batterij, die per cel meer energie vast kan houden en daardoor een grotere capaciteit heeft: van 58 naar 63 en van 77,4 naar 84kWh. De Standard Range heeft een bereik van maximaal 428 kilometer en de Long Range maximaal 582 kilometer. Het verbeterde regeneratief remsysteem heeft een piek van 250 kW. 

Ondanks de toegenomen kiloWatturen kan je de batterij nog steeds in 18 minuten van 10 naar 80 procent snelladen. De halverwege het snellaadproces aanwezige pauze van het oude model, om alle cellen te controleren, is verdwenen. 

©Kia

Dynamischer rij-ervaring

De Kia EV6 is uitgerust met de derde generatie Frequency Selective Dampers, ontworpen om zowel rijdynamiek als comfort te verbeteren. Deze dempers zijn lichter en compacter, wat bijdraagt aan een verbeterde rijervaring. Kia heeft daarnaast extra aandacht besteed aan geluidsisolatie, onder meer door de vloerbedekking los te koppelen van de bodemplaat. De EV6 behoudt zijn sportieve karakter en biedt een dynamischere rij-ervaring dan concurrenten zoals de IONIQ 5 of XPENG G6.

©Kia

Video Kia EV6

Meer weten en zien over de nieuwe Kia EV6? Bekijk dan de video van InstaAutoVlog