Dtp-programma’s, zoals Adobe InDesign en QuarkXPress, zijn natuurlijk van topklasse, maar je betaalt er flink voor en er is een behoorlijke leercurve. Microsoft Publisher is toegankelijker, maar beperkter. De applicatie staat ook niet in alle Office-suites. Wist je dat je met Microsoft Word ook een eind kunt komen? We leggen uit hoe vormgeven in Word werkt.

Microsoft Word is een tekstverwerker, maar dat wel van het soort waarvan wordt beweerd dat 80 procent van de gebruikers slechts 20 procent van de mogelijkheden benut. Met dit artikel proberen we dat laatste percentage samen met jou wat op te krikken. We gaan vooral kijken naar tips en technieken die Microsoft Word de allure geven van een heus dtp-pakket. Je zult zien dat je met handigheden, zoals gekoppelde tekstvakken, slimme objectpositionering en decoratieve initialen, aardig in de buurt komt van dtp-pakketten als Microsoft Publisher of het gratis opensource-programma Scribus. En je blijft daarbij lekker comfortabel bij je vertrouwde tekstverwerker.

Paginaformaat

Wanneer je een nieuw Word-document begint is de kans groot dat het om een A4-formaat gaat. Heb je voor je uiteindelijke publicatie een ander formaat op het oog, dan kun je beter de paginagrootte afstemmen op de beoogde afmetingen. Open hiervoor het tabblad Indeling en klik op Formaat in de rubriek Pagina-instelling. Onderaan het uitklapmenu vind je de optie Meer papierformaten. Op het tabblad Papier vul je de gewenste Breedte en Hoogte in.

Ben je van plan je publicatie naderhand rondom bij te knippen of naar een drukkerij te sturen? Stel het papierformaat dan zowel in de hoogte als in de breedte met zo’n 0,6 centimeter groter in. Voor een visitekaartje van bijvoorbeeld 8,5 bij 5,5 centimeter kies je voor het formaat van 9,1 bij 6,1 centimeter. Deze extra ruimte kun je benutten voor de zogenoemde afloop (bleed). Het is de bedoeling dat die afloop uiteindelijk netjes wordt weggesneden.

©PXimport

Veiligheidsmarges

Helaas kent Word geen functie voor een echte afloop. Wel kun je veiligheidsmarges opgeven op 0,3 centimeter afstand van de vier randen. Foto’s kun je tot deze marges positioneren, terwijl je minstens 0,5 centimeter van deze marges wegblijft voor tekst en objecten als logo’s. Concreet: je afloop is een rand van 3 millimeter rond (en dus groter dan) het eindformaat, terwijl de eigenlijke tekstmarge een marge is van 5 millimeter binnen (en dus kleiner dan) het eindformaat.

Open hiervoor opnieuw Indeling en kies Marges, Aangepaste marges. Zowel bij Boven, Onder, Links als Rechts vul je dan telkens 0,3 cm in. Bevestig met OK.

Wanneer naderhand de afloop wordt weggesneden leunen de afbeeldingen die je tot daar had gepositioneerd, mooi tot tegen de paginarand. 

©PXimport

Sjablonen

©PXimport

Stijlen

Maak je een meerdere publicatietypes voor je vereniging of bedrijf, dan wil je vast met een herkenbare huisstijl werken. De beste garantie op consistentie bieden thema’s en stijlen. In een notendop kun je daar in Word als volgt mee aan de slag. Open het tabblad Ontwerpen en druk links op de knop Thema’s. Selecteer een thema dat het beste aansluit bij het beoogde design. Druk op Ctrl+Alt+Shift+S (of ga naar Start en klik op het pijlknopje rechtsonder de rubriek Stijlen) om de stijlen te zien die bij dit thema horen. Je hoeft nu maar een stuk tekst te selecteren en een geschikte stijl in het venster te kiezen.

Het is trouwens mogelijk om een stijl aan te passen. Klik de stijl met rechts aan in het venster en kies Wijzigen. Voer de nodige aanpassingen door en bevestig met OK. Alle tekstfragmenten in je document waarop je deze stijl eerder had toegepast, worden nu automatisch veranderd. Je kunt bij Stijlen ook de knop Nieuwe stijl gebruiken (onderaan). Op basis van de geselecteerde stijl kun je nu snel een nieuwe stijl creëren en gebruiken.

©PXimport

Tekstvakken: creatie

Tekstvakken zijn eigenlijk een onmisbaar onderdeel voor dtp-publicaties in Word. Je kunt er namelijk tekst, afbeeldingen en andere objecten in kwijt en ze laten zich tevens schalen en nauwkeurig (her)positioneren. Om een tekstvak te creëren open je het tabblad Invoegen en druk je op de knop Tekstvak in de rubriek Tekst. Je kunt uit tientallen ingebouwde ontwerpen kiezen, maar je kunt ook je eigen tekstvak ontwerpen.

Klik hiervoor onderaan op Tekstvak maken. De tekstcursor verandert nu in een plus waarmee je een of meer tekstvakken op (ongeveer) de gewenste positie in je document tekent. Om die correct te positioneren en uit te lijnen, plaats je op het tabblad Beeld (tijdelijk) een vinkje bij zowel Linialen als Rasterlijnen. Wanneer je vervolgens zo’n tekstvak selecteert, kun je de afmetingen in de linialen aflezen.

Om de afmetingen aan te passen, hoef je maar in een tekstvak te dubbelklikken. Hiermee wordt het tabblad Vormindeling beschikbaar. Rechtsboven vind je de aanpasbare afmetingen. Vanuit dit tabblad kun je het tekstvak ook verder bewerken. Probeer je hier bijvoorbeeld gerust even Vormopvulling, Vormeffecten en Tekstrichting uit (voor een verticale tekst).

©PXimport

Tekstvakken: koppeling

Om je eigen tekst te kunnen typen, klik je één keer in het tekstvak. Werk je tijdelijk liever met een dummytekst, tik dan gewoon =rand() in. Word genereert nu een willekeurige tekst uit de ondersteuningspagina’s van Microsoft. Je kunt ook =rand(x,y) intikken. Hierbij staat de x voor het aantal gewenste alinea’s en y voor het aantal zinnen per alinea.

Het kan natuurlijk gebeuren dat je tekst niet helemaal binnen zo’n tekstvak past. Je kunt dat vak dan vergroten, maar misschien is het de bedoeling dat je maar een deel van de tekst in het vak plaatst. Zoiets zie je wel vaker bij brochures: in een kader op de eerste pagina vind je de begintekst en de rest lees je op een vervolgpagina.

Dit regel je als volgt. Teken of plaats eerst de benodigde tekstvakken. Tik of plak de tekst in het eerste tekstkader. Selecteer dit, open het tabblad Vormgeving en klik op Koppelen in de rubriek Tekst. De tekstcursor verandert nu in een beker-icoon waarmee je in het volgende tekstkader klikt. Het vervolg van de tekst verschijnt nu in dit kader.

Selecteer ook dit kader, klik weer op Koppelen en klik het derde kader aan. Dit kun je herhalen tot alle tekst een plek in de tekstkaders heeft gekregen. Je zult merken: wanneer je bijvoorbeeld het eerste kader kleiner of groter maakt, past de tekst zich automatisch in alle gekoppelde tekstvakken aan. Je kunt op elk moment de koppeling ook weer ongedaan maken via de optie Koppeling verbreken.

©PXimport

Tekstvakken: positionering

Wanneer je een tekstvak selecteert, verschijnen handgrepen waarmee je het vak kunt schalen, roteren en verplaatsen. Het is ook mogelijk twee vakken deels te laten overlappen, wat een bijzondere touch aan je lay-out kan geven. Om een tekstvak meer naar achteren of voren te halen, klik je het vak met de rechtermuisknop aan en kies je  Naar achtergrond of Naar voorgrond.

Om tekstvakken (en trouwens ook andere objecten, zoals afbeeldingen) mooi uit te lijnen, selecteer je de gewenste tekstvakken, open je  Vormindeling en kies je Uitlijnen in de rubriek Rangschikken. Selecteer hier Uitlijnen op marge, Uitlijnen op pagina of Geselecteerde objecten uitlijnen (om ze relatief tegenover elkaar uit te lijnen). Kies nogmaals Uitlijnen en selecteer dan een van mogelijke uitlijningen: verticaal of horizontaal en links, midden of rechts. Handig zijn verder de opties Horizontaal verdelen en Verticaal verdelen om de tekstvakken evenwichtig over de pagina te verspreiden.

We raden je aan hier de optie Hulplijnen voor uitlijning gebruiken in te schakelen. Je zult merken dat het correct positioneren dan meteen een stuk makkelijker wordt.

Wil je twee of meer tekstvakken als één geheel beschouwen, zodat bijvoorbeeld hun onderlinge positie behouden blijft? Selecteer die tekstvakken dan met de Shift-toets, rechtsklik op je selectie en kies Groeperen, Groeperen. Hier kun je natuurlijk ook weer Groep opheffen kiezen.

Objectanker

Wanneer je een tekstvak selecteert, heb je vast ook het anker-icoontje opgemerkt. Dit ankerpunt geeft aan dat het om een zogenoemd zwevend object gaat, dat zich op een laag bovenop je tekst(laag) bevindt. Dit kan kloppen, want je kunt zo’n tekstvak bijvoorbeeld over je gewone tekst heen schuiven.

Dit anker duidt meteen ook de positie (alinea) in je tekstdocument aan waaraan het tekstvak is gekoppeld. Zie je het ankerpunt niet, ga dan naar Bestand, Opties, Weergave en plaats een vinkje bij Objectankers. Goed om weten: voeg je na dit ankerpunt extra tekstregels toe dan blijft de positie van het tekstvak ongewijzigd. Voeg je die regels vóór het ankerpunt toe, dan schuift het tekstvak mee met je tekst.

Wil je dat het tekstvak ongeacht eventuele tekstwijzigingen steevast op die locatie in je document blijft staan? Klik dan met rechts op het geselecteerde tekstvak, kies Meer indelingsopties en verwijder het vinkje bij Object met tekst verplaatsen op het tabblad Positie. Een andere optie is nog Anker vergrendelen: die zorgt ervoor dat het tekstvak zich altijd op dezelfde pagina bevindt als het objectanker. Merk op dat je op dit tabblad ook heel nauwkeurig zelf de exacte verticale en horizontale positie van je tekstvak kunt ingeven.

©PXimport

Tekstterugloop

Zo’n objectanker kan niet alleen bij tekstvakken opduiken, maar bijvoorbeeld ook bij afbeeldingen die je in je document voegt (via Invoegen, Afbeeldingen). Standaard beschouwt Word dit als een inline object. Dat is automatisch gekoppeld aan de positie binnen de tekst(laag) waar je het plaatje hebt ingevoegd, zodat je geen anker-icoon te zien krijgt.

Je kunt zo’n afbeelding wel zwevend maken door een andere tekstterugloop te kiezen. Selecteer hiervoor afbeelding, open het tabblad Afbeeldingsopmaak, kies Tekstterugloop en duid een van de volgende opties aan: Vierkant, Dicht opeen, Transparant, Boven en onder, Achter tekst of Voor tekst. Meteen na je keuze verschijnt het ankerpunt en kun je de afbeelding binnen de eigen laag verplaatsen.

Stel, je hebt een plaatje gekozen waarbij je de tekst mooi langs de afbeelding wilt laten lopen. In dat geval wil je misschien eerst nog de achtergrond(kleur) verwijderen. Hiervoor klik je op het tabblad Afbeeldingsopmaak op Achtergrond verwijderen en vervolgens op Gebieden markeren om te verwijderen of op Gebieden markeren om te behouden. Trek met het potloodicoon een streep binnen het beoogde gebied dat je transparant wilt maken of net wilt behouden. Ben je hiermee klaar, kies dan Tekstterugloop, Dicht opeen en vervolgens Terugloopppunten bewerken. Je kunt de teruglooppunten nu zelf optimaal positioneren zodat je tekst mooi om de omtreklijnen van je (voorgrond)afbeelding heenloopt.

©PXimport

Sectionering

Tekstvakken zijn reuzehandig voor creatieve tekstopmaak, maar sommige technische manipulaties van je lay-out zijn beter te regelen met zogenoemde secties. Je wilt bijvoorbeeld een bepaald deel van een pagina een andere afdrukstand geven of van regelnummers voorzien. Dat doe je op deze manier.

Positioneer je tekstcursor tot net voor het begin van het fragment. Open het tabblad Indeling en kies Eindemarkeringen, Doorlopend. Herhaal dit net na het einde van het fragment. Klik vervolgens ergens in het fragment (de sectie), ga naar Indeling, Regelnummers en kies Doorlopend (gevolg door Regelnummeropties). Je zult zien dat alleen de sectie van regelnummers wordt voorzien. Kies je voor dit fragment bijvoorbeeld Indeling, Afdrukstand, Liggend, dan wordt alleen dit fragment, weliswaar op de volgende pagina, in een liggende stand geplaatst. Ga naar Start en klik op het knopje Alles weergeven in de rubriek Alinea om de (sectie)codes te zien.

©PXimport

Decoratief initiaal

Een decoratief initiaal maken vind je vast een leuke uitsmijter voor dit dtp-artikel. Dat is bovendien zeer eenvoudig in Word. Selecteer de alinea die je van zo’n initiaal wilt voorzien, open het menu Invoegen en kies Decoratieve initiaal in de rubriek Tekst. Kies In tekst of eventueel In marge en vervolgens Opties voor decoratieve initialen. Hier kun je dan onder meer de grootte, het lettertype en de afstand tot je gewone tekst aanpassen. Je zult merken dat Word ook van deze initiaal standaard een zwevend object maakt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week naar zulke deals. Wasmachines kunnen af en toe en vooral tijdens het centifugeren lawaai produceren, maar steeds meer fabrikanten gebruiken technieken om ook dat proces een stuk stiller te maken. Wij vonden vijf wasmachines die niet meer geluid produceren dan 72 dB en een zuinig energielabeel hebben.

We kunnen niet zonder een wasmachine en helaas hoort de geluidsproductie van het centrifugeren daar ook bij. Geluiden boven de 75 dB worden echter als vervelend ervaren, dus als een wasmachine daar tijdens het centrifuge-proces onder blijft, wordt dat gezien als een stille machine. Natuurlijk heeft de akoestiek van een ruimte ook invloed over hoe geluid wordt ervaren of verplaatst, maar de wasmachines die we hier bespreken produceren volgens de fabrikant in ieder geval niet meer dan 72 dB.

Haier HW80-BP14929A-S

Deze Haier HW80-BP14929A-S is goedkoop, stil én energiezuinig. Zodra deze wasmachine op het maximale toerental van 1400 rotaties per minuut centrifugeert, komt het geluidsniveau niet boven de 70 decibel uit. Verder voldoet dit witgoedproduct aan de eisen van energielabel A. Ga bij honderd wasjes uit van een stroomverbruik van slechts 42 kilowattuur wanneer je het zogeheten eco 40-60-wasprogramma gebruikt.

Aan de hand van een laadsensor kiest de HW80-BP14929A-S op eigen houtje de ideale wastijd. Je kunt maximaal acht kilo kleding in de trommel kwijt. Het simpele bedieningspaneel geeft je toegang tot vijftien wasprogramma's. Kijk wel eerst even in de handleiding om de betekenis van elk pictogram te leren kennen. In tegenstelling tot de meeste andere wasmachines bevat het bedieningspaneel van dit model namelijk geen tekstaanduidingen. Je kunt onder meer een stoomfunctie activeren. Deze wascyclus is handig wanneer je kledingstukken even snel wilt opfrissen. Voor mensen met zonnepanelen is het gunstig om de start van een wasprogramma naar een zonnig tijdstip uit te stellen.

Siemens iQ500 WN54G2A7NL

De Siemens WN54G2A7NL is een wasmachine en droger ineen. Ga je wassen, dan is de trommel goed voor een capaciteit van maar liefst 10,5 kilo kleding. De droogfunctie ondersteunt een maximaal vulgewicht van zes kilo. Kortom een ideaal apparaat voor gezinnen! Je kunt op maximaal 1400 rotaties per minuut centrifugeren. Het maximale geluidsniveau bedraagt in dat geval 70 decibel. Verder is de wasfunctie van dit witgoedproduct gecertificeerd met energielabel A. Honderd cycli resulteren in een stroomverbruik van 51 kilowattuur.

Op basis van de belading en vuilgraad bepaalt de WN54G2A7NL zelfstandig de juiste hoeveelheid wasmiddel. Heb je haast? Gebruik dan de zogenoemde Wash & Dry 60-cyclus. Je wast en droogt daarmee één kilo kleding in hoogstens een uur. Als je een hekel hebt aan strijken, doe je een beroep op de kreukherstellende modus. Zie je na de start van een programma nog een verdwaald kledingstuk liggen? Dankzij de bijvulfunctie doe je dat alsnog in de trommel.

Siemens WG44G2ZWNL

Deze wasmachine ondersteunt een vulgewicht van negen kilo kleding en een maximale centrifugeersnelheid van 1400 rotaties per minuut. Op zijn luidst maakt het apparaat zeventig decibel geluid. Het product is voorzien van energielabel A. Reken bij honderd wasbeurten op een stroomverbruik van ongeveer 49 kilowattuur. Het waterverbruik valt eveneens mee. Op basis van de belading voegt de WG44G2ZWNL namelijk precies genoeg water toe.

Het gelikte bedieningspaneel telt flink wat wasprogramma's, zoals Outdoor, Lingerie, Katoen, Eco 40-60, Kreukherstellend en Wol. Als je na aanvang van een cyclus nog iets in de trommel wilt doen, tik je onder het display op Bijvullen. Verder zijn er opties voor trommelreiniging en vlekkenverwijdering. Tot slot kun je ook nog eens pijlsnel wassen. Doe 2 of 3,5 kilo wasgoed in de verlichte trommel en wacht respectievelijk vijftien of dertig minuten. Siemens geeft tien jaar garantie op de motor.

Miele WEB375 WPS

Zoek je een extra stille wasmachine met een lange verwachte levensduur? Kijk dan eens naar deze Miele WEB375 WPS. Als de wasmachine op een snelheid van 1400 rotaties per minuut centrifugeert, bedraagt het geluidsniveau net 72 dB. Zoals we van het Duitse merk gewend zijn, is de bouwkwaliteit dik in orde. Miele gebruikt kwalitatieve onderdelen die bij normaal gebruik vaak tot wel twintig jaar meegaan. Dit model heeft een riant vulgewicht van 8 kilo.

Het Nederlandstalige bedieningspaneel spreekt eigenlijk voor zich. Met de draaiknop selecteer je het gewenste programma, zoals Katoen, Kreukherstellend, Fijne was, Wol, Zijde of Overhemden. Het stroomverbruik van deze wasmachine valt overigens mee, want dit product is gecertificeerd met energielabel A. Na honderd wasjes komt het stroomverbruik uit op ongeveer 38 kilowattuur.

Bosch WNA144V9NL

Behalve wassen kun je met dit apparaat óók drogen. Doe voor de genoemde taken respectievelijk negen of vijf kilo kleding in de trommel. Het is zelfs mogelijk om een kleine hoeveelheid kleding binnen zestig minuten te wassen en te drogen. Een pluspunt is het geringe geluidsniveau van 70 decibel op een maximale centrifugeersnelheid van hoogstens 1400 rotaties per minuut.

Vergeleken met de overige besproken wasmachines heeft dit model een iets hoger energieverbruik van 57 kilowattuur bij honderd cycli. Daarmee voldoet de wasfunctie aan de eisen van het nog altijd zuinige energielabel B. Doe je weinig wasgoed in de trommel? De WNA144V9NL stemt het waterverbruik daarop af, waardoor je verspilling voorkomt. Het bedieningspaneel bevat alle gangbare wasprogramma's, waaronder Katoen, kreukherstellend, Wol en Fijne was. Je kunt na de start van een wascyclus op een later moment nog een kledingstuk toevoegen.

Maak je weleens een filmpje? Daarin zitten meestal stukken die oninteressant zijn. Met de gratis tool VLC media player kun je zo’n video moeiteloos en nauwkeurig tot op het frame inkorten.

Mediatitel verbergen

VLC media player (www.videolan.org) is een van de populairste mediaspelers. Niet alleen omdat de opensource-software voortdurend wordt verbeterd, maar vooral omdat de app zoveel verschillende media moeiteloos kan afspelen en converteren. We gebruiken de tool ook graag om video in te korten. Standaard toont VLC in het begin gedurende enkele seconden de naam van het videobestand. Vind je dat (net als wij) storend, vooral als je in die zone een knip wilt geven? Schakel dit uit door de Eenvoudige voorkeuren te openen met Ctrl+P (met de P van preferences, op de Mac gebruik je Cmd+,). Ga naar het tabblad Ondertitels / OSD en haal het vinkje weg bij de optie Mediatitel weergeven bij starten van de video.

Beginpositie bepalen

Het splitsen van een video in VLC verloopt anders dan bij een gewone videobewerkingstool waar je een slider moet verplaatsen. Met VLC maak je een opname van het deel van de video dat je wilt extraheren uit een langer filmpje. Het ingekorte fragment wordt dan opgeslagen als een nieuw videobestand en het oorspronkelijke bestand blijft ongewijzigd. Open VLC en klik op Open bestand om de video te selecteren die je wilt inkorten. Laad de video en zoek de exacte positie waar je de video wilt splitsen. Om het je gemakkelijk te maken, kun je de spatiebalk gebruiken om het filmpje te pauzeren en met dezelfde toets zet je het terug in gang. Je kunt de video frame voor frame afspelen door de E-toets in te drukken. Als je de E-toets continu indrukt, verspringt de video in slow motion. Op deze manier ga je naar de plaats waar je de beginknip wilt geven. Klik dan op de rode opnameknop links onder de video.

Opnemen

Laat de video verder lopen en/of gebruik de E-toets om de plaats te zoeken waar je het fragment wilt beëindigen. Klik opnieuw op dezelfde opnameknop om de laatste knip te geven. Dat is alles. De ingekorte video wordt automatisch opgeslagen in de map Video's op je computer. Op de Mac komt dit fragment in de map Films.