Foto’s die je met een smartphones schiet, kun je meteen delen met vrienden en op sociale media. Daarom is het zo belangrijk dat je foto’s direct kunt bewerken, waar je ook bent en zonder dat je eerst naar huis hoeft om je pc op te starten. Snapseed is daar uitermate geschikt voor.

Tip 01: Snapseed

Om te starten met bewerken, kies je in Snapseed een foto uit en tik je rechtsonderin op het pictogram van het pennetje. Vervolgens vind je onder Tools krachtige gereedschappen om jouw foto tot in de puntjes te bewerken. Bij Filters vind je leuke effecten. Hiermee geef je een foto met een simpele tik of veeg snel en makkelijk een bepaalde uitstraling, zonder dat je aan tientallen schuifjes hoeft te in te stellen. Snapseed is er voor Android en iOS. Je kunt het op zowel een smartphone als een tablet gebruiken: je kunt dus altijd en overal je foto’s bewerken. Lees ook: De beste tips en tools voor fotobewerking.

©PXimport

Tip 02: Helderheid

Het is een goed idee om te beginnen met de bewerkingen die je onder Tools / Afstellen vindt. Je optimaliseert er de belichting en de kleuren, dus daar valt erg veel winst te behalen. Stel dat een foto onderbelicht is (te donker) of juist overbelicht (te licht), dan los je dat hier eenvoudig op. Veeg eerst verticaal over het scherm om Helderheid te kiezen. Veeg daarna horizontaal om de belichting beter in te stellen. Naar links wordt de foto donkerder, naar rechts lichter. Een bewerking selecteren en vervolgens toepassen doe je in Snapseed trouwens altijd door eerst verticaal en daarna horizontaal te vegen.

©PXimport

Tip 03: Spelen met licht

Het kan ook zijn dat alleen een deel van de foto te licht of te donker is. Bij een landschapsfoto is de lucht misschien te fel omdat je richting de zon fotografeert, waardoor je de wolkenstructuur niet goed ziet en het blauw nogal flets is. Of iemand is onherkenbaar omdat hij in de schaduw onder een boom staat. Kies in het eerste geval bij Tools / Afstellen voor Hooglichten om alleen de lichtste delen van de foto iets af te zwakken. In het tweede geval kies je Schaduw om de donkere delen duidelijker te maken. Andersom – lichte delen lichter maken en donkere delen donkerder – kan natuurlijk ook. Dat doe je bijvoorbeeld om het verschil tussen de twee extra te benadrukken, of om storende objecten weg te moffelen door expres een stukje van de foto over- of onder te belichten. Als je alle drie de bewerkingen nodig hebt, begin dan met Helderheid en finetune de foto daarna met Hooglichten en Schaduw.

©PXimport

Tip 04: Contrast

Als het licht egaal is, zoals op een bewolkt dag of bij dichte mist, kan een foto er wat mat uitzien. Er is dan erg weinig contrast omdat er noch schaduwen, noch felverlichte gebieden zijn. Met Afstellen / Contrast voeg je dan wat extra pit aan de foto toe, doordat licht en donker daarmee versterkt wordt. Andersom kun je het contrast ook verlagen als er juist een te groot verschil is en de foto te hard oogt. Afstellen / Sfeer is hier een slimme variant op. Deze bewerking probeert licht en donker allebei zo duidelijk mogelijk te krijgen. Het is een handige manier om zowel de lichte als de donkere gebieden van een foto goed doortekend en kleurrijk te maken.

©PXimport

Tip 05: Kleurweergave

Zodra de belichting in orde is, zijn de kleuren aan de beurt. Onder Afstellen maak je met Verzadiging de kleuren feller door naar rechts te vegen. Veeg je naar links, dan zwak je de kleuren juist af, desnoods tot er uiteindelijk een zwart-witfoto overblijft. Met Warmte voeg je een warme of een koele kleurtint toe. Veeg naar links en de foto wordt blauwer gemaakt, zodat hij koeler lijkt. Veeg naar rechts om oranje toe te voegen en de foto dus een warmere tint te geven. Iets blauwer maken werkt bijvoorbeeld goed met sneeuw- en ijsfoto’s: zo wordt de kou benadrukt. Een zonsondergang kun je iets meer oranje maken, voor een warm en vrolijk gevoel. Je kunt met deze bewerking ook een lichte kleurzweem corrigeren.

©PXimport

Tip 06: Histogram

Het onderdeel Afstellen kent een hulpmiddel dat een beetje verborgen zit: het histogram. Linksonder in de foto zie je een klein staafdiagram. Tik erop en je krijgt een grafiek te zien met allemaal pieken – het heeft wel wat weg van een berglandschap. Dit is het histogram en het laat de lichtverdeling in een foto zien. Als je even vergeet dat er kleuren bestaan, kan elk puntje in een digitale foto zwart, wit, of een van de vele tinten grijs zijn. Uiterst links in het histogram staat daarom voor zwart, rechts is volledig wit en ertussenin vind je alle mogelijke grijstinten. Het histogram is een krachtig hulpmiddel. Als je erop let tijdens het aanpassen van de belichting, zie je heel goed wat er ‘onder de motorkap’ gebeurt. Je ziet bijvoorbeeld hoe de donkere of juist de lichte delen van een foto verschuiven. Zo leer je vanzelf hoe je het uiterste uit je foto’s kunt halen.

©PXimport

Tip 07: Witbalans

Onder Tools vind je – momenteel alleen op Android-apparaten – de bewerking Witbalans. Hiermee stel je de kleuren nog nauwkeuriger af, zodat je een foto er heel natuurlijk kunt laten uitzien. Via Temperatuur regel je net als daarnet weer de kleurtemperatuur. Naar links koel je de foto af door hem blauwer te maken, naar rechts warm je hem op en wordt het beeld meer oranje. Waar nodig gebruik je aanvullend Tint om meer richting groen (links) of magenta (rechts) te verschuiven. Met deze twee bewerkingen kun je vrijwel elke kleurzweem weghalen, of je voegt juist een creatieve kleurzweem toe. Daarmee bedenk je jouw eigen filter. Kleurzwemen verhelpen kan ook makkelijker. Als je onderin op AW Automatisch tikt, lost Snapseed het vaak volledig zelf op. Of gebruik Kleurkiezer en plaats het pipet op iets waarvan je zeker weet dat het wit, zwart of grijs hoort te zijn. Dan berekent Snapseed de juiste kleurcorrectie.

©PXimport

Tip 08: Details en scherpte

Gebruik Tools / Details als je een foto er scherper of gedetailleerder wilt laten uitzien. Kies Scherper maken om een foto te verscherpen. De contouren van alles wat je op de foto ziet worden versterkt, zodat het beeld net wat scherper oogt. Gebruik Structuur om iets soortgelijks te doen met de textuur. Doordat dan zelfs de allerkleinste details worden benadrukt, springt alles op de foto ineens van je beeldscherm af. Pas vooral met deze tweede bewerking wel een beetje op. Zorg ervoor dat je hem gedoseerd toepast, om de foto niet te gedetailleerd en daarmee te onnatuurlijk te maken.

©PXimport

Tip 09: Beeldformaat

Kies Tools / Bijsnijden om het beeldformaat van de foto te veranderen. Je kunt hem bijvoorbeeld vierkant maken, of omzetten naar breedbeeld (16:9). Of veeg vanuit een hoek of vanaf de zijkant om de foto bij te snijden. Saaie delen of storende objecten langs de randen kun je zo eenvoudig wegsnijden. Met Tools / Draaien kun je de foto spiegelen en roteren, of een schuine foto netjes rechtop zetten door met je vinger te vegen. Standaard doet Snapseed dit laatste trouwens al meteen zodra je deze optie kiest, maar vaak kun je het zelf nog nét iets beter maken.

©PXimport

Tip 10: Transformeren

Tools / Transformeren gebruik je om perspectiefcorrecties aan te brengen. Het is een zeer krachtige maar ook beetje lastige bewerking. Dit gereedschap heb je vaak nodig als je gebouwen of iets anders met rechte lijnen of vlakken fotografeert. Momenteel werkt dit verschillend onder iOS en Android. Op een Apple-apparaat zet je met Verticaal perspectief en Horizontaal perspectief alles dan alsnog perfect in het lood, als je er net niet recht voor stond of de camera schuin hebt gehouden. Met Rotatie draai je een foto. Bijzonder is dat Snapseed kale hoeken en randen die hierbij ontstaan automatisch opvult met passend beeldmateriaal. Op een Android-apparaat veeg je opmerkelijk genoeg niet verticaal om de gewenste correctie te kiezen. In plaats daarvan zie je ditmaal allerlei pictogrammen met pijltjes. Die geven aan in welke richtingen je correcties uitvoert zodra je met je vinger sleept. Via de optie Egaliseren onderin geef je aan of kale hoeken en randen automatisch opgevuld mogen worden.

©PXimport

Tip 11: Selectief bewerken

Foto’s mag je ook selectief bewerken. Kies Tools / Penseel en schilder met je vinger over delen van de foto die je wilt aanpassen. De rest blijft ongewijzigd. Je kunt de sterkte instellen en met Gum (de middelste sterkte) haal je penseelstreken weer weg. Zet Masker aan om te zien waar je allemaal hebt geschilderd. Er is keuze uit meerdere penselen, dus je kunt een deel lichter maken, een ander deel donkerder en ergens anders weer de kleuren veranderen. Het penseel Doordrukken en tegenhouden lijkt veel op het aanpassen van de belichting, alleen gaat het hiermee net wat subtieler. Om nauwkeuriger te werken kun je via een knijpbeweging inzoomen op de foto. Want hoe meer je inzoomt, hoe kleiner de penseelpunt lijkt te worden.

©PXimport

Tip 12: Controlepunten

Ook Tools / Selectief is bedoeld om een foto plaatselijk te bewerken. Tik eerst op Toevoegen (het kleurt blauw) en tik daarna ergens in de foto. Daar wordt een zogenaamd controlepunt toegevoegd. Knijp met twee vingers om het gebied groter of kleiner te maken, of sleep met één vinger om het controlepunt te verplaatsen. Veeg daarna verticaal over het scherm om een bewerking te kiezen en horizontaal om de sterkte van het effect te kiezen. Alleen het ingestelde gebied verandert nu. Je mag meerdere van dit soort controlepunten plaatsen, om allerlei plaatselijke bewerkingen aan te brengen.

©PXimport

Tip 13: Vlekjes wegwerken

Zit er ergens op je foto een vlekje of een storend object? Ga naar Tools / Egaliseren en tik erop of veeg er met je vinger overheen zodat het rood kleurt. Laat los en het gemarkeerde verdwijnt uit de foto. Snapseed gebruikt beeldmateriaal uit je foto om het plekje onzichtbaar te repareren. Dat lukt zeker niet altijd, vandaar dat je het met Ongedaan maken weer kunt terugdraaien. Soms lukt het na een paar pogingen ineens beter. Vooral vlekken en objecten die los staan, dus die zich in een egaal vlak bevinden en niets anders raken of overlappen, haal je makkelijk weg.

©PXimport

Tip 14: Vignet en tekst

Via Tools / Vignettering leg je ergens de nadruk op. Je hebt het zeker niet altijd nodig, maar soms staat het best leuk. Sleep de blauwe punt naar het hoofdonderwerp en knijp met twee vingers om het gebied groter of kleiner te maken. Vervolgens kun je met Buitenste helderheid en Binnenste helderheid het gebied binnen of buiten de cirkel lichter dan wel donkerder maken. Vaak worden de randen en hoeken van een foto donkerder gemaakt, zodat het hoofdonderwerp er beter uitspringt. Wat waarschijnlijk vaker van pas komt, is Tools / Tekst. Hiermee kun je een leuke tekst aan je foto toevoegen. Er zijn allerlei tekststijlen, je kunt een kleur uitkiezen en de transparantie instellen. Met je vinger sleep je de tekst naar de juiste plek en met een knijpbeweging stel je de lettergrootte in.

©PXimport

Tip 15: Ongedaan maken

Tijdens het aanpassen van een foto kun je de bewerkte versie op elk moment vergelijken met het origineel, door het pictogram rechtsbovenin (een vierkant met een verticale lijn erdoorheen) ingedrukt te houden. Zo zie je meteen of je op de goede weg bent. Elke aanpassing die je in Snapseed doet, kun je later weer veranderen of terugdraaien. Je moet ervoor teruggaan naar het beginscherm waar je rechtsonderin het pictogram met het penseel hebt. Tik dan rechtsbovenin op het witte vierkant met een getal erin (het aantal bewerkingen). Rechtsonderin verschijnen alle bewerkingen dan netjes op een rijtje. Tik er eentje aan en je kunt hem anders instellen of weggooien. Het Penseel-pictogram rechtsonderin gebruik je dus alleen voor nieuwe bewerkingen, niet om bestaande aan te passen. Je kunt ook rechtsbovenin op het pictogram van de drie puntjes tikken, waarna je met Ongedaan maken bewerkingen stap voor stap weer kunt terugdraaien. Met Terugzetten heb je zelfs meteen het origineel terug.

©PXimport

Tip 16: Filters

Bij het onderdeel Filters vind je allerlei filtereffecten om je foto snel een bepaalde uitstraling te geven. Zo kun je met Focuseffect een deel van de foto wazig maken waarmee de aandacht meer naar het hoofdonderwerp gaat, doe je met Korrelige film alsof je nog met analoge filmrolletjes werkt en zet je een foto via Zwart-wit razendsnel om naar een contrastrijke zwart-witprent. Frames valt ook onder de filters; hiermee voeg je leuke kaders toe aan de foto. Gezicht tot slot is er puur op gericht om portretten te verbeteren. Gezichten worden dan ook automatisch herkend. Je mag meerdere van deze filters combineren, waarbij elk volgende filter voortborduurt op de vorige. Voeg daarom zoiets als kaders pas als laatste toe en pas sowieso altijd eerst de bewerkingen onder Tools toe voordat je naar Filters overstapt.

©PXimport

Tip 17: Opslaan

Klaar met aanpassen? Ga terug naar het beginscherm en kies rechtsbovenin voor Opslaan. Bij een Android-apparaat wordt nu een gewijzigde kopie van de foto opgeslagen. Het origineel blijft dus intact. Op een iOS-apparaat krijg je maar liefst drie keuzes te zien. Kies je Opslaan, dan kun je de foto later opnieuw met Snapseed openen en elke aanpassing naar smaak bewerken of weer verwijderen, net zoals beschreven in tip 15. Met Een kopie opslaan heb je dezelfde mogelijkheden, maar dan via een kopie van de foto. Kies je Exporteren, dan krijg je een kopie waarop alle wijzigingen definitief zijn gemaakt. De bewerkingen zijn nu niet meer aanpasbaar. Zo’n foto kun je publiceren, printen, of delen met anderen.

©PXimport

Tip 18: Raw-bestanden

Steeds meer smartphones kunnen raw-bestanden opslaan. In plaats van een kant-en-klare jpg-foto krijg je dan een bestand waarin alle beeldinformatie nagenoeg ongewijzigd is opgeslagen. Wat is het nut hiervan? Een jpg-foto is flink door jouw smartphone bewerkt. Onder andere de belichting en de kleuren zijn aangepast om een mooi plaatje te maken dat je direct kunt gebruiken. De keuzes die hierbij zijn gemaakt, zijn niet meer ongedaan te maken. Vandaar dat een jpg-foto maar beperkt bewerkt kan worden. Ga je te ver, dan holt de beeldkwaliteit achteruit. Met een raw-bestand heb je dat probleem niet. Het is ongewijzigde, ruwe data, waardoor je meer ruimte hebt om zaken als kleur, contrast, scherpte en belichting op smaak te brengen. Je moet wel iets meer moeite doen, omdat een raw-bestand altijd bewerkt moet worden, maar de beloning is een zichtbaar mooiere foto. Snapseed herkent het meteen zodra je een raw-bestand opent en laat dan automatisch een nieuwe serie bewerkingen zien, genaamd Ontwikkelingstools / Ontwikkelen.

©PXimport

Tip 19: Ontwikkelen

Via verticaal vegen kies je bij Ontwikkelen voor belichting, hooglichten, schaduwen, contrast, structuur, verzadiging, temperatuur, of tint. Verder vind je onderin de optie Witbalans om een witbalansvoorkeur te selecteren, net zoals je dat op een gewone camera doet. Is een foto gemaakt bij lamplicht te oranje? Kies Tungsten en de kleurzweem is weg. Heb je op een sombere dag gefotografeerd en is de foto een beetje blauwig? Kies Bewolkt en je hebt aangenamere kleuren. Zodra je de raw-bewerkingen hebt gedaan, mag je ook de ‘gewone’ bewerkingen en filters gebruiken. Alles wat wij in dit artikel besproken hebben dus. Houd er wel rekening mee dat je met de raw-gereedschappen veel meer kunt herstellen dan met de ‘gewone’ gereedschappen. Gebruik daarom bijvoorbeeld liever Hooglichten en Schaduw bij Ontwikkelen, dan de gewone versie die je bij Afstellen vindt.

©PXimport

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.