Er bestaan nogal wat websites en programma’s waarmee je foto’s kunt bewerken. Regelmatig heb je eigenlijk maar één of twee functies nodig. Een los tooltje of een gespecialiseerde website komt dan prima van pas. Je hebt daarvoor heus niet altijd een zwaar en geavanceerd programma voor fotobewerking nodig.

Tip 01: Vintager

Instagram is in de beginjaren razendsnel populair geworden door de vele filters die erin zitten. Telefooncamera’s waren in die tijd niet bijster goed en met een filter maakte je van de meest simpele foto alsnog een kunstwerkje. Tegenwoordig vind je filters in ontelbaar veel apps en zelfs in programma’s voor de pc terug. Met het programma Vintager geef je een willekeurige foto op je computer met een paar muisklikken snel en eenvoudig een heuse vintage-look. Dat kan zowel met een foto van een smartphone als van een gewone camera. Je hoeft slechts op de voorbeelden te klikken tot je er eentje hebt die bevalt, dus geen ingewikkeld gedoe met schuifregelaars en draaiknoppen. Om het geheel af te maken, kun je een uitsnede maken en eventueel nog een kadertje toevoegen. Staat een foto ondersteboven of op z’n kant? Dat gebeurt vooral regelmatig met telefoonfoto’s. In Vintager zet je hem met een druk op de knop weer netjes rechtop.

©PXimport

Tip 02: Foto’s verkleinen

Foto’s van moderne smartphones en camera’s zijn al snel vele megabytes groot. Lastig als je een aantal van die ruimteverslinders via e-mail wilt versturen. Dat duurt tergend lang en je loopt het risico dat een mailserver het bericht weigert omdat het te groot is. Ook als je veel foto’s op je smartphone of online in bijvoorbeeld Dropbox wilt bewaren, kun je zo tegen ruimteproblemen aanlopen. Verkleinen is een oplossing. Maar dan wel zonder al te veel kwaliteitsverlies, want de foto’s moeten er natuurlijk wel op en top blijven uitzien. Met een ingewikkelde fotobewerker is dat best veel en omslachtig werk, maar deze website regelt alles automatisch voor je. Sleep één of een aantal foto’s naar het aangegeven kader en na even wachten staan de verkleinde foto’s al voor je klaar. De ruimtebesparing is ongelofelijk groot. Dat is mogelijk omdat minieme details en kleurnuances die wij toch niet of amper zien worden weggelaten.

©PXimport

Tip 03: Resolutie verlagen

Digitale foto’s zijn niet alleen groot in megabytes, maar ook in resolutie. De breedte en de hoogte in pixels dus. De plaatjes zijn als snel een paar duizenden pixels groot. Voor zoiets als je website, Instagram, Facebook, of om een foto te e-mailen is dat helemaal niet nodig. Je kunt dan beter een exemplaar met een bescheiden resolutie gebruiken. Met als extra voordeel dat een website met kleinere foto’s veel sneller inlaadt, zodat bezoekers niet tegen een zandloper aanlopen. De resolutie van foto’s verlagen werkt eenvoudig. Je uploadt hier een plaatje en geeft aan welke hoogte en breedte je wilt hebben.

Via knoppen heb je al meteen een groot aantal standaardformaten te pakken, maar je mag ook zelf de exacte waarden intikken. Extra handig is dat je meerdere formaten tegelijk kunt aanklikken. Op die manier download je een compleet pakketje met alle groottes die je mogelijkerwijs nodig hebt. Deze online verkleiner kan ook voorstellen om een bepaalde uitsnede te maken, doordat het slim naar de foto-inhoud kijkt. Een beperking is wel dat de originele foto maar net iets meer dan 1 MB groot mag zijn. Daar zit je tegenwoordig al snel boven. Eerst even door TinyPNG uit tip 2 halen lost dit euvel op.

©PXimport

Tip 04: Achtergrond wissen

Je wilt spullen op Marktplaats verkopen, of je hebt een website waarop je producten verkoopt. Of misschien wil je jouw verzameling treintjes, postzegels, uithangborden of antieke serviezen waar je zo trots op bent dolgraag aan de wereld laten zien. Dus je pakt je smartphone of camera en zet elk item keurig op de kiek. Je bladert door je foto’s en dan slaat de schrik je om het hart. Want in webwinkels hebben alle producten een smetteloos witte achtergrond, maar bij jou zie je een vies tafelblad en een enorm rommelige achtergrond. Wat nu? Overnieuw beginnen? Welnee. Even je foto’s uploaden naar http://burner.bonanza.com en deze website peutert die lelijke achtergrond er automatisch voor je vanaf. Denk je dat het resultaat nog net even iets beter kan? Dan verfijn je de selectie met een groene en een rode viltstift. Je krijgt het beste resultaat als de achtergrond zo neutraal mogelijk is.

©PXimport

Tip 05: Fotocollage

Met een fotocollage à la de traditionele vakantie-ansichtkaart kun je op een leuke manier in één keer een stel foto’s aan je vrienden laten zien. Met deze website gaat dat wel heel makkelijk. Je sleept een stapeltje foto’s vanuit zoiets als Windows Verkenner naar het venster van je browser. Vervolgens sleep je elke foto naar een mooi plekje op het werkblad. Het staat leuk als sommige foto’s een stukje overlappen. Via pictogrammen geef je dan aan welke foto bovenop komt te liggen en van welke een deel verborgen blijft omdat hij onder op de stapel ligt. Dubbelklik op een foto om hem in een bepaalde vorm zoals een hartje of een ster uit te snijden. Een foto deels transparant maken kan ook; je ziet de onderliggende foto er dan alsnog mooi doorheen schemeren. Een tekstje aan je fotocollage toevoegen kan uiteraard ook. Het eindresultaat kun je vervolgens opslaan, printen, of via e-mail versturen.

©PXimport

Tip 06: Visagist

Digitale foto’s rechtstreeks van je telefoon of camera zien er vaak al fraai uit, maar ze kunnen altijd nog verbeterd worden met een fotobewerker. Dat geldt ook voor portretten. Daar speelt wel nog iets extra’s. Want een foto kan technisch nog zo goed zijn, de geportretteerde is misschien minder blij met de wat gelige tanden, bleke huid en dat opvallende rode jeugdpuistje midden op een wang. Je hoeft geen expert te zijn om dit soort onregelmatigheden uit iemands gezicht weg te poetsen. Ga hiernaartoe en zodra je een portretfoto hebt geüpload kies je het tabblad Retouch (met het pictogram van een poppetje). Vervolgens verschijnt een kolom vol met digitale visagie-gereedschappen. Je kunt vlekjes en pukkeltjes wegwerken, glanzende huid matter en tanden witter maken, de kleur van ogen, haar en lippen aanpassen en zelfs digitale plastische chirurgie op maat toepassen. Let wel op dat je niet doorschiet. Het doel is (nemen wij aan) het portret aangenamer maken, niet om iemand om te toveren in een wassen beeld.

©PXimport

Tip 07: Fotoconversie

Er bestaan behoorlijk wat fotoformaten. Denk alleen al aan de meest bekende soorten jpg, gif, tiff en png. Niet elk programma of elke website kan met elk fotoformaat omgaan. Daarom is het soms nodig om een foto om te zetten van het ene naar het andere formaat. Ook als je bijvoorbeeld onderweg bent en even geen fotobewerker tot je beschikking hebt, kun je dat doen door even naar deze website te gaan. Je wijst een foto aan en geeft aan naar welk formaat je dat plaatje wilt omzetten. Optioneel kun je de resolutie nog aanpassen en de foto draaien of spiegelen. Daar houdt het dan ook wel zo’n beetje op, maar het voornaamste doel is dan ook formaatconversie. Handig extraatje is dat de website ook bepaalde soorten raw-bestanden voor je kan omzetten.

©PXimport

Tip 08: HDR

Als er zowel felverlichte gebieden als donkere schaduwen zijn, lukt het een telefoon of camera niet om beide goed vast te leggen. Denk aan een zomerse dag waarop een heideveld mooi in de zon ligt, maar er ook een donker bos is waar het zonlicht niet in doordringt. Je kunt dan of alleen fietsers op het heideveld of alleen een groepje wandelaars onder het bladerdak herkenbaar vastleggen. Het andere raakt onderbelicht of overbelicht.

De oplossing is eenvoudig. Je maakt een paar foto’s. Eentje met de heide, eentje met het bos en misschien nog een derde waar de belichting er een beetje tussenin zit. Nu moet je die twee of drie opnamen alleen nog zien samen te voegen. Daar is het programma AutoHDR Free in gespecialiseerd. Na downloaden kun je het zonder te installeren uitvoeren. Klik op Open image(s) en wijs de fotoreeks aan. Kies Align & Merge zodat het programma de drie foto’s samenvoegt. Klik daarna op Process. Voordat je met Save het eindresultaat wegschrijft, is het verstandig eerst naar More options te gaan. Kies bij Resizing options voor 100% om de foto op volledige grootte te bewaren. Schakel bij Watermark beide watermerken uit. Want die wil niemand hebben, toch?

©PXimport

Tip 09: Kleuren vervangen

Soms kom je kleuren in een foto tegen die je liever anders had gezien. De werkelijkheid kun je niet altijd aanpassen, maar wat je vastgelegd hebt gelukkig wel. Het programma Paint.net heeft daar zelfs een speciaal gereedschap voor en dat kom je echt niet vaak tegen. Eerst geef je in het venster Kleuren aan wat de nieuwe kleur moet worden. Stel dat een rode schemerlamp groen moet worden, dan kies je hier voor een mooie tint groen. Daarna activeer je het gereedschap Kleur vervangen. Stel boven in het scherm een geschikte penseelgrootte in en schilder vervolgens over de lampenkap. Wat rood is wordt ineens groen. Als je buiten de lampenkap komt, verandert daar als het goed is niets. Een bruine kast blijft dus bruin en een witte muur wit. Alleen de kleur waarop je het eerst klikte toen je begon met schilderen wordt vervangen. Al vergist het programma zich heus weleens, dus een beetje voorzichtigheid blijft nodig.

©PXimport

Tip 10: Tot in de puntjes

Bij sommige foto’s wil je een heel stel fotobewerkingen uitvoeren. De belichting moet bijvoorbeeld verbeterd worden omdat de foto te licht of te donker is, je wilt doffe kleuren sprekender maken, een scheve foto netjes rechtzetten en de compositie verbeteren door een mooiere uitsnede te maken. Als je al dit soort bewerkingen en meer wilt uitvoeren, heeft het weinig zin om per bewerking een apart programma of website te gebruiken. Je wilt dan alles op één plek aanpassen en de foto daarna eenmalig opslaan. Dan is www.pixlr.com een goede oplossing. Je kunt bijna geen bewerking bedenken of hij zit er wel in. Bewerken kan op twee manieren. Als je voor Editor kiest, waan je jezelf in het overbekende Photoshop. Via pictogrammen kies je een gereedschap en de meeste hebben meerdere opties. Kies je voor Express, dan is de interface iets vriendelijker en zie je onder in het scherm maar een paar pictogrammen. Vergis je niet, want klik je op bijvoorbeeld Adjustment, dan krijg je alsnog allerlei mogelijkheden. Ditmaal hebben ze duidelijke namen, zodat je niet hoeft te gokken wat het allemaal is. Het ziet er misschien een beetje overweldigend uit, maar met Pixlr kun jij je helemaal uitleven.

©PXimport

Tip 11: Scherp en onscherp

Alleen met dure en specialistische fotoapparatuur lukt het om selectief met scherpte en onscherpte te werken. Denk aan een mooi portret waarbij iemands ogen loeischerp zijn, maar de achtergrond in een mooie kleurrijke waas verandert. Niet iedereen heeft die apparatuur in huis en met een smartphone lukt het al helemaal niet. De website Fotostars heeft een functie aan boord die aardig in de buurt komt, zodat je altijd achteraf nog delen van een foto onscherp kunt maken. De aandacht van de kijker gaat dan als vanzelf naar het scherpe hoofdonderwerp. Je klikt op het gereedschap Focus en na een tijdje nadenken verschijnen er vier cirkels in beeld. Alles ertussen blijft scherp. De rest van de foto vervaagt. Plaats de rondjes zo goed mogelijk om het gewenste gebied en er ontstaat een foto met selectieve scherpte. Herhaal deze stappen gerust een paar keer voor extra wazigheid. Toegegeven, een spiegelreflex met dure lens doet het beter, maar dit kost je niets.

©PXimport

Tip 12: Miniatuurwereld

Door op een speciale manier onscherpte in een foto aan te brengen, lijkt het net of je plotseling midden in Madurodam staat. Zo’n miniatuurwereld is ook weer een simulatie van het effect dat je eigenlijk alleen met een peperdure lens van een spiegelreflex kunt krijgen. Ditmaal gaan we naar de website van Aviary. Na het openen van een foto kies je bovenin het scherm voor Focus. Standaard is Circular geselecteerd. Hiermee krijg je ongeveer hetzelfde effect als met Fotostars in tip 11. Kies je echter voor Linear, dan verschijnt er een brede balk over de foto. Alleen tussen de twee lijnen is alles scherp. Erbuiten wordt alles wazig. Plaats de balk op wat jij in een miniatuurwereld wilt omtoveren. Je mag de balk breder of smaller maken en zelfs draaien om het juiste gebied te pakken te krijgen. Het effect werkt het beste als je de camera schuin omlaag hebt gericht vanaf een wat hoger gelegen standpunt. Bijvoorbeeld boven aan een (rol)trap of op een etage.

©PXimport

Tip 13: Nik Collection

Misschien werk je toch liever met een uitgebreide alleskunner zoals Photoshop, Lightroom, of zelfs met beide. In dat geval moet je echt even een bezoekje brengen aan de Google Nik Collection. Deze zogenaamde plug-ins waren voorheen peperduur, maar nu is de volledige verzameling helemaal gratis. Elke plug-in is gespecialiseerd in één bepaalde taak. Denk aan zwart-wit, kleurverbetering, HDR, ruisreductie of verscherping. Na installeren roep je ze dus aan vanuit Photoshop of Lightroom.

©PXimport

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.