ID.nl logo
Haal mooiere foto's uit je raw-beeldmateriaal
© Reshift Digital
Huis

Haal mooiere foto's uit je raw-beeldmateriaal

De foto’s die uit je camera komen rollen zijn best aardig, maar je haalt pas het maximale uit het toestel als je in raw fotografeert. Een jpg-bestand bevat maar een fractie aan data van wat de camera ziet. Bewerk je een raw-bestand, dan heb je veel meer beeldmateriaal tot je beschikking en krijg je de allermooiste foto’s.

Het handige van digitale camera’s is dat je alle foto’s die je maakt meteen kunt bekijken, afdrukken, of delen met anderen. Minder bekend is dat je er ook voor kunt kiezen om in raw te fotograferen. Zodra je deze optie aanzet, krijg je niet langer kant-en-klare foto’s, maar worden de ruwe bouwstenen opgeslagen waaruit foto’s bestaan. Vervolgens gebruik je een zogenaamde raw-converter om daar iets toonbaars van te maken. We noemen er hier twee: het gratis Raw Therapee en het betaalde Adobe Lightroom. Raw Therapee is gratis te downloaden voor Windows, Mac en Linux. Lightroom is er voor Windows en Mac en kost 137 euro, maar zit ook in het Creative Cloud-pakket van Adobe. Je kunt Lightroom gratis uitproberen.

01 Raw

Een gewone jpg-foto kun je een beetje vergelijken met een taart die iemand gebakken heeft. Zodra hij klaar is kun je er relatief weinig aan veranderen, althans zonder de taart zwaar te beschadigen. Bij een raw-bestand heb je alle ingrediënten netjes voor je liggen en kun je alle kanten nog op. Zodoende kun je de taart helemaal maken zoals jij hem hebben wilt en krijg je de lekkerste taart met de allerhoogste kwaliteit. Gelukkig hoef je geen gediplomeerd banketbakker te zijn om met raw te werken. Want een raw-converter werkt vrijwel hetzelfde als een gewone fotobewerker. Alleen krijg je er aanzienlijk betere resultaten mee. Pas dan komen je foto’s echt tot leven.

©PXimport

02 Raw-converter

Omdat een raw-bestand geen foto is, kun je hem niet zomaar in een willekeurig fotoprogramma bekijken of bewerken. Je hebt echt een programma nodig dat raw-bestanden ondersteunt. Een raw-converter dus. Zoals het gratis Raw Therapee, waarmee wij in deze masterclass dan ook van start gaan. Ook de betere fotobewerkers zoals Adobe Photoshop weten wel raad met raw, omdat er standaard een raw-converter wordt meegeleverd die automatisch start zodra je een raw-bestand opent. Adobe Lightroom is momenteel de standaard om raw-bestanden te bewerken. Ook dit programma komt aan bod, vanaf stap 8.

Hoe kom je aan raw-bestanden? Eenvoudigweg door in het menu van jouw camera deze optie aan te zetten. Vervolgens slaat het toestel bestanden op met bijvoorbeeld de extensie .CR2 (Canon), .NEF (Nikon), .RAF (FujiFilm), .ARW (Sony), .ORF (Olympus), of het fabrikant onafhankelijke .DNG. Raw-bestanden kunnen tientallen megabytes groot zijn. Ze bevatten namelijk veel en veel meer beeldinformatie dan de kleinere jpg-bestanden. Dat verklaart meteen waarom ze zo enorm veel bewerkingsmogelijkheden bieden. Je kunt je camera ook op raw+jpg zetten. In dat geval heb je de keuze of je meteen de jpg gebruikt of toch liever de raw bewerkt.

©PXimport

03 Aan de slag met Raw Therapee

Zodra je Raw Therapee opstart, kies je in een paneel aan de linkerkant een map uit waarin je raw-bestanden hebt opgeslagen. In het midden van het scherm zie je vervolgens miniaturen verschijnen. Om een raw-bestand te bewerken, dubbelklik je op een miniatuur. Aan de rechterzijkant verschijnt dan een paneel vol met bewerkingen, verdeeld over een aantal tabbladen. Standaard begint het programma op het tabblad Belichting. Andere tabbladen zijn bijvoorbeeld bedoeld voor kleurbewerking en om de mate van detaillering en ruisreductie in te stellen. Je mag zelf bepalen in welke volgorde je bewerkingen toepast, al is het zeker geen gek idee om in ieder geval in het begin van links naar rechts (de tabbladen) en van boven naar beneden (binnen een tabblad) te werken. In het midden van het scherm zie je een voorbeeldweergave van het raw-bestand, met erboven een filmstrip om snel door de foto’s in de map te bladeren. Schrik niet als foto’s er eerst wat futloos uitzien. Anders dan jpg-bestanden zijn raw-bestanden niet bewerkt door jouw camera. Daardoor kun je er nog alle kanten mee uit. Want alle beeldinformatie is in originele staat aanwezig.

©PXimport

04 Belichting

We beginnen in Raw Therapee op tabblad Belichting. Met Belichtingscompensatie maak je een foto lichter of donkerder. Net zoals je dit ook tijdens het maken van een foto op de camera doet. Je past er de volledige foto mee aan, waardoor de kans bestaat dat sommige delen te licht of te donker worden. Vandaar dat je de lichte en donkere gebieden ook apart kunt inregelen. Met Hoge lichten comprimeren verminder je de felheid van alleen de lichtste gebieden. Zet dan meteen ook een vinkje bij Hoge lichte Herstellen. Met Schaduwen maak je de donkere delen van de foto lichter of donkerder, zonder dat de lichte delen meegaan. Aanvullend gebruik je Schaduwcompressie om het effect nog wat te finetunen. Nu de lichte en donkere delen beter in balans zijn, voeg je met Contrast eventueel wat extra pit toe aan de foto. Veel werk? Je kunt het programma deze stappen ook automatisch laten uitvoeren via een klik op de knop Automatische niveaus. Dan hoef je de boel daarna alleen nog even te tweaken. Dit tabblad bevat enorm veel gereedschappen om de belichting tot in de puntjes te verzorgen. Experimenteer er gerust mee zodra je ervaring hebt opgedaan met de hier genoemde basisgereedschappen.

©PXimport

Niet-destructief bewerken

Als je een jpg-foto bewerkt en opslaat, is er geen weg meer terug. Je hebt de wijzigingen permanent aangebracht. Oké, je kunt het origineel bewaren (heel verstandig) en daarna opnieuw beginnen met bewerken, maar dat is veel werk als je bijvoorbeeld één bewerking uit een lange reeks wilt veranderen. Met raw gaat dat anders. Het originele raw-bestand blijft namelijk altijd intact en al jouw aanpassingen worden apart opgeslagen, al merk je daar verder niets van. Elke bewerking kun je daardoor tot in het oneindige blijven aanpassen, maar ook terugdraaien. Zonder dat de foto schade oploopt. Dat geeft enorm veel bewerkingsvrijheid. Rechts naast alle schuifregelaars in Raw Therapee vind je dan ook een Terug naar beginwaarde knop in de vorm van een gebogen pijltje. Zo haal je een specifieke bewerking snel weer weg, zonder een spoor achter te laten.

©PXimport

05 Kleur

Ook aan de kleuren valt altijd het nodige te sleutelen. Dat kan met tabblad Kleur. Onder de kop Witbalans staat Methode standaard op Camera, waarmee de op de camera gekozen witbalans wordt gebruikt voor de kleurweergave. Je kunt ook kiezen voor enkele voorinstellingen zoals Daglicht, Bewolkt of Lamp om achteraf alsnog voor een totaal andere witbalans te kiezen. Dat is iets wat met jpg-foto’s onmogelijk is. Blijkt het lastig om hiermee goede kleuren te krijgen, klik dan op WijsWB aan (de knop met het pipet) en klik in de foto op een plek waarvan je weet dat het wit, grijs, of zwart hoort te zijn. Dat moet een verbetering opleveren. Daarna kun je de kleuren eventueel nog verder optimaliseren met de schuifregelaar Kleurtemperatuur. Houd je daarna nog een kleurzweem over, dan heb je wat aan de schuifregelaar Groentint. Het vraagt wat experimenteren met de schuifjes om de beste kleuren te krijgen. Zodra de kleuren kloppen, kun je de kleurintensiteit nog aanpassen. Schakel eerst het knopje voor de kop Levendigheid in en gebruik daarna Pasteltinten om de kleuren levendiger te maken. Je kunt er de verzadiging ook mee verminderen, als je wat meer ingetogen kleuren wilt hebben. Zijn er mensen op de foto te zien, activeer dan Beschermhuidtinten.

©PXimport

06 Detaillering

Een raw-foto kan er wat wazig uitzien. Het is daarom nodig om hem een beetje te verscherpen. Om die reden verscherpt Raw Therapee jouw foto standaard al, dus heb je er meestal geen omkijken naar. Wil je toch graag extra verscherping? Dan kan dat bovenin het tabblad Detail bij het onderdeel Verscherpen met de schuifregelaar Hoeveelheid. Omdat je het effect niet ziet in de standaard voorbeeldweergave, is het verstandig eerst een detailvenster te openen via het pictogram Open (nieuw) detailvenster rechtsonder het voorbeeld. Als de foto veel ruis bevat omdat een hoge ISO-waarde is gebruikt, kun je op dit tabblad meteen ook ruisreductie toepassen. Klik eerst het knopje bij de kop Ruisonderdrukking aan. Schuif daarna Luminantie tot de meest storende ruisspikkels zijn verdwenen. Gebruik daarna eventueel LuminantieDetail om details die hierbij verloren zijn gegaan te herstellen. Je begrijpt het, ook hier heb je het detailvenster hard nodig.

©PXimport

07 Vervorming

Om een uitsnede te maken ga je naar tabblad Transformeer. Klik in onderdeel Bijsnijden op de knop van het uitsnedegereedschap en sleep in de foto om het gebied te selecteren. Dit uitsnedegereedschap is ook links boven de voorbeeldweergave als pictogram terug te vinden. Ernaast vind je het gereedschap Rechtmaken/Kleine rotaties waarmee je een scheve foto rechtzet, simpelweg door met ingedrukte muisknop over een horizontale of verticale lijn te slepen. Bij architectuurfoto’s wil je echt alle lijnen kaarsrecht hebben. Daar is vaak een wat meer ingrijpende verticale en horizontale perspectiefcorrectie voor nodig. Dat kan via het onderdeel Objectief/Geometrie op hetzelfde tabblad met de twee schuifregelaars onder Perspectief. Tot slot vervormen sommige lenzen het beeld zodat lijnen een beetje bol of hol lopen. Soms kun je dit automatisch corrigeren met de knop Corrigeer lensvervorming en anders kun je met de schuifregelaar Hoeveelheid altijd nog zelf ingrijpen.

©PXimport

Van raw-bestand naar echte foto

Na bewerking van een raw-bestand met Raw Therapee ben je nog niet klaar. Er is namelijk nog geen echte foto die je kunt laten zien. Die moet je eerst genereren. Dat kan op meerdere manieren. Bijvoorbeeld meteen zodra je klaar bent met een raw-bestand. Klik linksonder de voorbeeldweergave op Bewaar huidige foto. Wijs een map aan, kies het bestandstype (doorgaans jpeg) en klik op OK. De foto wordt meteen gegenereerd, waardoor het programma langzamer wordt. Wil je liever vlot doorwerken? Dan kun je beter alle raw-bestanden in een wachtrij verzamelen. Om ze vervolgens allemaal tegelijk te verwerken zodra jij een kopje koffie drinkt of een broodje eet. Klik hiertoe links onder de voorbeeldweergave op Plaats huidige foto in verwerkingsrij. Klaar met bewerken? Klik in de linker kantlijn op het tab Verwerkingsrij, wijs een map aan, kies het bestandstype en de fotokwaliteit en klik op de knop Start verwerking van bestanden in verwerkingsrij.

©PXimport

08 Lightroom

Adobe Lightroom is een raw-converter waarin je jouw raw-bestanden eerst moet importeren voordat je ze kunt bewerken. Dat houdt niet meer in dan dat je even aanwijst in welke map ze staan, waarna Lightroom een korte inventarisatie houdt en allerlei gegevens in een catalogus opslaat. Lightroom werkt met zogenaamde modules. In de Bibliotheek-module importeer en beheer je raw-bestanden. In de Ontwikkelen-module bewerk je ze vervolgens. Het programma is een stuk toegankelijker dan Raw Therapee, voornamelijk omdat veel van de complexiteit is weggelaten. Uiteraard kun je nog steeds alle belangrijke bewerkingen met Lightroom doen. Sterker nog, voor de beste bewerkingen ben je het beste af met Lightroom. Dat kwaliteitsverschil vind je terug in de prijs: 126 euro of 12 euro per maand via Creative Cloud.

©PXimport

09 Profielen en transformaties

Lightroom herkent de camera’s en lenzen van een groot aantal fabrikanten, zodat het allerlei vervormingen volledig automatisch kan verhelpen. Het is verstandig dit tijdens het bewerken als eerste te doen, omdat het invloed heeft op bijvoorbeeld de belichting en de kleuren. In de Ontwikkelmodule blader je hiertoe omlaag naar het onderdeel Lenscorrecties. Kies voor het tabje Profiel en vink Correcties profiel inschakelen aan. Als het goed is wordt het merk en model van zowel camera als lens automatisch getoond en vinden allerlei correcties plaats. Ook perspectivische vervorming lost Lightroom automatisch op. Denk aan een gebouw dat scheef staat omdat je de camera scheef of schuin omhoog hield. Klik in het onderdeel Transformaties bij Upright op Automatisch en meestal staat alles weer netjes in het lood. Zo niet, kun je altijd nog handmatige correcties aanbrengen. Ook handig is dat je kunt retoucheren. Klik rechts bovenin onder het histogram op het pictogram Vlekken verwijderen en klik of schilder over lelijke plekjes heen, waarna Lightroom ze repareert met omliggend beeldmateriaal.

©PXimport

Raw op je smartphone

Ook camera’s van smartphones kunnen steeds vaker raw-bestanden opslaan. Deze camera’s worden alsmaar beter en zijn daarom een welkome aanvulling. Je hebt wel beduidend meer opslag nodig dan wanneer je gewone jpg-foto’s maakt, maar door deze raw-bestanden te bewerken krijg je foto’s met een zichtbaar betere kwaliteit. Bij Android kan dit al langer. Apple loopt wat achter. Pas sinds dit najaar hebben de iPhone SE, 6s (Plus) en 7 (Plus) eindelijk raw-ondersteuning. Behalve de raw-foto’s van het toestel zelf, kun je ook raw-bestanden van diverse gewone camera’s op Android of iOS bewerken met een app zoals Snapseed. Zodra je een raw-bestand in de app opent, krijg je het extra onderdeel Ontwikkelen te zien. Vervolgens kun je de belichting, schaduwen, hooglichten, contrast, verzadiging, structuur en de witbalans aanpassen. Daarna kun je ook de ‘traditionele’ gereedschappen gebruiken zoals je met jpg-foto’s gewend bent.

▼ Volgende artikel
Slimme warmwaterkraan: waarom een Quooker de onmisbare hulp in de keuken is
© INGA POWILLEIT | QUOOKER
Huis

Slimme warmwaterkraan: waarom een Quooker de onmisbare hulp in de keuken is

Een waterkoker of fluitketel lijkt misschien onmisbaar in de keuken, maar steeds meer mensen stappen over op een slimme warmwaterkraan. Hiermee tap je in een handomdraai kokend, gekoeld of zelfs bruisend water, rechtstreeks uit de kraan. Handig, snel en vaak ook zuiniger dan je denkt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

De Quooker-warmwaterkraan is een Nederlandse uitvinding die teruggaat tot de jaren 70. Het eerste productiemodel werd al in 1992 geïntroduceerd en enkele jaren later volgden verschillende varianten van de kraan tot de modellen die we nu kennen.

Werking van het systeem

Het Quooker-systeem is gebaseerd op een eenvoudig maar ingenieus principe: een kraan op het aanrecht is verbonden met een compact reservoir dat in het keukenkastje wordt geplaatst. Dit reservoir fungeert als een soort extreem goed geïsoleerde thermosfles, waarin water continu op 108° C wordt gehouden. Dankzij deze hoogvacuümisolatie is het energieverbruik om het water op temperatuur te houden enorm laag, met een stand-byverbruik van slechts 10 watt per dag, wat neerkomt op circa 0,06 euro per dag, afhankelijk van je energiecontract.

Je kunt momenteel kiezen uit drie varianten van de Quooker: de Pro3-VAQ, de COMBI en de COMBI+. In de tabel hieronder zie je de verschillen:

ReservoirCapaciteit kokendCapaciteit warmGeschikt voor
Pro3-VAQ3 liter, directn.v.t.Huishoudens die alleen kokend water wensen
COMBI7 liter, direct15 literKeukens zonder warmwaterleiding of met lange wachttijden
COMBI+7 liter, directVia cv-ketelHuishoudens met cv-ketel die snel kokend water wensen

De grootste besparing op energie en water behaal je met de COMBI- en COMBI+-systemen. Staat de cv-ketel ver van de keuken, dan gaat er vaak een hoop water verloren. Dat komt doordat je eerst een tijdje koud water moet laten weglopen voordat er warm water uit de kraan komt. Met een Quooker heb je dat probleem niet: het waterreservoir zit direct onder de kraan. Zo bespaar je tot wel 10 liter water per dag. Het systeem is daardoor niet alleen een handige kokendwaterkraan, maar ook een slimme manier om warm water te regelen. Dat maakt het een duurzame investering die verder gaat dan alleen gemak.

©Quooker / Bemmel & Kroon

Verschillende kranen

De reservoirs van de Quooker kun je combineren met elke gewenste kraan van het systeem. Er zijn vier types Quooker-kranen:

De Flex: Dit is een Quooker-kraan met een flexibele uittrekslang voor warm en koud water. De slang is handig voor het spoelen van de spoelbak of het vullen van pannen buiten de wasbak. Een ingebouwd veiligheidsmechanisme, de kokendwaterstop, zorgt ervoor dat er geen kokend water kan worden getapt als de slang is uitgetrokken.

De Fusion: De alles-in-één kraan die kokend, warm en koud water levert. Dit strakke, minimalistische design past in vrijwel elke moderne keuken en is verkrijgbaar in diverse afwerkingen, zoals chroom, rvs, zwart, goud en messing-platina.

De Front: Een kraan met een uitgesproken uiterlijk en een vernieuwde bediening aan de voorkant van de uitloop voor warm en koud water. Dit model is verkrijgbaar in rvs en zwart.

De Nordic-modellen: Deze serie omvat de Nordic Twintaps, een set van een kokendwaterkraan en een mengkraan in hetzelfde ontwerp, en de Nordic Single Tap, een losse kokendwaterkraan die kan worden gecombineerd met een bestaande mengkraan. Deze opties zijn ideaal voor consumenten die de functionaliteiten van warm/koud water en kokend water gescheiden willen houden.  

De CUBE: Bruisend en gekoeld water

De Quooker CUBE is een extra reservoir naast de boiler waarmee je kraan ook gekoeld, bruisend en gefilterd water geeft. De bediening is zo ontworpen dat je niet per ongeluk de verkeerde stand kiest: bruisend water tap je door de ring tweemaal in te drukken en te draaien (blauw knipperend licht), gefilterd koel water door één keer indrukken en draaien (continu blauw licht).

De CUBE werkt met CO₂-cilinders, goed voor zo’n 60 liter bruisend water per cilinder. Een set van vier kost zo'n 70 euro, lege cilinders stuur je gratis terug voor hergebruik. Het filter dat het water zuivert moet jaarlijks worden vervangen. Zo helpt de CUBE plastic flessen overbodig te maken.

©Quooker / Bemmel & Kroon

Oude kraan vervangen

Vaak wordt gedacht dat je een Quooker-kraan alleen in een nieuwe keuken kunt installeren. Dat is niet zo: een Quooker past in principe in elke keuken en het is zelfs mogelijk om deze náást je oude vertrouwde kraan te installeren. Dat zou je (als je een beetje handig bent) in principe helemaal zelf kunnen doen, maar je kunt de Quooker uiteraard ook door een expert laten installeren. Maar waar moet je rekening mee houden als je een Quooker wil installeren?

Stroomvoorziening: Er is een geaard stopcontact en bij voorkeur een aparte elektriciteitsgroep nodig, vooral wanneer de CUBE wordt toegevoegd. Als er geen aparte groep beschikbaar is, kan een energieverdeler worden gebruikt om de stroom te verdelen tussen de Quooker en andere apparaten, zodat de zekeringen niet springen.

Wateraansluiting: Je hebt een minimale waterdruk van 2 bar nodig om de Quooker-systemen goed te laten werken. Voor de Quooker COMBI+ geldt dat ook voor de warmwaterkraan: die moet ook op 2 bar staan. De maximale waterdruk is 6 bar.

Ruimte in het keukenkastje:
De reservoirs zijn compact, maar vereisen wel voldoende ruimte. Het PRO3-reservoir is 40 cm hoog en heeft een diameter van 15 cm, terwijl de COMBI-reservoirs 47 cm hoog zijn en een diameter van 20 cm hebben. De CUBE meet 43 cm hoog, 30 cm breed en 44 cm diep, inclusief de CO₂-cilinder. Daarnaast heb je voor de Flex een minimale diepte van 500 mm en een breedte van 200 mm onder het aanrechtblad nodig voor het contragewicht van de uittrekslang.

Bij het zelf installeren van een Quooker is het overigens erg fijn dat de fabrikant allerlei handige instructievideo's en -documenten heeft voor de zelfklusser, waardoor je altijd stap-voor-stap weet wat je moet doen.

Voordelen

Waarom zou je voor een Quooker kiezen als je al een waterkoker hebt of een fluitketel gebruikt? Het grootste voordeel is dat je altijd en direct kokend water tot je beschikking hebt. Nooit meer wachten op je waterkoker of ketel totdat deze het kookpunt hebben bereikt. De Quooker verbruikt weliswaar continu stroom voor het op temperatuur houden van het hete water, maar een waterkoker verbruikt veel energie in korte tijd. En dat voor elke keer dat je warm water nodig hebt. Een fluitketel op het vuur is ook niet erg duurzaam als je kookt op gas. Voor het koken van uitgebreide maaltijden met pasta is het extra fijn als je snel over kokend water kunt beschikken.

©Dmitry Vereshchagin - stock.adobe.com

Prijzen en verbruik

Misschien is het goed om even stil te staan bij het energieverbruik en de kosten. Want wat verbruikt een Quooker nu eigenlijk op jaarbasis, en wat kost je dat gemiddeld? Voor dit voorbeeld nemen we een huishouden van drie personen, die gezamenlijk per dag 10 liter kokend water verbruiken. In dat geval verbruikt dat gezin volgens Quooker 511 kWh op jaarbasis.

Stel dat je bij je huidige energieleverancier 0,40 eurocent per kWh gemiddeld betaalt. De Quooker kost je dan op basis van de bovenstaande gegevens 204,40 euro per jaar.

Dat is natuurlijk lastig één-op-één te vergelijken met het verbruik van gas of elektriciteit om water te koken. Het voordeel van een Quooker is bijvoorbeeld dat je veel makkelijker de exact benodigde hoeveelheid water pakt. Als je water kookt met een fluitketel of elektrische waterkoker, dan ben je algauw geneigd om meer water in de ketel te doen dan noodzakelijk is. En meer water kost meer energie om op te warmen.

Overwegingen

Ben je van plan om een warmwaterkraan zoals een Quooker aan te schaffen? Houd dan wel rekening met een aantal zaken. Om te beginnen de aanschafprijs, maar ook de manier waarop een Quooker in je keuken wordt geïnstalleerd. Er moet immers extra ruimte onder de gootsteen worden vrijgemaakt, en dat is nu eenmaal niet zomaar in elke keuken mogelijk.

Welk systeem het best past, hangt af van je wensen en je keuken. Wil je alleen kokend water? Dan is de compacte PRO3 op zich afdoende. Heb je een lange wachttijd op warm water, dan zijn de COMBI of COMBI+ de slimste keuzes. Met de CUBE heb je meteen ook gekoeld en bruisend water tot je beschikking; ideaal als je minder plastic flessen wilt gebruiken. De Quooker biedt dus veel gemak, veiligheid en duurzaamheid. Een goede investering voor je keuken!

▼ Volgende artikel
Huis winterklaar? Maak kans op een WOLF-Garten multi-star schoonmaakset
© AK | ID.nl
Huis

Huis winterklaar? Maak kans op een WOLF-Garten multi-star schoonmaakset

Nu de herfst inzet is dit hét moment om je huis winterklaar te maken. Ramen nog even goed lappen vóór de natte kou, de dakgoot ontdoen van bladeren zodat het water vrij wegloopt… Met het WOLF-Garten multi-star systeem heb je daar geen ladder voor nodig: je klikt gewoon het opzetstuk dat je nodig hebt op de uitschuifbare Variosteel en je kunt overal bij. Wij mogen twee sets weggeven.

Wat zit er in de set

De Variosteel ZM-V4 (220–400 cm) klikt stevig vast op verschillende opzetkoppen. In totaal zijn er ruim 70 opzetstukken; daarvan zitten er vier in de set die je kunt winnen. Voor glaswerk is er de raamwasser (EW-M), een brede mop met verstelbare kop die ook handig is bij schuine ruiten of zonnepanelen. Voor een streeploos resultaat gebruik je de raamreiniger (KW-M/ZM015), waarbij mop en wisser in één zijn gecombineerd. Stofnesten en spinnenwebben verwijder je met de flexibele ragebol (BM 25 M); de kop buigt mee zodat je boven kozijnen en in hoeken komt zonder dat je op een ladder hoeft te staan. Voor het schoonmaken van de dakgoot gebruik je de twee-in-een dakgootreiniger (GC-M): eerst bladeren en vuil losvegen, daarna eenvoudig uitscheppen. Alle opzetstukken klik je op dezelfde steel, waarmee je zowel hoog als laag werkt.

➡️ Zo haal je het meest uit de opzetstukken

Begin bij ramen altijd met twee emmers: één met schoon sop en één met helder water. Maak het raam nat met de mop en spoel die tussendoor uit in schoon water. Werk daarna in rustige horizontale banen met de wisser en droog de onderste kozijnrand direct af met een doek. Zo voorkom je druipers en blijft het glas streeploos schoon. Doe dit liever niet in volle zon, want dan droogt het water te snel op en krijg je sneller waas.

Voor de dakgoot kies je een droge dag. Zet de steel zo lang dat je recht kunt blijven staan en niet hoeft te reiken. Veeg eerst bladeren en takjes los met de borstelzijde van de GC-M en schep het vuil daarna uit de goot. Controleer meteen de afvoerpijp door er wat water in te gieten, zodat je zeker weet dat alles goed doorloopt. Draag handschoenen; niet alleen om te voorkomen dat je vieze handen krijgt, maar ook omdat er scherpe takjes of steentjes in de modder kunnen zitten. Kijk tot slot of er nergens nog vuil of takjes zijn achtergebleven, zodat de goot ook bij de eerste najaarsstorm goed blijft doorstromen.

©AK | ID.nl

Met de ragebol werk je van boven naar beneden. Klap de kop iets schuin en laat de borstel het werk doen; hard duwen vervormt de vezels en haalt minder weg. Ga een dag later nog een keer langs de buitenlampen en camera's: spinnen komen snel terug, een tweede ronde houdt het langer netjes.

➡️ Onderhoud en veiligheid

Spoel moppen en borstels na gebruik met lauwwarm water uit en laat ze volledig drogen. Bewaar de steel en koppelingen vorstvrij en zandvrij, dan klikken ze soepel en gaan ze lang mee. Kies altijd de kortst mogelijke steellengte die de klus toelaat; hoe korter, hoe lichter en stabieler het werkt.

➡️ Maak kans op een WOLF-Garten multi-star systeem schoonmaakset

Wil jij zo'n mooie set ter waarde van 216 euro winnen? We geven er twee weg. Wat moet je doen?

Beantwoord de volgende vraag: Wat is jouw grootste hilarische schoonmaakdrama ooit (trapje instabiel, emmer omgevallen, enzovoort)?

Stuur je antwoord naar wolf@id.nl. Meedoen kan tot en met zondag 21 september. De twee origineelste inzendingen winnen. Prijswinnaars krijgen automatisch bericht.