De foto’s die uit je camera komen rollen zijn best aardig, maar je haalt pas het maximale uit het toestel als je in raw fotografeert. Een jpg-bestand bevat maar een fractie aan data van wat de camera ziet. Bewerk je een raw-bestand, dan heb je veel meer beeldmateriaal tot je beschikking en krijg je de allermooiste foto’s.

Het handige van digitale camera’s is dat je alle foto’s die je maakt meteen kunt bekijken, afdrukken, of delen met anderen. Minder bekend is dat je er ook voor kunt kiezen om in raw te fotograferen. Zodra je deze optie aanzet, krijg je niet langer kant-en-klare foto’s, maar worden de ruwe bouwstenen opgeslagen waaruit foto’s bestaan. Vervolgens gebruik je een zogenaamde raw-converter om daar iets toonbaars van te maken. We noemen er hier twee: het gratis Raw Therapee en het betaalde Adobe Lightroom. Raw Therapee is gratis te downloaden voor Windows, Mac en Linux. Lightroom is er voor Windows en Mac en kost 137 euro, maar zit ook in het Creative Cloud-pakket van Adobe. Je kunt Lightroom gratis uitproberen.

01 Raw

Een gewone jpg-foto kun je een beetje vergelijken met een taart die iemand gebakken heeft. Zodra hij klaar is kun je er relatief weinig aan veranderen, althans zonder de taart zwaar te beschadigen. Bij een raw-bestand heb je alle ingrediënten netjes voor je liggen en kun je alle kanten nog op. Zodoende kun je de taart helemaal maken zoals jij hem hebben wilt en krijg je de lekkerste taart met de allerhoogste kwaliteit. Gelukkig hoef je geen gediplomeerd banketbakker te zijn om met raw te werken. Want een raw-converter werkt vrijwel hetzelfde als een gewone fotobewerker. Alleen krijg je er aanzienlijk betere resultaten mee. Pas dan komen je foto’s echt tot leven.

©PXimport

02 Raw-converter

Omdat een raw-bestand geen foto is, kun je hem niet zomaar in een willekeurig fotoprogramma bekijken of bewerken. Je hebt echt een programma nodig dat raw-bestanden ondersteunt. Een raw-converter dus. Zoals het gratis Raw Therapee, waarmee wij in deze masterclass dan ook van start gaan. Ook de betere fotobewerkers zoals Adobe Photoshop weten wel raad met raw, omdat er standaard een raw-converter wordt meegeleverd die automatisch start zodra je een raw-bestand opent. Adobe Lightroom is momenteel de standaard om raw-bestanden te bewerken. Ook dit programma komt aan bod, vanaf stap 8.

Hoe kom je aan raw-bestanden? Eenvoudigweg door in het menu van jouw camera deze optie aan te zetten. Vervolgens slaat het toestel bestanden op met bijvoorbeeld de extensie .CR2 (Canon), .NEF (Nikon), .RAF (FujiFilm), .ARW (Sony), .ORF (Olympus), of het fabrikant onafhankelijke .DNG. Raw-bestanden kunnen tientallen megabytes groot zijn. Ze bevatten namelijk veel en veel meer beeldinformatie dan de kleinere jpg-bestanden. Dat verklaart meteen waarom ze zo enorm veel bewerkingsmogelijkheden bieden. Je kunt je camera ook op raw+jpg zetten. In dat geval heb je de keuze of je meteen de jpg gebruikt of toch liever de raw bewerkt.

©PXimport

03 Aan de slag met Raw Therapee

Zodra je Raw Therapee opstart, kies je in een paneel aan de linkerkant een map uit waarin je raw-bestanden hebt opgeslagen. In het midden van het scherm zie je vervolgens miniaturen verschijnen. Om een raw-bestand te bewerken, dubbelklik je op een miniatuur. Aan de rechterzijkant verschijnt dan een paneel vol met bewerkingen, verdeeld over een aantal tabbladen. Standaard begint het programma op het tabblad Belichting. Andere tabbladen zijn bijvoorbeeld bedoeld voor kleurbewerking en om de mate van detaillering en ruisreductie in te stellen. Je mag zelf bepalen in welke volgorde je bewerkingen toepast, al is het zeker geen gek idee om in ieder geval in het begin van links naar rechts (de tabbladen) en van boven naar beneden (binnen een tabblad) te werken. In het midden van het scherm zie je een voorbeeldweergave van het raw-bestand, met erboven een filmstrip om snel door de foto’s in de map te bladeren. Schrik niet als foto’s er eerst wat futloos uitzien. Anders dan jpg-bestanden zijn raw-bestanden niet bewerkt door jouw camera. Daardoor kun je er nog alle kanten mee uit. Want alle beeldinformatie is in originele staat aanwezig.

©PXimport

04 Belichting

We beginnen in Raw Therapee op tabblad Belichting. Met Belichtingscompensatie maak je een foto lichter of donkerder. Net zoals je dit ook tijdens het maken van een foto op de camera doet. Je past er de volledige foto mee aan, waardoor de kans bestaat dat sommige delen te licht of te donker worden. Vandaar dat je de lichte en donkere gebieden ook apart kunt inregelen. Met Hoge lichten comprimeren verminder je de felheid van alleen de lichtste gebieden. Zet dan meteen ook een vinkje bij Hoge lichte Herstellen. Met Schaduwen maak je de donkere delen van de foto lichter of donkerder, zonder dat de lichte delen meegaan. Aanvullend gebruik je Schaduwcompressie om het effect nog wat te finetunen. Nu de lichte en donkere delen beter in balans zijn, voeg je met Contrast eventueel wat extra pit toe aan de foto. Veel werk? Je kunt het programma deze stappen ook automatisch laten uitvoeren via een klik op de knop Automatische niveaus. Dan hoef je de boel daarna alleen nog even te tweaken. Dit tabblad bevat enorm veel gereedschappen om de belichting tot in de puntjes te verzorgen. Experimenteer er gerust mee zodra je ervaring hebt opgedaan met de hier genoemde basisgereedschappen.

©PXimport

Niet-destructief bewerken

Als je een jpg-foto bewerkt en opslaat, is er geen weg meer terug. Je hebt de wijzigingen permanent aangebracht. Oké, je kunt het origineel bewaren (heel verstandig) en daarna opnieuw beginnen met bewerken, maar dat is veel werk als je bijvoorbeeld één bewerking uit een lange reeks wilt veranderen. Met raw gaat dat anders. Het originele raw-bestand blijft namelijk altijd intact en al jouw aanpassingen worden apart opgeslagen, al merk je daar verder niets van. Elke bewerking kun je daardoor tot in het oneindige blijven aanpassen, maar ook terugdraaien. Zonder dat de foto schade oploopt. Dat geeft enorm veel bewerkingsvrijheid. Rechts naast alle schuifregelaars in Raw Therapee vind je dan ook een Terug naar beginwaarde knop in de vorm van een gebogen pijltje. Zo haal je een specifieke bewerking snel weer weg, zonder een spoor achter te laten.

©PXimport

05 Kleur

Ook aan de kleuren valt altijd het nodige te sleutelen. Dat kan met tabblad Kleur. Onder de kop Witbalans staat Methode standaard op Camera, waarmee de op de camera gekozen witbalans wordt gebruikt voor de kleurweergave. Je kunt ook kiezen voor enkele voorinstellingen zoals Daglicht, Bewolkt of Lamp om achteraf alsnog voor een totaal andere witbalans te kiezen. Dat is iets wat met jpg-foto’s onmogelijk is. Blijkt het lastig om hiermee goede kleuren te krijgen, klik dan op WijsWB aan (de knop met het pipet) en klik in de foto op een plek waarvan je weet dat het wit, grijs, of zwart hoort te zijn. Dat moet een verbetering opleveren. Daarna kun je de kleuren eventueel nog verder optimaliseren met de schuifregelaar Kleurtemperatuur. Houd je daarna nog een kleurzweem over, dan heb je wat aan de schuifregelaar Groentint. Het vraagt wat experimenteren met de schuifjes om de beste kleuren te krijgen. Zodra de kleuren kloppen, kun je de kleurintensiteit nog aanpassen. Schakel eerst het knopje voor de kop Levendigheid in en gebruik daarna Pasteltinten om de kleuren levendiger te maken. Je kunt er de verzadiging ook mee verminderen, als je wat meer ingetogen kleuren wilt hebben. Zijn er mensen op de foto te zien, activeer dan Beschermhuidtinten.

©PXimport

06 Detaillering

Een raw-foto kan er wat wazig uitzien. Het is daarom nodig om hem een beetje te verscherpen. Om die reden verscherpt Raw Therapee jouw foto standaard al, dus heb je er meestal geen omkijken naar. Wil je toch graag extra verscherping? Dan kan dat bovenin het tabblad Detail bij het onderdeel Verscherpen met de schuifregelaar Hoeveelheid. Omdat je het effect niet ziet in de standaard voorbeeldweergave, is het verstandig eerst een detailvenster te openen via het pictogram Open (nieuw) detailvenster rechtsonder het voorbeeld. Als de foto veel ruis bevat omdat een hoge ISO-waarde is gebruikt, kun je op dit tabblad meteen ook ruisreductie toepassen. Klik eerst het knopje bij de kop Ruisonderdrukking aan. Schuif daarna Luminantie tot de meest storende ruisspikkels zijn verdwenen. Gebruik daarna eventueel LuminantieDetail om details die hierbij verloren zijn gegaan te herstellen. Je begrijpt het, ook hier heb je het detailvenster hard nodig.

©PXimport

07 Vervorming

Om een uitsnede te maken ga je naar tabblad Transformeer. Klik in onderdeel Bijsnijden op de knop van het uitsnedegereedschap en sleep in de foto om het gebied te selecteren. Dit uitsnedegereedschap is ook links boven de voorbeeldweergave als pictogram terug te vinden. Ernaast vind je het gereedschap Rechtmaken/Kleine rotaties waarmee je een scheve foto rechtzet, simpelweg door met ingedrukte muisknop over een horizontale of verticale lijn te slepen. Bij architectuurfoto’s wil je echt alle lijnen kaarsrecht hebben. Daar is vaak een wat meer ingrijpende verticale en horizontale perspectiefcorrectie voor nodig. Dat kan via het onderdeel Objectief/Geometrie op hetzelfde tabblad met de twee schuifregelaars onder Perspectief. Tot slot vervormen sommige lenzen het beeld zodat lijnen een beetje bol of hol lopen. Soms kun je dit automatisch corrigeren met de knop Corrigeer lensvervorming en anders kun je met de schuifregelaar Hoeveelheid altijd nog zelf ingrijpen.

©PXimport

Van raw-bestand naar echte foto

©PXimport

08 Lightroom

Adobe Lightroom is een raw-converter waarin je jouw raw-bestanden eerst moet importeren voordat je ze kunt bewerken. Dat houdt niet meer in dan dat je even aanwijst in welke map ze staan, waarna Lightroom een korte inventarisatie houdt en allerlei gegevens in een catalogus opslaat. Lightroom werkt met zogenaamde modules. In de Bibliotheek-module importeer en beheer je raw-bestanden. In de Ontwikkelen-module bewerk je ze vervolgens. Het programma is een stuk toegankelijker dan Raw Therapee, voornamelijk omdat veel van de complexiteit is weggelaten. Uiteraard kun je nog steeds alle belangrijke bewerkingen met Lightroom doen. Sterker nog, voor de beste bewerkingen ben je het beste af met Lightroom. Dat kwaliteitsverschil vind je terug in de prijs: 126 euro of 12 euro per maand via Creative Cloud.

©PXimport

09 Profielen en transformaties

Lightroom herkent de camera’s en lenzen van een groot aantal fabrikanten, zodat het allerlei vervormingen volledig automatisch kan verhelpen. Het is verstandig dit tijdens het bewerken als eerste te doen, omdat het invloed heeft op bijvoorbeeld de belichting en de kleuren. In de Ontwikkelmodule blader je hiertoe omlaag naar het onderdeel Lenscorrecties. Kies voor het tabje Profiel en vink Correcties profiel inschakelen aan. Als het goed is wordt het merk en model van zowel camera als lens automatisch getoond en vinden allerlei correcties plaats. Ook perspectivische vervorming lost Lightroom automatisch op. Denk aan een gebouw dat scheef staat omdat je de camera scheef of schuin omhoog hield. Klik in het onderdeel Transformaties bij Upright op Automatisch en meestal staat alles weer netjes in het lood. Zo niet, kun je altijd nog handmatige correcties aanbrengen. Ook handig is dat je kunt retoucheren. Klik rechts bovenin onder het histogram op het pictogram Vlekken verwijderen en klik of schilder over lelijke plekjes heen, waarna Lightroom ze repareert met omliggend beeldmateriaal.

©PXimport

Raw op je smartphone

Het is een beetje vreemd om een nieuw Dreame H15-model te zien voor dezelfde prijs als de H15 Pro die we eerder recenseerden. Maar in dit geval krijg je veel meer voor dat bedrag. De Dreame H15 Mix biedt namelijk drie apparaten en zeven schoonmaakopties.

De adviesprijs van de Dreame H15 Mix bedraagt momenteel 899 euro, net zoals de H15 Pro aan het begin van 2025. Daar krijg je niet alleen een uitstekende nat-droogstofzuiger voor terug, maar ook een soort Dyson lite-steelstofzuiger en een handige unit waarmee je zowel een vloerkleed, het tapijt of de auto schoonmaakt. Kortom: je krijgt veel meer in één pakket. Dit pakket werkt met dezelfde Dreame-app en biedt derhalve dezelfde opties als bij de H15 Pro.

De nat-droogstofzuiger komt grotendeels overeen met de Dreame H15 Pro. Het apparaat heeft met 23.000 Pa iets meer zuigkracht (tegenover 21.000 in de Pro), maar heeft daarentegen alleen tractie wanneer je hem naar voren duwt. Daarnaast gaat de batterij op papier iets minder lang mee, maar in de praktijk zul je daar waarschijnlijk weinig van merken (tenzij je een huis met een oppervlakte van 300 tot 400 vierkante meter moet schoonmaken).

©Wesley Akkerman

Nat- en droog

De nat-droogcombinatie heeft grotendeels dezelfde voor- en nadelen als zijn voorganger. Nog steeds herkent hij geen kabels of kleden, waardoor hij vast kan lopen of de dweilrol moet intrekken. Wel is er een kleine, slimme robotarm toegevoegd boven de roller, die voorkomt dat er water op de muur spat. Zodra het apparaat een muur nadert, schuift er automatisch een klepje omlaag dat het water opvangt en tegelijk het vuil van de dweil schraapt.

De Dreame H15 Mix gebruikt hetzelfde basisstation als het vorige model, dat de dweilrol in een halfuur schoonspoelt en droogt met water van 100 graden Celsius. Dat zorgt voor een grondige reiniging en minder nare geurtjes. Het onderhoud blijft beperkt, al kan het legen van de opvangbak voor vuil water en stof wat rommel geven. De schoonwatertank zit opnieuw bovenop, waardoor de kans op lekken groot blijft. Ook is de automatische dosering van eerdere modellen verdwenen.

©Wesley Akkerman

Dyson-achtige steelstofzuiger

Wanneer je de motor en de batterij loskoppelt, kun je ze eenvoudig op de steelstofzuiger klikken om zonder dweil te stofzuigen. Je kunt bovendien verschillende accessoires aansluiten, zodat je ook de bank, gordijnen en kieren meeneemt (vergelijkbaar met een Dyson). Handig als je toch even het kleed of tapijt wilt opfrissen. Op de kop zitten twee lampjes die stof en vuil goed zichtbaar maken.

De steelstofzuiger is licht, wendbaar en gebruiksvriendelijk. Je schakelt hem in met één druk op de knop, zonder iets ingedrukt te hoeven houden, en wisselt met een tweede knop moeiteloos tussen de normale en turbostand. In het pakket zit ook een compacte zuigmond voor het reinigen van meubels of je matras; een toevoeging die vaak over het hoofd wordt gezien, maar verrassend handig blijkt.

©Wesley Akkerman

Speciale unit voor kleden en de auto

Tot slot klik je de motor en batterij eenvoudig in het derde onderdeel, bedoeld voor het reinigen van kleden en tapijt. Dit apparaat heeft een normale en turbostand, en is voorzien van een handige hendel die omhoog klapt zodra je hem nodig hebt. Aan de voorkant zit een flexibele slang waarmee je zowel vuil opzuigt als warm water vernevelt. Daarmee verwijder je hardnekkige vlekken uit tapijt of autostoelen.

Wees wel voorzichtig met het watergebruik: er komt vrij veel uit de sproeikop. Begin dus liever met weinig en voeg later wat extra toe om een waterballet te voorkomen. De batterij loopt iets sneller leeg dan verwacht – na enkele minuten stofzuigen kan al 10 procent van de gebruiksduur verdwenen zijn – maar er blijft genoeg capaciteit over om het hele huis schoon te krijgen.

©Wesley Akkerman

Dreame H15 Mix kopen?

Voor de adviesprijs van 899 euro (er geldt een tijdelijke cashback-actie van 200 euro, waardoor je 'm dus voor 699 in huis haalt) krijg je niet één, maar drie krachtige apparaten: een uitstekende nat-droogstofzuiger, een lichte steelstofzuiger en een aparte unit voor kleden en auto-interieurs. Ondanks kleine nadelen zoals het ontbreken van automatische dosering en tractie naar achteren of een extra batterij, biedt het pakket een enorme veelzijdigheid en geavanceerde functies zoals de 100-graden zelfreiniging, wat wat ons betreft de investering volledig rechtvaardigt.

Een droger koop je vandaag de dag niet meer alleen om de was snel droog te krijgen. Energieverbruik, textielzorg en slimme functies spelen een minstens zo grote rol. Zeker nu vrijwel alle merken overstappen op warmtepomptechnologie, waarmee je aanzienlijk zuiniger droogt dan met een ouderwetse condensdroger. Dat scheelt enorm op je energierekening, maar ook in de slijtage van je kleding. Wie op zoek gaat naar een nieuwe droger, komt al snel uit bij merken als Miele, Siemens, Bosch en AEG. In dit artikel kijken we waarom.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Miele: premium drogen met oog voor detail

Miele staat van oudsher bekend om zijn lange levensduur en uitgebreide reeks aan comfortfuncties. In fabriekstests draaien de machines duizenden uren achter elkaar, zodat ze in de praktijk makkelijk twintig jaar mee kunnen. Hun warmtepomptechnologie is gekoppeld aan EcoDry, dat luchtstromen stabiel en het energieverbruik laag houdt, ook na jarenlang gebruik. De SoftCare-trommel heeft een honingraatstructuur waardoor kleding op een luchtkussen droogt en minder kreukt of slijt. Voor wie gemak zoekt, biedt Miele@home de mogelijkheid om de droger via een app te bedienen of automatisch te laten samenwerken met een Miele-wasmachine. Daarbij komen luxere snufjes zoals SteamFinish, dat met een waternevel kreukvorming tegengaat, en FragranceDos, waarbij geurflacons de was langdurig fris laten ruiken. Het prijsniveau is hoog, maar daar staat tegenover dat je textiel zachter behandeld wordt en dat de machines jarenlang betrouwbaar presteren, zelfs bij intensief gebruik.

👉 Bekijk hier alle Miele-wasdrogers

©Miele

Siemens: slimme connectiviteit en gebruiksgemak

Siemens zet zwaar in op slimme functies en sensorgestuurd drogen. De functie autoDry gebruikt sensoren die de vochtigheid en temperatuur in de trommel meten en stopt het programma zodra de ingestelde droogtegraad is bereikt. Zo wordt voorkomen dat wasgoed te heet of te lang gedroogd wordt. Dat bespaart bovendien energie en voorkomt krimp. De Home Connect-app maakt het mogelijk om de droger via je smartphone te starten, te volgen of tips te krijgen voor het beste programma. Handig is de EasyStart-functie, waarbij je alleen aangeeft wat voor soort was je wilt drogen en de app het optimale programma selecteert. Bij sommige modellen communiceert de droger zelfs rechtstreeks met een Siemens-wasmachine, zodat de droogcyclus volledig aansluit bij het wasprogramma dat zojuist is afgerond. Ook onderhoud wordt eenvoudiger gemaakt: veel modellen beschikken over een zelfreinigende condensor die automatisch wordt doorgespoeld. Daarmee blijft de droger zuinig werken zonder dat je het apparaat zelf steeds hoeft schoon te maken. Siemens richt zich zo op gebruikers die het gemak van een slim huishouden waarderen, maar tegelijkertijd een betrouwbare en efficiënte machine zoeken.

👉 Bekijk hier alle Siemens-wasdrogers

©Siemens

Bosch: degelijkheid met slimme sensoren

Bosch deelt veel technologie met Siemens, maar kiest voor een iets nuchterder benadering. Ook Bosch-drogers gebruiken autoDry om te voorkomen dat kleding uitdroogt en dat programma's onnodig lang draaien. De SensitiveDrying-trommel behandelt wasgoed behoedzaam, zodat ook delicatere stoffen langer mooi blijven. De zelfreinigende condensor vind je ook hier terug, waardoor de droger weinig onderhoud vergt en jarenlang efficiënt blijft functioneren. Bosch hecht daarnaast veel waarde aan stabiliteit: de AntiVibration-zijwanden reduceren trillingen en geluid, wat vooral prettig is in appartementen of open woonruimtes. Via Home Connect kun je bij de nieuwste modellen eveneens de droger met je smartphone bedienen en meldingen ontvangen wanneer de was klaar is. Bosch positioneert zich als een solide keuze: minder luxe extra's dan Siemens, maar met dezelfde basis aan slimme sensoren en betrouwbare bouwkwaliteit. Voor veel gezinnen vormt dat de ideale middenweg tussen prijs, gemak en duurzaamheid.

👉 Bekijk hier alle Bosch-wasdrogers

©Bosch

AEG: zacht drogen op lage temperatuur

AEG legt de nadruk op textielbescherming en energiebesparing. Dankzij SensiDry wordt op lagere temperaturen gedroogd, zodat stoffen minder snel krimpen of hun kleur verliezen. AbsoluteCare gaat nog een stap verder door trommelbewegingen en temperatuurinstellingen af te stemmen op het type stof, van wol en zijde tot sportkleding. In de duurdere modellen wordt dat uitgebreid met 3DScan, een techniek die het vochtgehalte tot diep in de vezel meet, zodat ook dikke stoffen zoals dekbedden of donsjacks gelijkmatig drogen. Sommige machines bieden bovendien een stoomfunctie om kreuken te verminderen of kleding snel op te frissen zonder volledige cyclus. AEG weet deze technologie vaak te combineren met een aantrekkelijker prijs dan de absolute premiummerken, waardoor het een interessante keuze is voor wie veel waarde hecht aan kledingbescherming, maar niet het hoogste budget wil besteden.

👉 Bekijk hier alle AEG-wasdrogers

©AEG

De juiste keuze maken

Welke droger het best bij je past, hangt natuurlijk helemaal af van je huishouden en prioriteiten. Miele biedt de meest complete ervaring met luxe extra's en een bewezen lange levensduur, maar vraagt daar ook een forse investering voor. Siemens richt zich op slimme bediening en onderhoudsarme techniek, ideaal voor wie zijn huishouden bijvoorbeeld wil integreren in een smarthome-omgeving. Bosch kiest voor degelijkheid en praktische betrouwbaarheid, met voldoende slimme functies zonder overdreven franjes. AEG biedt juist zachte droging en specifieke zorg voor bepaalde stoffen, en dat tegen een scherpere prijs, waardoor het een logische keuze is voor prijsbewuste kopers die kleding toch goed willen beschermen. 

Wie vandaag een moderne warmtepompdroger aanschaft, bespaart aantoonbaar energie en verlengt de levensduur van kleding. Of je nu kiest voor luxe, slimme connectiviteit, stabiliteit of zachtheid: met Miele, Siemens, Bosch en AEG vind je altijd een droger die aansluit op jouw huishouden en wensen.