Internetgiganten doen er alles aan om geld te verdienen aan hun gebruikers. Op basis van online gesprekken en zoekgedrag kunnen ze een gebruikersprofiel opstellen en gepersonaliseerde advertenties voorschotelen. Waar kun je nog veilig chatten zonder dat je wordt afgeluisterd? We bekijken tien gratis alternatieven voor WhatsApp.

Met 1,5 miljard gebruikers is WhatsApp een van de populairste chatapplicaties. Het is voorzien van end-to-end encryptie, waarbij berichten van gebruikers versleuteld worden. Niemand anders dan diegenen die chatten, kunnen deze berichten lezen. De encryptiesoftware die WhatsApp hiervoor gebruikt, is gebaseerd op het Signal Protocol van Open Whisper Systems. Dit is een van de bekendste opensource end-to-end encryptiesystemen ter wereld. Omdat het opensource is, kan iedereen controleren of het systeem lekken bevat. Dit draagt bij aan de betrouwbaarheid van de versleuteling.

Hoewel WhatsApp beschikt over deze encryptie, zijn niet alle data van gebruikers veilig. Moederbedrijf Facebook kan niet meelezen, maar ziet wel met wie er gesproken wordt, wanneer, waar en hoelang. De internetgigant combineert die informatie met de Instagram- en Facebook-profielen van gebruikers om zo nog meer inzicht te krijgen in hun surfgedrag, sociale netwerk, mogelijke interesses en ga zo maar door. Dit alles om de gebruiker gepersonaliseerde advertenties te kunnen voorschotelen. Dat bedrijven zoveel van ons weten, kan niet goed zijn. Reden genoeg om naar een alternatief te zoeken voor WhatsApp.

Telegram

©PXimport

Een van de meest besproken alternatieven voor WhatsApp is Telegram. Dit chatplatform ondersteunt geen gesproken berichten, maar laat gebruikers wel een grote diversiteit aan bestanden delen. Bovendien heb je enkel een e-mailadres nodig om je te registreren, terwijl de onderlinge communicatie beveiligd kan worden met end-to-end encryptie. Hiervoor moet de Secret Chat-optie ingeschakeld worden. Het is ook mogelijk je eigen berichten te vernietigen via een zelfvernietigingsoptie.

Alle verstuurde bestanden, berichten of afbeeldingen worden versleuteld door Telegrams eigen encryptiesoftware, dat gebaseerd is op bestaande versleutelingstechnieken. Omdat de encryptie door Telegram zelf is ontworpen en niet opensource is, blijven speculaties de ronde doen over eventuele backdoors. Het feit dat Telegram publieke chats versleuteld opslaat op zijn eigen servers, draagt bij aan deze achterdocht.

Toch is Telegram een geliefd alternatief voor WhatsApp, getuige de 200 miljoen gebruikers die maandelijks inloggen. Dit najaar wil Telegram zijn eigen blockchain lanceren. Dan moet het platform gedecentraliseerde apps ondersteunen, cryptomunten toegankelijk maken voor zijn gebruikers en het bovendien moeilijker maken voor hackers om Telegram te ontregelen. Telegram is beschikbaar voor smartphones en gewone pc’s.

Riot.IM

©PXimport

Riot Instant Messenger is een anonieme berichtendienst waarbij gebruikers geen telefoonnummers of e-mailadressen hoeven te delen. Berichten zijn versleuteld dankzij het Matrix Protocol, waarbij het netwerk voor de communicatie ook nog eens gedecentraliseerd is. Hierdoor is het vrijwel onmogelijk dat het netwerk uitvalt. Het protocol is volledig opensource en is ook nog eens gebouwd om als brug te dienen tussen verschillende chatplatformen.

Het platform waar het nu even om gaat, is Riot zelf. Deze dienst ondersteunt tekst- en videoberichten, en het versturen van bestanden. Gebruikers kunnen geheel anonieme chatrooms maken waarbinnen alle berichten versleuteld zijn. Bovendien is Riot beschikbaar voor mobiele telefoons en desktopcomputers. Het is niet een heel bekende chat-app, maar wel een zeer geavanceerd alternatief voor gebruikers die wat meer privacy willen.

Status

©PXimport

Status Messenger is een chatplatform gebouwd op de Ethereum-blockchain en voorzien van end-to-end-encryptie via het opensource Whisper-protocol. Om de app te gebruiken, moet er binnen de app een cryptovalutaportemonnee worden aangemaakt. Er vindt dus geen koppeling plaats met socialmedia-profielen, telefoonnummers of e-mailadressen. De aangemaakte ‘Ethereum-wallet’ wordt beveiligd met een gebruikersnaam en wachtwoord.

Dankzij de gekoppelde en unieke portemonnee kunnen gebruikers cryptovaluta’s opslaan en gedecentraliseerde apps installeren. Denk aan de microblogging-app Peepeth, het befaamde verzamelspel Cryptokitties, streamingplatform Livepeer en OpenSea, een marktplaats voor virtuele goederen. Omdat Status niet gebruikmaakt van telefoonnummers of e-mailadressen, is het importeren van vrienden wat lastiger. Je kunt vrienden opslaan door uitnodigingen te versturen of te accepteren, of door QR-codes te scannen.

Doordat Status is gebouwd op blockchain-technologie, valt de snelheid van deze app wat tegen. Wel is Status volledig anoniem en introduceert het zijn gebruikers ook nog eens in de wereld van cryptovaluta’s.

Signal

©PXimport

Een bekend alternatief voor WhatsApp is Signal Messenger. Je kunt Signal beschouwen als een kopie van WhatsApp die géén metadata verzamelt. De app is gebouwd als messenger en laat gebruikers versleutelde berichten sturen, maar ook foto’s en video’s. Alle versleutelingen worden op de telefoon van de gebruiker opgeslagen, en dus niet op centrale servers.

Een punt van kritiek op de privacybescherming van Signal zit ‘m in de wijze waarop vrienden worden gevonden: daarvoor doorzoekt de app namelijk de contactenlijst van je telefoon. Toch is Signal een prima alternatief voor WhatsApp. Het biedt nagenoeg dezelfde functionaliteit zonder dat iemand gesprekken kan inzien en gebruikersdata worden verzameld.

KakaoTalk

©PXimport

In Zuid-Korea is KakaoTalk de meest gebruikte berichtendienst. Standaard conversaties binnen de app worden enkele dagen op centrale servers bewaard, terwijl de zogeheten ‘secret chat’ volledig versleuteld en dus privé is. Het is vreemd dat KakaoTalk niet standaard gebruikmaakt van deze veilige chatfunctie, maar dat hebben gebruikers dus zelf in de hand.

Net als bij WhatsApp worden telefoonnummers gebruikt voor verificatie. Maar zelfs als je met versleutelde berichten chat, kan een beetje argwaan geen kwaad. Moederbedrijf Kakao Corp is een internetgigant die tal van diensten aanbiedt. Zo heeft het een eigen blockchain-netwerk opgezet, genaamd Klaytn. KakaoTalk is het eerste platform uit eigen stal dat geïntegreerd wordt in het netwerk. Het brengt allerlei gedecentraliseerde apps en services met zich mee.

Interessant detail is dat de Amsterdamse ticketdienst GET Protocol een van de eerste partners is binnen het netwerk. In Korea kunnen gebruikers zelfs al boodschappen bestellen via de app. Berichten zijn versleuteld, maar hoeveel andersoortige data worden er verzameld?

LINE

©PXimport

LINE is vooral bekend als een Japans alternatief voor WhatsApp. Sinds drie jaar zijn onderlinge chats, groepsgesprekken tot vijftig gebruikers en onderlinge video- en audiogesprekken voorzien van end-to-end-encryptie. Hiervoor gebruikt LINE zelfontwikkelde encryptiesoftware en deze is niet opensource. Hoewel de app bekendstaat als chatapplicatie, is deze uitgegroeid tot iets veel groters. Gebruikers kunnen berichten op hun timeline plaatsen, net zoals op Twitter en Facebook.

Bovendien zijn er in-app-aankopen, kunnen er spellen gedownload worden, zijn er officiële chatkanalen van grote merken en ga maar door. LINE heeft bovendien zijn eigen cryptovaluta gelanceerd, genaamd LINK. Deze token is beschikbaar via LINE’s eigen beurs, Bibox. LINK staat bovendien centraal binnen een eigen blockchain-netwerk, waar externe ontwikkelaars gedecentraliseerde apps voor kunnen ontwikkelen. LINE is momenteel bezig met het aanbieden van meerdere softwareontwikkelkits voor ontwikkelaars. Zo wil LINE zichzelf toekomstbestendig maken, waarbij transparantie voor consumenten vooropstaat.

Dust

©PXimport

Dust wordt gezien als een zeer veilige messenger, waarbij berichten niet bewaard worden op online servers en gesprekspartners bovendien geen sleutels uitwisselen. In plaats daarvan ontmoeten gesprekspartners elkaar in een ‘geheime kamer’ waar zij beiden de sleutel voor hebben. Dust is gebouwd op de Mercury-blockchain, aangevuld met de end-to-end-encryptie van het Signal Protocol. Gebruikers kunnen verstuurde berichten handmatig verwijderen, waarna deze voor altijd verdwijnen.

Bovendien is Dust voorzien van een anonieme webbrowser zonder cookies of andere tracking-software. Toch verzamelt Dust wel wat informatie. Zo moeten gebruikers zichzelf verifiëren via sms en heeft de app toegang tot contactpersonen in de telefoon. Dus hoewel gesprekken versleuteld zijn en verwijderd worden, worden bepaalde metadata wel opgeslagen. Het is maar om aan te geven dat zelfs zeer veilige chatapplicaties de privacy niet volledig kunnen waarborgen.

Wickr Me

©PXimport

Wickr is een bedrijf dat zich richt op beveiligde gesprekken voor zakelijke doeleinden. Met Wickr Me heeft het ook een gratis optie voor consumenten. Registreren voor Wickr Me kan zonder telefoonnummer, maar de app biedt wel de mogelijkheid om contacten te zoeken op basis van hun telefoonnummers. Wickr claimt hierbij dat telefoonnummers versleuteld worden opgeslagen op hun servers en dat het bedrijf daar geen inzage in heeft. Gelukkig kunnen gebruikers elkaar ook toevoegen op basis van hun gebruikersnaam, waardoor het delen van telefoonnummers niet noodzakelijk is.

Berichten kunnen tijdelijk getoond worden, terwijl de screenshot-functie van een telefoon wordt uitgeschakeld. Let wel op, want op gehackte telefoons of een pc kan dit omzeild worden. De app beschikt ook over opties om berichten automatisch te verwijderen of te overschrijven met gebrabbel. Toch zijn er ook vraagtekens bij deze app, want alle software is door Wickr zelf ontwikkeld en niet opensource beschikbaar.

Wire

©PXimport

Wire is, net als Wickr, een beveiligd platform gericht op zakelijke groepsgesprekken, maar het kan net zo goed voor privédoeleinden worden gebruikt. De app is voorzien van opensource end-to-end-encryptie bij zowel audio-, video-, als tekstberichten. Daarmee is de veiligheid van Wire gewaarborgd. Deze chatapplicatie biedt allerlei oplossingen om zijn communicatietechnologie te integreren in zakelijke tools, maar voor gewone consumenten is de gratis versie voldoende.

De app onderscheidt zich van de concurrentie door het delen van bestanden en het versturen van berichten en groepsgesprekken te integreren in een functionele app voor zowel desktops als mobiele telefoons. Registratie kan gewoon via een anoniem emailadres, zodat gebruikers zich geen zorgen hoeven te maken om hun privacy.

Surespot

©PXimport

De makers van Surespot zien privacy als hun belangrijkste waarde. Een account wordt aangemaakt met een gebruikersnaam en wachtwoord, dus zonder e-mailadressen, socialmedia-accounts of telefoonnummers. De app maakt het ook mogelijk om meerdere accounts op één telefoon te gebruiken, terwijl gebruikers een back-up kunnen maken van hun online identiteit door een versleuteld bestand op te slaan op bijvoorbeeld Google Drive.

Het bedrijf slaat op zijn servers maximaal duizend berichten versleuteld op. De oudste berichten worden vervolgens verwijderd. Het toevoegen van vrienden kan door gebruikersnamen uit te wisselen of QR-codes te scannen. Surespot is volledig opensource en de broncode is te bekijken via Github. Verder is de app erg minimalistisch. Het ondersteunt gesproken berichten, het versturen van foto’s en tekstberichten, maar videochat is geen optie.

Tekst: Robert Hoogendoorn

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen

Als je een inbouwoven of magnetron wilt plaatsen, begint alles met het opmeten van de nis, oftewel de uitsparing in je keukenkast waar het apparaat in moet komen. Die afmetingen moeten tot op de millimeter kloppen, anders past je nieuwe oven of magnetron niet. Hoe je dat aanpakt en waar je op moet letten, lees je hier. Geen stress: het is makkelijker dan het lijkt!

Wat zijn nismaten eigenlijk?

De nismaten van je keuken zijn de binnenafmetingen van de ruimte waarin je de oven of magnetron wilt inbouwen. Je meet dus niet het apparaat zelf, maar de kast waar hij in moet komen. De nismaten bestaan uit drie onderdelen: hoogte, breedte en diepte. De meeste inbouwapparaten zijn afgestemd op standaardmaten, maar er zijn ook uitzonderingen – vooral als je keuken iets ouder is of als je kiest voor een compact model.

Een oven past meestal in een nis van 60 centimeter breed. De hoogte varieert, afhankelijk van het soort apparaat. Zo zijn inbouwovens meestal 60 centimeter hoog, maar compacte modellen van 45 centimeter komen ook vaak voor. Magnetrons hebben doorgaans een hoogte van 38 of 45 centimeter. Combimagnetrons – de handige alleskunners – vallen meestal in de categorie van 45 centimeter hoog.

Zo meet je de nismaten op

De hoogte van de nis meet je van de bovenkant tot de onderkant van de uitsparing. Gebruik een rolmaat en trek die strak – zo krijg je een nauwkeurige meting. Dit is vooral belangrijk bij het kiezen tussen een compacte oven of een standaardmodel.

De breedte van de nis meet je van de linker- naar de rechterkant. Ook hierbij geldt: strak meten voor een betrouwbaar resultaat. De meeste apparaten hebben een standaardbreedte van 60 centimeter, maar het is altijd slim om te controleren wat jouw keuken precies toelaat.

De diepte van de nis is de afstand van de voorkant van de kast tot de achterwand. Zet je rolmaat dus helemaal achterin de nis en trek hem naar voren toe. De meeste ovens en magnetrons passen met een diepte van zo’n 55 tot 60 centimeter, maar ook hier geldt: meten is weten.

Het opmeten gaat het makkelijkst als de nis leeg is – dus als er geen apparaat meer in zit. Zo weet je zeker dat je met de juiste afmetingen werkt.

©Surachetsh

Wat past het beste bij jou?

Heb je je nismaten eenmaal duidelijk in beeld, dan kun je gericht gaan zoeken. Kook en bak je graag en wil je graag taarten, ovenschotels of braadstukken maken? Dan is een volwaardige inbouwoven precies wat je nodig hebt. Gebruik je de oven vooral voor opwarmen, ontdooien of simpele gerechten, dan is een magnetron waarschijnlijk voldoende.

Wil je het beste van beide werelden in één apparaat? Dan is een combimagnetron een slimme keuze. Die heeft de functies van zowel een oven als een magnetron en bespaart je daarmee ruimte – handig, zeker in kleinere keukens.

Klaar om te kiezen?

Als je de afmetingen van je nis goed hebt gemeten én weet welk type apparaat het best bij jouw kookstijl past, kan het eigenlijk niet meer misgaan. Je bent klaar om een oven of magnetron uit te zoeken die niet alleen perfect in je keuken past, maar ook perfect bij jou.