Internetgiganten doen er alles aan om geld te verdienen aan hun gebruikers. Op basis van online gesprekken en zoekgedrag kunnen ze een gebruikersprofiel opstellen en gepersonaliseerde advertenties voorschotelen. Waar kun je nog veilig chatten zonder dat je wordt afgeluisterd? We bekijken tien gratis alternatieven voor WhatsApp.

Met 1,5 miljard gebruikers is WhatsApp een van de populairste chatapplicaties. Het is voorzien van end-to-end encryptie, waarbij berichten van gebruikers versleuteld worden. Niemand anders dan diegenen die chatten, kunnen deze berichten lezen. De encryptiesoftware die WhatsApp hiervoor gebruikt, is gebaseerd op het Signal Protocol van Open Whisper Systems. Dit is een van de bekendste opensource end-to-end encryptiesystemen ter wereld. Omdat het opensource is, kan iedereen controleren of het systeem lekken bevat. Dit draagt bij aan de betrouwbaarheid van de versleuteling.

Hoewel WhatsApp beschikt over deze encryptie, zijn niet alle data van gebruikers veilig. Moederbedrijf Facebook kan niet meelezen, maar ziet wel met wie er gesproken wordt, wanneer, waar en hoelang. De internetgigant combineert die informatie met de Instagram- en Facebook-profielen van gebruikers om zo nog meer inzicht te krijgen in hun surfgedrag, sociale netwerk, mogelijke interesses en ga zo maar door. Dit alles om de gebruiker gepersonaliseerde advertenties te kunnen voorschotelen. Dat bedrijven zoveel van ons weten, kan niet goed zijn. Reden genoeg om naar een alternatief te zoeken voor WhatsApp.

Telegram

©PXimport

Een van de meest besproken alternatieven voor WhatsApp is Telegram. Dit chatplatform ondersteunt geen gesproken berichten, maar laat gebruikers wel een grote diversiteit aan bestanden delen. Bovendien heb je enkel een e-mailadres nodig om je te registreren, terwijl de onderlinge communicatie beveiligd kan worden met end-to-end encryptie. Hiervoor moet de Secret Chat-optie ingeschakeld worden. Het is ook mogelijk je eigen berichten te vernietigen via een zelfvernietigingsoptie.

Alle verstuurde bestanden, berichten of afbeeldingen worden versleuteld door Telegrams eigen encryptiesoftware, dat gebaseerd is op bestaande versleutelingstechnieken. Omdat de encryptie door Telegram zelf is ontworpen en niet opensource is, blijven speculaties de ronde doen over eventuele backdoors. Het feit dat Telegram publieke chats versleuteld opslaat op zijn eigen servers, draagt bij aan deze achterdocht.

Toch is Telegram een geliefd alternatief voor WhatsApp, getuige de 200 miljoen gebruikers die maandelijks inloggen. Dit najaar wil Telegram zijn eigen blockchain lanceren. Dan moet het platform gedecentraliseerde apps ondersteunen, cryptomunten toegankelijk maken voor zijn gebruikers en het bovendien moeilijker maken voor hackers om Telegram te ontregelen. Telegram is beschikbaar voor smartphones en gewone pc’s.

Riot.IM

©PXimport

Riot Instant Messenger is een anonieme berichtendienst waarbij gebruikers geen telefoonnummers of e-mailadressen hoeven te delen. Berichten zijn versleuteld dankzij het Matrix Protocol, waarbij het netwerk voor de communicatie ook nog eens gedecentraliseerd is. Hierdoor is het vrijwel onmogelijk dat het netwerk uitvalt. Het protocol is volledig opensource en is ook nog eens gebouwd om als brug te dienen tussen verschillende chatplatformen.

Het platform waar het nu even om gaat, is Riot zelf. Deze dienst ondersteunt tekst- en videoberichten, en het versturen van bestanden. Gebruikers kunnen geheel anonieme chatrooms maken waarbinnen alle berichten versleuteld zijn. Bovendien is Riot beschikbaar voor mobiele telefoons en desktopcomputers. Het is niet een heel bekende chat-app, maar wel een zeer geavanceerd alternatief voor gebruikers die wat meer privacy willen.

Status

©PXimport

Status Messenger is een chatplatform gebouwd op de Ethereum-blockchain en voorzien van end-to-end-encryptie via het opensource Whisper-protocol. Om de app te gebruiken, moet er binnen de app een cryptovalutaportemonnee worden aangemaakt. Er vindt dus geen koppeling plaats met socialmedia-profielen, telefoonnummers of e-mailadressen. De aangemaakte ‘Ethereum-wallet’ wordt beveiligd met een gebruikersnaam en wachtwoord.

Dankzij de gekoppelde en unieke portemonnee kunnen gebruikers cryptovaluta’s opslaan en gedecentraliseerde apps installeren. Denk aan de microblogging-app Peepeth, het befaamde verzamelspel Cryptokitties, streamingplatform Livepeer en OpenSea, een marktplaats voor virtuele goederen. Omdat Status niet gebruikmaakt van telefoonnummers of e-mailadressen, is het importeren van vrienden wat lastiger. Je kunt vrienden opslaan door uitnodigingen te versturen of te accepteren, of door QR-codes te scannen.

Doordat Status is gebouwd op blockchain-technologie, valt de snelheid van deze app wat tegen. Wel is Status volledig anoniem en introduceert het zijn gebruikers ook nog eens in de wereld van cryptovaluta’s.

Signal

©PXimport

Een bekend alternatief voor WhatsApp is Signal Messenger. Je kunt Signal beschouwen als een kopie van WhatsApp die géén metadata verzamelt. De app is gebouwd als messenger en laat gebruikers versleutelde berichten sturen, maar ook foto’s en video’s. Alle versleutelingen worden op de telefoon van de gebruiker opgeslagen, en dus niet op centrale servers.

Een punt van kritiek op de privacybescherming van Signal zit ‘m in de wijze waarop vrienden worden gevonden: daarvoor doorzoekt de app namelijk de contactenlijst van je telefoon. Toch is Signal een prima alternatief voor WhatsApp. Het biedt nagenoeg dezelfde functionaliteit zonder dat iemand gesprekken kan inzien en gebruikersdata worden verzameld.

KakaoTalk

©PXimport

In Zuid-Korea is KakaoTalk de meest gebruikte berichtendienst. Standaard conversaties binnen de app worden enkele dagen op centrale servers bewaard, terwijl de zogeheten ‘secret chat’ volledig versleuteld en dus privé is. Het is vreemd dat KakaoTalk niet standaard gebruikmaakt van deze veilige chatfunctie, maar dat hebben gebruikers dus zelf in de hand.

Net als bij WhatsApp worden telefoonnummers gebruikt voor verificatie. Maar zelfs als je met versleutelde berichten chat, kan een beetje argwaan geen kwaad. Moederbedrijf Kakao Corp is een internetgigant die tal van diensten aanbiedt. Zo heeft het een eigen blockchain-netwerk opgezet, genaamd Klaytn. KakaoTalk is het eerste platform uit eigen stal dat geïntegreerd wordt in het netwerk. Het brengt allerlei gedecentraliseerde apps en services met zich mee.

Interessant detail is dat de Amsterdamse ticketdienst GET Protocol een van de eerste partners is binnen het netwerk. In Korea kunnen gebruikers zelfs al boodschappen bestellen via de app. Berichten zijn versleuteld, maar hoeveel andersoortige data worden er verzameld?

LINE

©PXimport

LINE is vooral bekend als een Japans alternatief voor WhatsApp. Sinds drie jaar zijn onderlinge chats, groepsgesprekken tot vijftig gebruikers en onderlinge video- en audiogesprekken voorzien van end-to-end-encryptie. Hiervoor gebruikt LINE zelfontwikkelde encryptiesoftware en deze is niet opensource. Hoewel de app bekendstaat als chatapplicatie, is deze uitgegroeid tot iets veel groters. Gebruikers kunnen berichten op hun timeline plaatsen, net zoals op Twitter en Facebook.

Bovendien zijn er in-app-aankopen, kunnen er spellen gedownload worden, zijn er officiële chatkanalen van grote merken en ga maar door. LINE heeft bovendien zijn eigen cryptovaluta gelanceerd, genaamd LINK. Deze token is beschikbaar via LINE’s eigen beurs, Bibox. LINK staat bovendien centraal binnen een eigen blockchain-netwerk, waar externe ontwikkelaars gedecentraliseerde apps voor kunnen ontwikkelen. LINE is momenteel bezig met het aanbieden van meerdere softwareontwikkelkits voor ontwikkelaars. Zo wil LINE zichzelf toekomstbestendig maken, waarbij transparantie voor consumenten vooropstaat.

Dust

©PXimport

Dust wordt gezien als een zeer veilige messenger, waarbij berichten niet bewaard worden op online servers en gesprekspartners bovendien geen sleutels uitwisselen. In plaats daarvan ontmoeten gesprekspartners elkaar in een ‘geheime kamer’ waar zij beiden de sleutel voor hebben. Dust is gebouwd op de Mercury-blockchain, aangevuld met de end-to-end-encryptie van het Signal Protocol. Gebruikers kunnen verstuurde berichten handmatig verwijderen, waarna deze voor altijd verdwijnen.

Bovendien is Dust voorzien van een anonieme webbrowser zonder cookies of andere tracking-software. Toch verzamelt Dust wel wat informatie. Zo moeten gebruikers zichzelf verifiëren via sms en heeft de app toegang tot contactpersonen in de telefoon. Dus hoewel gesprekken versleuteld zijn en verwijderd worden, worden bepaalde metadata wel opgeslagen. Het is maar om aan te geven dat zelfs zeer veilige chatapplicaties de privacy niet volledig kunnen waarborgen.

Wickr Me

©PXimport

Wickr is een bedrijf dat zich richt op beveiligde gesprekken voor zakelijke doeleinden. Met Wickr Me heeft het ook een gratis optie voor consumenten. Registreren voor Wickr Me kan zonder telefoonnummer, maar de app biedt wel de mogelijkheid om contacten te zoeken op basis van hun telefoonnummers. Wickr claimt hierbij dat telefoonnummers versleuteld worden opgeslagen op hun servers en dat het bedrijf daar geen inzage in heeft. Gelukkig kunnen gebruikers elkaar ook toevoegen op basis van hun gebruikersnaam, waardoor het delen van telefoonnummers niet noodzakelijk is.

Berichten kunnen tijdelijk getoond worden, terwijl de screenshot-functie van een telefoon wordt uitgeschakeld. Let wel op, want op gehackte telefoons of een pc kan dit omzeild worden. De app beschikt ook over opties om berichten automatisch te verwijderen of te overschrijven met gebrabbel. Toch zijn er ook vraagtekens bij deze app, want alle software is door Wickr zelf ontwikkeld en niet opensource beschikbaar.

Wire

©PXimport

Wire is, net als Wickr, een beveiligd platform gericht op zakelijke groepsgesprekken, maar het kan net zo goed voor privédoeleinden worden gebruikt. De app is voorzien van opensource end-to-end-encryptie bij zowel audio-, video-, als tekstberichten. Daarmee is de veiligheid van Wire gewaarborgd. Deze chatapplicatie biedt allerlei oplossingen om zijn communicatietechnologie te integreren in zakelijke tools, maar voor gewone consumenten is de gratis versie voldoende.

De app onderscheidt zich van de concurrentie door het delen van bestanden en het versturen van berichten en groepsgesprekken te integreren in een functionele app voor zowel desktops als mobiele telefoons. Registratie kan gewoon via een anoniem emailadres, zodat gebruikers zich geen zorgen hoeven te maken om hun privacy.

Surespot

©PXimport

De makers van Surespot zien privacy als hun belangrijkste waarde. Een account wordt aangemaakt met een gebruikersnaam en wachtwoord, dus zonder e-mailadressen, socialmedia-accounts of telefoonnummers. De app maakt het ook mogelijk om meerdere accounts op één telefoon te gebruiken, terwijl gebruikers een back-up kunnen maken van hun online identiteit door een versleuteld bestand op te slaan op bijvoorbeeld Google Drive.

Het bedrijf slaat op zijn servers maximaal duizend berichten versleuteld op. De oudste berichten worden vervolgens verwijderd. Het toevoegen van vrienden kan door gebruikersnamen uit te wisselen of QR-codes te scannen. Surespot is volledig opensource en de broncode is te bekijken via Github. Verder is de app erg minimalistisch. Het ondersteunt gesproken berichten, het versturen van foto’s en tekstberichten, maar videochat is geen optie.

Tekst: Robert Hoogendoorn

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.