Een verslag of een brief heb je natuurlijk zo gemaakt in Word. Je moet wat dieper graven als het gaat om bijvoorbeeld etiketten, visitekaartjes, invulformulieren, katernen of verzendlijsten. We leggen uit hoe je dit doet en geven praktische tips.

Microsoft Word blijft een van de meest gebruikte tekstverwerkers, ondanks de beschikbaarheid van uitstekende gratis alternatieven. Bijvoorbeeld LibreOffice Writer, dat net als Word onderdeel is van een uitgebreide kantoorsuite. Het Pareto-principe blijkt ook op Word van toepassing: 80 procent van de resultaten wordt behaald met slechts 20 procent van de functies. Dit artikel gaat dieper in op enkele minder voor de hand liggende documenttypes, waarvoor we verder kijken dan die vertrouwde 20 procent. Hoewel we niet de ruimte hebben om voor elk documenttype instructies te bieden, belichten we in elk geval de essentiële functies, aangevuld met nuttige tips. We gaan in dit artikel uit van Word als onderdeel van Microsoft 365.

Visitekaartjes en etiketten

Voor het creëren van visitekaartjes of etiketten beschikt Microsoft over handige sjablonen. Ga hiervoor naar Bestand, klik op Nieuw en voer in de zoekbalk visitekaartjes, etiketten of labels in bij Online sjablonen zoeken. Kies een passend sjabloon, neem de informatie door en klik op Maken. De sjablonen voor visitekaartjes of etiketten, vaak tien per blad, openen in Word. Wanneer je informatie, zoals een naam of adres wijzigt, past Word deze automatisch op alle kaartjes aan. Kopieer en plak de tekstvelden handmatig als dat nodig is.

Voor het toevoegen van een eigen afbeelding, zoals een logo, open je het tabblad Indeling en selecteer je bij Tabel de optie Rasterlijnen weergeven. Plaats je cursor waar je de afbeelding wilt hebben en voeg deze in via Invoegen. Klik rechts op de afbeelding en selecteer Naar voorgrond. Mogelijk moet je de afbeelding schalen om binnen het raster te passen. Voor een optimale plaatsing selecteer je Tekstterugloop / Vierkant uit het contextmenu van de afbeelding. Kopieer het logo daarna naar de andere etiketten of kaartjes. Je bent nu klaar om je ontwerp af te drukken op het geschikte papier.

Programmaboekjes

Het samenstellen van een katern, handig voor programmaboekjes of gidsen, is in Word verrassend eenvoudig. Begin met het opmaken van je document op het standaardpapierformaat, vaak is dit A4, en let er op dat je eventuele afbeeldingen niet te groot maakt.

Ben je hiermee klaar, ga dan naar Bestand, kies Afdrukken en selecteer onderaan links Pagina-instelling. In het dialoogvenster ga je naar het tabblad Marges, selecteer je bij Meerderepagina’s de optie Katern en stel je de Bladspiegel in op Liggend. Als je van plan bent het boekje te nieten, kun je de Rugmarge verhogen tot bijvoorbeeld 0,7 cm en eventueel de andere marges iets verkleinen. Bevestig met OK en kies voor Dubbelzijdig afdrukken - Pagina’s omslaan langs korte rand. Je printer drukt nu de pagina’s correct af.

Elementen

Het maken van een invulformulier in Word vergt wat meer voorbereiding. Begin met het activeren van het tabblad Ontwikkelaars door naar Bestand / Opties (linksonder) te gaan, kies Lint aanpassen en vink Ontwikkelaars aan in het rechterdeel bij Hoofdtabbladen. Met OK bevestig je en krijg je toegang tot dit tabblad.

Voeg in je document op de juiste plekken namen toe voor de invoervelden, zoals Naam, Adres, Geslacht. Activeer dan Ontwerpmodus op het tabblad Ontwikkelaars en kies voor elk veld een passend besturingselement, zoals tekstvelden, afbeeldingen, keuzelijsten, selectievakjes, datums of - via het pijlknopje - keuzerondjes. Gebruik voor elk besturingselement de optie Eigenschappen in de sectie Besturingselementen om ze naar behoefte aan te passen.

Aanpassingen

Bij het werken met keuzerondjes, voor een veld zoals Lid waarbij de gebruiker tussen Ja of Nee moet kiezen, ga je als volgt te werk. Selecteer een keuzerondje en klik op Eigenschappen. Vul bij Caption de tekst in, zoals Ja, en geef bij GroupName een naam op, bijvoorbeeld Lid. Doe hetzelfde voor het andere rondje, met dezelfde GroupName (Lid) maar deze keer met Nee als Caption. Om de functionaliteit te testen, schakel je de Ontwerpmodus tijdelijk uit.

Voor extra beveiliging van je formulieren, klik op Bewerking beperken op het tabblad Ontwikkelaars. Kies voor Alleen bepaalde bewerkingen in het document en selecteer Formulier invullen. Start de beveiliging door op Ja, afdwingen van beveiliging starten te klikken en een wachtwoord in te stellen. Om het formulier te bewerken nadat de beveiliging is ingeschakeld, gebruik je de optie Beveiliging stoppen, onderaan in het deelvenster Bewerking beperken, en voer je het wachtwoord in.

Data

Het opstellen van een eenvoudige brief in Word is een fluitje van een cent, maar het verzenden van gepersonaliseerde brieven aan vele leden van een vereniging vergt meer werk. Gelukkig kan dit proces aanzienlijk worden geautomatiseerd, althans wanneer je alle benodigde gegevens, zoals naam, adres en lidnummer, hebt verzameld in een spreadsheet.

Begin met het invullen van kolomtitels in de bovenste rij (A1, B1, C1, ...) en plaats de bijbehorende gegevens in de rijen daaronder. Is je spreadsheet klaar, open dan Word en ga naar het tabblad Verzendlijsten. Selecteer Afdruk samenvoegen starten/ Stapsgewijze wizard Afdruk samenvoegen. Kies voor Brieven of - want dit kan ook - E-mailberichten. Ga verder naar Begindocument en gebruik het huidige document. Bij Adressen selecteren kies je voor Een bestaande lijst gebruiken, blader naar je Excel-bestand, laat de standaardinstellingen zoals ze zijn en bevestig tweemaal met OK. Ga dan naar Uw brief schrijven en voeg je tekst in, bijvoorbeeld: “Beste (lidnummer ; adres ). […][“.

Afwerking

Plaats de tekstcursor waar de persoonsnaam moet komen en klik in het deelvenster Afdruk samenvoegen op Meer items om het dialoogvenster Samenvoegveld te openen. Selecteer hier het veld, zoals Voornaam, en bevestig met Invoegen. Op deze wijze voeg je ook andere velden toe, zoals Achternaam, Lidnummer, Straat en Woonplaats. Je ziet nu in je document de geselecteerde veldnamen verschijnen, zoals {MERGEFIELD “Voornaam”}.

Klik in het deelvenster nu op Volgende: Briefvoorbeeld en blader via pijlknoppen bij Geadresseerde, bovenaan het deelvenster, door de verschillende records. Voltooi de samenvoeging via Volgende: Samenvoegingvoltooien en kies Afzonderlijke brieven bewerken, waarbij je waarschijnlijk Alles wilt selecteren. Met OK bevestig je en worden de correcte gegevens in elke brief getoond, zodat je ze maar hoeft af te drukken en te versturen.

Dtp

Voor het samenstellen van een brochure of gids voor je club of vereniging kun je gebruikmaken van professionele dtp-programma’s, zoals Adobe InDesign, Microsoft Publisher of het gratis Scribus. Maar ook Word biedt heel wat dtp-functies. Maak gebruik van sjablonen, thema’s (via het tabblad Ontwerpen, kies Thema’s) en stijlen (open het tabblad Start en klik op het pijlknopje bij Stijlen). Een bijzonder handige dtp-functie in Word zijn de tekstvakken.

Om een eigen tekstvak te creëren, ga je naar het tabblad Invoegen, klik je op Tekstvak en vervolgens op Tekstvak maken. Je kunt het tekstvak naar wens schalen, draaien en positioneren. Houd de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het verslepen om een tekstvak te dupliceren. Voor precieze plaatsing schakel je op het tabblad beeld best de opties Linialen en Rasterlijnen (tijdelijk) in. Het design van je tekstvak pas je eenvoudig aan door het te selecteren en op het tabblad Vormindeling een vormstijl te kiezen. Voel je vrij om te spelen met Vormopvulling, Vormcontour, Vormeffecten en Tekstterugloop.

Opvulling

Het gemak van tekstvakken in Word wordt direct duidelijk als je er tekst of afbeeldingen in plaatst; de inhoud verplaatst namelijk soepel mee met het vak. Je kunt zelfs de tekst draaien vanuit het tabblad Vormindeling, door Tekstrichting te kiezen en de tekst 90 of 270 graden te draaien. Experimenteer gerust ook met Tekstcontour en Teksteffecten. Heb je snel wat dummytekst nodig voor je experimenten, typ dan bijvoorbeeld =rand(3,4). Hiermee genereer je drie alinea’s van elk vier zinnen.

Wat tekstvakken extra interessant maakt, is dat je tekst automatisch door kunt laten lopen van het ene naar het andere vak, een veelgebruikte techniek in professioneel vormgegeven magazines. Kopieer willekeurige tekst met Ctrl+C, plak deze in het eerste tekstvak met Ctrl+V, en selecteer dit tekstvak. Ga naar Vormgeving, kies in de sectie Tekst voor Koppelen, waarna je cursor verandert in een bekericoon. Klik hiermee in het volgende tekstvak om de tekst door te laten lopen. Herhaal dit proces tot je alle tekst hebt verdeeld en rond af met Koppeling verbreken. Je zult merken: als je een tekstvak verkleint, vloeit overtollige tekst automatisch over naar het volgende vak.

Secties

Bij sommige documenten kan het gebeuren dat je een bepaalde lay-out alleen op een specifieke sectie wilt toepassen. Neem als voorbeeld het toevoegen van regelnummers. Plaats je cursor vóór het deel waar je regelnummers wilt en selecteer via het tabblad Indeling de optie Eindmarkeringen / Doorlopend. Verplaats vervolgens je cursor naar het einde van het betreffende deel en herhaal de actie. Zo creëer je een sectie die je apart kunt vormgeven.

Dit wordt zichtbaar als je bij Start, onder Alinea, tijdelijk Allesweergeven inschakelt. Klik nu ergens in de sectie ga je naar Indeling / Regelnummers / Doorlopend en pas je dit verder naar wens aan via Regelnummeropties. Om enkel deze sectie in liggende oriëntatie weer te geven, kies je Indeling / Afdrukstand/ Liggend. Het betreffende tekstdeel verschijnt nu logischerwijze op een aparte pagina, en het sectie-einde wijzigt automatisch van het type Doorlopend naar Volgende pagina.

Inhoudsopgave

Bij het opstellen van omvangrijke documenten, zoals scripties of boeken, is een inhoudsopgave essentieel. Hoewel je deze handmatig kunt toevoegen via Verwijzingen / Inhoudsopgave / Handmatige inhoudsopgave, is dit tijdrovend. Door vanaf het begin consequent opmaakstijlen te gebruiken, bespaar je veel tijd. Het is raadzaam om op het tabblad Start, binnen de sectie Stijlen, de opmaakstijlen Kop 1, Kop 2 enzovoort, toe te passen. Zodra je een bepaalde kopstijl gebruikt, wordt de volgende automatisch beschikbaar.

Als je document eenmaal goed is opgesteld met deze stijlen, kun je eenvoudig een inhoudsopgave genereren. Begin op een nieuwe pagina, ga naar Verwijzingen en kies bij Inhoudsopgave een geschikte lay-out. Voor verdere personalisatie, selecteer Inhoudsopgave / Aangepaste inhoudsopgave. Mocht je later wijzigingen in je document aanbrengen, zorg dan dat je de inhoudsopgave bijwerkt door bij Verwijzingen te kiezen voor Bijwerken / In zijn geheel bijwerken, zodat alle aanpassingen correct worden weergegeven in de inhoudsopgave.

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.

Het is dé klassieker tijdens de feestdagen: met de hele familie rondom een apparaat zitten om je eigen eten te bereiden. Maar sta je in de winkel of scrol je online door het aanbod, dan vliegen de termen je om de oren. Is racletten hetzelfde als gourmetten? Waarom zou je voor een steen kiezen in plaats van een metalen plaat? Wij leggen haarfijn (en hapklaar) uit wat de verschillen zijn.

Raclette: voor de echte kaasfans

Laten we beginnen met de term die vaak voor de meeste verwarring zorgt: raclette. Hoewel we het woord in Nederland vaak door elkaar gebruiken met gourmetten, is het van oorsprong een Zwitsers nationaal gerecht. De naam komt van het Franse woord racler, wat 'schrapen' betekent. Bij traditionele raclette verwarm je een groot stuk kaas aan één kant, waarna je de gesmolten laag over aardappelen, zilveruitjes en augurken schraapt.

Kijken we naar de consumentenapparaten die je nu in de winkel koopt, dan verwijst de term raclette specifiek naar het gebruik van de pannetjes die je onderin het apparaat schuift. Je gebruikt hierbij de hitte van het verwarmingselement om kaas te smelten of kleine gerechtjes, zoals een omelet of pannenkoekje, te garen. Vaak zit er bovenop het apparaat nog een grillplaat of steen, zodat je het racletten kunt combineren met grillen. Ben je een echte kaasliefhebber of houd je van afwisseling tussen bakken en gratineren, dan is de raclette-optie onmisbaar. Een handige tip is om altijd speciale raclettekaas te gebruiken; deze smelt perfect met een ideale romigheid.

Lees ook: 🧀 Ze smelten de kazen! Waarom raclette dé topper is voor de feestdagen

©Roland - stock.adobe.com

Steengrill: puur natuur en gezond

De naam geeft het eigenlijk al weg: bij een steengrill bak je het voedsel op een plaat van natuursteen, meestal gemaakt van graniet. Dit ziet er niet alleen robuust en chique uit op tafel, het werkt ook fundamenteel anders dan een metalen plaat. Een steen heeft namelijk wat meer tijd nodig om op te warmen, dus reken er bij het aanzetten op dat je zo'n twintig tot dertig minuten geduld moet hebben voordat de plaat goed heet is. Eenmaal op temperatuur houdt de steen de hitte echter extreem goed en lang vast.

Het grootste voordeel van de steengrill is het gezonde aspect. In tegenstelling tot andere bakplaten heb je op een steen geen boter of olie nodig. Vaak strooi je alleen wat zout op de steen om aanbakken te voorkomen. Hierdoor schroeit het vlees snel dicht en blijven de sappen optimaal bewaard, wat zorgt voor een pure smaak. Houd er wel rekening mee dat steen een poreus natuurproduct is. Je mag deze beslist niet met afwasmiddel schoonmaken, want dat trekt in de steen en proef je de volgende keer terug in je biefstukje. Even laten weken en schoon schrapen of schrobben met enkel warm water is hier het devies.

©Yaruniv-Studio - stock.adobe.com

De bakplaat: snelheid en gemak

De bakplaat, vaak ook grillplaat of Teppanyaki genoemd, is meestal gemaakt van metaal en voorzien van een sterke anti-aanbaklaag. Je ziet ze vaak in twee varianten: de geribbelde grillplaat voor die mooie, karakteristieke streepjes op je vlees of groente, en de vlakke plaat die ideaal is voor roerbakken of vis.

De grote kracht van de metalen bakplaat is snelheid en gebruiksgemak. Je stopt de stekker in het stopcontact en binnen enkele minuten kun je al beginnen met bakken, wat een stuk sneller is dan bij natuursteen. In tegenstelling tot de steengrill gebruik je hier wel een klein beetje boter of olie. Dankzij de gladde antiaanbaklaag glijdt je eten makkelijk over de plaat en blijft er zelden iets kleven. Ook na het eten wint de bakplaat het op punten van de steengrill: je kunt de plaat vaak losklikken en eenvoudig met een sopje afwassen. Sommige platen zijn zelfs bestand tegen de vaatwasser, al is het altijd verstandig om dat even in de handleiding te checken.

©Donghyun Kim - stock.adobe.com

In één oogopslag: De technische verschillen

Twijfel je nog over welk apparaat bij jou past? We hebben van alle drie de apparaten de technische eigenschappen naast elkaar gezet:

Kiezen? Dat hoeft niet!

Vroeger moest je echt een keuze maken tussen deze apparaten, maar fabrikanten snappen gelukkig dat wij consumenten van alles wat willen proberen. Tegenwoordig zijn de meeste apparaten die als 'gourmetstel' worden verkocht, slimme combi-apparaten. Deze bieden vaak ruimte voor de raclette-pannetjes onderin, terwijl de bovenkant bestaat uit een grill- en/of bakplaat is.

Er zijn ook modellen met verwisselbare platen, waarbij je de ene keer kiest voor de gezonde steengrill en de andere keer voor de snelle bakplaat. Als je een nieuw apparaat gaat kopen, is zo'n combi-set met verwisselbare opties vaak de beste keuze voor de meeste huishoudens. Let er bij aankoop ook op of het apparaat een 'parkeerdek' heeft; dat is een koude zone waar je je hete pannetje even veilig kwijt kunt als je een eetpauze inlast.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

❤️🧑‍🍳Matchmaker: welk ingrediënt op welke plaats?

Niet elk stukje vlees of groente wordt blij van dezelfde bereiding. Wil je de beste smaak? Hanteer dan deze vuistregels voor je ingrediënten:

Steengrill, raclette en bakplaat: bekende merken

Tefal levert veelzijdige sets zoals de Tefal Raclette Gourmet 3-in-1 RE610D , een tafelmodel dat grillen, raclette en bakken in één apparaat combineert. De stevige antiaanbaklaag en eenvoudige bediening maken dit dé keuze voor mensen die iets zoeken dat prettig werkt en makkelijk schoon blijft.
Princess biedt betaalbare en degelijke tafelgrills. Een goed voorbeeld is de Princess 162660 Raclette Purify. Dit apparaat is speciaal voor grotere gezelschappen en is niet alleen gebruiksvriendelijk(zo kun je met draaiknoppen de warmte instellen), maar heeft ook nog eens ingebouwde geurafzuiging!
Solis staat bekend om multifunctionele en duurzame tafelgrills. Met de Solis Table Grill 5-in-1, heb je de keuze uit verschillende bereidfingswijzen. Grillen, bakken of gourmetten: het kan allemaal.
Tristar levert voordelige sets voor kleinere of gemiddelde huishoudens. Neem bijvoorbeeld de Tristar RA-2996 Raclette Grill, een model dat simpel werkt en genoeg ruimte biedt voor een avondje samen eten.
Bourgini combineert toegankelijke prijzen met degelijke bouw. De Bourgini Gourmet Raclette Grill Plus – 8 personen is een combinatie van een raclette en grill. Hij is robuust van bouw en heeft (altijd fijn) een antiaanbaklaag en een cool grip handgreep.