Op zoek naar de beste 4-bay nas? Een nas met vier schijfsleuven is duurder dan eentje die plaats biedt aan twee schijven, maar voordelen zijn er ook. We zetten vijf modellen voor je op een rij, die we uitvoerig hebben getest.

Een nas met vier schijfposities is duurder in de aankoop, maar biedt wel voordelen. Zo is de kostprijs per terabyte lager en belangrijker: je kunt een hoger ‘raid5’-niveau kiezen. Dan kun je een kapotte schijf vervangen zonder de nas uit te hoeven schakelen. Dit op voorwaarde dat er minstens drie schijven in de nas aanwezig zijn. Bij een nas met twee bays en raid1 zijn je gegevens niet beschikbaar terwijl je een kapotte schijf vervangt.

We testten vijf nas’en met plaats voor vier harde schijven of ssd’s, die voldoende snel zijn om er ook 4K-video mee te streamen. We kijken niet alleen naar de snelheid, die trouwens sowieso vooral afhangt van de geïnstalleerde schijven, maar ook en vooral naar de mogelijkheden en functionaliteit van deze kleine centrale servertjes. Een nas is tegenwoordig zoveel méér dan een centrale opslagruimte voor al je bestanden; hij vormt het hart van elk modern thuisnetwerk. We gaan in dit artikel op zoek naar de nas die deze ambitie het meest waarmaakt.

Asustor AS3104T (Beste koop)

©PXimport

Asustor staat als bedrijf los van Asus, dat echter wel de belangrijkste aandeelhouder is. Het merk is gespecialiseerd in betaalbare storage-producten voor alle marktsegmenten. Het topmodel in de productreeks voor persoonlijk en thuisgebruik is de compacte, slechts 1,6 kg wegende AS3104T, die voornamelijk uit plastic bestaat. Je kunt maximaal vier harde schijven installeren. Daarvoor moet je wel het kastje openen, want de schijfposities zijn helaas niet via de buitenzijde bereikbaar.

Dat openen doe je door (met de hand) enkele grote schroeven los te draaien en de ombouw zijdelings te verwijderen. Dat is onhandiger dan de losse klikbare frontjes (of überhaupt geen deksels) die veel nas’en hebben. Het apparaat ondersteunt desondanks na het openen wel het ‘hot swappen’ van de schijven, net als de andere nas’en uit de test.

De 1,6 GHz Intel Celeron-cpu is krachtig genoeg voor video in 4K-uhd-formaat. Je kunt er bijvoorbeeld Kodi of Plex op draaien en de uitvoer bekijken en beluisteren via de geïntegreerde hdmi1-4b-uitgang. Met de optionele Asustor Remote Control kun je dit kleine mediacenter dan zelfs op afstand bedienen via de infrarode poort op de voorzijde.

Zelf produceert de nas nooit meer dan 20 dB geluid, maar het totaalgeluid hangt natuurlijk ook af van de geïnstalleerde schijven. Het werkgeheugen is beperkt tot 2 GB en kun je verder niet uitbreiden. Een digitale geluidsuitgang – zoals bij de nas van Thecus – ontbreekt.

Deze nas heeft geen schermpje, zodat je het toegewezen ip-adres zelf moet opzoeken. Het ontbreken van een display kan overigens voor sommige gebruikers ook een voordeel zijn, want staat je nas in het zicht dan wil je wellicht juist een zo sober mogelijk uiterlijk.

De setupprocedure duurt niet langer dan enkele minuten, maar het synchroniseren van het raid-volume vergt uiteraard meer tijd. Intussen kun je wel al de nas op lagere snelheid benaderen. De desktop-achtige ADM-beheerinterface doet wat denken aan die van Synology, maar is niet multitasking. De aan/uitknop zit – een beetje onhandig – aan de achterzijde.

Asustor AS3104T

Prijs: € 423,-
Website: asustor.com7Score70

Netgear ReadyNAS 524X (Best getest)

©PXimport

De viereneenhalf kg zware, volledig in metaal uitgevoerde ReadyNAS 524X is de duurste nas in deze test. Hij is zowel in een high-end thuisnetwerk als in een kleinzakelijke omgeving op zijn plaats. Zo heeft deze nas een krachtige dual-core Intel Pentium Server processor, die krachtig genoeg is om ‘on the fly’ 4K-uhd-video te transcoderen en streamen.

Het apparaat is verder voorzien van twee extra snelle 10GBase-T ethernetpoorten. Wij hebben ze echter in een gewoon gigabit-netwerk getest om de vergelijking met de andere nas’en eerlijk te houden. Niettemin zijn met deze nas snellere prestaties mogelijk: afhankelijk van de applicatie en de gebruikte schijven tot twee- tot viermaal sneller dan met gigabit ethernet.

Wij testten de schijfloze versie, maar je kunt deze nas ook gevuld kopen met desktop- of enterprise-klasse harde schijven tussen 3 TB en 6 TB per stuk. In dezelfde 520 Series heeft Netgear ook nog nas’en met plaats voor zes of acht schijven.

Alle nas’en van het merk draaien hetzelfde Linux-gebaseerde ReadyNAS 6.6 besturingssysteem, ook de goedkoopste 210 Series en duurste 620 Series. De interface daarvan werd opgefrist en heeft nu dezelfde desktopachtige werking als bij de andere fabrikanten. De standaardfuncties kun je uitbreiden met allerlei apps.

Verse schijven worden standaard en zonder dat je dit vooraf kiest geformatteerd in Netgears verbeterde versie van raid, namelijk x-raid. Deze versie biedt automatische expansie en vergroting van volumes naarmate je schijven toevoegt of kleinere vervangt door grote. De gebruikelijke raid0- tot en met 10-niveaus zijn overigens ook beschikbaar in de vorm van ‘flex raid’.

Netgear ReadyNAS 524X

Prijs: € 990,-
Website: netgear.nl9Score90

Synology DiskStation Plus Series DS916+ 8GB

©PXimport

De compacte, slechts 2,04 kg wegende DiskStation DS916+ 8GB is een 4bay-nas uit de Synology ‘plus series’ die zowel voor thuis- als kleinzakelijk gebruik bedoeld is. Hij is vooral van kunststof gemaakt en wordt leeg verkocht. De schijven worden netjes afgeschermd door een makkelijk afneembaar frontje.

Er zit geen lcd-scherm op, alleen leds. Maar het ip-adres vind je eenvoudig terug via Synology Assistant-software voor Windows, macOS en Linux. De quadcore Intel Pentium-cpu is krachtig genoeg om 4K-uhd-video ‘on the fly’ te transcoderen en te streamen naar tv’s, mediaspelers, computers en mobieltjes.

De bruto capaciteit van 40 TB breid je met een apart verkrijgbare DX513-expansiemodule uit tot maximaal 90 TB. Beide apparaten verbind je dan met elkaar via hun externe eSata-poorten op de achterzijde. Deze nas bestaat ook in een goedkoper model met 2 GB ram, dus let op welke versie je eventueel koopt. H

et Linux-gebaseerde DSM (DiskStation Manager)-besturingssysteem heeft een desktopachtige vensterinterface. Je kunt het volledig aanpassen aan jouw behoeften. Ook kun je meerdere taken tegelijk uitvoeren. De webinterface werkt naadloos met mobiele browsers en is dus ook toegankelijk via tablet of smartphone, al heeft Synology ook de nodige mobiele apps hiervoor.

Er is keuze tussen tientallen apps waarmee je de functionaliteit fors kunt uitbreiden. De DS916+ heeft twee stille ventilators, die je eenvoudig zelf kunt vervangen mochten ze stuk gaan. Als je een wifi-dongel in één van de usb-poorten plugt, kun je deze nas ook volledig draadloos gebruiken. Maar de netwerktoegang is uiteraard wel sneller via de twee ethernet-poorten op de achterkant.

Synology DiskStation Plus Series DS916+ 8GB

Prijs: € 597,-
Website: synology.nl8Score80

Thecus N4810

©PXimport

De 2,16 kg zware, grotendeels metalen Thecus N4810 mag zich wat de bouwkwaliteit betreft meten met de Netgear en heeft een veel technischer uiterlijk dan de andere apparaten. De schijven worden niet verstopt achter een glad front en de voorkant bevat een heel scala aan bedieningselementen.

Het uiterlijk speelt bij een nas-keuze bij veel mensen ook een rol. Staat je nas bijvoorbeeld in de woonkamer of op een andere plek in het zicht, dan heeft een neutrale, rustige vormgeving waarschijnlijk je voorkeur.

Van deze Thecus-nas bestaat ook een W4810-versie met dezelfde hardware, maar dan met Microsoft Windows Storage Server (WSS) 2012 R2 Essentials als besturingssysteem. De hier geteste N-versie draait het Linux-gebaseerde Thecus0S dat er in zijn nieuwe 7.x-versie veel gelikter uitziet dan voorheen en nu ook een gebruikelijke desktop-achtige, muisbestuurde.

De ThecusOS-versie is in de praktijk niet alleen gebruiksvriendelijker dan de Windows-variant, maar presteert ook heel wat beter en heeft veel meer apps waarmee je de functionaliteit van de nas kunt uitbreiden. De quadcore Intel Celeron-cpu is krachtig genoeg voor hapervrije weergave van 4K-uhd-video. Dat kan via de ingebouwde displayport- en/of hdmi-poorten en spdif-digitale geluidsuitgang.

Een Kodi-app is beschikbaar, zodat je deze nas met weinig moeite in een multimediastreamer omtovert. De temperatuurgecontroleerde ventilator werkt stil genoeg en komt nooit boven de 25 dB. De hdmi-videopoort kun je ook gebruiken als X-Windows terminal. Het standaardgeheugen is 4 GB ram, dat uitbreidbaar is tot 8 GB.

Met twee van deze nas’en creëer je een ‘failover’-systeem, waarbij de tweede nas onzichtbaar alle gegevens van de eerste synchroniseert en bij uitval direct de werking ervan overneemt. Eén van de vier usb3.0-poorten is van het moderne type C. Vind je vier schijven een beetje te veel van het goede en zijn twee genoeg voor je, kies dan voor de goedkopere maar verder identieke N2810.

Thecus N4810

Prijs: € 483,-
Website: thecus.com7Score70

WD My Cloud Pro PR4100 8TB

©PXimport

De compacte, maar liefst 6 kg zware WD My Cloud Pro PR4100 8TB is van stevig metaal gemaakt. Kloppend hart van deze nas is dezelfde Intel Pentium N3710 quad-core processor als van de Synology DS916+, maar dan met 4 in plaats van 8 GB ram. Dat kun je in principe niet uitbreiden, al is het volgens de handleiding wel mogelijk de bestaande so-dimm-module te vervangen door een groter exemplaar.

Deze nas wordt leeg verkocht, of gevuld met WD Red harde schijven met een omwentelsnelheid van 7.200 rpm. Wij testten de versie met vier voorgeïnstalleerde 2 TB WD Red-schijven, wat een bruto capaciteit van 8 TB oplevert. Het duurste model biedt een bruto capaciteit van 32 TB. Het raid5-volume is direct gebruiksklaar en hoeft dus niet te worden opgebouwd. Van de 8 TB brutocapaciteit rest dan nog 5,94 TB effectief vrije ruimte.

Het Linux-gebaseerde WD My Cloud OS 3 valt op door zijn eenvoud en gebruiksvriendelijkheid. Voor beginners is dit zeker de eenvoudigst te bedienen nas, maar hij biedt toch bijna alle geavanceerde mogelijkheden die je verwacht, zoals beveiligde internettoegang via WD My Cloud, of de mogelijkheid om het raid-volume uit te breiden of te wijzigen zonder het apparaat uit te schakelen.

Wel valt op dat WD’s aanbod aan apps nog zeer beperkt is. Bovendien zijn sommige van de voorgestelde ‘apps’ in feite niets anders dan reclamelinks naar apart aan te kopen software zoals Acronis True Image, waarop je als bezitter van deze nas een kleine korting krijgt.

WD My Cloud Pro PR4100-8GB

Prijs: € 860,-
Website: wdc.com6Score60

Conclusie

Een slechte nas is niet opgedoken in deze test. De geteste apparaten hebben allemaal hun voor- en nadelen. De Netgear ReadyNAS 524X is de krachtigste en meest uitgebreide nas in de test en verdient het keurmerk Best Getest. Maar ja, dit is dan ook wel gelijk het duurste apparaat.

De Asustor AS3104T biedt – ondanks de lastig bereikbare schijven en een ontbrekend display – toch het meeste waar voor zijn geld en krijgt daarom het keurmerk Beste Koop.

Wil je een betaalbare nas met schijven die je kunt vervangen zonder het apparaat te hoeven openen en is het functionele uiterlijk geen bezwaar (of juist aantrekkelijk voor je), dan biedt ook de N4810 van Thecus een goede prijskwaliteitverhouding.

Smarthome-apparaten zijn handig, maar vaak ook relatief prijzig. Dan wil je natuurlijk niet dat de fabrikant na een paar jaar de ondersteuning stopt. Daar hoef je niet bang voor te zijn als je spullen koopt die gebruikmaken van standaarden die door iedereen gebruikt kunnen worden. Wij hebben allerlei smarthome-spullen voor je gezocht die werken met open standaarden, zoals Zigbee, Z-Wave of wifi, die je daardoor met een eigen systeem als Home Assistant of Homey kunt gebruiken.

5x Beveiliging

Aqara Deur en Raam Sensor T1

Aqara is een fabrikant van smarthomeproducten die bedoeld zijn om te gebruiken in combinatie met een eigen hub, maar vaak gebruikmaken van Zigbee. Zo is de Deur en Raam Sensor T1 een compact deur- of raamcontact die je via Zigbee kunt koppelen met onder andere Home Assistant. Je plakt de twee delen van de sensor met bijgeleverde tape op je raam of deur, waarna gedetecteerd kan worden of je raam of deur openstaat. De sensor werkt op een CR1632-knoopcel die ongeveer twee jaar meegaat.

Aeotec Multipurpose Sensor

De Aeotec Multipurpose Sensor is in eerste instantie een deur- of raamcontact waarmee je kunt detecteren of een raam of deur open of dicht is. Aeotec heeft daarnaast een temperaratuursensor en accelerometer ingebouwd. Hierdoor kan de Multipurpose Sensor de temperatuur en de hoek van de sensor detecteren, maar ook trillingen. Met die hoek kun je bijvoorbeeld bepalen of een raam in de kiepstand openstaat, terwijl trillingen naast inbraakdetectie voor allerlei dingen gebruikt kunnen worden.

De sensor communiceert via Zigbee en werkt op een CR2450-knoopcelbatterij die het ongeveer een jaar uithoudt.

IKEA Vallhorn

Het grootste voordeel van de IKEA Vallhorn is de prijs, want voor 10 euro heb je een bewegingssensor die je kunt koppelen via Zigbee. Veel van IKEA’s slimme producten gebruiken Zigbee voor communicatie met de eigen hub. De bewegingssensor heeft een ingebouwde timer die je kunt instellen op één of vijf minuten waarmee de status na het verstrijken van die tijd weer op geen beweging wordt gezet.

Je kunt hem neerzetten, maar de behuizing is ook voorzien van gaten waarmee je hem aan de muur kunt monteren. De IKEA Vallhorn werkt op twee AAA-baterijen waarbij je het best oplaadbare batterijen kunt gebruiken. Een nadeel is dat de behuizing door deze normale batterijen vrij groot is.

©PER LIEDBERG

Aeotec Sirene 6

De Aeotec Siren 6 is een sirene die gebruikmaakt van Z-Wave. Het apparaat kan hard geluid maken en lichtsignalen geven als er alarm is, maar je kunt hem ook voor andere doeleinden gebruiken. Het is namelijk mogelijk om verschillende geluiden te programmeren waardoor de speaker ook te gebruiken is voor bijvoorbeeld een deurbel of andere situatie waarin je een melding wilt horen. De sirene werkt op een netspanningsadapter, maar is voorzien van een back-upbaterij voor wanneer de stroom uitvalt.

Philips Hue Motion Sensor

De Hue Motion Sensor is uiteraard bedoeld voor Philips’ eigen Hue-bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en je kunt hem ook koppelen met andere smarthome-systemen. Het grootste voordeel van de Hue Motion Sensor is dat de compacte behuizing een fraai uiterlijk heeft. Behalve neerzetten, kun je hem ook aan de muur monteren, bijvoorbeeld bovenaan in een hoek je van het plafond. De sensor werkt op twee AAA-batterijen.

3x Rookmelder

FIBARO Smoke Sensor 2

Uiteraard is het primaire doel van een rookmelder om bij brand jouw leven te redden als je thuis bent en de Fibaro Smoke Sensor 2 waarschuwt daarom met licht- en geluidsignalen als er rook gedetecteerd wordt. Daarnaast wordt een signaal verstuurd naar je smarthome-systeem. Er wordt hiervoor gebruikgemaakt van Z-Wave, dus die draadloze standaard moet dus wel ondersteund worden door je smarthome-systeem. Deze rookmelder werkt op een verwisselbare CR123A-batterij die ongeveer twee jaar meegaat.

KlikAanKlikUit ZSDR-850

Ook als je Zigbee gebruikt, is er een geschikte rookmelder voor Home Assistant of andere smarthome-systemen in de vorm van de KlikAanKlikUit ZSDR-850. Hoewel je dit merk waarschijnlijk kent van zijn 433MHz-producten, maakt de fabrikant tegenwoordig ook Zigbee-producten. Dezelfde producten worden ook onder de merknaam Trust verkocht.

De rookmelder heeft een luid alarm van 85 dB, dat afgaat als rook gedetecteerd wordt. Hij werkt op een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant zo’n drie jaar meegaat. De rookmelder geeft uiteraard ook een luid geluidssignaal als er rook gedetecteerd wordt.

Shelly Plus Smoke

Heb je geen Zigbee- of Z-Wave-radio in je smarthome-systeem, dan kun je terecht bij de Shelly Plus Smoke. Deze rookmelder gebruikt wifi voor de verbinding met onder andere Home Assistant.

Ook de rookmelder heeft een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant vijf jaar meegaat. Dat lijkt ons wat optimistisch, zorg er bij iedere rookmelder voor dat je een reservebatterij op voorraad hebt, zodat je deze direct kunt vervangen als de batterij leeg is.

3x Tuinverlichting

Philips Hue Buitensensor

Wil je de buitenverlichting niet de hele tijd laten branden, maar wel als er beweging gedetecteerd wordt? Dan heeft Philip met de Hue Buitensensor een bewegingssensor in het assortiment die je dankzij een weerbestendige behuizing buiten kunt gebruiken.

De bewegingssensor is in eerste instantie bedoeld om te koppelen aan een Hue Bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en is hiermee ook direct te koppelen aan Home Assistant. De sensor werkt op twee AA-batterijen, die minimaal twee jaar meegaan.

Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour

De Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour is een setje van drie lichtpaaltjes waarmee je verlichting in ieder denkbare kleur kunt maken met een lichtopbrengst van maximaal 230 lumen per paaltje.

De paaltjes zijn voorzien van scherpe punten die je in de grond of een plantenbak kunt prikken. De lampen zelf werken op 24volt-gelijkspanning, er wordt een adapter meegeleverd die je in een stopcontact steekt. Als de meegeleverde kabels te kort zijn, levert Innr verlengkabels in twee of vijf meter. Verbinden doe je via het Zigbee-protocol.

Philips Hue Impress Sokkellamp

Philips levert diverse Hue-buitenlampen, waaronder deze Impress-buitenlamp op sokkel. Er is zowel een variant die je direct op de netspanning aansluit als in een variant die je aansluit op een 24volt-adapter. Beide varianten hebben een lichtopbrengst van maximaal 1180 lumen en kosten hetzelfde.

Voor de laagspanningsvariant moet je de benodigde buitenvoeding wel los aanschaffen, waarbij de goedkoopste 40watt-variant 50 euro kost en genoeg is om bijvoorbeeld vijf Impress-buitenlampen op sokkels van energie te voorzien.

4x Schakelen

Sonoff ZBMiniL2

Met een inbouwmodule kun je een wandschakelaar slim maken en zo normale lampen opnemen in je smarthome. Veel inbouwmodules hebben een nuldraad nodig, maar zo’n draad ontbreekt in de meeste inbouwdozen voor wandschakelaars. Gelukkig hoeft een draad trekken niet per se, want de Sonoff ZBMiniL2 vereist geen nuldraad.

De inbouwmodule gebruikt Zigbee en is lekker compact, waardoor hij achter de meeste wandschakelaars moet passen.

Innr Outdoor Smart Plug

Met een slimme stekker kun je allerlei apparaten schakelen via je smarthome-systeem, waaronder lampen. Ook buiten kan zo’n slimme stekker handig zijn, bijvoorbeeld voor kerstverlichting. Een willekeurige slimme stekker buiten gebruiken is natuurlijk niet zo’n goed idee, maar de Innr Outdoor Smart Plug met Zigbee is wel ontworpen voor buiten en is spatwaterdicht.

Let er op dat deze slimme stekker met randaarde maximaal een belasting van 10 ampère (2300 watt) aan kan.

Fibaro Walli Outlet

Je kunt een wandcontactdoos slim maken met een inbouwmodule, maar er bestaan ook complete slimme wandcontactdozen, zoals de Walli Outlet van Fibaro. Dit slimme stopcontact maakt gebruik van Z-Wave, en is er in een witte of zwarte uitvoering.

Fibaro levert het stopcontact inclusief afdekraam, maar de Walli Outlet is ook compatibel met schakelmateriaal van andere fabrikanten. Behalve schakelen kan de Walli Outlet ook het energieverbruik meten en wordt dit ook getoond middels een gekleurde ring.

EcoDim Draadloze schakelaar

EcoDim maakt onder andere diverse smarthome-producten met Zigbee of Z-Wave. De fabrikant heeft onder andere Zigbee-schakelaars in het assortiment, in een witte of zwarte uitvoering. Ze werken draadloos als een afstandsbediening en je kunt ze dus over al tegen de muur bevestigen, maar ze passen ook over een inbouwdoos. De schakelaars zijn er met één, twee of vier groepen, zodat je ook in een kamer met meerdere lampen toch een wandbediening kunt gebruiken.

4x Binnenklimaat

IKEA Vindstyrka

Voor een dashboard is het handig als je voor iedere kamer gegevens hebt als de temperatuur en luchtvochtigheid. Daar kun je de IKEA Vindstyrka voor gebruiken, die je kunt koppelen via Zigbee. De Vindstyrka meet fijnstof, de temperatuur en de luchtvochtigheid. Ook wordt aangegeven of vluchtige organische stoffen toe- of afnemen. Handig is dat deze luchtkwaliteitssensor ook zijn eigen schermpje heeft.

Awair Element

De Awair Element is een prettig ontworpen kastje dat de luchtkwaliteit in de gaten houdt en sensors heeft voor de temperatuur, luchtvochtigheid, CO2, luchtige organische stoffen en fijnstof. Het apparaat heeft een ingebouwd ‘scherm’ bestaande uit leds waarmee je de verschillende waarden kunt aflezen.

Awair-apparaten communiceren via wifi en gebruik je eigenlijk met een eigen app en clouddienst. Je kunt echter instellen dat Home Assistant het apparaat lokaal kan benaderen via een API-functie.

Lees ook: Slimme luchtkwaliteitsmeter: zo meet en verbeter je de luchtkwaliteit in huis

Aqara Temperature and Humidity Sensor T1

Wil je de temperatuur en luchtvochtigheid onopvallend in de gaten houden, dan heeft Aqara met de Temperature and Humidity Sensor een compacte optie. De behuizing heeft een afmeting van slechts 3,6 bij 3,6 centimeter en is nog geen centimeter plat. Een perfect apparaatje dus om op een onopvallende plek op de muur te plakken.

De sensor werkt op een CR2032-knoopcelbatterij, die zo’n twee jaar meegaat. Daarbij zijn ze ook nog eens redelijk betaalbaar, waardoor je je hele huis in de gaten kunt houden.

IKEA Badring

De IKEA Badring maakt gebruik van Zigbee voor de communicatie en detecteert waterlekkage. Leg hem dus onder je wasmachine, in je keukenkastje of andere plekken waar het risico op waterlekkage groot is en voorkom de schade die lekkage altijd veroorzaakt. Uiteraard kun je IKEA-sensors ook gebruiken in combinatie met IKEA’s eigen smarthome-systeem.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.