Als er een ongeluk gebeurd is, hoeft Rijkswaterstaat maar te worden gebeld en de matrixborden op de hele weg kruisen een rijbaan weg. Dat is innovatie die mensenlevens kan redden, want hierdoor worden de betrokkenen beschermd. Er is nog veel meer innovatie te vinden op de snelweg.

We kunnen vandaag de dag niet meer om elektrische auto's heen. Het aantal elektrische auto’s neemt toe en daarmee ook het aantal oplaadpunten om deze wagens van hun brandstof elektriciteit te voorzien. In Zweden wordt dat anders aangepakt. Daar wordt nu getest met een snelweg die in het midden een geaarde rail heeft waarmee elektrische auto’s kunnen worden opgeladen tijdens het rijden. Je auto moet echter wel voorzien zijn van een soort oplaad-arm die contact maakt met de rails. Het is een interessant concept dat al jaren wordt getest. Om alle hoofdwegen in Zweden van deze rails te voorzien moet er 8 miljard euro worden geïnvesteerd, maar dat zou zichzelf (al) na drie jaar terugbetalen.

Ga terug

Het klinkt als iets uit een videogame, maar een waarschuwing krijgen als je tegen de richting inrijdt is werkelijkheid geworden. Ford heeft recentelijk voor de Ford Focus een Wrong Way-alarmeringssysteem ontwikkeld, die je een waarschuwing geeft bij spookrijden. De auto weet dat je aan de verkeerde kant van de weg rijdt door de verkeersbord-herkenning die in de auto is gebouwd. Herkent hij twee ‘ga terug’-borden achter elkaar, dan gaan de alarmbellen af.

Ford kan verkeersborden herkennen dankzij camera’s aan boord, maar als je op de snelweg rijdt kom je ook een aantal camera’s tegen langs de weg. Het is apparatuur met kenteken-herkenning, waarmee de politie gemakkelijk auto’s kan opsporen die een openstaande boete hebben of die zijn gestolen. Deze nummerplaatherkenning wordt ook gebruikt bij trajectcontroles en bij het handhaven van milieuzones in grote steden. De Belastingdienst wil deze kentekengegevens in het Belastingplan van 2019 opnemen voor motorrijtuigenbelasting.

©Frans | stock.adobe.com

Er wordt ook gekeken naar hoe de verlichting van de snelweg beter kan. Op de N329 bij Oss stonden de lantaarnpalen lange tijd niet aan, omdat het asfalt werd verlicht door lichtgevende strepen op de weg. Die strepen zijn gemaakt met glow-in-the-dark-verf - gemaakt van hetzelfde materiaal als die glow-in-the-dark-sterren voor op je kinderkamer. Bij gladheid werd het pas echt interessant op deze weg, want er verschenen iconen van sneeuwvlokjes op de weg als er kans is op gladheid. Dat kwam omdat er verf is gebruikt die van kleur verandert door de temperatuur en dan blauw oplicht. Inmiddels wordt er op deze snelweg van de toekomst led-verlichting gebruikt om aan te geven waar de weg is.

De energieneutrale tunnel

Er komt een weg tussen de A13 en A16 bij Rotterdam - en dat is op zich een doodnormale snelweg - waarbij er een energieneutrale tunnel wordt gebouwd. Dat is een wereldprimeur. Een flinke autotunnel verbruikt dagelijksmeer dan duizend huishoudens aan energie . Dat is te wijten aan de verlichting, maar ook de ventilatie, matrixborden, computers en brandpreventie. Om te besparen op verlichting is er een witte laag aangebracht waardoor het zonlicht extra gereflecteerd wordt. In de energieneutrale tunnel wordt er gelijkspanning gebruikt op grote schaal, wat energie bespaart omdat het niet eerst hoeft te worden omgezet naar wisselstroom. En dan is er ook nog zonne-energie: dankzij 20.000 zonnepanelen moet de tunnel net zoveel energie genereren als dat het verbruikt.

Zonnepanelen worden ook gebruikt op de vluchtstrook van de A2. Je kunt er veilig en wel overheen rijden en er wordt nu gekeken of zonnepanelen een duurzame oplossing kunnen zijn om onze borden en lichten van stroom te voorzien. Op de A2 is de verlichting tevens vervangen door led-verlichting, wat 241.600 kilowattuur per jaar aan stroom zou besparen. Er wordt in Nederland ook gekeken naar zonnecellen in geluidsschermen, zoals bijvoorbeeld is gepresenteerd in Pijnacker-Nootdorp.

Kortom, er wordt op verschillende manieren geïnnoveerd op onze snelwegen. Het wordt steeds belangrijker dat verkeersborden goed duidelijk zijn voor als er toch ooit autonome auto’s zullen rijden, maar vooralsnog wordt er ook goed geïnnoveerd op de weg voor auto’s met menselijke bestuurders.

Hoewel de binnenkant weinig grote vernieuwingen kent, introduceert de Samsung Galaxy S25 Ultra een frisse manier om je smartphone te gebruiken. Ook het ontwerp is verfijnd. Maar rechtvaardigt dat de forse (maar niet verhoogde) aanschafprijs?

Met een vanafprijs van 1449 euro is de Samsung Galaxy S25 Ultra geen kleine investering. En terwijl we de introductieprijs van de OnePlus 13 al pittig vonden, voelt die in vergelijking met die van de Ultra ineens een stuk vriendelijker aan. Wat krijg je voor dat bedrag? Dit jaar een titanium frame met rondere hoeken en een Corning Gorilla Armor 2-beschermlaag, die volgens Samsung tot 29 procent betere bescherming biedt dan het nagenoeg identieke model van vorig jaar.

Verder zorgt een nieuwe anti-reflectielaag ervoor dat licht van lampen en de zon minder storend is, waardoor je display onder alle omstandigheden goed afleesbaar blijft. De achterkant is voorzien van Corning Gorilla Glass Victus 2, en met een IP68-certificering is de S25 Ultra goed bestand tegen stof, water en ongelukjes – of dat nu een valpartij, een omgestoten glas water of een enthousiaste baby betreft.

Hoewel het toestel iets lichter is dan zijn voorganger, blijft het scherm grotendeels hetzelfde. Met 0,1 inch extra schermoppervlak is het verschil marginaal, en verder biedt het geen grote verbeteringen ten opzichte van de S24 Ultra.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Hetzelfde en toch anders

We zouden onze recensie van vorig jaar domweg kunnen herhalen, maar dat is zonde van zowel jouw als onze tijd. Mocht je die willen teruglezen, dan kan dat natuurlijk. Wat je moet weten: de beelden zijn haarscherp, de kleuren sprankelend en de bewegingen uitzonderlijk vloeiend. Samsung staat al jaren bekend om zijn uitstekende smartphone-schermen, en de Galaxy S25 Ultra vormt daarop geen uitzondering.

Toch is er één gebied waarop Samsung niet de absolute winnaar is: schermhelderheid. Hier heeft Google met de Pixel 9-serie een lichte voorsprong. Desondanks zou je zowel binnen als buiten zonder problemen moeten kunnen zien wat er op je scherm gebeurt.

Op andere vlakken is de ervaring met de Galaxy S25 Ultra net iets anders dan bij zijn voorganger. De stylus (de S Pen) is bijvoorbeeld niet langer uitgerust met bluetooth. Dat betekent dat functies zoals het op afstand bedienen van de camera of andere Air Actions niet meer werken. Volgens Samsung gebruikt slechts 1 procent van de gebruikers deze functies, waardoor de impact beperkt zou zijn. Of dat cijfer klopt, valt niet te verifiëren, maar het lijkt vooral een kostenbesparende maatregel om de prijs enigszins binnen de perken te houden.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Wordt soms gloeiend heet

Een nieuwe Galaxy S betekent traditioneel ook een nieuwe processor. Dit jaar heeft Samsung gelukkig gekozen voor de meest recente en premium Snapdragon-chipset – en dat geldt voor alle drie de modellen. De Snapdragon 8 Elite hebben we eerder getest in de OnePlus 13 en ASUS ROG Phone 9 Pro, en die wist ons te overtuigen. Voor de Samsung Galaxy S25 Ultra mag je dus niets minder dan topprestaties verwachten. En die krijg je ook, al is er wel een belangrijke kanttekening: het toestel wordt echt heet.

Vooral in de standaardmodus kan de warmteontwikkeling problematisch zijn. Bij alledaagse apps valt het nog mee, maar zodra je de Ultra zwaar belast, wordt het toestel oncomfortabel warm. Niet alleen de randen, maar ook het scherm en de achterkant voelen dan gloeiend heet aan. Vreemd genoeg blijft de temperatuur beter onder controle wanneer je de game- of prestatiemodus inschakelt. In die stand blijft de chipset efficiënter koelen, terwijl de prestaties nauwelijks afnemen. Er is voldoende rekenkracht om af en toe een stapje terug te doen in energiebesparing, zonder dat je daar als gebruiker veel van merkt.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

De nieuwe cameralens

Tot slot is er nog één hardwarewijziging, en die zit 'm in de ultragroothoeklens. Waar die vorig jaar nog 12 megapixel had, beschikt hij nu over een 50 megapixelsensor. Dat zorgt voor groothoekopnamen met een hogere resolutie, en de macromodus is hierin geïntegreerd. Helaas presteert die laatste ondermaats: het focuspunt wordt soms op een vreemde plek gelegd, waardoor delen van de foto wazig blijven terwijl je juist scherpte verwacht.

Voor de rest presteert het camerasysteem zoals we dat van Samsung gewend zijn. Je krijgt levendige, kleurrijke en heldere beelden met een goed detailniveau. Ook inzoomen gaat met de nodige finesse, en avondfotografie levert indrukwekkende resultaten op. Wel kan het gebeuren dat kleuren soms wat onnatuurlijk overkomen, waardoor foto’s en video’s een iets te gepolijste uitstraling krijgen. Voor gebruik op social media is dat meestal geen probleem – de beelden zien er dan juist extra aantrekkelijk uit. Al met al is de camera-ervaring nauwelijks veranderd ten opzichte van eerdere Ultra-modellen en biedt die wat je mag verwachten: de typische Samsung-look.

100x

10x

5x

Waar het 'm allemaal om te doen is

Hoewel er de nodige hardwarematige veranderingen zijn doorgevoerd, voelen die niet revolutionair genoeg om meteen naar de winkel te rennen. Waar draait het dan wél om? Software. Met One UI 7 en de integratie van zowel Galaxy AI als Google Gemini zet Samsung vol in op kunstmatige intelligentie, oftewel AI. Een van de opvallendste functies is 'Cross App Action', waarmee je met één stemopdracht meerdere apps tegelijk kunt aansturen.

In de praktijk is deze functie op het moment van schrijven nog vrij beperkt, vooral omdat veel Nederlandse apps (nog) niet worden ondersteund. Typische Google- en Samsung-diensten werken daarentegen wél. Zo kun je bijvoorbeeld vragen naar een restaurant in de buurt dat aan specifieke eisen voldoet en tegelijkertijd aangeven dat je het adres naar een vriend wilt sturen. Dat verloopt via Google Maps, de Berichten-app en eventueel een browser. Voorlopig blijft er wel een handmatige stap nodig: je moet het versturen van het bericht nog altijd zelf bevestigen.

3x

2x

1x

Werken met kunstmatige intelligentie

Bij spraakopdrachten kun je ook specifieke apps noemen die je wilt gebruiken. Dat werkt echter alleen als die apps op de lijst met ondersteunde diensten staan én als zowel Google Gemini als Galaxy AI expliciete toestemming hebben om ze te raadplegen. Alle instellingen rondom deze AI-functies vind je in het menu terug onder 'Galaxy AI'. Samsung houdt de opties daarmee relatief toegankelijk – ze zijn niet diep weggestopt. Toch vereist elk onderdeel wel enige uitleg, waardoor de leercurve alsnog steil kan zijn.

Daarnaast zijn er functies zoals Circle to Search, de Now Bar en Now Brief. Met Now Brief krijg je drie keer per dag een overzicht met relevante informatie, zoals het weer, agenda-afspraken en bijvoorbeeld suggesties voor Spotify-afspeellijsten. Hoe langer je het toestel gebruikt, hoe uitgebreider deze updates worden. Now Bar daarentegen toont alleen informatie van apps die je op dat moment gebruikt, maar dan direct op het vergrendelscherm.

In de praktijk voegen deze functies weinig toe. Na drie weken testen bleken ze nauwelijks van waarde, en echt warm worden we er dan ook niet van.

0,5x

5x

3x

Over het AI-gebruik

Tot slot biedt het zijpaneel – toegankelijk via het kleine balkje aan de rechterkant van het scherm – een snelle toegang tot veelgebruikte AI-functies. AI Select lijkt op Circle to Search, maar gaat een stap verder: het kan helpen bij tekenen, achtergronden genereren en zelfs gifjes uit video's halen. Daarnaast kan de schrijfhulp ondersteunen bij het opstellen van teksten of tabellen. Dit zijpaneel maakt AI-opties niet alleen zichtbaar, maar presenteert ze ook op een toegankelijke manier, waardoor je eerder geneigd bent ze te gebruiken –precies wat Samsung voor ogen heeft.

Over het algemeen hebben we gemengde gevoelens over de AI-functies. Aan de ene kant zijn sommige opties best handig en zorgen ze daadwerkelijk voor een snellere workflow – met Cross App Action als positief voorbeeld. Aan de andere kant voelt het soms alsof Samsung oplossingen creëert voor problemen die nauwelijks bestaan. Ja, sommige dingen gaan sneller, maar daar blijft het ook bij. Wat in elk geval een verbetering is: Samsung heeft Bixby ingeruild voor Gemini. Daarmee wordt een probleem opgelost dat het bedrijf ooit zelf introduceerde.

2

1

Samsung Galaxy S25 Ultra kopen

De AI-mogelijkheden maken van de Samsung Galaxy S25 Ultra niet direct dé smartphone die je moet hebben. Hier en daar nemen ze wat ongemak weg, maar verder reiken de voordelen niet. Belangrijker nog: het gebrek aan significante hardwareverbeteringen zorgt ervoor dat ons enthousiasme beperkt blijft. De S24 Ultra en S25 Ultra zijn in de basis simpelweg hetzelfde toestel. Ja, de chipset is sneller en krachtiger, en de ultragroothoeklens heeft een upgrade gekregen, maar daar houdt het wel zo’n beetje op.

Begrijp ons niet verkeerd: de Galaxy S25 Ultra is een fenomenaal toestel en misschien zelfs weergaloos in zijn klasse. Maar hardware-innovatie ontbreekt volledig. Sterker nog, een belangrijk onderdeel van de ervaring – de S Pen – is er zelfs op achteruitgegaan.

Wat blijft, is de vertrouwde Samsung-ervaring: een accuduur die uitstekend is, software die grotendeels schoon en vrij van overbodige apps blijft, en een riant updatebeleid dat net zo sterk is als vorig jaar. Maar als je al een S24 Ultra hebt, is er simpelweg te weinig om een upgrade te rechtvaardigen.

Bluetooth-codecs spelen een belangrijke rol bij het streamen van muziek naar draadloze hoofdtelefoons en speakers. AptX Lossless is een van de nieuwste ontwikkelingen op dit gebied, bedoeld voor muziek in cd-kwaliteit zonder verlies van audiogegevens. Hoe werkt het precies, en wat heb je nodig om het te gebruiken? Dat lees je in dit artikel.

Lees ook: Wat is het verschil tussen lossy en lossless audio?

AptX Lossless draait om het beluisteren van muziek via bluetooth en komt vooral voor bij nieuwe (premium) smartphones. Het kan echter ook worden gebruikt om geluid te streamen naar een speaker, streamer of ander audiotoestel. Toch zie je het daar nog niet vaak terug, en dat heeft zo zijn redenen.

Wat is een bluetooth-codec?

Bluetooth kun je vergelijken met een autosnelweg: het zorgt voor een verbinding tussen twee toestellen. Om muziek te verplaatsen (of streamen) heb je echter nog een 'vervoersmiddel' nodig. Dat is een codec, die ervoor zorgt dat bijvoorbeeld een Taylor Swift-liedje verpakt wordt en zonder haperingen én in goede kwaliteit bij je hoofdtelefoon of speaker aankomt. Dit is noodzakelijk omdat bluetooth niet genoeg capaciteit heeft om muziek in zijn oorspronkelijke vorm te streamen.

Er zijn verschillende codecs, waarvan sommige vooral gericht zijn op het voorkomen van haperingen, terwijl andere juist de geluidskwaliteit verbeteren. Alle codecs verkleinen de muziekdata door audiogegevens te verwijderen. Daarom worden ze ook 'lossy' genoemd.  Voorbeelden van dergelijke codecs zijn SBC, AAC of LDAC.

Hoeveel audiodata er verdwijnt, hangt af van de codec én de gekozen bitrate, want elke codec biedt op dat vlak verschillende niveaus. Hoe kleiner de bitrate, hoe meer gegevens er verwijderd worden. Zo eindig je met streams die vier tot tien keer kleiner kunnen zijn dan het bronbestand. Het resultaat van dat lossy proces kan een lagere audiokwaliteit zijn, afhankelijk van de gekozen codec en bitrate. 

 Ook interessant: Hoe luister je muziek via bluetooth?

Wat is aptX?

AptX Lossless is de nieuwste generatie van aptX, codecs die afkomstig zijn van chipbouwer Qualcomm. Oorspronkelijk was er één aptX-codec, inmiddels zijn er verschillende. Zo kun je aptX HD tegenkomen, dat een betere kwaliteit biedt. Bij aptX LL staan die dubbele L's voor 'low latency', verminderde vertraging, wat belangrijk is bij het gamen.

Bij nieuwe toestellen zie je heel vaak aptX Adaptive in de specificaties staan. Dit is een codec die de audiokwaliteit aanpast aan de situatie. Als je bijvoorbeeld muziek streamt van je smartphone naar een speaker die wat verder staat, dan schakelt aptX Adaptive automatisch naar een lagere kwaliteit om haperingen te voorkomen. Breng je de speaker dichterbij, dan wordt de kwaliteit beter. 

©Jamie Biesemans

Lossy vs Lossless

AptX Lossless is de eerste codec die geen audiogegevens weggooit (vandaar 'lossless', zonder verlies). Het biedt dezelfde kwaliteit als een muziek-cd (16-bit / 44,1 kHz) en zet dus audiokwaliteit op de eerste plaats. Het wordt altijd gecombineerd met aptX Adaptive, waarbij die Lossless-codec naadloos voor een lossy kwaliteit wordt ingeruild als je bijvoorbeeld met je in-ears wegloopt van je smartphone. Aptx Lossless werkt immers enkel als je dicht bij je telefoon blijft.

Wat heb je nodig?

Om een bepaalde codec te gebruiken, moeten beide toestellen deze ondersteunen. Je hebt dus zowel een smartphone als een hoofdtelefoon nodig die aptX Lossless ondersteunen. De link met Qualcomm is duidelijk, omdat alleen bepaalde chipsets van dit merk compatibel zijn met de codec. Het gaat dan om de snelste Snapdragon-chipsets die vooral bedoeld zijn voor smartphones uit de topklasse en hogere middenklassers. Die zijn uitgerust met 'Snapdragon Sound'. 

©Jamie Biesemans

Dit label garandeert echter niet dat aptX Lossless wordt ondersteund, omdat deze codec een optionele extra is. Sommige smartphonefabrikanten plaatsen wel de juiste hardware in hun toestellen, maar kiezen ervoor alleen aptX Adaptive te ondersteunen en aptX Lossless weg te laten. Dit kan te maken hebben met extra licentiekosten voor de Lossless-versie of de hogere kosten van de benodigde hardware. AptX Lossless vereist namelijk een extra antenne. Merken zoals Asus en Sony bieden deze ondersteuning wél op bepaalde smartphones.

Hoe weet je dan of je via de beste codec luistert? In theorie zou aptX Lossless duidelijk vermeld moeten worden, zowel op de verpakking als op het scherm tijdens gebruik. In de praktijk is het soms moeilijk om te ontdekken welk toestel aptX Lossless ondersteunt. Je kunt wel bij Qualcomm een overzicht van producten bekijken die aptX Lossless aan boord hebben (al lijkt ook die lijst niet helemaal compleet). 

Er is inmiddels een beperkt aantal laptops met aptX Lossless-ondersteuning op de markt, onder andere van Asus, Dell en Acer.  Als het gaat om draadloze koptelefoons en in-ears is het lijstje ook niet enorm lang. Bose en Denon zijn de twee grootste namen die aptX Lossless omhelzen, naast merken als Cambridge Audio en Bowers & Wilkins. In het overzicht van Qualcomm ontbreken echter sommige namen. Wil je dus echt via bluetooth muziek in de hoogste kwaliteit beluisteren, dan moet je zelf dus nog goed het een en ander uitzoeken.

Apt X Lossless-ondersteuning vind je bijvoorbeeld op 🢱