De term 'nepnieuws' wordt inmiddels te pas en te onpas gebruikt, en de beladenheid van het woord is daarom al flink in waarde gedaald. Toch is 'fake news' nog steeds een probleem waar criminelen én staten graag op inspelen, en wordt het een lucratief verdienmodel voor kwaadwillenden. Dat blijkt althans uit een rapport waarin staat dat het op internet mogelijk is met nepnieuws een verkiezing te beïnvloeden.

Dat blijkt uit een onderzoek van beveiligingsbedrijf Trend Micro (PDF). Het rapport bevat 81 pagina's en kijkt naar de ondergrondse marktplaatsen waar je 'fake news' kunt kopen'. Opvallend aan het onderzoek is dat er heel veel Chinese, Russische en Middenoosterse websites tussen de marktplaatsen zitten. Vooral Rusland heeft de afgelopen jaren stevig ingezet op nepnieuws. De Amerikaanse inlichtingen- en opsporingsdiensten gaan er inmiddels vanuit dat het die inzet van nepnieuws was die ervoor heeft gezorgd dat Donald Trump is uitgeroepen tot president.

Journalisten afzeiken

Uit het onderzoek blijkt dat de verkopers hele pakketten aanbieden waarin niet alleen nieuwsartikelen worden geschreven en gedeeld, maar waarmee je ook veel verder kunt gaan. Een paar opvallende 'pakketten' zijn bijvoorbeeld het in diskrediet brengen van journalisten.

Twitter-bots en comments

Voor 2700 dollar per week koop je bijvoorbeeld een artikel waarin een bepaalde journalist persoonlijk wordt aangevallen, waarbij de schrijvers 50.000 retweets en 100.000 paginabezoeken beloven. Ook kun je video's laten maken (voor 2500 dollar per stuk), comments plaatsen onder nieuwsartikelen (1000 tot 4000 dollar), of een Twitter-account van een journalist door 200.000 Twitter-bots laten volgen zodat dat zijn reputatie schaadt (240 dollar).

Koopje

Maar het interessantst aan het onderzoek zijn de implicaties voor de 'echte wereld'. Nepnieuws probeert namelijk niet alleen maar kwade gevoelens bij lezers op te roepen, maar ook om impact te hebben in het maatschappelijke debat. En dat is terug te zien aan de prijslijst die de fake-nieuwsverspreiders hanteren. Zo kun je namelijk betalen om door nepnieuws een demonstratie te ontkenen, en zelfs om een verkiezing te beïnvloeden...

Daarvoor hoef je helemaal niet zo diep in de buidel te tasten. Een pakket waarbij je 'a decisive course of action' kunt manipuleren kost je 400.000 dollar - een schijntje als je kijkt naar de impact die dat heeft.

Verkiezingen beïnvloeden

Dat pakket gaat behoorlijk ver. Je krijgt daar meerdere websites voor die allemaal nepnieuws schrijven en naar elkaar verwijzen, en het nieuws richt zich op specifieke geografische gebieden. Juist dat laatste is interessant, want dat is een bewezen manier om verkiezingen te manipuleren. Als je kunt zorgen dat meer mensen in Venlo naar de stembus gaan en in Nijmegen thuis blijven, kun je op landelijk niveau goed regelen dat de PVV groter wordt dan GroenLinks.

Dat is niet alleen theoretisch. In Amerika heeft Facebook ooit al een lokale verkiezing beïnvloed op die manier.

Authentiek?

Wat in het verhaal wel ontbreekt is het effect van de gekochte campagnes. Trend Micro kijkt alleen naar de marktplaatsen en het aanbod, en de kosten daarvan, maar het bedrijf heeft niet onderzocht of zulke campagnes ook echt werken of überhaupt leveren wat ze beloven. Dergelijke darkweb-marktplaatsen staan er om bekend gebruikers regelmatig op te lichten. Wie bijvoorbeeld wapens of drugs koopt op websites loopt een grote kans te worden opgelicht en kostbare bitcoins kwijt te raken - en wie ga je dan bellen om verhaal te halen of om aangifte te doen?

De verantwoordelijkheid tegen nepnieuws

Media, politici en sociale netwerken worstelen al langer met de vraag waar de verantwoordelijkheid ligt voor het tegenhouden van nepnieuws, en hoewel iedereen het erover eens is dat die verantwoordelijkheid een beetje bij iedereen ligt is er nog geen eenduidige oplossing voor het probleem.

Politiek gezien wordt er op hoog niveau gesproken over nepnieuws. Daar houdt zelfs de Europese Commissie zich nu mee bezig, en in Duitsland ligt zelfs al een conceptwet op tafel die daar paal en perk aan probeert te stellen.

Facebooks rol

Qua bereik zijn zowel Twitter als Facebook de grootste boosdoeners als het gaat om de verspreiding van nepnieuws, maar voor Facebook is de zaak net even wat erger. Dat wordt veel meer door 'gewone' lezers gebruikt, in tegenstelling tot Twitter dat een steeds gespecialiseerder publiek trekt van experts en journalisten. Facebook filtert bovendien al het nieuws dat wordt voorgeschoteld, waardoor het sociale netwerk ook een actievere rol heeft in de bestrijding van nepnieuws.

Maar Facebook worstelt erg met die verantwoordelijkheid. Het bedrijf probeert nepnieuws wel te onderscheiden met machine learning, maar slaagt daar nog niet echt in. Oprichter Mark Zuckerberg laat zelf een paar maatregelen zien hoe het netwerk tegen nepnieuws wil strijden, maar voorlopig blijft het zoeken naar een echte oplossing.

Nederlandse initiatieven

In Nederland zijn verschillende media begonnen met het actief sporen naar nepnieuws. Zo werkt NU.nl samen met Facebook om neppe nieuwsberichten te detecteren, en de Universiteit van Leiden heeft Nieuwscheckers opgericht om nieuwsberichten te ontmaskeren.

Mediahype?

Maar ook daar zitten weer kanttekeningen aan. Uit onderzoek blijkt namelijk ook weer dat nepnieuws wel erg veel op een mediahype lijkt, waar juist de media zelf erg geïnteresseerd in zijn. Journalisten schrijven graag over zichzelf en hun eigen vak, en bij nepnieuws lijkt dat niet anders. Er worden echter maar weinig echt concrete aanwijzigingen gevonden dat nepnieuws in Nederland een probleem vormt.

Het gevaar in Nederland

De vraag is ook hoe groot het gevaar van nepnieuws in Nederland nou precies is. Want waar de Russen flink inzetten om de verkiezingen in Engeland, Frankrijk, en Duitsland te manipuleren, zijn er geen aanwijzigingen dat het land ook onze verkiezingen heeft proberen te manipuleren.

Misschien is Nederland niet belangrijk genoeg om een verkiezing te laten beïnvloeden. Misschien zijn we als Nederlanders wel te goed in het doorprikken van nepnieuws. Of misschien is het nieuws over nepnieuws juist zelf wel wat buiten proportie geblazen. Hoe dan ook, nu geldt meer dan ooit dat je nooit zomaar moet aannemen wat je op internet leest. Behalve dit stuk dan!

Bij ID.nl zijn we gek op producten voor een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Tegenwoordig is overal een app voor, zelfs wasmachines kun je voor een groot deel op afstand bedienen met je smartphone. Wij bekijken vijf van zulke exemplaren voor minder dan 500 euro.

Het bedienen van je wasmachine door middel van een app is handig. Zo kun je bijvoorbeeld zelf aangeven wanneer je je programma start, kun je deze tussendoor pauzeren als je wil dat de was op een bepaald tijdstip klaar is, zodat je je wasgoed kunt ophangen en krijg je een signaal wanneer de machine klaar is. Wij bekijken vijf via een app te bedienen wasmachines die minder kosten dan 500 euro.

Hoover H‑WASH 500 HWE 49AMBS/1‑S

Met de Hoover H‑WASH 500 HWE 49AMBS/1‑S kun jij wassen via wifi en een smartphone‑app. De machine heeft een capaciteit van 9 kg en een toerental van 1 400 rpm. Dankzij de Eco‑Power‑invertermotor werkt hij energiezuinig en valt hij in energieklasse A. Via de app stel je de startuitstel tot 24 uur in en kun je het wasprogramma of de resterende tijd bekijken.

Het Mix Power System + mengt water en wasmiddel voor een efficiënte reiniging. Daarnaast zijn er programma’s voor wol, katoen, snelle was of stoom. Een trommelreinigingsfunctie helpt om geurtjes te voorkomen en een resttijd‑indicator laat zien hoelang het programma nog duurt.

Hoover H‑WASH 500 HW 49XMBB/1‑S

De Hoover H‑WASH 500 HW 49XMBB/1‑S is een voorlader met 9 kg trommelinhoud. Het toerental bedraagt 1400 rpm en het energie‑etiket is A. Dit model is uitgerust met Wi‑Fi; via de Hoover‑app op je smartphone kun je programma’s kiezen, extra cycli downloaden en een startuitstel instellen. De invertermotor zorgt voor een stille werking en een lange levensduur.

Er zijn speciale programma’s voor bijvoorbeeld wol, een snelle cyclus of een antiallergie-programma. Een resttijd‑indicator en trommelverlichting maken het gebruik eenvoudiger, en een automatische waterniveau‑sensor past het waterverbruik aan de lading aan. Door het toerental van 1400 rpm blijft het restvocht laag en hangt de was minder lang te drogen.

Beko B5WT5941082W

De Beko B5WT5941082W heeft een trommel van 9 kg en een maximaal toerental van 1400 rpm. Dit apparaat is voorzien van een Bluetooth‑module voor bediening via de HomeWhiz‑app. Via deze app kun jij programma’s selecteren, het resterende verloop volgen en extra programma’s (zoals mix, gordijnen of lingerie) downloaden. De wasmachine valt in energieklasse A (‑10 %) en gebruikt een stille inductiemotor.

Dankzij de Aquatech‑technologie wordt water en wasmiddel effectief over het wasgoed gesproeid. Er zijn 15 standaardprogramma’s, waaronder handwas, wol, dark en Outdoor/Sport. Je kunt kiezen voor opties zoals stoom, extra spoelen of trommelreiniging. Het digitale display toont de resterende wastijd, er is startuitstel tot 24 uur en een aquasafe‑functie sluit de watertoevoer af bij lekkage.

Hisense WF5I8043BWF

De Hisense WF5I8043BWF is een slanke voorlader (ongeveer 47 cm diep) met een laadvermogen van 8 kg en een toerental van 1 400 rpm. De machine valt onder energieklasse A(‑30 %) en is uitgerust met wifi om hem via de ConnectLife‑app te bedienen. In een review wordt als voordeel genoemd dat je de wasmachine met een app op afstand kunt bedienen om het soort was en de centrifugeerstand te kiezen, en dat je een melding krijgt wanneer de was klaar is.

Het product heeft een stoomfunctie om kreuken te verminderen en een trommelverlichting zodat je geen sokken vergeet. Dankzij de compacte diepte is het model geschikt voor kleinere ruimtes. De app maakt het mogelijk extra programma’s te downloaden en het energieverbruik te volgen. Met 8 kg capaciteit is de machine geschikt voor een middelgroot huishouden; de maximale
centrifugesnelheid zorgt ervoor dat het restvocht beperkt blijft.

Samsung EcoBubble WW80CGC04AAH

De Samsung EcoBubble™ WW80CGC04AAH is een voorlader met een trommelcapaciteit van 8 kg en een centrifugesnelheid van 1400 rpm. Het apparaat gebruikt EcoBubble‑technologie om wasmiddel op te lossen en belletjes te creëren voor een grondige reiniging bij lage temperaturen. Het energieverbruik bedraagt volgens de specificaties 47 kWh per 100 cycli. Op de officiële Samsung‑pagina staat dat je via de SmartThings‑app de AI Energy Mode kunt inschakelen; daarmee monitor je het energieverbruik en kun je de temperatuur verlagen, de programmaduur
verleng‑ en en tot 70 % energie besparen.

In de app zie je jouw dagelijkse, wekelijkse en maandelijkse stroomverbruik per apparaat. Behalve de app‑bediening biedt de wasmachine een programma voor hygiënestoom, 10 % extra energiebesparing ten opzichte van oudere modellen en een digitale inverter‑motor voor een lager geluidsniveau. Met een geluidsniveau van circa 72 dB tijdens het centrifugeren en een A‑label behoort de machine tot de stille en zuinige klasse.

Bluetooth-speakers zijn er in overvloed, waardoor fabrikanten zich maar moeilijk kunnen onderscheiden. Met zijn kersverse Grip doet JBL een dappere poging. Volgens het Amerikaanse merk is deze draadloze luidspreker met ingebouwde verlichting erg krachtig. Bijzonder, want de behuizing is niet veel groter dan een colablikje. Maakt JBL zijn belofte waar?

De Grip is een begrijpelijke toevoeging binnen het uitgebreide gamma van de bekende audiofabrikant. Ten opzichte van de goedkopere GO 4 en Clip 5 is dit nieuwe model weliswaar iets groter, maar je krijgt daar een voller geluid voor terug. Vergelijken we de Grip met de iets duurdere Flip 7, dan is de cilindervormige behuizing van 6,4 × 15,3 × 6,5 centimeter juist weer iets compacter. Logischerwijs zag JBL dus een kans om dit gat in zijn assortiment te vullen. De speaker heeft een adviesprijs van 99,99 euro.

©Maikel Dijkhuizen

Luistertijd en bouwkwaliteit

Wie de JBL Grip koopt, moet zelf voor een usb-c-kabel zorgen, want deze kabel zit niet in het productdoosje. Eenmaal opgeladen gaat de accu van 2600 mAh op een gemiddeld volumeniveau ongeveer veertien uur mee. Normaal gesproken hebben JBL-speakers een stevige constructie. Dat is bij de Grip ook het geval, al kunnen we de behuizing op bepaalde plekken diep indrukken. Gelukkig veren het textiel en kunststof soepel terug. Wellicht verklaart het flexibele materiaal het lichte gewicht van 385 gram. Toch gaat deze luidspreker naar verwachting niet zo gauw stuk. JBL claimt dat de Grip een val van één meter hoogte op beton moeiteloos overleeft. Bovendien voldoet dit product aan de eisen van de IP68-norm. Het speakerkastje is dus volledig dompel- en stofdicht. Zeker voor luistersessies in de buitenlucht is dat natuurlijk een pluspunt. Dankzij de geïntegreerde lus hang je de Grip makkelijk ergens aan op.

©Maikel Dijkhuizen

Muziek luisteren

Zodra de Grip met een bluetooth-bron is verbonden, bedien je de muziekweergave eenvoudig vanaf de speaker. Boven het JBL-logo vind je twee volumeknoppen en een play/pauze-toets. Door tweemaal op laatstgenoemde knop te drukken, kun je nummers skippen. Bovenop is er nog een optie om een andere geschikte JBL-speaker draadloos te koppelen. Je profiteert dan van een grootser geluid. Hoewel veel cilindervormige luidsprekers een zogeheten 360 graden-geluid ondersteunen, is dat bij dit exemplaar helaas niet het geval. De achterkant klinkt beduidend minder dan de voorkant.

Bij eenvoudige muziekcomposities, podcasts en luisterboeken is de geluidskwaliteit goed. Het is nogal verrassend hoeveel volume dit kleine apparaatje kan produceren. Met name bij opzwepende genres als dance en hiphop komt dat goed van pas. Verder zijn mensen duidelijk te verstaan, zodat je bijvoorbeeld een radioshow of audioboek makkelijk kunt volgen. Bij bombastische muziekstukken met veel instrumenten schiet de Grip iets tekort. Denk bijvoorbeeld aan genres als rock, metal en klassiek. Logisch, want het is ondoenlijk om de benodigde audiofrequenties uit een enkele fullrange-audiodriver te persen. Zeker op een wat hoger volumeniveau klinken dergelijke nummers ietwat chaotisch. Geen schande, want dat is vrijwel bij alle bluetooth-speakers met slechts één actieve audiodriver het geval.

©Maikel Dijkhuizen

Sfeerverlichting en app

Op de achterkant zit een ledstrip van zo'n 6,5 centimeter. Dat geeft met name in het donker een leuk effect. Druk meermaals op de bijbehorende lichtknop voor verschillende thema's. Via de JBL Portable-app pas je optioneel de lichtintensiteit en kleur aan. Ook om andere redenen loont het de moeite om deze app op je smartphone te installeren. Je zet hiermee onder andere diverse equalizerinstellingen naar je hand. Kies bijvoorbeeld voor Chill, Vocal of Energetic. Tot slot stelt JBL vanuit de app regelmatig software-updates beschikbaar.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Grip kopen?

Als je een compacte luidspreker met IP68-certificering wilt kopen, is de JBL Grip het overwegen waard. Je haalt voor amper honderd euro een degelijke speaker in huis die in alle weersomstandigheden blijft doorspelen. Overige pluspunten zijn de respectabele accuduur en geïntegreerde verlichting. Voor audiopuristen is de aanwezigheid van één actieve driver een nadeel. Dat geeft op audiovlak namelijk beperkingen. Zoek je een bluetooth-speaker die alle muziekstijlen op een hoog volumeniveau zonder vervorming laat horen, dan is de Grip niet de beste keuze.