Wie heeft er nou niet duizenden foto's en video's in zijn bezit? Die leuke beelden van bijvoorbeeld je partner of (klein)kinderen wil je natuurlijk nooit verliezen. Zorg daarom voor een (automatische) back-up, zodat je altijd goed bewaarde kopieën achter de hand hebt.

Het back-uppen van een steeds grotere fotocollectie lijkt eenvoudiger dan het is. Geheugenkaarten, usb-sticks en clouddiensten raken op den duur vol. Zeker met de hoge foto- en videoresoluties van tegenwoordig nemen mediabestanden veel ruimte in beslag. Zo kan een gemiddelde smartphonecamera in 4K filmen en op een resolutie van 50 megapixel fotograferen. Bezit je een duurder toestel, dan zijn zelfs hogere waarden haalbaar. Bedenk daarom goed hoe je al dit omvangrijke beeldmateriaal wilt back-uppen.

Overbodig materiaal wissen

Een back-upoplossing met oneindige opslag bestaat helaas niet. Daarom is het verstandig om te beginnen met het wissen van overbodig beeldmateriaal. Denk aan de grappige plaatjes of screenshots die je krijgt opgestuurd en zich vanzelf nestelen in de fotobibliotheek. Ook maken we vaak mislukte kiekjes: iemand heeft bijvoorbeeld net de ogen gesloten of het beeld is bewogen. Neem daarom regelmatig je foto- en videoverzameling door en verwijder al het materiaal dat je niet wilt bewaren. Vooral lange video’s nemen veel ruimte in beslag.

Heb je geen tijd om je fotobibliotheek door te nemen? Zowel recente iPhones als Android-toestellen hebben een functie om dubbele foto’s op te sporen. Zo kun je vlot overbodige beelden wissen. Open in iOS Foto’s en tik op Albums. Kies onderaan bij Andere voor Dubbele onderdelen en verwijder dan de bestanden.

Op een smartphone met Android vind je dubbelingen met Files by Google. Deze app bevindt zich vaak al standaard op de smartphone en is anders te installeren vanuit de Play Store. Open via het pictogram met de drie streepjes het menu en kies Opschonen. Bekijk onder Duplicaten eventuele dubbelgangers en verwijder ze. Overigens toont Files by Google nog meer opruimsuggesties.

Neem regelmatig je foto- en videoverzameling door en verwijder wat je niet wilt bewaren.

Externe opslag kiezen

De meeste mensen bewaren hun fotocollectie op hun pc of laptop. Begrijpelijk, want deze apparaten hebben meestal voldoende opslagruimte. Bovendien zijn de bestanden direct beschikbaar voor onder meer het maken van een fraai fotoboek of diapresentatie. Helaas zijn opgeslagen foto’s op een computer wel relatief kwetsbaar. Een kwaadaardig programma, zoals ransomware of een virus, kan bijvoorbeeld de toegang tot de beelden blokkeren. Het is daarom verstandig om een externe opslagdrager in te zetten waarop je back-ups van foto’s bewaart. Deze opslagmethode is eenvoudig en betaalbaar.

Externe opslagdragers zijn in diverse varianten te koop. Een losse harde schijf of ssd ligt het meest voor de hand, want die hebben veel opslagcapaciteit. Een externe ssd heeft ten opzichte van een reguliere harde schijf een streepje voor. Dit apparaat is klein en ongevoeliger voor slijtage. Een ssd bevat namelijk geen bewegende onderdelen en heeft om die reden een lange verwachte levensduur. Een externe ssd met één terabyte opslag is vanaf ongeveer 100 euro te koop.

Wil je foto’s tegen lage kosten op een externe opslagdrager opslaan? Dan is de aanschaf van een losse harde schijf een goed alternatief. Een exemplaar met vier terabyte opslagcapaciteit is vanaf zo’n 110 euro verkrijgbaar.

Een externe ssd is klein en licht, en neem je makkelijk mee.

Back-uppen met FreeFileSync

Laten we eerlijk zijn: het back-uppen van foto’s is niet de leukste computerklus. Mensen vertonen op dit gebied dan ook massaal uitstelgedrag. Ten onrechte! Wie namelijk een systeem- of schijfcrash meemaakt, kent de waarde van een goede back-up. Bewaar je je foto’s op de computer en wil je hiervan back-ups wegschrijven naar een externe ssd of harde schijf? Besteed deze taak dan uit aan het gebruiksvriendelijke programma FreeFileSync.

Het principe van deze synchronisatietool is simpel. Je stelt een bron- en doelmap in, waarna de inhoud van beide opslaglocaties gelijk blijft. Kopieer je bijvoorbeeld kiekjes vanaf een smartphone of camera naar de fotomap op je computer? Dan kopieert FreeFileSync deze bestanden op zijn beurt naar een externe opslagdrager. De Nederlandstalige freeware is beschikbaar voor Windows, macOS en Linux.

Je gaat nu een bron- en doelmap instellen. Gebruik hiervoor respectievelijk het linker- en rechterdeelvenster. Je klikt boven het linkerdeel op Bladeren en selecteert op je computer de fotomap. Bevestig met Map selecteren. Op soortgelijke wijze stel je de doelmap in. Regel eerst dat de externe opslagdrager met de pc of laptop is verbonden.

Klik nu boven het rechterdeel op Bladeren en kies een doelmap op de harde schijf of ssd, waarbij je wederom bevestigt met Map selecteren. Zodra je bovenaan op Vergelijken klikt, verschijnt de inhoud van beide mappen. Via Synchroniseren / Start voer je de back-uptaak uit.

FreeFileSync synchroniseert de bestanden in twee richtingen. Wis je een foto uit één van de twee mappen, dan wordt dit bestand bij een volgende synchronisatietaak uit de andere map verwijderd. De inhoud blijft dus identiek. Klik na afloop op Sluiten. Heb je weer nieuwe foto’s aan de computer toegevoegd? Open dan FreeFileSync om de back-up bij te werken. Klik hiervoor op Vergelijken en Synchroniseren.

Stel een synchronisatietaak in en maak met FreeFileSync voortaan eenvoudig back-ups.

Online opslagdienst kiezen

Misschien ben je al bekend met diensten als iCloud en Google Foto’s. Als je een iPhone of Android-smartphone gebruikt, staan deze diensten al op je toestel. Binnen Windows vind je standaard OneDrive. Kortom, het online opslaan van foto’s is op elk apparaat binnen handbereik.

De voordelen zijn legio. Zo belanden de bestanden via zo’n clouddienst in een streng beveiligd datacentrum. Heb je in de toekomst ooit te maken met een brand of waterschade, dan zijn je foto’s in elk geval niet verloren. Daarnaast ontwikkelen de meeste aanbieders apps voor alle gangbare apparaten en besturingssystemen. Hierdoor kun je op elke pc, laptop, tablet en smartphone kopieën van foto’s opvragen. Alleen iCloud is op dit gebied een uitzondering, want deze aanbieder focust zich hoofdzakelijk op Apple-apparaten.

Clouddiensten hebben één belangrijk nadeel: de beperkte capaciteit. Zo bieden iCloud en OneDrive gratis 5 GB opslag. Google Foto’s levert in principe 15 GB ruimte voor nop, al moet je deze wel delen met overige diensten van Google. Voor het opbergen van foto’s en video’s is 5 of 15 GB erg weinig. Je kunt extra opslagruimte bijkopen, maar dat is vanwege de terugkerende kosten relatief duur. Ben je geabonneerd op Microsoft 365? Dat is gunstig, want afhankelijk van het pakkettype bezit je dan minimaal één TB opslagruimte bij OneDrive.

Tegen betaling kun je 100 GB, 200 GB of 2 TB foto’s bij Google opslaan.

Synchronisatiemap instellen

Besluit je om foto’s bij een online opslagdienst onder te brengen? Het loont dan om op je computer een synchronisatiemap in te stellen. Elke foto die je in deze map plaatst, belandt vanzelf op de online server van de clouddienst. Overigens kun je zo’n synchronisatiemap eventueel aan meerdere systemen toevoegen. Handig, want je kunt dus zowel op een pc als laptop kopieën bewaren.

Als je een computer met Windows 11 gebruikt, staat de OneDrive-map al op je computer. Voor iCloud en Google Foto’s kun je een Windows-app installeren. Na de installatie vind je een synchronisatiemap op de computer. Stop daarin alle foto’s die je wilt back-uppen.

Op de webpagina van Google Foto’s zie je welke beelden je in de cloud hebt opgeslagen.

NAS kiezen

Wie veel foto- en videomateriaal bezit, kan de aanschaf van een NAS overwegen. Dit is een handig opslagapparaat met idealiter minimaal twee harde schijven. Je kunt de gegevens hierop gespiegeld opslaan. Gaat er een schijf stuk, dan staan de foto’s nog op de andere opslagdrager. Extra veilig dus!

Een NAS heeft een eigen besturingssysteem, zodat je de boel naar eigen wens kunt instellen. Houd er rekening mee dat je het apparaat in de buurt van een netwerkaansluiting moet zetten, zoals een switch of router. Je steekt vervolgens een netwerkkabel in de behuizing. Een NAS staat in principe continu aan, waardoor opgeslagen foto’s altijd toegankelijk zijn. Je creëert hiermee dus min of meer een privécloud.

Verschillende merken ontwikkelen NAS’en. Voor consumenten zijn producten van QNAP en Synology interessant. Deze apparaten hebben een gebruiksvriendelijk besturingssysteem. Zo is het erg prettig dat je naar eigen wens apps kunt toevoegen. Zo bepaal je zelf welke functies je wilt gebruiken. Je leest in dit artikel hoe je foto’s naar een Synology-NAS overhevelt.

De aanschaf van een NAS is een eenmalige investering, waarna je al je foto’s en video’s veilig kunt opslaan.

Problemen met je NAS? Lees dan het artikel: Help, mijn NAS is stuk! Zo los je veelvoorkomende problemen op. 

Synology Photos: installeren

Als je een NAS van Synology gebruikt, heb je veel profijt van Synology Photos. Deze app biedt veel mogelijkheden. Zo kopieer je nieuwe foto’s rechtstreeks vanaf een smartphone naar de NAS. Daarnaast kun je de beelden ordenen en met bekenden delen.

De installatie van Synology Photos is zo gepiept. Open een willekeurige browser en ga naar https://finds.synology.com. Via Verbinding maken log je in met een gebruikersnaam en wachtwoord. Het besturingssysteem DiskStation Manager verschijnt.

Open nu het onderdeel Package Center. Scrol een flink eind omlaag totdat je de toepassing Synology Photos tegenkomt. Zodra je op Installeren / Openen klikt, verschijnt de app in een nieuw tabblad van de browser. Mogelijk moet je ook nog een of meerdere hulpprogramma’s installeren. Volg in dat geval de aanwijzingen in DiskStation Manager.

Synology Photos is een uitstekende app om foto’s op een NAS te beheren.

Synology Photos: foto’s toevoegen

Synology Photos toont eerst een Nederlandstalig introductievenster. Lees die vrijblijvend door en bepaal of je gezichtsherkenning wilt inschakelen. Sluit het venster met Nu starten. Aan jou de taak op de NAS te vullen met foto’s.

Synology Photos opent in een vers tabblad van je browser.

Klik op Foto’s toevoegen en blader naar de juiste map. Je drukt op de sneltoets Ctrl+A om alle bestanden te selecteren, waarna je bevestigt met Openen. Afhankelijk van de collectiegrootte duurt het mogelijk even voordat ze in Synology Photos opduiken. De beelden verschijnen automatisch in chronologische volgorde. Via de schuifregelaar aan de rechterkant zoek je op maand en jaartal. Verder kun je nieuwe albums aanmaken en een diavoorstelling afspelen.

Zoek in de uitgebreide fotobibliotheek op je NAS naar die ene foto.

Synology Photos: verzameling in broekzak

Synology Photos is zowel voor Android als iOS (iPhone) beschikbaar. Je krijgt hiermee in één klap toegang tot je voltallige fotobibliotheek op je smartphone. Misschien heb je bij het instellen van de NAS al een zogeheten QuickConnect ID aangemaakt. Dit is een soort webadres waarmee je het opslagapparaat eenvoudig buiten je thuisnetwerk kunt benaderen. Heb je dit niet gedaan? Ga dan in DiskStation Manager achtereenvolgens naar Configuratiescherm / Externe toegang en vink de optie QuickConnect inschakelen aan. Kies vervolgens een gebruikersnaam en bewaar de wijzigingen met Toepassen.

Met een QuickConnect ID benader je de NAS buiten je thuisnetwerk, bijvoorbeeld met je smartphone.

Typ in de Synology Photos-app op je smartphone de gebruikersnaam van de QuickConnect ID. Na het invullen van de reguliere gebruikersnaam en het wachtwoord, tik je op Aanmelden. Kies Photo Backup inschakelen en activeer de schakelaar achter Inschakelen. Met de standaardinstellingen belandt er van elke nieuwe foto een back-up op de NAS. Je tikt op Gereed om naar de fotobibliotheek van Synology Photos te gaan. Wil je ook een back-up van de fotoverzameling op je computer bewaren? Gebruik hiervoor dan het programma Synology Drive.

Met Synology Photos op je smartphone heb je rechtstreeks toegang tot de inhoud van de NAS.

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️