De computer wordt trager. Windows vertoont ouderdomskwalen. Of je bent gewoon toe aan een frisse werkomgeving. Tijd voor een schone lei voor Windows. En met schoon bedoelen we écht schoon. Maak een Windows-opstartschijf, waarmee je Windows schoon kunt installeren én problemen kunt oplossen. Voor Windows 10 én 11.

Uiteraard zorgen we ervoor dat onze opstartschijf is gebaseerd op de meest recente bits en bytes van de Windows-versie die we gebruiken. Microsoft heeft de meest recente installatiebestanden van Windows 10 en Windows 11 online geplaatst en daar maken we dankbaar gebruik van. Ga naar de website van Microsoft en kies Windows 10 of Windows 11. Maak je gebruik van Windows 10, dan download je het hulpprogramma voor het maken van media (in het Engels: Media Creation Tool). Klik op Hulpprogramma nu downloaden.

Maak je gebruik van Windows 11, dan heb je meer mogelijkheden. Je kunt gebruikmaken van de optie Installatiemedia voor Windows 11 maken. Die optie is vergelijkbaar met het eerdergenoemde Hulpprogramma voor het maken van media. Behalve die optie kun je ook een Windows 11-schijfkopiebestand downloaden (beter bekend als iso-bestand. Deze optie geeft meer flexibiliteit.

Schijfkopiebestand (Windows 11)

Ga je in het geval van Windows 11 aan de slag met een schijfkopiebestand, dan zoek je op de pagina naar de sectie Windows 11-schijfkopiebestand (ISO) downloaden. In de lijst kies je voor Windows 11 (multi-edition ISO) en klik je op Downloaden. Hierna kies je de gewenste taal en klik je op Bevestigen. De download wordt ‘klaargezet’: klik hierna op Download. Die koppeling is tot 24 uur na de aanmaakdatum geldig en aanklikbaar.

Schijfkopiebestand (Windows 10)

Voor Windows 11 biedt Microsoft op het moment van schrijven netjes een iso-bestand aan. Voor Windows 10 ontbreekt die optie en word je gedwongen om het hulpprogramma voor het maken van media gebruiken. Het is wellicht verleidelijk om een van de vele iso-bestanden op niet-officiële websites te gebruiken, maar dat is niet verstandig. De herkomst van die bestanden is niet gegarandeerd.

Met een slimme truc zorg je er echter alsnog voor dat de officiële website een iso-bestand van Windows 10 aanbiedt: zorg dat de browser zich als een niet-Windows computer voordoet. In Chrome of Edge kies je voor Meer opties (de knop met de drie puntjes) en klik je op Meer hulpprogramma’s. Kies Ontwikkelhulpprogramma’s. Druk hierna op Ctrl+Shift+M. In de balk bovenin klik je op Responsive. Kies nu een ander platform, bijvoorbeeld iPad Air. Bezoek de eerdergenoemde downloadpagina van Microsoft. Het iso-bestand wordt met deze truc nu wél netjes aangeboden: klik op Windows 10 (multi-edition ISO) om het te downloaden.

Via Hulpprogramma

Als je het Hulpprogramma voor het maken van media gebruikt, hoef je zelf weinig te doen. Op de downloadpagina van Microsoft klik je op de knop Download nu bij de sectie Installatiemedia voor Windows 11 maken (in geval van Windows 11) of op de knop Hulpprogramma nu downloaden (in geval van Windows 10). In het hulpprogramma kies je voor Installatiemedia voor andere pc maken en klik je op Volgende. Kies nu de gewenste taal en uitvoering van Windows en klik op Volgende.

De wizard vraagt welk medium voor de opstartschijf moet worden gebruikt: wij kiezen voor USB-flashstation. Klik op Volgende en selecteer het usb-station. Klik achtereenvolgens op Volgende en op Voltooien.

Via de Opdrachtprompt

Geen zin om een apart programma te gebruiken voor het maken van de installatiemedia? Met de ingebouwde Opdrachtprompt van Windows lukt het je zonder hulp van buitenaf.

Steek de usb-stick in de computer en typ Opdrachtprompt in het Startmenu. Kies voor Als administrator uitvoeren. Eerst maken we de usb-stick geschikt. Typ Diskpart gevolgd door Enter. Typ nu List Disk, waarna een overzicht van schijven met bijbehorend nummer verschijnt. In dit overzicht vind je ook de usb-stick. Weet je niet zeker om welke schijf het gaat? Bij Grootte kom je erachter. Ga pas verder als je hier zeker van bent, zodat je niet in de stappen verderop per ongeluk de verkeerde schijf wist.

Maak de schijf actief, zodat je er een opstartbare schijf van kunt maken. Typ Sel Disk X, waarbij je X vervangt door het juiste nummer (bijvoorbeeld Sel Disk 4) en druk op Enter. Typ Clean gevolgd door Enter. Maak vervolgens de primaire partitie aan, via de opdracht:

Controleer het resultaat en maak de nieuwe partitie actief, zodat deze wordt gebruikt: typ List Par voor een overzicht van de partities. Typ nu Active gevolgd door Enter.

Tot slot formatteer je de usb-stick volgens de NTFS-bestandsindeling met de opdracht:

Druk op Enter, typ Exit en verlaat het programma.

Kopiëren maar!

Je beschikt nu over een opstartbare usb-stick, waarop we de installatiebestanden van Windows kunnen plaatsen. Zorg dat het hiervoor benodigde iso-bestand op een eenvoudige locatie op de computer is opgeslagen. Vanuit de Opdrachtprompt geef je de volgende opdracht:

Gevolgd door het volledige pad en bestandsnaam van het iso-bestand. Bijvoorbeeld: 

We gebruiken vervolgens het eerder besproken Diskpart om de schijfletter van het iso-bestand te achterhalen: typ Diskpart en druk op Enter. Typ hierna List volume en zoek de schijfletter op. Typ Exit gevolgd door Enter. Open het iso-bestand via de schijfletter: typ E:\ en druk op Enter (vervang E:\ door de juiste letter die je zojuist hebt opgezocht).

Open hierna de map Boot in het iso-bestand, via de opdracht Cd Boot. We zorgen er nu voor dat de usb-stick correct wordt ingesteld voor opstarten. Typ Bootsect /nt60 X: en vervang X: door de letter van de usb-stick, bijvoorbeeld Bootsect /nt60 D: en druk op Enter.

Kopieer tot slot de Windows-bestanden naar de usb-stick met de opdracht Xcopy E:\*.* D:\ /e /f /h.

Hierbij is E:\ de letter van het iso-bestand en D:\ de letter van de usb-stick. Wacht tot de Opdrachtprompt meldt dat het kopiëren is afgerond. De usb-stick is klaar voor gebruik.

Via opensource

In plaats van het officiële hulpprogramma (of het met de hand maken van de usb-stick) kun je gebruikmaken van Rufus. Met dit programmaatje kun je van allerhande iso-bestanden een opstartschijf maken, dus ook van de Windows-installatiebestanden. Zorg dus dat je over het iso-bestand beschikt, voordat je verdergaat. Je vindt de nieuwste versie van Rufus op de website.

Open het programma en sluit de lege usb-stick op de computer aan. In de sectie Device verschijnt de usb-stick. Kies voor Disk or ISO image bij de sectie Boot selection. Klik hierna op Select en blader naar het iso-bestand van Windows. Bij Image Option kies je vervolgens voor Standard Windows 11 Installation (TPM 2.0 + Secure Boot).

Prettig aan Rufus is de grote flexibiliteit ten opzichte van het officiële Microsoft-hulpprogramma. Heb je een computer die officieel niet wordt ondersteund door Windows 11, dan kun je er met Rufus voor zorgen dat de zelfgemaakte opstartschijf geen controle uitvoert, en je Windows alsnog kunt installeren. Kies dan voor de optie Extended Windows 11 Installation (no TPM/no Secure Boot).

Windows-noodschijf

Wil je in geval van nood de computer controleren op problemen en eventueel een eerder gemaakte back-up van Windows 10 of Windows 11 terugzetten? Dan kun je hiervoor een herstelstation maken. Hiermee heb je toegang tot diagnostische programma’s, onder meer voor het controleren van de vaste schijf, het interne geheugen en de systeembestanden. In zowel Windows 10 als Windows 11 vind je de ingebouwde mogelijkheid om een herstelstation te maken.

Sommige computers zijn vanuit de fabriek al voorzien van een herstelstation. De bestanden zijn dan vaak ondergebracht op een (verborgen) herstelpartitie, die je standaard ook niet ziet via Verkenner. Je kunt dit zelf controleren via Schijfbeheer. Open het Startmenu en typ Diskmgmt.msc. In onderste helft van het venster vind je een blok Herstelpartitie als deze op het systeem aanwezig is. Kun je de partitie niet vinden, dan is deze niet aangemaakt door de fabrikant.

Een herstelstation maken

Zorg voor een stick met een capaciteit van 16 GB. Open het Startmenu en typ Herstelstation. In het eerste venster vraagt de wizard of er ook een back-up van de systeembestanden moet worden gemaakt. Die optie is nodig om het herstelstation later eventueel te gebruiken om Windows opnieuw te installeren. Plaats een vinkje bij Maak een back-up van de systeembestanden naar het herstelstation. Klik op Volgende.

Hierna geef je aan op welk station je het herstelstation wilt maken. Wij kiezen voor de lege usb-stick. Klik op Volgende. De wizard meldt dat alle bestaande bestanden op de stick worden verwijderd. Klik op Maken. Hierna is het even wachten: de benodigde bestanden worden naar de stick gekopieerd.

Aan de slag

Of je nu een opstartschijf of een herstelstation hebt gemaakt: in beide gevallen beschik je over gereedschap waarmee je in geval van nood aan de slag kunt. De usb-stick is opstartbaar: zorg ervoor dat de computer ook kan opstarten vanaf de stick. De stappen hiervoor zijn afhankelijk van de gebruikte computer. Vaak is het indrukken van Del, F12 of F2 voldoende om bij de opstartopties te komen. Zoek dan naar de sectie Boot en een optie zoals Boot Order. Stel in dat de computer vanaf usb-stick start en sla de wijzigingen op via een optie zoals Save & Exit.

Tijd om de stick te proberen. Start de computer opnieuw op vanaf de usb-stick. Kies Doorgaan als je Windows op de normale wijze wilt starten. Lukt dit niet – de primaire reden om de stick te gebruiken – dan kies je voor Problemen oplossen. Om Windows opnieuw te installeren, kies je voor Deze pc opnieuw instellen. Alle bestanden en programma’s worden hierbij gewist. Je begint met een schone lei.

Interessanter is echter de sectie Geavanceerde opties. Deze sectie bevat gereedschap waarmee je een groot deel van de problemen kunt verhelpen. Maak je met behulp van Systeemherstel regelmatig een herstelpunt? Roep dan via Systeemherstel een overzicht van herstelpunten op en kies een punt waar Windows naar moet terugkeren. Uiteraard is deze optie niet van toepassing als je geen herstelpunten maakt.

Installatiekopie

In het geval van Windows 10 zie je ook de optie Herstellen met een installatiekopie. Hiermee kun je de computer herstellen met een systeemimage. Bij een systeemimage zet je een ‘snapshot’ van je computer terug dat je eerder zelf hebt gemaakt. Hierin verschilt een installatiekopie van het hiervoor beschreven herstelpunt. Bij een herstelpunt blijven persoonlijke bestanden (zoals documenten) behouden, ook al zijn deze gemaakt na het maken van het herstelpunt. Bij een installatiekopie is dat niet het geval: daar wordt de staat naar de eerdere datum teruggezet. Bestanden van na die periode zijn niet meer aanwezig. De optie werkt overigens alleen als je een systeemkopie hebt gemaakt in het verleden.

In Windows 10 open je het instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies je achtereenvolgens voor Bijwerken en beveiliging en Back-up. Kies voor Ga naar Back-up maken en terugzetten en klik op Een systeemkopie maken. Windows gebruikt de termen ‘installatiekopie’ en ‘systeemkopie’ door elkaar. Volg de stappen van de wizard. Hierna kun je gebruikmaken van de eerdergenoemde optie Herstellen met een installatiekopie van het herstelstation.

Opstartherstel

Tot slot is er nog een belangrijke optie, waarmee je de computer kunt redden in geval van opstartproblemen. De zelfgemaakte opstartschijf en het herstelstation komen ook van pas bij het automatisch oplossen van opstartproblemen. Kies Opstartherstel. Met deze optie worden verschillende programma’s uitgevoerd die je helpen bij het vaststellen en verhelpen van de problemen.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.