De computer wordt trager. Windows vertoont ouderdomskwalen. Of je bent gewoon toe aan een frisse werkomgeving. Tijd voor een schone lei voor Windows. En met schoon bedoelen we écht schoon. Maak een Windows-opstartschijf, waarmee je Windows schoon kunt installeren én problemen kunt oplossen. Voor Windows 10 én 11.

Uiteraard zorgen we ervoor dat onze opstartschijf is gebaseerd op de meest recente bits en bytes van de Windows-versie die we gebruiken. Microsoft heeft de meest recente installatiebestanden van Windows 10 en Windows 11 online geplaatst en daar maken we dankbaar gebruik van. Ga naar de website van Microsoft en kies Windows 10 of Windows 11. Maak je gebruik van Windows 10, dan download je het hulpprogramma voor het maken van media (in het Engels: Media Creation Tool). Klik op Hulpprogramma nu downloaden.

Maak je gebruik van Windows 11, dan heb je meer mogelijkheden. Je kunt gebruikmaken van de optie Installatiemedia voor Windows 11 maken. Die optie is vergelijkbaar met het eerdergenoemde Hulpprogramma voor het maken van media. Behalve die optie kun je ook een Windows 11-schijfkopiebestand downloaden (beter bekend als iso-bestand. Deze optie geeft meer flexibiliteit.

Schijfkopiebestand (Windows 11)

Ga je in het geval van Windows 11 aan de slag met een schijfkopiebestand, dan zoek je op de pagina naar de sectie Windows 11-schijfkopiebestand (ISO) downloaden. In de lijst kies je voor Windows 11 (multi-edition ISO) en klik je op Downloaden. Hierna kies je de gewenste taal en klik je op Bevestigen. De download wordt ‘klaargezet’: klik hierna op Download. Die koppeling is tot 24 uur na de aanmaakdatum geldig en aanklikbaar.

Schijfkopiebestand (Windows 10)

Voor Windows 11 biedt Microsoft op het moment van schrijven netjes een iso-bestand aan. Voor Windows 10 ontbreekt die optie en word je gedwongen om het hulpprogramma voor het maken van media gebruiken. Het is wellicht verleidelijk om een van de vele iso-bestanden op niet-officiële websites te gebruiken, maar dat is niet verstandig. De herkomst van die bestanden is niet gegarandeerd.

Met een slimme truc zorg je er echter alsnog voor dat de officiële website een iso-bestand van Windows 10 aanbiedt: zorg dat de browser zich als een niet-Windows computer voordoet. In Chrome of Edge kies je voor Meer opties (de knop met de drie puntjes) en klik je op Meer hulpprogramma’s. Kies Ontwikkelhulpprogramma’s. Druk hierna op Ctrl+Shift+M. In de balk bovenin klik je op Responsive. Kies nu een ander platform, bijvoorbeeld iPad Air. Bezoek de eerdergenoemde downloadpagina van Microsoft. Het iso-bestand wordt met deze truc nu wél netjes aangeboden: klik op Windows 10 (multi-edition ISO) om het te downloaden.

Via Hulpprogramma

Als je het Hulpprogramma voor het maken van media gebruikt, hoef je zelf weinig te doen. Op de downloadpagina van Microsoft klik je op de knop Download nu bij de sectie Installatiemedia voor Windows 11 maken (in geval van Windows 11) of op de knop Hulpprogramma nu downloaden (in geval van Windows 10). In het hulpprogramma kies je voor Installatiemedia voor andere pc maken en klik je op Volgende. Kies nu de gewenste taal en uitvoering van Windows en klik op Volgende.

De wizard vraagt welk medium voor de opstartschijf moet worden gebruikt: wij kiezen voor USB-flashstation. Klik op Volgende en selecteer het usb-station. Klik achtereenvolgens op Volgende en op Voltooien.

Via de Opdrachtprompt

Geen zin om een apart programma te gebruiken voor het maken van de installatiemedia? Met de ingebouwde Opdrachtprompt van Windows lukt het je zonder hulp van buitenaf.

Steek de usb-stick in de computer en typ Opdrachtprompt in het Startmenu. Kies voor Als administrator uitvoeren. Eerst maken we de usb-stick geschikt. Typ Diskpart gevolgd door Enter. Typ nu List Disk, waarna een overzicht van schijven met bijbehorend nummer verschijnt. In dit overzicht vind je ook de usb-stick. Weet je niet zeker om welke schijf het gaat? Bij Grootte kom je erachter. Ga pas verder als je hier zeker van bent, zodat je niet in de stappen verderop per ongeluk de verkeerde schijf wist.

Maak de schijf actief, zodat je er een opstartbare schijf van kunt maken. Typ Sel Disk X, waarbij je X vervangt door het juiste nummer (bijvoorbeeld Sel Disk 4) en druk op Enter. Typ Clean gevolgd door Enter. Maak vervolgens de primaire partitie aan, via de opdracht:

Controleer het resultaat en maak de nieuwe partitie actief, zodat deze wordt gebruikt: typ List Par voor een overzicht van de partities. Typ nu Active gevolgd door Enter.

Tot slot formatteer je de usb-stick volgens de NTFS-bestandsindeling met de opdracht:

Druk op Enter, typ Exit en verlaat het programma.

Kopiëren maar!

Je beschikt nu over een opstartbare usb-stick, waarop we de installatiebestanden van Windows kunnen plaatsen. Zorg dat het hiervoor benodigde iso-bestand op een eenvoudige locatie op de computer is opgeslagen. Vanuit de Opdrachtprompt geef je de volgende opdracht:

Gevolgd door het volledige pad en bestandsnaam van het iso-bestand. Bijvoorbeeld: 

We gebruiken vervolgens het eerder besproken Diskpart om de schijfletter van het iso-bestand te achterhalen: typ Diskpart en druk op Enter. Typ hierna List volume en zoek de schijfletter op. Typ Exit gevolgd door Enter. Open het iso-bestand via de schijfletter: typ E:\ en druk op Enter (vervang E:\ door de juiste letter die je zojuist hebt opgezocht).

Open hierna de map Boot in het iso-bestand, via de opdracht Cd Boot. We zorgen er nu voor dat de usb-stick correct wordt ingesteld voor opstarten. Typ Bootsect /nt60 X: en vervang X: door de letter van de usb-stick, bijvoorbeeld Bootsect /nt60 D: en druk op Enter.

Kopieer tot slot de Windows-bestanden naar de usb-stick met de opdracht Xcopy E:\*.* D:\ /e /f /h.

Hierbij is E:\ de letter van het iso-bestand en D:\ de letter van de usb-stick. Wacht tot de Opdrachtprompt meldt dat het kopiëren is afgerond. De usb-stick is klaar voor gebruik.

Via opensource

In plaats van het officiële hulpprogramma (of het met de hand maken van de usb-stick) kun je gebruikmaken van Rufus. Met dit programmaatje kun je van allerhande iso-bestanden een opstartschijf maken, dus ook van de Windows-installatiebestanden. Zorg dus dat je over het iso-bestand beschikt, voordat je verdergaat. Je vindt de nieuwste versie van Rufus op de website.

Open het programma en sluit de lege usb-stick op de computer aan. In de sectie Device verschijnt de usb-stick. Kies voor Disk or ISO image bij de sectie Boot selection. Klik hierna op Select en blader naar het iso-bestand van Windows. Bij Image Option kies je vervolgens voor Standard Windows 11 Installation (TPM 2.0 + Secure Boot).

Prettig aan Rufus is de grote flexibiliteit ten opzichte van het officiële Microsoft-hulpprogramma. Heb je een computer die officieel niet wordt ondersteund door Windows 11, dan kun je er met Rufus voor zorgen dat de zelfgemaakte opstartschijf geen controle uitvoert, en je Windows alsnog kunt installeren. Kies dan voor de optie Extended Windows 11 Installation (no TPM/no Secure Boot).

Windows-noodschijf

Wil je in geval van nood de computer controleren op problemen en eventueel een eerder gemaakte back-up van Windows 10 of Windows 11 terugzetten? Dan kun je hiervoor een herstelstation maken. Hiermee heb je toegang tot diagnostische programma’s, onder meer voor het controleren van de vaste schijf, het interne geheugen en de systeembestanden. In zowel Windows 10 als Windows 11 vind je de ingebouwde mogelijkheid om een herstelstation te maken.

Sommige computers zijn vanuit de fabriek al voorzien van een herstelstation. De bestanden zijn dan vaak ondergebracht op een (verborgen) herstelpartitie, die je standaard ook niet ziet via Verkenner. Je kunt dit zelf controleren via Schijfbeheer. Open het Startmenu en typ Diskmgmt.msc. In onderste helft van het venster vind je een blok Herstelpartitie als deze op het systeem aanwezig is. Kun je de partitie niet vinden, dan is deze niet aangemaakt door de fabrikant.

Een herstelstation maken

Zorg voor een stick met een capaciteit van 16 GB. Open het Startmenu en typ Herstelstation. In het eerste venster vraagt de wizard of er ook een back-up van de systeembestanden moet worden gemaakt. Die optie is nodig om het herstelstation later eventueel te gebruiken om Windows opnieuw te installeren. Plaats een vinkje bij Maak een back-up van de systeembestanden naar het herstelstation. Klik op Volgende.

Hierna geef je aan op welk station je het herstelstation wilt maken. Wij kiezen voor de lege usb-stick. Klik op Volgende. De wizard meldt dat alle bestaande bestanden op de stick worden verwijderd. Klik op Maken. Hierna is het even wachten: de benodigde bestanden worden naar de stick gekopieerd.

Aan de slag

Of je nu een opstartschijf of een herstelstation hebt gemaakt: in beide gevallen beschik je over gereedschap waarmee je in geval van nood aan de slag kunt. De usb-stick is opstartbaar: zorg ervoor dat de computer ook kan opstarten vanaf de stick. De stappen hiervoor zijn afhankelijk van de gebruikte computer. Vaak is het indrukken van Del, F12 of F2 voldoende om bij de opstartopties te komen. Zoek dan naar de sectie Boot en een optie zoals Boot Order. Stel in dat de computer vanaf usb-stick start en sla de wijzigingen op via een optie zoals Save & Exit.

Tijd om de stick te proberen. Start de computer opnieuw op vanaf de usb-stick. Kies Doorgaan als je Windows op de normale wijze wilt starten. Lukt dit niet – de primaire reden om de stick te gebruiken – dan kies je voor Problemen oplossen. Om Windows opnieuw te installeren, kies je voor Deze pc opnieuw instellen. Alle bestanden en programma’s worden hierbij gewist. Je begint met een schone lei.

Interessanter is echter de sectie Geavanceerde opties. Deze sectie bevat gereedschap waarmee je een groot deel van de problemen kunt verhelpen. Maak je met behulp van Systeemherstel regelmatig een herstelpunt? Roep dan via Systeemherstel een overzicht van herstelpunten op en kies een punt waar Windows naar moet terugkeren. Uiteraard is deze optie niet van toepassing als je geen herstelpunten maakt.

Installatiekopie

In het geval van Windows 10 zie je ook de optie Herstellen met een installatiekopie. Hiermee kun je de computer herstellen met een systeemimage. Bij een systeemimage zet je een ‘snapshot’ van je computer terug dat je eerder zelf hebt gemaakt. Hierin verschilt een installatiekopie van het hiervoor beschreven herstelpunt. Bij een herstelpunt blijven persoonlijke bestanden (zoals documenten) behouden, ook al zijn deze gemaakt na het maken van het herstelpunt. Bij een installatiekopie is dat niet het geval: daar wordt de staat naar de eerdere datum teruggezet. Bestanden van na die periode zijn niet meer aanwezig. De optie werkt overigens alleen als je een systeemkopie hebt gemaakt in het verleden.

In Windows 10 open je het instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies je achtereenvolgens voor Bijwerken en beveiliging en Back-up. Kies voor Ga naar Back-up maken en terugzetten en klik op Een systeemkopie maken. Windows gebruikt de termen ‘installatiekopie’ en ‘systeemkopie’ door elkaar. Volg de stappen van de wizard. Hierna kun je gebruikmaken van de eerdergenoemde optie Herstellen met een installatiekopie van het herstelstation.

Opstartherstel

Tot slot is er nog een belangrijke optie, waarmee je de computer kunt redden in geval van opstartproblemen. De zelfgemaakte opstartschijf en het herstelstation komen ook van pas bij het automatisch oplossen van opstartproblemen. Kies Opstartherstel. Met deze optie worden verschillende programma’s uitgevoerd die je helpen bij het vaststellen en verhelpen van de problemen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer: beveiligingscamera's voor rondom het huis.

Met een beveligingscamera houd je je woning rondom in de gaten wanneer je er niet bent of bijvoorbeeld slaapt. De camera's kunnen video's opnemen, maar daarvoor heb je meestal wel een abonnement nodig. Voordeel is dan wel dat je de beelden overal ter wereld kunt terugkijken. Wij vonden vijf modellen, waarvan je er bij een aantal ook nog een extra camera bij krijgt.

Ring Stick Up Cam Battery (2 pack)

De Ring Stick Up Cam is een veelzijdige camera die je zowel binnen als buiten kunt gebruiken. De camera is volledig draadloos en je hoeft alleen maar de opgeladen batterij in de camera te schuiven en de camera te verbinden met je wifi-netwerk via de Ring-app. Omdat de camera draadloos is, kun je hem op vrijwel elke plek zetten, hangen of monteren. Of je nu je huisdieren in de gaten wilt houden in de woonkamer of een oogje in het zeil wilt houden op je oprit, het kan allemaal. De camera geeft heldere beelden in 1080p en heeft ingebouwd nachtzicht, zodat je ook in het donker goed kunt zien wat er gebeurt. Als er beweging wordt gedetecteerd, krijg je indien gewenst direct een melding op je telefoon. De camera heeft ook tweerichtingsspraak, waardoor je kunt communiceren met bezoekers of ongewenste gasten kunt laten weten dat ze gezien worden. Om video's op te slaan en terug te kijken, heb je wel een Ring Protect-abonnement nodig.

Eufy SoloCam S220

Deze camera van Eufy is een ideale oplossing voor wie op zoek is naar een camera zonder gedoe met maandelijkse kosten. Deze camera heeft een ingebouwde batterij én een zonnepaneel. Door het zonnepaneel hoef je de camera bijna nooit handmatig op te laden, want slechts een paar uur zonlicht per dag is al voldoende om hem van stroom te voorzien. De camera is volledig draadloos en eenvoudig te installeren, perfect voor buiten aan een schutting of muur. De beelden zijn in 2K-resolutie, wat zorgt voor een scherpe weergave. De SoloCam S220 heeft een lokaal geheugen van 8 GB, wat betekent dat je al je beelden direct op de camera opslaat. Zo heb je geen abonnement nodig om beelden te bewaren of terug te kijken. Een ingebouwde AI-technologie zorgt ervoor dat de camera het verschil ziet tussen mensen, dieren en voertuigen, zodat je alleen relevante meldingen krijgt.

Google Nest Cam

Deze camera van Google is een veelzijdige optie die zowel binnen als buiten kan worden gebruikt. Het draadloze ontwerp met batterij maakt de installatie heel flexibel, want je bent niet afhankelijk van een stopcontact in de buurt. De Google Nest Cam is weerbestendig en kan dus tegen een stootje van de elementen. De Nest Cam heeft slimme functies, zoals het herkennen van personen, dieren en voertuigen, waardoor je alleen de meldingen ontvangt die je belangrijk vindt. Je krijgt direct een seintje op je telefoon via de Google Home app. De camera biedt 24/7 live-weergave en je kunt de gebeurtenisgeschiedenis van de afgelopen drie uur gratis terugkijken. Wil je langer terugkijken of extra functies, zoals gezichtsherkenning, dan is een abonnement op Nest Aware nodig.

Ezviz BC1C

Met zijn indrukwekkende batterijduur onderscheidt de Ezviz BC1C zich. Volgens de fabrikant kan de camera tot wel 210 dagen meegaan op één oplaadbeurt. Deze camera is volledig draadloos, waardoor je hem overal kunt plaatsen waar je maar wilt, zowel binnen als buiten dankzij de weerbestendige behuizing. De Ezviz BC1C heeft een slimme AI die onderscheid maakt tussen personen en andere bewegingen, wat het aantal valse meldingen flink vermindert. De camera filmt in 1080p en beschikt over kleurennachtzicht, wat betekent dat je ook 's nachts heldere beelden in kleur krijgt, in plaats van de gebruikelijke zwart-wit weergave. Er is 32 GB ingebouwde opslag, dus je hebt geen extra geheugenkaart of abonnement nodig om je beelden te bewaren. Via de app kun je de live beelden bekijken, terugkijken en zelfs praten met mensen aan de andere kant via de tweerichtingsspraak. Dit maakt het makkelijk om bijvoorbeeld een bezorger instructies te geven.

Arlo Essential Wireless Camera + draadloze deurbel

De Arlo Essential is een draadloze buitencamera die ontworpen is voor eenvoud en effectiviteit. Je monteert hem in een handomdraai en verbindt hem via wifi met de Arlo-app. Met een batterijduur van 4 tot 6 maanden hoef je je niet continu druk te maken om de accu. De camera heeft een 130° brede kijkhoek en filmt in 2K-resolutie, zodat je een groot deel van je tuin of oprit in de gaten kunt houden. Een ingebouwde spotlight verlicht de omgeving bij beweging en zorgt voor heldere beelden, zelfs in het donker. De camera beschikt over een sirene die je op afstand kunt activeren om indringers af te schrikken. De beelden worden opgeslagen in de cloud, waar je met een Arlo Secure abonnement toegang toe hebt. De Arlo Essential Wireless Camera wordt aangeboden in een bundel met een extra draadloze deurbel van hetzelfde merk.

Een speaker die je zo in je handpalm kunt zetten, maar toch genoeg 'oomf' heeft om een feestje op poten te zetten. Dat is de nieuwe JBL Grip. Het apparaat is zo groot als een blikje bier (of frisdrank) en past dus makkelijk in een tas of aan je fiets. Toch moet hij genoeg vermogen, slimme functies en een stevig ontwerp bieden om mee te gaan op elk vrolijk avontuur.

De Grip levert 16 watt aan geluid en gebruikt een techniek die AI Sound Boost heet. Daarmee wordt de muziek live geanalyseerd en bijgesteld, zodat de bassen voller klinken zonder dat het geluid vervormt of kraakt. Wie zin heeft in meer volume kan twee speakers koppelen voor stereogeluid, of via Auracast meerdere modellen aan elkaar linken. Zo tover je het compacte speakertje al snel om tot een groter geluidssysteem.

©JBL

Gemaakt om mee te nemen

Met de geïntegreerde lus klik je de Grip eenvoudig vast aan een rugzak, een fiets of zelfs een kajak. Dankzij de IP68-classificatie kan hij bovendien tegen een spatje water, stofje stof of gewoon een stootje. Daarmee mikt JBL duidelijk op buitengebruik: festivals, stranddagen of een lange picknick in het park. De speaker is daarnaast licht en handzaam, waardoor je hem eigenlijk overal kwijt kunt.

Op de achterkant van het apparaatje zit subtiele verlichting die je via de JBL Portable-app kunt aanpassen. Kleuren en intensiteit kunnen worden afgestemd op je afspeellijst of de sfeer van het moment. Oké, het zal niet genoeg zijn om een heel feest van de benodigde verlichting te voorzien, maar het geeft nét een extra laagje beleving. Toch leuk.

©JBL

Accu en extra uurtjes

De Grip gaat ongeveer 12 uur mee op één lading. Wie langer door wil, kan Playtime Boost inschakelen, een functie die nog eens 2 uur extra uit de accu haalt. Daarbij past de speaker zich aan voor een harder en efficiënter geluid. Voor een dag buiten of een lange avond muziek draaien is dat een heel handige toevoeging.

De speaker verschijnt in zeven varianten, van neutraal zwart en wit tot paars, camo en felroze. Er is gekozen voor gerecycled plastic en een verpakking van FSC-gecertificeerd papier. Daarmee sluit de Grip aan bij de trend om dit soort gadgets duurzamer te maken. De adviesprijs bedraagt 99,99 euro en het model is direct verkrijgbaar via JBL.com en verschillende (web)winkels.