Het najaar is ideaal om na te denken over hoe jij je tuin er in de zomermaanden uit wil laten zien. Terwijl het buiten regent en waait, zoek jij uit welke planten het best de schaduw of volle zon gedijen en plan je hoe je tuinpad en terras hét pronkstuk in de tuin worden. Natuurlijk kun je ouderwets met potlood en papier aan de slag gaan, maar veel leuker zijn deze ontwerptools.

Tip 01: Garden Planner

De tuinontwerper Garden Planner is in het Engels, maar met wat basiskennis van deze taal kun je prima je nieuwe tuin op het scherm toveren. Garden Planner biedt een webversie en een download aan. Het voordeel van de webversie is dat je ’m gratis kunt gebruiken. Het nadeel is dat je je ontwerp niet kunt bewaren (wel exporteren) én dat de tool draait op flash, een technologie die veel browsers inmiddels de rug toegekeerd hebben en na december 2020 niet meer ondersteund wordt. De te downloaden software (voor Windows en macOS) mag je 14 dagen gratis gebruiken, maar er verschijnt dan wel een watermerk op je ontwerp. Ben je tevreden met de applicatie, dan kun je het pakket voor 45,98 dollar aanschaffen.

Sta je het gebruik van flash toe, dan zie je in de webapp een werkbalk Objects en een balk Tools. De eerste gebruik je om planten, bomen, bloemen, een bank of vuurkorf op het werkvlak te slepen. In de Tools zit het meet- en tekengereedschap om de grote elementen van de tuin te tekenen, zoals muurtjes, een bloemperk of zelfs een zwembad. Je kunt in twee weergaven werken. In Design maak je het ontwerp op een ruitjesachtergrond. Ben je klaar en schakel je over naar de Preview-weergave, dan kun je daar een plantenlijst van de geplaatste planten genereren en notities bij het plan voegen.

©PXimport

Tip 02: Gardena My Garden

Eén van de meest bekende tuinmerken laat zijn ontwerptool volledig gratis gebruiken. Hier begin je met het tekenen van je droomtuin. Onder Perceel vind je alle soorten oppervlakken, zoals gazon, bloembedden en grindpaden. Daarnaast kun je heel veel objecten aan het ontwerp toevoegen door ze naar de gewenste plek te slepen. Klik je met de muis op een van de hoekpunten, dan kun je een object schalen. Om nauwkeurig te werken, zoom je in en uit via de plus- en minknop. Deze tool werkt met drie lagen die je afzonderlijk kunt tonen en verbergen: objecten, het raster (ieder vierkant is 1m2) en oppervlakken. Ieder ontwerp kun je afdrukken of opslaan. Wat Gardena My Garden uniek maakt ten opzichte van andere planners is dat je een slim sproeisysteem in je ontwerp kunt integreren. Wanneer je met het tuinontwerp klaar bent, navigeer je naar Sprinklerplan en Gardena berekent dan zelf waar en welke sproeiers je moet plaatsen. Je hoeft dus zelfs niets uit te rekenen, de tool zorgt dat de hele tuin de juiste bewatering krijgt.

©PXimport

Tip 03: Moestuinplanner

Een eigen moestuin. Je begint er niet alleen aan om groenten uit eigen tuin te kunnen eten, maar het is ook ontspannend om af en toe met je handen in de grond te wroeten en de planten te verzorgen. Wil je een moestuintje beginnen, kijk dan eerst eens op de website van Moestuinplanner. In de beginnerssectie leer je een planning maken en kun je informatie vinden over de bodem, zaden, bemesting en kalk, licht en gereedschappen. Verder vind je op de site ook de Moestuin Planner, een handige tool die je kunt gebruiken om je moestuin uit te tekenen. Je werkt met vakken van 30x30cm en geeft vervolgens aan wat voor groenten of fruit erin komt te staan of je bepaalt de maand en laat daarna het programma de inrichting doen. Die planner werkt trouwens met een plantengids die bij alle groente, fruit, bloemen of kruiden vertelt wanneer je bepaalde dingen moet doen. Jammer is wel dat de nieuwssectie en het forum blijkbaar al enkele jaren braakliggend terrein zijn.

©PXimport

Tip 04: garDsign

Op www.tekenjetuin.nl vind je het online ontwerppakket garDsign, een Nederlands product dat eind 2012 live ging. De tool is bedoeld voor zowel de thuisgebruiker als de professionele hovenier die alles tot in de puntjes wil voorbereiden en er meteen een mooie grafische voorstelling van wil zien.

Het voordeel van garDsign is dat je je tuin niet op hoeft te meten, want je kunt op basis van de gegevens uit het Kadaster de plattegrond van jouw tuin importeren. Twijfel je nog over hoe je tuin eruit moet komen te zien? Begin dan met het maken van een moodboard. Is het dan duidelijker, dan kun je in de ontwerpmodus gebouwen en bijgebouwen tekenen en aangeven waar de ramen zitten. Vervolgens sleep je de bomen en planten naar je tuin, bepaal je de varianten ervan en zet je een paar bloembakken neer. Bovendien kun je werken in lagen, zodat je meteen een verlichtingsplan voor de tuinverlichting kunt maken. De kers op de taart is de 3D-weergave waarmee je door de tuin kunt wandelen en schermafbeeldingen kunt maken. Bij dit pakket zul je bijna smeken om enkele gure herfst- en winteravonden, zodat je alle tijd hebt om rustig de instructiefilmpjes te bekijken. garDsign is ook gekoppeld aan een functie om alle gebruikte materialen te bestellen. Aan het einde kun je zelfs contact opnemen met een professioneel hovenier om een offerte op te vragen. Je kunt de software een maand gratis proberen, daarna hangt het van de functies af die je wilt gebruiken hoeveel je ervoor moet betalen. De goedkoopste formule kost 4,95 euro per jaar, de realtime 3D-viewer zie je pas in de upgrade die 8,95 euro per jaar kost. Betaal je 50 euro per jaar, dan beschik je over alle functies. Maar dat lijkt ons meer iets voor de beroepsmatige hovenier.

©PXimport

Tip 05: Garden Puzzle

Garden Puzzle voelt makkelijk aan, omdat de online tool drag-and-drop ondersteunt, maar de ontwerpmogelijkheden zijn aardig beperkt. Je moet je eerst registreren zodat je ontwerp bewaard kan worden. Via de wizard importeer je vervolgens eerst een foto van je eigen tuin of plaats waar je de beplanting wilt aanbrengen en daarna sleep je alle elementen op hun plaats. Om een beetje gericht in de bibliotheek te zoeken, kun je het beste gebruikmaken van de filters. Planten die je meer naar achteren plaatst, worden kleiner weergegeven dan wanneer je ze vooraan plaatst. De planten hebben zowel de Latijnse benaming als de gewone naam (in het Engels). Ben je klaar met de beplanting, dan kun je je tuin voorzien van paden, een gazon en een terras.

Wat opvalt aan deze tool is dat het een functie heeft om je ontwerp in alle vier seizoenen te bekijken. Je mag de demo gratis proberen, maar wil je er echt mee aan de slag gaan, dan moet je 16 dollar betalen om zes maanden toegang te hebben. Bovendien moet je je registreren om iets te kunnen creëren, want dan worden je ontwerpen bewaard. Garden Puzzle werkt als webapp. Ook is er een versie voor Android en iOS, zodat je het ontwerp op je smartphone of tablet naar de tuin kunt meenemen.

©PXimport

Tip 06: Smart Gardener

Vissers en hoveniers kunnen nog weleens over hun oogst overdrijven, maar dat lukt niet op Smart Gardener. Hier delen tuinders namelijk informatie over hun oogst in het logboek. Toch het valt op dat meesten geen foto’s posten. Smart Gardener is, net zoals Moestuintje.nl een app waarmee je je eigen moestuin kunt ontwerpen. De (Engelse) webapp stelt een geoptimaliseerd moestuinplan voor je samen doordat de app de gekozen planten met elkaar combineert en daarbij rekening houdt met de verschillende variabelen van die planten. Is je Engels niet zo goed, dan kun je de automatische vertaling van Chrome inschakelen. Daarmee kom je echt een heel eind. Wanneer je klaar bent met het ontwerp van je moestuin, kun je hem afdrukken. In het overzicht krijg je trouwens een lijst te zien van alle planten, de ideale tussenruimte, plantdiepte en planthoogte. Smart Gardener is niet gratis, maar voor zes dollar kun je de app 90 dagen gebruiken.

©PXimport

Tip 07: SketchUp

SketchUp is absoluut niet de gemakkelijkste ontwerptool, maar het is gratis en de mogelijkheden zijn nagenoeg onbegrensd. Er bestaat een betaalde pro-versie, maar voor het ontwerpen van je tuin heb je genoeg aan de freemium webversie. Nog steeds spreken mensen over Google SketchUp, terwijl het acht jaar geleden al werd overgedragen aan Trimble. Voordat je online aan de slag gaat, kun je het beste eerst een schematische weergave van je huidige tuin en eventuele gebouwen op een vel papier tekenen. Deze plattegrond scan je vervolgens in en kun je dan overtrekken in SketchUp. Door in de rechterbalk 3D Modellen te selecteren, kun je naar ‘tuin’ of ‘garden’ zoeken om bij de tuinontwerpen van anderen te komen. Bovendien stellen andere gebruikers zelfgemaakte modellen van tuinmeubilair, planten en bomen ter beschikking. Het ontwerpen in 3D is niet per definitie moeilijk, maar in het begin zul je zeker wel de ondersteuning van de videotrainingen nodig hebben.

©PXimport

Tip 08: Tuin betegelen

Een stenen terras vormt een prachtige aanvulling op iedere achtertuin, maar de terrastegels bij de handelaar ogen tegen de gevel van je eigen woning vaak anders. Via deze website kom je terecht op de pagina waar het programma van garDsign (zie tip 4) wordt voorgesteld, maar dat bedoelen we niet. Scrol je verder naar onderen, dan vind je daar een piepklein linkje: Probeer eens. Klik je daarop, dan kun je een eigen foto uploaden van de plaats die je wilt betegelen. In de linkerbalk krijg je een reeks vierkante en rechthoekige tegels te zien die je met één muisklik op het terras kunt toepassen. De software hield bij ons zelfs rekening met de plantenbakken die op het huidige terras staan. Je kunt ook het legpatroon en de richting van de tegels aanpassen. Zelfs al kies je niet voor dit merk, toch krijg je een goed idee van hoe een bepaalde structuur en kleur past bij de voor- of achtergevel van je huis en de tuin.

©PXimport

Tip 09: SmartDraw

SmartDraw is een tool die vooral bekend staat als webapplicatie om stroomdiagrammen en organigrammen samen te stellen. Maar deze webapp bevat ook gratis landschapsontwerpsoftware. Bekijk de 23 sjablonen en kies dan de tuin uit die het dichtst bij jouw droomtuin ligt. Daarna is het opnieuw een kwestie van slepen en neerzetten. Je kunt ieder element herschikken en de grootte ervan wijzigen. Met SmartDraw maak je alleen een conceptueel ontwerp, waarbij je bijvoorbeeld aangeeft waar de coniferen en planten moeten komen. Er is geen bibliotheek met verschillende plantnamen en verzorgingstips voor wat je in je tuin wilt hebben.

©PXimport

Tip 10: Spiekbriefje

Your Personal Vegetable Growing Cheatsheet is een browsergebaseerd programma dat ooit begon als een eenvoudig spiekbriefje met tips voor de beginnende groenteteler. Door het succes heeft Anglian Home de cheatsheet uitgebouwd tot een interactieve gratis tool waar je je niet eens voor hoeft te registeren. Wel moet je aangeven in welk Engelstalig gebied je woont: VS, UK of Australië. Wij kiezen voor UK, omdat dat het dichtstbij ligt. Daarna geef je aan over welk type tuinieren je informatie wilt: buiten, in een kas, in bloembakken of binnenshuis. Op basis van je antwoord genereert de tool een lijst met groenten, fruit en kruiden die met je voorkeuren overeenkomen. Bij elke selectie krijg je informatie, zoals hoe ver je de zaadjes uit elkaar moet planten, hoelang het duurt voordat het gewas volgroeid is en voor welk ongedierte je moet opletten. De plantengids moedigt ook aan bepaalde gewassen met elkaar te combineren als natuurlijk middel om ziektes en parasieten te voorkomen.

Tip 11: Stratenmakersplanner

Bij Marshalls vind je drie visualisers. Paving Planner dient om een nieuw tuinpad in beeld te brengen, Garden Visualizer creëert een 3D-weergave van de tuin en Driveway Visualiser transformeert visueel de oprit voor je huis. De zwakste toepassing is Garden Visualizer, daar willen we het niet eens over hebben. Om een idee te krijgen van je toekomstige tuinpad geef je eerst de afmetingen op, daarna selecteer je het type bestrating en de boordsteen. Met de online tool zoek je het juiste legverband en tot slot lees je hoeveel stenen je moet bestellen.

Voor de oprit werkt de visualizer anders. Daar upload je een foto van je oprit, genomen met je smartphone, en geef je de grenzen ervan aan. Vervolgens kun je een keuze maken uit de verschillende formaten en materialen en past de visualizer die keuze toe op de foto.

©PXimport

Tip 12: floorplanner

floorplanner is vooral bekend als tool voor woninginrichting, waarbij je het ontwerp zowel in 2D als in 3D kunt bekijken. Maar wat niet iedereen weet, is dat je dit programma ook kunt gebruiken voor het inrichten van je tuin. In het menu aan de linkerkant kun je uit allerlei onderdelen kiezen, tot tuinmeubilair en vlonders aan toe, die je naar het ontwerp kunt slepen. Je kunt met floorplanner één gratis ontwerp per account samenstellen dat je alleen in 2D kunt bekijken. Voor meer opties en om de tuin in 3D te bewonderen, moet je betalen (4 euro per maand), zoals dat helaas voor de meeste ontwerptools geldt.

Professionele hulp nodig in jouw tuin?

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké. 

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.