Het najaar is ideaal om na te denken over hoe jij je tuin er in de zomermaanden uit wil laten zien. Terwijl het buiten regent en waait, zoek jij uit welke planten het best de schaduw of volle zon gedijen en plan je hoe je tuinpad en terras hét pronkstuk in de tuin worden. Natuurlijk kun je ouderwets met potlood en papier aan de slag gaan, maar veel leuker zijn deze ontwerptools.

Tip 01: Garden Planner

De tuinontwerper Garden Planner is in het Engels, maar met wat basiskennis van deze taal kun je prima je nieuwe tuin op het scherm toveren. Garden Planner biedt een webversie en een download aan. Het voordeel van de webversie is dat je ’m gratis kunt gebruiken. Het nadeel is dat je je ontwerp niet kunt bewaren (wel exporteren) én dat de tool draait op flash, een technologie die veel browsers inmiddels de rug toegekeerd hebben en na december 2020 niet meer ondersteund wordt. De te downloaden software (voor Windows en macOS) mag je 14 dagen gratis gebruiken, maar er verschijnt dan wel een watermerk op je ontwerp. Ben je tevreden met de applicatie, dan kun je het pakket voor 45,98 dollar aanschaffen.

Sta je het gebruik van flash toe, dan zie je in de webapp een werkbalk Objects en een balk Tools. De eerste gebruik je om planten, bomen, bloemen, een bank of vuurkorf op het werkvlak te slepen. In de Tools zit het meet- en tekengereedschap om de grote elementen van de tuin te tekenen, zoals muurtjes, een bloemperk of zelfs een zwembad. Je kunt in twee weergaven werken. In Design maak je het ontwerp op een ruitjesachtergrond. Ben je klaar en schakel je over naar de Preview-weergave, dan kun je daar een plantenlijst van de geplaatste planten genereren en notities bij het plan voegen.

©PXimport

Tip 02: Gardena My Garden

Eén van de meest bekende tuinmerken laat zijn ontwerptool volledig gratis gebruiken. Hier begin je met het tekenen van je droomtuin. Onder Perceel vind je alle soorten oppervlakken, zoals gazon, bloembedden en grindpaden. Daarnaast kun je heel veel objecten aan het ontwerp toevoegen door ze naar de gewenste plek te slepen. Klik je met de muis op een van de hoekpunten, dan kun je een object schalen. Om nauwkeurig te werken, zoom je in en uit via de plus- en minknop. Deze tool werkt met drie lagen die je afzonderlijk kunt tonen en verbergen: objecten, het raster (ieder vierkant is 1m2) en oppervlakken. Ieder ontwerp kun je afdrukken of opslaan. Wat Gardena My Garden uniek maakt ten opzichte van andere planners is dat je een slim sproeisysteem in je ontwerp kunt integreren. Wanneer je met het tuinontwerp klaar bent, navigeer je naar Sprinklerplan en Gardena berekent dan zelf waar en welke sproeiers je moet plaatsen. Je hoeft dus zelfs niets uit te rekenen, de tool zorgt dat de hele tuin de juiste bewatering krijgt.

©PXimport

Tip 03: Moestuinplanner

Een eigen moestuin. Je begint er niet alleen aan om groenten uit eigen tuin te kunnen eten, maar het is ook ontspannend om af en toe met je handen in de grond te wroeten en de planten te verzorgen. Wil je een moestuintje beginnen, kijk dan eerst eens op de website van Moestuinplanner. In de beginnerssectie leer je een planning maken en kun je informatie vinden over de bodem, zaden, bemesting en kalk, licht en gereedschappen. Verder vind je op de site ook de Moestuin Planner, een handige tool die je kunt gebruiken om je moestuin uit te tekenen. Je werkt met vakken van 30x30cm en geeft vervolgens aan wat voor groenten of fruit erin komt te staan of je bepaalt de maand en laat daarna het programma de inrichting doen. Die planner werkt trouwens met een plantengids die bij alle groente, fruit, bloemen of kruiden vertelt wanneer je bepaalde dingen moet doen. Jammer is wel dat de nieuwssectie en het forum blijkbaar al enkele jaren braakliggend terrein zijn.

©PXimport

Tip 04: garDsign

Op www.tekenjetuin.nl vind je het online ontwerppakket garDsign, een Nederlands product dat eind 2012 live ging. De tool is bedoeld voor zowel de thuisgebruiker als de professionele hovenier die alles tot in de puntjes wil voorbereiden en er meteen een mooie grafische voorstelling van wil zien.

Het voordeel van garDsign is dat je je tuin niet op hoeft te meten, want je kunt op basis van de gegevens uit het Kadaster de plattegrond van jouw tuin importeren. Twijfel je nog over hoe je tuin eruit moet komen te zien? Begin dan met het maken van een moodboard. Is het dan duidelijker, dan kun je in de ontwerpmodus gebouwen en bijgebouwen tekenen en aangeven waar de ramen zitten. Vervolgens sleep je de bomen en planten naar je tuin, bepaal je de varianten ervan en zet je een paar bloembakken neer. Bovendien kun je werken in lagen, zodat je meteen een verlichtingsplan voor de tuinverlichting kunt maken. De kers op de taart is de 3D-weergave waarmee je door de tuin kunt wandelen en schermafbeeldingen kunt maken. Bij dit pakket zul je bijna smeken om enkele gure herfst- en winteravonden, zodat je alle tijd hebt om rustig de instructiefilmpjes te bekijken. garDsign is ook gekoppeld aan een functie om alle gebruikte materialen te bestellen. Aan het einde kun je zelfs contact opnemen met een professioneel hovenier om een offerte op te vragen. Je kunt de software een maand gratis proberen, daarna hangt het van de functies af die je wilt gebruiken hoeveel je ervoor moet betalen. De goedkoopste formule kost 4,95 euro per jaar, de realtime 3D-viewer zie je pas in de upgrade die 8,95 euro per jaar kost. Betaal je 50 euro per jaar, dan beschik je over alle functies. Maar dat lijkt ons meer iets voor de beroepsmatige hovenier.

©PXimport

Tip 05: Garden Puzzle

Garden Puzzle voelt makkelijk aan, omdat de online tool drag-and-drop ondersteunt, maar de ontwerpmogelijkheden zijn aardig beperkt. Je moet je eerst registreren zodat je ontwerp bewaard kan worden. Via de wizard importeer je vervolgens eerst een foto van je eigen tuin of plaats waar je de beplanting wilt aanbrengen en daarna sleep je alle elementen op hun plaats. Om een beetje gericht in de bibliotheek te zoeken, kun je het beste gebruikmaken van de filters. Planten die je meer naar achteren plaatst, worden kleiner weergegeven dan wanneer je ze vooraan plaatst. De planten hebben zowel de Latijnse benaming als de gewone naam (in het Engels). Ben je klaar met de beplanting, dan kun je je tuin voorzien van paden, een gazon en een terras.

Wat opvalt aan deze tool is dat het een functie heeft om je ontwerp in alle vier seizoenen te bekijken. Je mag de demo gratis proberen, maar wil je er echt mee aan de slag gaan, dan moet je 16 dollar betalen om zes maanden toegang te hebben. Bovendien moet je je registreren om iets te kunnen creëren, want dan worden je ontwerpen bewaard. Garden Puzzle werkt als webapp. Ook is er een versie voor Android en iOS, zodat je het ontwerp op je smartphone of tablet naar de tuin kunt meenemen.

©PXimport

Tip 06: Smart Gardener

Vissers en hoveniers kunnen nog weleens over hun oogst overdrijven, maar dat lukt niet op Smart Gardener. Hier delen tuinders namelijk informatie over hun oogst in het logboek. Toch het valt op dat meesten geen foto’s posten. Smart Gardener is, net zoals Moestuintje.nl een app waarmee je je eigen moestuin kunt ontwerpen. De (Engelse) webapp stelt een geoptimaliseerd moestuinplan voor je samen doordat de app de gekozen planten met elkaar combineert en daarbij rekening houdt met de verschillende variabelen van die planten. Is je Engels niet zo goed, dan kun je de automatische vertaling van Chrome inschakelen. Daarmee kom je echt een heel eind. Wanneer je klaar bent met het ontwerp van je moestuin, kun je hem afdrukken. In het overzicht krijg je trouwens een lijst te zien van alle planten, de ideale tussenruimte, plantdiepte en planthoogte. Smart Gardener is niet gratis, maar voor zes dollar kun je de app 90 dagen gebruiken.

©PXimport

Tip 07: SketchUp

SketchUp is absoluut niet de gemakkelijkste ontwerptool, maar het is gratis en de mogelijkheden zijn nagenoeg onbegrensd. Er bestaat een betaalde pro-versie, maar voor het ontwerpen van je tuin heb je genoeg aan de freemium webversie. Nog steeds spreken mensen over Google SketchUp, terwijl het acht jaar geleden al werd overgedragen aan Trimble. Voordat je online aan de slag gaat, kun je het beste eerst een schematische weergave van je huidige tuin en eventuele gebouwen op een vel papier tekenen. Deze plattegrond scan je vervolgens in en kun je dan overtrekken in SketchUp. Door in de rechterbalk 3D Modellen te selecteren, kun je naar ‘tuin’ of ‘garden’ zoeken om bij de tuinontwerpen van anderen te komen. Bovendien stellen andere gebruikers zelfgemaakte modellen van tuinmeubilair, planten en bomen ter beschikking. Het ontwerpen in 3D is niet per definitie moeilijk, maar in het begin zul je zeker wel de ondersteuning van de videotrainingen nodig hebben.

©PXimport

Tip 08: Tuin betegelen

Een stenen terras vormt een prachtige aanvulling op iedere achtertuin, maar de terrastegels bij de handelaar ogen tegen de gevel van je eigen woning vaak anders. Via deze website kom je terecht op de pagina waar het programma van garDsign (zie tip 4) wordt voorgesteld, maar dat bedoelen we niet. Scrol je verder naar onderen, dan vind je daar een piepklein linkje: Probeer eens. Klik je daarop, dan kun je een eigen foto uploaden van de plaats die je wilt betegelen. In de linkerbalk krijg je een reeks vierkante en rechthoekige tegels te zien die je met één muisklik op het terras kunt toepassen. De software hield bij ons zelfs rekening met de plantenbakken die op het huidige terras staan. Je kunt ook het legpatroon en de richting van de tegels aanpassen. Zelfs al kies je niet voor dit merk, toch krijg je een goed idee van hoe een bepaalde structuur en kleur past bij de voor- of achtergevel van je huis en de tuin.

©PXimport

Tip 09: SmartDraw

SmartDraw is een tool die vooral bekend staat als webapplicatie om stroomdiagrammen en organigrammen samen te stellen. Maar deze webapp bevat ook gratis landschapsontwerpsoftware. Bekijk de 23 sjablonen en kies dan de tuin uit die het dichtst bij jouw droomtuin ligt. Daarna is het opnieuw een kwestie van slepen en neerzetten. Je kunt ieder element herschikken en de grootte ervan wijzigen. Met SmartDraw maak je alleen een conceptueel ontwerp, waarbij je bijvoorbeeld aangeeft waar de coniferen en planten moeten komen. Er is geen bibliotheek met verschillende plantnamen en verzorgingstips voor wat je in je tuin wilt hebben.

©PXimport

Tip 10: Spiekbriefje

Your Personal Vegetable Growing Cheatsheet is een browsergebaseerd programma dat ooit begon als een eenvoudig spiekbriefje met tips voor de beginnende groenteteler. Door het succes heeft Anglian Home de cheatsheet uitgebouwd tot een interactieve gratis tool waar je je niet eens voor hoeft te registeren. Wel moet je aangeven in welk Engelstalig gebied je woont: VS, UK of Australië. Wij kiezen voor UK, omdat dat het dichtstbij ligt. Daarna geef je aan over welk type tuinieren je informatie wilt: buiten, in een kas, in bloembakken of binnenshuis. Op basis van je antwoord genereert de tool een lijst met groenten, fruit en kruiden die met je voorkeuren overeenkomen. Bij elke selectie krijg je informatie, zoals hoe ver je de zaadjes uit elkaar moet planten, hoelang het duurt voordat het gewas volgroeid is en voor welk ongedierte je moet opletten. De plantengids moedigt ook aan bepaalde gewassen met elkaar te combineren als natuurlijk middel om ziektes en parasieten te voorkomen.

Tip 11: Stratenmakersplanner

Bij Marshalls vind je drie visualisers. Paving Planner dient om een nieuw tuinpad in beeld te brengen, Garden Visualizer creëert een 3D-weergave van de tuin en Driveway Visualiser transformeert visueel de oprit voor je huis. De zwakste toepassing is Garden Visualizer, daar willen we het niet eens over hebben. Om een idee te krijgen van je toekomstige tuinpad geef je eerst de afmetingen op, daarna selecteer je het type bestrating en de boordsteen. Met de online tool zoek je het juiste legverband en tot slot lees je hoeveel stenen je moet bestellen.

Voor de oprit werkt de visualizer anders. Daar upload je een foto van je oprit, genomen met je smartphone, en geef je de grenzen ervan aan. Vervolgens kun je een keuze maken uit de verschillende formaten en materialen en past de visualizer die keuze toe op de foto.

©PXimport

Tip 12: floorplanner

floorplanner is vooral bekend als tool voor woninginrichting, waarbij je het ontwerp zowel in 2D als in 3D kunt bekijken. Maar wat niet iedereen weet, is dat je dit programma ook kunt gebruiken voor het inrichten van je tuin. In het menu aan de linkerkant kun je uit allerlei onderdelen kiezen, tot tuinmeubilair en vlonders aan toe, die je naar het ontwerp kunt slepen. Je kunt met floorplanner één gratis ontwerp per account samenstellen dat je alleen in 2D kunt bekijken. Voor meer opties en om de tuin in 3D te bewonderen, moet je betalen (4 euro per maand), zoals dat helaas voor de meeste ontwerptools geldt.

Professionele hulp nodig in jouw tuin?

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.