Niemand vindt back-uppen leuk. Toch is het belangrijk om deze klus stelselmatig uit te voeren. Je wilt tenslotte geen vakantiefoto’s, familievideo’s of belangrijke documenten kwijtraken. Stel daarom automatische back-ups in. Zodra je eenmaal de bron- en doellocatie hebt gekozen, gaat alles vanzelf. Vanwege de ruime schijfcapaciteit en het lage energieverbruik maak je met een NAS een uitstekend back-upsysteem.

Veel mensen zijn laks wanneer het om back-uppen gaat. Begrijpelijk, want we hebben vaak wel iets beters te doen dan bestanden en mappen kopiëren. Bij een plotselinge schijfcrash of ransomware-aanval denk je daar waarschijnlijk anders over. Na zo’n doemscenario is een recente kopie met ál jouw dierbare herinneringen namelijk heel wat waard. Gelukkig hoeft back-uppen nauwelijks tijd en moeite te kosten, vooropgesteld dat je de juiste methode kiest. Stel voor eens en altijd persoonlijke bestanden veilig zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

 Waarom een NAS?

Een back-upsysteem staat idealiter altijd aan. Een laag stroomverbruik is vanwege de huidige hoge energieprijzen daarom wel zo prettig. Vergeleken met een doorsnee pc heeft een NAS veelal minder stroom nodig.

Een tweede pluspunt is dat je op dit netwerkapparaat in de regel veel data kunt opslaan. Vanzelfsprekend is dat wel afhankelijk van welke schijven er in de NAS zijn gemonteerd. Je hebt hierin zelf de vrije hand, want je kunt een opslagdrager eenvoudig toevoegen of vervangen. De bekende fabrikanten Western Digital en Seagate ontwikkelen momenteel al 3,5inch-schijven met een capaciteit van 22 terabyte! Dat zijn heel wat foto’s en video’s. Overigens kom je met betaalbaardere schijven van 4 tot 8 terabyte vermoedelijk al een heel eind.

In deze workshop lees je op welke manieren je automatische back-ups instelt op een NAS van Synology. Dit Taiwanese merk is in Nederland marktleider. Goed om te weten, is dat NAS’en van andere fabrikanten soortgelijke mogelijkheden bieden, zoals producten van QNAP en Asustor.

Een NAS met plek voor twee schijven voldoet prima als back-upsysteem, zoals de breed verkrijgbare Synology DiskStation DS223.

Schakel je RAID op een 2bay-NAS in, dan blijft de helft van de totale schijfcapaciteit voor dataopslag beschikbaar.

NAS voorbereiden

Voordat je back-ups gaat configureren, installeer je eerst Synology Drive Server op de NAS. Zo maak je het netwerkapparaat gereed om vlot gegevens van jouw computer te ontvangen. Zet de Synology-NAS aan en ga met een browser naar https://finds.synology.com. Via Verbinding maken typ je de inloggegevens van het gebruikersaccount. Het besturingssysteem DiskStation Manager (DSM) verschijnt.

Je hebt toegang tot allerlei apps. Open hiervoor het onderdeel Package Center en bekijk het uitgebreide aanbod. Je klikt in de lijst op Synology Drive Server, waarna je eventueel een omschrijving leest. Voeg deze app via Installeren aan jouw NAS toe. Mogelijk verschijnt er een melding met het verzoek om een extra pakket te installeren. Bevestig in dat geval met Ja. Na afloop klik je het openstaande venster weg.

Met de installatie van Synology Drive Server bereid je jouw NAS optimaal voor.

QuickConnect ID aanmaken

Het kan verstandig zijn om een zogeheten QuickConnect ID te creëren. Maak hiermee vanaf andere apparaten makkelijker verbinding met je NAS. Je hoeft dan namelijk geen lastig te onthouden netwerkgegevens in te vullen. We gaan ervan uit dat je tijdens het inrichten van de NAS al een Synology-account hebt aangemaakt. Is dat niet zo, dan maak je dat op de webpagina https://account.synology.com alsnog in orde.

Klik in DSM op Configuratiescherm / Externe toegang. Je vinkt vervolgens de optie QuickConnect inschakelen aan, waarna je in het veld achter QuickConnect ID jouw NAS een herkenbare naam geeft. Onthoud die goed voor de resterende stappen in deze workshop. Klik op Toepassen en sluit het venster. Je ziet nu op welk webadres je de NAS voortaan kunt bereiken.

Bij het aanmaken van een QuickConnect ID koppel je in feite een domeinnaam aan het netwerkapparaat.

Synology Drive Client

Bepaal vooraf van welke data je een kopie wilt opslaan. Nuttig is om belangrijke bestanden alvast in een map te bewaren. Voor het inrichten van de back-up gebruik je het gebruiksvriendelijke programma Synology Drive Client. Dat ga je op de pc of laptop installeren.

Ga naar deze pagina en klik rechtsboven op Client downloaden. Er zijn versies voor Windows, macOS en Linux. In deze workshop bespreken we de Windows-versie. Klik op exe of msi en voer de installatie uit. Na afloop start je Synology Drive Client op. Via Nu Starten verschijnt er een aanmeldvenster. Je typt eerst de naam van het QuickConnect ID en vervolgens de inloggegevens van jouw NAS. Vink voor een veilige verbinding desgewenst de optie SSL-gegevensoverdrachtcodering inschakelen aan. Klik op Volgende.

Dankzij jouw persoonlijke QuickConnect ID log je eenvoudig in bij Synology Drive Client.

Synchroniseren of back-uppen?

Synology Drive Client stelt je voor een belangrijke keuze: ga je belangrijke bestanden synchroniseren of back-uppen? Tussen deze opties bestaat een wezenlijk verschil. Met synchroniseren blijft de inhoud van een specifieke map op de computer en NAS altijd gelijk. Als je op de laptop bijvoorbeeld een pdf-bestand aan deze synchronisatiemap toevoegt, belandt dit document automatisch op de NAS. Dat gebeurt vrijwel direct.

Handig is dat je meerdere computers, tablets en smartphones in een synchronisatietaak kunt betrekken. Je hebt zo op elk apparaat toegang tot dezelfde gegevens. Verwijder je (per ongeluk) een bestand, dan is dat in principe op geen enkel apparaat meer beschikbaar. Overigens is het wel mogelijk om hiervoor uitzonderingen in te stellen, zodat ‘gewiste’ gegevens op de NAS bewaard blijven (daarover meer in de paragraaf ‘Tóch synchroniseren’).

Back-uppen werkt net even anders. Hierbij wijs je een of meerdere computermappen aan waarvan je een kopie wilt opslaan. Vervolgens maakt Synology Drive Client back-ups. Dat gebeurt bij bestandswijzigingen of volgens een tijdschema. Back-uppen is betrouwbaarder dan synchroniseren, omdat je een verwijderd bestand altijd weer kunt herstellen. In deze workshop gaan we om die reden aan de slag met deze methode. Klik op Back-uptaak en Volgende.

Met Synology Drive Client kun je persoonlijke gegevens synchroniseren of back-uppen.

Bron- en doellocatie kiezen

Je beslist zelf van welke map(pen) je een back-up wilt maken. Vink hiervoor onder Selecteer back-up bron de gewenste bestandslocaties aan. Je toont zo nodig onderliggende submappen door op het kleine pijltje te klikken. Wijs daarna een plek op je NAS aan. Achter Back-updoel is er al een locatie ingevuld. Als je het daarmee oneens bent, kies je met Selecteren een andere doelmap.

Je kunt via de knop Back-upregels ook uitzonderingen instellen. Bepaal hier bijvoorbeeld dat je bestanden met een bepaalde extensie buiten de back-up wilt houden. Met de standaardinstellingen behoudt het back-upsysteem alle lokaal verwijderde bestanden. Een geruststellende gedachte, want bij een vergissing kun je de gegevens weer terughalen. Klik op Volgende.

Zet een vinkje voor alle mappen met belangrijke inhoud.

Wanneer back-uppen?

De hamvraag is natuurlijk wanneer je Synology Drive Client kopieën naar de NAS laat wegschrijven. Een vereiste is dat de computer en NAS op deze momenten allebei zijn ingeschakeld. Selecteer de optie Continu back-up als je de boel wilt automatiseren. Hiermee houdt het programma de bronlocaties voortdurend in de gaten. Bij wijzigingen werkt Synology Drive Client de back-up op eigen houtje bij. Dat werkt in de praktijk erg snel en je hebt er verder helemaal geen omkijken meer naar.

Een andere mogelijkheid is om handmatig back-ups te maken, bijvoorbeeld op een vaste dag in de week. Het nadeel hiervan is dat je deze klus al gauw vergeet. Als derde optie stel je met Geplande back-up eventueel een tijdschema in. Dat kan bijvoorbeeld dagelijks, wekelijks of in het weekend. Selecteer hiervoor een starttijd en kies een frequentie. Na de laatste back-uptaak van de dag laat je de computer zichzelf optioneel uitzetten.

Staat je computer bijvoorbeeld in het weekend altijd aan, dan kun je het back-upschema daarop afstemmen.

Maak een keuze en klik op Volgende / Voltooid. Het programma test nu de verbinding, waarna er een pop-upscherm verschijnt. Neem dat vrijblijvend door en klik telkens op Volgende / Voltooid. Je ziet in het hoofdvenster dat Synology Drive Client is begonnen aan de back-up.

Bekijk in het hoofdvenster van Synology Drive Client de voortgang van de back-up.

Een laatste check

Uiteraard wil je graag weten of de eerste back-up succesvol is verlopen. Dat kun je eenvoudig controleren. Meld je via een browser aan bij DSM en klik op File Station. Afhankelijk van de gekozen doellocatie blader je aan de linkerkant naar de juiste map. Waarschijnlijk zie je hier de naam van de computer staan. Dubbelklik daarop en bekijk in de mappenstructuur of alle gegevens zijn gekopieerd.

Opgeslagen muziek, foto’s en video’s kun je vaak direct vanuit DSM openen. Klik met de rechtermuisknop op een bestand en kies Voorbeeldweergave of Afspelen. Filmpjes openen in een nieuw tabblad van de browser.

Je bekijkt geback-upte mediabestanden rechtstreeks in DSM.

Back-upinstellingen wijzigen

De back-upinstellingen zijn niet in beton gegoten. Je kunt namelijk op een later moment nog wijzigingen doorvoeren. Voeg bijvoorbeeld een extra bronmap toe of pas het back-upschema aan. Synology Drive Client is in Windows beschikbaar vanuit het systeemvak. Dubbelklik rechtsonder op het witte pictogram met de blauwe letter. Via de knop met de drie puntjes kies je Instellingen. Je voegt naar eigen inzicht extra bestandslocaties toe of verwijdert juist mappen uit de back-up. Klik op het tabblad Back-upmodus om eventueel het tijdschema te wijzigen. Je bewaart de wijzigingen met Toepassen.

Tóch synchroniseren

Bepaalde bestanden wil je misschien op elk apparaat kunnen oproepen, zoals bepaalde familiefoto’s of filmpjes. Geen probleem, want je kunt altijd naderhand nog een synchronisatietaak instellen. Open op een computer Synology Drive Client en klik op Synchronisatietaken. Via Synchronisatietaak maken duikt er een nieuw venster op.

Selecteer zo nodig jouw netwerkapparaat en klik op Volgende. Je gaat nu een synchronisatiemap op de NAS en computer aanwijzen. Er staan hiervoor al bestandslocaties ingesteld, maar dat kun je desgewenst aanpassen. Klik in dat geval op Wijzigen en selecteer de gewenste map(pen).

Via Geavanceerd / Bestandsfilter kun je bestanden met een bepaalde extensie uitsluiten. De synchronisatie werkt standaard twee richtingen op. Het is als alternatief ook mogelijk om lokaal verwijderde gegevens op de NAS te laten staan. Daarmee creëer je in zekere zin een automatische back-up in één richting. Ga in dat geval naar het tabblad Synchronisatiemodus. Je selecteert vervolgens de opties Alleen gegevens naar Synology Drive Server uploaden en Lokaal verwijderde bestanden op de server bewaren. Bevestig met Toepassen en Voltooid. De synchronisatietaak is meteen actief.

Geef in de geavanceerde instellingen aan hoe je bestanden tussen de computer en NAS wilt synchroniseren.

Bestanden en mappen toevoegen

Op de computer bevindt zich nu een synchronisatiemap. Die staat continu in verbinding met de NAS. Klik in Synology Drive Client op het blauwe bestandspad om deze locatie in Windows Verkenner te openen. Je voegt nu naar hartenlust bestanden en mappen toe, waarna ze volautomatisch op het netwerpapparaat belanden. Klik rechtsonder eenmaal op het Synology Drive Client-pictogram van het systeemvak. Hier volg je de voortgang van het synchronisatieproces.

Zodra je nieuwe bestanden aan de synchronisatiemap toevoegt, sluist het programma de gegevens direct door naar de NAS.

Bestanden delen

Een handige optie is dat je gesynchroniseerde mappen en bestanden via internet kunt delen. Laat op die manier bijvoorbeeld een fotoalbum of vakantiefilm aan vrienden zien. Het werkt eenvoudig. Klik in Windows Verkenner met de rechtermuisknop op een map of bestand en navigeer in het contextmenu naar Synology Drive / Koppeling ophalen. Je gaat nu naar het tabblad Publieke koppeling, waarbij je bovenaan de optie Maak een publieke koppeling om bestanden met anderen te delen aanvinkt.

Je wilt natuurlijk niet dat ongenode gasten persoonlijke foto’s of privédocumenten kunnen zien. Zet om die reden een vinkje voor Wachtwoord vereist en bedenk vervolgens een wachtwoord. Verder kun je optioneel ook een vervaldatum instellen. De gegevens zijn dan vanaf de ingestelde datum niet meer toegankelijk. Wil je liever niet dat bezoekers de bestanden naar hun computer kunnen downloaden? Verwijder dan het vinkje voor Downloaden en kopiëren toestaan aan opties.

Je beveiligt de publieke koppeling voor de zekerheid met een wachtwoord.

Onderaan bevindt zich een url die je met bekenden kunt delen. Klik achter de link op de kopieerknop en plak de koppeling bijvoorbeeld in Skype, WhatsApp, Messenger of een e-mailbericht. Vergeet hierbij niet om het juiste wachtwoord mee te sturen. Klik tot slot op Toepassen. Wil je de koppeling op den duur weer intrekken? Haal het vinkje weg voor Maak een publieke koppeling om bestanden met anderen te delen en bevestig met Verwijderen / Toepassen.

Deel je een fotoalbum vanaf jouw NAS, dan kunnen ontvangers de foto’s in een browser bewonderen.

Synology Drive-app

Misschien wil je ook gegevens van een smartphone (of tablet) automatisch naar jouw NAS back-uppen. Met name foto’s en video’s komen daarvoor natuurlijk in aanmerking. Aan de hand van de Synology Drive-app is dat een koud kunstje. Download deze toepassing vanuit de Apple App Store of Google Play Store. Tik op Aanmelden en log daarna in met je QuickConnect ID, gebruikersnaam en wachtwoord.

Zodra je bent aangemeld, komt er eerst een aantal tips tevoorschijn. Neem die even door. Er verschijnt ook een verzoek om een back-up van mobiele gegevens te maken. Synology Drive synchroniseert op deze wijze foto’s en video’s. Tik op Nu instellen om deze taak te starten. Je activeert daarna de optie Photo back-up. Beslis daarna of je alle bestaande foto’s of uitsluitend nieuwe beelden wilt back-uppen. Bevestig als laatste met OK. In het hoofdvenster bekijk je gegevens die je eerder via de computer hebt gesynchroniseerd en geback-upt.

Dankzij de Synology Drive-app draag je gesynchroniseerde (of geback-upte) bestanden altijd bij je.

Wat hebben organisaties als KRO-NCRV, NS, Bits of Freedom en Oxfam Novib met elkaar gemeen? Dat ze niet langer actief zijn op het socialmediaplatform X. Waarom willen ze dat niet meer? Wat speelt er bij X? Welke alternatieven zijn er?

Sinds juli 2023 voegden veel media maandenlang ‘Twitter’ toe achter elke vermelding van X. Velen moesten namelijk nog wennen aan de nieuwe naam. Elon Musk, die Twitter in oktober 2022 voor 44 miljard dollar kocht, vond dat X beter paste bij zijn visie om het microblogging-platform om te vormen tot een allesomvattend digitaal ecosysteem, vergelijkbaar met WeChat in China. Musk lijkt trouwens een opvallende affiniteit te hebben met de letter X, wat ook zichtbaar is in projecten als SpaceX, Tesla Model X en xAI. Veel gebruikers waren niet gerust op deze overname, en niet geheel onterecht, want Musk heeft inmiddels ingrijpende veranderingen doorgevoerd.

X: aanpassingen

Kort na de overname herstelde Musk eerder geschorste accounts, waaronder die van controversiële figuren als Donald Trump, Andrew Tate en Kanye West. Het platform stopte bovendien met het handhaven van het beleid tegen desinformatie rond Covid-19. En waar vroeger een gratis verificatiesysteem was, waarbij Twitter invloedrijke personen en organisaties een blauw vinkje gaf, is dat nu puur commercieel: wie betaalt, krijgt een vinkje. Het staat niet langer voor authenticiteit, maar toont enkel aan dat een gebruiker betaalt voor X Premium en zo extra functionaliteit en zichtbaarheid krijgt.

Daarnaast introduceerde X de For You-feed, een sectie met aanbevelingen op basis van gebruikersvoorkeuren en -gedrag, maar ook beïnvloed door strategische beleidsbeslissingen. Dit gebeurt via een AI-gestuurd algoritme, waarvan slechts delen openbaar zijn gemaakt, wat vragen oproept over transparantie en mogelijke bias.

Het moderatiebeleid veranderde eveneens. Tweets die de richtlijnen schenden, worden niet meer verwijderd, maar zijn enkel minder zichtbaar (‘Freedom of Speech, Not Reach’). Daarnaast is er een verschuiving naar gemeenschapsgestuurde moderatie (‘Community Notes’), waardoor factchecking minder centraal en vaak trager verloopt.

De algoritmen van X roepen bij velen vragen op over de transparantie en mogelijke bias.

Fediverse

Musk zelf noemt deze aanpassingen democratischer, maar voor veel gebruikers hebben deze aanpassingen geleid tot een meer toxische inhoud. Daarbij worden specifieke groepen kritisch bekeken en beoordeeld, onder wie liberalen en de LGBTQ+-gemeenschap.

De cijfers lopen uiteen, maar de meeste bronnen zijn het er wel over eens dat heel wat gebruikers en organisaties het platform hebben verlaten sinds de overname door Musk.

Twee jaar geleden leek er maar één echt alternatief te zijn: Fediverse, dat gebruikers meer controle gaf over hun data en de moderatie.

Fediverse is een samentrekking van ‘federated’ en ‘universe’ en kun je zien als een netwerk van onderling verbonden platformen en servers, die onafhankelijk worden beheerd door organisaties of individuen. Bij traditionele socialmediaplatforms ben je afhankelijk van één centrale organisatie. Daardoor kun je met bijvoorbeeld een Instagram-account niet zomaar gebruikers van X bereiken. De gemeenschappelijke protocollen binnen het Fediverse, zoals het populaire ActivityPub, maken onderlinge communicatie juist wel mogelijk. Je kunt dus een account aanmaken op een server en vervolgens communiceren en gegevens uitwisselen met gebruikers op andere platformen. Binnen het Fediverse beweeg je dus vrijelijk tussen verschillende servers en platformen.

Het Fediverse-netwerk bevat talrijke platformen, waarvan de meeste door het ActivityPub-protocol zijn verbonden (afbeelding: Per Axbom, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons).

Mastodon

Mastodon was – en is nog steeds – het populairste Fediverse-platform, maar dat bleek helaas niet geschikt voor het grote publiek. Veel (mainstream) gebruikers vonden het namelijk verwarrend dat ze zelf een server moesten kiezen bij registratie. Ook de interface en gebruikerservaring waren minder gestroomlijnd dan bij Twitter/X. Door de decentrale structuur werkten sommige servers ook traag of werden ze slecht beheerd.

Daarnaast bood Mastodon slechts beperkte ondersteuning voor video en live-updates en ontbraken universeel doorzoekbare inhoud en trending topics, waardoor populaire discussies moeilijker te volgen waren. Bekende personen waren er ook nauwelijks actief, en veel gebruikers hadden moeite om hun sociale netwerk opnieuw op te bouwen. Eind 2023 bereikte Mastodon een piek in regelmatige bezoekers, maar de groei vlakte al snel af.

De interface van Mastodon, met vertrouwde ingrediënten als tijdlijn, meldingen en favorieten.

Threads

Mastodon behoudt weliswaar een niche bij privacybewuste en opensource-enthousiastelingen, maar bleek dus te ingewikkeld en gefragmenteerd voor de doorsneegebruiker. Vanaf eind 2023 zochten velen daarom hun toevlucht tot traditionelere sociale netwerken als LinkedIn, Instagram en vooral Threads.

Dit laatste platform werd medio 2023 door Meta (Mark Zuckerberg) gelanceerd als reactie op de groeiende kritiek op Twitter/X. Het is direct gekoppeld aan Instagram, waardoor gebruikers hun bestaande account kunnen gebruiken.

De interactiemogelijkheden binnen Threads lijken sterk op die van X, met opties als liken, citeren, posten en reageren. Ook doet het veel denken aan het oude Twitter: je volgt zelf mensen of vertrouwt op het algoritme. Volgens veel gebruikers is dit algoritme vooral ontworpen om politieke discussies en nieuwsverwijzingen te mijden. Al kun je zelf wel bepaalde mensen volgen. Het platform toont daarnaast vaak berichten die reacties willen uitlokken (‘engagement bait’). Op dit platform vind je veel beroemdheden en influencers, en de meeste content is vrij luchtig.

Threads werkt trouwens ook aan ondersteuning voor het ActivityPub-Fediverse, wat de dienst compatibel maakt met onder meer Mastodon.

Ook bij Threads kun je zelf bepalen wie je wilt volgen.

Bluesky

Hoewel Threads momenteel veel meer maandelijkse gebruikers heeft (circa 275 miljoen), trekt ook het microblogging-platform Bluesky tegenwoordig een groeiend aantal voormalige X-gebruikers aan (circa 30 miljoen). Ter vergelijking: X zou nu nog zo’n 500 miljoen maandelijkse gebruikers tellen, terwijl Mastodon er ongeveer 15 miljoen heeft.

Bluesky wordt gerund door Bluesky Social. Het werd begin 2023 officieel gelanceerd, maar ontstond al in 2021, opgericht door Jack Dorsey, medeoprichter van Twitter.

Net als Mastodon is Bluesky een gedistribueerd netwerk, maar het is wel gebruiksvriendelijker, mede dankzij het modernere, open protocol AT (Authenticated Transfer). Het platform streeft naar transparantie en wil ook gebruikers zelf hun eigen algoritme laten maken en verfijnen.

Er zijn nog geen advertenties en de tijdlijn toont berichten in chronologische volgorde, zonder verborgen algoritme. In principe kun je ook zelf een server kiezen, al is dat in de praktijk nagenoeg altijd hostingprovider bsky.social. Gevorderde gebruikers kunnen zelfs een eigen server hosten (PDS, personal data server).

Bluesky wordt momenteel vooral bevolkt door Amerikaanse gebruikers, en het valt nog af te wachten in welke mate ook het aantal actieve Nederlandse en Vlaamse gebruikers zal toenemen. In het vervolg van dit artikel maken we grondiger kennis met Bluesky, waarbij we vooral focussen op hoe je volgaccounts en berichtgeving meer naar eigen hand kunt zetten, met onder meer migratie, startpakketten, lijsten, feeds en ook extra diensten.

Meer dan Threads verwelkomt Bluesky ook politieke discussies.

Account

Je kunt Bluesky gebruiken via je browser of de app, beschikbaar in de officiële appstores van Android en Apple. Na installatie kies je de interface-taal (waaronder Nederlands) en registreer je je met een e-mailadres, wachtwoord, geboortedatum en ‘gebruikershandle’. Vervolgens upload je een profielafbeelding of kies je een avatar, en na het aanduiden van je interesse(s) kun je direct aan de slag. Je moet nog wel even een verificatiecode invullen die je via e-mail krijgt.

Bluesky: na een snelle registratie ben je er klaar voor.

Ontdekken en volgen

Wanneer je de startpagina opent, zie je twee secties: Discover en Following. In Discover verschijnen direct berichten, gebaseerd op de interesses die je bij registratie hebt opgegeven. Je ziet hier ook trending topics en populaire posts binnen de gemeenschap. Je kunt deze feed personaliseren via aangepaste feeds, door er zelf een te creëren of een passend algoritme te kiezen.

In de sectie Following zie je berichten van accounts die je volgt. Aanvankelijk is deze leeg, behalve het Bluesky-account. Om iemand te volgen, houd je de muis boven de post header (met accountnaam, tijdstip en berichttitel) en klik je op +Volgen. Dit verandert in Volgend; klik hierop als je het account niet langer wilt volgen. Berichten van gevolgde accounts verschijnen vervolgens in de sectie Following.

Het vergt slechtsr een muisklik om iemand te (ont)volgen.

Zoeken en migreren

Er zijn verschillende manieren om snel extra accounts aan je volglijst toe te voegen. Open de rubriek Zoeken (tik in de mobiele app op het pictogram met drie streepjes) en vul in de zoekbalk een onderwerp in, zoals Artificial intelligence. Selecteer een geschikt account en klik op +Volgen.

Wil je accounts van Twitter/X ook op Bluesky volgen, dan gaat dit het snelst met de browserextensie Sky Follower Bridge, beschikbaar in de officiële Chrome- en Firefox-webstores. Na installatie start je de extensie en meld je je aan met je Bluesky-handle of e-mailadres en een app-wachtwoord.

Om zo’n wachtwoord (met beperkte machtigingen) te maken, ga je in Bluesky naar Instellingen, kies je Privacy en beveiliging, selecteer je App-wachtwoorden en klik je op +App-wachtwoord toevoegen. Geef het een naam, bijvoorbeeld SkyFollowerBridge, bevestig met Volgende, kopieer of noteer het wachtwoord en klik pas daarna op Gereed.

Na aanmelding open je je lijst met gevolgde accounts op X via www.x.com/<je_accountnaam>/following. Klik op de extensieknop en kies Find Bluesky Users. De extensie zoekt naar actieve Bluesky-accounts in je lijst. Klik op View Detected Users en daarna op Follow on Bluesky om de gewenste accounts te volgen.

Sky Follower Bridge automatiseert het migratieproces van gevolgde accounts van X naar Bluesky.

Startpakketten

Een andere handige manier om je volglijst uit te breiden is met startpakketten. Als je een interessant account vindt, klik je erop om de profielpagina te openen en ga je naar het onderdeel Startpakketten. Met wat geluk heeft deze persoon al pakketten aangemaakt: dit zijn verzamelingen accounts rond een specifiek onderwerp. Open zo’n pakket, bekijk de tabbladen Personen en Berichten en volg gewenste accounts via de knop +Volgen.

Je kunt ook zelf startpakketten maken. Ga naar Profiel en open het tabblad Startpakketten. Klik op Aanmaken, geef je pakket een naam en voeg een beschrijving toe. Druk op Volgende en voeg minstens acht accounts toe die relevante berichten posten. Klik weer op Volgende om eventueel feeds toe te voegen of kies voor Overslaan. Daarna kun je anderen uitnodigen via een QR-code of door de link te kopiëren.

Je kunt ook je eigen startpakketten creëren en deze met anderen delen.

Lijsten en feeds

Je kunt zelf ook een reeks gebruikers opsommen en deze lijsten eventueel delen. Open hiervoor de rubriek Lijsten en klik op +Nieuw. Vul een naam en omschrijving in en bevestig met Opslaan. Voeg gebruikers toe en bekijk hun berichten vanuit de lijst. Klik op Vastzetten op startpagina om de lijst als aparte feed naast Discover en Following te tonen.

Je beheert feeds rechtstreeks via de rubriek Feeds. Onder Ontdek nieuwe feeds kun je voorgestelde feeds toevoegen of zelf zoeken via de zoekbalk. Klik op een feed bij Mijn feeds om de berichten te bekijken.

Gebruik het tandwielpictogram bij Feeds om feeds via het pinicoon op je startpagina vast te zetten of hieruit weg te halen. Niet-vastgezette feeds kun je hier ook verwijderen.

Je kunt eigen feeds creëren, bijvoorbeeld met een no-code tool als Skyfeed.app. Meld je aan met je Bluesky-account en een app-wachtwoord (zie ook de paragraaf ‘Zoeken en migreren’). Klik op Create your first feed en voeg in de Visual Editor (of JSON Editor) de gewenste blokken toe, zoals Input, Remove, RegEx, Sort by en Limit. Bevestig met Publish Feed.

Kopieer de feed-ID achteraan de gegenereerde link en deel deze met anderen. Zij hoeven alleen de rubriek Feeds in Bluesky te openen en het ID in de zoekbalk Search feeds te plakken om je feed toe te voegen.

Met een app als Skyfeed kun je ook eigen feeds creëren en deze met anderen delen.

Vandaag zijn het vooral Odido-abonnees die te kampen hebben met storing, maar ook als je klant bent bij bijvoorbeeld KPN, VodafoneZiggo, Ben, Simpel of Delta komt het voor: je kunt niet bellen en/of internetten. Als zo'n storing wat langer duurt, kun je recht hebben op compensatie. In dit artikel lees je wanneer je waar recht op hebt en hoe je die compensatie kunt aanvragen.

Een landelijke storing bij je internet, tv of telefoon is niet alleen vervelend, maar kan ook financiële gevolgen hebben. Gelukkig is in Nederland wettelijk vastgelegd dat je in sommige gevallen recht hebt op een vergoeding. Maar hoe werkt dat precies? Wanneer heb je recht op compensatie, hoe hoog is die vergoeding en waar kun je terecht bij jouw provider?

Volgens de Telecommunicatiewet heb je als consument of kleinzakelijke gebruiker recht op compensatie als er sprake is van een volledige netwerkstoring die twaalf uur of langer duurt. Dat betekent dat alle onderdelen van je abonnement uitvallen: dus bijvoorbeeld zowel internet als televisie en telefonie. Regionale storingen vallen ook onder deze regeling, zolang je binnen het getroffen gebied woont of werkt. Sommige providers hanteren uit zichzelf een iets soepelere norm en keren al bij acht uur storing een vergoeding uit, maar dat is niet verplicht. De wettelijke grens ligt op twaalf uur.

De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan de maandelijkse kosten van je abonnement. Bij een storing van twaalf tot vierentwintig uur ontvang je één dertigste van je maandbedrag. Duurt de storing langer, dan loopt het bedrag op met telkens nog een dertigste per extra dag. Voor prepaid-gebruikers geldt een vergoeding van vijftig cent per dag. De vergoeding wordt meestal verrekend op je volgende factuur. Je hoeft er als klant wel iets voor te doen: in de meeste gevallen moet je zelf een aanvraag indienen via de website of app van je provider.

Verzamel bewijs

Heb je last gehad van een storing, controleer dan altijd eerst hoe lang die precies heeft geduurd. De meeste providers publiceren actuele storingsmeldingen op hun website. Noteer de begindatum en -tijd en maak eventueel een screenshot als bewijs. Zodra de storing voorbij is, kun je je aanvraag indienen. Meestal kan dat nog tot enkele maanden na de storing, maar wacht niet te lang. Het aanvragen van compensatie gaat soms via een speciale pagina, in andere gevallen moet je daarvoor contact opnemen met de klantenservice. Hieronder staan handige links naar de grootste providers om je verder te helpen.

©Website Odido

Bron: Odido

Compensatie aanvragen doe je zo:

Bij KPN kun je een compensatieverzoek indienen via je persoonlijke KPN-pagina, waar je moet inloggen met je KPN ID.
👉 Meer lezen/aanvragen compensatie KPN

Vodafone-klanten kunnen hun aanvraag doen via de Vodafone-app of de klantenservice.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Vodafone

Ziggo heeft een aparte compensatiepagina, waar je een storing kunt melden en direct je vergoeding kunt aanvragen. Die staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ziggo

Ook bij Odido geldt de wettelijke grens van twaalf uur. Op de veelgestelde vragen-pagina lees je hoe je een claim kunt indienen. Odido zegt zelf een formulier online te zetten wanneer een storing langer dan twaalf uur geduurd heeft.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Odido

Ben, dat gebruikmaakt van het netwerk van Odido, heeft dezelfde regeling. Informatie over compensatie vind je op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ben

Simpel, dat ook gebruikmaakt van het Odido-netwerk, verwijst je naar je persoonlijke accountomgeving voor het melden van een storing. De klantenservicepagina staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Simpel

Bij Delta kun je compensatie aanvragen via MijnDELTA of per brief. Uitleg staat op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Delta

Dus: meer dan twaalf uur storing? Compensatie!

Samengevat: bij een volledige uitval van je netwerk van twaalf uur of meer heb je recht op een vergoeding van minimaal één dertigste van je maandbedrag. Bij sommige providers kun je al eerder compensatie krijgen, maar dat is geen wettelijke verplichting. De meeste providers maken het aanvragen makkelijk via hun eigen omgeving of app. Heb je geen toegang tot je account, dan kun je altijd contact opnemen met de klantenservice. De verwerking duurt meestal een paar weken. Laat je niet afschepen als je recht hebt op compensatie. De regeling is wettelijk vastgelegd!