Veel gebruikers denken dat hun privacy beschermd is na het activeren van de privé- of incognitomodus in hun browser, maar dat is een complete misvatting. Het afschermen van je gegevens voor medegebruikers is namelijk maar één aspect; er zijn ook talrijke nieuwsgierige partijen op het internet.

Tip 01: Incognitomodus

Chrome noemt het ‘incognito’, Edge ‘InPrivate’, Firefox, Safari, Opera en Brave ‘privé’ (en sommige gebruikers zien het als een ‘pornoknop’). Deze modus zorgt ervoor dat anderen die je apparaat gebruiken je surfactiviteiten niet kunnen zien. Zolang deze modus actief is, worden cookies, websitegegevens en formuliergegevens gewist zodra je het browservenster sluit, en bezochte websites belanden niet in je browsegeschiedenis. Houd er rekening mee dat deze modus, op het niet-bijhouden van cookies na, weinig doet voor je privacy op internet. Je browseactiviteiten kunnen bijvoorbeeld nog altijd zichtbaar zijn voor je internetprovider of je werkgever.

Je activeert deze modus in de meeste browsers via een knop rechtsboven of met een sneltoets zoals Ctrl+Shift+N of (bij Firefox) Ctrl+Shift+P. Firefox biedt tevens de optie om de browser altijd in deze modus op te starten. Ga hiervoor naar Instellingen / Privacy & Beveiliging, scrol naar Geschiedenis, selecteer Aangepaste instellingen gebruiken voor geschiedenis en vink Altijd de privénavigatiemodus gebruiken aan.

Voor Chromium-browsers kun je een aangepaste snelkoppeling maken om direct in incognitomodus te starten. Kopieer de bestaande snelkoppeling en open Eigenschappen in het contextmenu. Voeg helemaal aan het einde van het Doel-veld -incognito (Chrome) of -inprivate (Edge) toe.

In Brave kun je kiezen voor Nieuw Privévenster met Tor (Alt+Shift+N) om je sessies verder te anonimiseren – indien ingeschakeld via Instellingen / Privacy en beveiliging, bij Tor-venster. Deze functie is vooral nuttig voor je privacy op het internet (zie verder).

Firefox bevat een instelling om de browser standaard in privémodus op te starten.

Tip 02: Gastmodus

Als je een andere gebruiker tijdelijk je browser laat gebruiken, is de gastmodus een goede keuze. Deze is vergelijkbaar met de incognitomodus, omdat er geen browsegeschiedenis of cookies worden opgeslagen (downloads blijven wel bewaard), maar de gebruiker krijgt ook geen toegang tot andere browseprofielen waar mogelijk je browsegeschiedenis, bladwijzers en wachtwoorden zijn opgeslagen.

In Chrome activeer je dit door rechtsboven op het profielicoon te klikken en Gast te selecteren. In Edge klik je linksboven op je profielicoon en kies je voor Andere profielen / Bladeren als gast. In Brave open je via de instellingenknop rechtsboven de optie Meer hulpprogramma’s / Gastprofiel openen. Firefox biedt geen specifieke gastmodus, maar je kunt een nieuw profiel aanmaken voor gastgebruikers. Druk op Windows-toets+R, voer firefox.exe -P uit, kies voor Profiel aanmaken, noem dit Gast en bevestig met Voltooien. Bij het opstarten van Firefox selecteer je dan het gewenste profiel.

In Firefox creëer je eventueel een ‘gastprofiel’.

Tip 03: Wisroutine

Hoewel het misschien overdreven lijkt om je browser standaard in incognitomodus op te starten, is het wel verstandig om regelmatig je browsegegevens te wissen. In bijna alle browsers doe je dit door op Ctrl+Shift+Del te drukken, of je roept de geschiedenis op en kiest voor Browsegegevens wissen. Een dialoogvenster laat je dan kiezen welke gegevens je wilt verwijderen en over welke periode.

Als voorbeeld nemen we Chrome. Op het tabblad Basis stel je eerst de periode in, van Afgelopen uur tot Alles, en kies je of je de Browsegeschiedenis, Cookies en andere sitegegevens (voor ‘en andere sitegegevens’: zie ook tip 6), en/of Gecachete afbeeldingen en bestanden wilt wissen. Op het tabblad Geavanceerd vind je extra opties, zoals Wachtwoorden en andere inloggegevens, Formuliergegevens en Site-instellingen. Je bevestigt je keuzes met Gegevens wissen.

Sommige browsers laten je ook toe om automatisch gegevens te wissen bij het afsluiten. In Edge stel je dit bijvoorbeeld in via Instellingen / Privacy, zoeken en services. Scrol naar Browsegegevens wissen en selecteer wat je wilt wissen bij elke afsluiting van de browser, zoals Browsegeschiedenis, Downloadgeschiedenis en Afbeeldingen en bestanden in de cache.

Privacygewijs doe je er goed aan regelmatig je browsegegevens te verwijderen.

Een opschoontool als BleachBit werkt over meerdere browsers heen.

Tip 04: Uitloggen

Om je privacy te beschermen, is het essentieel dat maatregelen neemt. Niet alleen tijdens het surfen, maar ook wanneer je je pc onbeheerd achterlaat. Als iemand je browser opstart, is het risico namelijk reëel dat die jouw profiel gebruikt en zich automatisch aanmeldt bij sites als Google en Facebook. Voor Chromium-browsers als Chrome, Edge en Brave kun je de gratis browserextensie Advanced Auto Logout installeren, die je vindt in de Chrome Webstore. Om je bij alle sites automatisch af te melden bij het sluiten van je browser, klik je rechts op de extensieknop, kies je Opties en activeer je Auto Logout All WebSites on closing of <browser>. Om het afmelden te beperken tot specifieke sites open je een site, klik je links op de extensie-knop en selecteer je Add to Log out List, of stel je een time-out in bij Enter Time in Minutes en bevestig met Start Log Out Timer.

Daarnaast kun je op Windows-niveau je computer automatisch laten vergrendelen na een bepaalde periode van inactiviteit. Ga naar de Windows-instellingen en selecteer Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging. In het dialoogvenster vink je Aanmeldingsscherm weergeven bij hervatten aan en stel je Wacht in op het gewenste aantal minuten van inactiviteit. Bevestig met OK.

Desnoods zorg je er met een plug-in voor dat je automatisch bij (bepaalde) sites wordt afgemeld.

Tip 05: Cookiebeheer

Vooral volgcookies kunnen je privacy schenden (zie het kader ‘Koekjes(t)rommel’). Daarom blokkeren sommige browsers standaard deze cookies, waaronder Safari, Firefox en privacy-gerichte browsers als Brave (zie ook tip 12). In Firefox bijvoorbeeld kun je dit controleren via Instellingen / Privacy & Beveiliging, waar Browserprivacy normaliter op Standaard staat, wat onder meer cross-site-trackingcookies in alle vensters blokkeert. Chrome toont een schakelknop Cookies van derden blokkeren zodra je een incognito-tabblad opent.

Als jouw browser standaard geen traceercookies blokkeert, kun je dit meestal zelf instellen. In Chrome ga je naar Instellingen / Privacy en beveiliging, selecteer je Cookies van derden en schakel je Cookies van derden blokkeren in. Let op, sommige websites functioneren mogelijk niet goed na deze blokkering. Deze kun je in Chrome ‘whitelisten’ via de knop Toevoegen (bijvoorbeeld *.google.com). In Edge ga je naar Instellingen / Privacy, zoeken en services en stel je Traceringspreventie in op Strikt om alle traceercookies te blokkeren. Als bepaalde sites problemen opleveren, kun je deze toevoegen bij Uitzonderingen via Website toevoegen.

Bij een strikte traceringspreventie blokkeert Edge (ook) alle traceercookies.

De ‘advertentieonderwerpen’ vormen een groot onderdeel van Googles ‘privacy sandbox’.

Tip 06: Web storage

Cookies zijn misschien de bekendste manier om gebruikers online te volgen, maar zeker niet de enige. Ook via de techniek HTML5 Web Storage is lokale opslag (en tijdelijke sessie-opslag) van allerlei data mogelijk. Hiermee kan tot wel 10 MB worden bewaard, terwijl cookies slechts 4 kB toelaten.

Het vergt wel enige moeite om tijdens een surfsessie te zien welk data een website zoal bewaart. We gaan hier even uit van Chrome. Surf bijvoorbeeld naar www.youtube.com en log in. Ga dan naar Meer hulpprogramma’s / Hulpprogramma’s voor ontwikkelaars, of gebruik de sneltoets Ctrl+Shift+I. Klik op de dubbele pijlknop en open het tabblad App(lication). Kies voor Opslag / Lokale opslag en selecteer https://www.youtube.com om te zien welke gegevens opgeslagen zijn. Je kunt deze verwijderen door rechts te klikken op de domeinnaam en Wissen te selecteren, maar dit is natuurlijk erg omslachtig. Een snellere methode om alle opgeslagen data te verwijderen kwam eerder al aan bod in tip 3: druk op Ctrl+Shift+Delete, selecteer de periode, vink Cookies en andere gegevens aan en klik op Gegevens wissen. De meeste andere browsers bieden een vergelijkbare functie.

Het vergt enige moeite te zien welke data een site als ‘web storage’ bewaart.

Tip 07: Machtigingen

Veel mobiele apps vragen tijdens de installatie om diverse machtigingen, en browsers hanteren een vergelijkbare praktijk waarbij je kunt aangeven welke machtigingen je wel of niet toestaat. Zo heeft Edge bijvoorbeeld zo’n dertig machtigingen bij Instellingen / Cookies en site machtigingen, waar je elke machtiging kunt instellen op Toestaan, Geblokkeerd of Eerst vragen. Chrome biedt ongeveer twintig machtigingen bij Privacy en beveiliging / Site-instellingen (klik hier ook op Aanvullende rechten en Aanvullende contentinstellingen). Firefox heeft een beperkter aantal machtigingen, te vinden onder Privacy & Beveiliging bij Toestemmingen.

We illustreren het aanpassen van een machtiging aan de hand van Chrome, en nemen Locatie als voorbeeld. Hier kun je kiezen tussen Sites kunnen om je locatie vragen en Niet toestaan dat sites je locatie zien. Onder Aangepast gedrag kun je ook per site specifieke toestemming instellen, wat je in eerste instantie wel dient te regelen tijdens het sitebezoek. Probeer dit eens op www.browserleaks.com/geo. Als je toestemming geeft, of juist niet, wordt dit meteen weergegeven bij Aangepast gedrag, waar je ook altijd de site kunt verwijderen. Hier vind je trouwens ook een pijlknop om eventueel de andere machtigingen voor deze site in te stellen.

Een machtiging onbedoeld toegekend of verboden? Dit kun je nog altijd terugdraaien.

Tip 08: Browser fingerprinting

Zowel cookies als HTML5 Web Storage slaan data lokaal op, waardoor je computer tot op zekere hoogte getraceerd kan worden. Daarnaast bestaat er een techniek die geen lokale opslag vereist om je browser te identificeren: browser fingerprinting. Hierbij creëert een webserver een ‘vingerafdruk’ van je browser en deels van je systeem, door diverse eigenschappen zoals browserversie, geïnstalleerde fonts, browserextensies, standaardtaal, schermresolutie en besturingssysteem te combineren tot een vaak uniek patroon.

Je kunt zelf zien welke data je browser prijsgeeft en of dit tot een unieke vingerafdruk leidt op websites als www.amiunique.org (klik op See my fingerprint) en https://coveryourtracks.eff.org (laat best het vinkje staan bij Test with a real tracking company en klik op Test your browser).

Sommige browsers hebben inmiddels enig verweer tegen fingerprinting ingebouwd. Dit is vooral het geval bij Firefox. Bij Privacy & Beveiliging kun je, afhankelijk van de ingestelde Browserprivacy, (bekende en verdachte) fingerprinters blokkeren.

Am I unique? Blijkbaar wel, helaas.

Tip 09: Canvas fingerprinting

Canvas fingerprinting en WebGL fingerprinting zijn verwant aan browser fingerprinting, maar benutten specifiek grafische webtechnologieën voor digitale fingerprinting. Bij canvas fingerprinting maakt een webserver gebruik van de HTML5 Canvas API om via JavaScript tekeningen te renderen. Omdat verschillende browsers en systemen deze API net anders interpreteren, kunnen de afbeeldingen verschillen, waardoor de webserver een unieke vingerafdruk kan creëren en opslaan voor latere vergelijking.

WebGL-fingerprinting gebruikt de geavanceerdere WebGL API, die meer verschillen in gegevens kan detecteren, vooral gebaseerd op de grafische kaart (gpu) van je systeem. Je kunt de uniekheid van je canvas fingerprint nagaan op www.browserleaks.com/canvas bij Canvas Fingerprint en voor WebGL-technieken op www.browserleaks.com/webgl, onder meer bij WebGL Fingerprint en Debug Renderer Info.

WebGL herkent ook de ‘handtekening’ van je grafische kaart.

Tip 10: Do Not Track

Er bestaan dus helaas diverse technieken waarmee adverteerders, sociale media en andere instanties je kunnen traceren. Wie de instellingen van zijn browser doorzoekt, kan een optie als Do Not Track (DNT) tegenkomen. In Chrome vind je deze onder Privacy en beveiliging / Cookies van derden (Een verzoek voor ‘Do Not Track’ met je browseverkeer verzenden). In Edge is het te vinden onder Privacy, zoeken en services / Privacy (Niet volgen-verzoeken verzenden) en bij Firefox onder Privacy & Beveiliging, bij Websiteprivacyvoorkeuren (Stuur websites een ‘Niet-volgen’-verzoek - hier vind je tevens de optie Websites vertellen mijn gegevens niet te verkopen of te delen, als onderdeel van de Global Privacy Control (GPC)). Op www.globalprivacycontrol.org vind je meer uitleg en kun je checken of je browser zo’n GPC-signaal doorstuurt.

Hoewel de DNT- (en GPC-)functie de gedroomde oplossing lijkt voor privacybescherming, gaat het in de praktijk om niet meer dan verzoeken. Het is aan de webserver om te beslissen deze te honoreren. Veel websites en services, waaronder die van Google, negeren dit verzoek vaak. Het adagium ‘baat het niet, dan schaadt het niet’ is hier wellicht van toepassing.

DNT en GPC: vooralsnog mooi in theorie, teleurstellend in de praktijk.

Tip 11: Privacy-extensies

Als DNT en ingebouwde traceerbeveiligingen van je browser niet voldoen, overweeg dan een browserextensie gericht op privacybescherming te installeren. Goede, gratis opensource-opties zijn EFF Privacy Badger en uBlock Origin, beschikbaar in de webstores voor onder andere Firefox en Chromium-browsers. Deze extensies kunnen trackers van derden, scripts, opdringerige advertenties en deels digitale fingerprinting blokkeren, al verschilt hun aanpak.

uBlock Origin gebruikt filterlijsten die de online-gemeenschap bijwerkt, met regels voor het blokkeren van webpagina-elementen zoals trackers en advertenties. Je kunt zelf kiezen welke filterlijsten je activeert of deactiveert en eigen filters toevoegen. Aanpassingen op website- of domeinniveau zijn ook mogelijk, zelfs tot op het niveau van pagina-elementen.

Als je deze methode te complex vindt, biedt Privacy Badger een eenvoudiger alternatief. Deze extensie werkt heuristisch door het gedrag van domeinen van derden op bezochte websites te analyseren. Als bijvoorbeeld zo’n domein je blijft volgen over verschillende sites heen, ondanks doorgestuurde DNT- en GPC-verzoeken, blokkeert Privacy Badger de toegang. Er worden tijdens deze controle geen browsegegevens naar externe servers gestuurd. Ook bij Privacy Badger kun je domeinen whitelisten, wat soms nodig kan zijn, omdat sommige sites weigeren content te tonen als een adblocker actief is.

Op deze website kun je testen hoe effectief je adblocker is. Edge met Privacy Badger blokkeerde tijdens deze test 67 van de 140 advertenties, met uitgeschakelde extensie waren er dat slechts 4.

Een privacygerichte extensie blokkeert ook heel wat advertenties, maar vaak lang niet allemaal.

Tip 12: Privacy-browsers

Je kunt ook overstappen op een browser die meer veiligheid en privacy biedt. Enkele opties zijn Epic Privacy Browser, Brave, Iridium Browser en Avast Secure Browser, allemaal op Chromium gebaseerd. LibreWolf, Mullvad Browser, Tor Browser en Tails (een live besturingssysteem met geïntegreerde browser) zijn dan weer Firefox-gebaseerd. Afhankelijk van je huidige browser kun je een alternatief kiezen dat daarop aansluit.

We stellen hier kort Brave voor, omdat deze browser zich al jaren bewezen heeft en op het populaire Chromium-project is gebaseerd. Brave valt inderdaad op door zijn focus op veiligheid en privacy-instellingen. Onder Instellingen / Privacy en beveiliging zie je dat cookies van derden standaard worden geblokkeerd, maar je kunt uitzonderingen toestaan. Via Site- en Shields-instellingen regel je uitgebreide machtigingen en bij Schilden blokkeer je standaard trackers en advertenties, inclusief fingerprinting, met opties om deze instellingen aan te scherpen. Op www.browserleaks/proxy zie je trouwens dat Brave diverse blacklists gebruikt voor ad-blokkering. Voor specifieke sites pas je de schilden aan via het schildicoon rechts in de adresbalk.

Brave biedt tevens een privévenster met Tor, zodat via het tor-netwerk je ip-adres verborgen blijft (en je ook onion-sites kunt bezoeken). Houd er wel rekening mee dat dit het surfen kan vertragen. In de volgende tip komen trouwen nog een paar andere privacyfuncties van Brave aan bod.

Je kunt de Brave-schilden ook per site of domein configureren.

Tip 13: DNS

In Brave vind je bij Privacy en beveiliging onder Beveiliging de mogelijkheid om beveiligde DNS-verzoeken te gebruiken, specifiek DNS over HTTPS (DoH). Wanneer je namelijk een webadres invoert, verzoekt je browser een DNS-provider om dit om te zetten naar het bijbehorende ip-adres. Dit maakt dat die provider in principe kan zien naar welke websites je surft. Door DNS-verzoeken te versleutelen, voorkom je dit. Je kunt in Brave zelf een DNS-provider kiezen, zoals Cloudflare, OpenDNS en CleanBrowsing (Family Filter). Een vergelijkbare functie is trouwens ook beschikbaar in standaardbrowsers zoals Chrome, Edge en Firefox.

Om te controleren of je browser Secure DNS gebruikt, kun je een geavanceerde netwerkanalyzer zoals Wireshark gebruiken of een snelle test uitvoeren op bijvoorbeeld de website van Cloudflare (klik op Check My Browser).

Je controleert bij voorkeur of de dns-verzoeken inderdaad versleuteld worden.

Tip 14: VPN

In tip 12 vermeldden we al dat je via Tor-relays je ip-adres kunt verbergen. Een nog effectievere methode is een VPN-verbinding (Virtual Private Network). Hierbij verbindt je systeem zich via een versleutelde tunnel met een VPN-server die al je internetverzoeken afhandelt. Zo zien bezochte webservers alleen het ip-adres van de VPN-server, niet dat van je eigen apparaat.

Brave heeft een standaard VPN-knop, maar het gaat slechts om een proefversie. De VPN-functie in browser Opera is wel helemaal gratis, maar biedt slechts toegang tot een beperkt aantal servers, en de surfsnelheid is niet optimaal.

Een aparte VPN-provider is daarom vaak beter, ook omdat deze je overige internetverkeer versleutelt en anonimiseert, wat ook handig kan zijn bij gebruik van onbekende wifi-netwerken. Betrouwbare VPN-diensten zijn bijvoorbeeld ProtonVPN, NordVPN, ExpressVPN en Mullvad VPN. Belangrijke criteria zijn betaalbaarheid, brede platformondersteuning, ondersteuning voor meerdere apparaten, snelle datatransfer, uitgebreide serverkeuze, advertentie- en traceerblokkering, een no-logs beleid en geen WebRTC-lekkage (dit laatste kun je testen op www.browserleaks.com/webrtc). Het Zweedse Mullvad voldoet alvast aan al deze criteria. Deze dienst kost 5 euro per maand en is maandelijks opzegbaar. Op www.browserleaks.com/ip ga je na welk ip-adres de bezochte webservers te zien krijgen.

Interessant om in je achterhoofd te houden: Virtual Private Nachtmerrie? Dit zijn de grootste nadelen van een VPN

Mullvad VPN voldoet aan zowat alle belangrijke criteria en is ook betaalbaar.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal: 1,43 inch

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.