SUSE Linux 10.0 SUSE is klaar voor de desktop!

Met SUSE Linux 10.0 neemt Novell een stap die concurrent Red Hat al eerder had genomen: ze gaan zich voornamelijk richten op de zakelijke markt. De aandacht van de ontwikkelaars is daardoor meer op de duurdere Enterprise Server en minder op de 'gewone' SUSE Linux gericht. Met de nieuwe SUSE Linux 10.0 krijgt u veel waar voor uw geld, maar het inrichten van een server is met deze standaarddistributie wel iets lastiger geworden.

Overdaad

SUSE Linux 10.0 is zeer compleet. Naast de bekende Spam Assassin vinden we Antivir en App Armor voor extra bescherming tegen virussen en andere gevaren. Ook aan nieuwe ontwikkelingen is gedacht, zoals de programma's Kphone en Linphone voor voip-telefonie, Kino voor videobewerking en het branden van cd's en dvd's en Beagle voor het doorzoeken van de desktop. De keuze in meegeleverde software is overdadig: naast OpenOffice.org wordt Abi Word meegeleverd, naast The Gimp krijgt u het fotobewerkingspakket Krita (in KOffice) én u kunt kiezen uit meerdere tekenpakketten. Voor het afspelen van dvd's zult u echter zelf naar extra hulpmiddelen op zoek moeten gaan.

Gratis distributie

Sinds Novell SUSE Linux heeft ondergebracht in het openSUSE-project kunt u het product ook gratis downloaden, maar dan bevat het pakket alleen de software die als open source wordt uitgebracht. Gratis programma's die niet voorzien zijn van een opensourcelicentie worden niet meegeleverd. Belangrijke toepassingen, zoals Acrobat Reader, Real Player en Open Xchange ontbreken daardoor, evenals Java, Eclipse Framework of Sax2 voor het configureren van de X-Windows-server. Voor de meeste gebruikers is dat geen probleem, omdat bijna alle ontbrekende applicaties via internet beschikbaar zijn. Wie toch het complete pakket wil hebben, kan kiezen voor de retailversie in doos, met Engelstalige gedrukte handleiding. De meeste overige functionaliteit, zoals de ondersteuning voor bluetooth-apparaten, kan later via YaST worden toegevoegd. SUSE ondersteunt ook het van Debian bekende tool apt, waarmee bijvoorbeeld Devel-pakketten kunnen worden toegevoegd.

Soepele installatie

Bij het installeren van SUSE Linux 10.0 valt allereerst de nieuwe kleurstelling op. In plaats van SUSE-groen of Novell-rood is gekozen voor blauw. Echte vernieuwingen zijn er ook; zo zijn de geavanceerde instellingen bereikbaar via een duidelijk zichtbaar tabblad.
De installatiestappen zijn in vergelijking met eerdere versies doordachter, waardoor het proces soepeler verloopt: Linux is inmiddels net zo gemakkelijk te installeren als Windows. Aan het einde van de installatie wordt via internet de laatste update opgehaald. Daarbij kan er iets misgaan: als er in de pc een extra i/o-adapter aanwezig is, bijvoorbeeld een raid-controller van Adaptec, kunnen er conflicten tussen de drivers ontstaan. In kernel 2.6.13 ondersteunt SUSE 10.0 deze al met een eigen driver, maar laadt tegelijk de driver van de fabrikant. Het resultaat is een instabiele kernel, waardoor het systeem kan vastlopen. Dat is te voorkomen door tijdens de installatie af te zien van de update.

Netwerk

SUSE Linux 10.0 maakt een positieve indruk als netwerkclient. Dankzij de integratie van de nieuwste Samba-versie 3.20 werkt de Linux-pc prima samen met Windows-netwerken. Het gebruik als server leidt tot gemengde resultaten. De nieuwste versies van Samba, open ldap, dns- en dhcp-servers en een databaseserver zijn voorhanden. De hulpmiddelen voor het beheer en de configuratie ervan blijven echter achter bij de mogelijkheden van de individuele toepassingen. Het is bijvoorbeeld niet mogelijk de in Samba geïntegreerde migratie van Windows-servers te gebruiken. Ook het beheer van gebruikersaccounts via ldap is niet gerealiseerd ­ de configuratie van de ldap-server overigens wel.

Standaard of server?

Gebruikers die een actueel Linux-besturingssysteem zoeken, kunnen met SUSE 10.0 uitstekend uit de voeten. Wie als administrator echter een gemakkelijk te beheren server nodig heeft, kan beter kiezen voor SUSE Linux Enterprise Server (SLES). Dat bespaart u de moeizame taak om met de standaarddistributie een server in te richten. SLES is met 350 euro aanmerkelijk duurder, maar is qua integratie met serverdiensten beter voorbereid dan de standaarddistributie.PluspuntenMinpuntenConclusie

Omvang500 MBDownloadversie beschikbaarjaDemoversie beschikbaarjaProcessor (minimaal benodigd)Intel Pentium 4 HTHoeveelheid RAM (minimaal benodigd)512

Nog geen jaar na de vorige uitvoering brengt Apple een nieuwe iPad Air uit. De veranderingen zijn dan ook niet heel groot, want het enige verschil is dat de tablet nu is voorzien van een M3-processor in plaats van een M2-processor. Blijft de iPad Air hiermee een aanrader? Wij hebben hem voor je getest.

De nieuwe iPad Air laat zich kort omschrijven: Apple heeft de M2-chip vervangen door een M3. Dat is geen groot probleem: Apple gaf de iPad Air vorig jaar een update waarmee deze qua functionaliteit vrijwel identiek was aan de iPad Pro van het jaar daarvoor en je net als bij de Pro kon kiezen uit twee formaten. Uiterlijk is er geen verschil met de vorige generatie iPad Air: de aluminium tablet is nog steeds verkrijgbaar in een 11- en 13inch-variant, waarbij je kunt kiezen uit dezelfde vier kleuren als vorig jaar. De bouwkwaliteit van de aluminium behuizing is uitstekend.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air ziet er hetzelfde uit als de variant van vorig jaar.

Er is overigens wel een heel een klein verschil waardoor je aan de buitenkant kunt zien dat je de nieuwste iPad Air van de M3-generatie in handen hebt. Apple heeft de aanduiding 'iPad Air' namelijk van de achterkant verwijderd. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het enige verschil is dat er geen 'iPad Air' meer op de achterkant staat.

Qua aansluitingen vind je onderop een usb-c-poort die je behalve voor opladen ook kunt gebruiken voor het aansluiten van een beeldscherm. De aan-uitschakelaar is voorzien van een goedwerkende vingerafdrukscanner. Dat is wel de enige manier van biometrische identificatie; in tegenstelling tot iPhones of de iPad Pro ontbreekt de soms nog wat sneller werkende gezichtsherkenning.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air heeft een usb-c-poort die je gebruikt om de tablet op te laden.

Hoge meerprijzen

De prijzen beginnen bij 719 euro voor het 11inch-model terwijl de 13inch-uitvoering bij 969 euro begint. Voor dat geld krijg je 128 GB opslag. Alle varianten hebben dezelfde M3-processor in combinatie met 8 GB RAM. Wil je 256 GB opslag, dan betaal je 130 euro meer, terwijl de volgende stappen naar 512 GB of 1 TB je ieder nog eens 250 euro kosten. Afhankelijk van je opslagwensen wordt de iPad dus al snel een heel stuk duurder. Daarnaast kun je nog kiezen voor een 5G-variant, waarvoor je 170 euro meer betaalt. Deze variant is voorzien van een ingebouwde e-sim; er is geen fysieke simkaartslot.

Scherm zonder ProMotion

De iPad Air heeft precies hetzelfde scherm als vorig jaar en dat betekent een 11- of 13inch-scherm dat gebruikmaakt van een IPS-paneel. Het scherm combineert goede kleuren met een prima contrast en een helderheid die hoog genoeg kan. Wat we wel jammer vinden, is dat Apple de toch best prijzige iPad Air niet voorziet van een scherm met een hogere verversingssnelheid dan 60 Hz. Zo'n hogere verversingssnelheid die Apple 'ProMotion' noemt zou zeker in combinatie met de stylus waarschijnlijk een vloeiender ervaring opleveren. 

Nog snellere processor

De snellere processor is het belangrijkste verschil met zijn voorganger, en de chip die we al kennen uit andere Apple-producten stelt niet teleur. De M3-processor is in benchmarks op single-coregebied ongeveer 18 procent sneller dan de M2, terwijl de multicore-prestaties zo'n 25 procent hoger liggen. In de benchmark Geekbench 6 zet de iPad een Single-Core Score van 3063 punten neer, terwijl de Multi-Core Score 11.914 punten bedraagt.

De vernieuwde iPad Air is in theorie dus nog iets soepeler in bijvoorbeeld grafische toepassingen, al is de M4-chip in de iPad Pro nog een stukje sneller. Het is gissen waarom Apple nog voor de in andere producten uitgefaseerde M3 koos; misschien hadden ze er nog veel van liggen of wil het bedrijf genoeg onderscheid met de iPad Pro houden. Uiteindelijk maakt het ook weer niet zo heel veel uit, want in de praktijk zijn zowel de vorige als de huidige variant van de iPad Air gewoon snel. De accuduur van de geteste 11inch-uitvoering is erg goed en komt bij normaal gebruik zoals browsen in de buurt van de door Apple geclaimde 10 uur.

Vernieuwd toetsenbord

De iPad Air is compatibel met Apples beste stylus: de Pencil Pro. Deze stylus (149 euro) is druk- en kantelgevoelig en detecteert bovendien of je de stylus draait. Hierdoor kun je in tekenapps als Procreate bijzonder realistisch tekenen. De stylus wordt gekoppeld en opgeladen door hem magnetisch aan de zijkant te plakken, waarmee dit in de praktijk een prettige accessoire is. De iPad Air is trouwens ook compatibel met de goedkopere Apple Pencil usb-c, die minder mogelijkheden heeft en opgeladen wordt met een usb-c-kabel. Als je wilt tekenen, dan raden we je de Pencil Pro aan.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Pencil Pro plak je magnetisch aan de zijkant om hem op te laden.

We kregen van Apple ook het vernieuwde Magic Keyboard voor de iPad Air, dat uiteraard ook compatibel is met de iPad Air met M2-processor. Ten opzichte van het vorige Magic Keyboard dat oorspronkelijk voor de oudere generatie iPad Pro was ontworpen, krijg je een rij functietoetsen. Hierdoor kun je de iPad nog beter als laptopvervanger gebruiken.

Ten opzichte van het Magic Keyboard voor de huidige iPad Pro ontbreekt helaas de achtergrondverlichting in de toetsen en de aluminium polssteun, terwijl de prijs van het toetsenbord met 329 euro niet veel lager is. Het is daarnaast jammer dat het toetsenbord er alleen nog in een witte variant is. Dat is toch vlekgevoeliger dan een zwarte uitvoering. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het vernieuwde Magic Keyboard heeft nu functietoetsen.

Conclusie

De iPad Air met M2-processor was een prima tablet, en dat geldt ook voor deze opvolger met een nog snellere chip. Je krijgt met deze iPad Air veel kracht in handen en je kunt dezelfde geavanceerde Pencil Pro gebruiken als op de iPad Pro. Ten opzichte van die iPad Pro zit het belangrijkste verschil 'm in het scherm, want de nog duurdere iPad Pro heeft een oledscherm met hoge verversingssnelheid. Daar moet je wel een paar honderd euro meer voor neertellen, waardoor deze iPad Air een interessante optie blijft voor wie een iPad met lekker veel kracht zoekt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer hebben we vijf DAB+-radio's voor je gevonden die je ook nog eens heel makkelijk meeneemt, op vakantie bijvoorbeeld.

Digitale radio via DAB+ (Digital Audio Broadcasting) biedt een helder en storingsvrij radiosignaal, met een steeds groter zenderaanbod. Dat maakt het luisteren een stuk aangenamer. Dankzij modellen met ingebouwde accu of batterijen ben je niet gebonden aan een stopcontact. Voeg daar een netstroomaansluiting aan toe en je hebt een toestel dat net zo makkelijk op de camping als op het aanrecht in de keuken dienst kan doen.

Denver DAB-18 Radio DAB+

De Denver DAB-18 is een compacte DAB+/FM-radio die een retro uiterlijk combineert met moderne functionaliteit. De geïntegreerde Bluetooth-functie maakt het mogelijk om draadloos muziek te streamen vanaf je smartphone of tablet. Daarnaast beschikt de radio over een AUX-ingang voor het aansluiten van externe apparaten. Met de dubbele alarmfunctie en snoozefunctie is de DAB-18 ook geschikt als wekkerradio. Het dimbare lcd-display toont duidelijk informatie over zenders en instellingen. De radio werkt zowel op netstroom als op 4 C-batterijen. Met 20 voorkeuzezenders (10 DAB+ en 10 FM) heb je snel toegang tot je favoriete stations.

Audizio Milan

De Audizio Milan is een compacte draagbare DAB+/FM-radio. De Milan biedt zowel DAB+ als FM-ontvangst, waardoor je kunt genieten van een breed scala aan radiostations met heldere geluidskwaliteit. Dankzij de Bluetooth-functionaliteit kun je draadloos muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. Met de ingebouwde 2000mAh-accu heb je genoeg stroom voor zo'n 10 uur luisterplezier, en kan de radio via usb worden opgeladen. Het 2,4-inch kleurendisplay toont duidelijk informatie over zenders en instellingen.

Grundig DTR 4500 BT DAB

De Grundig DTR 4500 BT DAB heeft Bluetooth 5.0-functionaliteit en kun je naast het luisteren naar DAB-stations ook gebruiken om te streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 2.0 stereo luidsprekersysteem met een totaal vermogen van 10 watt RMS. Het 2,4-inch kleurendisplay biedt duidelijke informatie over zenders en instellingen, en de helderheid is in drie stappen aan te passen. Hoewel de DTR 4500 BT DAB geen ingebouwde accu heeft, kan hij natuurlijk wel gewoon op netstroom worden aangesloten.

Lenco PDR-040EF Bambus

De Lenco PDR-040EF Bambus is gemaakt van echt bamboe en gerecycled ABS met tarwevezel, wat niet alleen een mooie uitstraling geeft, maar ook bijdraagt aan duurzaamheid. Met Bluetooth 5.0-functionaliteit kun je eenvoudig muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 3 watt RMS luidspreker en een passieve basradiator. De ingebouwde 2000mAh accu biedt tot 16 uur afspeeltijd via Bluetooth en tot 12 uur via FM of DAB+, waardoor je de hele dag kunt genieten van je favoriete muziek, zowel thuis als onderweg. Daarnaast is de radio uitgerust met een klok- en alarmfunctie, een 3,5 mm hoofdtelefoonaansluiting en een telescoopantenne.

Kenwood CR-M30DAB-R

Deze compacte Kenwood kan overweg met FM-radio en DAB+. De radio beschikt over Bluetooth-functionaliteit, waardoor je draadloos muziek kunt streamen vanaf je smartphone of tablet. Dankzij de geïntegreerde oplaadbare batterij kun je tot 7 uur genieten van je favoriete muziek zonder dat je een stopcontact nodig hebt. Daarnaast is de radio voorzien van een helder LCD-scherm dat informatie over zenders en instellingen duidelijk weergeeft. Met de mogelijkheid om zowel op netstroom als op de interne accu te werken, kun je de CR-M30DAB op verschillende manieren gebruiken.