We brengen je op Computer!Totaal het hele jaar door hardware-nieuwtjes, maar wat was nou het beste tech-nieuws van 2019? Wij hebben voor jou een top-5 samengesteld met het beste en meest verrassende nieuws van dit jaar.

AMD en Intel krijgen er een concurrent bij

Het in Europa nog redelijk onbekende merk Zhaoxin werkt hard aan processors die moeten gaan concurreren met Intel en AMD. Dit jaar brachten ze al hun 8-core KaiXian KX-6000 uit op een 16nm-technologie, maar in 2021 verwachten ze mee te kunnen doen met de twee marktleiders. Ze maken namelijk binnenkort de overstap naar een 7nm-proces en voegen een DirectX 12-GPU toe. Ook support voor PCIe 4.0 en DDR5 RAM komt er vanaf 2021 bij waardoor ze in ieder geval qua ondersteuning met AMD en Intel mee kunnen komen.

Het is onwaarschijnlijk dat we de KX-6000-processors in Europa tegen gaan komen, maar naar alle waarschijnlijkheid wil Zhaoxin de stap naar de Europese en Amerikaanse markten zetten zodra ze met AMD en Intel kunnen concurreren.

Marktaandeel AMD groeit naar 20% onder gamers

Na een lange tijd te zijn ondergesneeuwd door marktleider Intel, is AMD nu al enkele jaren bezig met een flinke comeback die mede mogelijk is gemaakt door de Ryzen 3000-serie. Waar twee jaar geleden Intel nog goed was voor 92% van alle processors in de Steam Hardware Survey, heeft AMD nu een marktaandeel van 20.5. Een ruime verdubbeling van het marktaandeel in slechts twee jaar is een gigantische sprong die niemand een paar jaar geleden aan had kunnen zien komen.

De enorme vraag naar AMD-processors wordt voornamelijk veroorzaakt door de ijzersterke Ryzen 3000-serie. De processors, die in mei tijdens Computex werden aangekondigd, waren direct vanaf de lancering al een grote hit onder gamers en professionals. Intel heeft simpelweg geen goed antwoord op de betaalbare processors met veel kernen en hoge kloksnelheden.

Het einde van Windows 7

Ok, eerlijk is eerlijk, het echte moment is pas halverwege januari 2020, maar het tijdperk van Windows 7 komt aan zijn eind. Over twee weken stopt Microsoft met het support voor het ooit zo populaire besturingssysteem. Doordat er geen regelmatige beveiligingsupdates meer komen, zullen er ernstige veiligheidsrisico’s zijn. Helemaal einde verhaal is het nog niet, want de grootste lekken en gevaren zullen nog een paar jaar gepatcht worden.

De trouwe gebruikers van Windows 7 krijgen al een poosje pop-up meldingen die waarschuwen voor de gevaren na 14 januari. Uiteraard is het Microsofts advies om de upgrade naar Windows 10 te maken, maar ook zij beseffen zich dat niet alle oude computers daar geschikt voor zijn. Het enige wat er dan over blijft, is een nieuwe computer kopen aldus Microsoft:

Mocht je nog gebruik maken van Windows 7, kijk dan snel op microsoft.com/windows7 voor een aantal tips en advies.

Lekken bij Intel, AMD, Asus, Facebook en vele anderen

2019 leek wel het jaar van de hackers. Vrijwel elk groot bedrijf kreeg te maken met serieuze aanvallen of nieuw ontdekte kwetsbaarheden. Zo zijn onderzoekers er achter gekomen dat de processors van Intel en AMD kwetsbaar zijn voor verscheidene aanvallen, maar Intel spande hier de kroon. De driver-updates die bij Intel nodig waren om de kwetsbaarheden op te lossen, kwamen met significante invloeden op de prestaties. In de praktijk heeft niet iedereen daar last van, maar voor een aantal gebruikers kon het verschil groot genoeg zijn om over te stappen naar AMD.

Ook software- en netwerk-gerelateerde hacks waren dit jaar veelvoudig in het nieuws. Zo installeerde Asus een lange tijd software op splinternieuwe systemen die door een hacker waren voorzien van een achterdeur. Bij Facebook was de beveiliging ook voor een lange tijd niet goed op orde. Door een bug waren ruim 2000 medewerkers in staat om de inloggegevens inclusief wachtwoorden te bekijken van alle gebruikers. Of deze gegevens vervolgens ook zijn gebruikt voor kwaadaardige bedoelingen, is niet bekend.

©PXimport

Nieuwe game-console van Microsoft

Tijdens The Game Awards heeft Microsoft een nieuwe console gepresenteerd genaamd Xbox Series X. De console, welke eerder bekend stond als Project Scarlett, moet rond de feestdagen van 2020 uit komen en heeft een aantal flinke hardwarematige upgrades. Het apparaat krijgt een AMD RDNA-videokaart en een processor met de Zen 2-architectuur. Volgens Microsoft is de console met die hardware in staat om games in 4K af te spelen met 60 FPS, maar ook 8K-output behoort tot de mogelijkheden. De RDNA-gpu komt met hardwarematige ondersteuning voor raytracing en variabele verversingsfrequenties. Als laatste moet een SSD er voor zorgen dat je vrijwel nooit te maken zult krijgen met laadtijden.

De Apple AirPods zijn razend populaire draadloze oordoppen, de Apple TV is dan weer een geslaagde mediaspeler. Voeg de twee samen en je kunt films, tv-series en games beleven in meeslepend 3D-ruimtelijke audio. Dit is hoe je dat doet!

In dit artikel hebben we het over de Ruimtelijke audio-ervaring die je kunt beleven als je bepaalde oordoppen of koptelefoons aan een Apple TV koppelt. Het is enorm indrukwekkend, met geluidseffecten die driedimensionaal rond je worden afgespeeld. Net als in de bioscoop, maar dan bij je thuis. Het werkt even goed of beter dan een soundbar, en is ideaal voor wie alleen tv-kijkt en echt ondergedompeld wil worden in de actie.

Wat kun je verwachten?

Ruimtelijke audio is niet helemaal hetzelfde als Dolby Atmos en ander surroundgeluid. Maar het doel is wel hetzelfde: jezelf onderdompelen in een geluidsbubbel waarbij bijvoorbeeld geluidseffecten van een film 360 graden om je heen te horen zijn. De AirPods voegen daar bovendien headtracking aan toe, waarbij het geluid aan het scherm wordt 'verankerd'. Hierdoor blijven onder meer dialogen altijd uit het beeld komen, wat de kijkervaring realistischer maakt.

Wat heb je nodig?

Ruimtelijke audio (of Spatial Audio) is een Apple-technologie voor hoofdtelefoons die ingebouwd is in de AirPods 3, AirPods 4 (beide modellen) en alle AirPods Pro. Ook de over-ear AirPods Max-hoofdtelefoon is ermee uitgerust. Ruimtelijke audio is er ook bij de Beats Fit Pro, de Beats Studio Pro of de Beats Solo 4. Je hebt dus een van deze toestellen nodig. Om het eenvoudig te houden, spreken we verder in dit artikel alleen over 'AirPods'.

©Apple

Daarnaast moet je beschikken over een Apple TV 4K (alle versies); de nagenoeg identieke Apple TV HD is helaas niet geschikt. Hier ontdek je hoe je het verschil kunt zien. De Ruimtelijke audio-functie is al even beschikbaar, maar voor alle veiligheid kun je via de Instellingen het best even je Apple TV updaten naar de nieuwste versie van tvOS.

©Jamie Biesemans

Hoe moet je alles instellen?

Apple heeft het heel eenvoudig gemaakt om je AirPods met een Apple TV te verbinden. Schakel eerst de Apple-mediaspeler in. Als het hoofdscherm alle apps toont, open je het doosje van je AirPods (of schakel je de hoofdtelefoon in). Bijna onmiddellijk verschijnt er in de bovenhoek een melding. Druk je op de knop met het tv-icoon, dan wordt het geluid van je Apple TV afgespeeld via je oortjes of koptelefoon. Ben je net te laat om de melding te bevestigen? Dan druk je lang op de tv-knop op de Apple-remote en kies je Audio. Hier zie je een lijst van AirPlay-speakers én als het goed is ook je AirPods. 

©Apple

Ruimtelijke audio wordt standaard ingeschakeld. Maar als je zelf in de opties wilt duiken, dan kan dat. Druk opnieuw lang op de tv-knop en klik op het pictogram van de hoofdtelefoon of oortjes (net rechts van de klok). Je ziet dan verschillende opties in een lijst, terwijl de content verder speelt. Zo kun je ook tijdens het bekijken van een film ruisonderdrukking of gespreksdetectie instellen. Iets lager zie je een pictogram van de actieve app (bijvoorbeeld Netflix of Disney+) en in welke kwaliteit audio wordt aangeleverd (bijvoorbeeld Dolby Atmos). Je kunt dan Ruimtelijke audio instellen, met of zonder headtracking. De optie Vast wil zeggen dat je ruimtelijke audio krijgt zonder hoofdtracking. 

©Jamie Biesemans

Welke apps bieden Ruimtelijke audio? 

Niet alle apps en diensten ondersteunen Ruimtelijke audio, maar de meerderheid wél. Nagenoeg alle streamingdiensten, waaronder Netflix, HBO Max en Disney+, bieden deze optie. Via Apple Music op je Apple TV kun je ook veel muziek in surround beleven. Daarnaast zijn er games die het ondersteunen, wat heel fijn werkt. Is de audio die de app levert toch in stereo (bijvoorbeeld oudere muziek), dan kun je nog altijd van ruimtelijke audio genieten door in de Instellingen te kiezen voor Maak stereo ruimtelijk.

©Apple

Zo personaliseer je Ruimtelijke audio

Om geluid realistisch om je heen te creëren, gebruikt het algoritme achter de Ruimtelijke audio-functie een model van het hoofd van een mens. Dat werkt meestal prima. Maar je kunt de ervaring nog natuurlijker maken door het algoritme informatie te geven over jezelf (onder meer over je hoofd- en oorvorm). Dat gebeurt via beelden gemaakt met een TrueDepth-camera. Zo'n camera vind je op recente iPhones (vanaf de iPhone X) waarop minstens iOS 16 draait. 

Het instellen van Gepersonaliseerde ruimtelijke audio doe je door de Instellingen op een geschikte iPhone te openen. Tik op je AirPods of AirPods Pro. Ook de Beats Fit Pro, Beats Solo 4 of Beats Studio Pro zijn compatibel met deze functie. Je ziet vervolgens de optie Gepersonaliseerde ruimtelijke audio. Selecteer dit en kies daarna Personaliseer ruimtelijke audio. Er verschijnt een stappenplan waarbij gevraagd wordt om je gezicht op een afstand van 30 cm in beeld te brengen. Daarna moet je langzaam je hoofd heen en weer bewegen om een afbeelding te maken van je oren. Het klinkt misschien wat merkwaardig, maar met deze informatie kan het Ruimtelijke audio-algoritme een betere inschatting maken van hoe je exact hoort.

In januari lijkt de tuin in winterslaap, maar schijn bedriegt. Dit is juist het moment om je tuin voor te bereiden op een prachtig voorjaar. Van snoeien tot het maken van een beplantingsplan en het verzorgen van overwinterende planten: er is genoeg te doen. Met een paar slimme klussen leg je de basis voor een gezonde en mooie tuin.

Wil je weten wat je in de andere maanden van het jaar in de tuin te doen hebt? Check dan onze tuinkalender!

Nu doen, voor de zomer: beplantingsplan maken

Januari is de maand om al na te denken over een mooie, bloeiende tuin in de zomer. Maak nu dus een beplantingsplan om te bepalen waar je waar wat gaat zaaien en planten. Denk daarbij ook aan de laatbloeiers, zodat je in het najaar ook nog kleur in de tuin hebt.

Beschermen tegen vorst en kleur aanbrengen

Om de planten te beschermen tegen vrieskou, leg je een laag compost, bladeren en takken op de grond. Daarmee zorg je ervoor dat de wortels van de planten niet zo snel bevriezen. Gelukkig vriest het in januari niet doorlopend. Tijdens zo'n vorstvrije periode kun je mooi bomen, hagen en struiken planten. Wil je gelijk al wat kleur aanbrengen in de tuin? Plant dan winterheide of zet winterharde viooltjes in plantenbakken of in de borders.

©Erkki Makkonen

Overwinterende planten verzorgen

Kuipplanten die in de schuur of garage overwinteren, hebben regelmatig water nodig. Bij vorstvrij weer kun je een raam of deur openen voor wat frisse lucht. Ook bollen in pot, binnen of buiten, geef je af en toe water om uitdroging te voorkomen.

Een echte winterklus: snoeien!

Januari en februari zijn ideale maanden om fruitbomen, planten en struiken te snoeien, zoals knotwilgen en leilindes. Zo bereid je ze voor op het voorjaar. Snoei alleen bij zacht, vorstvrij weer. Heb je een druif? Snoei die uiterlijk half januari, want daarna komt de sapstroom op gang en kan de plant doodbloeden als je te laat snoeit.

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke snoeiklus?

©natalialeb

Onkruidvrije bestrating

Heeft het gesneeuwd? Neem dan even de tijd om de sneeuw te schudden uit de groenblijvers , zoals de hagen. Hierdoor voorkom je dat er grote gaten in de haag ontstaan. En als laatste: het is nu een goede tijd om de voegen van de bestrating onkruidvrij te maken. Is de bestrating wat ingezakt? Dit is een goed moment om de tegels en klinkers wat om te hogen, om wateroverlast te voorkomen. Een drainage aanleggen helpt ook tegen wateroverlast.

Lees ook: Zelf een terras aanleggen? Dit is waar je op moet letten