Techgiganten als Google, Microsoft, Apple en Meta proberen gebruikers binnen hun netwerk van diensten en producten te houden. Deze strategie van intensieve klantenbinding zorgt immers voor een constante inkomstenstroom. Maar wat als je je hierbij oncomfortabel voelt en uit zo’n ecosysteem wilt ontsnappen?

Wie de strategieën van techgiganten als Google, Microsoft, Apple en Meta onderzoekt, zal beamen dat regulering nodig is. Dergelijke bedrijven hebben namelijk een ‘ecosysteem’ ontwikkeld; een netwerk van onderling verbonden diensten en producten die elkaar aanvullen en versterken. Dit maakt het voor gebruikers eenvoudiger en aantrekkelijker om meer producten van hetzelfde merk te gebruiken. Anders gezegd: de bedrijven maken het in de praktijk voor gebruikers lastig om uit hun ecosysteem te stappen.

Dit artikel gaat in op de uitdagingen van zo’n ‘exit-strategie’ en het mag nu al duidelijk zijn: makkelijk wordt het niet. We bekijken eerst hoe zo’n ecosysteem in elkaar steekt en daarna hoe je de ecosystemen van respectievelijk Google, Microsoft, Apple en Meta (selectief) kunt verlaten of er in elk geval voor kunt zorgen dat ze minder over jou te weten komen.

Functies van een ecosysteem

Voor wie niet bekend is met de opzet van een ecosysteem nemen we het netwerk van Apple als voorbeeld, maar de overeenkomsten met de strategieën van andere ecosystemen, zoals die van Google, Microsoft en Meta, zijn groot.

Om te beginnen zijn Apple-producten vaak strak geïntegreerd en werken ze naadloos samen, onder meer dankzij een reeks vernuftige continuïteitsfuncties oftewel integratietechnologieën, exclusief voor Apple-apparaten. Zo is er bijvoorbeeld AirDrop om bestanden snel te delen tussen een iPhone, iPad en Mac, maar ook functies als HandOff, Automatische ontgrendeling, Instant Hotspot, Sidecar en Universeel klembord zijn zeer handig als je meerdere Apple-apparaten in gebruik hebt.

Centraal in dit concept staan Apple ID en iCloud, diensten die niet alleen persoonlijke data en media bewaren, maar tevens synchroniseren tussen apparaten. Apple verschaft bovendien exclusieve toegang tot bepaalde diensten en content als Apple Music, Apple TV+, en tot talrijke specifieke apps in de App Store die niet op andere apparaten beschikbaar zijn, zoals de populaire communicatie-apps iMessage en FaceTime.

Verder is er nog de hardwarekoppeling met apparaten als de HomePod, AirTags en de Apple Watch, die eigenlijk alleen met een iPhone functioneren.

De continuïteitsfuncties van Apple: handig… binnen Apples ecosysteem.

Gepersonaliseerde diensten

Naast diensten en functies die gebruikers aan een ecosysteem binden, is ook het verzamelen en exploiteren van gebruikersgegevens een belangrijk onderdeel. Dit stelt bedrijven in staat hun diensten te personaliseren voor een ‘optimale gebruikerservaring’. Denk aan gepersonaliseerde zoekresultaten en gerichte advertenties bij Google, aanbevolen apps in Apples App Store of contentaanbevelingen op Instagram en Facebook, bijvoorbeeld via Watch, Marketplace, Evenementen, Groepen en Vrienden.

Het verzamelen van data helpt de bedrijven ook om updates en nieuwe functies beter af te stemmen op gebruikers en om andere producten binnen hun ecosysteem efficiënter te promoten. Zo kan iemand die vaak Google Documenten gebruikt, gerichte aanbiedingen ontvangen voor Google Drive-opslag of voor een Google Workspace-abonnement.

Het geeft de bedrijven ook inzicht in marktbehoeften, zodat ze makkelijker nieuwe producten kunnen ontwikkelen die beter aansluiten bij bepaalde gebruikersgroepen of regio’s. Het adagium ‘de gebruiker is het product’ weerspiegelt deze benadering perfect: je betaalt als het ware met je eigen gegevens.

Ook Facebook gebruikt je data intensief, voor een ‘optimale gebruikservaring’.

Google

Wat weet Google?

Nu we weten hoe digitale ecosystemen werken en hoe bedrijven gebruikers aan zich binden, focussen we ons als eerste op Google. Voordat we bekijken hoe we de invloed van dit ecosysteem kunnen verminderen, gaan we na welke gebruikersdata Google zoal verzamelt. Als je overweegt bepaalde diensten op te zeggen of zelfs je Google-account te verwijderen, is het namelijk belangrijk om te weten welke data je mogelijk achterlaat.

Een goed startpunt is https://myactivity.google.com, waar je kunt doorklikken op opties als Web- en app-activiteit, Locatiegeschiedenis en YouTube-geschiedenis. Er is tevens een zoekfunctie voor je activiteiten, waarbij je kunt filteren op datum en een stuk of dertig Google-producten.

Om in realtime te zien hoe Google tijdens je surfsessies meekijkt, kun je de browserextensie Google Surveillance Detector installeren. Deze toont een teller en vermeldt Google monitors you on this domain, telkens als je een aan Google gelinkte pagina bezoekt.

Als je Google-diensten niet wilt stopzetten, maar wel de hoeveelheid verzamelde data wilt beperken, is https://myaccount.google.com een prima vertrekpunt. Bij Gegevens en privacy kun je niet alleen verzamelde data selectief verwijderen, maar ook instellen dat Google bepaalde gegevens niet langer mag bijhouden.

Via Geschiedenisinstellingen kun je de dataverzamelingswoede van Google enigszins in toom houden.

Alternatieven voor Google

Zo meteen laten we zien hoe je het Google-ecosysteem nagenoeg volledig de rug kunt toekeren, maar wellicht is voor jou stopzetting van een aantal specifieke diensten al voldoende. In dat geval heb je natuurlijk behoefte aan degelijke alternatieven, die bij voorkeur opereren buiten andere ecosystemen en voldoende oog hebben voor je privacy. In de tabel vind je een overzicht van de interessantste (en overwegend gratis) alternatieven met een focus op privacy voor de bekendste Google-diensten en -apps.

Standard Notes is een degelijk alternatief voor Google Keep, maar de gratis versie heeft een aantal beperkingen.

Weg bij Google

Als je Google ‘definitief’ vaarwel wilt zeggen, is het belangrijk eerst alle gewenste data veilig te stellen en te controleren welke andere diensten aan je account gekoppeld zijn.

Via https://takeout.google.com kun je een back-up maken door de gewenste diensten en apps te selecteren en eventueel een voorkeursbestandsindeling aan te geven. Het exportbestand kan wel fors zijn en het kan ook dagen duren voor je de downloadlink ontvangt.

Controleer via je account / Beveiliging, bij Je koppelingen met apps en services van derden, welke apps aan je Google-account verbonden zijn. Deze zijn onderverdeeld in de rubrieken Inloggen met Google, Gekoppeld account en Toegang tot. Voor details klik je op Details bekijken.

Om je Google-account te verwijderen, ga je naar deze pagina, scrol je naar Meer opties en klik je op Je Google-account verwijderen. Bevestig met Account verwijderen. Met Account herstellen kun je je beslissing nog een tijdje terugdraaien.

Ga eerst na welke andere apps en diensten aan je Google-account gekoppeld zijn.

Microsoft

Wat weet Microsoft?

Om erachter te komen welke gegevens ­Microsoft van jou als gebruiker verzamelt, kun je na aanmelding het privacydashboard raadplegen. Start bij Uw productiviteit verbeteren. Een teller toont hoeveel activiteiten Microsoft heeft vastgelegd voor Locatie, Bladeren en zoeken, en Apps en services. Kies een categorie voor meer details en selecteer Alle activiteiten weergeven voor een chronologisch overzicht met zoekfunctie, waar je items individueel of alle gegevens tegelijk kunt verwijderen. Bij Apps en services vind je bijvoorbeeld activiteiten van OneDrive, Skype, Microsoft Store, en je kunt hier ook apps de toegang ontzeggen.

Onderaan de pagina vind je de link Advertenties en promotiecommunicatie beheren, waarmee je eventueel gepersonaliseerde advertenties kunt uitschakelen.

In het privacy­dashboard kun je verder je instellingen wijzigen voor producten als Xbox, Microsoft 365 en Microsoft Teams. Nuttig is ook het linkje Privacyinstellingen zoeken in andere Microsoft-producten voor instructies om de privacyinstellingen aan te passen voor specifieke producten als Bing, LinkedIn of Outlook.com. Het kost dus helaas wel wat tijd als je voor elk Microsoft-product de gegevens wilt beheren of de data­retentie wilt aanpassen.

Windows zelf behoort tot de gretigste dataverzamelaars. De belangrijkste opties en beperkingen stel je in via Instellingen / Privacy en beveiliging, maar er zijn meer plekken waaruit Microsoft data kan halen. Een tool als O&O ShutUp10++ vergemakkelijkt het beheer. Het is ook ­altijd mogelijk Windows op te starten met een lokaal account in plaats van met een Microsoft-account.

Een teller toont hoeveel activiteiten Microsoft heeft vastgelegd voor Locatie, Bladeren en zoeken, en Apps en services.

Alternatieven voor Microsoft

In de tabel staan een paar goede alternatieven voor bekende Microsoft-­producten. Deze alternatieven zijn vaak gratis te gebruiken, eventueel met enkele beperkingen, en zijn niet gekoppeld aan grote ecosystemen. Hoewel de tabel minder uitgebreid lijkt dan die van Google, is dit misleidend. Voor producten zoals browser Edge, zoekmachine Bing, kantoorsuite Microsoft 365, mailservice Outlook.com, cloudopslagdienst OneDrive en Microsoft Foto’s, kun je immers dezelfde alternatieven overwegen als voor de vergelijkbare Google-apps en -diensten.

Op Distrowatch kun je aangeven naar welk type Linux-distributie je voorkeur uitgaat.

Weg bij Microsoft

Net als bij Google is het bij Microsoft verstandig om eerst je opgeslagen data te exporteren en te controleren welke apps en diensten aan je Microsoft-account zijn gekoppeld. Hier klik je op Een archief maken, selecteer je de gewenste rubrieken en bevestig je met Een archief maken. Het gecomprimeerde archief kun je vervolgens downloaden. Je vindt hier ook opties om data van apps als OneDrive, Microsoft 365, Microsoft Teams en Skype te downloaden.

Om gekoppelde apps te bekijken, klik je onderaan het privacydashboard op Details van app-toegang weergeven. Je ziet dan een overzicht van de betreffende apps en kunt via Bewerken / Deze machtiging verwijderen een app ontkoppelen.

Om je Microsoft-account op te zeggen, ga je naar https://account.microsoft.com, klik je op Uw gegevens en selecteer je bij Rekeninggegevens de optie Account sluiten. Klik op Doorgaan met het sluiten van je account, lees de tips aandachtig en bevestig met Ja, sluit mijn account. Je hebt in principe dertig dagen om je beslissing te heroverwegen.

Microsoft stelt een zip-archief van je data samen dat je vervolgens kunt downloaden.

Apple

Wat weet Apple?

Hoewel Apple een wat privacybewuster beleid voert dan sommige andere techbedrijven, verzamelt het ook gebruikersgegevens. Dit gebeurt via besturingssystemen en ingebouwde apps op apparaten als de iPhone, iPad, Mac en Apple Watch, en via webdiensten als iCloud, Apple Music en de App Store. Apple verzamelt ook locatiegegevens via diensten als Kaarten en Vind Mijn, en gezondheids- en activiteitendata via de Gezondheid-app of Apple Watch.

Je kunt een aantal gegevens bekijken en beheren via je Apple ID-accountpagina. Na aanmelding zie je bij Apparaten welke toestellen aan je account gekoppeld zijn. Via Privacy / Je gegevens beheren vind je opties om je gegevens te corrigeren, inclusief je Apple ID-accountgegevens en je accountgegevens bij de App Store en andere Apple-diensten. Op je iOS-apparaten kun je via Instellingen / Privacy instellen welke apps toegang hebben tot gevoelige gegevens zoals je locatie en contacten, en kun je systeembrede privacyinstellingen aanpassen. Je kunt ook de optie iCloud-analyse uitschakelen op https://privacy.apple.com om te voorkomen dat gebruiksdata van je iCloud-account worden doorgestuurd.

Een aantal gebruikersgegevens kun je vanuit de Apple ID-pagina beheren.

Alternatieven voor Apple

Voor diverse onderdelen van Google hebben we alternatieven voorgesteld die ook toepasbaar zijn op nagenoeg alle Apple-apps en diensten. Dit omvat alternatieven voor Safari, iCloud, iWork (inclusief Pages, Numbers en Keynote), Maps, Foto’s, Mail, Notities, iMessage, Agenda, Herinneringen, FaceTime en Apple Music. Specifiek voor de Vind Mijn-functie van Apple kunnen we Prey aanbevelen, gratis te gebruiken op verschillende platformen. Eenmaal aangemeld kun je dan een verloren apparaat traceren.

Prey is een prima alternatief voor de Vind mijn-functie van Apple.

Weg bij Apple

Voordat je overweegt je Apple-account af te sluiten, is het verstandig eerst naar https://privacy.apple.com te gaan. Selecteer daar Je gegevens beheren en kies voor Een verzoek om een kopie van je gegevens om aan te geven van welke apps en diensten je de bewaarde data wilt ontvangen. Bevestig je keuzes met Voltooi verzoek; het proces kan tot zeven dagen duren. Om te controleren voor welke externe apps of diensten je je Apple-account gebruikt om in te loggen, ga je naar https://appleid.apple.com, selecteer je Login en beveiliging en klik je op Log in met Apple. Kies vervolgens een app of ontwikkelaar, klik op Beheer instellingen en desgewenst op Stop het gebruik van Apple ID.

Terug bij Je gegevens beheren heb je de keuze om je account tijdelijk op non-actief te zetten via Verzoek om deactivering van je account, of je account definitief te verwijderen via Verzoek om verwijdering van je account; bevestig dit met Ga door. Je hebt een bedenktijd van zeven dagen.

Je kunt je Apple-account (tijdelijk) deactiveren maar ook definitief stopzetten.

Meta

Wat weet Meta?

Net als Google staat ook Meta bekend als een datahongerig bedrijf. Meta verzamelt en beheert zo mogelijk nog meer gebruikersgegevens dan Google via diensten als Facebook, Instagram en WhatsApp. Dit omvat interacties met posts zoals likes en berichten, maar ook informatie over de accounts, pagina’s, hashtags, mensen en groepen waarmee je verbinding of interactie hebt. Afhankelijk van je app-instellingen en apparaattoestemmingen verzamelt Meta ook locatiegegevens via gps, bluetooth of wifi en houdt het informatie bij over de apparaten die je gebruikt.

Dit datakluwen kun je (proberen te) beheren via het Accountcentrum, waaraan je accounts van Facebook en Instagram kunt toevoegen. Ga naar Je gegevens en toestemmingen en selecteer Je gegevens bekijken om te zien welke informatie Meta over jou heeft verzameld. Vanuit deze sectie kun je doorgaan naar Je Facebook-activiteit, waar je toegang hebt tot tientallen onderdelen zoals Berichten, Reacties, Chatberichten, Evenementen, Verbindingen (zoals Vrienden en Volgers) en Gelogde informatie (zoals Zoeken en Locatie). Hier kun je ook veel van deze specifieke data verwijderen.

Vooral via Facebook houdt Meta talrijke gegevens bij.

Alternatieven voor Meta

Een uitdaging met sociale media, zoals de diensten van Meta, is dat, hoewel je eenvoudig naar een ander platform kunt overstappen, je vrienden vaak niet of nauwelijks bereikbaar zijn op dat nieuwe platform. Onder druk van de EU werkt Meta aan ‘cross-app messaging’, wat uiteindelijk interactie mogelijk moet maken tussen gebruikers van verschillende apps, bijvoorbeeld tussen Signal en WhatsApp-gebruikers. Helaas is dit nog niet gerealiseerd.

Voor wie een gratis en privacyvriendelijker alternatief voor Facebook zoekt, is Mastodon een optie. Dit is een gedecentraliseerd sociaal netwerk dat een beetje lijkt op X. Als alternatief voor Instagram kun je Pixelfed overwegen, een gecentraliseerd en advertentievrij platform dat deel uitmaakt van het fediversum, specifiek voor het delen van foto’s. Voor wie van Messenger wil overstappen, is Element een interessante keuze. Dit is een berichten-app met end-to-end encryptie, die je gratis zelf kunt hosten.

Element is een berichtendienst met end-to-end-versleuteling, zonder ecosysteem.

Weg bij Meta

Als je Meta wilt verlaten, zorg er dan eerst voor dat je alle data veiligstelt die je niet kwijt wilt. Ga naar het Accountcentrum en selecteer Je gegevens en toestemmingen / Je gegevens downloaden. Bevestig met Een download aanvragen, kies de gewenste accounts (van Facebook of Instagram) en beslis of je een Volledige kopie wilt, of selecteer Typen gegevens selecteren om zelf een selectie te maken. Bevestig met Verzoek verzenden. Je hebt vier dagen de tijd om het bestand te downloaden zodra het klaar is.

Klik ook op Je gegevens bekijken en vervolgens op Apps en websites buiten Facebook voor een overzicht van apps en diensten die aan je Facebook-account zijn gekoppeld. Om deze te ontkoppelen, klik je op Verwijderen bij het specifieke item (mogelijk moet je een paar keer op Meer weergeven klikken). Om je WhatsApp-chatgeschiedenis te exporteren, tik je in de app op het knopje met de drie puntjes en kies Meer / Chat exporteren.

Om je account(s) bij Meta stop te zetten, ga je weer naar het Accountcentrum, klik je op Persoonlijke gegevens / Eigendom en beheer van account / Deactivering of verwijdering. Selecteer je account en kies voor Account deactiveren (dit is tijdelijk en kan gereactiveerd worden) of Account verwijderen. Bevestig met Doorgaan.

Soms is het gewoon genoeg geweest.

Een laptop meenemen op vakantie lijkt handig. Even foto's uitzoeken, een filmpje kijken of wat werk afronden. Maar afhankelijk van je bestemming en manier van reizen zijn er een paar dingen waar je van tevoren goed over na moet denken. Of je nu gaat kamperen in een tent, met de caravan op pad gaat of een huisje of hotel boekt, iedere situatie stelt z'n eigen eisen aan hoe je je laptop gebruikt, beschermt en voorbereidt.

Lees ook: Alternatieve checklist: 19 tips voor een zorgeloze vakantie

Kamperen: zonder stroom of wifi

Wie gaat kamperen in een tent, heeft meestal geen stroomvoorziening of wifi tot zijn beschikking. De laptop moet het dus doen op de accu, en je internetverbinding moet je zelf regelen. Zorg daarom dat je laptop volledig is opgeladen voordat je vertrekt. Als je meerdere dagen zonder stopcontact zit, kan een powerbank met een hoge capaciteit uitkomst bieden, al moet die dan wel geschikt zijn voor laptops. Niet elk model levert voldoende vermogen.

Wifi is er op de meeste campings wel, maar vaak alleen bij de receptie of het sanitairgebouw, en meestal niet gratis of stabiel. Wil je toch online kunnen, dan kun je je smartphone gebruiken als hotspot. Dat heet tethering: je telefoon fungeert dan als een soort draagbare wifi-router via je mobiele dataverbinding. Check vooraf bij je provider of je databundel groot genoeg is en of tethering is toegestaan in het buitenland. Grote downloads, zoals systeemupdates of cloudsynchronisatie, kunnen je databundel snel opslokken. Zet automatische updates daarom uit en pauzeer de synchronisatie met diensten als OneDrive of Google Drive zolang je via je telefoon online bent.

Houd er ook rekening mee dat in afgelegen gebieden mobiel internet soms traag of onbetrouwbaar is. Download daarom bij voorkeur alles wat je nodig denkt te hebben voor je vertrekt, van kaarten en routes tot films of series. Zo houd je grip op je verbruik én voorkom je onaangename verrassingen bij thuiskomst.

©TeTe Song

Caravan: iets meer luxe, maar nog steeds beperkingen

Wie met een caravan reist, heeft het vaak net wat makkelijker. Sommige staanplaatsen hebben een stroomaansluiting en er zijn meestal meer voorzieningen. Toch geldt ook hier dat je niet kunt rekenen op snel of onbeperkt internet. Installeer een VPN op je laptop als je gebruik wilt maken van publieke netwerken. Daarmee versleutel je je verbinding, zodat anderen niet zomaar kunnen meekijken of gegevens onderscheppen. Dit is vooral belangrijk als je e-mails checkt, online bankiert of inlogt op accounts.

Zelfs als je een wifi-netwerk kunt gebruiken, is het verstandig om automatische updates op je laptop tijdelijk uit te schakelen. Het klopt dat bij gebruik van wifi dataverbruik in principe geen rol speelt, tenzij je op een plek zit waar je moet betalen per MB of waar het netwerk bewust is afgeknepen. Wat wél vaak speelt op campings of in hotels: de verbinding is traag, instabiel of wordt gedeeld met veel andere gasten. Grote downloads zoals systeemupdates kunnen dan het netwerk zwaar belasten, waardoor alles tergend langzaam gaat of zelfs vastloopt. Door updates uit te stellen, houd je de verbinding werkbaar voor jezelf en anderen.

Heb je helemaal geen wifi tot je beschikking, dan ben je aangewezen op mobiel internet via je smartphone. Hoe je dat het beste aanpakt, heb je al eerder in dit artikel kunnen lezen.

©InsideCreativeHouse

Huisje of hotel: alles bij de hand, maar blijf alert

In een vakantiewoning of hotel hoef je je over de stroomvoorziening doorgaans geen zorgen te maken en ook is er meestal wel een wifinetwerk dat redelijk functioneert. Toch blijft het belangrijk om alert te zijn. De beveiliging van dit soort vakantienetwerken is vaak minimaal. Zonder VPN is je verbinding eenvoudig te onderscheppen. Gebruik daarom altijd een VPN-dienst of kies ervoor om vertrouwelijke zaken, zoals het inloggen op je bank, uit te stellen tot je op een vertrouwd netwerk zit.

Zorg ook in deze situatie voor een recente back-up. Denk aan synchronisatie met OneDrive, Google Drive of iCloud, maar ook aan een kopie op een externe ssd of usb-stick. Mocht je laptop gestolen worden of beschadigd raken, dan heb je in elk geval je bestanden nog.

In het buitenland: adapter, handbagage en verzekering

Ga je naar het buitenland, dan zijn er extra zaken om op te letten. Niet elk land gebruikt dezelfde stopcontacten en netspanning. Een universele wereldstekker is daarom handig, zeker als je meerdere apparaten mee hebt. Voor sommige bestemmingen heb je ook een spanningsomvormer nodig, hoewel moderne opladers vaak meerdere voltages aankunnen. Check dit op het label van je oplader.

Bij vliegreizen moet je goed kijken naar de bagageregels. Bij budgetmaatschappijen zoals Ryanair of Easyjet mag je soms maar één stuk handbagage meenemen. Dat betekent kiezen: een rugzak met je laptop of een trolley met kleding. Wil je beide, dan moet je bijbetalen. Stop je laptop liever niet in ruimbagage. Niet alleen vanwege de kans op beschadiging, maar ook omdat lithiumbatterijen daar eigenlijk niet thuishoren en zelfs geweigerd kunnen worden. Als het echt niet anders kunt, gebruik dan een stevige hoes of laptoptas, leg je laptop midden in je bagage tussen kleding en meld bij het inchecken dat er elektronica in zit.

Nog even dit: voorbereid op pad

Een goede voorbereiding voorkomt veel gedoe. Werk je besturingssysteem en antivirussoftware bij vóór vertrek, zodat je onderweg niet verrast wordt door verplichte updates. Kijk of je genoeg opslagruimte hebt voor je vakantiefoto's of -video's. Denk ook aan offline gebruik: stel je e-mailclient in op offline modus, download navigatiekaarten en sla films of series lokaal op. Apps als Netflix en Disney+ bieden standaard de mogelijkheid om titels offline te bewaren.

Pas ook je tweestapsverificatie aan voordat je vertrekt. Wie normaal via sms een code ontvangt, kan in het buitenland tegen problemen aanlopen, vooral als het Nederlandse nummer niet werkt of buiten bereik is. Gebruik liever een authenticator-app, zoals Google Authenticator of Authy. Daarmee ontvang je je inlogcodes ook zonder mobiele verbinding, zolang je je smartphone maar bij je hebt.

Tot slot: laat je laptop niet in de volle zon liggen, in een warme auto of op een vochtige plek in de tent. Hitte en vocht zijn funest voor de elektronica. Gebruik bij voorkeur een waterdichte hoes of sleeve en bewaar hem op een droge plek in de schaduw. Fijne vakantie!

Hisense richt zijn pijlen op het middensegment, en deze 65U7Q Pro is daar een goed voorbeeld van. Het toestel verbetert een aantal zwakke punten van zijn voorganger en stoot daarmee duidelijk door naar de betere toestellen. Maar Hisense heeft niet alle minpunten weggewerkt. Bovendien toont de nieuwe versie van het VIDAA U-systeem dat niet alle aanpassingen een verbetering zijn.

Wie in het middensegment voor een televisie shopt, levert onvermijdelijk wat in op het gebied van design. De U7Q Pro is daarop geen uitzondering. Het toestel oogt degelijk, maar springt niet in het oog als een staaltje van topdesign. In tegenstelling tot zijn voorganger heeft hij nu wel een relatief vlakke rug. Daardoor springt het 7,5 cm dikke profiel wat meer in het oog, al maskeren de schuine zijdes dat enigszins. Het toestel staat op een centrale voet die bestaat uit twee voetsteunen afgedekt met een kunststof plaat. Het resultaat oogt wat saai en verraadt zijn middenklasse-roots. De afwerking van het toestel zelf is degelijk, de voet mocht misschien iets geraffineerder.

Aansluitingen

Hisense is overgeschakeld op een nieuw hardwareplatform en dat komt in elk geval met één voordeel. De U7Q Pro beschikt nu over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 48 Gbit/s bandbreedte leveren. Dat is vooral voor hardcore gamers van belang. Die kunnen nu een soundbar aansluiten via ARC/eARC en hebben daarnaast de mogelijkheid om meerdere 4K120-bronnen te gebruiken.

Pc-gamers krijgen nog meer goed nieuws: zij kunnen nu een verversingsfrequentie tot 165 Hz in 4K gebruiken, en zelfs tot 288Hz in Full HD. De tv ondersteunt bovendien ALLM, HDMI VRR en AMD FreeSync, en is bovendien NVIDIA G-Sync Compatible. De input-lag scoort geen topresultaat, maar wel meer dan behoorlijk: 14,2 ms bij 4K60 en 10,1 ms bij 2K120.

De U7Q Pro is daarnaast uitgerust met twee usb-poorten, een minijack-ingang voor composiet video en stereo, een hoofdtelefoonaansluiting, optisch digitale audio-uitgang, ethernet, wifi 5 en bluetooth. Even opletten bij wandmontage, want de ethernetpoort, een van de usb-poorten en de optisch digitale audio-uitgang wijzen naar achteren. De rest van de aansluitingen bevindt zich aan de zijkant. De tv heeft een enkelvoudige DVB-T/T2/C-tuner, een DVB-S/S2-tuner en een CI+-slot. Met behulp van externe usb-opslag kun je live-tv pauzeren of opnemen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Verbeterde piekhelderheid en contrast

Vorig jaar worstelde de U79NQ met een matig contrast en doorsnee piekhelderheid. De U7Q Pro probeert dat duidelijk te verbeteren. Net als de voorganger gebruikt hij een VA-paneel met miniled-achtergrondverlichting, maar het aantal zones is opgetrokken van 384 naar 560 (28 x 20). In de HDR Filmmaker-modus meten we 1537 nits piekhelderheid op het 10%-venster; dat is 40 procent verbetering ten opzichte van het voorgaande model. Daartegenover haalt het volledig witte scherm maar 423 nits, en dat is dan weer 25 procent lager dan vorig jaar. Mogelijk heeft Hisense de optimalisatie gericht op speculaire highlights in plaats van algemene helderheid.

Ook het contrast is verbeterd, al blijft het eigen ANSI-contrast van het VA-paneel onveranderd op een eerder bescheiden 3190:1. Maar in de Filmmaker-modus verbetert de local dimming (in de Laag-stand) dat naar een mooie 7100:1 en zelfs 18.930:1 op eenvoudiger testpatronen. Dat is een degelijk resultaat, maar loopt nog steeds wat achter op concurrenten.

De zone-aansturing is prima, hoewel aan de leidende randen van heldere objecten een subtiele dimming zichtbaar kan zijn, vooral tegen een erg donkere achtergrond. Hogere local dimming-instellingen bieden geen substantiële contrastverbetering, maar introduceren wel merkbaar verlies van zwartdetail en onderdrukking van kleinere lichtaccenten. De voorzichtige dimming-aanpak zorgt er ook voor dat vage halo-effecten zichtbaar blijven, met name op donkere achtergronden en in HDR-content.

Door de matige kijkhoek wordt dat duidelijk zichtbaar als je te ver opzij zit. Kijk je echt bij volledige verduistering, dan kun je overwegen om de lokale dimming naar de medium-stand te schakelen. Het paneel van ons testmodel had wat beperkte uniformiteitsproblemen, waardoor soms een 'dirty screen effect' zichtbaar was bij heldere beelden. Denk eraan dat dit kan variëren tussen individuele toestellen.

HDR-content en kalibratie

Met ondersteuning voor HDR10, HDR10+, Dolby Vision IQ met Precision Detail is de U7Q Pro perfect uitgerust voor het breedste aanbod aan HDR-content. Dolby Vision IQ levert consistent de beste resultaten met uitstekende diepte en nuance. HDR10-prestaties zijn dankzij betere tonemapping duidelijk mooier dan vorig jaar. Er blijft meer contrast in het beeld en het 92% P3-kleurbereik ondersteunt rijke, verzadigde kleuren.

De HDR Tonemapping geeft een wat gemengd resultaat. Het kan witdetail en heldere kleurtinten beter zichtbaar maken, maar donkere beelden worden donkerder, terwijl heldere fragmenten helderder worden. Dat is zelden gewenst, dus het gebruik van deze instelling blijft twijfelachtig.

Zowel de SDR als de HDR Filmmaker-modus zijn redelijk goed gekalibreerd; de fouten die we opmerken zijn zelden duidelijk zichtbaar. In SDR merken we dat de grijsschaal wat naar geel uitwijkt, maar gelukkig zonder kwalijke gevolgen op huidskleuren. In HDR is het resultaat beter: de grijsschaal is neutraal, maar iets te donker terwijl kleuren dan weer vaak wat te helder zijn. Beide leveren uitstekende schaduwdetails, alleen heel donkere HDR-beelden ondervinden wat last van het beperkte contrast.

©Hisense

Beeldverwerking

De Hi-View AI Engine Pro levert prestaties die grotendeels in lijn liggen met die van de vergelijkbare modellen van vorig jaar. Dat betekent prima deinterlacing van 1080i-content en prima ruisonderdrukking voor willekeurige ruis. De prestaties met blokruis (gevolg van MPEG-compressie) blijven echter wat aan de zwakke kant. De upscaling levert mooie resultaten die weliswaar relatief zachte beelden opleveren. Je kunt de scherpte-instelling iets verhogen of met behulp van de superresolutie-instelling wat extra detail zichtbaar maken.

Hoe dan ook blijft het opletten met dvd-beelden, omdat die van relatief lage kwaliteit zijn en fouten daardoor makkelijker zichtbaar zijn. Zo kan superresolutie daar voor een overmatig uitgevlakte look zorgen, of voor onnatuurlijk scherpe randen. Voor de meeste instellingen (ruisonderdrukking, superresolutie) is de laagste stand bovendien erg voorzichtig, terwijl de medium-stand soms juist wat te sterk is.

Goede punten zijn er voor de weergave van 10 bit-gradienten, zoals in HDR-content. Die zijn mooi geleidelijk zonder duidelijke strookvorming. In SDR-content zijn zichtbare kleurstroken weg te werken met de Kleurverloop-instelling. Je kunt ook deze het best op de laagste stand zetten, ook al werkt die niet alle problemen weg. De medium stand is ook hier iets te agressief en kan detail verwijderen.

Het paneel heeft een goede bewegingsscherpte, zeker met behulp van de optie 'Hoge Verversingssnelheid', die een verversingssnelheid van 240 Hz gebruikt in ruil voor het verlies van wat verticaal detail. Het is een prima optie voor sport en mogelijk zelfs voor film, al zien we daar minder noodzaak. Vind je het schokken bij lange camerabewegingen storend, activeer dan Ultra Smooth Motion; de processor creëert dan vloeiende beweging zonder veel beeldfouten.

Stevige audio

De audioconfiguratie is wat steviger dan vorig jaar. De 2.1-opstelling is uitgebreid met twee zijwaarts gerichte luidsprekers naar een 2.1.2-configuratie. Het totale vermogen gaat daarmee van 40 naar 50 watt. De Hisense haalt flink wat volume uit dat vermogen, maar heeft moeite om de controle te bewaren als je echt veel volume vraagt. Dan hoor je vervorming en af en toe zelfs wat klanken die doen vermoeden dat het chassis trilt.

De U7Q Pro ondersteunt Dolby Atmos en DTS:X, en met de zijwaarts gerichte luidsprekers is er een goed surround-effect en beperkt hoogte-effect. De woofer zorgt voor goede basondersteuning. In deze prijsklasse vinden we de prestaties goed; die zullen voor veel mensen dan ook volstaan.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Erg druk thuisscherm

VIDAA U9 brengt een aantal veranderingen, maar blijft wel bij zijn basisprincipes. Dit 2023-artikel met een volledig overzicht van VIDAA U7 geeft aan je wat je zoal kunt verwachten. Wat is er veranderd? Het lokale aanbod aan apps groeit, zij het erg traag. HBO Max en Streamz (BE) zijn aan de lijst toegevoegd, maar NOS Live, NPO Start, Pathé Thuis, Ziggo Go, VRT Max en GoPlay ontbreken nog steeds.

Op het thuisscherm staat de lijst met apps nu onderaan; centraal in beeld staat voortaan een lijst aanbevelingen. Die heeft nu helemaal links een tegel voor de meest recent gebruikte bron en een tegel voor de ingangen. Dat zijn redelijke wijzigingen. Wat we echter storend vinden, is dat de reclame-carrousel bovenaan erg snel van item wisselt. Dat is op zich al verwarrend: wie een item in de app-lijst selecteert, ziet die twee rijen van plaats verwisselen, terwijl er onderaan nogmaals een banner met reclame de kop opsteekt. Dat zorgt ervoor dat er te veel activiteit is op het thuisscherm, zodat de gebruikservaring onrustig wordt. Hisense pusht ook heel hard zijn associatie met FIFA, ook niet echt aangenaam. Het begint op overmatige reclame te lijken.

De afstandsbediening is op wat kleine wijzigingen na overgenomen van vorig jaar. Ze is aangenaam in gebruik, vooral door de toetsen met zachte maar duidelijke aanslag. De ingebouwde oplaadbare batterij wordt gevoed door een fotovoltaïsch (zonne)paneel. Doordat dat aan de voorzijde is geplaatst, is de afstandsbediening relatief lang van vorm, maar dat stoort eigenlijk nooit.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Conclusie

De Hisense 65U7Q Pro presenteert een duidelijk beter contrast dan zijn voorganger, die op dat vlak wat onderpresteerde. Een aantal minpunten is echter wel gebleven. Zo blijft dynamische tonemapping voor HDR een lastige zaak: soms verbetert het beeld, soms verslechtert het. VIDAA U heeft een paar extra lokale apps gekregen, maar redelijk wat lokale apps zijn na meerdere jaren nog steeds niet beschikbaar. De nieuwe layout van het thuisscherm lijkt ons ook te druk; dat kan verwarrend zijn.

Op het gebied van beeldkwaliteit is er duidelijke verbetering met sterkere contrastprestaties en meer piekhelderheid. Voor HDR heb je ruime formaat-ondersteuning en prima weergave met voldoende impact. Gamers krijgen extra mogelijkheden dankzij de vier HDMI 2.1-poorten en goede bewegingsscherpte met zelfs een optie om tot 4K165 of 2K288 te gaan. De nieuwe behuizing heeft ook plaats gegeven aan een iets ruimere audio-oplossing met degelijke resultaten. De 65U7Q Pro lijkt ons goed geprijsd voor wat hij biedt, maar heeft mogelijk wel stevige concurrentie van gelijkwaardige TCL-modellen.