Privacygevoelige boodschappen noteer je niet op een papiertje dat je ergens achteloos laat rondslingeren. Maar je verstuurt ze waarschijnlijk wel via e-mail, hoewel ook dat medium helemaal niet zo veilig is. Met end-to-end-encryptie kun je je berichten wél met meer vertrouwen doorsturen. We bespreken een aantal mogelijkheden.

Tip 01: Tools en diensten

In het kader ‘E-mailprotocollen’ iets verderop in dit artikel lees je waarom het versturen van (privacygevoelige) e-mail niet echt betrouwbaar is. Wil je de inhoud van je e-mails daadwerkelijk afschermen, dan zou je de tekst in een document kunnen plaatsen dat je vervolgens lokaal versleutelt voordat je het als bijlage verstuurt. Dat kan bijvoorbeeld met het gratis EncryptOnClick of door het in een versleuteld archiefbestand onder te brengen met een tool als 7-Zip. Daarna moet je nog wel het bijbehorende wachtwoord veilig aan de ontvanger doorgeven.

Of je maakt gebruik van een gespecialiseerde maildienst als ProtonMail of Tutanota. Beide diensten zijn ook gratis te gebruiken, met enige beperkingen. Toch moet je er maar op vertrouwen dat het om betrouwbare diensten gaat, die geen achterdeuren – naar bijvoorbeeld de overheid toe – hebben ingebouwd.

©PXimport

E-mailprotocollen

©PXimport

Tip 02: CA en certificaat

Maak je liever geen gebruik van externe servers die instaan voor de versleuteling van verstuurde mails, dan kun je de installatie van je eigen digitale certificaat overwegen. Ook zo’n certificaat moet je regelen via een externe instantie, een zogenoemde certificaatautoriteit, ofwel CA, maar die partij krijgt jouw eigenlijke mails zelf nooit in handen. Een CA treedt namelijk op als een vertrouwde derde partij’ die je alleen een officieel certificaat bezorgt.

Zo’n certificaat is eigenlijk een sleutelpaar met een publieke en een privésleutel, waarbij de ene sleutel niet (zomaar) uit de andere kan worden afgeleid. De CA garandeert eigenlijk alleen dat het certificaat daadwerkelijk toebehoort aan de partij die in dat certificaat staat vermeld.

Wanneer je nu een e-mail met jouw privésleutel versleutelt, dan weet de ontvanger automatisch dat de mail daadwerkelijk van jou afkomstig is, aangezien die alleen met jouw publieke sleutel kan worden ontsleuteld. Wanneer je dit bericht voor het versturen tevens versleutelt met de publieke sleutel van de beoogde ontvanger, dan kan alleen hij je bericht ontsleutelen met zijn privésleutel. Dit is in grote lijnen hoe versleuteling van e-mail op basis van digitale certificaten werkt.

Tip 03: Aanvraag

Digital certificaten worden vooral in de bedrijfswereld gebruikt. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat zo’n certificaat doorgaans niet gratis is. We kennen slechts een paar CA’s die ook gratis certificaten uitgeeft, zoals CaCert en Actalis. Wij gaan met deze laatste aan de slag, onder meer vanwege de eenvoudige aanvraagprocedure. Houd er wel rekening mee dat je aangevraagde certificaat slechts één jaar geldig is en dat zo’n gratis certificaat uitsluitend aan je e-mailadres is gekoppeld. Er worden geen verdere identiteitscontroles gevraagd of uitgevoerd, zoals je fysieke adres of legitimatiebewijs.

Om een certificaat aan te vragen, ga je naar Actalis. In dit online formulier vul je het e-mailadres in waarmee je versleutelde berichten wilt sturen. Plaats een vinkje bij Ik ben geen robot en druk op de knop Send verification mail. Even later ontvang je een bevestigingsmail en vul je de ontvangen code in bij Verification code.

Verklaar je akkoord met de twee voorwaarden en bevestig met Submit request. Als het goed is, verschijnt nu een wachtwoord in je browser. Noteer dit goed, want je hebt dit nodig om met je certificaat aan de slag te kunnen.

©PXimport

Tip 04: Installatie

Intussen heb je nog een of twee mails ontvangen van Actalis (weliswaar in het Italiaans, maar laten vertalen via www.deepl.com doet vaak wonderen). De bijbehorende bijlage is het belangrijkste: zodra je dit zip-bestand hebt uitgepakt, zie je je certificaat in de vorm van een pfx-bestand (Personal inFormation eXchange). Dubbelklik op dit bestand om het certificaat op je systeem te installeren. De wizard Certificaat importeren neemt het nu over. 

Laat Huidige gebruiker geselecteerd en klik op Volgende (2x) om te bevestigen dat je het betreffende bestand daadwerkelijk wilt importeren. Vul het wachtwoord in dat je eerder hebt genoteerd en plaats bij voorkeur een vinkje bij Deze sleutel als exporteerbaar aanmerken […], zodat je later een back-up van je sleutelpaar kunt maken. Druk nogmaals op Volgende (2x) en bevestig met Voltooien.

©PXimport

Tip 05: Controle

De wizard meldt dat de import is gelukt, maar is dat ook zo? Dat zoek je als volgt uit. Druk op Windows-toets+R en voer certmgr.msc uit. Open de mappen Persoonlijk / Certificaten. In de certificatenlijst hoort nu ook Actalis Client Authentication CA te staan, gekoppeld aan je eerder doorgegeven e-mailadres. Het is geen slecht idee hiervan meteen een back-up te maken. Klik met rechts op dit certificaat en kies Alle taken / Exporteren. De wizard Certificaat exporteren duikt op. 

Klik op Volgende, selecteer Ja, de persoonlijke sleutel exporteren en druk weer op Volgende (2x). Geef een wachtwoord op (2x) en klik op Volgende. Bewaar het pfx-bestand bij voorkeur op een extern en veilig medium. Rond af met Voltooien en met OK.

©PXimport

Tip 06: Handtekening

Je digitale certificaat is geïnstalleerd en klaar voor gebruik. We tonen je eerst hoe je hiermee een e-mail ondertekent met je privésleutel, zodat de ontvanger (met je publieke sleutel) weet dat het daadwerkelijk van jou afkomstig is.

We nemen Microsoft Outlook als voorbeeld, vooral omdat webclients doorgaans niet overweg kunnen met zulke certificaten. Start de mailclient op en ga naar Bestand / Opties. Open de rubriek Vertrouwenscentrum en klik op Instellingen voor het Vertrouwenscentrum. Kies E-mailbeveiliging en klik op Instellingen. Druk op de bovenste knop Kiezen en op Meer keuzes. Selecteer het Actalis-certificaat en druk op OK. Herhaal dit, indien nodig, voor de onderste knop Kiezen. Vul een gepaste naam in en klik op OK (3x).

Outlook weet nu genoeg. Open een venster voor het opstellen van een nieuw bericht. Ga naar het menu Opties en druk op de knop Ondertekenen. Deze kleurt nu donkergrijs. Stuur je testbericht (bijvoorbeeld) naar jezelf. Als je dit ontvangen bericht vervolgens opent in Outlook zie je rechtsboven een rood zegelpictogram staan. Klik hierop en kies Details voor meer informatie over het certificaat. Je bericht werd met succes digitaal ondertekend.

Tip 07: Versleuteling

Ondertekenen is één zaak, versleutelen is een andere. Om een uitgaand bericht te kunnen versleutelen, heb je dus wel eerst de publieke sleutel van de beoogde ontvanger nodig. Echt moeilijk is dat niet, aangezien je die sleutel automatisch ontvangt zodra die een ondertekende mail naar je stuurt.

Dit wil je natuurlijk wel even uittesten en daar heb je dus in principe een tweede persoon voor nodig: desnoods probeer je het door zelf een tweede certificaat aan te vragen dat je dan koppelt aan een van je andere e-mailadressen.

Een versleuteld bericht verstuur je als volgt. Stel een nieuw bericht op, open het menu Opties, klik op Versleutelen / Versleutelen met S/MIME en op Ondertekenen. Verstuur je bericht. Wanneer de ontvanger dit binnenkrijgt, ziet hij rechtsboven niet alleen een rood zegel, maar tevens een hangslotje, als indicatie dat het bericht daadwerkelijk werd versleuteld. Door op dit hangslotje te klikken, krijgt hij hier meer informatie over. Outlook zal het bericht nu automatisch met de privésleutel van de ontvanger ontsleutelen, zodat hij de mail probleemloos kan lezen.

©PXimport

Tip 08: OpenPGP

Er is nog een andere manier om e-mails veilig te versleutelen: de OpenPGP-standaard (PGP staat voor Pretty Good Privacy), die eveneens werkt op basis van een sleutelpaar met een publieke en een privésleutel. In tegenstelling tot een digitaal certificaat van een CA als Actalis maak je hier zelf je certificaat.

Wij gebruiken hiervoor de gratis tool Gpg4win, die werkt met de officiële opensource-implementatie GPG oftewel GnuPG. Je vindt die op www.gpg4win.org. Druk hier op de groene knop, duid (eventueel) $0 aan als donatiebedrag en bevestig met Download. Voor macOS bestaat er een trouwens vergelijkbare tool: GPGTools.

Je start de installatie met een dubbelklik op het gedownloade programmabestand. Druk op Volgende en laat de vinkjes ongemoeid, zodat in ieder geval de onderdelen Kleopatra (de beheermodule voor je digitale certificaat) en GpgOL (plug-in om in Outlook-mails te kunnen versleutelen en ontsleutelen) alvast geïnstalleerd worden. 

Met het onderdeel GpgEx kun je ook afzonderlijke bestanden versleutelen. Dit kan handig zijn maar laten we hier verder onbesproken. Bevestig je keuze met Volgende / Installeren / Volgende. Laat het vinkje staan bij Kleopatra uitvoeren en rond af met Voltooien. Het icoontje van Kleopatra duikt nu op in het systeemvak van Windows. Start Kleopatra toch niet op, dan kan dat nog handmatig vanuit het Windows-startmenu.

©PXimport

Tip 09: Sleutelaanmaak

Klik met rechts op het Kleopatra-icoon en kies Open-certificaatbeheerder (indien die niet automatisch opstart). De bedoeling is namelijk dat je nu eerst je eigen sleutelpaar maakt. Klik hiervoor op Bestand / Nieuw sleutelpaar. Vervolgens selecteer je Een persoonlijk OpenPGP-sleutelpaar aanmaken. Houd er wel rekening mee dat je langs deze weg geen erkende CA gebruikt, maar dat je vertrouwt op (de integriteit van) je kennissen – en omgekeerd.

Vul de gevraagde gegevens in bij de velden Naam en E-mail, bij de laatste het adres waarop je versleutelde berichten wilt kunnen ontvangen. Maak eventueel meerdere sleutelparen als je over verschillende e-mailadressen beschikt. Druk op de knop Geavanceerde instellingen als je in technische details geïnteresseerd bent, zoals de gebruikte encryptie (standaard RSA 3072 bit), of als je de vervaldatum van je certificaat wilt aanpassen (standaard twee jaar). Zet bij voorkeur een vinkje bij de optie De gegenereerde sleutel met een wachtwoord beschermen en bevestig met Aanmaken. 

Vul een sterk wachtwoord in bij Passphrase (2x) en druk op OK. Na enige verwerkingstijd is je sleutelpaar gereed. In principe kun je nu al op Finish drukken, maar wij adviseren de suggestie Reservekopie van uw sleutelpaar maken op te volgen. Zo heb je toch een back-up bij de hand in het geval je sleutelpaar ooit corrupt of verloren raakt.

Open na afloop het tabblad Certificaten: het nieuwe gecreëerde sleutelpaar is toegevoegd op het tabblad Vertrouwde certificaten.

©PXimport

Tip 10: Import

Het is natuurlijk de bedoeling dat jouw kennissen versleutelde berichten naar jou kunnen versturen en omgekeerd. Daarvoor moeten ze dan wel ook zelf Gpg4win (of een compatibele tool) installeren en ook over jouw publieke sleutel beschikken. Hiermee kunnen ze berichten dan versleutelen, zodat alleen jij die met je privésleutel kunt ontsleutelen.

Je kunt je publieke sleutel bijvoorbeeld als volgt aan kennissen bezorgen.

Klik in Kleopatra op het tabblad Certificaten met rechts op je certificaat, kies Exporteren en sla het bestand public.asc op. Dit tekstbestand bezorg je vervolgens aan jouw kennissen of je kunt het zelfs publiceren op een website of een blog.

Stel, een van jouw contacten heeft dit bestand ontvangen. Ook hij start dan Kleopatra op zijn pc, waar hij Importeren kiest en naar het sleutelbestand verwijst. Hij bevestigt de vraag of hij de vingerafdruk wilt controleren met Ja en klikt vervolgens op Certificeer. Zodra hij bevestigt met het wachtwoord van zijn eigen certificaat en bevestigt met OK wordt het geïmporteerde en vertrouwde certificaat toegevoegd.

©PXimport

Tip 11: Mailencryptie

Alles is nu klaar om berichten naar die kennis versleuteld te verzenden. Start Outlook en stel een nieuw bericht op. Let er op een e-mailadres te kiezen waaraan je eerder een certificaat had gekoppeld. Vul in het Aan-veld het e-mailadres van je kennis in, evenals een onderwerp en je ‘geheime’ boodschap. Je kiest bij voorkeur een neutrale onderwerpsregel, omdat die niet samen met het eigenlijke bericht versleuteld wordt.

In de knoppenbalk van Outlook hoort nu ook de knop GpgOL zichtbaar te zijn, mogelijk verstopt onder de knop Meer opdrachten. Klik hier op het pijlknopje bovenaan en kies Beveiligen (zodat het vakje grijs kleurt). Bij het verzenden van het bericht ga je best nog even na of het juiste e-mailadres van je kennis is geselecteerd, waarna OpenPGP ervoor zorgt dat de eigenlijke tekst door een versleutelde versie wordt vervangen.

Over naar de ontvangende partij. Zodra je kennis Outlook start en het bericht opent dat je hem hebt verstuurd, wordt dat normaliter automatisch ontsleuteld, aangezien GpgOL automatisch zijn bijbehorende privésleutel opzoekt, eventueel na het intikken van zijn wachtwoord.

©PXimport

De Motorola Moto Watch Fit is een fitnesstracker met een groot scherm, waarop je naast de tijd ook je sportieve activiteiten en smartphonemeldingen kunt volgen. Motorola zegt dat je de wearable slechts eens in de twee weken hoeft op te laden. En hij kost maar 80 euro! In deze review lees je onze ervaringen met deze gadget.

De adviesprijs is een groot pluspunt van de Moto Watch Fit. Bij een bekende webwinkel kun je de fitnesstracker op moment van schrijven zelfs voor minder dan 60 euro oppikken. Voor zo'n prijs is het de vraag wat je wel en niet kunt verwachten. Nou, in elk geval een prima ontwerp. De Moto Watch Fit weegt slechts 25 gram, is waterdicht en kan ook tegen stof. Het meegeleverde stoffen groene bandje voelt wat eenvoudig aan, maar werkt naar behoren en irriteert niet. Fijn is dat Motorola adapters meelevert, zodat je een ander (eigen) bandje aan de fitnesstracker kunt bevestigen.

©Rens Blom

©Rens Blom

Het scherm van de wearable heeft een diagonaal van 1,9 inch (4,8 cm). Dat is vrij fors. De Moto Watch Fit kan daarom wat lomp ogen om een smallere pols en staat beter om een wat bredere pols. Op het grote scherm zie je de tijd, meldingen en andere informatie wel lekker duidelijk. Het scherm kan fel genoeg, oogt scherp en toont dankzij het oleddisplay mooie kleuren. We kunnen zeggen dat we positief verrast zijn door de schermkwaliteit.

©Rens Blom

App en metingen

Houd er rekening mee dat de Moto Watch Fit alleen werkt met een Android-smartphone (dat hoeft geen model van Motorola te zijn). Als je een Apple iPhone gebruikt, kun je niets met de Moto Watch Fit. Na het installeren van de Moto Watch-smartphoneapp en het verplicht aanmaken van een Motorola-account, koppel je de fitnesstracker aan je smartphone. Je kiest een wijzerplaat, stelt in welke app-meldingen wel en niet op je horlogescherm mogen verschijnen en kunt andere zaken aanpassen. De app werkt prima en geeft ook duidelijk inzicht in gezondheidsstatistieken die door het horloge verzameld zijn.

©Rens Blom

De Moto Watch Fit kan aardig wat zaken meten. Van je stappen en je slaap tot sportieve sessies, je hartslag en hoeveel calorieën je verbrandt. Veel metingen vinden we – afgezet tegen nauwkeurig bewezen wearables – goed genoeg, maar de hartslagmeter van de Watch Fit zit vaak te hoog. Gelet op het prijspunt zijn we tevreden over hoe de fitnesstracker onze gezondheid in kaart brengt, maar zoals Motorola zelf ook aangeeft: staar je er niet blind op en gebruik de wearable niet voor medische doeleinden.

©Rens Blom

Niet bellen

Dat we met een spotgoedkope gadget te maken hebben, merken we ook aan het ontbreken van sommige technische functies. Een microfoon en luidspreker ontbreken bijvoorbeeld. Je kunt dus niet bellen met de Moto Watch Fit. De wearable kan überhaupt geen geluid opnemen en ook geen geluid maken. Lekker rustig, kun je ook denken. Meldingen van bijvoorbeeld WhatsApp, je e-mail-app en andere apps kun je bekijken op het horlogescherm, maar niet beantwoorden.

©Rens Blom

Op het horloge vind je wel basale doch nuttige apps als een timer, stopwatch, ademhalingsoefeningen en wekker. Ook kun je je telefoon laten rinkelen, als je die kwijt bent. Die laatste functie werkt alleen als de telefoon en smartwatch via bluetooth met elkaar verbonden zijn.

Geweldige accuduur

De beperkte slimheid van de Moto Watch Fit in combinatie met energiezuinige onderdelen leiden tot een geweldige accuduur. Motorola schermt met een gebruikstijd tot zestien dagen en daar kunnen wij ons in vinden. Na zeven dagen gebruik is de batterij bijna 50 procent teruggelopen. Opladen doet het horloge snel via een meegeleverd kabeltje.

Motorola Moto Watch Fit kopen?

De Motorola Moto Watch Fit is een heel betaalbare kennismaking met het concept fitnesstracker en valt ook positief op met zijn lange accuduur. Zolang je verwachtingen van de slimme functies en nauwkeurigheid van sommige metingen niet te hooggespannen zijn, kun je veel plezier beleven aan dit slimme horloge.

Vakantievoorpret is heerlijk, maar inpakken is vaak een ander verhaal. Te veel, te weinig, iets vergeten of juist drie keer hetzelfde mee: het overkomt iedereen weleens. Een goede voorbereiding scheelt stress én overgewicht op het vliegveld. In dit artikel lees je welke fouten veel mensen maken bij het inpakken van hun vakantiekoffer – fouten die jij nu natuurlijk nooit meer maakt!

Lees ook: Valt de vakantie tegen? Dit is wat je kunt doen (ook achteraf!)

Of je nu met het vliegtuig of met de auto op vakantie gaat: hoe beter je koffer is ingedeeld, hoe makkelijker je alles terugvindt. Je kleding blijft netter, je hoeft minder te graaien én je houdt ruimte over voor souvenirs en andere aankopen die je mee terug naar huis wilt nemen.

Fout 1: Geen checklist gebruiken

Zonder checklist ga je af op je geheugen, en dat blijkt zelden waterdicht. In de haast of vermoeidheid vergeet je al snel iets essentieels: je oplader, een zonnebril, medicijnen of ondergoed. Een lijst geeft overzicht en rust. Je kunt er al een week van tevoren aan beginnen, zodat je tijd hebt om nog iets te kopen of te wassen. Denk in categorieën: kleding, toiletspullen, apparatuur, documenten. Ook handig: check op de dag van vertrek de lijst nog eens terwijl je je tas dichtdoet. Gebruik papier of een checklist-app, zolang je maar iets hebt om letterlijk af te vinken. Het kost je 10 minuten, maar voorkomt veel ergernis op reis.

Tip: op internet kun je op allerlei plekken inpak-checklists downloaden, bijvoorbeeld vanaf de site van de ANWB. Je geeft aan op wat voor soort vakantie je gaat (bijvoorbeeld autovakantie, vliegvakantie of kamperen) en krijgt dan een bijpassende checklist die je kunt downloaden als PDF. Je kunt die lijsten ook prima gebruiken als inspiratiebron, want ze zijn erg uitgebreid (zie Fout 2). Waarschijnlijk heb je een aantal dingen die erop staan niet echt nodig!

Fout 2: Te veel meenemen 'voor de zekerheid'

Iedereen kent het: je stopt nog snel extra kleding of schoenen in je koffer, voor het geval dat. Maar in de praktijk draag je vaak de helft niet. Die dikke trui (voor als het 's avonds afkoelt … spoiler alert: het koelt meestal minder af dan je dacht), dat derde jurkje voor 'misschien een chic diner'… het komt de hele vakantie je koffer niet uit. Kies liever voor kleding die je kunt combineren: een broek die bij meerdere tops past, een jurk die zowel overdag als 's avonds kan. Houd rekening met het klimaat, je geplande activiteiten en wasmogelijkheden op locatie. Als je toch iets mist, kun je het vaak ook ter plekke kopen.

©Mike Watson Images Limited

Fout 3: Vloeistoffen niet apart verpakken

Shampooflesjes, zonnebrand of vloeibare make-up die los tussen je spullen zitten, vormen een risico. Door drukverschillen tijdens de vlucht of simpelweg een loszittend dopje, kan de inhoud gaan lekken. Resultaat: vlekken in je kleding, beschadigde souvenirs of andere schade. Stop vloeistoffen daarom altijd in een aparte toilettas of een afsluitbaar plastic zakje. Reisflesjes met kliksluiting zijn compacter en beter af te sluiten. Zet doppen stevig vast en gebruik een extra stukje plakband als je twijfelt of ze echt goed dicht zitten.

Fout 4: Schoenen los tussen je kleding stoppen

Schoenen zijn stug, onhandig van vorm en vaak ook vies. Als je ze los tussen je kleding stopt, kunnen ze vlekken veroorzaken of je nette kleding kreuken. Beter: stop ze in een plastic zak of speciale schoenenzak en plaats ze onderin je koffer, bij de wieltjes. Zo vormen ze een stabiele basis en blijven andere spullen beschermd. Vul de schoenen met sokken, ondergoed of kleine accessoires: dat bespaart ruimte en houdt de schoenen in vorm. Neem maximaal twee paar mee (naast het paar dat je aan hebt): één comfortabel en één geschikt voor het weer of een nette gelegenheid.

Fout 5: Geen ruimte overlaten voor souvenirs of aankopen

Op vakantie koop je vaak meer dan je van plan was: kleding, lekkernijen, lokale producten of cadeautjes. Als je je koffer op de heenweg al helemaal volstouwt, past dat er niet meer bij. Gevolg: stress bij het inpakken en overbagage (ja, dat is een woord). Vooral als je gaat vliegen moet je flink bijbetalen voor elke extra kilo gewicht die niet binnen de normaal geboekte ruimbagage valt. Laat daarom bewust ruimte over in je koffer. Je hebt speciale kofferorganizers, packing cubes genoemd. Dat zijn rechthoekige zakjes van stof met ritsen die je in je koffer gebruikt om verschillende soorten kleding gescheiden en compact op te bergen - bijvoorbeeld één cube voor ondergoed, één voor shirts en één voor broeken. Zorg er op de heenweg voor dat je er eentje leeg laat, voor de terugreis. En: moet echt álles mee terug naar huis? Een fles shampoo waar nog maar een bodempje in zit, die teenslippers die na al dat flaneren echt helemaal versleten zijn: sommige dingen kun je eigenlijk het beste weggooien op je vakantieadres.

Reis je met de auto? Zorg dan dat je een of twee stevige extra tassen bij je hebt. Je hoeft dan niet je koffer propvol te doen, maar kunt toch alles wat je wilt mee terug naar huis nemen. Ook handig, vooral als je etenswaren meeneemt: een elektrische koelbox die op de sigarettenaansteker kan.

©nito

Fout 6: Kleding niet slim oprollen of verdelen

Veel mensen vouwen hun kleding zoals thuis in de kast: netjes opgestapeld. Maar in een koffer werkt dat onhandig. Vouwen leidt sneller tot kreukels, en opgestapelde kleding maakt het zoeken lastig. Door kleding op te rollen blijft het gladder én neemt het minder ruimte in. Je ziet bovendien in één oogopslag wat je bij je hebt. Wil je het nog georganiseerder aanpakken? Gebruik packing cubes of ziplockzakken om kleding per soort, dag of activiteit in te delen. Zo pak je snel uit en houd je je koffer overzichtelijk.

Fout 7: Geen rekening houden met handbagageregels

Reis je alleen met handbagage, dan gelden er strikte regels. Niet alleen qua afmetingen en gewicht, maar ook voor wat je wel of niet mag meenemen. Zo mogen vloeistoffen alleen in verpakkingen van maximaal 100 ml, en moeten ze samen in één hersluitbaar doorzichtig zakje van maximaal 1 liter passen. Elektronica moet apart getoond worden bij de beveiliging. Controleer daarom vóór vertrek de regels van je luchtvaartmaatschappij, want die verschillen per maatschappij. Een klein verschil in formaat of gewicht kan er al voor zorgen dat je moet bijbetalen of dat je toch op ruimbagage aangewezen bent.

Fout 8: Zware spullen bovenop leggen

Zware items horen onderin je koffer, bij de wielen. Als je ze bovenop legt – denk aan boeken, toilettassen of elektronische apparaten – ligt het gewicht op je kleding. Dat veroorzaakt vouwen en kreukels, en maakt je koffer ook instabiel tijdens het rollen. Leg zwaardere spullen dus eerst in de koffer, plat en dicht bij de wieltjes. Daarbovenop leg je de lichtere kleding. Zo blijft je bagage beter in balans en komt alles netter aan. Reis je met handbagage? Dan geldt dit nog meer, omdat je tas vaak rechtop in het bagagevak staat.

📸 Handzame camera's voor je vakantiefoto's