Een dualboot-systeem, waarbij je Ubuntu naast je Windows-systeem installeert, is zo gepiept. Ubuntu gaat er echter vanuit dat je de Linux-distributie op dezelfde schijf als Windows wilt plaatsen. Wat als je twee schijven in je computer hebt? Dan moet je goed weten waarmee je bezig bent.

01 Opstartvolgorde in BIOS

©PXimport

Als eerste leggen we in het BIOS de juiste opstartvolgorde van je schijven vast. Eerst de optische drive of de usb-stick waarvan je Ubuntu installeert, vervolgens de harde schijf waarop je Ubuntu wilt installeren, en als derde de harde schijf waarop Windows staat. Dat zorgt ervoor dat niet alleen de installatie vlot start, maar ook dat je na de installatie het bootmenu van Ubuntu te zien krijgt met de keuze tussen Ubuntu en Windows. Gebruik je een usb-stick, steek die dan eerst in de computer voordat je de opstartvolgorde in je BIOS aanpast.

02 Ubuntu opstarten

©PXimport

We hebben een medium (optartbare cd of usb-stick) met de installatiebestanden van Ubuntu nodig. Een cd maak je door het iso-bestand van www.ubuntu.com te downloaden en te branden. Hier lees je hoe je een opstartbare usb-stick maakt. Start nu op vanaf het zojuist gemaakte medium. Je krijgt het bureaublad van Ubuntu. Kies links als taal Nederlands. Klik dan op Ubuntu installeren. Onderaan zie je aan de bolletjes hoe ver je in de installatie bent. Weet je nog niet zeker of Ubuntu iets voor je is, klik dan op Ubuntu uitproberen.

03 Voorbereiding

©PXimport

In de volgende stap controleert het installatieprogramma of je computer aan een aantal basisvereisten voldoet om de installatie tot een goed einde te brengen: je hebt voldoende vrije schijfruimte nodig, je computer moet op een stroomvoorziening aangesloten zijn (anders zit je met een onvolledige installatie als de batterij van je laptop leeg raakt) en je moet verbonden zijn met internet. Vink zowel Updates downloaden tijdens de installatie aan als Deze programma's van derden installeren. Met het laatste vinkje kun je onmiddellijk na installatie mp3's en Flash-video's afspelen. Klik dan op Verder.

©PXimport

C:, D:, E:, Z:

In Windows heten de partities van je harde schijven en andere opslagmedia C:, D:, E: enzovoort tot en met Z:. De schijfletters A: en B: zijn historisch gezien gereserveerd voor diskettestations en worden dus niet meer gebruikt. De partitie van het Windows-systeem dat je draait, heet altijd C:. D: en E: worden vaak aan eventuele dvd- of cd-drom-drives toegekend, maar dat hoeft niet. Netwerkschijven krijgen vaak schijfletters aan het eind van het alfabet.

sda1, sdb5, mmcblk0p1, sr0

In Linux krijgen partities geen opeenvolgende letters, maar complexere namen. Moderne schijven, inclusief SATA-schijven, SSD's en usb-sticks, krijgen de namen sda, sdb, sdc enzovoort. Een SD-kaartje dat je in een kaartlezer steekt, krijgt een naam als mmcblk0. Voor een partitie voeg je een nummer aan de schijf toe, bijvoorbeeld sda1, en bij SD-kaartjes komt er nog een p voor, zoals mmcblk0p1. Een optische drive krijgt nog een andere naam, bijvoorbeeld sr0.

04 Installatietype

©PXimport

Het volgende scherm is wat misleidend. Ubuntu merkt dat er Windows op één van je harde schijven staat en stelt voor om Ubuntu daarnaast te installeren. Als je die standaardoptie kiest, komt Ubuntu echter op dezelfde schijf als Windows terecht. De volgende optie is om Windows door Ubuntu te vervangen, maar dat willen we ook niet. Beide opties gaan er vanuit dat je maar één harde schijf in je computer hebt zitten. Kies hier dus voor Iets anders en klik op Verder. Daardoor krijg je de volledige vrijheid over de schijven en partities die je voor Ubuntu wilt inzetten.

05 Partitionering

©PXimport

Je krijgt nu de partities op je twee harde schijven te zien. Identificeer je Windows-schijf aan de hand van de grootte en de aanwezige partities. Op de andere schijf staan misschien ook partities, bijvoorbeeld als je je Windows-schijf gekloond hebt. Verwijder die dan door ze een voor een te selecteren en op de minknop (-) links te klikken. Indien de schijf nog geen partities bevat, selecteer ze dan en klik op Nieuwe partitietabel. Klik daarna op Verder, waarna er onder de schijf vrije ruimte komt te staan met de volledige capaciteit van de schijf.

06 Rootpartitie

©PXimport

We gaan nu twee partities aanmaken op de schijf. Selecteer dus de vrije ruimte op de schijf en klik op het plusteken (+) links. Kies als grootte de beschikbare ruimte die Ubuntu voorstelt, minus de grootte van je RAM. Als type kies je de standaardkeuze Primair en als locatie Begin van deze ruimte. Bij Gebruiken als behoud je de standaardkeuze Ext4 loggend bestandssysteem. Daarna kies je bij het aankoppelpunt /. Klik op OK, waarna Ubuntu hiervan je rootpartitie maakt.

07 Wisselgeheugen

©PXimport

Voor de tweede partitie selecteer je nog eens de vrije ruimte op de schijf en klik je weer op het plusteken. Als grootte wordt de nog beschikbare ruimte voorgesteld, die dus overeenkomt met de grootte van je RAM. Dat is nodig omdat we deze partitie als wisselgeheugen (swap) gaan initialiseren: die wordt tijdelijk gebruikt als je RAM vol is. Je volledige RAM wordt ook op het wisselgeheugen gekopieerd als je je computer in de pauzestand zet. Kies als type Primair en bij Gebruiken als neem je Wisselgeheugen. Klik op OK.

08 Opstartlader

©PXimport

Wees gerust: de wijzigingen die je tot nu toe hebt gedaan, werden niet onmiddellijk doorgevoerd. Ze zijn altijd terug te draaien door op Ongedaan maken te klikken, handig als je per ongeluk de verkeerde schijf hebt geselecteerd, of van gedachten bent veranderd. Tot slot moeten we nog een schijf of partitie kiezen waarin de opstartlader (boot loader) komt te staan. Kies hier de schijf die je in je BIOS als eerste harde schijf (HD of SSD) in de opstartvolgorde hebt ingesteld. Denk nog eens goed na of je alles correct hebt gekozen en klik dan op Installeer nu.

09 Tijdzone

©PXimport

De installatie begint nu op de achtergrond: nu is er echt geen weg meer terug. Je schijf wordt gepartitioneerd zoals je in de vorige stap gekozen hebt, er wordt een ext4-bestandssysteem aangemaakt waarop je Ubuntu-installatie komt en een wisselgeheugen. Ook de opstartlader wordt op de juiste plaats gezet. Daarna begint Ubuntu alle software te installeren. Terwijl de installatie aan de gang is, krijg je nog enkele configuratiestappen te zien. Eerst kies je je tijdzone, die standaard al correct ingevuld staat als je computer tijdens de installatie een internetverbinding heeft. Klik daarna op Verder.

10 Toetsenbordindeling

©PXimport

In de volgende stap komt de toetsenbordindeling. Afhankelijk van je taal en tijdzone stelt Ubuntu al een toetsenbordindeling voor, die waarschijnlijk correct is. Maar je kunt ze hier nog veranderen, bijvoorbeeld als je een speciale indeling gebruikt. Typ in het tekstveld onderaan wat toetsen in om te zien of de gekozen indeling overeenkomt met je toetsenbord. Weet je helemaal niet welke indeling je toetsenbord heeft, klik dan op Toetsenbordindeling vaststellen. Je krijgt dan enkele vragen om specifieke toetsen in te typen, waaruit Ubuntu je indeling afleidt. Klik daarna op Verder.

11 Gebruiker

©PXimport

In de laatste stap krijg je de vraag om een gebruiker aan te maken. Voer hier je naam in, de naam die je aan je computer geeft en een gebruikersnaam. Kies ook een wachtwoord en geef in het tekstveld eronder een tweede keer je wachtwoord in ter bevestiging. Ubuntu toont je of je wachtwoord sterk genoeg is. Als er Kort wachtwoord of Redelijk wachtwoord staat, maak je wachtwoord dan complexer tot er Goed wachtwoord staat. Vink tot slot Versleutel mijn persoonlijke map aan als je encryptie voor je persoonlijke bestanden wilt gebruiken. Klik op Verder.

12 Installeren

©PXimport

Tot de installatie voltooid is, krijg je een slideshow te zien met wat uitleg over de mogelijkheden van Ubuntu. Onderaan toont een voortgangsbalk hoeveel werk er nog is en krijg je in korte beschrijvingen een update over de taken die het installatieprogramma momenteel aan het uitvoeren is. Klik je op het omgekeerde driehoekje ernaast, dan krijg je een klein terminalvenster te zien met de uitgevoerde opdrachten. Als je het interessant vindt, kun je hierin ook scrollen om te controleren of alles goed verlopen is.

13 Installatie voltooid

©PXimport

Zodra de installatie voltooid is, krijg je hiervan een melding. Klik op Nu herstarten. De live-cd sluit dan af en herstart de computer. Vergeet niet de cd-rom uit de lade te halen of de usb-stick uit de computer te trekken, want anders start je computer opnieuw vanaf het installatiemedium op. Als je computer nu je vertrouwde Windows opstart, dan heb je de verkeerde opstartvolgorde van je schijven ingesteld. Herstart dan je computer, ga terug naar de instellingen in je BIOS en plaats de andere schijf eerst.

14 Opstartmenu

©PXimport

Als alles goed is verlopen, krijg je bij het opstarten het opstartmenu van Ubuntu te zien. Als eerste optie staat er Ubuntu, dat automatisch opgestart wordt als je niet binnen de 10 seconden een andere keuze maakt. Met de pijltjestoetsen selecteer je de andere opties. Je Windows-installatie van de andere schijf staat doorgaans onderaan. Selecteer een optie en druk op Enter om het besturingssysteem op te starten. Heb je per ongeluk je computer opgestart en wil je hem gelijk weer uit, druk dan de toets C in, typ daarna halt en bevestig met Enter om de computer uit te schakelen.

15 Aanmelden

©PXimport

Heb je Ubuntu in het opstartmenu gekozen, dan krijg je na een tijdje het aanmeldvenster van de Linux-distributie te zien. Je gebruikersnaam is al geselecteerd, dus je hoeft enkel maar je wachtwoord in te typen en op Enter te drukken. Je wordt nu aangemeld en krijgt het Ubuntu-bureaublad te zien met links de starter met een aantal icoontjes van belangrijke programma's. Klik rechtsboven op het radertje om je computer in de pauzestand te zetten, uit te schakelen of te herstarten.

16 Grub Customizer

©PXimport

Het opstartmenu ziet er wat saai uit en misschien bevalt de volgorde van de besturingssystemen in het menu je niet. Daarom installeren we het programma Grub Customizer om dit menu aan te passen. Klik op het bovenste icoontje in de starter links, typ terminal in en klik dan op het programma Terminalvenster. Typ achtereenvolgens de volgende opdrachten in: sudo add-apt-repository ppa:danielrichter2007/grub-customizer, sudo apt-get update en sudo apt-get install grub-customizer. Voer je wachtwoord in en druk op Enter als daarom gevraagd wordt.

17 Lijstconfiguratie

©PXimport

Na installatie klik je weer op het bovenste icoontje in de starter, typ je grub in en klik je op het icoontje van Grub Customizer. Geef je wachtwoord in en klik op Authenticeren. Daarna krijg je in het tabblad Lijstconfiguratie de opties te zien die het opstartmenu je bij het opstarten toont. Om de volgorde van de opties in het menu te wijzigen, selecteer je en optie en klik je dan op de pijltjes. Een optie een andere naam geven is ook mogelijk: rechtsklik erop, kies Hernoemen en typ de nieuwe naam in.

18 Algemene instellingen

©PXimport

In het tabblad Algemene instellingen kies je bovenaan welke optie er standaard opgestart wordt. Kies je vorige opgestarte opstartkeuze, dan onthoudt het opstartmenu welke optie je kiest. Als je bijvoorbeeld vaak na elkaar hetzelfde besturingssysteem gebruikt, stel dit dan zo in. Daardoor hoef je geen andere optie met de pijltjestoetsen te kiezen, zelfs als het besturingssysteem niet als bovenste in de lijst staat. In dit tabblad verander je ook hoelang het opstartmenu wacht voor de standaardkeuze opgestart wordt.

19 Weergave-instellingen

©PXimport

In het tabblad Weergave-instellingen pas je aan hoe het opstartmenu eruit ziet. Kies uit de lijsten de kleuren van normale en geaccentueerde letters. Onderaan kies je een achtergrondafbeelding. Je installeert een lijst met voorbeeldafbeeldingen door een Terminalvenster te openen en de opdracht sudo apt-get install grub2-splashimages uit te voeren. Daarna klik je in Grub Customizer onder Achtergrondafbeelding en navigeer je naar Computer en dan /usr/share/images/grub/ om een afbeelding te kiezen. Klik op Openen om de afbeelding te selecteren.

20 Thema downloaden

©PXimport

Er bestaan ook kant-en-klare thema's die een achtergrondafbeelding en letterkleuren bevatten. Ze zijn te downloaden op deze of deze website. Zoek daar op grub2, kies een thema dat om meer informatie te zien en klik op download. Sla het bestand op, open een Terminalvenster en ga naar de juiste map met de opdracht cd Downloads. Pak het bestand uit met tar xvzf naamvanbestand.tar.gz, waarbij je de juiste bestandsnaam gebruikt. Voer dan cd naamvandirectory uit en tot slot de opdracht sudo ./install.sh om het thema te installeren.

21 Thema kiezen

©PXimport

Open dan opnieuw Grub Customizer en klik op het menu naast Thema. Als alles goed gaat, verschijnt je nieuw geïnstalleerde thema in dat menu. Klik erop om het te selecteren en klik daarna op de knop Opslaan linksboven. Grub Customizer genereert nu het opstartmenu opnieuw met gebruik van het thema. Als je je computer nu herstart, word je begroet met een heel wat kleurrijker opstartmenu. Je kunt op elk moment een ander thema kiezen of teruggaan naar je eigen achtergrondafbeelding en kleuren door in Grub Customizer iets anders te kiezen.

©PXimport

Opstartlader repareren

Als er iets is misgelopen bij het installeren van de opstartlader en je daardoor je Linux- (en je Windows-)systeem niet meer kunt opstarten, hoef je niet in paniek te raken. Start je computer opnieuw op van je Ubuntu-installatiemedium. Kies dan voor Ubuntu uitproberen en installeer het programma Boot Repair, voer het uit en klik op Recommended repair. Schrijf de url die je daarna te zien krijgt op. Herstart je computer om te zien of de reparatie gelukt is. Indien niet, toon de url dan aan iemand met kennis van zaken.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.