Een dualboot-systeem, waarbij je Ubuntu naast je Windows-systeem installeert, is zo gepiept. Ubuntu gaat er echter vanuit dat je de Linux-distributie op dezelfde schijf als Windows wilt plaatsen. Wat als je twee schijven in je computer hebt? Dan moet je goed weten waarmee je bezig bent.

01 Opstartvolgorde in BIOS

©PXimport

Als eerste leggen we in het BIOS de juiste opstartvolgorde van je schijven vast. Eerst de optische drive of de usb-stick waarvan je Ubuntu installeert, vervolgens de harde schijf waarop je Ubuntu wilt installeren, en als derde de harde schijf waarop Windows staat. Dat zorgt ervoor dat niet alleen de installatie vlot start, maar ook dat je na de installatie het bootmenu van Ubuntu te zien krijgt met de keuze tussen Ubuntu en Windows. Gebruik je een usb-stick, steek die dan eerst in de computer voordat je de opstartvolgorde in je BIOS aanpast.

02 Ubuntu opstarten

©PXimport

We hebben een medium (optartbare cd of usb-stick) met de installatiebestanden van Ubuntu nodig. Een cd maak je door het iso-bestand van www.ubuntu.com te downloaden en te branden. Hier lees je hoe je een opstartbare usb-stick maakt. Start nu op vanaf het zojuist gemaakte medium. Je krijgt het bureaublad van Ubuntu. Kies links als taal Nederlands. Klik dan op Ubuntu installeren. Onderaan zie je aan de bolletjes hoe ver je in de installatie bent. Weet je nog niet zeker of Ubuntu iets voor je is, klik dan op Ubuntu uitproberen.

03 Voorbereiding

©PXimport

In de volgende stap controleert het installatieprogramma of je computer aan een aantal basisvereisten voldoet om de installatie tot een goed einde te brengen: je hebt voldoende vrije schijfruimte nodig, je computer moet op een stroomvoorziening aangesloten zijn (anders zit je met een onvolledige installatie als de batterij van je laptop leeg raakt) en je moet verbonden zijn met internet. Vink zowel Updates downloaden tijdens de installatie aan als Deze programma's van derden installeren. Met het laatste vinkje kun je onmiddellijk na installatie mp3's en Flash-video's afspelen. Klik dan op Verder.

©PXimport

C:, D:, E:, Z:

In Windows heten de partities van je harde schijven en andere opslagmedia C:, D:, E: enzovoort tot en met Z:. De schijfletters A: en B: zijn historisch gezien gereserveerd voor diskettestations en worden dus niet meer gebruikt. De partitie van het Windows-systeem dat je draait, heet altijd C:. D: en E: worden vaak aan eventuele dvd- of cd-drom-drives toegekend, maar dat hoeft niet. Netwerkschijven krijgen vaak schijfletters aan het eind van het alfabet.

sda1, sdb5, mmcblk0p1, sr0

In Linux krijgen partities geen opeenvolgende letters, maar complexere namen. Moderne schijven, inclusief SATA-schijven, SSD's en usb-sticks, krijgen de namen sda, sdb, sdc enzovoort. Een SD-kaartje dat je in een kaartlezer steekt, krijgt een naam als mmcblk0. Voor een partitie voeg je een nummer aan de schijf toe, bijvoorbeeld sda1, en bij SD-kaartjes komt er nog een p voor, zoals mmcblk0p1. Een optische drive krijgt nog een andere naam, bijvoorbeeld sr0.

04 Installatietype

©PXimport

Het volgende scherm is wat misleidend. Ubuntu merkt dat er Windows op één van je harde schijven staat en stelt voor om Ubuntu daarnaast te installeren. Als je die standaardoptie kiest, komt Ubuntu echter op dezelfde schijf als Windows terecht. De volgende optie is om Windows door Ubuntu te vervangen, maar dat willen we ook niet. Beide opties gaan er vanuit dat je maar één harde schijf in je computer hebt zitten. Kies hier dus voor Iets anders en klik op Verder. Daardoor krijg je de volledige vrijheid over de schijven en partities die je voor Ubuntu wilt inzetten.

05 Partitionering

©PXimport

Je krijgt nu de partities op je twee harde schijven te zien. Identificeer je Windows-schijf aan de hand van de grootte en de aanwezige partities. Op de andere schijf staan misschien ook partities, bijvoorbeeld als je je Windows-schijf gekloond hebt. Verwijder die dan door ze een voor een te selecteren en op de minknop (-) links te klikken. Indien de schijf nog geen partities bevat, selecteer ze dan en klik op Nieuwe partitietabel. Klik daarna op Verder, waarna er onder de schijf vrije ruimte komt te staan met de volledige capaciteit van de schijf.

06 Rootpartitie

©PXimport

We gaan nu twee partities aanmaken op de schijf. Selecteer dus de vrije ruimte op de schijf en klik op het plusteken (+) links. Kies als grootte de beschikbare ruimte die Ubuntu voorstelt, minus de grootte van je RAM. Als type kies je de standaardkeuze Primair en als locatie Begin van deze ruimte. Bij Gebruiken als behoud je de standaardkeuze Ext4 loggend bestandssysteem. Daarna kies je bij het aankoppelpunt /. Klik op OK, waarna Ubuntu hiervan je rootpartitie maakt.

07 Wisselgeheugen

©PXimport

Voor de tweede partitie selecteer je nog eens de vrije ruimte op de schijf en klik je weer op het plusteken. Als grootte wordt de nog beschikbare ruimte voorgesteld, die dus overeenkomt met de grootte van je RAM. Dat is nodig omdat we deze partitie als wisselgeheugen (swap) gaan initialiseren: die wordt tijdelijk gebruikt als je RAM vol is. Je volledige RAM wordt ook op het wisselgeheugen gekopieerd als je je computer in de pauzestand zet. Kies als type Primair en bij Gebruiken als neem je Wisselgeheugen. Klik op OK.

08 Opstartlader

©PXimport

Wees gerust: de wijzigingen die je tot nu toe hebt gedaan, werden niet onmiddellijk doorgevoerd. Ze zijn altijd terug te draaien door op Ongedaan maken te klikken, handig als je per ongeluk de verkeerde schijf hebt geselecteerd, of van gedachten bent veranderd. Tot slot moeten we nog een schijf of partitie kiezen waarin de opstartlader (boot loader) komt te staan. Kies hier de schijf die je in je BIOS als eerste harde schijf (HD of SSD) in de opstartvolgorde hebt ingesteld. Denk nog eens goed na of je alles correct hebt gekozen en klik dan op Installeer nu.

09 Tijdzone

©PXimport

De installatie begint nu op de achtergrond: nu is er echt geen weg meer terug. Je schijf wordt gepartitioneerd zoals je in de vorige stap gekozen hebt, er wordt een ext4-bestandssysteem aangemaakt waarop je Ubuntu-installatie komt en een wisselgeheugen. Ook de opstartlader wordt op de juiste plaats gezet. Daarna begint Ubuntu alle software te installeren. Terwijl de installatie aan de gang is, krijg je nog enkele configuratiestappen te zien. Eerst kies je je tijdzone, die standaard al correct ingevuld staat als je computer tijdens de installatie een internetverbinding heeft. Klik daarna op Verder.

10 Toetsenbordindeling

©PXimport

In de volgende stap komt de toetsenbordindeling. Afhankelijk van je taal en tijdzone stelt Ubuntu al een toetsenbordindeling voor, die waarschijnlijk correct is. Maar je kunt ze hier nog veranderen, bijvoorbeeld als je een speciale indeling gebruikt. Typ in het tekstveld onderaan wat toetsen in om te zien of de gekozen indeling overeenkomt met je toetsenbord. Weet je helemaal niet welke indeling je toetsenbord heeft, klik dan op Toetsenbordindeling vaststellen. Je krijgt dan enkele vragen om specifieke toetsen in te typen, waaruit Ubuntu je indeling afleidt. Klik daarna op Verder.

11 Gebruiker

©PXimport

In de laatste stap krijg je de vraag om een gebruiker aan te maken. Voer hier je naam in, de naam die je aan je computer geeft en een gebruikersnaam. Kies ook een wachtwoord en geef in het tekstveld eronder een tweede keer je wachtwoord in ter bevestiging. Ubuntu toont je of je wachtwoord sterk genoeg is. Als er Kort wachtwoord of Redelijk wachtwoord staat, maak je wachtwoord dan complexer tot er Goed wachtwoord staat. Vink tot slot Versleutel mijn persoonlijke map aan als je encryptie voor je persoonlijke bestanden wilt gebruiken. Klik op Verder.

12 Installeren

©PXimport

Tot de installatie voltooid is, krijg je een slideshow te zien met wat uitleg over de mogelijkheden van Ubuntu. Onderaan toont een voortgangsbalk hoeveel werk er nog is en krijg je in korte beschrijvingen een update over de taken die het installatieprogramma momenteel aan het uitvoeren is. Klik je op het omgekeerde driehoekje ernaast, dan krijg je een klein terminalvenster te zien met de uitgevoerde opdrachten. Als je het interessant vindt, kun je hierin ook scrollen om te controleren of alles goed verlopen is.

13 Installatie voltooid

©PXimport

Zodra de installatie voltooid is, krijg je hiervan een melding. Klik op Nu herstarten. De live-cd sluit dan af en herstart de computer. Vergeet niet de cd-rom uit de lade te halen of de usb-stick uit de computer te trekken, want anders start je computer opnieuw vanaf het installatiemedium op. Als je computer nu je vertrouwde Windows opstart, dan heb je de verkeerde opstartvolgorde van je schijven ingesteld. Herstart dan je computer, ga terug naar de instellingen in je BIOS en plaats de andere schijf eerst.

14 Opstartmenu

©PXimport

Als alles goed is verlopen, krijg je bij het opstarten het opstartmenu van Ubuntu te zien. Als eerste optie staat er Ubuntu, dat automatisch opgestart wordt als je niet binnen de 10 seconden een andere keuze maakt. Met de pijltjestoetsen selecteer je de andere opties. Je Windows-installatie van de andere schijf staat doorgaans onderaan. Selecteer een optie en druk op Enter om het besturingssysteem op te starten. Heb je per ongeluk je computer opgestart en wil je hem gelijk weer uit, druk dan de toets C in, typ daarna halt en bevestig met Enter om de computer uit te schakelen.

15 Aanmelden

©PXimport

Heb je Ubuntu in het opstartmenu gekozen, dan krijg je na een tijdje het aanmeldvenster van de Linux-distributie te zien. Je gebruikersnaam is al geselecteerd, dus je hoeft enkel maar je wachtwoord in te typen en op Enter te drukken. Je wordt nu aangemeld en krijgt het Ubuntu-bureaublad te zien met links de starter met een aantal icoontjes van belangrijke programma's. Klik rechtsboven op het radertje om je computer in de pauzestand te zetten, uit te schakelen of te herstarten.

16 Grub Customizer

©PXimport

Het opstartmenu ziet er wat saai uit en misschien bevalt de volgorde van de besturingssystemen in het menu je niet. Daarom installeren we het programma Grub Customizer om dit menu aan te passen. Klik op het bovenste icoontje in de starter links, typ terminal in en klik dan op het programma Terminalvenster. Typ achtereenvolgens de volgende opdrachten in: sudo add-apt-repository ppa:danielrichter2007/grub-customizer, sudo apt-get update en sudo apt-get install grub-customizer. Voer je wachtwoord in en druk op Enter als daarom gevraagd wordt.

17 Lijstconfiguratie

©PXimport

Na installatie klik je weer op het bovenste icoontje in de starter, typ je grub in en klik je op het icoontje van Grub Customizer. Geef je wachtwoord in en klik op Authenticeren. Daarna krijg je in het tabblad Lijstconfiguratie de opties te zien die het opstartmenu je bij het opstarten toont. Om de volgorde van de opties in het menu te wijzigen, selecteer je en optie en klik je dan op de pijltjes. Een optie een andere naam geven is ook mogelijk: rechtsklik erop, kies Hernoemen en typ de nieuwe naam in.

18 Algemene instellingen

©PXimport

In het tabblad Algemene instellingen kies je bovenaan welke optie er standaard opgestart wordt. Kies je vorige opgestarte opstartkeuze, dan onthoudt het opstartmenu welke optie je kiest. Als je bijvoorbeeld vaak na elkaar hetzelfde besturingssysteem gebruikt, stel dit dan zo in. Daardoor hoef je geen andere optie met de pijltjestoetsen te kiezen, zelfs als het besturingssysteem niet als bovenste in de lijst staat. In dit tabblad verander je ook hoelang het opstartmenu wacht voor de standaardkeuze opgestart wordt.

19 Weergave-instellingen

©PXimport

In het tabblad Weergave-instellingen pas je aan hoe het opstartmenu eruit ziet. Kies uit de lijsten de kleuren van normale en geaccentueerde letters. Onderaan kies je een achtergrondafbeelding. Je installeert een lijst met voorbeeldafbeeldingen door een Terminalvenster te openen en de opdracht sudo apt-get install grub2-splashimages uit te voeren. Daarna klik je in Grub Customizer onder Achtergrondafbeelding en navigeer je naar Computer en dan /usr/share/images/grub/ om een afbeelding te kiezen. Klik op Openen om de afbeelding te selecteren.

20 Thema downloaden

©PXimport

Er bestaan ook kant-en-klare thema's die een achtergrondafbeelding en letterkleuren bevatten. Ze zijn te downloaden op deze of deze website. Zoek daar op grub2, kies een thema dat om meer informatie te zien en klik op download. Sla het bestand op, open een Terminalvenster en ga naar de juiste map met de opdracht cd Downloads. Pak het bestand uit met tar xvzf naamvanbestand.tar.gz, waarbij je de juiste bestandsnaam gebruikt. Voer dan cd naamvandirectory uit en tot slot de opdracht sudo ./install.sh om het thema te installeren.

21 Thema kiezen

©PXimport

Open dan opnieuw Grub Customizer en klik op het menu naast Thema. Als alles goed gaat, verschijnt je nieuw geïnstalleerde thema in dat menu. Klik erop om het te selecteren en klik daarna op de knop Opslaan linksboven. Grub Customizer genereert nu het opstartmenu opnieuw met gebruik van het thema. Als je je computer nu herstart, word je begroet met een heel wat kleurrijker opstartmenu. Je kunt op elk moment een ander thema kiezen of teruggaan naar je eigen achtergrondafbeelding en kleuren door in Grub Customizer iets anders te kiezen.

©PXimport

Opstartlader repareren

Als er iets is misgelopen bij het installeren van de opstartlader en je daardoor je Linux- (en je Windows-)systeem niet meer kunt opstarten, hoef je niet in paniek te raken. Start je computer opnieuw op van je Ubuntu-installatiemedium. Kies dan voor Ubuntu uitproberen en installeer het programma Boot Repair, voer het uit en klik op Recommended repair. Schrijf de url die je daarna te zien krijgt op. Herstart je computer om te zien of de reparatie gelukt is. Indien niet, toon de url dan aan iemand met kennis van zaken.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.