Normaal gesproken start je pc op vanaf een interne harde schijf. Het is ook mogelijk je pc van een dvd of zelfs van een usb-stick te starten. Er zijn scenario's die zo'n alternatieve opstartmethode zinvol maken. In een vijfdelige reeks gaan we op deze scenario's in. In deel 1 pakken we malware aan.

Nagenoeg elke moderne computer kan van uiteenlopende media opstarten, zoals een cd/dvd of een usb-stick. Wij kiezen voor een usb-stick omdat deze herschrijfbaar, robuuster, duurzamer en sneller is. Bovendien hebben niet alle computers nog een cd/dvd-station (denk aan netbooks). Maar waarom zou je een pc willen opstarten van een medium als een usb-stick?

Opstarten vanaf usb-stick

Daar kunnen we verschillende redenen voor bedenken. Zo kan het gebeuren dat je een malware-infectie op je systeem vermoedt, maar dat je virusscanner niets verdachts aantreft of niet meer functioneert. Een mogelijke verklaring is dat de malware al actief is zodra je Windows opstart. Antivirussoftware opstarten vanuit een schoon systeem (zoals een besturingssysteem op een usb-stick) biedt dan uitkomst.

Een ander scenario: om een of andere reden wil Windows niet meer opstarten, zodat ook je gegevens niet langer bereikbaar zijn. Ook dat laat zich wellicht oplossen met een opstartbare usb-stick.

Andere redenen kunnen zijn: surfen en online bankieren zonder dat je hoeft te vrezen voor een besmet of gekaapt systeem, het BIOS of andere firmware 'flashen' met een tool die een DOS-omgeving vereist, een systeemprogramma uitvoeren dat niet werkt vanuit je reguliere Windows-omgeving (denk aan een partitioneringsprogramma), een Linux-distributie uitproberen zonder die op je harde schijf te installeren enzovoort.

Reeks

We zullen verschillende van deze scenario's behandelen. Het opsporen en verwijderen van potentiële malware zoals rootkits is het onderwerp van dit eerste deel. Handig om achter de hand te hebben liggen in geval van narigheid, of wanneer je onverhoopt moet uitrukken om het systeem van familie of kennissen op te schonen.

Later leggen wij je uit hoe je een usb-stick prepareert voor netwerk- en pc-analyse, veilig internetten, dataherstel en overige portabele apps. Houd dus vooral de website in de gaten.

©PXimport

Een geprepareerde usb-stick: altijd handig om in de kast te hebben liggen!

01 Stick kiezen

We gaan ervan uit dat je over een usb2.0-stick beschikt. De capaciteit hangt natuurlijk af van wat je op die stick wil plaatsen, maar voor onze doeleinden kies je het best voor een stick van 4 GB of meer (voor de prijs hoef je het nauwelijks te laten: zelfs een 32 GB-stick vind je al vanaf circa 12 euro).

©PXimport

Snelle leestijden zijn altijd welkom en daar kunnen best wel opvallende verschillen optreden. Op usbspeed.nirsoft.net vind je een overzicht en een tool om zelf de snelheid van je sticks te testen.

02 Opstartbaar maken

Er zijn diverse tools waarmee je een usb-stick opstartbaar kunt maken. Onze voorkeur gaat uit naar YUMI (Your Universal Multiboot Installer), met name omwille van het gebruiksgemak en de flexibiliteit. De tool heeft geen installatie nodig. Zorg dat je stick in de pc steekt, start het programma op, ga akkoord met de gebruiksovereenkomst en verwijs naar de (juiste!) usb-stick in het uitklapmenu. Eventueel plaats je eerst een vinkje bij Showing All Drives.

Vink dan de optie bij Format X: Drive aan: alle data op de stick wordt overschreven, zodat de stick schoon is.

©PXimport

03 Bij problemen

Meestal kun je rechtstreeks van stap 2 naar stap 7. Maar in een zeldzaam geval gaat er toch iets mis bij het formatteren in stap 2 en duiken er bij het booten achteraf problemen op. In dat geval moet je iets meer moeite doen om de stick met de hand te formatteren. Start de opdrachtprompt als administrator: tik cmd in het Windows-startmenu in en bevestig met Ctrl+Shift+Enter.

©PXimport

Daarna voer je het commando diskpart uit. Achter de nieuwe prompt voer je de opdracht list disk uit. Op basis van de grootte kun je je stick vervolgens identificeren, het schijfnummer lees je af in de kolom Schfnr.

04 Stick leegmaken

Je selecteert je usb-stick met de opdracht select disk . Je krijgt vervolgens de melding Schijf x is nu de geselecteerde schijf. Maar het commando detail disk geeft je veel meer informatie over je usb-stick. De volgende stap is het opschonen van de stick met het commando clean of, grondiger nog, met clean all. Met dit laatste commando overschrijf je namelijk alle sectoren, een proces dat echter lang kan duren.

©PXimport

05 Bestandssysteem kiezen

Er zijn verschillende bestandssystemen mogelijk waarin je de usb-stick kunt formatteren, waaronder FAT32 en NTFS. Een voordeel van NTFS is dat het bestanden van meer dan 4 GB aankan. Maar aangezien wij in de volgende stappen in een (grafische) Linux-omgeving werken, is NTFS geen echte optie. Linux vereist namelijk een FAT(32)-medium om te kunnen booten (en ook een UEFI-stick heeft FAT32 nodig, zie kader UEFI omzeilen). Wij kiezen in daarom voor FAT32.

©PXimport

06 Stick formatteren

Voer de volgende drie commando's uit (telkens gevolgd een Enter): 'create partition primary', 'assign', 'exit'. Er verschijnt nu een Windows-venster waarin je de knop 'Schijf formatteren' aanklikt en bij 'Bestandssysteem' de optie 'FAT32 (standaard)' selecteert. Verwijder bij voorkeur het vinkje bij 'Snelformatteren' en bevestig met 'Starten'. Is de stick groter dan 32 GB, dan moet je uitwijken naar een gratis tool als FAT32 Format. Gebruik tot slot het programma YUMI (stap 2) opnieuw, dit keer zonder vinkje bij de optie 'Format X: Drive'.

©PXimport

07 Distributies bekijken

YUMI mag je stick dan wel opstartbaar maken (lees: van een geschikte bootloader als grub en syslinux voorzien), daar heb je natuurlijk niets aan als daar niet een of ander besturingssysteem aan gekoppeld is.

©PXimport

Ook daarin voorziet YUMI. Meer zelfs, je kunt uit tientallen live-distributies kiezen, opgedeeld in diverse rubrieken. Zo tellen we bijvoorbeeld 76 Ubuntu-varianten, 35 systeemtools en 13 antivirustools. En wie heeft nagedacht over de 'M' in YUMI (van Multiboot) heeft wellicht begrepen dat we verschillende distributies op dezelfde stick kwijt kunnen.

08 Distributie selecteren

Met name bij het detecteren van potentiële malware kan het zinvol zijn verschillende antivirustools te proberen. Immers, wat aan de ene antivirustool ontsnapt, wordt wellicht opgepikt door de andere. Scrol dus naar de rubriek Antivirus Tools en selecteer alvast één antimalware-distributie.

©PXimport

Tot onze favorieten horen AVG Rescue CD, BitDefender Rescue Disk en Kaspersky Rescue Disk, maar het staat je vrij een andere distributie te selecteren. Wij beginnen met Kaspersky, waarna we een vinkje plaatsen bij Download the iso. Immers, het bijhorende iso-bestand staat nog niet op onze schijf.

09 Distributie toevoegen

Bevestig de vraag of je de downloadlink wil lanceren met Ja en wacht tot de download is afgerond. Vervolgens klik je op Browse en wijs je YUMI de weg naar het gedownloade iso-bestand. Staat dat eenmaal klaar, dan druk je op de knop Create en bevestig je je beslissing. Het iso-bestand wordt nu automatisch uitgepakt en aan je stick toegevoegd. Na afloop druk je op Next en bevestig je met Ja als je nog andere distro's aan je stick wil toevoegen. Wij herhalen de procedure alvast voor AVG en BitDefender. Na afloop sluit je YUMI af met Finish.

©PXimport

Van dvd naar iso-bestand

YUMI kan zelf geen image maken van een opstartbare cd/dvd. Hiervoor heb je een ander programmaatje nodig: CDBurnerXP. Stop de cd/dvd in het station, start de tool op en kies Kopieer schijf uit het menu. Druk op 'OK', verwijs bij het bronstation naar je cd/dvd en stip bij 'Doel' de optie 'Harde schijf' aan. Geef een naam en locatie op, stel het 'Bestandstype' in op 'ISO (Enkele track)' en bevestig met 'Kopiëren schijf'. Is het iso-bestand eenmaal klaar, dan kies je in YUMI, onderaan de lijst, voor 'Try an Unlisted ISO', waarna je naar het gewenste iso-bestand verwijst.

10 Bootmenu openen

Het is nu de bedoeling dat je je pc met deze usb-stick opstart. Afhankelijk van het systeem, vereist dat wel bepaalde handelingen. Bij de meeste moderne systemen dien je tijdens het opstarten een of andere toets(combinatie) in te drukken om een speciaal bootmenu op te roepen, waarin je dan te kennen geeft het apparaat vanaf de usb-stick te willen booten. Vaak is dat een functietoets als F10 of F12, maar de handleiding bij je systeem vertelt je ongetwijfeld wat je precies hoort te doen.

©PXimport

11 Bootsequentie aanpassen

Het valt met name bij wat oudere systemen niet uit te sluiten dat je het BIOS in moet om je pc van een alternatief medium te laten opstarten. Meestal kom je in het BIOS door tijdens het opstarten op de Delete-toets te drukken. Eenmaal binnen ga je op zoek naar een optie om de opstartvolgorde (boot sequence) aan te passen.

©PXimport

Niet zelden is dat bij Advanced BIOS features. Je zorgt er dan voor dat het usb-apparaat als eerste in de rij staat. Mogelijk omschrijft je eigen bios dat als 'removable device' of 'external device'. Beschik je over een UEFI-systeem? Lees dan het kader 'UEFI-perikelen' door.

12 YUMI-stick opstarten

We gaan ervan uit dat je verschillende antimalware-distributies op je stick hebt staan. Als het goed is, krijg je dan een grafisch opstartmenu te zien waarin je als eerste optie alsnog de kans krijgt gewoon naar je harde schijf door te starten. Dat is hier niet de bedoeling en dus kies je voor de rubriek Antivirus Tools. Hier zie je dan de geïnstalleerde distributies en hoef je de gewenste distributie alleen maar te selecteren. Verder in dit artikel leggen we kort de werking van Kaspersky, AVG en BitDefender uit.

©PXimport

UEFI-perikelen

Veel nieuwe systemen starten standaard op in de UEFI-modus (Unified Extensible Firmware Interface), de 'opvolger' van het BIOS. Dat is vooral bij systemen met een voorgeïnstalleerde Windows 8 het geval omdat Microsoft dat zo voorschrijft.

Microsoft eist bovendien dat de UEFI-functie Secure Boot is ingeschakeld, zodat alleen besturingssystemen met een door Microsoft ondertekende bootloader kunnen opstarten. Sommige Linux-distributies kunnen daarmee overweg, maar dat is niet altijd het geval.

UEFI omzeilen

Gelukkig kun je Secure Boot in de instellingen van UEFI uitschakelen, raadpleeg de handleiding bij je systeem of gebruik een zoekmachine. Het is echter niet zeker dat het nu wél lukt: mogelijk moet je in de instellingen tijdelijk de BIOS-modus activeren. Tijdelijk, want de kans is reëel dat in die modus een voorgeïnstalleerde Windows niet langer opstart. Of je laat de UEFI-modus geactiveerd en probeert het door met het programmaatje Rufus een UEFI-compatibele bootstick te creëren.

13 Kaspersky (1)

Na de keuze voor Kaspersky krijg je meerdere mogelijkheden, waaronder optie een hardware-informatietool te draaien of om Kaspersky in 'text mode' op te starten. Wij kiezen echter de bovenste optie: Run Kaspersky Rescue Disk from this USB.

©PXimport

Even later start de tool op in een grafische desktopomgeving. Start hier Kaspersky Rescue Disk op en laat de tool eerst zijn databases updaten, via het tabblad My Update Center. Vervolgens hoeft je enkel de locaties aan te duiden die je wil laten scannen. Dat doe je op het tabblad Object Scan, via de knop +Add.

14 Kaspersky (2)

Voor je de scan laat uitvoeren, doe je er goed aan Settings te selecteren. Je kunt hier bijvoorbeeld het beveiligingsniveau verhogen en via de knop Settings duidelijk maken welke bestanden je wil laten scannen. Op het tabblad Additional kun je bovendien de scanmethode selecteren (Signature en/of Heuristic Analysis) en bij de heuristische scan de grondigheid instellen. Verder is het verstandig de optie Prompt when the scan is complete geselecteerd te laten, zodat je zelf kunt beslissen wat er met potentiële malware moet gebeuren: in quarantaine plaatsen, desinfecteren of desnoods verwijderen.

©PXimport

15 AVG (1)

Twee weten meer dan één en dus gebruiken we ook nog AVG. Blijkt de bovenste optie problemen te geven, dan kun je het nog met een van de twee andere proberen (with Disabled Framebuffer en with Resolution Selection). Even later verschijnt dan een menu waar je de eerste optie selecteert: Scan. Stelt AVG een update voor, ga daar dan zeker op in. Kies in dat geval Online / Update from the Internet. Vervolgens geef je aan wat je precies wil laten scannen: specifieke volumes of mappen, de bootsectoren of het Windows-register.

©PXimport

16 AVG (2)

AVG toont je nu het Options-menu waarin je via de spatiebalk alle gewenste scanopties kunt activeren. Naast de standaardopties raden we je aan ook Scan inside archives aan te stippen. Levert de normale scanronde niets op en vermoed je toch een infectie, dan kun je de scan eventueel opnieuw uitvoeren in Paranoid Mode.

©PXimport

Na afloop van de scanronde krijg je dan een beknopt rapport. Bij malware-detectie kun je dan zelf bepalen wat er met de geïnfecteerde bestanden (individueel of in groep) moet gebeuren: overslaan, hernoemen of verwijderen.

17 BitDefender (1)

We laten nog een derde scanner los op ons systeem, die van BitDefender. Die neemt je vriendelijk met een wizard aan de hand. Allereerst haalt de wizard de nodige updates op. Vervolgens beland je in de antivirusmodule waarin je naast de knop Update Now nog de knoppen Scan Now en Settings aantreft. In dit Settings-menu kun je echter weinig aanpassingen doen. Wel kun je hier bepaalde schijfonderdelen uitsluiten, de maximale grootte van te scannen bestanden aangeven en duidelijk maken dat BitDefender ook archiefbestanden moet doorzoeken.

©PXimport

18 BitDefender (2)

Standaard begint BitDefender meteen aan een complete scan, maar desgewenst kun je dat proces onderbreken. Via de Scan Now-knop krijg je ook nog de gelegenheid aan te duiden welke locaties je precies wil laten scannen.

©PXimport

Naderhand krijg je dan een scanrapport te zien en kun je per geval aangeven welke actie je wil ondernemen. Desinfecteren lijkt ons de meest plausibele optie. Als dat niet lukt, dan kun je altijd nog de besmette bestanden hernoemen of verwijderen. De gevraagde acties voer je door met de knop Fix issues.

Bij ID.nl zijn we gek op apparaten die het dagelijks leven nét een beetje makkelijker maken. En wat is er nu – zeker tijdens warme dagen – makkelijker dan altijd ijsblokjes of ijskoud water binnen handbereik? We zetten vijf modellen op een rij die uitblinken in comfort en gebruiksgemak.

Samsung RS6HA8880B1 (Family Hub)

Ben je op zoek naar een koelkast die meer doet dan alleen koelen? De Samsung RS6HA8880B1 is een slimme Amerikaanse koelkast met een indrukwekkende inhoud van 614 liter. Dankzij SpaceMax-technologie blijft de buitenmaat compact, terwijl de binnenkant verrassend ruim is. Het geïntegreerde Family Hub-scherm doet dienst als digitaal prikbord, kookassistent en entertainmenthub. Met camera's binnenin zie je zelfs onderweg wat er nog in de koelkast ligt. De ijs- en waterdispenser is aangesloten op de waterleiding en bevat een UV-nanofilter voor optimale hygiëne. Twin Cooling Plus zorgt voor aparte luchtstromen in het koel- en het vriesgedeelte, wat de versheid van jouw voedsel ten goede komt.

Hisense RS694N4TFE

Zoek je een ruime en betaalbare koelkast met ijsdispenser? Dan zit je goed met de Hisense RS694N4TFE. Deze stijlvolle zwarte side-by-side heeft een inhoud van 562 liter, verdeeld over een koel- en een vriesgedeelte. Het apparaat beschikt over Total No Frost, wat handmatig ontdooien overbodig maakt. De Multi Air Flow-technologie zorgt voor een gelijkmatige temperatuurverdeling, wat bederf tegengaat. Handig: de ijs- en waterdispenser werkt met een intern waterreservoir van 4,5 liter, zodat een vaste aansluiting niet nodig is.

LG GSXE90EVDD

Deze ruime Amerikaanse koelkast van LG biedt met 628 liter voldoende plek voor alles wat je gekoeld wilt bewaren. Het model combineert een fraai zwart design met slimme technologie zoals LinearCooling, waarmee temperatuurschommelingen worden geminimaliseerd. Dankzij No Frost en de water- en ijsdispenser met waterleidingaansluiting geniet je van optimaal gemak. De inverter-compressor maakt het apparaat stil en energiezuinig. Dit model is bovendien voorzien van de InstaView-functie, waarbij je door twee keer kloppen de inhoud kunt bekijken zonder de deur te openen.

Bosch KAD93AIDP (Serie 6)

De Bosch KAD93AIDP is een solide en stijlvolle keuze met een netto-inhoud van 533 liter. Dankzij de anti-fingerprint RVS-look blijft hij er netjes uitzien, ook bij intensief gebruik. De VarioZone-indeling biedt flexibiliteit, met uitneembare plateaus en lades. De ijs- en waterdispenser levert zowel ijsblokjes als crushed ice, en is aangesloten op een vaste waterleiding. Total No Frost voorkomt ijsvorming, en met functies als superkoelen en supervriezen ben je altijd voorbereid op grotere hoeveelheden boodschappen.

Siemens KF96DAXEA (iQ500)

Met zijn French-door ontwerp en een inhoud van 574 liter biedt de Siemens KF96DAXEA een moderne uitstraling en veel gebruiksgemak. Deze koelkast beschikt over een hyperFresh-lade op 0 °C voor vlees en vis, en houdt dankzij multiAirflow een constante temperatuur. De water- en ijsdispenser werkt via een vaste aansluiting, en levert naast ijsblokjes ook crushed ice. Het model is voorzien van ledverlichting, een digitaal display en een deur-alarm. Met een geluidsniveau van 39 dB is hij bovendien opvallend stil.

Wanneer je naar Windows 11 overstapt, zijn er ongetwijfeld zaken waaraan je moet wennen. Maar soms kunnen die dingen ronduit irritant zijn. Daarom bekijken we de grootste ergernissen van Windows 11 én de manieren om ze te verhelpen.

Wat voor de een ergernis is, kan voor de ander simpelweg een verrassende functie zijn. Alles draait om persoonlijke perceptie. We zijn in de fora van Windows 11-gebruikers gedoken om de pijnpunten te vinden. De belangrijkste klachten zijn: de dagelijkse prestatieproblemen die worden veroorzaakt door te veel achtergrondprocessen, Microsoft stuurt je voortdurend richting haar betaalde diensten en overdreven bemoeizucht bij meldingen, badges en reclame. In plaats van te klagen, zorgen wij voor een oplossing. 

Opstartvertraging

Onnodige opstartapps zijn altijd al een bron van ergernis geweest in Windows. Ze belasten de pc doordat ze waardevolle cpu-bronnen aanspreken en zorgen voor een opstartvertraging. Windows 11 bevat zelfs meer bloatware dan Windows 10. Bloatware is een term voor toepassingen die je niet nodig hebt en die het systeem afremmen. Deze toepassingen worden vaak voor de aankoop op nieuwe apparaten geïnstalleerd of ze sluipen op je pc via downloads waarin ze gebundeld zitten. Hoe meer programma’s je hebt, hoe meer achtergrondprocessen die het opstarten kunnen vertragen.

Je kunt ze te slim af zijn door ze te beëindigen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies voor Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op alle processen die zijn gekoppeld aan ongebruikte applicaties en gebruik de opdracht Beëindigen. Daarna schakel je de onnodige opstartapps definitief uit. Druk op Windows-toets+I om de Instellingen te openen. Ga naar Apps / Opstarten en zet de apps uit waarvan je niet wilt dat ze samen met het systeem automatisch opstarten.

Wees terughoudend wat betreft toepassingen die automatisch opstarten.

Nieuwsfeeds uitschakelen

Widgets zijn een soort mini-apps. Ze tonen bijvoorbeeld de weersverwachting, een overzicht van je agenda-afspraken of de voetbalresultaten. Standaard toont Microsoft ook zijn nieuwsfeed van het MSN-netwerk, wat doorgaans geen toegevoegde waarde heeft. Oorspronkelijk waren widgets bedoeld om nieuwsfeeds en sociale media in het besturingssysteem te integreren.

Sommige gebruikers houden ervan, anderen haten de widgets hartgrondig, omdat er toch al van alle kanten steeds meer nieuws en sociale info op ons afkomen. Wie zit te wachten op de volgende vondst die meer van hetzelfde levert? Als je tot deze laatste groep behoort, dan kun je de functie uitschakelen. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en schakel daar Widgets uit.

Gebruik je de widgets zelden of nooit, zet ze dan uit.

OneDrive beperken

Microsoft heeft er een handje van om je met zachte hand naar haar online opslagdienst OneDrive te dirigeren. Bij de eerste set-up krijg je de vraag om OneDrive te gebruiken en daarna maakt OneDrive automatisch en zonder waarschuwing verschillende back-upmappen op OneDrive aan. Dat lijkt op een assertieve dienstverlening, maar de waarheid is dat je als gebruiker op die manier sneller tegen de limiet van 5 gigabyte gratis OneDrive-opslagruimte aanbotst. Het is een marketingtactiek van Microsoft waardoor je gedwongen wordt om te upgraden. Hierdoor ga je sneller overwegen om een betaald abonnement te nemen. Met een Personal Microsoft 365-account krijg je 1 TB aan opslag en 6 TB met een Microsoft Family-abonnement.

Je kunt je overigens afvragen in hoeverre hier een loopje wordt genomen met je privacy. Online back-ups zijn handig, maar ben je ermee gediend dat je gegevens op de servers van Microsoft worden opgeslagen? Misschien wil je liever gebruikmaken van een andere online back-updienst? Nu wordt de indruk gewekt dat de concurrentie tweede keuze is. Ben je het niet eens met deze overijverige OneDrive-synchronisatie, dan klik je met rechts op het pictogram van OneDrive in het systeemvak. Vervolgens selecteer je het tandwieltje rechtsboven om de Instellingen van OneDrive te openen om naar het tabblad Synchroniseren en back-up maken te gaan. Dan klik je op Back-up beheren. Daar kun je aangeven om documenten, afbeeldingen of je bureaublad niet online te bewaren.

Bepaal zelf de mappen waarvan OneDrive een back-up moet maken.

OneDrive ontkoppelen

Wanneer je OneDrive niet vaak gebruikt, kun je deze dienst op je Windows-apparaat ontkoppelen en zelfs verwijderen. Door de koppeling met je Microsoft-account zijn de persoonlijke bestanden in OneDrive beschikbaar op elk apparaat waarop je bent ingelogd met hetzelfde Microsoft-account. Je bent dus niet meer aan een vaste werkplek gebonden. Door te ontkoppelen weet je zeker dat de lokale map niet meer kan synchroniseren met de online opslag.

Klik met rechts in het systeemvak op het pictogram van OneDrive (het wolkje). Kun je dit pictogram niet zien? Klik dan eerst op het PijltjeOmhoog van het systeemvak. Daarna open je het instellingenvenster van OneDrive en ga je naar het tabblad Account. Onder je account selecteer je Deze pc ontkoppelen / Account ontkoppelen. De gegevens die al in OneDrive staan, blijven hierdoor onaangeroerd en de speciale OneDrive-map op de computer verandert in een normale map. Je kunt er bestanden in plaatsen, verwijderen en verplaatsen, maar ze worden niet langer automatisch gesynchroniseerd in de cloud.

Ook al ontkoppel of verwijder je OneDrive, de virtuele map blijft staan in het navigatievenster van Windows Verkenner.

Weg met OneDrive en Edge

Ben je OneDrive echt helemaal beu? Weet dan dat je OneDrive zelfs kunt verwijderen. Het zal je Windows-pc niet beschadigen. Ga naar Instellingen / Apps en open het lijstje met Geïnstalleerde apps. Daar vind je Microsoft OneDrive. Klik op de drie puntjes achter de naam van deze app en selecteer Verwijderen net zoals je dat met elk ander programma zou doen. Het duurt een paar seconden voor de app is verwijderd. Ondertussen heeft Microsoft er ook voor gezorgd dat je op dezelfde manier de browser Edge kunt verwijderen. In het begin van Windows 11 was deze functie nog lichtgrijs gemarkeerd.

Dankzij de nieuwe antimonopoliewet kun je sinds maart 2024 ook de browser van Microsoft verwijderen.

Game Bar voor niet-gamers

De instellingen van Windows 11 bevatten een speciaal onderdeel bedoeld voor gaming. Wanneer je de toetscombinatie Windows-toets+G gebruikt, open je de Windows Game Bar. Daarmee kun je schermafdrukken en clips vastleggen van games die door Microsoft zijn geverifieerd. Eigenlijk is deze functie bedoeld voor het vastleggen van Xbox-games, maar je kunt hem ook gebruiken voor schermopnames van gewone programma’s.

Geen kwaad woord over de Windows Game Bar. Maar als je geen of zelden games speelt, heeft het geen zin om de Game Bar en Game Mode op de computer in te schakelen. Bovendien kan deze applicatie veel cpu en geheugen gebruiken. Om de Game Bar uit te schakelen, ga je weer naar het instellingenvenster van Windows. Daar kies je Gaming / Game Bar. Vervolgens schakel je bovenaan de optie uit bij Je controller mag Game Bar openen. Daarna ga je terug naar het venster Gaming en je kiest het tabblad Gamemodus om ook hier de optie Gamemodus uit te zetten.

Ben je geen gamer, schakel dan de Game Bar uit.

Badges in de kiem smoren

Windows 11 toont voortdurend meldingen op de taakbalk die je waarschuwen voor onder meer updates en nieuwe e-mail. Deze zogenaamde badges staan standaard ingeschakeld. Ze blijven eindeloos opduiken. Bankwebsites sturen je constant badges, maar ook browserextensies doen dat. Het wordt snel te veel van het goede. Nogal wat gebruikers ergeren zich hieraan, wat heel begrijpelijk is.

Je kunt de badges uitschakelen door met rechts op de taakbalk te klikken en dan te kiezen voor Taakbalkinstellingen. Scrol aan de rechterkant naar beneden en klik op Taakbalk. Vervolgens scrol je nog wat verder naar beneden tot je bij Gedrag van taakbalk bent. Hier kun je de optie uitschakelen bij Badges weergeven in taakbalk-apps. Dit is trouwens ook de plaats waar je de uitlijning van de taakbalk wijzigt. Standaard staan de pictogrammen gecentreerd op de taakbalk. Hier kun je aangeven dat die links moeten worden uitgelijnd. Hierdoor wordt het Startmenu aan de linkerkant weergegeven zoals vroeger.

In de taakbalk kun je de badges verbergen.

Terug naar bekend startmenu

Mis je het startmenu van Windows 10? Er is een interessante tweak waarbij je het Windows 11-startmenu vervangt door het type uit Windows 10. Download Open-Shell van de GitHub-website. De laatste versie op het moment van schrijven is OpenshellSetup 4.4.195. Je hebt de keuze tussen een zelfuitvoerbaar exe-bestand of een gecomprimeerd 7Z-bestand. Wij gaan voor het exe-bestand.

In de set-upwizard schakel je de opties Classic Explorer en Classic IE uit. De optie Create a start menu folder moet aangevinkt blijven. Zodra het installatieproces voltooid is, open je via Windows Zoeken de Open-Shell Menu Settings. Daarna kun je kiezen tussen de Classic Style, Classic with two columns of Windows 7 style.

Misschien wil je ook de knop naar het startmenu aanpassen zodat deze op die van Windows 10 lijkt. Hiervoor vink je de optie Replace start button aan. Vervolgens kies je een van de drie voorstellen uit, of je klikt op Pick Image. Zoek op het web naar een afbeelding van het Windows 10-startmenu en selecteer die. Wil je op je schreden terugkeren en Open-Shell verwijderen? Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Selecteer Open-Shell en gebruik de optie Verwijderen.

Geef het startmenu zijn oude look terug.

Advertenties uitschakelen

Windows 11 genereert een unieke identifier, een zogenaamde reclame-ID, om je activiteiten te volgen. Hiervoor gebruikt Microsoft je zoekopdrachten, eerdere aankopen van Microsoft-producten en online activiteiten die gekoppeld zijn aan je Microsoft-account. Adverteerders kunnen die gebruiken om jou gerichte advertenties te sturen wanneer je apps gebruikt. Ben je gevoelig voor je privacy, dan zet je hier ook het mes in.

Open Instellingen en ga naar Privacy en beveiliging. Klik rechts op het onderdeel Algemeen. Zet de schakelaar uit bij Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Doe hetzelfde bij Websites hebben toegang tot mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie. Optioneel schakel je ook de optie daaronder uit: Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door app-lanceringen bij te houden. Tot slot zet je ook de vierde optie uit: Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Draag zorg voor je privacy en schakel reclamemeldingen uit.

Meldingen uitschakelen

In het Berichtencentrum komen ook systeemwaarschuwingen, ongelezen berichten, nieuwe artikelen van je favoriete websites en meer meldingen binnen. Deze kunnen nuttig zijn om je op de hoogte te houden van wat er gebeurt, maar het is best mogelijk dat de hoeveelheid meldingen en geluiden overweldigend is en op je zenuwen gaat werken. Daarom kun je meldingen uitschakelen om afleiding te minimaliseren. Open de Instellingen en klik op Systeem. Aan de rechterkant klik je op de pagina Meldingen. Hier kun je de schakelaar Meldingen uitschakelen omzetten. Wil je nog verder gaan, dan zet je de schakelaar Niet storen aan.

Zo, dat scheelt een hoop afleiding.

Snoeien in bloatware

Een nieuwe pc komt met een hoop bloatware en bij Windows 11 is dat niet anders. Het gaat om software waar je niet om hebt gevraagd. Bloatware neemt niet alleen geheugenruimte in beslag, hij verslechtert ook de prestaties van het systeem. Meestal gaat het om spelletjes, testversies van beveiligingssuites en virusscanners, cloudservices en zelfs fotoboeken.

Er zijn freewaretools die scannen naar bloatware, ook wel crapware genoemd, om die automatisch te verwijderen. Maar als je er niet goed in thuis bent, kun je hiermee meer kwaad dan goed doen. Sommige applicaties zijn immers noodzakelijk voor de goede werking van het systeem. De website Should I Remove It is gespecialiseerd in het vinden en verwijderen van bloatware. Hier vind je uitgebreide overzichten van bloatware bij alle belangrijke computermerken. Neem bijvoorbeeld Toshiba, die heeft meer dan dertig applicaties die als testversie worden geïnstalleerd. Snoei de bloatware dus handmatig. Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Daar zie je alle programma’s die op de machine zijn geïnstalleerd. Blader door de lijst en controleer welke programma’s je kunt verwijderen.

Volgens de website Should I Remove It bevat een Toshiba de meeste bloatware.