VPN wordt steeds populairder. Niet alleen voorkom je dat iemand ziet wat je precies online doet, ze doen ook uitstekend dienst om blokkades van bijvoorbeeld Netflix of Hulu te omzeilen. We hebben een selectie gemaakt van 9 populaire VPN-diensten en getest hoe goed ze eigenlijk zijn.

Het gebruik van een VPN (Virtual Private Network) kent verschillende voordelen. Oorspronkelijk werden VPN-verbindingen vooral gebruikt om de uitwisseling van gegevens te beveiligen. Alle pakketjes worden versleuteld aan de ene zijde en ontsleuteld aan de andere zijde, zodat de gegevens waardeloos zijn als iemand de verbinding kan afluisteren. Dat blijft ideaal voor bedrijfskritische toepassingen. Lees ook: Wat is VPN?

Tegenwoordig is het ook voor particulieren onmisbaar aan het worden om aan het meeglurende oog van diverse instanties en diensten te ontsnappen. En dan hoef je niet eens iets heel geheimzinnigs of staatsgevaarlijks te doen. Vrijwel permanent een VPN-dienst draaien is een prima manier om onnodig gluren te voorkomen.

Hoe werkt het?

Een applicatie, bijvoorbeeld een webbrowser, wil gegevens verzenden of ontvangen via het netwerk. Deze worden niet via je standaard netwerkadapter verstuurd, maar aangeleverd aan een virtuele netwerkadapter, die de gegevens eerst naar bijvoorbeeld de OpenVPN-software stuurt. Daar worden de gegevens versleuteld, voorzien van een nieuw afleveradres en vervolgens via de virtuele adapter doorgestuurd naar de échte netwerkadapter. Via je internetrouter wordt het versleutelde verkeer naar je internetprovider gestuurd, die de pakketjes data via het internet aflevert op de eindbestemming - in dit geval de VPN-provider. Deze ontcijfert de data en stuurt deze naar de eindbestemming.

Geo-blokkades

Ook zijn er diensten die gebruikmaken van geo-blokkades. Bijvoorbeeld streamingdiensten als Netflix of Hulu. Deze diensten stemmen hun aanbod af op de regio waar gebruikers zich bevinden. Dat heeft enerzijds te maken met auteursrechten op de films en series die aangeboden worden, maar het is ook een beproefd middel om de promotie van de content af te stemmen op de gebruikersgroep. Een VPN kan helpen om dergelijke blokkades te omzeilen, omdat je computer het IP-adres meekrijgt van het zogenaamde VPN-endpoint. Dit noemt men ook wel de exit node.

Bevindt dat zich bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, dan ben je zichtbaar via een IP-adres in Amerika. Alle VPN-diensten bieden gebruikers de mogelijkheid om zelf te bepalen via welke server ze zichtbaar zijn op internet. Op die manier kunnen lokale televisiezenders zoals BBC via de iPlayer worden bekeken. Daarnaast bieden de VPN-providers alternatieve DNS-servers aan. Deze DNS-servers vertalen computernamen naar IP-adressen en hun werking is afhankelijk van het gebied waarin ze zich bevinden.

Techniek

Vanuit technisch perspectief werken bijna alle VPN-diensten met dezelfde VPN-technieken. Het gaat dan om het protocol waarmee de data versleuteld worden en het systeem waarmee de gegevens over het internet verstuurd worden. In de praktijk is de standaard OpenVPN, een opensource protocol waar verschillende software voor bestaat. Andere populaire protocollen zijn PPTP en IPSEC. De eerste is een wat verouderd protocol dat niet veel bescherming biedt tegen afluisteren, maar wel erg efficiënt werkt en breed ondersteund wordt. De tweede wordt vooral voor bedrijfsnetwerken gebruikt en kan verschillende encryptiesystemen hanteren, zodat de gegevens betrouwbaar worden versleuteld. Het is minder geschikt voor thuisgebruik.

We troffen bij een aantal providers de mogelijkheid aan om het verkeer dubbel te versleutelen. Nu lijkt dat niet zo praktisch, maar het is een efficiënte manier om te voorkomen dat firewalls kunnen detecteren dat een VPN-verbinding is opgebouwd. Dat is handig als een internetverbinding beperkt wordt door een firewall of als er reden is om aan te nemen dat het verkeer gefilterd wordt, iets dat in sommige landen wordt gebruikt om te voorkomen dat het gehele internet bereikbaar is.

De test

In onze test hebben we een selectie gemaakt van de populairste VPN-providers. Omdat er allerlei redenen kunnen zijn om een VPN te gebruiken, hebben we tijdens de selectie gelet op VPN-providers die verschillende protocollen ondersteunen. Bovendien moeten ze minimaal servers in Nederland en de Verenigde Staten hebben, want dat zijn de gebieden waar de meeste gebruikers naar zoeken. Tijdens de test hebben we gelet op de technische implementatie, de gebruikte software, de eenvoud van installatie en natuurlijk de beveiliging. Omdat de meeste providers met dezelfde technologie werken, zien we daar trouwens slechts kleine verschillen. Ten slotte hebben we de prestatie getoetst door een verbinding te testen via een normale internetverbinding én we zijn het datacenter in gedoken om de totale capaciteit door te meten met behulp van supersnelle internetverbindingen.

©PXimport

Alle losse oordelen van de verschillende providers vind je in de tabel.

Wie luistert er mee?

Eén van de belangrijkste argumenten om een VPN te gebruiken, is de angst dat iemand meekijkt met jouw verrichtingen op internet. Door alle onthullingen van WikiLeaks en Edward Snowden zijn mensen zich bewust geworden van de mogelijkheden van opsporingsdiensten en natuurlijk proberen ze zich daartegen te beschermen. Daarom schermen alle VPN-providers met hun 'no logging'-beleid, zodat de overheid nooit kan zien welke gegevens je allemaal hebt opgevraagd. Dat klinkt mooi, maar wat er daadwerkelijk wordt opgeslagen, ziet natuurlijk niemand en kun je niet controleren. Check daarom de voorwaarden voor het gebruik van de VPN-verbinding goed. Hier staat meestal beschreven wat het beleid is wanneer overheidsdiensten jouw gegevens opvragen.

Pas op met betalen

Vrijwel alle diensten kun je eenvoudig betalen met creditcard of PayPal. Let op dat je vaak een automatische betaalrelatie aangaat. Als je niet opzegt, wordt iedere maand het contract verlengd en het maandbedrag afgeschreven. Gelukkig kun je dit bij elke dienst maandelijks opzeggen maar je moet dat wel zelf doen.

Hoe we hebben getest

Het testen van VPN-verbindingen is een flink karwei. We hebben daarom naar een aantal verschillende factoren gekeken in onze weging. Allereerst is de gebruikerservaring erg belangrijk. We hebben daarom alle clients geïnstalleerd en uitgetest. Onder de motorkap werken ze allemaal hetzelfde, maar de één is intuïtiever dan de andere. Daarnaast hebben we gekeken naar de performance. Via beschikbare tooling hebben we bandbreedte-tests gedaan tussen een server op internet en een client-pc. Deze test hebben we uitgevoerd op een gewone kabelaansluiting én in het datacenter van Redbee in Amsterdam. Daar hebben we de beschikking over een 1Gbit-aansluiting en kunnen we dus ook zien hoe de dienst presteert als er behoorlijk wat bandbreedte wordt gevraagd. Ten slotte hebben we gekeken naar de gebruikte technieken en de achterliggende bedrijfsinformatie. Niet alle geteste diensten hebben we ook uitvoeriger besproken, hieronder vind je de meest interessante of afwijkende VPN-diensten.

1. AirVPN

AirVPN heeft een dominante positie in het landschap van beveiligde verbindingen. Op internet barst het van de lovende recensies en dat heeft vooral te maken met de compleetheid van de dienstverlening. AirVPN heeft zijn eigen software voor Linux, Mac en Windows, maar ook andere platformen worden ondersteund omdat daarvoor OpenVPN-software beschikbaar is. Zo zijn er clients voor Android, iOS en is het zelfs mogelijk om de VPN-software te installeren op een aantal internetrouters. Je moet hiervoor de firmware in je router aanpassen, maar vanaf dat moment zijn álle aangesloten computers beveiligd.

AirVPN ondersteunt niet alleen de gebruikelijke OpenVPN-connectie, het is ook nog mogelijk om OpenVPN te gebruiken via een ánder encryptieprotocol, SSH of SSL. De theorie hierachter is dat de dubbele encryptielaag zorgt voor bescherming tegen DPI (Deep Packet Inspection, een techniek die sommige overheden gebruiken om zelfs het versleutelde verkeer af te luisteren).

Eén van de mogelijkheden van AirVPN is het instellen van 'remote port forwarding'. Hiermee kunnen andere gebruikers jouw computer bereiken. Het is een instelling die voor sommige protocollen handig is, bijvoorbeeld bittorrent. Zoek je een provider met een uitgebreide selectie clients of ben je op zoek naar oplossing die je in je internetrouter kunt programmeren, dan is AirVPN de beste keuze.

©PXimport

Gebruikers kunnen eenvoudig in de client selecteren welke server ze willen gebruiken.

2. BlackVPN

De mensen achter BlackVPN hebben in 2012 besloten om hun bedrijf te verhuizen uit de Verenigde Staten naar Hong Kong. Geïnspireerd door het werk van de oprichters van The Pirate Bay en de onthullingen van Edward Snowden, waren ze bang dat de Amerikaanse overheid regels zou opleggen voor het afluisteren van het verkeer. Door hun bedrijf te verhuizen naar Hong Kong, hopen ze dit soort regelgeving te ontlopen, want Hong Kong staat bekend als een voorvechter van de bescherming van privacy.

Voor het opzetten van een VPN via BlackVPN kan een gebruiker kiezen uit OpenVPN, IPSEC over L2TP en PPTP. De tweede optie is ingebouwd in Windows en OS X en daarmee eenvoudig te configureren. De ondersteuning voor PPTP is merkwaardig, want dat protocol kent een aantal veiligheidsrisico's, die je juist wilt ontlopen via de een VPN-verbinding. BlackVPN heeft géén eigen client, maar levert een gratis licentie op het uitstekende Viscosity. De website suggereert bovendien een goed aantal clients en heeft ook behoorlijke documentatie hoe deze in te stellen zijn. Een aardige extra die BlackVPN biedt is de VPN-router, een internetrouter die helemaal ingericht is om ál je internetverkeer door een VPN-verbinding te sturen. Daarmee voorkom je dat er software op je computer geïnstalleerd moet worden. De VPN-router is een Cisco E1550 met aangepaste firmware, je kunt hem via de website bestellen.

BlackVPN biedt pakketten tegen verschillende prijzen aan. Er zijn speciale pakketten voor gebruikers die alleen tv willen kijken, voor gebruikers die vooral op zoek zijn naar privacy, maar natuurlijk is er ook een 'Global'-pakket dat alle functionaliteit omvat. Ben je geïnteresseerd in de kant-en-klare router of wil je alleen betalen voor het streamen van content, dan is BlackVPN de moeite waard. Het is echter niet de goedkoopste uit de test en het ontbreken van een eigen client kan een bezwaar zijn.

©PXimport

De VPN-software van BlackVPN is gebaseerd op de opensource-client van TunnelBlick.

3. CactusVPN

CactusVPN is een bedrijf dat zich vooral richt op het omzeilen van geo-blokkades. Naast het aanbieden van VPN-diensten op basis van OpenVPN, biedt CactusVPN de zogenaamde SmartDNS-dienst aan. SmartDNS vervangt de DNS-instellingen op je computer, zodat het voor sommige sites lijkt alsof je computer zich in een ander land bevindt. SmartDNS kán in combinatie met een VPN gebruikt worden, maar qua functionaliteit werkt het ook zonder VPN. Het voordeel hiervan is dat er iets meer bandbreedte overblijft voor bijvoorbeeld video, maar de verbinding is dan natuurlijk niet versleuteld.

CactusVPN is te gebruiken met een standaard OpenVPN-client, maar het bedrijf heeft ook eigen software uitgebracht voor Mac, Windows, Android en iOS. Naast OpenVPN worden de meest gangbare VPN-protocollen ondersteund. CactusVPN heeft bovendien ondersteuning voor SoftEther, een alternatief voor OpenVPN dat het makkelijk maakt om een VPN op te zetten achter een verbinding waar alleen webverkeer wordt toegestaan.

Het bedrijf achter CactusVPN is geregistreerd in Moldavië. Niet direct een in het oog springende voorvechter van privacy en óók geen lid van de EU, maar de servers staan in vier verschillende landen opgesteld, waaronder in Nederland. CactusVPN is een van de goedkoopste providers uit de test, maar heeft ook een beperkt aantal gebieden waar servers staan. Zoek je de laagste prijs, dan is de dienst van CactusVPN de beste keuze.

4. CyberGhost

CyberGhost is gevestigd in Roemenië, onderdeel van de EU, en vooral gericht op een Europees publiek. Dat blijkt wel uit de locatie van de servers, want het merendeel van de servers bevindt zich in Europese datacenters, vooral in Nederland, Frankrijk en Duitsland.

De dienst is gratis als je de meegeleverde Mac- of Windows-software gebruikt. Sterker nog, het is niet eens nodig om je te registreren als gebruiker, zolang de gratis variant gebruikt wordt. Wil je een ander platform gebruiken of de keuze hebben tussen OpenVPN, L2TP en PPTP, dan moet er wel betaald gaan worden. Er zijn twee varianten: Premium staat je toe om met één apparaat te verbinden, terwijl je met Premium Plus met vijf computers of telefoons kunt werken. Als je wilt proberen of een VPN geschikt is voor jou, dan is de gratis toegang prima geschikt.

©PXimport

Eenmaal verbonden zie je in één oogopslag hoe je bekend bent op internet.

5. F-Secure Freedome

F-Secure is bij het grote publiek vooral bekend als een producent van antivirussoftware. In 2014 heeft het Finse bedrijf echter een aantal strategische keuzes gemaakt, waaronder het ontwikkelen van een bedrijfsonderdeel dat zich bezighoudt met de bescherming van privacy. Freedome is het VPN-product van F-Secure en het kenmerkt zich vooral door de brede ondersteuning over de verschillende platformen. Er is zelfs al een client beschikbaar voor de Apple Watch. Qua techniek is het vergelijkbaar met de andere providers.

In de client kun je malware en trackers blokkeren. Dat past bij de achtergrond van F-Secure en maakt Freedome de beste keuze als je geïnteresseerd bent in deze functies. F-Secure kent alleen jaarabonnementen. Gelukkig kun je het wel eerst veertien dagen uitproberen.

©PXimport

Freedome verloochent zijn afkomst niet: in de client kun je aangeven dat je tegen malware beschermd wilt worden.

6. IPVanish

IPVanish wordt in veel recensies als een van de betere VPN-diensten genoemd. Dat komt met name omdat ze veel servers hebben en een behoorlijke reputatie hebben als het gaat om snelheid en stabiliteit van het netwerk. Het bedrijf achter IPVanish is Amerikaans, maar logbestanden worden niet opgeslagen, waardoor er geen data op te vragen is door de overheid. IPVanish maakt gebruik van de standaard OpenVPN-protocollen. Een handige optie is de ondersteuning voor VOIP. Via IPVanish kun je op deze manier gebruikmaken van VOIP-providers die meerdere datacenters hebben en telkens tegen 'lokaal' tarief bellen. Er zijn clients voor Mac, Windows, iOS, Android en er is firmware beschikbaar om je internetrouter te laten verbinden met IPVanish.

Bel je veel via internet, dan is IPVanish een goede keuze. Let wel op de gebruiksvoorwaarden, die zijn nogal streng en verbieden je bijvoorbeeld om bittorrent te gebruiken.

©PXimport

In de software van Ipvarnish is een kaart ingebouwd, zodat je duidelijk kunt zien naar welke servers je kunt verbinden.

7. Private Internet Access

Private Internet Access (PIA) is een van de grootste aanbieders van VPN-verbindingen. Met een duizelingwekkende hoeveelheid servers, de teller staat nu op ruim 3100 servers, hebben gebruikers behoorlijke keuze aan servers. Omdat de servers zijn opgesteld in allerlei verschillende landen, is Private Internet Access vooral aantrekkelijk voor gebruikers die veel reizen of vaak verschillende geo-blokkades willen omzeilen. Private Internet Access biedt OpenVPN, L2TP en PPTP aan. Klanten kunnen hiermee hun eigen client gebruiken, maar PIA heeft ook een eigen client voor Mac, Windows, iOS en Android.

Het bedrijf achter PIA is gevestigd in de Verenigde Staten. De directeur van het bedrijf achter PIA is Andrew Lee en die naam kan bekend klinken, want het is tevens één van de oprichters van bitcoinbeurs Mt. Gox. Voor sommige gebruikers kan het land van vestiging een probleem lijken, want de Amerikaanse wet en regelgeving biedt de overheid behoorlijk wat middelen om mee te kijken met wat gebruikers precies doen. In de voorwaarden van PIA staat dan ook expliciet dat data wordt geleverd als de overheid daarom vraagt. PIA slaat echter naar eigen zeggen helemaal geen logbestanden op en daarmee kunnen ze voldoen aan de regelgeving door simpelweg niets op te leveren.

©PXimport

Een aantal providers biedt ook een client aan voor je tablet of mobiele telefoon. De client van Private Internet Access is eenvoudig in gebruik en handig als je wilt voorkomen dat anderen meeluisteren op een publiek draadloos netwerk.

8. PureVPN

De client van PureVPN behoort tot een van de mooiste en duidelijkste die we hebben gezien. In plaats van allerlei technische details, wordt de gebruiker een aantal eenvoudige keuzes voorgelegd voor het doel van de VPN-verbinding. Op basis daarvan wordt een profiel aangemaakt en een keuze gemaakt voor onderliggend protocol en een VPN-endpoint. Vreemd genoeg zit in de eenvoud meteen het belangrijkste risico: het onderliggend protocol dat standaard gekozen wordt, PPTP, gebruikt geen encryptie en is dus onveilig. In de client moet dus nog even een extra stap gezet worden om de verbinding te versleutelen. De Windows-client biedt deze opties, maar de client voor Mac is nogal beperkt. Zo wordt OpenVPN niet ondersteund in de PureVPN-client voor Mac, maar daar kun je natuurlijk wel een andere OpenVPN-client voor gebruiken.

Kies je graag voor een duidelijke en eenvoudige client, dan heeft PureVPN de beste papieren. Pas wel op met de standaardinstellingen, want deze bieden niet altijd de best denkbare bescherming.

©PXimport

De software van PureVPN loodst je met enkele simpele keuzes door de configuratie.

9. VyprVPN

VyprVPN is het VPN-product van Golden Frog. De oprichters zijn de mannen achter Giganews, een van de grootste Usenet-providers op het internet. VyprVPN werkt met OpenVPN en heeft zelf een protocol ontwikkeld, Chameleon, dat extra privacybescherming toevoegt. Het is een implementatie waarbij OpenVPN gecombineerd wordt met SSL, een techniek die we bij ook bij een aantal andere providers terug zagen komen.

VyprVPN heeft zelf clients geschreven voor Windows, OS X en iOS, maar ook firmware voor routers en een client voor televisies. Dat betekent dat je televisie, mits uitgerust met AndroidTV of OpenELEC, gebruik kan maken van VyprVPN. Op de website wordt ook gesuggereerd dat AppleTV ondersteund wordt, maar als we kijken naar de installatie-instructies gaat het hier simpelweg om een verbinding via je router: er is geen applicatie beschikbaar voor de AppleTV zelf.

Het netwerk van VyprVPN is opgebouwd uit 50 locaties en bestaat uit meer dan 700 servers. In bijna elk werelddeel staan wel servers, waardoor geo-blokkades eenvoudig te omzeilen zijn. VyprVPN biedt een gratis account aan met alle functionaliteit, maar beperkt dataverbruik. Betalende gebruikers krijgen ongelimiteerde toegang. Er zijn drie pakketten: ééntje met alleen ondersteuning voor PPTP, één voor toegang met alle technieken gelimiteerd tot twee apparaten en één voor drie apparaten. Er wordt veel gelogd en maar liefst dertig dagen lang.

Hoe hard mag het gaan?

De performance van een VPN-verbinding is erg onderhevig aan een grote set met condities. Niet alleen moeten de servers snel bereikbaar zijn en voldoende capaciteit hebben om de encryptie toe te passen, ook de bandbreedte naar je internetprovider en diens verbindingen met de VPN-provider zijn factoren om rekening mee te houden. Daarnaast is er een verschil in tijd: op sommige momenten is het piekdrukte, terwijl dit op andere momenten bijna niet speelt. In onze tests konden we de resultaten van de snelheid van een gewone verbinding (10 Mbit/s) vergelijken met de snelheid in een datacenter (1 Gbit/s). De resultaten zijn vergelijkbaar: met een snellere verbinding haalden we vergelijkbare resultaten ten opzichte van de extra bandbreedte. De belangrijkste beperking wordt dan de cpu van je computer: die moet immers al het verkeer versleutelen en ontsleutelen. Bij snelheden van 50 megabit per seconde of meer moet je computer echt gaan werken, alles daaronder moet met een fatsoenlijke processor zonder merkbaar verschil haalbaar zijn.

Conclusie

Of het nu gaat om bescherming tegen afluisteren, het omzeilen van een geo-blokkade of omdat je gewoon wilt spelen met techniek: VPN-verbindingen kunnen voor verschillende doelen worden ingezet. De achterliggende techniek is bijna overal hetzelfde, maar de uitwerking niet: sommige providers hebben eigen clients, anderen vragen je om de standaardclient te gebruiken. We hebben tijdens deze test zo veel mogelijk gekeken naar de gebruiksvriendelijkheid en de prestaties. AirVPN wint met een veelzijdig aanbod aan clients, een ruime keuze aan beschikbare servers en een vlekkeloze werking.

Ook al is het aantal servers beperkt, de lage prijs, de ondersteuning voor SoftEther en de standaard veilige installatie levert CactusVPN de Redactietip op. Ook Private Internet Access krijgt de Redactietip. Deze aanbieder biedt enorm veel service, een lage prijs en een hoge snelheid. Voor alle plus- en minpunten in het kort kijk je in de tabel. Zijn de andere providers dan slecht? Zeker niet. De belangrijkste conclusie is: voor een goede VPN-verbinding zonder gedoe met logging of andere nadelen hoef je gewoon niet meer dan 35-55 euro per jaar te betalen.

Lifestyle-tv's zijn populair en Samsung weet dat als geen ander. The Frame, een tv die ook dienstdoet als kunstkader, is een succes. Nu ook Hisense en TCL een gelijkwaardig concept op de markt hebben, heeft de Koreaanse fabrikant een verbeterde versie klaarstaan.

7

Goed

Conclusie

The Frame Pro is ideaal als stijlvolle muur-tv dankzij het matte scherm en de draadloze One Connect Box. De helderheid en kleur zijn verbeterd, maar het contrast blijft wat teleurstellen. Gamers moeten rekening houden met extra input-lag via de One Connect Box; de micro-HDMI is beter, maar minder praktisch. De tv oogt het mooist met heldere content en heeft een complete smart-omgeving. Wel is hij duidelijk duurder dan de gewone The Frame.

Plus- en minpunten

• Mat scherm weert reflecties
• Goede piekhelderheid, degelijk contrast
• Slank design, verwisselbaar kader
• Wandbeugel én voet bijgeleverd
• Wireless One Connect Box
• Goede beeldverwerking
• Vijf HDMI 2.1-aansluitingen en gaming-features
• One UI/Tizen smart-tv met zeven jaar updates
• Apple AirPlay 2 en Google Cast
• Ingebouwde Art Store

• Lokale dimming levert beperkte verbetering
• Matige geluidskwaliteit
• Geen ondersteuning voor Dolby Vision of DTS-audio
• Hogere input-lag via de draadloze One Connect Box
• Prijzig

Het kader aan de muur

The Frame Pro is expliciet ontworpen om aan de muur te hangen. De rug is immers helemaal vlak, en een superslanke muurbeugel is inbegrepen. Het ontwerp oogt als een minimalistisch kunstwerk, met een smal zwart frame rond het beeld. Met behulp van een magnetisch kader dat over het zwarte frame gaat, geef je de behuizing een witte of houtkleurige uitstraling. Een teakhouten kader wordt overigens meegeleverd.

Zet je de tv toch liever op een tv-meubel, dan hoef je daar geen extra spullen voor aan te schaffen; er zitten namelijk ook voetjes in de doos. De bevestiging aan het toestel is schroefloos en kan in twee posities: een hoge of lage bevestiging, zodat je eventueel een soundbar onder het scherm kunt plaatsen. De stabiliteit van de plastic voetjes laat wel iets te wensen over; bij zijdelingse druk is er duidelijk beweging merkbaar.

©Samsung

Aansluitingen

De One Connect Box is al jaren een kernonderdeel van het The Frame-concept: alle aansluitingen zitten in een externe unit, zodat er naar de tv zelf slechts één dunne kabel loopt. Bij The Frame Pro is dat idee verder doorgetrokken. De verbinding tussen de tv en de One Connect Box verloopt nu draadloos, waardoor je alleen nog een stroomkabel naar het scherm hoeft te leiden, en die laat zich doorgaans vrij gemakkelijk wegwerken. In de draadloze Connect Box vind je vier HDMI 2.1-poorten, twee usb-poorten, ethernet, wifi 5, bluetooth, een optische uitgang en een DVB-T2/C/S2-tuner met CI+-slot. Samsung claimt een draadloos bereik tot 10 meter zonder kwaliteitsverlies; in onze test ging 6 meter inderdaad probleemloos. Een stevige muur ertussen zorgde echter af en toe voor korte beelduitval.

Voor gamers is het een gemengd verhaal. De HDMI-poorten ondersteunen 4K144, ALLM en VRR (HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync compatible), en poort 3 biedt ARC/eARC. Maar de draadloze verbinding zorgt wel voor extra vertraging: in 4K60 zagen we een input-lag van zo'n 40 à 45 ms. Om dat te omzeilen heeft Samsung op de tv zelf een micro-HDMI-aansluiting geplaatst die dezelfde gamefuncties ondersteunt. Daarmee daalde de input-lag naar 13,5 ms bij 4K60 (en 8,5 ms bij 2K120). Niet heel elegant, maar wel effectief. Daarnaast zit er op de tv ook nog een usb-c-poort, bedoeld voor bijvoorbeeld een webcam.

Lees ook: Review Samsung QE55LS03B The Frame – Kunstwerk én tv

De One UI/Tizen smart-tv

Eén ding moet je Samsung nageven: ze leveren een indrukwekkende hoeveelheid functies in hun smart-tv-omgeving. Dat vereist wel een goede organisatie, maar die heeft Samsung ondertussen wel onder de knie. Het startscherm toont alles wat met tv-kijken en streaming te maken heeft. Centraal in beeld vind je de laatst gespeelde bron en aanbevelingen (uit Samsung TV Plus). Onderaan staat een rij met favoriete apps die je naar voorkeur kunt ordenen en aanpassen. Je kunt ook live-tv en HDMI-ingangen in deze rij plaatsen. Scrol verder naar beneden en je vindt rijen met aanbevelingen per app. Verwijder je een app uit de rij met favorieten, dan verdwijnt ook de rij met aanbevelingen uit die app.

Naast een erg ruim app-aanbod ondersteunt deze Samsung ook AirPlay 2 en Google Cast. Via de pictogrammen links op het startscherm kun je naar Daily+ navigeren, waar je alle functies vindt die minder met tv-kijken te maken hebben. Denk aan SmartThings (de IoT-omgeving), Workspace (allerlei functies voor computergerelateerd werk op de televisie), Philips Hue, Samsung Food en Fitness-apps. De Art-sectie bespreken we verderop.

De afstandsbediening is de vertrouwde Samsung-remote, maar deze keer in het wit. Hij is klein en eenvoudig vormgegeven, met een ingebouwde oplaadbare batterij en een fotovoltaïsch paneel aan de achterkant. Leg je hem met dat paneel naar boven, dan laadt hij vanzelf op via omgevingslicht. Voor een snellere laadbeurt is er ook een usb-c-poort aanwezig. De toetsen voelen prettig aan en hebben een lichte, precieze aanslag. Door het beperkte aantal knoppen is de bediening snel te doorgronden. De instellingenknop linksboven opent niet alleen het instellingenmenu, maar ook de kleur- en nummertoetsen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Kunst in overvloed

Om de kunstfunctie waar te maken, biedt Samsung sinds de eerste generatie van The Frame een eigen kunst-app. Navigeer op het startscherm naar links en open daar de Art-sectie. Je krijgt toegang tot meer dan 3000 kunstwerken, afkomstig uit grote musea en uiteenlopende collecties, van klassieke meesters tot moderne kunst en fotografie. Toegang tot de volledige Art Store kost 4,99 euro per maand, al zijn de eerste drie maanden gratis. Wie niet wil betalen, kan gebruikmaken van het gratis aanbod Art Streams, met elke maand dertig nieuwe werken rond een thema. Daarnaast zijn er nog andere opties: zo kun je je eigen foto's tonen met behulp van vooraf gemaakte sjablonen. The Frame Pro functioneert op die manier als een fraai digitaal fotokader. Wie iets speelsers wil, kan kiezen voor AI-gegenereerde kunst: selecteer een aantal sleutelwoorden uit een vaste lijst en de tv genereert een passend beeld.

De SmartThings-app is daarbij een handige aanvulling, vooral om door de Art Store te bladeren. Je kunt sorteren op artiest, genre, medium, kleur, museum, thema of populariteit. Via de instellingen pas je bovendien het gedrag van de Art Mode aan. Zo kun je helderheid en kleurtemperatuur finetunen en instellen hoe de tv omgaat met de ingebouwde bewegings- en lichtsensor. De Art Mode schakelt automatisch uit wanneer er geen beweging wordt gedetecteerd of het licht wegvalt. Dat is zinvol, want de Art Mode verbruikt nog steeds stroom, doorgaans tussen de 60 en 90 watt.

©Samsung

Beeldkwaliteit

De meest opvallende verbetering van The Frame Pro is de overstap naar Neo QLED-achtergrondverlichting. In theorie levert dat niet alleen rijkere kleuren op dankzij de Quantum Dots, maar ook beter contrast door local dimming. In de praktijk blijkt die uitvoering echter beperkt: Samsung gebruikt edge-ledverlichting, waarbij de leds alleen langs de onderrand van het scherm zitten. De local dimming werkt daardoor alleen in 24 verticale kolommen. Dat is beduidend minder verfijnd dan echte full-array local dimming.

Het VA-paneel zelf heeft een behoorlijk eigen contrast van ongeveer 4.500:1. Maar omdat de dimming slechts in kolommen werkt, kan de tv dat contrast in testpatronen nauwelijks verbeteren. Dat zie je terug in films: de zwarte balken boven en onder het beeld blijven zichtbaar grijs, donkere scènes worden nooit echt diepzwart en heldere details – zoals sterren – kunnen plaatselijke halo's veroorzaken. Met andere woorden: op het gebied van contrast is de vooruitgang beperkt.

Op helderheid scoort de The Frame Pro wél merkbaar beter. In Filmmaker Mode (HDR) haalt hij een piek van 926 nits op een venster van 10% en ongeveer 697 nits op een volledig wit scherm. Dat is een forse stap vooruit ten opzichte van de vorige The Frame, die rond de 500 nits bleef hangen. De Quantum Dots leveren bovendien een breed kleurbereik van 94% P3. De kalibratie in Filmmaker Mode is over het algemeen uitstekend, al ogen sommige tinten wat te helder en verliezen ze daardoor nuance. Bij SDR presteert The Frame Pro eveneens goed, al kunnen rode tinten en huidkleuren soms wat flets overkomen. In zowel SDR als HDR blijft het zwartdetail wel netjes behouden. 

©Samsung

Zeer goede beeldverwerking, matige audio

The Frame Pro maakt gebruik van dezelfde rekenmodule als topmodel S95F: de NQ4 AI Gen3-processor. Die levert zichtbaar mooie resultaten, met goede deinterlacing, sterke ruisonderdrukking en nette upscaling. De bewegingsscherpte van het paneel zelf is echter wat beperkt, waardoor snelle voorwerpen soms een lichte dubbele rand krijgen. Motion interpolation werkt wel overtuigend; de processor grijpt snel en meestal correct in, zonder opvallende artefacten. De AI-modus kun je beter uitgeschakeld laten; die zorgt zelden voor een aantrekkelijk beeld.

Ondanks het slanke ontwerp heeft Samsung een 2.0.2-audiosysteem met 40 watt vermogen ingebouwd. Dat klinkt op papier aardig, maar in de praktijk ontbreekt vooral bas, waardoor muziek aan warmte en body verliest. De hoogtekanalen voegen weinig toe en het surround-effect blijft mager, zelfs met Dolby Atmos-bronnen. Voor dagelijks tv-kijken zijn de dialogen helder genoeg, maar wie ook muziek of films met impact wil horen, ontkomt eigenlijk niet aan een soundbar.

Conclusie

Als lifestyle-tv blijft The Frame Pro een aantrekkelijke keuze met een paar duidelijke troeven. Het matte scherm geeft kunst een overtuigende, bijna papieren uitstraling en houdt hinderlijke reflecties goed tegen. De draadloze One Connect Box maakt ophangen aan de muur bovendien bijzonder eenvoudig.

De stap vooruit ten opzichte van de gewone The Frame zit vooral in helderheid en kleurweergave. Het contrast blijft echter achter, en dat is jammer: een sterker zwartniveau had The Frame Pro echt naar een hoger niveau getild. Voor gamers is dit toestel ook niet ideaal: de draadloze verbinding zorgt voor merkbare input-lag. De micro-HDMI-poort op de tv zelf biedt wel een snellere optie, maar is minder praktisch.

De tv komt het best tot zijn recht met heldere beelden en kunstweergave. De kalibratie en beeldverwerking zijn uitstekend, en de Tizen-interface biedt een ruim app-aanbod, inclusief AirPlay 2 en Google Cast. Het prijskaartje blijft wel aan de hoge kant; je betaalt duidelijk extra voor de lifestyle-uitstraling.

Natuurlijk heb je een wachtwoord ingesteld om te voorkomen dat hackers fysiek toegang krijgen tot je pc, maar er is nog een andere beveiligingsmaatregel die je kunt nemen. Met een eenvoudige usb-stick maak je een fysieke sleutel die dienstdoet als extra beveiligingslaag.

Windows 11 heeft een ingebouwde mogelijkheid om zo’n veilige usb-sleutel te maken, maar toch gebruiken we liever een gratis app van derden: USB Raptor. Deze freeware geeft iets meer controle over hoe zo’n sleutel werkt. Download en installeer USB Raptor. Eerst moet je een encryptiewachtwoord instellen. De software heeft standaard als wachtwoord default ingesteld en dit moet je uiteraard wijzigen. Schrijf het nieuwe wachtwoord ergens veilig op. Daarna plug je de usb-stick in en kies je de juiste stationsletter. Gebruik een usb-stick met een hoge lees-/schrijfsnelheid zodat je sneller kunt inloggen.

k3y-bestand

Vervolgens klik je op de knop Create k3y-file. Dit is een specifiek wachtwoordbestand dat deze tool zoekt om de computer van de gebruiker te ontgrendelen. Als USB Raptor het k3y-bestand niet kan vinden, omdat de usb-stick bijvoorbeeld niet in de pc zit, wordt de pc automatisch vergrendeld. Ga dan terug naar het scherm Simple configuration en schakel de beveiliging in door een vinkje te zetten in het vakje naast Enable USB Raptor. Er volgt dan een waarschuwing dat de software is ingeschakeld en dat je het encryptiewachtwoord niet kunt veranderen.

Backdoor-login

Voordat je USB Raptor gebruikt, raden we aan een backdoor-login te maken voor het geval dat je de sleutel ooit zou kwijtraken. Klik in de rechterbovenhoek van de app op het vakje Advanced configuration. Ga naar het tabblad Lock features en kijk onderaan in de groep Backdoor access. Daar klik je op Generate RUID file. Hierdoor plaatst de tool een bestand op het bureaublad waarmee je het vergrendelingsscherm kunt omzeilen wanneer je het wachtwoord zou vergeten en de usb-stick uit de pc wordt verwijderd.

Dit is een lange alfanumerieke sleutel, opgeslagen in het DAT-formaat. Je kunt het openen met Kladblok. Je kunt die sleutel bijvoorbeeld opslaan in een e-mailaccount of in een veilige wachtwoordmanager. Vanaf nu heb je een beveiligde sleutel die je pc veiliger maakt en die bovendien een backdoor heeft, mocht er iets misgaan. Label de beveiligingssleutel zodat je hem nooit verwisselt met andere usb-sticks. Wil je de sleutel niet langer gebruiken, dan open je de app opnieuw en haal je het vinkje weg bij Enable USB Raptor.