We testen de zes beste multi-gigabitswitches. Deze desktopswitches maken je thuisnetwerk geschikt voor veeleisende netwerktoepassingen zoals 4K/8K-videostreaming, fiber-internet en/of krachtige NAS’en. Inpluggen volstaat om je netwerk te upgraden, maar drie van de zes switches hebben ook een beheerinterface, met geavanceerde instellingen voor bijvoorbeeld VLAN’s en prioriteitswachtrijen.

Glasvezelinternet, videostreams in hoge resoluties en NAS’en met 2,5Gbit/s-ethernetpoorten vergen steeds meer van een netwerkconfiguratie. De klassieke gigabitnetwerkswitch verandert dan al snel in een flessenhals die het thuis(kantoor)netwerk vertraagt. Dit los je op met een multi-gigabitswitch met hogere lijnsnelheid en dito schakelcapaciteit. Dergelijke snellere switches worden gelukkig steeds betaalbaarder. Dat geldt zeker voor de versies zonder beheerinterface, waarmee je je thuisnetwerk op een eenvoudige manier versnelt: bij deze apparaten is het een kwestie van insteken en vergeten.

Beheerde switch

Ook een ‘managed’ switch met beheerinterface kun je doorgaans zonder verdere configuratie in het netwerk integreren. Maar ook kun je dan zelf wijzigingen aanbrengen in de standaardwerking van de switch, als je dat nodig vindt.

Zo kun je bepaalde soorten netwerkverkeer voorrang verlenen via ‘quality of service’ (QoS). Of je deelt het netwerk in virtuele segmenten (VLAN’s) in om bepaalde soorten netwerkverkeer van elkaar af te schermen. Denk bijvoorbeeld aan aparte netwerksegmenten voor het thuiskantoor en het privéverkeer, of gescheiden segmenten voor game- en multimediaverkeer enerzijds, en doorsnee netwerkverkeer anderzijds.

Met behulp van ‘link aggregation groups’ (LAG’s) koppel je netwerkpoorten aan elkaar, zodat ze een hogere gecombineerde snelheid leveren of voor redundantie zorgen. Managed switches hebben daarnaast allerlei beveiligingsinstellingen waarmee je je netwerk tegen aanvallen beschermt, kabelproblemen opspoort of het netwerkverkeer tot op netwerkpakketniveau controleert.

Multi-gigabit

Hogere ethernetsnelheden maken wel degelijk een verschil. 2,5Gbit/s-ethernet werkt met bestaande Cat5e-netwerkkabels of beter, met een kabellengte tot maximaal honderd meter. Kopiëren van bestanden van of naar een 2,5Gbit-NAS gaat bijvoorbeeld tot wel tweemaal zo snel als met een 1Gbit-NAS. Ook multimedia streamen vlotter, tot wel een derde efficiënter.

Voor een 10Gbit-netwerk heb je minstens Cat6e-bekabeling nodig (al werkt het bij kortere afstanden ook via Cat6-bekabeling). Momenteel zijn dergelijke kabels in een thuisnetwerk nog niet aan de orde, maar een switch die ze vandaag al ondersteunt, is toekomstbestendiger. Switches gaan lang mee, soms wel decennialang, dus het kan geen kwaad om nu al te investeren in een exemplaar met één of meer 10Gbit-uplinkpoorten.

Een van de switches levert ook Power over Ethernet (PoE). Dit betekent dat apparaten via een ethernetkabel van stroom kunnen worden voorzien. Zo kun je met één kabel bijvoorbeeld een bewakingscamera of wifi-toegangspunt aansturen.

Zo test PCM

Snelheidstesten hebben bij desktopswitches weinig zin. Zelfs als je alle poorten tegelijk maximaal belast, zal een switch dicht bij zijn opgegeven capaciteit presteren. Dat blijkt ook uit de informele client/server-snelheidstest die we probeerden: er was nooit een meetbaar snelheidsverschil met of zonder een van de geteste switches.

Alle fabrikanten vermelden die capaciteit op dezelfde manier. De totale switching-capaciteit of ‘backplane’-bandbreedte vermeldt de snelheid van de switch in Gbit/s. In de praktijk komt het erop neer dat een switch met meer poorten een hogere totale bandbreedte heeft, omdat dergelijke modellen doorgaans over een snellere processor beschikken. Belangrijk is ook de snelheid waarmee pakketten worden verwerkt. Het is logisch dat een switch met meer poorten een hogere ‘packet forwarding rate’ heeft.

We geven punten aan de hand van deze en andere criteria die de snelheid en capaciteit van de switch bepalen. Daarnaast geven we punten voor ruim negentig verschillende technische aspecten, variërend van de grootte van de geheugenbuffer voor het schakelen van pakketten tot de ondersteuning van allerlei standaarden, en van criteria zoals geluidsproductie tot, indien aanwezig, het maximale vermogen per PoE-poort. Met deze cijfers berekenen we een gewogen oordeel. De switch met het beste oordeel krijgt het keurmerk Best getest. Het product met de beste prijskwaliteitverhouding krijgt het keurmerk Slimme koop.

Testsamenvatting

We testen zes compacte multi-gigabitswitches voor desktopgebruik. Alle switches werken direct wanneer je ze inplugt, maar de beheerde varianten bieden meer mogelijkheden op het gebied van prioritering en segmentering van netwerkverkeer, koppeling van poorten en beveiliging.

De geteste switches kosten tussen de negentien en zesenvijftig euro per poort. De duurdere switches bieden meer instelmogelijkheden en hebben een hogere totale schakelcapaciteit, al is zelfs de goedkoopste switch voldoende snel voor gebruik in een thuis(kantoor)omgeving.

D-Link DMS-106XT

©PXimport

De D-Link DMS-106XT 6-Port Multi-Gigabit Unmanaged Switch is onbeheerd, maar ondersteunt wel automatische QoS-prioritering om apparaten zoals NAS’en of streamers voorrang te verlenen. Deze prioritering schakel je in en uit met een druk op een knop.

De DMS-106XT heeft vijf 2,5Gbit/s-poorten en één uplink-poort die tot 10 Gbit/s ondersteunt. Deze compacte desktopswitch heeft een mooier design dan gebruikelijk bij dit soort apparaten. De trapeziumvormige behuizing van grijs geborsteld aluminium is passief gekoeld. Een fluisterstille werking is gegarandeerd.

Alle poorten bevinden zich samen met de led- en turboknoppen aan de achterzijde. Vooraan vind je zoals gebruikelijk statusleds voor de switch zelf en voor elke poort. Ook prijkt er een ledstrip aan de voorkant. Die schakel je in of uit met de ledknop.

De turboknop schakelt poortafhankelijke ‘strict mode’ IEEE 802.1p QoS-prioritering in en verbetert de latentie (netwerkvertraging). Activeer je deze turbomodus, dan begint de ledstrip aan de voorkant in verschillende kleuren te pulseren (tenzij je de strip hebt uitgeschakeld). Poort één heeft de hoogste prioriteit, gevolgd door poort zes. Poort twee heeft de volgende prioriteit en de overige poorten krijgen allemaal dezelfde voorrang.

Behalve de turbomodus en de werking van de ledstrip vooraan is er niets in te stellen aan deze onbeheerde switch.

D-Link DMS-106XT

Prijs
€ 179,-
Websitehttps://kwikr.nl/dms1067Score70

Netgear MS108EUP

©PXimport

De Netgear MS108EUP 8-port Ultra60 PoE++ Multi-Gigabit (2.5G) Ethernet Plus Switch is passief gekoeld, ondanks de PoE++-ondersteuning (802.3bt) die meestal actieve koeling vereist. De MS108EUP gebruikt dan ook een externe voeding. Die is met zijn stroomsterkte van 4,7 ampère onvermijdelijk fors en zwaar, even zwaar en bijna even groot als de volledig van grijs staal vervaardigde switch zelf. Het totale stroombudget van 230 watt vereist nu eenmaal een stevige voeding.

Van de acht multi-gigabitpoorten leveren de vier aan de linkerkant (blauw gekleurd) 60 watt PoE++-vermogen. De vier rechterpoorten (geel gekleurd) leveren tot 30 watt aan een verbonden PoE+-apparaat. Via de beheerinterface regel je de PoE-prioritering, het stroomverbruik en het stroomschema van elke poort. Ook kun je het netwerk in VLAN-segmenten verdelen en QoS-prioriteit toewijzen. Die QoS-prioriteit kan poortafhankelijk werken of automatisch, op basis van informatie in de netwerkpakketten. Dat laatste moet de aangesloten apparatuur dan wel ondersteunen. Er zijn vier poortkoppelingen of LAG’s mogelijk met maximaal vier leden in elke LAG.

Volgens Netgear heeft de switch (niet de vervangbare voeding) een gemiddelde levensduur van meer dan veertig jaar. Je krijgt er een levenslange garantie bij, op voorwaarde dat je het apparaat na aankoop tijdig bij Netgear registreert.

Netgear MS108EUP

Prijs
€ 449,-
Websitehttps://kwikr.nl/ms1088Score80

Netgear MS510TX

©PXimport

De MS510TX 8-Port Multi-Gigabit Smart Managed Pro Switch is een van de meer betaalbare multi-gigabitmodellen in Netgears uitgebreide aanbod van professionele switches. Hij is ook verkrijgbaar in een PoE+-versie (MS510TXPP) met een vergelijkbare of zelfs iets lagere prijs dan de MS108EUP.

Het verschil met de eenvoudigere Netgear-switches is een veel uitgebreider beheer, al werkt deze switch zoals alle andere die we testen ook gewoon direct uit de doos. Nog een verschil is de totale schakelcapaciteit: die is twee tot drie keer zo hoog als die van de andere switches. De gemiddelde levensduur bedraagt meer dan honderd jaar, aldus de fabrikant, die ook op deze switch een levenslange garantie geeft (op voorwaarde van tijdige registratie).

Door de interne voeding is de MS510TX iets breder en hoger, maar het blijft een compacte desktopswitch die perfect op een kast of tafel past. De krachtigere processor en interne voeding vereisen actieve koeling door twee zelfregelende ventilatoren. Wanneer hij volledig belast wordt, produceert de MS510TX 21 dB(A), vergelijkbaar met het geluid van een fluistergesprek op anderhalve meter afstand.

Deze switch heeft tien poorten. De vier uiterst links leveren maximaal 1 Gbit/s. De twee volgende hebben een maximale snelheid van 2,5 Gbit/s. De twee daar weer naast gaan (bij gebruik van de juiste kabels) maximaal tot 5 Gbit/s. RJ45-poort nummer negen ondersteunt alle ethernetsnelheden met een maximum van 10 Gbit/s. In de tiende poort ten slotte, eveneens met maximaal 10 Gbit/s, past een optioneel verkrijgbare SPF+-module voor integratie in een groter (bedrijfs)netwerk.

De webinterface is klassiek vormgegeven en beveiligd met een sterk wachtwoord. Je kunt deze zowel lokaal bereiken als op afstand. De MS510TX ondersteunt acht LAG’s met maximaal acht leden binnen elke gekoppelde poort. Toewijzen van QoS-prioriteit kan naar keuze poortafhankelijk of automatisch, op basis van informatie in de netwerkpakketten. Ook kunnen de poorten worden beschermd (‘protected ports’), zodat alle unicast-, broadcast- en multicast-verkeer geblokkeerd wordt. Dat is interessant om bijvoorbeeld internetgesprekken tegen afluisteren te beschermen.

De vele mogelijkheden maken het beheer uiteraard iets moeilijker dan bij een vergelijkbaar geprijsde, eenvoudigere switch zoals de MS108EUP. Maar in een iets ambitieuzer thuis(kantoor)netwerk komen ze mogelijk wel van pas.

Netgear MS510TX

Prijs
€ 299,-
Websitehttps://kwikr.nl/ms5109Score90

QNAP QSW-2104-2S

©PXimport

De QNAP QSW-2104-2S heeft vier 2,5Gbit/s- en twee 10Gbit/s-ethernetpoorten. De compacte behuizing is volledig van zwart staal vervaardigd en wordt passief, dus zonder ventilator, gekoeld. Dat garandeert een stille werking. De meegeleverde externe voeding is klein, compact en past in elk stopcontact.

Deze switch regelt alles zelf, detecteert lussen en blokkeert ze indien nodig, en vermindert het stroomgebruik zoveel mogelijk door de ondersteuning van energie-efficiënt ethernet. Omdat de switch onbeheerd is, valt er niets aan te configureren. De QSW-2104-2S heeft van alle geteste onbeheerde switches de hoogste schakelsnelheid en de laagste prijs per poort. Dat maakt dit apparaat de verdiende winnaar van het keurmerk Slimme koop.

QNAP QSW-2104-2S

Prijs
€ 166,-
Websitehttps://kwikr.nl/qsw21047Score70

TP-Link TL-SG105-M2

De onbeheerde TP-Link TL-SG105-M2 5-Port 2.5G Multi-Gigabit Desktop Switch is een stille, platte, volledig metalen netwerkswitch met vijf multi-gigabitnetwerkpoorten. Er is ook een iets grotere variant van met acht 2,5Gb-poorten; die TL-SG105-M2 kost ongeveer vijftig euro meer dan de hier geteste uitvoering.

De afwezigheid van bewegende onderdelen zoals een ventilator zorgt niet alleen voor een volledig stille werking, maar ook voor een langere levensduur. TP-Link geeft een levenslange garantie op het apparaat, zolang dit door TP-Link wordt geproduceerd. Is de switch niet meer leverbaar, dan blijft de garantie nog vijf jaar doorlopen.

De TL-SG105-M2 is weliswaar stil, maar wordt aan de onderkant wel relatief warm, zelfs met een beperkt aantal bezette netwerkpoorten. Zorg dus voor voldoende ademruimte rond de metalen behuizing.

Deze switch kan overweg met QoS-tags. Als die aanwezig zijn, krijgt dergelijk netwerkverkeer automatisch voorrang. Als gebruiker heb je daar overigens geen enkele invloed op en er is geen ondersteuning voor poortafhankelijke prioritering.

TP-Link TL-SG105-M2

Prijs
€ 127,-
Websitehttps://kwikr.nl/tlsg1056Score60

Zyxel XGS1210-12

De Zyxel XGS1210-12 heeft acht gigabitethernetpoorten, twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten en evenveel 10Gbit/s-uplink-poorten (SFP+). De grijze behuizing is gemaakt van geborsteld aluminium. Het is een erg compacte switch, niet groter dan twee naast elkaar gelegde pocketboeken. Dezelfde switch bestaat ook in een goedkopere, onbeheerde versie met productnummer XGS1010-12.

De Engelstalige beheerinterface is volledig menugestuurd. Het startscherm biedt een overzicht waarin je in één oogopslag de netwerkgegevens en de individuele poortstatussen ziet. Energie-efficiënt ethernet is standaard uitgeschakeld. Meerdere van deze en andere Zyxel-switches beheer je centraal met behulp van het Zyxel ZON-hulpprogramma voor Windows.

Onder het ‘Port’-menu vind je de configuratieopties per poort: je kunt ze in- of uitschakelen, een vaste lijnsnelheid instellen en ‘flow control’ activeren. Je kunt vier poortkoppelingen creëren: LAG 1 koppelt poorten één tot en met vier; LAG 2 poorten vijf en zes; LAG 3 poorten zeven en acht; LAG 4 poorten negen en tien.

Je hebt de keuze tussen poortafhankelijke QoS en QoS volgens de IEEE 802.1p-specificatie. De switch ondersteunt daarbij acht verschillende wachtrijen.

Zyxel XGS1210-12

Prijs
€ 226,-
Websitehttps://kwikr.nl/xgs12108Score80

Conclusie

Van de goedkopere, onbeheerde multi-gigabitswitches biedt de QNAP QSW-2104-2S/2T de hoogste schakelcapaciteit. Het is de logische winnaar van het keurmerk Slimme koop. De D-Link DMS-106XT is ook een goede keuze. Deze switch is iets duurder dan die van QNAP, maar heeft een mooier design en QoS-prioritering die je regelt met een druk op de knop.

Bij de beheerde switches steekt de Netgear MS510TX er met zijn hoge schakelcapaciteit en vele configuratiemogelijkheden bovenuit. Dit apparaat verdient dan ook het keurmerk Best getest. Maar de eenvoudigere, goedkopere Zyxel XGS1210-12 is ook een goede, gebruiksvriendelijke keuze. Houd er wel rekening mee dat de Zyxel maar twee 2,5Gbit/s-aansluitingen heeft.

©PXimport

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.