Niet alle gegevens die je in een document gebruikt, hoef je één op één over te typen in Word. De software kent namelijk uitgebreide functies voor het importeren van gegevens uit andere programma’s. In dit artikel laten we je zien wat de mogelijkheden zijn van het importeren en koppelen van data uit andere programma’s, zoals Excel.

Beschik je over andere pakketten uit de Office-reeks, dan biedt Word de mogelijkheid om gegevens uit die programma’s te importeren in je document. Of het nu om data uit een Excel-sheet of Access gaat, adresgegevens of dia’s; je kunt ze eenvoudig koppelen aan je Word-document. Het voordeel van het koppelen van gegevens uit andere programma’s is dat je de data maar één keer hoeft te wijzigen in het bronprogramma. Word neemt dan automatisch de wijzigingen over in je document. Soms moet je die gegevens wel verversen.

01 Gegevens importeren uit Excel

Excel wordt veel gebruikt voor het invoeren van data. Maar soms wil je slechts een deel uit een Excel-bestand opnemen in Word, zonder dat de gegevens rechtstreeks worden gekoppeld. Bijvoorbeeld een (deel van een) tabel. De uitgebreide kopieer- en plakfuncties van zowel Word als Excel zorgen ervoor dat de gegevens inclusief opmaak kunnen worden overgezet naar je document. In dit voorbeeld kopiëren we een eenvoudige tabel zonder opmaak uit Excel naar Word. We selecteren alle cellen, klikken met de rechtermuisknop en kiezen voor Kopiëren.

©PXimport

02 Juiste opmaak kiezen

De manier waarop de gegevens vanuit Excel in Word worden gezet, hangt af van de plakfunctie die je in laatstgenoemde kiest. In Word kun je je gegevens namelijk op verschillende manieren in je document zetten: plakken met behoud van opmaak, plakken als afbeelding of plakken zonder opmaak. Welke plakopties beschikbaar komen, hangt af van welke soort data er in het klembord is geplaatst. Kopieer je een tabel uit Excel, dan heb je meer plakopties dan wanneer je platte tekst uit bijvoorbeeld Notepad in je Word-document wilt plakken.

©PXimport

Wil je de gegevens uit Excel zonder opmaak plakken in Word, kies dan voor ‘Alleen tekst behouden’, de meest rechterknop in het menuutje. Word plakt dan de gegevens uit Excel rechtstreeks zonder extra’s. Iedere rij uit de tabel wordt op een afzonderlijke regel geplakt.

©PXimport

03 Tabel met behoud van opmaak

Is de tabel in Excel met randen, kleuren, verschillende lettertypen en gekleurde cellen opgemaakt en wil je deze één op één kopiëren in Word, dan kies je uit de plakopties voor de functie Opmaak van bron behouden.

©PXimport

Bij het kopiëren van een tabel uit Excel worden de gegevens in Word ook in een tabel geplaatst. Het voordeel daarvan is dat je de gegevens nu verder kunt bewerken en de tabel eventueel kunt aanpassen qua vormgeving. Klik je op de geplakte tabel in Word, dan komt in het Lint ook het tabblad Tabelontwerp beschikbaar. Met de tabel geselecteerd kun je dan direct een andere vormgeving toepassen.

©PXimport

Wil je alleen een enkele cel, rij of kolom aanpassen, dan klik je er met de muis op en kun je de eigenschappen veranderen.

©PXimport

04 Dynamische gegevens uit Excel

Soms kan het voorkomen dat de gegevens in Excel die je in je Word-document wilt gebruiken dynamisch zijn. Dat wil zeggen: de gegevens in het Excel-bestand kunnen in de loop van de tijd wijzigen. Dan is het belangrijk dat de gegevens uit Excel die in Word worden geplaatst, de meest recente zijn. Je kunt gegevens in Word plakken met behoud van de koppeling van de data in Excel. Wijzig jij of iemand anders de oorspronkelijke gegevens in Excel, dan worden die wijzigingen ook doorgevoerd in Word. Om dit werkend te krijgen, moet je de gegevens uit Excel wel op een speciale manier plakken in Word. In dat geval kies je uit het menu voor plakken voor Koppelen en bronopmaak behouden.

©PXimport

Wanneer de gegevens zijn geplakt in Word, zul je zien dat de tabel een andere functie heeft gekregen. Als je namelijk klikt op een van de cellen met de rechtermuisknop, zie je een nieuwe optie terug in de lijst, namelijk Koppeling bijwerken. Als de data in Excel is gewijzigd, wordt dit niet direct in Word aangepast. Als eigenaar van het document kun je de nieuwste data dus weergeven in de tabel door te kiezen voor Koppeling bijwerken.

05 Tabellen met opmaak

Deze functie werkt overigens ook wanneer de oorspronkelijke opmaak in de tabel in Excel wijzigt. Zodra daar bijvoorbeeld de kleur of de dikte van de lijnen in Excel worden gewijzigd en je kiest in Word voor Koppeling bijwerken, dan worden die wijzigingen ook doorgevoerd in Word. Dat kan natuurlijk ook nadelen hebben voor de opmaak van je Word-document. Gelukkig is daar een oplossing voor. Wil je dat alleen de gegevens in de cellen van Excel worden gekopieerd, maar niet de opmaak zelf, dan kies je voor de plakoptie Doellijsten koppelen en gebruiken. De tabel wordt nu zonder opmaak in Word gekopieerd, maar de gegevens in de cellen zelf blijven wel gekoppeld aan Excel en eventuele wijzigingen worden nadat je weer kiest voor Koppeling bijwerken in Word doorgevoerd.

©PXimport

Als de tabel in Excel vormgeef-technisch wordt aangepast, dan heeft dat dus geen verdere invloed op de opmaak van de tabel in Word.

06 Brieven en mailings maken

Word kun je ook gebruiken om een brief naar meerdere adressen te sturen. Daarvoor hoef je – gelukkig – niet voor iedere geadresseerde een aparte brief te maken, maar kun je een standaardbrief vervaardigen. Met een standaardbrief kun je eenvoudig meerdere mensen een brief sturen. Je koppelt aan zo’n standaardbrief een database met namen, adressen en woonplaatsen. Die functie kun je ook gebruiken voor het afdrukken van enveloppen. In dit voorbeeld laten we je zien hoe je adressen automatisch toevoegt aan je document.

07 Adresvelden maken

Word heeft een speciale functie voor het automatisch invoegen van namen en adressen in je document. In het Lint vind je daar een apart tabblad voor, genaamd Verzendlijsten. Daar kun je Word koppelen aan een bestaande verzendlijst, of je kunt vanuit hier ook een nieuwe lijst maken.

©PXimport

Je moet eerst een lijst met adressen hebben. In Word kun je deze zelf maken, maar je kunt Word ook koppelen aan bijvoorbeeld Excel om de adresgegevens daaruit te halen. We laten je eerst zien hoe je zelf een lijst met adresgegevens in Word aanmaakt. Onder het tabblad Verzendlijsten vind je de knop Adressen selecteren. Klik daarop en kies voor de optie Nieuwe lijst typen.

©PXimport

Er verschijnt nu een venster waarin je adresgegevens kunt invoeren. In dit voorbeeld beperken we ons tot (fictieve) adresgegevens als aanhef, voorletter, achternaam, adres, postcode en woonplaats. Per rij vul je de gegevens in van de personen die je wilt aanschrijven. Ben je klaar met het invullen, dan druk je op de knop OK om de lijst op te slaan.

©PXimport

Word slaat de adreslijst op als een Microsoft-database (met de extensie .mdb) en dat heeft als voordeel dat je dit bestand kunt blijven gebruiken in Office, en je dus niet telkens een nieuwe adreslijst hoeft aan te maken.

Als je de database hebt opgeslagen in Word, dan komt in het Lint de knop Afdruk samenvoegen starten beschikbaar. Maar voordat je daar op klikt, moet je in je brief eerst de positie bepalen waar je het adresveld wilt plaatsen. Om die te plaatsen, klik je op de knop Adresblok.

©PXimport

08 Gegevens controleren

Je krijgt nu een nieuw venster te zien, waarin je kunt controleren of de gegevens kloppen. In principe hoef je hier weinig te veranderen; als je een eenvoudige adreslijst hebt gemaakt met daarin alleen de voor- en achternaam, straat, huisnummer, postcode en woonplaats en alle adressen zijn in je eigen land, dan plaatst Word deze doorgaans meteen goed. Alleen wanneer je ook internationale brieven verzendt, kan het handig zijn om de instellingen te wijzigen. Klik je na afloop op de knop OK , dan plaatst Word een tekstcode << Adresblok>>. Dat blok geeft dus aan dat daar de adresgegevens van de database worden geplaatst.

©PXimport

Bovenin het Lint zie je nu extra knoppen waarmee je door de brieven met de zojuist gekoppelde adressen kunt bladeren. Op die manier kun je controleren of de adresgegevens juist op de brief worden vermeld. Naast de pijlnoppen voor het bladeren door de brieven, vind je er ook een knop genaamd Voorbeeld van het resultaat. Met deze knop ingedrukt zie je dan ook de daadwerkelijke adresgegevens per brief.

©PXimport

Nu kun je bepalen of je tevreden bent met de huidige weergave, of dat je nog iets wilt veranderen. De opmaak bijvoorbeeld, want misschien wil je de adressen juist wat groter afdrukken of van een ander lettertype voorzien. Dat hoef je niet voor iedere brief afzonderlijk te doen, maar doe je in één keer door het blok << Adresblok >> te selecteren in je document. Om dat te kunnen doen, moet je eerst de voorbeeldweergave van het adres uitschakelen door weer op de knop Voorbeeld van het resultaat te klikken. Alleen dan verschijnt het adresblok weer. Selecteer << Adresblok >> in je document, en je kunt de opmaak ervan aanpassen.

©PXimport

09 De documenten samenvoegen

Ben je tevreden met het resultaat? Dan kun je de adresgegevens samenvoegen met je brief. Met samenvoegen maakt Word meerdere kopiëren van de brief, met op elke brief het unieke adres uit de database. Om het samenvoegen te starten, klik je in het Lint op de knop Voltooien en samenvoegen, helemaal aan de rechterkant. Er verschijnen nu drie opties, kies voor Documenten afdrukken.

©PXimport

Geef op welke records je wilt afdrukken, doorgaans druk je natuurlijk in één keer alles af. Word stuurt de opdracht, na het drukken op de knop OK, naar de printer en je brieven worden afgedrukt.

©PXimport

Tip: Etiketten en enveloppen afdrukken

©PXimport

10 Adressen importeren uit Excel

Je kunt in Word je adressenbestanden ook halen uit andere programma’s of werken met afzonderlijke bestandsformaten. Het invoeren via de functie Adreslijsten in Word gaat soms vrij lastig. Het is namelijk heel precies werk, en een druk op een verkeerde knop kan er al snel voor zorgen dat je een record opnieuw moet invoeren. Daarnaast is het vanwege de kleine omvang van het invoervenster lastig om met meerdere records te werken. In dat geval kun je beter kiezen voor een programma dat beter overweg kan met records, zoals Excel of – als je liever met databaseprogramma’s werkt – met Access. Voor deze basiscursus maken we gebruik van Excel voor het importeren van adresgegevens, dat werkt in dit geval prima; in Excel kun je veel makkelijker meer rijen gebruiken.

Als je je records goed op orde hebt in Excel, kun je deze heel eenvoudig gebruiken voor het maken van adresgegevens in Word. Iedere rij in Excel dat gebruikt moet worden in Word voor de adresgegevens, geef je een duidelijke naam: Aanhef, Voornaam, Achternaam, Straatnaam, Huisnummer, Postcode en Woonplaats. Die rij is dan de eerste rij in de tabel. Op de volgende rijen vul je vervolgens alle gegevens in van de adressen die je wilt gebruiken in de brief.

©PXimport

11 Bestand opslaan

Heb je je bestand af? Dan sla je ‘m op en ga je vervolgens naar Word om de gegevens uit het Excel-bestand te importeren als adressenbestand. Ga hiervoor als volgt te werk: klik in het Lint Verzendlijsten op Adressen selecteren en kies daar voor Bestaande lijst gebruiken. Vervolgens selecteer je je Excel-bestand.

©PXimport

Word komt nu met een bevestiging van het bestand. Als je de tabel in Excel hebt opgemaakt, zoals in ons voorbeeld, dan bevat de eerste rij met gegevens kolomkoppen. Zet dan ook een vinkje bij De eerste rij met gegevens bevat kolomkoppen. Word herkent dat, en zo kun je makkelijk de juiste velden op de goede plaats neerzetten in je document.

©PXimport

12 Velden opgeven

In tegenstelling tot het importeren van adresgegevens via Adressenlijst, moet je bij het importeren van gegevens uit Excel nog wel de velden apart opgeven. Iedere kolom uit je Excel-bestand wordt in Word een apart blok dat uiteindelijk het gehele adresveld bevat. In het Lint bij Verzendlijsten vind je een knop genaamd Samenvoegvelden invoegen. Onder dat menu vind je dan alle kolommen uit het Excel-sheet. Je kunt deze nu plaatsen in je document door op de juiste naam te klikken. Zet de cursor eerst op de plek waar je het eerste veld wilt invoegen, in ons voorbeeld is dat Aanhef.

©PXimport

Tussen ieder veld in je Word-document plaats je een spatie, zodat de aanhef, voornaam en achternaam niet tegen elkaar worden geplaatst, zoals hieronder:

<<Aanhef>> <<Voornaam>> <<Achternaam>>

Geef nu een enter voor een nieuwe regel, en plaats daaronder de velden Straatnaam en Huisnummer, wederom met een spatie ertussen:

<<Straatnaam>> <<Huisnummer>>

En op de laatste regel plaats je tot slot Postcode en Woonplaats, ook hier met een spatie ertussen:

<<Postcode>> <<Woonplaats>>

Het voordeel van het opnemen van losse velden in je Word-document is dat je deze overal in je brief kunt gebruiken. Op die manier kun je een persoonlijke brief samenstellen aan de hand van de gegevens uit het Excel-bestand.

©PXimport

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.