Niet alle gegevens die je in een document gebruikt, hoef je één op één over te typen in Word. De software kent namelijk uitgebreide functies voor het importeren van gegevens uit andere programma’s. In dit artikel laten we je zien wat de mogelijkheden zijn van het importeren en koppelen van data uit andere programma’s, zoals Excel.

Beschik je over andere pakketten uit de Office-reeks, dan biedt Word de mogelijkheid om gegevens uit die programma’s te importeren in je document. Of het nu om data uit een Excel-sheet of Access gaat, adresgegevens of dia’s; je kunt ze eenvoudig koppelen aan je Word-document. Het voordeel van het koppelen van gegevens uit andere programma’s is dat je de data maar één keer hoeft te wijzigen in het bronprogramma. Word neemt dan automatisch de wijzigingen over in je document. Soms moet je die gegevens wel verversen.

01 Gegevens importeren uit Excel

Excel wordt veel gebruikt voor het invoeren van data. Maar soms wil je slechts een deel uit een Excel-bestand opnemen in Word, zonder dat de gegevens rechtstreeks worden gekoppeld. Bijvoorbeeld een (deel van een) tabel. De uitgebreide kopieer- en plakfuncties van zowel Word als Excel zorgen ervoor dat de gegevens inclusief opmaak kunnen worden overgezet naar je document. In dit voorbeeld kopiëren we een eenvoudige tabel zonder opmaak uit Excel naar Word. We selecteren alle cellen, klikken met de rechtermuisknop en kiezen voor Kopiëren.

©PXimport

02 Juiste opmaak kiezen

De manier waarop de gegevens vanuit Excel in Word worden gezet, hangt af van de plakfunctie die je in laatstgenoemde kiest. In Word kun je je gegevens namelijk op verschillende manieren in je document zetten: plakken met behoud van opmaak, plakken als afbeelding of plakken zonder opmaak. Welke plakopties beschikbaar komen, hangt af van welke soort data er in het klembord is geplaatst. Kopieer je een tabel uit Excel, dan heb je meer plakopties dan wanneer je platte tekst uit bijvoorbeeld Notepad in je Word-document wilt plakken.

©PXimport

Wil je de gegevens uit Excel zonder opmaak plakken in Word, kies dan voor ‘Alleen tekst behouden’, de meest rechterknop in het menuutje. Word plakt dan de gegevens uit Excel rechtstreeks zonder extra’s. Iedere rij uit de tabel wordt op een afzonderlijke regel geplakt.

©PXimport

03 Tabel met behoud van opmaak

Is de tabel in Excel met randen, kleuren, verschillende lettertypen en gekleurde cellen opgemaakt en wil je deze één op één kopiëren in Word, dan kies je uit de plakopties voor de functie Opmaak van bron behouden.

©PXimport

Bij het kopiëren van een tabel uit Excel worden de gegevens in Word ook in een tabel geplaatst. Het voordeel daarvan is dat je de gegevens nu verder kunt bewerken en de tabel eventueel kunt aanpassen qua vormgeving. Klik je op de geplakte tabel in Word, dan komt in het Lint ook het tabblad Tabelontwerp beschikbaar. Met de tabel geselecteerd kun je dan direct een andere vormgeving toepassen.

©PXimport

Wil je alleen een enkele cel, rij of kolom aanpassen, dan klik je er met de muis op en kun je de eigenschappen veranderen.

©PXimport

04 Dynamische gegevens uit Excel

Soms kan het voorkomen dat de gegevens in Excel die je in je Word-document wilt gebruiken dynamisch zijn. Dat wil zeggen: de gegevens in het Excel-bestand kunnen in de loop van de tijd wijzigen. Dan is het belangrijk dat de gegevens uit Excel die in Word worden geplaatst, de meest recente zijn. Je kunt gegevens in Word plakken met behoud van de koppeling van de data in Excel. Wijzig jij of iemand anders de oorspronkelijke gegevens in Excel, dan worden die wijzigingen ook doorgevoerd in Word. Om dit werkend te krijgen, moet je de gegevens uit Excel wel op een speciale manier plakken in Word. In dat geval kies je uit het menu voor plakken voor Koppelen en bronopmaak behouden.

©PXimport

Wanneer de gegevens zijn geplakt in Word, zul je zien dat de tabel een andere functie heeft gekregen. Als je namelijk klikt op een van de cellen met de rechtermuisknop, zie je een nieuwe optie terug in de lijst, namelijk Koppeling bijwerken. Als de data in Excel is gewijzigd, wordt dit niet direct in Word aangepast. Als eigenaar van het document kun je de nieuwste data dus weergeven in de tabel door te kiezen voor Koppeling bijwerken.

05 Tabellen met opmaak

Deze functie werkt overigens ook wanneer de oorspronkelijke opmaak in de tabel in Excel wijzigt. Zodra daar bijvoorbeeld de kleur of de dikte van de lijnen in Excel worden gewijzigd en je kiest in Word voor Koppeling bijwerken, dan worden die wijzigingen ook doorgevoerd in Word. Dat kan natuurlijk ook nadelen hebben voor de opmaak van je Word-document. Gelukkig is daar een oplossing voor. Wil je dat alleen de gegevens in de cellen van Excel worden gekopieerd, maar niet de opmaak zelf, dan kies je voor de plakoptie Doellijsten koppelen en gebruiken. De tabel wordt nu zonder opmaak in Word gekopieerd, maar de gegevens in de cellen zelf blijven wel gekoppeld aan Excel en eventuele wijzigingen worden nadat je weer kiest voor Koppeling bijwerken in Word doorgevoerd.

©PXimport

Als de tabel in Excel vormgeef-technisch wordt aangepast, dan heeft dat dus geen verdere invloed op de opmaak van de tabel in Word.

06 Brieven en mailings maken

Word kun je ook gebruiken om een brief naar meerdere adressen te sturen. Daarvoor hoef je – gelukkig – niet voor iedere geadresseerde een aparte brief te maken, maar kun je een standaardbrief vervaardigen. Met een standaardbrief kun je eenvoudig meerdere mensen een brief sturen. Je koppelt aan zo’n standaardbrief een database met namen, adressen en woonplaatsen. Die functie kun je ook gebruiken voor het afdrukken van enveloppen. In dit voorbeeld laten we je zien hoe je adressen automatisch toevoegt aan je document.

07 Adresvelden maken

Word heeft een speciale functie voor het automatisch invoegen van namen en adressen in je document. In het Lint vind je daar een apart tabblad voor, genaamd Verzendlijsten. Daar kun je Word koppelen aan een bestaande verzendlijst, of je kunt vanuit hier ook een nieuwe lijst maken.

©PXimport

Je moet eerst een lijst met adressen hebben. In Word kun je deze zelf maken, maar je kunt Word ook koppelen aan bijvoorbeeld Excel om de adresgegevens daaruit te halen. We laten je eerst zien hoe je zelf een lijst met adresgegevens in Word aanmaakt. Onder het tabblad Verzendlijsten vind je de knop Adressen selecteren. Klik daarop en kies voor de optie Nieuwe lijst typen.

©PXimport

Er verschijnt nu een venster waarin je adresgegevens kunt invoeren. In dit voorbeeld beperken we ons tot (fictieve) adresgegevens als aanhef, voorletter, achternaam, adres, postcode en woonplaats. Per rij vul je de gegevens in van de personen die je wilt aanschrijven. Ben je klaar met het invullen, dan druk je op de knop OK om de lijst op te slaan.

©PXimport

Word slaat de adreslijst op als een Microsoft-database (met de extensie .mdb) en dat heeft als voordeel dat je dit bestand kunt blijven gebruiken in Office, en je dus niet telkens een nieuwe adreslijst hoeft aan te maken.

Als je de database hebt opgeslagen in Word, dan komt in het Lint de knop Afdruk samenvoegen starten beschikbaar. Maar voordat je daar op klikt, moet je in je brief eerst de positie bepalen waar je het adresveld wilt plaatsen. Om die te plaatsen, klik je op de knop Adresblok.

©PXimport

08 Gegevens controleren

Je krijgt nu een nieuw venster te zien, waarin je kunt controleren of de gegevens kloppen. In principe hoef je hier weinig te veranderen; als je een eenvoudige adreslijst hebt gemaakt met daarin alleen de voor- en achternaam, straat, huisnummer, postcode en woonplaats en alle adressen zijn in je eigen land, dan plaatst Word deze doorgaans meteen goed. Alleen wanneer je ook internationale brieven verzendt, kan het handig zijn om de instellingen te wijzigen. Klik je na afloop op de knop OK , dan plaatst Word een tekstcode << Adresblok>>. Dat blok geeft dus aan dat daar de adresgegevens van de database worden geplaatst.

©PXimport

Bovenin het Lint zie je nu extra knoppen waarmee je door de brieven met de zojuist gekoppelde adressen kunt bladeren. Op die manier kun je controleren of de adresgegevens juist op de brief worden vermeld. Naast de pijlnoppen voor het bladeren door de brieven, vind je er ook een knop genaamd Voorbeeld van het resultaat. Met deze knop ingedrukt zie je dan ook de daadwerkelijke adresgegevens per brief.

©PXimport

Nu kun je bepalen of je tevreden bent met de huidige weergave, of dat je nog iets wilt veranderen. De opmaak bijvoorbeeld, want misschien wil je de adressen juist wat groter afdrukken of van een ander lettertype voorzien. Dat hoef je niet voor iedere brief afzonderlijk te doen, maar doe je in één keer door het blok << Adresblok >> te selecteren in je document. Om dat te kunnen doen, moet je eerst de voorbeeldweergave van het adres uitschakelen door weer op de knop Voorbeeld van het resultaat te klikken. Alleen dan verschijnt het adresblok weer. Selecteer << Adresblok >> in je document, en je kunt de opmaak ervan aanpassen.

©PXimport

09 De documenten samenvoegen

Ben je tevreden met het resultaat? Dan kun je de adresgegevens samenvoegen met je brief. Met samenvoegen maakt Word meerdere kopiëren van de brief, met op elke brief het unieke adres uit de database. Om het samenvoegen te starten, klik je in het Lint op de knop Voltooien en samenvoegen, helemaal aan de rechterkant. Er verschijnen nu drie opties, kies voor Documenten afdrukken.

©PXimport

Geef op welke records je wilt afdrukken, doorgaans druk je natuurlijk in één keer alles af. Word stuurt de opdracht, na het drukken op de knop OK, naar de printer en je brieven worden afgedrukt.

©PXimport

Tip: Etiketten en enveloppen afdrukken

©PXimport

10 Adressen importeren uit Excel

Je kunt in Word je adressenbestanden ook halen uit andere programma’s of werken met afzonderlijke bestandsformaten. Het invoeren via de functie Adreslijsten in Word gaat soms vrij lastig. Het is namelijk heel precies werk, en een druk op een verkeerde knop kan er al snel voor zorgen dat je een record opnieuw moet invoeren. Daarnaast is het vanwege de kleine omvang van het invoervenster lastig om met meerdere records te werken. In dat geval kun je beter kiezen voor een programma dat beter overweg kan met records, zoals Excel of – als je liever met databaseprogramma’s werkt – met Access. Voor deze basiscursus maken we gebruik van Excel voor het importeren van adresgegevens, dat werkt in dit geval prima; in Excel kun je veel makkelijker meer rijen gebruiken.

Als je je records goed op orde hebt in Excel, kun je deze heel eenvoudig gebruiken voor het maken van adresgegevens in Word. Iedere rij in Excel dat gebruikt moet worden in Word voor de adresgegevens, geef je een duidelijke naam: Aanhef, Voornaam, Achternaam, Straatnaam, Huisnummer, Postcode en Woonplaats. Die rij is dan de eerste rij in de tabel. Op de volgende rijen vul je vervolgens alle gegevens in van de adressen die je wilt gebruiken in de brief.

©PXimport

11 Bestand opslaan

Heb je je bestand af? Dan sla je ‘m op en ga je vervolgens naar Word om de gegevens uit het Excel-bestand te importeren als adressenbestand. Ga hiervoor als volgt te werk: klik in het Lint Verzendlijsten op Adressen selecteren en kies daar voor Bestaande lijst gebruiken. Vervolgens selecteer je je Excel-bestand.

©PXimport

Word komt nu met een bevestiging van het bestand. Als je de tabel in Excel hebt opgemaakt, zoals in ons voorbeeld, dan bevat de eerste rij met gegevens kolomkoppen. Zet dan ook een vinkje bij De eerste rij met gegevens bevat kolomkoppen. Word herkent dat, en zo kun je makkelijk de juiste velden op de goede plaats neerzetten in je document.

©PXimport

12 Velden opgeven

In tegenstelling tot het importeren van adresgegevens via Adressenlijst, moet je bij het importeren van gegevens uit Excel nog wel de velden apart opgeven. Iedere kolom uit je Excel-bestand wordt in Word een apart blok dat uiteindelijk het gehele adresveld bevat. In het Lint bij Verzendlijsten vind je een knop genaamd Samenvoegvelden invoegen. Onder dat menu vind je dan alle kolommen uit het Excel-sheet. Je kunt deze nu plaatsen in je document door op de juiste naam te klikken. Zet de cursor eerst op de plek waar je het eerste veld wilt invoegen, in ons voorbeeld is dat Aanhef.

©PXimport

Tussen ieder veld in je Word-document plaats je een spatie, zodat de aanhef, voornaam en achternaam niet tegen elkaar worden geplaatst, zoals hieronder:

<<Aanhef>> <<Voornaam>> <<Achternaam>>

Geef nu een enter voor een nieuwe regel, en plaats daaronder de velden Straatnaam en Huisnummer, wederom met een spatie ertussen:

<<Straatnaam>> <<Huisnummer>>

En op de laatste regel plaats je tot slot Postcode en Woonplaats, ook hier met een spatie ertussen:

<<Postcode>> <<Woonplaats>>

Het voordeel van het opnemen van losse velden in je Word-document is dat je deze overal in je brief kunt gebruiken. Op die manier kun je een persoonlijke brief samenstellen aan de hand van de gegevens uit het Excel-bestand.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.