Matter is een nieuw protocol voor smarthome-apparaten. Het maakt gebruik van wifi of het mesh-netwerk Thread. Home Assistant ondersteunt Matter-apparaten in beide types netwerken. In dit artikel gaan we ermee aan de slag.

Matter is een nieuwe standaard voor smarthome-apparaten, waar alle grote fabrikanten zich achter hebben geschaard. Google, Apple en Eve zijn enkele van de grote voorvechters. Matter wordt ontwikkeld door de Connectivity Standards Alliance, de nieuwe naam van de Zigbee Alliance.

De standaard is dan ook voor een groot deel gebaseerd op Zigbee, maar werkt onafhankelijk van de onderliggende radiotechnologie. Zo kunnen Matter-apparaten op basis van het mesh-netwerk Thread communiceren, maar ook via wifi. De visie is dat alle Matter-apparaten van verschillende fabrikanten compatibel zijn met elkaar, onafhankelijk van het onderliggende netwerk.

Home Assistant was al vrij vroeg betrokken bij Matter en heeft ondertussen initiële ondersteuning ingebouwd, al wordt die nog als bèta aangeduid. Tijdens het schrijven van dit artikel waren er nog niet zoveel Matter-apparaten op de markt, maar het aantal neemt wel maand na maand toe. Aan de ondersteuning in Home Assistant wordt ook nog volop ontwikkeld.

1 Matter-integratie inschakelen

Voordat je Matter in Home Assistant inschakelt, moet je controleren of je netwerk aan enkele voorwaarden voldoet. Allereerst heeft het Matter-protocol IPv6 en mDNS (multicastverkeer) nodig. IPv6 op je lokale netwerk volstaat; je hoeft dus geen IPv6-adressen van je internetprovider te hebben. Je Matter-apparaten moeten zich ook op hetzelfde LAN of VLAN bevinden als de computer waarop Home Assistant draait.

Als dit alles van toepassing is op je situatie, open dan in Home Assistant Instellingen / Apparaten & diensten en klik rechts onderaan op Integratie toevoegen. Kies Matter (BETA) en bevestig dat je de officiële Matter Server Supervisor-add-on wilt gebruiken. De installatie daarvan kan enkele minuten in beslag nemen. Daarna zie je Matter (BETA) staan in de lijst van geconfigureerde integraties.

2 Matter-apparaat over wifi toevoegen

Na de installatie van de Matter-integratie kun je al je Matter-apparaten die over wifi werken toevoegen. We illustreren dit met een Smart Matter LED Bulb van Zemismart. Voor andere producten verloopt de procedure vergelijkbaar. Bekijk zeker de documentatie van je product voor specifieke instructies. Houd ook de QR-code bij de hand die bij je apparaat gevoegd is.

Om een Matter-apparaat toe te voegen aan Home Assistant, gebruik je het best de Home Assistant Companion-app op een iOS- of Android-apparaat. Installeer die en laat hem met je Home Assistant-installatie verbinden door het ip-adres van je installatie in te voeren, en dan in te loggen met je gebruikersnaam en wachtwoord.

3 Toevoegen in de app

Volg de instructies van je Matter-apparaat om het aan je Matter-netwerk toe te voegen. Voor de Smart Matter LED Bulb is dat bijvoorbeeld dat je de schakelaar vijf keer aan en uit doet tot de lamp begint te knipperen. Open dan de app van Home Assistant op je telefoon en ga naar Instellingen / Apparaten & diensten, klik onderaan op het tabblad Apparaten en dan op Apparaat toevoegen. Kies dan Matter apparaat toevoegen.

Scan de QR-code met de app. De app maakt dan verbinding met het apparaat via bluetooth en voegt het apparaat dan aan je Matter-netwerk toe. Het hele proces kan enkele minuten duren. Zodra je Apparaat verbonden ziet, is het toevoegen gelukt en klik je op Klaar. De app opent nu de pagina met informatie voor je apparaat, en je kunt het vervolgens in Home Assistant gebruiken zoals elk ander apparaat.

4 Thread-netwerk

Heel wat Matter-apparaten werken niet via wifi, maar via Thread. Dit is een mesh-netwerk waardoor apparaten die te ver uit elkaar liggen toch met elkaar kunnen communiceren via tussenliggende apparaten. Thread is bovendien energiezuinig, waardoor batterijgevoede apparaten lang op één batterijlading kunnen meegaan.

Elk apparaat in een Thread-netwerk heeft een IPv6-adres. Een Thread Border Router maakt de verbinding tussen je lokale thuisnetwerk (met ethernet en wifi) en het Thread-netwerk. Dit laatste werkt via een eigen radioprotocol en heeft dan ook een speciale ontvanger nodig. Om Matter-apparaten via Thread te gebruiken in Home Assistant, heb je dus minstens één borderrouter nodig. 

5 Home Assistant SkyConnect

Een borderrouter hoeft niet in Home Assistant ingebouwd te zijn. We leggen in paragraaf 7 uit hoe je een bestaande borderrouter met Home Assistant integreert. Maar als je er nog geen hebt, is de Home Assistant SkyConnect wel handig. Dit is een usb-dongel die zowel Zigbee als Thread ondersteunt en waarmee je van Home Assistant een borderrouter maakt.

Sluit de SkyConnect via een usb-verlengkabel aan op de Raspberry Pi of een andere computer waarop je Home Assistant hebt draaien. De usb-verlengkabel is nodig om te voorkomen dat de usb3.0-poorten het Thread-netwerk verstoren. Zou je de dongel rechtstreeks in een usb-poort steken, dan heb je mogelijk heel wat problemen met het toevoegen en aansturen van Matter-apparaten.

6 SkyConnect configureren

Standaard ondersteunt de SkyConnect alleen Zigbee-netwerken. Maar zowel Thread als Zigbee werken onderliggend allebei op basis van IEEE 802.15.4-radiotechnologie. De SkyConnect heeft multiprotocol-firmware die zowel Thread als Zigbee tegelijk ondersteunt op een IEEE 802.15.4-netwerk.

Die ondersteuning moet je eerst inschakelen. Ga daarvoor in Home Assistant naar Instellingen / Systeem / Hardware en klik dan naast Home Assistant SkyConnect op Configureren.

Vink Enable multiprotocol support aan en klik op Verzenden. Dit installeert de add-on Silicon Labs multi-protocol, wat enkele minuten kan duren. Als je daarna in Instellingen / Apparaten & diensten gaat kijken, zie je dat er een integratie Open Thread Border Router is geconfigureerd. Er is ook een integratie Thread ontdekt. Klik hierbij op Configureren om het nieuw aangemaakte Thread-netwerk toe te voegen. Klik er daarna op en dan op Configureren. Je ziet nu bij Voorkeursnetwerk een borderrouter met de naam Silicon Labs Multiprotocol en een Thread-netwerk met de naam home-assistant.

7 Bestaande borderrouter gebruiken

Als je al een OpenThread Border Router op je netwerk hebt draaien, bijvoorbeeld op een andere Raspberry Pi, ga dan in Home Assistant naar Instellingen / Apparaten & diensten en klik rechts onderaan op Integratie toevoegen. Kies Open Thread Border Router. Voeg dan de url in voor de REST-API van je borderrouter. Dat is voor een OpenThread Border Router doorgaans http://IP:8081, waarbij IP het ip-adres van je borderrouter is. Klik na de initialisatie op Voltooien.

Je ziet nu bij de geconfigureerde integraties Open Thread Border Router staan. Klik je erop, dan zie je dat er een dienst Open Thread Border Router is toegevoegd. Keer dan terug naar je integraties en klik op de integratie Thread. Klik daarin bij de dienst Thread op Configureren. Je krijgt nu bij Andere netwerken je borderrouter te zien. Klik je daaronder op Make preferred network, dan maakt Home Assistant hiervan je voorkeursnetwerk voor Thread.

8 Matter-apparaat over Thread toevoegen

Zodra je een Thread-netwerk hebt, of dat nu via de SkyConnect of een bestaande borderrouter is, gaat het toevoegen van een Matter-apparaat dat over Thread werkt exact hetzelfde zoals je voorheen deed voor een Matter-apparaat dat over wifi werkt. Lees dus allereerst de instructies die bij je Matter-apparaat komen en houd de QR-code bij de hand.

We illustreren dit met een Matter Smart Lightstrip van Nanoleaf. Steek de ledstrip in het stopcontact. Open de Home Assistant-app op je telefoon en ga naar Instellingen / Apparaten & diensten, klik onderaan op het tabblad Apparaten en op Apparaat toevoegen. Kies dan Matter apparaat toevoegen. Scan de QR-code met de app.

De app maakt verbinding met het apparaat via bluetooth en voegt het apparaat vervolgens aan je Matter-netwerk toe. Zodra je Apparaat verbonden ziet, is het toevoegen gelukt en klik je op Klaar. Je kunt het apparaat nu in Home Assistant gebruiken zoals elk ander apparaat.

Ben je op zoek naar een vrijstaande vaatwasser, maar weet je niet waar je op moet letten? In dit artikel leggen we uit wat belangrijk is bij het kiezen van het juiste model. Van formaat en geluidsniveau tot slimme functies en energieverbruik – met deze tips koop je een vaatwasser die past bij jouw keuken én je huishouden.

Een vaatwasser is al lang geen luxeproduct meer. Voor veel huishoudens is het een apparaat dat dagelijks wordt gebruikt. Heb je de ruimte in je keuken, dan is een vrijstaande vaatwasser vaak de meest toegankelijke keuze. Je hoeft geen frontpaneel te monteren, hij is relatief eenvoudig te installeren en bij defect of verhuizing ook weer gemakkelijk te vervangen. Maar dat betekent niet dat je zomaar elk model moet kopen. Van formaat tot functies, van verbruik tot gebruiksgemak: waar moet je precies op letten bij de aanschaf van een vrijstaande vaatwasser?

Past hij in je keuken én bij je huishouden?

Een van de eerste dingen om naar te kijken is het formaat. Vrijstaande vaatwassers zijn doorgaans verkrijgbaar in twee breedtematen: 60 cm en 45 cm. De standaardmaat van 60 cm biedt ruimte aan ongeveer 12 tot 15 couverts en is geschikt voor gezinnen of huishoudens waar veel wordt gekookt. De smallere variant van 45 cm is ideaal voor één- of tweepersoonshuishoudens of voor kleinere keukens, zoals in een appartement.

Behalve de breedte is ook de diepte van belang. De meeste vrijstaande modellen zijn tussen de 55 en 60 cm diep. Meet de plek waar je de vaatwasser wilt plaatsen dus goed op en houd rekening met extra ruimte voor de deur die openklapt en de slang- en stroomaansluitingen aan de achterkant.

©Paul Vinten

Hoe stil moet hij zijn?

Het geluidsniveau van een vaatwasser is een factor die je makkelijk over het hoofd ziet, maar die dagelijks van invloed is op je comfort. Zeker als je een open keuken hebt of gevoelig bent voor achtergrondgeluiden. Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Een verschil van slechts een paar decibel kan in de praktijk al flink merkbaar zijn.

Vaatwassers met een geluidsniveau onder de 45 dB worden als zeer stil beschouwd en zijn nauwelijks hoorbaar. Tussen de 45 en 50 dB is gebruikelijk en vaak prima te doen, zeker als je hem overdag laat draaien. Zit je daarboven, dan kan het apparaat als hinderlijk worden ervaren, vooral in stille ruimtes of tijdens gesprekken.

Let er ook op of de machine een stil programma heeft. Dat draait vaak iets langer, maar maakt minder lawaai. Sommige modellen hebben zelfs een nachtstand, speciaal bedoeld voor wie de vaatwasser 's avonds laat of 's nachts zonder overlast wil gebruiken.

Denk aan je portemonnee én het milieu

Moderne vaatwassers zijn veel zuiniger dan oudere modellen. Toch is het de moeite waard om ook binnen het huidige aanbod goed te vergelijken. Elk apparaat heeft een energielabel, waarbij klasse A het zuinigst is. Dit label houdt rekening met het stroom- en waterverbruik per 100 wasbeurten.

Een gemiddeld energiezuinig model verbruikt ongeveer 0,8 kWh per cyclus, en tussen de 9 en 11 liter water. Heb je een ouder apparaat in huis dat je wilt vervangen? Dan kun je jaarlijks tientallen euro's besparen op je energierekening – én flink wat liters water.

Let ook op de aanwezigheid van een Eco-programma. Dat is meestal het langstdurende programma, maar het verbruikt de minste energie omdat het water minder heet wordt. Slimme functies zoals beladingssensoren of automatische deuropening na het wassen (voor betere droging) kunnen eveneens bijdragen aan efficiënt gebruik.

Indeling en flexibiliteit van de korven

Een vaatwasser moet niet alleen goed schoonmaken, hij moet ook praktisch zijn in het dagelijks gebruik. Een slimme indeling van de binnenruimte maakt daarbij een wereld van verschil. Kijk bijvoorbeeld of de bovenkorf in hoogte verstelbaar is. Zo kun je makkelijk wisselen tussen ruimte voor hoge glazen bovenin of grote pannen onderin.

Ook het bestekgedeelte verdient aandacht. Sommige modellen hebben een besteklade bovenin, wat ruimte bespaart in de onderste korf en het bestek netter wast. Andere modellen gebruiken een traditioneel mandje, wat makkelijker in- en uitruimen is maar iets minder efficiënt in ruimtegebruik.

Flexibele steunen, neerklapbare houders en antislipvlakken maken het mogelijk om elke lading optimaal te benutten, of je nu een groot diner hebt gehad of vooral bekers en schotels moet afwassen.

©andrey sinenkiy

Extra functies: van startuitstel tot slimme sensoren

Moderne vaatwassers zijn soms verrassend geavanceerd. Een van de meest voorkomende extra's is startuitstel: je stelt in wanneer het programma begint, bijvoorbeeld 's nachts bij daluren. Dat is niet alleen handig, maar kan je ook geld besparen bij een variabel energietarief.

Verder zijn er modellen met automatische programma's die zichzelf aanpassen op basis van hoe vuil de vaat is, sensoren die de waterhardheid meten en speciale programma's voor glaswerk of babyflessen. Sommige high-end modellen zijn zelfs te bedienen via een app, met notificaties wanneer de vaat klaar is of wanneer het zout moet worden bijgevuld.

Niet al deze functies zijn noodzakelijk – veel gebruikers gebruiken uiteindelijk slechts één of twee programma's – maar het is wel prettig als je weet wat er mogelijk is. Bepaal dus wat voor jou echt waarde toevoegt, en wat vooral marketing is.

Design en plaatsing

Een vrijstaande vaatwasser staat doorgaans in het zicht, dus het design is belangrijker dan bij een inbouwmodel. Gelukkig zijn er modellen in verschillende kleuren en afwerkingen, van klassiek wit tot modern zwart of roestvrij staal. Kies iets dat past bij je keukenstijl, zeker als het apparaat naast of tussen andere keukenkasten komt te staan.

Let ook goed op de plaatsing: is er een stopcontact in de buurt? Hoe zit het met de afvoer en wateraansluiting? En kan de deur ver genoeg open zonder ergens tegenaan te botsen? Denk ook aan de hoogte van het aanrecht: sommige mensen vinden het prettig als de bovenkorf op werkhoogte zit, zodat je minder hoeft te bukken.

Laat je niet alleen leiden door het merk

De prijzen van vrijstaande vaatwassers lopen uiteen van zo'n 300 euro tot ruim boven de 1000 euro. Duurdere modellen bieden vaak meer functies en stillere motoren, maar dat betekent niet automatisch dat ze beter zijn. Reviews van gebruikers en tests door bijvoorbeeld de Consumentenbond kunnen je helpen om een goed beeld te krijgen van de prestaties en betrouwbaarheid. Let ook op de garantie: sommige merken bieden standaard twee jaar, andere verlengen dat naar vijf jaar bij registratie. Zeker bij een apparaat dat intensief wordt gebruikt, kan dat net de doorslag geven. Doe dus goed onderzoek of laat je adviseren!

Met een oorspronkelijke adviesprijs van 1.349 euro positioneert de Samsung Bespoke AI Jet Ultra zich in het hoogste segment van steelstofzuigers. Voor die prijs krijg je een geavanceerd apparaat met een reeks… 'slimme' functies. Hoe slim die functies echt zijn en of deze stofzuiger zijn geld waard is, lees je in deze review.

De vraag is of alle innovaties de forse prijs rechtvaardigen. Inmiddels is de stofzuiger al enige tijd op de markt, wat geleid heeft tot aanzienlijke prijsdalingen. Waar hij op Samsungs eigen website voor 1.089 euro wordt aangeboden, is hij her en der al voor nog minder te vinden. Samsung probeert de hoge prijs te rechtvaardigen met nieuwe functies en kleine verbeteringen. Zo is de zuigkracht is verhoogd naar 400 watt (dat was 280).

Een belangrijke toevoeging is de AI Cleaning Mode 2.0, die zes verschillende schoonmaakomgevingen kan detecteren en de zuigkracht hierop aanpast. Deze geavanceerde modus werkt echter – net als andere slimme koppelingen zoals notificaties – alleen via de SmartThings-app. Zonder de app maakt het apparaat gebruik van de basis AI-modus (net zoals zijn voorganger) en mis je de meer geavanceerde functionaliteiten.

©Wesley Akkerman

Meer dan genoeg accessoires

Qua ontwerp is er weinig veranderd ten opzichte van het vorige model. De stofzuiger heeft een ergonomische handgreep en een helder display dat de modus en resterende accutijd toont. Een praktische toevoeging is de uitschuifbare telescopische stang, waardoor de stofzuiger ook prettig te gebruiken is voor langere mensen. Een klein minpunt is de accessoirestandaard; vergeleken met de stevige stofzuiger voelt die – met zijn dunnere plastic – wat goedkoop aan.

Het meegeleverde accessoirepakket is zeer compleet. Je ontvangt de Active Dual Brush en de Slim LED Brush+ voor verschillende vloertypen, plus een speciale Pet Tool+ voor het verwijderen van dierenharen. Ook een combinatie- en kierenzuigmond ontbreken niet. Een groot voordeel is de aanwezigheid van twee accu's, met een maximale gebruiksduur van respectievelijk honderd en zestig minuten. Daardoor kun je tussentijds wisselen als de ene batterij het net niet redt.

©Wesley Akkerman

Wisselende ervaringen

Het stofzuigen verloopt grotendeels moeiteloos. Het handvat ligt comfortabel in de hand, wat prettig is gezien het relatief hoge gewicht van de stofzuiger. De wendbaarheid laat echter soms te wensen over. Op ons vloerkleed bleek de Active Dual Brush-borstel wat stroef, waardoor sturen moeizaam ging. Op harde vloeren presteerde de Slim LED Brush+ gelukkig een stuk soepeler. En hoewel de ledverlichting in de kop handig is, presteert de laser van Dyson beter.

De AI-modus zorgt voor een gemengde ervaring. Het systeem detecteert en schakelt hoorbaar wanneer je van een harde vloer naar een vloerkleed gaat. Maar de beloofde functie waarbij de zuigkracht in hoeken automatisch aangepast zou worden, blijkt niet super te werken. Hoewel de AI-modus niet onbruikbaar is, worden de verwachtingen niet volledig waargemaakt. Het voelt meer als een vooraf ingestelde handeling dan als een werkelijk intelligente aanpassing aan de omgeving.

©Wesley Akkerman

Hoge zuigkracht

Waar de slimme functies soms tekortschieten (daarover straks meer), maakt de pure zuigkracht een diepe indruk. Zelfs op de laagste stand zuigt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra moeiteloos kruimels, stof en ander vuil op. We zijn vooral onder de indruk van de effectiviteit waarmee mensen- en hondenharen uit het vloerkleed verdwijnen. De enorme kracht is de belangrijkste upgrade ten opzichte van eerdere modellen en compenseert de mindere wendbaarheid op bepaalde ondergronden.

Ook de accuduur stelt niet teleur. Met alleen de kleine accu is er genoeg vermogen voor het stofzuigen van een woning van pakweg zestig vierkante meter. Bovendien bevalt het automatisch legende oplaadstation enorm. Na elke schoonmaakbeurt leegt en laadt het station de stofzuiger, waardoor je er geen omkijken naar hebt.

Het ontwerp is echter een kwestie van smaak; deze forse en opvallende stofzuiger zet je niet zomaar ergens onopvallend neer.

De slimme functies

Je kunt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra koppelen aan de Samsung SmartThings-app, maar de mogelijkheden blijven best beperkt. Je kunt de firmware-update en zaken als de zuigkracht aanpassen (maar dat laatste kan ook op het apparaat). De grote vernieuwing, het ontvangen van telefoon- en berichtnotificaties, blijkt in de praktijk een gimmick. Wanneer je gebeld wordt, pauzeert de stofzuiger en toont het display enkel het app-icoon, zonder naam of nummer.

Bovendien is het instellen van deze connectiviteit onnodig complex. Het vereist een Samsung-account, specifieke apps, diverse permissies en constante locatietoegang. De moeite die het kost om de verbinding tot stand te brengen, staat niet in verhouding tot het minimale voordeel. De meest opvallende beperking is verder dat de functie exclusief werkt met een Samsung-smartphone, waardoor een groep gebruikers buitengesloten wordt; op smartphones van een ander merk werkt dit namelijk niet.

©Wesley Akkerman

Samsung Bespoke AI Jet Ultra kopen?

De naam Ultra en de hoge adviesprijs scheppen verwachtingen die op slim gebied niet worden ingelost. De AI-hoekdetectie functioneert niet zoals beloofd en de notificatiefunctie is een omslachtige gimmick. Als je de Samsung Bespoke AI Jet Ultra overweegt voor zijn geavanceerde connectiviteit (we hebben het dan over de koppeling met wifi, SmartThings en je smartphone) is hij de meerprijs ten opzichte van zijn voorganger niet waard. De ware kracht van dit model schuilt in zijn fenomenale zuigkracht, waardoor hardnekkig vuil en dierenharen moeiteloos verwijderd worden. Omdat de prijs inmiddels een stuk onder de adviesprijs ligt, wordt deze stofzuiger wel interessanter.