Met programma’s voor partitiebeheer kun je de indeling van de harde schijf, ssd-drive of usb-stick vastleggen, verkleinen, splitsen en samenvoegen. Niet toevallig werd het programma PartitionGuru omgedoopt tot DiskGenius. Dit zelfuitgeroepen genie heeft zich inmiddels ontpopt tot allround schijfhulpprogramma dat zich bekommert om de gezondheid van al je opslagapparaten.

Een partitie is een logische eenheid van een drive. Voordat een harde schijf in gebruik kan worden genomen, moet hij minimaal één partitie bevatten. Maar vaak verdelen mensen de drive om praktische redenen in meerdere partities. De oorsprong van DiskGenius zit in het management van die partities. Zelfs in de gratis versie kun je de partities op een veilige manier aanmaken en aanpassen. Maar daarnaast is deze tool een alles-in-één-oplossing voor wat betrekking heeft op gegevensdragers. Denk aan het maken van back-ups en klonen van partities en schijven, het herstellen van gegevens, het migreren van een besturingssysteem van een hdd naar een ssd en het samenstellen van virtuele drives. En er is nog veel meer.

Drie varianten

DiskGenius is een Chinees product en bij de installatie heb je de keuze tussen de Japanse of Engelse taalinstelling. We downloaden en installeren hier versie 5.4.1 van www.diskgenius.com. Je kunt DiskGenius op elk type harde schijf uitvoeren.

De installer waarschuwt dat je deze applicatie beter niet installeert op de partitie waarvan je de bestanden wilt herstellen, omdat het mogelijk is dat door het installatieproces gegevens worden overschreven. Je kunt trouwens de software ook in draagbare modus laten werken, vanaf een usb-stick.

Wij gaan aan de slag met de gratis versie. Er zijn twee betaalde varianten: de standaardversie (69,90 dollar) en de professionele versie (99,90 dollar). Uiteraard beschik je met die laatste twee over meer functies. Op www.diskgenius.com/editions.php lees je de verschillen tussen de edities.

Wat betreft schijf- en partitiebeheer zijn de drie varianten gelijkwaardig. En ook als hdd-naar-ssd-migratietool en om schijven te klonen doet de gratis variant niet onder. Het verschil laat zich vooral voelen op het vlak van dataherstel. De gratis versie kan alleen kleine bestanden terughalen. En je kunt meemaken dat de tool de vermiste bestanden wel toont, maar dat je voor het herstel toch naar de standaardeditie moet overstappen.

©PXimport

S.M.A.R.T.

Wanneer je de tool opstart, krijg je een opsomming van alle gegevensdragers en de bijbehorende partities te zien. Door op een naam van de drive in de linkerkolom te klikken, lees je de detailinformatie. Hier vind je onder meer het type adapter (bijvoorbeeld sata of usb), het model, het serienummer, de capaciteit en het aantal sectoren.

Door met de rechtermuisknop op een schijf te klikken, kom je bij heel veel functies. Zo kun je bijvoorbeeld de S.M.A.R.T.-status opvragen. Dat is het rapport van het interne bewakingssysteem voor harde schijven en ssd’s. De Self-Monitoring, Analysis, and Reporting Technology houdt de betrouwbaarheid in de gaten, in de hoop dat je hierdoor op tijd rekening kunt houden met een mogelijke uitval. Als u, zoals wij in dit voorbeeld, gewaarschuwd wordt voor slechte sectoren, dan kun je die proberen te repareren vanuit het contextueel menu met de opdracht Verify Or Repair Bad Sectors.

©PXimport

Partitiemanager

DiskGenius heeft een krachtige partitiebeheerder. De tool geeft alle partities weer die op de gegevensdrager aanwezig zijn. Bovendien blader je binnen de partities tot op bestandsniveau. Je kunt zelfs de inhoud van deze bestanden bekijken door er in deze tool op te dubbelklikken.

In het tabblad Preview kun je bijvoorbeeld afbeeldingen bekijken of Word-documenten lezen. Als je het tabblad Raw Data gebruikt, dan zie je de onbewerkte inhoud in hexadecimale vorm en ascii. Bovendien is het mogelijk bestanden van een partitie te kopiëren, (permanent) te verwijderen en te hernoemen. Al deze opdrachten krijg je te zien door met de rechtermuisknop op een bestand te klikken.

©PXimport

Partities aanmaken

Partities aanmaken in de vrije ruimte op de schijf is bijzonder eenvoudig. Hiervoor gebruik je de knop bovenaan: New Partition. Daarna zie je hoeveel ruimte er door de data is ingenomen. Vervolgens sleep je in de grafische weergave om de grootte van de nieuwe partitie te wijzigen of je vult de nieuw capaciteit gewoon numeriek in.

Wanneer de partitie klaar is, geef je die vanuit het contextueel menu een nieuwe naam (Set Volume Name) en als je dat wilt, kun je een eigen schijfletter toekennen (Assign New Drive Letter). DiskGenius kan ook een partitie in een bestaande maken door die zonder gegevensverlies in tweeën te splitsen. Hiervoor klik je met de rechtermuisknop op de partitie en selecteer je Create New Partition of Split Partition. Met de laatste opdracht krijg je twee partities van dezelfde grootte. Elke partitie kun je op een andere manier formatteren (Format Current Partition).

DiskGenius ondersteunt bijna alle populaire bestandssystemen en als je het volledige harde schijfschema wilt omzetten, bijvoorbeeld van MBR (Master Boot Record) naar GPT (GUID Partition Table), dan kun je dat ook doen. Als je een partitie formatteert, moet je er rekening mee houden dat de gegevens daarbij worden gewist.

©PXimport

Herstel

DiskGenius beschikt over een gegevensherstelmodule (File Recovery). Die scant eerst de volledige harde schijf, pendrive of een specifieke partitie. De herstelde bestanden worden dan weer zichtbaar. Als je per ongeluk een partitie hebt verwijderd, kun je die die herstellen met behulp Partition Recovery. Bij bestandsherstel is het mogelijk alleen naar bepaalde bestandsindelingen te zoeken, zoals documenten, muziek, foto’s en e-mail.

Als je je de naam van een vermist bestand herinnert, kun je ook een zoekopdracht starten naar een stukje tekst in de bestandsnaam. Dat versnelt de hersteloperatie aanzienlijk. Het zoek-en-herstelproces verloopt nogal traag, zorg dus dat er geen al te zware applicaties op de achtergrond draaien. Je kunt dit proces op ieder moment onderbreken, waarna je de inmiddels gevonden bestanden alvast kunt herstellen. Bovendien moet je een doelmap opgeven waarnaar DiskGenius de herstelde bestanden wegschrijft.

©PXimport

Herstel-usb-stick

Sommige bewerkingen op een drive kun je alleen uitvoeren wanneer je bent opgestart vanaf een andere drive. Dan is het handig om een herstel-usb-stick te hebben waarop deze tool staat. Om een usb-herstelstation te maken ga je naar het menu Tools en dan selecteer je de opdracht Create WinPE bootable USB drive of Disk Genius.

Dit houdt in dat DiskGenius een Windows Preinstalled Environment (een light-versie van Windows met ondersteuning voor sata- en raid-controllers) maakt om partities te benaderen. Hierdoor kun je verloren gegevens herstellen en schijf- of back-upgegevens beheren zonder dat systeem op te starten. Hiervoor heb je een usb-stick nodig die geformatteerd is naar exfat, fat32 of ntfs. Nagenoeg alle functies van deze tool zijn ook beschikbaar in de opstartbare versie van DiskGenius.

©PXimport

Windows AIK of ADK

©PXimport

Partitie back-up

In de knoppenbalk van DiskGenius zit het pictogram Backup Partition. Dit is de tool voor gegevensback-up. Je gebruikt die om een schijfimage te maken van een partitie, zodat je vanaf die image de gegevens kunt herstellen. Het is niet mogelijk om op geregelde tijdstippen een reservekopie te laten maken.

Je hebt de keuze tussen een full back-up en een incrementele back-up. Een full back-up bevat alle bestanden en mappen die je hebt geselecteerd. Dit type back-up vereist veel tijd om te voltooien, maar als de harde schijf kapotgaat, kun je in één keer alle bestanden herstellen en dat vermindert de hersteltijd.

Een incrementele back-up bevat alleen de bestanden die gewijzigd zijn sinds de laatste back-up. Het kost dus minder tijd om een incrementele back-up maken. Het nadeel is dat bij een hersteloperatie elke incrementele back-up moet worden verwerkt en dat levert dan weer langere hersteltijden op.

We raden daarom aan een combinatie te maken van full back-ups en incrementele back-ups. Je kunt bepaalde mappen uitsluiten voor de back-up-operatie. Misschien is het niet nodig om een back-up van het systeem of van de map downloads te maken, dan kun je deze gegevens uitsluiten. Bovendien kun je ervoor kiezen om de pc af te sluiten of in sluimerstand te zetten wanneer de reservekopie klaar is.

©PXimport

Klonen

Met een back-up maak je een kopie van de gegevens die je wilt beveiligen, zodat je ze als het noodlot toeslaat, kunt terugplaatsen. Een kloon is een exacte kopie van de volledige drive of partitie. Bij een kloon merk je na herstel geen verschil met de oude omgeving. Onder het menu Tools zitten de opdrachten Clone Partition en Clone Disk. Wil je de opstartstructuur behouden, dan kun je het systeem klonen, zodat je straks kunt opstarten vanaf het doelapparaat.

Je duidt de bron aan in Source Partition en daarna selecteer je het doel in Target Partition. Daarbij is het mogelijk om de slechte sectoren uit te sluiten. Omdat het bij grote drives lang kan duren voordat deze operatie is afgerond, kun je ook hier aangeven wat er moet gebeuren zodra het klonen klaar is. De pc kan zichzelf uitzetten, herstarten, in sluimerstand gaat of gewoon afwachten.

OS-migratie

Steeds meer mensen stappen van de klassieke harde schijven over naar solid state drives. Het is soms niet eenvoudig om al je gegevens van hdd naar ssd te migreren. Het proces moet niet alleen het Windows-besturingssysteem overzetten, maar ook alle geïnstalleerde apps, systeemupdates, stuurprogramma’s, aangepaste instellingen en de persoonlijke gegevens.

Met de knop OS Migration regelt DiskGenius het lastige werk. Je hoeft alleen maar de bronpartitie en de doelpartitie aan te duiden. Je kunt daarbij de partitiegrootte van de doelschijf nog aanpassen door de pijlen tussen de partitieranden in grafische weergaven te verslepen. Bovendien kun je de opstartvolgorde van je computer wijzigen. Zo geef je aan dat de pc straks moet opstarten vanaf de doelschijf wanneer de systeemmigratie is afgerond.

©PXimport

BitLocker-ondersteuning

©PXimport

Virtuele schijven

In DiskGenius maak je makkelijk virtuele drives. Dit zijn spiegelkopieën die je kunt gebruiken als virtuele optische drives, zoals dvd- en cd-stations. Sommige mensen bewaren de installers van belangrijke software op virtuele schijven. DiskGenius ondersteunt meerdere manieren om zo’n virtuele drive te maken.

Ga hiervoor naar het menu Drive en kies Create New Virtual Disk File. Je hebt de keuze tussen vijf bekende virtuele schijf-indelingen: VMware Virtual Disk, Virtual PC Virtual Disk, Virtual Box Virtual Disk, Parallels Virtual Disk en een Img-bestand. Telkens geef je daarbij de gewenste capaciteit aan en de locatie waar deze virtuele drive moet komen. Om achteraf zo’n virtual disk te laden, ga je naar het menu Disk, Open Virtual Disk. In hetzelfde menu zit trouwens een converter om de virtuele disk om te zetten naar een andere indeling.

Via Disk, Convert Virtual Disk Format selecteer je bijvoorbeeld een virtuele schijfbestand van het type Parallels. Dat zet je het om naar een schijfbestand van het type VirtualBox. Met de opdracht Tools, Explore Partition Image File kun je zelfs in de virtuele schijf bladeren naar de bestanden alsof je Windows Verkenner gebruikt.

©PXimport

Koppige bestanden wissen

Er zijn verschillende oorzaken waardoor je een bestand niet kunt verwijderen. Het kan gaan om een bestand dat nog gebruikt wordt door een actief programma. De oorzaak kan ook liggen bij problemen met het eigenaarschap. Hoe dan ook, een bestand dat je met geen mogelijkheid van het bureaublad krijgt, word je vroeg of laat een doorn in het oog.

Klik met de rechtermuisknop op het bestand of ga via het menu File naar de opdracht Delete Files Directly. DiskGenius verwijdert nu het bestand geforceerd. Als je niet wilt dat het bestand in de prullenbak belandt, maar dat het definitief wordt gewist, dan gebruik je de opdracht File, Delete Files Permanently. Daarna verschijnt een venstertje dat vraagt met welke getallen DiskGenius deze gegevens moet overschrijven).

©PXimport

Koffer? Check. Opladers? Check. Paspoort voor de derde keer gecontroleerd? Ook check. Maar voordat je de deur achter je dichttrekt: zorg dat je je huis fris achterlaat. En nee, dat betekent niet dat je een grote schoonmaak hoeft te houden. Maar loop even door elke kamer en doe een paar kleine dingen – dan kun je straks bij thuiskomst dat vakantiegevoel nog wat langer vasthouden. Fijne vakantie!

Lees ook: Zo maak je je koelkast klaar voor vakantie

Woonkamer

Begin met opruimen. Losse spullen op tafel, de afstandsbediening, lege glazen of rondslingerende post: leg ze op hun plek of berg ze tijdelijk op in een lade of mand. Stofzuig nog even goed, vooral onder de bank, waar kruimels zich graag verzamelen. Een schone vloer helpt ook tegen zilvervisjes of ander ongedierte.

Vergeet ook de stofzuiger zelf niet: vervang de zak of leeg de stofcontainer en controleer het filter. Als je een geurstaafje (Een wát? Kijk hier) in je stofzuiger gebruikt, doe er dan meteen een nieuwe in. Zo blijft je stofzuiger ook tijdens je afwezigheid lekker ruiken.

Laat de gordijnen niet helemaal open, maar doe ze ook niet helemaal dicht. Een beetje daglicht voorkomt mufheid en kan tegelijkertijd inbrekers afschrikken, omdat het dan lijkt of er gewoon iemand thuis is.  Zet eventueel een timer op een lamp om 's avonds licht te laten branden. Planten kun je bij elkaar zetten, dat houdt de luchtvochtigheid lokaal iets hoger en voorkomt uitdroging. Vraag iemand ze één keer water te geven als je langer dan een week wegblijft.

Je wilt natuurlijk niet je ramen open laten staan wanneer je er niet bent, maar het is wel belangrijk dat er wat frisse lucht in je huis kan komen. Heb je ventilatieroosters boven de ramen, zet die dan open (dat geldt voor alle kamers) Heb je die niet, zet dan in ieder geval de deuren in huis open, zodat er in ieder geval nog een beetje luchtcirculatie is.

Keuken

Ruim je koelkast op en gooi alles weg wat kan bederven tijdens je afwezigheid. Een bakje met baking soda of een halve citroen helpt tegen nare luchtjes. Check of er geen kruimels meer in de oven of magnetron liggen. Maak ook de prullenbak leeg en doe er een nieuwe zak erin. Je kunt daar wat waspoeder in doen of een paar wattenschijfjes gedrenkt in schoonmaakmiddel om te zorgen dat het fris blijft ruiken.

Laat geen vaat staan – ook geen koffiekopjes of pannen 'voor later'. Draai nog een laatste afwas en laat de deur van de vaatwasser daarna op een kier staan, zo voorkom je schimmel. Haal ook nog even een doekje door de gootsteen en spoel die goed door met heet water.

Slaapkamer

Verschoon je bed net voordat je weggaat. Er is weinig zo fijn als thuiskomen en meteen onder frisse lakens kunnen kruipen. Laat kleding niet los over een stoel hangen, maar leg het in de kast of gooi het in de wasmand. Kijk of je losse rommeltjes op je nachtkastje ergens in een la kwijt kunt of in een mandje. Haal even een stofdoek over de meubels en doe een snelle stofzuigbeurt.

Over wasmand gesproken: gooi daar geen natte spullen meer in. Dat gaat gegarandeerd muf ruiken. Draai eventueel nog een laatste was en hang die uit op een plek waar goed lucht circuleert, of gebruik een droogrek dat je in een goed geventileerde ruimte zet.

Badkamer

Maak je toilet en wastafel goed schoon. Controleer het doucheputje en haal eventueel haren of vuil weg. Stilstaand water in een verstopt putje kan snel muf worden. Heb je een bad? Giet dan wat warm water door de afvoer en verwijder vuil van de randen. Let ook op de randen van de douchedeur of -wand, waar vaak zeepresten blijven zitten. Alles wat je nu weghaalt, kan straks niet gaan stinken of aankoeken.

Giet daarna een scheutje chloor of ander wc-reinigingsmiddel in het toilet en laat dat gewoon staan. Dat voorkomt geurtjes. Zet ook hier zéker het ventilatierooster open (want: vochtige ruimte. Dat helpt zowel tegen schimmel als tegen vieze luchtjes.

Liggen er nog natte handdoeken? Draai dan nog even een laatste was en gooi daar ook meteen de badmat bij. Tot slot kun je in het badkamermeubel kun je een klein geurzakje leggen, bijvoorbeeld met lavendel of eucalyptus. Een natuurlijke luchtverfrisser, zodat je na je vakantie niet meteen begroet wordt door een muffe badkamerlucht.

Tot slot

Controleer nog één keer: zijn alle prullenbakken geleegd, staat er geen vieze vaat meer, zijn alle apparaten uitgeschakeld? Haal stekkers uit het stopcontact van apparaten die je niet nodig hebt – dat is veiliger én scheelt energie. Laat rolluiken of gordijnen gedeeltelijk open, zodat het huis een bewoonde indruk maakt. Zo, jij bent klaar om te gaan. Fijne vakantie!

Iedereen weet dat je aan een iPhone via Siri allerlei dingen kunt vragen. In iOS 18 zijn de stembedieningscommando’s nog verder verbeterd en kun je onder meer elementen op het scherm bedienen, gebaren uitvoeren en op knoppen drukken.

Spraakopdrachten configureren

Voordat je stembediening inschakelt, zorg je dat je iPhone verbinding heeft met internet. Als alles straks geconfigureerd is, heb je geen internetverbinding meer nodig. Ga naar Instellingen / Toegankelijkheid, zodat je bij Spraakopdrachten komt. Schakel Spraakopdrachten in door het schuifje groen te maken. Vervolgens kom je in het scherm Configureer gesproken opdrachten. Tik op Ga door. Nu start een bestandsdownload. Als die klaar is, ga je verder. Om alvast even te proberen, scrol je door de opdrachten en kies je er eentje, bijvoorbeeld Schermafbeelding. Tik op deze opdracht. In het scherm Aangepaste zin typ je de naam van deze opdracht. In ons voorbeeld kiezen we het woord Screenshot als commandonaam.

Geef iedere opdracht een herkenbare naam.

Driemaal uitspreken

In het volgende scherm moet je drie keer een zelfbedacht commando uitspreken dat als trigger voor de spraakopdracht zal dienen. Daarna zie je het scherm Taak is gereed. Klik op de knop Ga door of gebruik de knop Voeg er nog een toe. Wanneer je nu bijvoorbeeld tijdens het browsen het woord Screenshot uitspreekt, zal de iPhone meteen een schermafbeelding maken en opslaan, zonder dat je verder iets hoeft te doen.

Uiteraard kun je meerdere spraakopdrachten vastleggen. Ze worden in het scherm van spraakopdrachten bij Handelingen opgeslagen. Als je rechtsboven op de knop Wijzig tikt, kun je zo’n gemaakte spraakopdracht selecteren en verwijderen. Wat nog niet lukt met de spraakopdrachten is in het Nederlands tekst dicteren, bijvoorbeeld in een e-mailbericht. De dicteerfunctie ondersteunt verschillende talen, maar nog geen Nederlands.

Spreek driemaal de trigger voor de spraakopdracht uit.

Deelopdrachten

Soms moet je na zo’n spraakopdracht nog extra handelingen uitvoeren, zoals bij: Maak QR code aan. Tik op Voeg taak toe en bij de opdrachten kies je Maak QR-code aan. Vervolgens geef je het commando een naam en spreek je de opdracht uit. Wanneer je bijvoorbeeld een website bezoekt en je zegt Maak QR-code, dan zal de iPhone vragen wat je met die QR-code wilt doen: een website openen, een bericht versturen, een e-mail versturen, een contact toevoegen, een activiteit toevoegen of een draadloos netwerk configureren.

Wat is de functie van de QR-code die de iPhone zal maken?