Of je nu het internet op gaat met Chrome, Firefox, Edge of Internet Explorer, een browser voldoet zelden direct helemaal aan jouw wensen. Soms mis je ergens een knop, wil je het uiterlijk aanpassen of een optie nét even iets anders laten doen. Gelukkig kun je alle vier de hiervoor genoemde browsers vrij eenvoudig aanpassen op dit vlak.

Hoewel er verschillen zijn tussen browsers, zijn we inmiddels wel in een tijdperk gekomen waarin vrijwel alle (populaire) browsers dezelfde basisfuncties ondersteunen. We bespreken de mogelijkheden dan ook per onderwerp en laten je per browser zien hoe je dit instelt. Lees ook: Welke browser heeft alles in huis?

01 Startpagina

Tegenwoordig laten de meeste browsers bij het starten zien welke websites je vaak bezocht hebt. Vind je dat niet prettig, dan kun je gelukkig eenvoudig zelf bepalen wat je te zien krijgt wanneer je de browser opstart. In Firefox klik je op het menu rechtsboven (pictogram met drie streepjes) en vervolgens op Opties. In het tabblad Algemeen staat standaard bij Als Firefox start de optie Mijn startpagina tonen geselecteerd. Als je in het tekstveld daaronder niets invult, wordt het overzicht van populaire sites getoond bij het starten. Vul hier het adres (of de adressen gescheiden door een |) in van de website(s) die je wilt tonen bij het opstarten. Wil je niets tonen, kies dan in het uitklapmenu naast Als Firefox start voor Een lege pagina tonen.

Om de startpagina aan te passen in Chrome klik je in deze browser eveneens op het pictogram met de drie streepjes rechtsboven (we noemen dit vanaf nu simpelweg het menu) en vervolgens op Instellingen. Onder het kopje Bij opstarten kun je nu kiezen om een nieuw tabblad te laten openen, de sessie van vorige keer te herstellen of een pagina of een reeks pagina’s te openen. In Edge klik je op de drie stipjes rechtsboven (het menu) en klik je op Instellingen. Je ziet dan onder het kopje Openen met precies dezelfde opties als in Chrome, maar dan met een iets andere naam. In Internet Explorer klik je op Menu (pictogram met tandwiel rechtsboven) en vervolgens op Internetopties. In het tabblad Algemeen plaats je onder het kopje Startpagina de url(s) die je wilt openen bij het starten van Internet Explorer.

©PXimport

02 Privacy

Als iemand een jaar of tien geleden sprak over het wissen van de geschiedenis en anoniem willen surfen, dan was de kans vrij groot dat de persoon in kwestie niet alleen informatie voor een verslag op internet opgezocht had. Tegenwoordig heeft het beschermen van je privacy weinig meer te maken met je surfgedrag, maar simpelweg met het beschermen van je identiteit. Gelukkig hebben de grote browsers alle een incognitomodus, waarin je je privacy redelijk kunt beschermen. In Firefox schakel je deze modus in door het menu te openen en te klikken op Nieuw privé-venster. In Chrome klik je op het menu en vervolgens op Nieuw incognitovenster. Wil je anoniem surfen in Edge, open dan het menu en klik op Nieuw InPrivate-venster. Ook Internet Explorer heeft de InPrivate-modus, die vind je onder Menu / Beveiliging / InPrivate-navigatie. Let op: het is belangrijk om te weten dat je nu niet ineens volledig anoniem bent. Het enige wat in deze modus gebeurt, is dat je geen sporen achterlaat met betrekking tot je surfgedrag en dat sites je gedetailleerde surfgedrag ook niet kunnen volgen.

03 Cookies en geschiedenis

Heb je geen behoefte om anoniem(er) te browsen, maar wil je om wat voor reden dan ook je geschiedenis en cookies even wissen, dan is dat heel eenvoudig. In Firefox open je het menu en klik je op Opties en vervolgens op het tabblad Privacy. Je ziet nu een kopje Geschiedenis, met daaronder de optie uw recente geschiedenis wissen en individuele cookies verwijderen. Dat laatste is handig als je niet alle cookies wilt wissen, maar alleen specifieke. Om hetzelfde te doen in Chrome open je het menu en klik je op Instellingen, en vervolgens in het linker deelvenster op het tabblad Geschiedenis. Wanneer je nu klikt op Browsegegevens wissen, kun je zelf aangeven wat je precies wilt verwijderen. Bij Edge zit het wat minder diep, daar klik je op Instellingen in het menu en vervolgens op Kies wat u wilt wissen onder het kopje Browsegegevens wissen. In Internet Explorer klik je op Menu / Beveiliging / Browsegeschiedenis verwijderen. In al deze browsers kom je in één keer in het browse-geschiedenis-venster terecht met de toetscombinatie Ctrl + Shift + Delete.

©PXimport

Instellen als standaard?

04 Synchroniseren?

Het fijne van moderne browsers is dat ze de mogelijkheid hebben om gegevens te synchroniseren. Dus stel dat je op je werk Firefox gebruikt en je hebt daar allemaal bladwijzers opgeslagen, dan is het natuurlijk wel zo handig dat je die bladwijzers thuis ook kunt benaderen als je een keertje thuis aan de slag gaat. Dat is dus mogelijk met behulp van synchronisatie. Bij Firefox maak je hier gebruik van door te klikken op het menu en vervolgens op Aanmelden bij Sync. Vervolgens maak je een nieuw account aan of meld je je bij Firefox aan met een account dat je al hebt. Doe dit op alle computers die je wilt synchroniseren. De rest gaat nu automatisch.

Bij Chrome werkt dit op dezelfde manier. Klik op Instellingen in het menu en vervolgens op Inloggen op Chrome. Dit doe je met je Google-account dus als je bijvoorbeeld al Gmail hebt, hoef je niet apart nog een account aan te maken. Edge heeft geen menu voor het aanmelden van een account, omdat Microsoft dit op besturingssysteemniveau heeft geregeld. Oftewel, op elke computer waar je inlogt met hetzelfde Microsoft-account, zijn de bladwijzers, geschiedenis enzovoort gesynchroniseerd. In Internet Explorer is het een tikje complexer, daar klik je op Start / Instellingen en typ je vervolgens in het zoekvenster synchroniseren. Bij Instellingen synchroniseren vind je de optie om synchronisatie voor Internet Explorer in te schakelen.

Synchronisatie is niet alleen handig tussen pc-browsers, maar ook met je mobiele apparaten. Dan heb je daar ook de beschikking over je bladwijzers/favorieten. Edge synchroniseert met smartphones en tablets met Windows via je Microsoft-account. Bij Firefox moet je je op je smartphone of tablet in de Firefox-app via Instellingen aanmelden met je Sync-account, waarna je bladwijzers worden gesynchroniseerd. Voor Chrome log je via Menu / Instellingen in de app in, en wordt de inhoud van Chrome op je desktop gesynchroniseerd met je smartphone en andersom.

©PXimport

05 Downloadlocatie

Waar worden bestanden eigenlijk opgeslagen wanneer je ze downloadt? Als het aan de browsers ligt, dan is dit in de map Downloads. Heel duidelijk, maar niet voor iedereen een handige plek. Wat als je bijvoorbeeld standaard wilt opslaan op je NAS? Dan is het goed om te weten dat je die locatie eenvoudig kunt veranderen. In Firefox open je in het menu Opties en zoek je in het tabblad Algemeen naar het kopje Downloads. Daar klik je op Bladeren om de locatie van de downloadmap te wijzigen. In Chrome klik je op het menu en vervolgens op Instellingen. Scrol helemaal naar beneden en klik op Geavanceerde instellingen. Onder het kopje Downloads kun je nu aangeven waar bestanden moeten worden opgeslagen. Gebruik je Edge? Dan is er helaas geen optie voor het aanpassen van de downloadlocatie (Microsoft heeft graag controle). Wil je het toch veranderen, dan moet je een aanpassing in het register maken. Klik op Start en typ regedit. Klik op het gevonden resultaat om de Registereditor te openen.

Navigeer nu naar HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Classes\Local Settings\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\AppContainer\Storage\ microsoft.microsoftedge_8wekyb3d8bbwe\MicrosoftEdge\Main. Klik met de rechtermuisknop in een leeg deel van het rechterdeelvenster en vervolgens op Nieuw / Tekenreekswaarde en noem deze waarde Default Download Directory. Dubbelklik op de tekenreekswaarde die je hebt aangemaakt en vul het gewenste pad in bij Waardegegevens. Voortaan worden de bestanden opgeslagen in de map die je zojuist hebt opgegeven. Dat is overigens in Internet Explorer een stukje makkelijker, daar klik je namelijk op Menu / Internetopties / Downloads weergeven. In het venster dat verschijnt klik je op Opties, waar je kunt bepalen wat de gewenste downloadmap is.

06 Tabbladeigenschappen

Wanneer je link opent in een nieuw tabblad, moet dat tabblad dan direct actief worden of juist op de achtergrond geladen worden? En openen nieuwe ‘vensters’ in een nieuw venster of in een tabblad? Afhankelijk van je browser kun je deze instellingen zelf aanpassen. In Firefox vind je deze opties in het Menu / Opties / Algemeen. Helemaal onderin zie je het kopje Tabbladen, waar je kunt bepalen hoe tabbladen binnen Firefox zich gedragen. Opmerkelijk genoeg biedt Chrome geen opties voor het aanpassen van je tabbladen, daarvoor moet je op zoek naar extensies (zoals Custom New Tab of Force Background Tab). Gebruik je Edge? Dan kun je het gedrag van tabbladen momenteel helemaal niet aanpassen, ook niet met een extensie. In Internet Explorer kan dit wel, via Menu / Internetopties / Algemeen. Wanneer je daar klikt op de knop Tabbladen kun je de eigenschappen van de tabbladen behoorlijk uitgebreid aanpassen (erg jammer dat dat in Edge (vooralsnog?) verloren is gegaan).

©PXimport

07 Zoekmachines

Dan nu een aanpassing die wat ons betreft héél erg belangrijk is. Want we snappen wel dat Edge standaard Bing wil gebruiken, en Chrome standaard Google als zoekmachine, maar als gebruiker wil je natuurlijk zelf de controle over welke zoekmachine er verschijnt zodra je wilt zoeken. Om de zoekmachine in Firefox aan te passen, klik je in het menu op Opties en vervolgens op het tabblad Zoeken. In het uitklapmenu kun je nu de zoekmachine van je keuze selecteren. Wil je de zoekmachine in Chrome aanpassen, dan klik je wederom op Instellingen in het menu. Op driekwart van de pagina zie je het kopje Zoeken met daaronder een uitklapmenu. Staat de zoekmachine van je keuze er niet tussen, dan kun je klikken op Zoekmachines beheren. Ook in Edge is de optie voor het aanpassen van de zoekmachine gelukkig niet heel erg verstopt. Klik op Instellingen in het menu en scrol tot je de optie Zoeken in de adresbalk met ziet. Klik op Wijzigen om een andere zoekmachine te selecteren dan de huidige. Om de standaardzoekmachine in Internet Explorer te wijzigen, klik je op het pijltje naar beneden in de adresbalk en vervolgens op Toevoegen. Kies nu de zoekmachine van je keuze en klik op Toevoegen aan Internet Explorer.

Is Firefox het beste?

08 Beveiliging

Of je nu ergens inlogt, ergens iets koopt of je ergens voor probeert aan te melden: er worden regelmatig gegevens van je gevraagd. Het handige van moderne browsers is dat ze deze gegevens voor je kunnen onthouden en automatisch voor je kunnen invullen de volgende keer dat ze nodig zijn. Dat is natuurlijk prachtig, zeker gezien het feit dat die gegevens gesynchroniseerd worden, maar misschien vind je dat wel helemaal niet prettig qua veiligheid? In dat geval kun je vaak aangeven dat je dit soort gegevens liever niet automatisch aangevuld ziet. In Firefox doe je dat door in het menu te klikken op Opties en vervolgens op het tabblad Beveiliging. Je kunt daar aangeven of websites je automatisch mogen aanmelden of niet.

In Chrome vind je deze optie door in Instellingen te klikken op Geavanceerde instellingen en onder het kopje Wachtwoorden en formulieren te bepalen wat Chrome wel en niet mag. In Edge klik je op Instellingen in het menu en vervolgens op Geavanceerde instellingen. Onder het kopje Privacy en services kun je aangeven wat Edge wel en niet van je mag onthouden. Opmerkelijk genoeg zijn de privacy-instellingen van Internet Explorer wat uitgebreider. Klik op het menu en vervolgens op Beveiliging. Je ziet hier nu een waslijst aan opties die betrekking hebben op beveiliging/privacy. Daarnaast vind je onder Internetopties / Beveiliging uitgebreide opties waarmee je kunt bepalen wat je browser wel en niet mag doen.

©PXimport

09 Interface aanpassen

De makers van webbrowsers (en vrijwel iedere andere vorm van software) proberen je een interface aan te bieden die zo efficiënt en gebruiksvriendelijk mogelijk is. Desalniettemin kan het zijn dat jij die interface helemaal niet handig vindt, en bepaalde opties graag ergens anders zou zien. In Firefox heb je daar behoorlijk veel invloed op, door in het menu te klikken op Aanpassen. Je komt dan in een modus terecht waarin je de knoppen in de interface kunt verslepen, knoppen kunt verwijderen en zelfs toevoegen. Dat geeft je heel veel controle. In Chrome heb je minder controle over het uiterlijk, maar je kunt binnen Instellingen wel kiezen voor verschillende thema’s om de interface wat meer vorm te geven naar je smaak. Ook hier blijkt Edge helaas weer de minst flexibele browser, want je kunt qua interface binnen Instellingen kiezen voor twee smaken: licht en donker. Dat zijn overigens al twee smaken meer dan bij Internet Explorer, daar heb je het gewoon te doen met de interface die je voorgeschoteld krijgt.

10 Updates

Omdat je met browsers rechtstreeks met internet verbonden bent, is het van groot belang dat deze software regelmatig wordt bijgewerkt. Immers, als er een lek bekend wordt, zullen hackers massaal proberen om dat uit te buiten. Het makkelijkste is om ervoor te zorgen dat de browser zichzelf automatisch updatet, maar wat als je dat niet wilt? In Firefox kun je bepalen hoe de browser zichzelf updatet door in het menu te klikken op Opties en vervolgens op het tabblad Geavanceerd. Klik nu bovenin op het subtabblad Update en bepaal op wat voor manier Firefox de updates mag installeren.

Chrome werkt alweer iets ingewikkelder. Klik op Start en typ taakplanner in. Klik op het gevonden resultaat. In de taakplanner zoek je naar GoogleUpdateTaskMachineCore en GoogleUpdateTaskMachineUA. Rechtsklik op deze waarden en klik op Uitschakelen. Chrome wordt nu niet meer automatisch bijgewerkt (bijwerken kan door te klikken op menu zodra er een update is). En in Edge? Tja, dat kun je vergeten. Microsoft heeft het uitschakelen van updates in Windows 10 al schier onmogelijk gemaakt, en het gedeelte Edge (en dus ook Internet Explorer) is daar geen uitzondering op. In eerdere versies van Windows heb je enige controle over wat er bijgewerkt wordt met behulp van de instellingen in Windows Update. Overigens raden wij het uitschakelen van de automatische updates niet aan!

©PXimport

11 Extensies en add-ons

Firefox Tweak

Deze gratis extensie voor Firefox voegt een aantal handige opties toe aan de instellingen van Firefox, die je zonder deze extensie niet kunt aanpassen. Zo stelt Firefox Tweak je in staat om de inhoud van je klembord snel te plakken met behulp van de middelste muisknop (als je die hebt), kun je in- of uitschakelen dat dat hele url geselecteerd wordt in de adresbalk, voorkomen dat er favicons getoond worden in de adresbalk en tabbladen enzovoort. Het zijn natuurlijk geen wereldschokkende zaken, maar wél hele fijne extra functies.

©PXimport

LastPass

Een superhandige extensie (die overigens ook beschikbaar is voor Firefox) is LastPass. In deze cursus kon je al lezen dat je browser wachtwoorden en formulieren voor je kan onthouden en automatisch kan invullen. We kunnen ons goed voorstellen dat je je daar niet veilig bij voelt. Het wordt echter een ander verhaal wanneer je een partij inschakelt wiens volledige reputatie afhankelijk is van het bewaken van jouw gegevens. LastPass is een dienst die al je wachtwoorden voor je kan beheren, en het enige dat je nodig hebt om die te benaderen is een hoofdwachtwoord. Dit is dan dus het enige wachtwoord dat je nog moet onthouden. Installeer je deze extensie, dan wordt LastPass gekoppeld aan Chrome, en heb je dus het gemak van bewaren en automatisch invullen, maar wel de (relatieve) veiligheid van een bedrijf dat zich specialiseert in beveiliging.

Microsoft Translator

Op het moment van schrijven ondersteunt Edge alleen nog extensies wanneer je één van de preview builds (versies die nog niet helemaal gereed zijn) hebt geïnstalleerd. In de volgende stabiele versie van Edge zullen extensies voor iedereen beschikbaar zijn. Alvast een tip voor wanneer het zover is: met de extensie Microsoft Translator kun je websites in andere talen automatisch voor je laten vertalen naar het Nederlands (of andersom). We verwachten overigens geen extensies voor Edge die de werking van de software zélf heel erg aanpassen, omdat dit simpelweg één van die dingen is waar Microsoft zelf de controle over wil houden.

©PXimport

Technisch gezien ondersteunt Internet Explorer extensies, maar het aantal beschikbare extensies is zo beperkt (en komt niet verder dan het niveau adblocker) en het merendeel gaat qua ondersteuning niet verder dan Internet Explorer, dat we er geen uitlichten. Een heel groot fan van extensies is Microsoft nooit geweest.

Ga je weer werken na een vakantie, dan voelt dat vaak aan als een frisse start. Net zoals wanneer kinderen weer naar school gaan. Deze ‘back-to-school-periode’ is daarom voor veel gebruikers het moment om op zoek te gaan naar een nieuwe pc of laptop. Wij vertellen je in dit artikel waar je dan op moet letten.

Voor de meeste gebruikers is hun computer tegenwoordig een laptop. De desktop-pc raakt steeds meer in de vergetelheid en wordt vooral nog gebruikt door mensen die meer kracht nodig hebben dan een gemiddelde laptop kan bieden.

De klassieke laptop is echter niet het enige apparaat dat geschikt is om op te werken. Convertibles, oftewel tablets die je met een toetsenbord kunt gebruiken, hebben de traditionele laptop niet volledig vervangen zoals ooit werd voorspeld. Toch zijn ze vaak erg handig en kunnen ze een prima alternatief vormen, afhankelijk van je behoeften.

Oudere modellen

Na een opleving tijdens de coronaperiode is de verkoop van pc's en laptops sterker gedaald dan verwacht. Hierdoor hebben fabrikanten en winkels nog een flinke voorraad oudere modellen. Zo zijn er nog volop laptops te vinden met een Core-processor van de elfde generatie, chips die al in 2020 op de markt zijn gebracht. Bij AMD zijn er eveneens veel laptops met een Ryzen-processor uit de 5000-serie, uit 2021, beschikbaar.

Dat hoeft echter geen probleem te zijn. Ook iets oudere processors van Intel en AMD zijn nog altijd snel genoeg om comfortabel op te werken. Met een beetje geluk kun je voor een aantrekkelijke prijs een laptop op de kop tikken die nog prima aan je wensen voldoet.

©Maanas - iStock

Schermformaat

Het scherm bepaalt in grote mate het formaat van je laptop. Een 13- tot 14inch-scherm biedt wat ons betreft de beste verhouding tussen formaat en draagbaarheid. Toch zijn juist laptops met een 15- tot 16inch-scherm de populairste modellen, wellicht omdat veel gebruikers een laptop vooral thuis gebruiken en draagbaarheid in dat geval geen issue is. Laptops met een 17inch-scherm scharen we onder desktopvervangers. Zo’n groot scherm kan natuurlijk prettig zijn om langer op te werken, maar pas dan wel op dat je niet langdurig in een verkeerde houding zit.

Steeds meer laptops zijn voorzien van een scherm met een beeldverhouding van 16:10 in plaats van 16:9. Hiermee heb je verticaal meer werkruimte, en dat is bij vrijwel alle werkzaamheden prettig.

Een Full-HD-schermresolutie van 1920 × 1080 pixels (of bij een beeldverhouding van 16:10 1920 × 1200 pixels) is tegenwoordig standaard, ook in laptops van zo’n 500 euro vind je een Full-HD-scherm. In duurdere laptops hebben de schermen een hogere resolutie, zoals 2560 × 1440, 2560 × 1600, 2880 × 1800 of 4K.

Windows 11 is geschikt voor aanraakbediening en sommige laptops zijn daarom voorzien van een aanraakscherm. Zo’n aanraakscherm is in de praktijk vooral handig als je het scherm ook kunt omklappen om je laptop op schoot als tablet te gebruiken. Aanraakschermen zijn vrijwel altijd glanzend afgewerkt, iets dat ook voor veel normale schermen geldt. Wil je dat niet, zoek dan specifiek naar een mat afgewerkt scherm.

Schermtechnologie

Er wordt weleens gezegd dat echt slechte schermen niet meer bestaan, maar bij de goedkoopste laptops vind je soms uitzonderingen die deze regel bevestigen. Dit komt deels door het gebruik van tn (twisted nematic) schermtechnologie. Het voordeel van tn-panelen is de lage prijs en snelle reactietijd, maar de nadelen zijn de relatief beperkte kijkhoeken en minder goede kleurweergave. Toch betekent dat niet dat alle tn-panelen onbruikbaar zijn; sommige laptops met tn-schermen zijn zeker goed genoeg voor alledaags gebruik. Omdat tn-panelen tegenwoordig vooral in goedkopere laptops worden toegepast, zijn het automatisch ook de simpelste schermen op de markt.

Gelukkig zijn steeds meer laptops voorzien van een ips-scherm (in-plane switching), dat goede kleurweergave combineert met brede kijkhoeken. Hoewel er kwaliteitsverschillen bestaan, is een ips-scherm in de meeste gevallen ruim voldoende voor normaal gebruik. De betere (en vaak duurdere) ips-panelen hebben een groter kleurbereik, waardoor ze geschikter zijn voor beeldbewerking.

Een derde schermtechnologie die snel aan populariteit wint, is oled (organic light-emitting diode). Een oledscherm bestaat uit individueel aangestuurde pixels die ook volledig uitgeschakeld kunnen worden. Hierdoor is zwart ook echt zwart, wat zorgt voor een uitstekend contrast en een indrukwekkende beeldkwaliteit.

Besturingssysteem

Misschien ben je simpelweg op zoek naar een laptop voorzien van Windows. Andere opties zijn macOS en Chrome OS. MacOS werkt in de basis vergelijkbaar met Windows en veel populaire software is ook voor Apples besturingssysteem beschikbaar.

Wanneer je een laptop alleen gebruikt voor taken die je in een browser kunt uitvoeren, dan kan Chrome OS een interessante keuze zijn. Chrome OS is ontworpen voor online gebruik, maar documenten kun je ook offline bewerken. Daarnaast kun je Android-apps en Linux-software installeren. Een voordeel van Chrome OS is dat het relatief licht is, waardoor het ook op minder krachtige laptops acceptabel presteert. Chromebooks zijn over het algemeen dan ook goedkoper dan laptops waar Windows op draait. Toch geldt dat niet voor iedere Chromebook; er zijn varianten te koop met krachtige hardware vergelijkbaar met luxere Windows-laptops.

Processorreeksen

Met tientallen opties op de markt kan het kiezen van de juiste processor behoorlijk lastig zijn. Zowel Intel als AMD bieden chips aan voor vrijwel elk prijspunt, en daarnaast zijn er nog laptops beschikbaar met processors uit drie verschillende generaties.

Op het eerste gezicht lijkt de keuze overzichtelijk, aangezien zowel Intel als AMD hun processors indelen in verschillende duidelijke reeksen. Intel biedt bijvoorbeeld de Core i3-, i5-, i7- en i9-processors aan, terwijl AMD Ryzen 3, 5, 7 en 9 in het assortiment heeft. Over het algemeen geldt: hoe hoger het getal, des te beter de prestaties van de processor, met meer cores en een hogere kloksnelheid. Intel zal overigens vanaf de volgende generatie (die nog niet te koop is) overstappen op Core 3, 5 en 7 voor reguliere processors, en Core Ultra 5, 7 en 9 voor de snellere varianten.

Bij desktopprocessors is deze indeling vaak al een goede leidraad, maar bij laptopprocessors ligt het wat ingewikkelder. Zowel Intel als AMD delen hun laptopprocessors namelijk verder in op basis van energieverbruik, waardoor het vergelijken van verschillende modellen iets complexer kan zijn.

©Intel Corporation

Lees ook: Kies de juiste processor voor je laptop

Energieverbruik

Het energieverbruik van processors verschilt voornamelijk door het aantal cores en de kloksnelheid, maar bij Intels twaalfde en dertiende generatie Core-processors ook door het type cores. Deze generaties gebruiken een hybride architectuur met twee soorten cores: performance-cores voor hoge prestaties en efficiency-cores die zuiniger zijn.

Bij Intel zijn de chips die speciaal ontworpen zijn voor energiezuinige toepassingen voorzien van een 'U' in het typenummer, zoals de Core i5-1235U. Deze processors hebben een standaard energieverbruik (thermal design power, tdp) van maximaal 15 watt, waarbij een hoger verbruik voor betere prestaties slechts kortstondig mogelijk is. Een stap hoger zijn de chips met een 'P' in het typenummer, die een tdp van 28 watt hebben en meer performance-cores bevatten dan de U-varianten.

In de elfde generatie Core-processors worden de energiezuinige varianten aangeduid met een 'G' in de typenaam. Deze generatie gebruikt geen hybride architectuur, maar de tdp kan wel worden ingesteld tussen 15 en 28 watt, wat tot prestatieverschillen leidt.

De krachtigste processors hebben een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Core i7-13700H) en zijn ontworpen voor een tdp van 45 of 55 watt.

Bij AMD is er een vergelijkbaar systeem. Processors met een 'U' in het typenummer, zoals de Ryzen 5 6600U, zijn afhankelijk van het model ontworpen voor een tdp tussen de 15 en 28 watt, met soms instelbare tdp-opties. De chips met een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Ryzen 7 7735HS) hebben een configureerbare tdp van 35 tot 45 watt, of zelfs 55 watt voor de krachtigere modellen.

©Intel Corporation

Normaal of meer kracht

In de meeste laptops die voor thuisgebruik interessant zijn, zul je een processor terugvinden die voorzien is van een U in het typenummer (of een G in het geval van een processor uit de elfde generatie Core-processors). Deze vereisen de minste koeling en maken dunne laptops mogelijk. De processors met een wat hoger energieverbruik (bij Intel met een G of P in het typenummer) vind je in de duurdere en luxere dunne laptops waarin een betere koeling mogelijk is.

De snelste chips met een H in het typenummer zul je niet terugvinden in normale laptops, maar worden gebruikt voor doelgroepen die meer kracht nodig hebben, zoals grafische professionals of gamers. Dergelijke laptops of workstations zijn over het algemeen dikker, luidruchtiger en hebben een kortere accuduur dan dunne laptops.

Werkgeheugen

Er zijn laptops met 4 GB RAM te koop. Die voldoen weliswaar aan de minimumeisen van Windows 11, maar toch raden we je ten minste 8 GB aan. Wil je ook langere tijd prettig werken, dan is 16 GB vermoedelijk de beste keuze. Twijfel je tussen 8 en 16 GB, ga dan voor 16 GB, omdat het geheugen op steeds meer laptops een vast gegeven is; de geheugenchips zijn immers direct op het moederbord gesoldeerd.

Sommige laptops bieden een combinatie van gesoldeerd geheugen en een geheugenslot, waardoor uitbreiding wél mogelijk is. Al loop je dan al snel tegen de situatie aan dat je moet werken met ongelijke modules, en dat is minder optimaal dan twee gelijke modules. Uiteraard zijn er ook laptops met losse geheugenmodules; dat zijn over het algemeen de duurdere of krachtigere modellen, zoals gamelaptops.

©NIKITA SOBOLKOV

Opslag

Als je weinig lokale opslagruimte nodig hebt, kun je mogelijk uit de voeten met een ssd van 128 GB. Maar zelfs met slechts een paar geïnstalleerde programma's raakt deze capaciteit snel vol, vooral omdat updates ook tijdelijk extra ruimte in beslag nemen. Daarom raden we aan om in de prijsklasse tot ongeveer 500 euro minimaal te kiezen voor 256 GB opslag. Bij duurdere laptops is het verstandig om te gaan voor minimaal 512 GB opslag.

Gelukkig kun je bij de meeste laptops de ssd vervangen, omdat ze vaak zijn uitgerust met een M.2-ssd. Dit maakt het eenvoudig om de opslagruimte te upgraden als dat nodig is.

Let er wel op dat ook de goedkoopste laptops tegenwoordig voorzien zijn van op flashgeheugen gebaseerde opslag. Soms wordt er echter geen echte ssd gebruikt, maar eMMC-opslag. Dit type opslag is meer vergelijkbaar met een snelle geheugenkaart en is merkbaar trager dan een echte ssd, vooral bij gebruik van een volledig pc-besturingssysteem zoals Windows.

Grafische kaart

Elke laptopprocessor heeft tegenwoordig een geïntegreerde gpu, die voor de meeste dagelijkse werkzaamheden prima voldoet. Hoewel er prestatieverschillen zijn tussen deze geïntegreerde gpu's, is dat voor normaal gebruik meestal niet zo belangrijk. Wanneer je echter grafisch intensieve taken wilt uitvoeren, zoals het spelen van games of het bewerken van video's, heb je al snel een extra (dedicated) gpu nodig.

Mobiele gpu's worden geproduceerd door zowel Nvidia als AMD, maar in de meeste laptops zie je toch voornamelijk Nvidia-gpu's terug.

Voor een gaming-laptop is de minimale aanbevolen gpu de Nvidia GeForce RTX 4050. Hiermee kun je de meeste games spelen in Full HD-resolutie met gemiddelde kwaliteitsinstellingen. De oudere Nvidia RTX 3060 biedt vergelijkbare prestaties als de RTX 4050.

Een RTX 4060 is een goede keuze als je games op hogere instellingen wilt spelen. Voor oudere laptops kun je dan naar een RTX 3070 kijken. De krachtigere RTX 4070 (of de RTX 3080) maakt het mogelijk om vrijwel alle games op de hoogste instellingen te spelen, terwijl een RTX 4080 zelfs gaming in 4K ondersteunt.

Let op de aansluitingen

Uiteraard let je er bij de keuze van een laptop op of het apparaat is voorzien van de door jou gewenste aansluitingen als usb-poorten, HDMI en een kaartlezer. Vrijwel alle moderne laptops zijn tegenwoordig voorzien van in ieder geval één usb-c-aansluiting. Helaas is de ene usb-c-poort de andere niet, want usb-c ondersteunt diverse standaarden.

Het trage usb 2.0 is zeldzaam, maar bij gebruik van usb 3.2 (dat soms nog 3.1 genoemd wordt) kan het om gen 1 of gen 2 gaan met een maximale snelheid van 5 of 10 Gbit/s. De meeste laptops met usb-c laten zich via usb-c opladen, maar dat is niet altijd het geval. Hetzelfde geldt voor een DisplayPort-beeldsignaal. Controleer dit dus goed in de specificaties, want een usb-c-poort die zowel laden, dataoverdracht als een beeldsignaal ondersteunt, is in de praktijk erg handig. Hiermee is het mogelijk om je laptop met één kabel op een keur aan dockingstations aan te sluiten die je al voor enkele tientjes in huis hebt.

Vind je thunderbolt 3 of 4 of usb 4.0 in de specificaties van je laptop, dan heb je automatisch een aansluiting die voorzien is van alle mogelijkheden.

©cronislaw@gmail.com

Prijsklassen

Je haalt al vanaf zo’n 300 euro een nieuwe laptop in huis, maar op dat prijsniveau kun je niet heel veel verwachten. Zo zal de processor een relatief langzame Intel Pentium zijn en zul je 4 GB RAM krijgen in combinatie met een krappe ssd. We raden je daarom aan om minimaal 500 euro voor je nieuwe laptop te reserveren. Voor dat bedrag kun je een laptop kopen die is voorzien van een Intel Core i3- of AMD Ryzen 3-processo in combinatie met 8 GB RAM en 256 GB opslag.

Ben je op zoek naar meer kracht en luxe, dan vind je in de prijscategorie tussen 700 en 800 euro interessante modellen. Voor dit geld is het mogelijk om een laptop met 16 GB RAM in huis te halen in combinatie met een ssd van 512 GB. De processors zullen doorgaans nog een Core i5 of Ryzen 5 van de wat oudere generaties zijn.

Ben je op zoek naar een snelle, moderne en lichte laptop, dan heb je voor zo’n 1000 euro een prima exemplaar in huis voorzien van een moderne processor, 16 GB RAM en 512 GB opslag. Ook een scherm met een resolutie hoger dan Full HD vind je in deze prijsklasse terug.

Wist je dat je met Taakplanner in Windows veel terugkerende taken kunt automatiseren? Zo kun je met Schijfopruiming bijvoorbeeld de tijdelijke bestanden opschonen of je NAS regelmatig een back-up laten maken van je lokale bestanden. Als je Taakplanner goed instelt, hoef je er niet meer naar om te kijken.

Sommige programma’s zijn minder zichtbaar, maar wel handig. Een goed voorbeeld is Windows Taakplanner. Met dit ingebouwde onderdeel laat je allerhande taken automatisch verlopen, zoals dat jou uitkomt. Denk aan terugkerende taken om je computer in een goede conditie te houden, of aan programma’s die je op bepaalde momenten automatisch wilt uitvoeren. Taakplanner is een oude getrouwe in Windows en gaat al heel wat versies mee. In dit artikel gaan we ervan uit dat je Windows 10 of Windows 11 gebruikt.

Starten maar

Je opent Taakplanner het eenvoudigst via het Startmenu: typ Taakplanner. Je kunt Taakplanner ook openen via de opdrachtregel en het venster Uitvoeren. Gebruik de toetscombinatie Windows-toets+R om het venster te openen en typ Taskschd.msc. Het venster is opgebouwd uit meerdere elementen. Uiterst links vind je de Task Scheduler-bibliotheek. Deze bevat al enkele taken, ingesteld door Windows zelf en programma’s die je hebt geïnstalleerd.

Klik op Task Scheduler-bibliotheek en bekijk het middelste venster. Hier worden de taken getoond. In de kolom Naam vind je de naam van de taak. De kolom Status geeft aan of de taak actief is of uitgeschakeld. In de laatste kolom – Triggers – zie je op welke momenten de taak automatisch wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld Bij aanmelden van elke gebruiker of Als computer niet wordt gebruikt. Ook lees je hier of de taak meerdere keren kan worden herhaald, bijvoorbeeld Na trigger elke 03:00:00 eindeloos herhalen.

Soms maken programma’s een eigen submap binnen de Task Scheduler-bibliotheek om hierin hun eigen taken onder te brengen. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan door Microsoft en Google, maar kan ook worden ingesteld door individuele programma’s, zoals PowerToys. Als je straks zelf taken aanmaakt, kun je ook eigen mappen maken. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op Task Scheduler-bibliotheek en kies Nieuwe map. Geef de map een naam en klik op OK.

Details

Klik op een taak om de details te zien. Deze worden onderaan in het middelste venster getoond. Het detailvenster bestaat uit meerdere tabs. Op de tab Algemeen lees je de naam van de taak en eventueel wie de eigenaar is, een persoon of programma.

Het vak Beschrijving vertelt wat de verantwoordelijkheden van de taak zijn en waarvoor deze worden ingezet. Ook lees je op de tab onder welke gebruikersaccount de taak wordt uitgevoerd. Sommige taken hebben systeemrechten nodig (bijvoorbeeld voor systeemonderhoud) en maken geen gebruik van een gebruikersaccount, maar van een systeemaccount.

De overige tabbladen geven details over de taak zelf, bijvoorbeeld wanneer deze wordt uitgevoerd en welke condities gelden om de taak uit te voeren. Hierop komen we later terug, als we zelf een taak maken.

Een eigen taak

Tijd om een eigen taak te maken. Dat kan op twee manieren: via Basistaak maken en via Taak maken. Je gebruikt de eerste optie om een eenvoudige taak te maken met behulp van een wizard. De tweede optie – Taak maken – geeft meer mogelijkheden, maar minder begeleiding.

Wij gebruiken Basistaak maken. Geef de taak een compacte en herkenbare titel in het vak Naam. Hierna typ je een korte omschrijving van de taak: in het vak Beschrijving. Deze informatie wordt getoond in het hoofdvenster, zoals je eerder hebt gelezen. Klik op Volgende. Nu geef je aan wanneer de taak moet worden uitgevoerd. Je kunt hierbij kiezen voor vaste tijdstippen, bijvoorbeeld Dagelijks of Maandelijks. Ook interessant zijn andere triggers, zoals Als de computer wordt opgestart of Als ik mij aanmeld.

Voor de meer gevorderde gebruiker is de optie Als een specifieke gebeurtenis wordt geregistreerd interessant. Hierbij kun je op basis van een vermelding in het Windows-logboek (bijvoorbeeld gedaan door een ander programma) een gebeurtenis koppelen. Afhankelijk van je keuze, verschijnt een subvenster waarin je het tijdstip specificeert. Kies je voor bijvoorbeeld Dagelijks, dan kun je hier aangeven op welke datum de actie moet starten en om de hoeveel dagen de taak moet worden uitgevoerd. Tevreden? Klik op Volgende.

De taak zelf

In het volgende scherm geef je aan welke actie moet worden uitgevoerd: Een programma starten. Je ziet ook opties staan om een e-mail te verzenden en een bericht weer te geven, deze zijn alleen niet beschikbaar. Windows 10 en Windows 11 hebben deze laten vervallen: je kunt alleen nog een programma starten.

In het volgende scherm geef je aan welke programma moet worden geopend. Klik op Bladeren om het programmabestand aan te geven. In de vakken eronder bepaal je de eventueel aanvullende opties. Via Parameters toevoegen kun je bijvoorbeeld schakelopties opgeven. Bij Beginnen in kun je een map opgeven. In ons voorbeeld willen wij dat Schijfopruiming op gezette tijden wordt uitgevoerd, zodat we zonder al te veel werk altijd op een schone computer blijven werken. We bladeren naar C:\ProgramData\Microsoft\Windows\Start Menu\Programs\Administrative Tools en kiezen voor Schijfopruiming.

Extra opties

Afhankelijk van het programma dat je wilt gebruiken, kun je de eerdergenoemde parameters toevoegen. Deze verschillen per programma. Online vind je in de meeste gevallen waardevolle informatie over de aanwezigheid van zulke variabelen. In ons voorbeeld van Schijfopruiming kunnen we gebruikmaken van de paramater /d <schijfletter> om meteen de schijf aan te duiden die door Schijfopruiming onder handen moet worden genomen. Ook kun je verschillende opruimprofielen maken, waarbij je per profiel aangeeft welke onderdelen je wilt opschonen (zoals de prullenbak of tijdelijke internetbestanden). Via deze webpagina vind je duidelijke voorbeelden.

In het laatste venster vind je een samenvatting van de taak en instellingen. Hier lees je wat de taak inhoudt, wanneer deze wordt gestart en welk programma wordt gebruikt. Voor extra controle plaats je een vinkje bij Eigenschappenvenster van deze taak openen als ik op voltooien klik. Klik op Voltooien. In het geopende venster kun je onder meer aangeven welke gebruikersaccount de taak moet uitvoeren. Wil je automatisch een programma uitvoeren waarvoor je normaal gesproken meer rechten dan een standaardgebruikersaccount nodig hebt? Klik dan bij Beveiligingsopties op Wijzigen en geef je andere account aan. Wees hiermee terughoudend: een programma met verhoogde vrijheden kan uiteraard ook schade toebrengen aan de computer.

Voorwaarden

De echte meerwaarde van het gedetailleerde eigenschappenvenster vind je op de andere tabbladen. Kies voor Triggers en kies Bewerken. In het vak Geavanceerde instellingen geef je bij je taak bijvoorbeeld een verloopdatum op. Ook kun je de taak automatisch laten stoppen als deze gedurende een bepaalde tijd niet meer actief is.

In het vak Start deze taak vind je opties die de wizard je in eerste instantie niet heeft aangeboden, zoals Bij vergrendelen van werkstation. In ons voorbeeld kunnen we hiermee Schijfopruiming laten draaien zodra de Windows-sessie wordt vergrendeld, bijvoorbeeld tijdens onze lunchpauze. De taak kan hiermee op de achtergrond het werk doen.

We klikken hierna door naar de tab Voorwaarden. Ook deze biedt interessante opties die je niet terugvindt in de wizard. Hier kun je aangeven welke condities moeten gelden voordat de taak wordt uitgevoerd. Kies bijvoorbeeld voor De taak alleen starten als niet actief gedurende en kies een bijbehorende periode, bijvoorbeeld 10 minuten. Zo maak je taken die echt op de achtergrond draaien, zonder dat je hiervan hinder ondervindt.

Heeft de taak een internet- of specifieke netwerkverbinding nodig? Plaats dan een vinkje bij Alleen starten als de volgende netwerkverbinding beschikbaar is. Kies voor Elke verbinding als het je alleen gaat om een actieve verbinding. Je kunt de taak ook alleen laten uitvoeren bij een specifieke connectie, bijvoorbeeld alleen op het moment dat de computer zich op het veilige thuisnetwerk bevindt. Selecteer dan de thuisverbinding.

Extra eisen

Via de tab Instellingen ken je extra eisen toe aan je taak. Zo kun je de taak bijvoorbeeld in het geval van problemen opnieuw een kans geven met de optie Als de taak mislukt, opnieuw opstarten elke. Geef aan hoeveel tijd mag verstrijken, bijvoorbeeld 1 uur. Bij Maximaal aantal keren opnieuw starten geef je eventueel een limiet op aan het aantal keer.

Zorg voor een opgeruimde werkomgeving en verwijder de ongebruikte taken op. Windows kan je hiermee helpen via de optie Als taak niet meer wordt uitgevoerd, verwijderen na. Kies de periode, bijvoorbeeld 30 dagen.

Meer controle

Er zijn meerdere manieren om te controleren of je taak naar behoren werkt. Uiteraard kun je dit zelf opmerken als je de computer gebruikt en een taak wordt uitgevoerd. Taken die je op de achtergrond uitvoert of wanneer je de computer niet gebruikt, zijn minder zichtbaar. Hiervoor kun je gebruikmaken van de logboekregistratie. Windows houdt dan bij welke taken zijn uitgevoerd en of er eventuele fouten zijn opgetreden.

In het hoofdvenster van Taakplanner klik je rechts in het hoofdvenster op De geschiedenis van alle taken inschakelen. Je vindt de registraties vervolgens op de tab Geschiedenis, die je ook opent via de geavanceerde eigenschappen. Schakel deze logboekregistratie weer uit zodra je de gewenste gegevens hebt: het logboek kan namelijk flink in omvang toenemen.