ID.nl logo
Wat is de metaverse en hoe ziet die er straks uit?
© Reshift Digital
Huis

Wat is de metaverse en hoe ziet die er straks uit?

Facebook is nogal veel in het nieuws geweest. Het socialemediabedrijf orkestreerde een naamsverandering van het moederbedrijf naar Meta en presenteerde een toekomstvisie waarin alle bedrijfsonderdelen moeten samenkomen: de metaverse. Oftewel, de toekomst van het internet. Althans, als we Meta-opperhoofd Mark Zuckerberg mogen geloven. Wat is de metaverse?

Facebook is dus van naam veranderd en heet nu Meta. Onder Meta vallen alle diensten die het bedrijf beheert. Denk aan WhatsApp, Instagram, VR-brillenbouwer Oculus en natuurlijk Facebook zelf. Want de naam van het sociale netwerk blijft gewoon behouden, Meta is als het ware het moederschip. 

Vergelijk het met Google, dat in 2015 al zijn diensten onder de paraplu genaamd Alphabet hing. Niet alleen maakte Meta de naam van het overkoepelende bedrijf bekend, ook liet het een visie zien op hoe het bedrijf de toekomst voor zich ziet; een toekomst waarin ook alle diensten samenkomen.

Eigen universum

Wat Meta voor ogen heeft, is in feite een eigen universum. Een soort virtuele wereld waarin je je eigen gepersonaliseerde karakter hebt, waarin je je eigen virtuele huis en inrichting hebt en waarin je kunt samenkomen met anderen. Denk aan vrienden, maar ook games, vergaderingen, winkels, sportscholen en klaslokalen. Het is eigenlijk een hele wereld, virtueel en van Meta.

Tech-expert en trendwatcher Jarno Duursma verduidelijkt: “Het metaversum is een online netwerk van virtuele driedimensionale werelden, dat er permanent is. De gebruiker of bezoeker van het metaverse krijgt er een gevoel van individuele aanwezigheid (al dan niet vertegenwoordigd door een avatar) en ruimtelijk bewustzijn. Het is een nieuwe fase van het internet, net zoals social media dat was voor het gewone internet."

"De wereld van het metaverse speelt zich voor iedereen synchroon en in realtime af. Mensen kunnen elkaar hier ontmoeten, bijvoorbeeld om elkaar te leren kennen, te netwerken, nieuwe vaardigheden te leren, relaties op te bouwen, producten en diensten te leveren, samen te werken, te ontspannen, te gamen, te shoppen en te consumeren."

"Het Metaverse biedt ook de mogelijkheid om zelf te bouwen, te creëren en te participeren in een virtuele economie. En het interessante is dus dat gebruikers in het Metaverse hun activiteiten crossplatform kunnen ontplooien.”

©PXimport

Matrix of Ready Player One?

Het feit dat Zuckerberg en Meta erbij betrokken zijn, is voor velen een rode vlag. Dystopische scenario’s zijn makkelijk bedacht. Denk aan een scenario van de film The Matrix, waarbij de wereld die we echt kennen slechts een façade is. In werkelijkheid liggen mensen in een waterbak energie op te wekken voor robots, terwijl onze hoofden ingeplugd zijn en ons bewustzijn zich in de niet-bestaande matrixwereld bevindt – onze realiteit zoals we die kennen.

Wil Meta ons dan ook zo uitmelken, waarbij we in realiteit een honger voeden, terwijl we in de tussentijd naar een decor kijken? De datahonger van Meta heeft wel vaker (ethische) grenzen overtreden.

Wellicht is het beter om andere films aan te halen om het idee, zoals Zuckerberg dat presenteerde, te belichten. Denk aan het verfilmde boek ‘Ready Player One’, waarbij mensen zich verliezen in een parallelle virtuele wereld, die je betreedt zodra je je VR-bril opzet. 

De samensmelting van een virtuele wereld naast onze wereld, is ook een thema dat veelvuldig terugkomt in de serie Black Mirror. Bijvoorbeeld in de aflevering San Junipero, waar bejaarde mensen zich levendig voortbewegen in een virtuele wereld opgebouwd uit herinneringen. Een virtueel tehuis voor je oude dag (en daarna). Een heel andere wereld en fysieke situatie dan waar ze zich daadwerkelijk in bevinden. 

Of de aflevering Striking Vipers, dat een scenario van een affaire in een virtuele wereld schetst. Ook Black Mirror laat op zijn eigen manier de keerzijde van een virtuele wereld – een metaverse – zien. Hierbij is het dus belangrijk om in acht te houden dat een metaverse ook door anderen ontwikkeld kan worden en Meta slechts een concept toonde van hoe het bedrijf hun metaverse voor zich ziet. Andere bedrijven kunnen in theorie ook een metaverse opzetten.

©PXimport

Virtuele dystopie of utopie?

Meta schetste in zijn presentatievideo een droomwereld. Vooral voor het moederbedrijf, die het durft te beschrijven als de ‘volgende versie van het internet’. De virtuele wereld haakt naadloos in op onze realiteit. Je hebt geen VR nodig om het metaverse te betreden, dat kan ook gewoon via je smartphone- of televisiescherm. 

Ook andersom, door middel van zogenoemde augmented reality (AR-)toepassingen, worden bijvoorbeeld virtuele personages en objecten in de echte wereld geplaatst. Het metaverse moet een open plek zijn voor iedereen, zowel voor mensen als bedrijven.

In de gelikte (niet gelikete, red.) video van Meta, gepresenteerd door grote baas Mark Zuckberg zelf, wordt een praktijkvoorbeeld getoond aan de hand van een concert. Hierbij nodigt een jonge vrouw haar vriendin uit bij een concert waar ze fysiek is. Die vriendin sluit virtueel direct aan en beleeft het concert alsof ze er écht bij is. Ze viert dat overigens door dermate ongemakkelijk te dansen dat zelfs Zuckerberg dat niet zou kunnen overtreffen. 

Na het concert besluiten beide meiden nog even de afterparty te bezoeken, die weer volledig in de digitale wereld thuis wordt beleefd. De afterparty is een beetje het tegenovergestelde van een seks, drugs en rock-’n-roll-idee en heeft meer weg van een kringverjaardag. Meta’s preutsheid sijpelt er van af. Hier kopen de meiden virtuele bandmerchandising. Zo benadrukt Zuckerberg dat er voor e-commerce ook een grote plek is in het metaverse.

Metaverse in een multiverse

Dat Meta kiest voor een concert als praktijkvoorbeeld is niet per ongeluk. Er wordt goed over de schutting gekeken in het gamedomein, waar men al verder is dan Meta. Maar waar men wel wat beperkt wordt door het game-element. Kijk bijvoorbeeld naar World of Warcraft en Minecraft, waar je een oneindige wereld hebt waarin je naar hartenlust kunt bouwen en verkennen, of Roblox (dat voor kinderen toegankelijker is dan Minecraft). 

Met het concert lijkt echter te worden gerefereerd aan Fortnite. Hoewel de game eigenlijk een shooter is, wordt het veelvuldig gebruikt voor andere sociale bijeenkomsten en werd er in april 2020 zelfs een eerste online concert gehouden, waarbij een reusachtige avatar van Travis Scott op een speciaal virtueel eiland een optreden van een kwartier gaf. Het eiland was gevuld met vele bezoekers die inlogden op Fortnite om het concert bij te wonen.

Onder die bezoekers zou best eens Zuckerberg zelf met zijn neus tegen zijn beeldscherm aanwezig geweest kunnen zijn. Deze games hebben eigenlijk al een metaverse en Meta doet hier niet aan mee. Meta wil zelf een nieuwe digitale wereld opzetten, kan nauwkeurig controleren wat jij ziet en hoeft daarbij niet in te haken op een universum van anderen. Zoals Fortnite.

Jarno Duursma: “Meta heeft het meest te verliezen van een metaverse. Meer dan andere techbedrijven. Wanneer een metaverse succesvol wordt en Meta zit er niet bij, dan hebben ze een probleem. Zuckerberg realiseert zich dat.” 

Mogelijk denkt Zuckerberg ook groter dan alleen vrijetijdsbesteding. “Je begint vooral met veel entertainment, gamen, shoppen en consumeren. De platte kant van de mensheid. Er zullen ongetwijfeld zakelijke toepassingen bedacht worden. De vraag is: is deze omgeving daar geschikt voor. Zijn er geen andere manier om dit te doen? En niet onbelangrijk: gaat het zakendoen vooral ook niet over de menselijke connectie? Elkaar fysiek ontmoeten? Elkaar de handen schudden? Elkaar vertrouwen? Kop koffie met elkaar drinken? Dat zie ik mezelf niet zo snel doen in de driedimensionale virtuele wereld.”

©PXimport

Problematisch

Zoals je tussen de regels door leest, lijkt het grote probleem van een metaverse niet het concept zelf, maar de betrokkenheid van Meta. Duursma: “Meta’s wereld is gesloten. Er is geen sprake van de Web3-uitgangspunten die we zo graag willen in het nieuwe metaversum. Web3 gaat over het decentrale internet, waarbij data, spullen en identiteit helemaal van jezelf zijn en niet langer in handen zijn van grote techbedrijven. 

In Web3 kunnen we onderling niet alleen informatie, maar ook digitale spullen en cryptovaluta met elkaar uitwisselen, zonder bank of tussenpersoon. Gebruikers delen bijvoorbeeld enkel en selectief gegevens met partijen waar ze mee samenwerken. Verder niet. De Log in met Facebook-knop is in Web3 niet meer nodig; je beheert zelf je gegevens.”

Controle is wat Meta heel veel geld en data (en daarmee aandacht en dus nog meer geld) oplevert. Allereerst controle waarmee je het metaverse betreedt: een Oculus VR-bril, of een Ray-Ban-AR-bril of het schermpje van je smartphone met een metaverse-app die op de achtergrond alle mogelijke gegevens verzamelt, zoals de apps van Facebook en Instagram dat al doen. 

Voor betalingen in het metaverse ligt de Diem (Meta’s eigen cryptomunt) voor de hand, waarbij een woekerafdracht zoals Apple en Google die hanteren in hun eigen gecontroleerde appwinkels ook niet geheel ondenkbaar is. Zo’n digitale economie biedt namelijk ook een nieuwe markt. Sportfabrikant Nike dekte zich alvast in door het bedrijf RTFKT over te nemen. Een schoenfabrikant die digitale schoenen maakt. Een soort digitale mode.

©PXimport

Fake news en censuur

De dataverzameling binnen Meta’s metaverse kan ook weer nieuwe grenzen overschrijden. “Ze zullen nog meer data willen vangen van nog meer handelingen, gezichtsexpressies, biometrische data, inloggegevens, sociale interactie enzovoort. Meta leeft van data van anderen”, legt Duursma uit.

Bovendien controleer je binnen een zelfgeschapen wereld alles wat jij als gebruiker te zien krijgt. Je kunt objecten subtiel plaatsen als een soort subliminale advertenties, maar je kunt ook nog meer inspelen op wat mensen triggert. Bijvoorbeeld door mensen met onzinnige ideeën een platform te geven, aangezien dat je mogelijk triggert en je langer in het metaverse houdt. Dat gebeurt ook al op sociale media en voedt het probleem van misinformatie waar onze maatschappij onder gebukt gaat. Een probleem dat in dit metaversum helemaal een vlucht kan nemen.

En hoe zit het met onderwerpen die aan bod mogen komen? Ook sociale media worden heftig gecureerd en gecensureerd. Een mannentepeltje, prima, maar oh jee als er een vrouwelijke voorbijkomt op Facebook en Instagram. Meta zal zijn preutsheid niet zomaar verliezen. Zijn we in het metaverse wel vrij om ons te uiten en zaken zoals de Oeigoerse genocide en klokkenluider Edward Snowden te bediscussiëren? Hebben we daar niet een vrijere wereld voor nodig zonder Meta? 

Duursma: “Meta is onzorgvuldig en ik geloof zelfs dat het een rommeltje is bij het bedrijf. Wat mij betreft, blijft Meta uit het metaverse en laten we het over aan mensen die werken aan open software, open protocollen, open infrastructuur: de echte kern van Web3 en het toekomstige metaverse.”

Toekomstmuziek

©PXimport

Het kijkje in de keuken van Zuckerberg is verhelderend, enthousiasmerend en zorgwekkend tegelijkertijd. Het concept van een metaverse kan nog alle kanten op, net als de aangehaalde films, waarbij het onze levens kan verrijken of een fraai decor is dat is getrokken over heel veel narigheid. 

“Het proberen te voorspellen hoe het metaverse er in de toekomst uit komt te zien, is alsof je in 1996 probeert te voorspellen hoe het huidige internet eruitziet met sociale media, mobiele mogelijkheden en apps als TikTok, Vinted, Uber en Snapchat”, voegt Duursma eraan toe. Het metaverse is voor Meta afleiding van de continue stroom aan slecht nieuws, al dan niet georkestreerd. “Facebook heeft de afgelopen tijd enorm veel te maken gehad met negatieve publiciteit. En terecht. Een gedeelte van het bedrijf is natuurlijk echt verrot. Daar moet je je ogen niet voor sluiten. Dus ik denk dat de toekomstvisie van Meta wel klopt: uiteindelijk zal een gedeelte van het internet meer driedimensionaal worden."

"Tegelijkertijd: het is reclame, marketing en afleiding tegelijkertijd. Veel mensen hebben een hekel aan Facebook en zo proberen ze in een nieuw daglicht terecht te komen. De vraag is of het lukt. De mensen zijn natuurlijk niet dom. Meta is slecht geweest voor onze privacy en enkel en alleen gericht op winstmaximalisatie. Het merk heeft een negatieve klank.”

Toch lijkt het erop dat als Meta geen drastische ethische koerswijziging ondergaat, een metaverse voor ons het best af is zonder Meta. En wellicht heeft Meta juist een afstotende invloed. Het voordeel van een metaversum binnen een multiverse is gelukkig dat het ruimte biedt voor meerdere universums, ook zonder datahongerige bedrijven als Meta, Google, Apple, Microsoft, Amazon en Epic.

Horizon Home

Meta’s uitvoering van een metaverse is zeker nog conceptueel, maar mogelijk al dichterbij dan je denkt. Meta heeft al het eerste product geïntroduceerd dat erop inhaakt: Horizon Home. Eigenlijk gaat het hier om een Oculus VR-bril, waarbij sociale diensten extra worden benadrukt. 

Er is een werkomgeving Quest for Business, een virtuele huiskamer waarin je met contactpersonen kunt vertoeven (HOME) en Venues, waar je in de toekomst ook sociale bijeenkomsten bijwonen met anderen.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Slimme tweestapsverificatie: zo werk je met fysieke beveiligingssleutels
Zekerheid & gemak

Slimme tweestapsverificatie: zo werk je met fysieke beveiligingssleutels

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

De meeste beveiligingssleutels wegen slechts een paar gram en kun je altijd meenemen.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Een beveiligingssleutel vormt (vaak samen met een wachtwoord) een solide log-in.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Yubico laat je kiezen tussen onder meer protocol, apptype en sleuteltype.
Meerdere protocollen

Er zijn verschillende producenten van beveiligingssleutels, zoals Feitian, Nitrokey, SoloKeys en Yubico, elk met een divers aanbod. In dit artikel focussen we op de populaire multi-protocol YubiKey 5-serie, die de protocollen FIDO U2F, FIDO2/WebAuthn, OTP, OpenPGP en PIV smartcard ondersteunt (zie ook www.kwikr.nl/yubi5). Zonder ons in technische details te verliezen, gaan we kort in op deze protocollen.

FIDO U2F (Fast IDentity Online Universal 2nd Factor) gebruikt de sleutel als tweede factor naast je wachtwoord. Bij het inloggen raak je de sleutel aan en die bewijst cryptografisch dat jij aanwezig bent. FIDO2/WebAuthn is de algemeen geaccepteerde opvolger van U2F, waarbij je niet alleen een tweede factor kunt gebruiken, maar ook volledig wachtwoordloos inlogt via een uniek sleutelpaar (passkeys). Met OTP (One-Time Password) kan de sleutel een eenmalige code genereren, zoals bij een authenticator-app. Je tikt de sleutel aan en er verschijnt een unieke code die je als extra log-infactor inzet. Met OpenPGP (Pretty Good Privacy) kan de sleutel je private PGP-sleutels opslaan, zodat je bijvoorbeeld e-mails kunt versleutelen en ondertekenen. Met PIV smartcard (Personal Identity Verification) functioneert de sleutel als slimme chipkaart, zoals een bedrijfsbadge. Je gebruikt dit bijvoorbeeld voor digitale handtekeningen, inloggen op Windows-domeinen of VPN-verbindingen. 

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

De beveiligingssleutel is zojuist als tweede factor bij Facebook (Meta) toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Bitwarden vraagt naast je wachtwoord ook om je beveiligingssleutel.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

De beveiligingssleutel is zojuist aan ons Google-account toegevoegd.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Het opzetten van een wachtwoordloze login via je beveiligingssleutel bij Microsoft is wat complexer.
Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Net als veel andere diensten ondersteunt ook Dropbox TOTP (op een beveiligingssleutel) als 2FA-methode.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Je (lokale) wachtwoordkluis is voortaan alleen toegankelijk met je beveiligingssleutel.
Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Heel wat diensten voorzien in (eenmalige) back-upcodes (hier: Google).
▼ Volgende artikel
Review Tefal Snack Collection - klein formaat, veel mogelijkheden
© Tefal
Huis

Review Tefal Snack Collection - klein formaat, veel mogelijkheden

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Uitstekend
Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil bereiden. In de test leverde het apparaat goede resultaten met tosti’s en panini’s; de platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en vaatwasserbestendig. Met zijn kleine formaat, snoeropbergsysteem, 700 watt vermogen, maximale temperatuur van 230 graden en voorverwarm-indicator is het toestel praktisch, al is het grillvlak aan de krappe kant en is de temperatuur niet instelbaar. Per saldo is dit een ruimtebesparende keuze voor tostiliefhebbers die graag variëren.

Plus- en minpunten
  • Compact formaat en makkelijk opbergen
  • Goede grill-prestaties
  • Veel uitbreidingsmogelijkheden
  • Opwarmen duurt zo'n 4 minuten
  • Temperatuur niet instelbaar

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Brand je handen niet!

Gebruik een tang om je tosti's te serveren

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.