ID.nl logo
Netwerkprotocollen uitgelegd: verkeersregels voor netwerken
© The Little Hut - stock.adobe.com
Huis

Netwerkprotocollen uitgelegd: verkeersregels voor netwerken

Wanneer je met de auto naar een bestemming rijdt, volg je een reeks verkeersregels: je rijdt rechts, laat voetgangers oversteken, stopt voor een rood licht en gebruikt je richtingaanwijzers. Ook bij dataverkeer via een netwerk of internet zijn er regels en afspraken nodig om het verkeer veilig en goed te laten verlopen. Deze verkeersregels heten netwerkprotocollen.

In dit artikel leggen we de basis uit van datacommunicatie tussen je computer en andere apparaten: het netwerkprotocol.

  • We leggen uit wat een netwerkprotocol doet
  • We leggen uit waarom het belangrijk is en welke protocollen vaak gebruikt worden
  • We geven tips en gratis tools om het netwerkverkeer te analyseren en te monitoren

Lees ook dit artikel: Netwerkproblemen? Analyseer ze met Wireshark

Wat zijn netwerkprotocollen?

Netwerkprotocollen vormen de basis van datacommunicatie tussen computers en andere apparaten. Ze spelen een rol bij vrijwel elke online activiteit, van browsen en e-mailen tot streamen en bestanden delen.

Het gaat om een set van regels en procedures die precies bepalen hoe gegevens worden verzonden, ontvangen en verwerkt. Ze zorgen ervoor dat verschillende systemen, vaak met diverse hardware en software, probleemloos met elkaar kunnen communiceren.

OSI-lagenmodel

Netwerkverkeer is vrij complex. Voor een beter begrip wordt het communicatieproces vaak in lagen opgedeeld, zoals in het bekende OSI-model (Open Systems Interconnection). Zie dit als een conceptueel raamwerk, gezien deze lagen niet als fysieke of strikt gescheiden netwerkcomponenten bestaan.

Tijdens het verzenden worden deze lagen van boven naar beneden doorlopen. Je applicatie genereert de data en bepaalt welk protocol nodig is, zoals HTTPS voor webverkeer. De data worden eventueel versleuteld, gecomprimeerd of omgezet naar een geschikt formaat. Vervolgens start een sessie tussen de applicaties bij de verzender en de ontvanger. De datastroom wordt opgedeeld in zogeheten segmenten (of datagrammen), eventueel met foutcorrectie. Elk deel wordt nu in een datapakketje gestopt en krijgt een IP-adres om de bestemming aan te geven, zodat de router weet waar het verkeer naartoe gestuurd moet worden. Dit pakket wordt ingekapseld in een frame met het unieke MAC-adres van een netwerkkaart voor een fysieke transfer binnen hetzelfde netwerk. Deze frames worden ten slotte omgezet in elektrische, optische of radiogolfsignalen die over een fysiek (of draadloos) medium worden verstuurd.

Bij ontvangst worden de lagen van het OSI-model in omgekeerde volgorde, van beneden naar boven, doorlopen. Elke laag haalt de header-informatie van de vorige laag weg, verwerkt de relevante gegevens en geeft deze door aan de volgende laag.

Het bekende – uit zeven lagen bestaande – OSI-model, ontwikkeld door ISO (International Organization for Standardization).

TCP/IP

Zelfs wie nauwelijks met netwerken bezig is, heeft waarschijnlijk weleens van TCP/IP gehoord. Dit zijn eigenlijk twee netwerkprotocollen, elk uit een andere OSI-laag. Om te begrijpen waarom dit duo zo vaak wordt genoemd, moeten we meer dan veertig jaar terug in de tijd.

TCP en IP werden namelijk ontwikkeld voor ARPANet, de voorloper van het internet. Door het grote succes werd TCP/IP al snel de standaard voor netwerkcommunicatie tussen uiteenlopende systemen wereldwijd. Deze protocollen waren bovendien gebaseerd op open en publiek toegankelijke specificaties, zodat iedereen ze zonder licentiekosten kon gebruiken.

TCP (Transmission Control Protocol) biedt, dankzij een ingebouwde foutcorrectie, betrouwbare levering van data, wat belangrijk is voor applicaties als browsen en e-mailen. IP (Internet Protocol) dan weer zorgt voor het adresseren en routeren van datapakketten over verschillende netwerken.

TCP/IP is bovendien flexibel: het kan op verschillende soorten netwerken worden gebruikt, zoals ethernet en wifi, en kan worden geschaald van kleine thuisnetwerken tot het mondiale internet.

TCP/IP werd al snel de standaard netwerkprotocolstack van ARPANet en (dus) van internet.

Behoefte aan stabiliteit in huis?

Leg een netwerk van ethernetkabels aan

Andere protocollen

Wanneer men over TCP/IP spreekt, bedoelt men meestal niet alleen de protocollen TCP en IP, maar de hele protocolsuite, inclusief andere netwerkprotocollen. Er zijn er honderden, maar hier beperken we ons tot een korte voorstelling van een aantal bekende protocollen.

Eerst bekijken we enkele protocollen binnen de OSI-lagen applicatie, presentatie en sessie (of de applicatielaag binnen het wat oudere en eenvoudiger TCP/IP-model). Vervolgens kijken we naar protocollen op het niveau van transport en netwerk. Protocollen op de hogere lagen zijn meestal goed herkenbaar voor gebruikers en hebben ook duidelijke en tastbare toepassingen. De protocollen op de onderste twee lagen gaan meer over de fysieke dataoverdracht op het niveau van de netwerkinterface, en zijn derhalve complexer en technischer.

De term TCP/IP verwijst vaak naar de volledige netwerkprotocolsuite.

HTTP

Een van de meest gebruikte netwerkprotocollen op applicatieniveau is HTTP (HyperText Transfer Protocol). Het haalt webpagina’s op van een server naar een client, zoals een browser.

Om snel een idee te krijgen van welke informatie tijdens dit verkeer tussen je browser en de webserver wordt uitgewisseld, druk je in Chrome of Edge op F12 en houd je het tabblad Netwerk geopend.

De laatste jaren wint vooral HTTPS aan populariteit. De S staat voor secure, want HTTPS voegt een beveiligingslaag toe door de datatransfer tussen browser en server te versleutelen met behulp van SSL/TLS-certificaten. Hierdoor kunnen data onderweg niet worden onderschept of gemanipuleerd. Zo’n certificaat bevat informatie over de identiteit van de website, evenals de openbare sleutel die voor de encryptie wordt gebruikt.

Achter de schermen van een browser-webserverconnectie.

DNS-FTP

Een gelijkaardige vraag naar meer beveiliging kwam er ook voor DNS (Domain Name System). Het DNS stuurt standaard alle aanvragen voor het opzoeken van het IP-adres van een domeinnaam (wat je invoert op de adresregel van je browser) onversleuteld door naar een DNS-server, zoals die van je provider. Inmiddels zijn er veiligere alternatieven, zoals DoT (DNS over TLS), maar vooral DoH (DNS over HTTPS).

De meeste moderne browsers en ook Windows ondersteunen DoH. In Chrome bijvoorbeeld stel je dit in bij Instellingen / Privacy en beveiliging / Beveiliging, bij Beveiligde DNS gebruiken. In de afbeelding zie je de IP-adressen van de bekendste publieke DoH-servers.

De meeste browsers, waaronder Chrome, ondersteunen beveiligde DNS.

FTP (File Transfer Protocol) wordt gebruikt voor het overzetten van bestanden tussen computers in een netwerk. FTP verzendt gegevens, inclusief wachtwoorden, in platte tekst. Daarom zijn de veiligere, alternatieve protocollen als SFTP en FTPS populairder. SFTP gebruikt SSH (Secure Shell, met zowel een private als een publieke sleutel) of wachtwoordauthenticatie, waarna de data worden versleuteld. FTPS gebruikt, net als HTTPS, een (desnoods zelf-ondertekend) SSL/TLS-certificaat. Het gratis FileZilla bijvoorbeeld ondersteunt zowel SFTP als FTPS.

Dit zijn de bekendste publieke DoH-servers met bijbehorende IP-adressen.

Transport en netwerk

Over TCP en IP hebben we het al gehad, maar een ander veelgebruikt protocol binnen de transportlaag is UDP (User Datagram Protocol). In tegenstelling tot TCP, dat eerst een sessie opzet en onderhoudt, de volgorde van datapakketten controleert en indien nodig foutcorrectie toepast, werkt UDP zonder verbindingsbeheer of foutcorrectie. Het wordt vooral gebruikt voor toepassingen waarbij snelheid belangrijker is dan betrouwbaarheid, zoals bij gaming en mediastreaming. Een foutje in een video is immers minder erg dan in een databestand. Doordat er minder overhead is, is UDP sneller.

ICMP (Internet Control Message Protocol) is misschien minder bekend, maar waarschijnlijk gebruik je het zo nu en dan zelfs zelf. Het wordt namelijk vooral ingezet voor diagnostische doeleinden binnen netwerkverbindingen, bijvoorbeeld om te controleren of een specifiek netwerkapparaat bereikbaar is. Bekende commando’s die hiervan gebruikmaken zijn onder meer ping en tracert. Open maar eens de Opdrachtprompt en voer de volgende commando’s uit:

ping 1.1.1.1

(controleert of de DNS/DoH-server van Cloudflare bereikbaar is)

tracert www.id.nl

(geeft de netwerkpunten aan tussen je eigen apparaat en de webserver van www.id.nl).

Onder meer ping en tracert gebruiken het ICMP-protocol.

Netwerkanalyse

Voor een grondiger inzicht in de protocollen die door je netwerkadapter(s) worden gebruikt, kun je een protocol-analyzer inzetten. Dit kan complex zijn, maar een relatief eenvoudige tool is het gratis SmartSniff (er is ook een Nederlands taalbestand), dat zowel tcp- als udp-verkeer kan monitoren.

Voor meer functionaliteit, met een diepgaande inspectie van honderden protocollen, gebruik je het gratis, opensource Wireshark (voor Windows, macOS en Linux). Installeer de tool met de standaardinstellingen en inclusief Npcap, want dit is nodig om de netwerkpakketten te onderscheppen en analyseren. Start de tool op en dubbelklik op je actieve netwerkadapter. Het actuele netwerkverkeer wordt meteen afgevangen tot je het proces beëindigt met de rode stopknop.

Standaard geeft Wireshark de pakketten in drie panelen weer: bovenaan de pakketlijst, met een chronologische opsomming van elk pakket, inclusief tijdstempel, bron- en bestemmingsadres en het protocol. Daaronder het pakketinformatiepaneel, met gedetailleerde informatie over het geselecteerde pakket. En helemaal onderaan het bytespaneel, met de ruwe data van het pakket in hexadecimaal- en ASCII-formaat. Er zijn opname- en weergavefilters beschikbaar, zoals tcp en http, om alleen TCP- of HTTP-verkeer te tonen.

Wireshark is een uiterst krachtige netwerkprotocol-analyzer die een grondige inspectie toelaat.

Netwerkdetectie

Het eveneens gratis Advanced IP Scanner heeft een geheel andere functie. Deze tool detecteert apparaten met een IP-adres in je lokale netwerk. Het werkt eenvoudig: start de applicatie, vul het gewenste netwerkbereik in (bijvoorbeeld 192.168.0.1-254) en klik op Starten. Na afloop verschijnen alle gedetecteerde apparaten in het venster, met hun IP- en MAC-adres (het unieke fysieke adres van elke netwerkadapter). Wanneer je een item openvouwt, kunnen onder meer de bijbehorende gedeelde mappen en enkele services verschijnen. Vanuit het contextmenu, bij Instrumenten, kun je direct verbinding maken met het apparaat via protocollen als HTTP(S), FTP, SSH en RDP.

De tool gebruikt diverse netwerkprotocollen om de apparaten te vinden, zoals ARP (om MAC-adressen te vinden – voer maar eens het commando arp -a uit op de Opdrachtprompt), ICMP (om via pings te controleren of een apparaat reageert) en NetBIOS (voor extra informatie, zoals computernamen en gedeelde bronnen).

Geavanceerdere netwerkscanners, zoals PRTG Network Monitor (gratis versie is beperkt tot 100 sensoren/onderdelen die je wilt monitoren), gebruiken ook het SNMP-protocol (Simple Network Management Protocol) voor uitgebreidere informatie, mits je netwerkapparaten zoals servers, printers, routers en switches dit ondersteunen. Ondanks de ‘simple’ in SNMP blijkt dit protocol in de praktijk vaak aardig complex.

Een snelle scan geeft de aangesloten netwerkapparaten, met hun IP- en MAC-adressen, prijs. 

Netwerkmonitoring

GlassWire begint eigenlijk waar Advanced IP Scanner ophoudt. Met dit programma kun je apparaten op het lokale netwerk detecteren en identificeren, en bovendien bevat het allerlei monitoring- en beveiligingsfuncties. GlassWire geeft een realtime overzicht van het netwerkverkeer, inclusief gegevens over welke processen verbinding maken met het internet. Je kunt tevens het actuele en historische bandbreedtegebruik per applicatie en netwerkadapter volgen. De applicatie integreert zich ook in Windows Firewall, zodat je eenvoudig applicaties kunt blokkeren. Daarnaast ontvang je beveiligingswaarschuwingen bij verdachte activiteiten, nieuwe netwerkverbindingen of wijzigingen in netwerkconfiguraties. GlassWire bedient zich hiervoor van diverse netwerkprotocollen, waaronder HTTP(S), DNS, NetBIOS, ICMP en ARP.

Nadat je het programma opgestart hebt, verschijnt in het hoofdvenster een grafiek met het actuele netwerkverkeer. Je kunt de tijdsperiode uitbreiden tot één maand. Klik op de grafiek om deze te pauzeren en om de achterliggende processen te zien. Voor meer details klik je op een procesnaam. Via Traffic Monitor bovenaan kun je het dataverbruik filteren op onder meer applicaties en verkeerstype (netwerkprotocollen). Selecteer hiervoor Usage of Traffic, waarbij je kunt kiezen of je al het verkeer, alleen het LAN- of WAN-verkeer, en binnenkomend of uitgaand verkeer wilt zien.

Het netwerkverkeer uitgesplitst op verkeerstype, alias netwerkprotocol.

▼ Volgende artikel
Consumenten testen: de Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90
© Philips
Huis

Consumenten testen: de Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90

Met de Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90 haal je een authentieke tapervaring in huis. Dit apparaat houdt een 6-litervaatje tot 30 dagen vers en gekoeld, met een instelbare temperatuur tussen 0 en 12 graden. Maar hoe presteert deze biertap volgens gebruikers? Biedt hij echt de café-ervaring thuis? Het Review.nl Testpanel deelt zijn ervaringen.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Philips

De Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90 is ideaal voor bierliefhebbers die thuis willen genieten van vers getapt bier. Met een digitaal display waarop de temperatuur, versheid en het resterende biervolume af te lezen zijn, is het een heel gebruiksvriendelijk apparaat. De tap kan bier op een gewenste temperatuur tussen 0 en 12 graden houden en zorgt met een constante druk voor een stevige schuimkraag.

De Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90 heeft van de testers een gemiddelde reviewscore van 8,5 gekregen. Vooral de gebruiksvriendelijkheid, de smaak van het bier en de temperatuurregeling worden geprezen. Hieronder worden de ervaringen van de testers uitgebreid besproken.

Installatie

Veel testers noemen de eenvoudige installatie als een groot pluspunt. MaikeZ zegt: "Het installeren van het apparaat is erg eenvoudig. Dankzij de bijgevoegde afbeeldingen kun je stap voor stap zonder problemen het vaatje plaatsen." Tester G. is het hier helemaal mee eens: "De onderdelen waren eenvoudig in elkaar te plaatsen. Ook het plaatsen van een vaatje gaat vlug. Even goed doorduwen zodat het tapsysteem op het vat klikt, in de machine plaatsen en klaar."

©Philips

Temperatuurregeling en koelproces

Een van de belangrijkste aspecten van een thuistap is de temperatuurregeling, en hier zijn de meeste testers positief over. Tester G. zegt: "Het bier blijft mooi koel op de ingestelde temperatuur." Ook KevinH merkt op dat het bier altijd perfect koel is.

Wel vinden testers dat het koelen van een nieuw vaatje tijd kost. Tester MaikeZ zegt: "Na het installeren duurt het even voordat je kunt genieten, want het duurt ongeveer 12 uur om een vaatje op kamertemperatuur volledig te koelen." Tester B. vult aan: "Bij het plaatsen van het eerste vat duurt het ongeveer 12-14 uur voordat het vat gekoeld was."

Smaak en kwaliteit van het bier

Bijna alle testers zijn enthousiast over de smaak van het bier uit de PerfectDraft HD3770/90. Tester R. zegt: "Qua smaak is het beter dan het flesje of blikje, en dat hebben al mijn gasten en vrienden gemerkt." KevinH noemt het "een droom voor thuis: het  smaakt als vers bier van de tap." Tester R. zegt: "De schuimlaag is top!" Tester E. voegt toe: "De biertjes hebben een constante druk, en daardoor krijg je keer op keer een perfect getapt glas." Een enkeling vindt dat de keuze in bier niet groot genoeg is. Zo zegt Tester B.: "Het aanbod aan biersoorten is niet zo groot als in de supermarkt, en je bent gebonden aan de merken die geschikt zijn voor de PerfectDraft." Tester M. wijst echter op de site PerfectDraft.com: "Daar heb je een heel ruim assortiment aan bier dat je kunt bestellen." Dat kun je overigens ook doen via de handige PerfectDraft-app.

©Philips

Schoonmaak en hygiëne

De meeste testers vinden het schoonmaken van deze thuistap makkelijk. Tester H. zegt: "Bakjes kunnen in de vaatwasser." Tester G. merkt op: "Na het tappen lekken er wat druppels uit de tap die worden opgevangen in een lekbakje. Dit kun je er heel eenvoudig uithalen en reinigen." Jos vult nog aan: "Het hygiënische systeem, waarbij je voor elk vat een nieuwe tapbuis gebruikt, is een pluspunt."

"Het bier is altijd perfect koel en smaakt als vers bier van de tap."

- KevinH

Geluidsniveau en formaat

Hoewel de meeste testers tevreden zijn, wordt het geluidsniveau af en toe als een minpunt genoemd. Tester G. zegt: "Het lawaai is aanwezig, je hoort het, maar het is acceptabel. Omdat het in de keuken staat is het niet storend." Zo zegt een van de testers: "Het is een vrij groot apparaat en de biervaatjes (6l) zijn ook vrij groot. " Of de tap iets voor je is, zal dus ook afhangen van hoeveel plaats er in de keuken is." Bij Tester B. is dat in ieder geval geen probleem: "Het design van het apparaat vind ik persoonlijk geslaagd. Het oogt mooi en de afmetingen zijn ideaal voor mijn keuken, niet te groot en niet te klein."

©Philips

✅ Pluspunten

  • Makkelijk te installeren

  • Perfect gekoeld bier

  • Duidelijke display

  • Smaak beter dan uit fles of blik

❌ Minpunten

  • Lange koeltijd

  • Geluid bij koelen en tappen

Eindoordeel

De Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90 is een gebruiksvriendelijke en stijlvolle biertap waarmee bierliefhebbers thuis kunnen genieten van een vers getapt glas bier. Testers waarderen vooral de smaak, temperatuurregeling en het gemak van installatie. Het gemiddelde cijfer van een 8,5 laat zien dat zij dik tevreden zijn.

Ontdek de Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90

Op Kieskeurig.nl
▼ Volgende artikel
Zo vind je altijd en overal toegankelijke routes met Google Maps
© Aga Rad
Huis

Zo vind je altijd en overal toegankelijke routes met Google Maps

Wist je dat je met Google Maps toegankelijke plekken in de buurt kunt opzoeken? In dit korte tipartikel leggen we uit waar je de instelling binnen de app vindt. Dan kun je wellicht jezelf of een ander daarmee helpen.

Mocht je meteen willen weten waar je moet zijn, volg dan de onderstaande stappen:

  • Open Google Maps
  • Tik op je profielfoto
  • Ga naar de instellingen
  • Tik op Toegankelijkheidsinstellingen
  • Zet de grijze schuifregelaar om
  • Nu kun je met deze extra filter zoeken

Google Maps heeft een verborgen instelling waarmee plekken die verschillende toegankelijkheidsopties bieden zichtbaar worden. Je kunt die om verschillende redenen nodig hebben: je loopt bijvoorbeeld achter een kinderwagen, je zit in een rolstoel of je wilt juist iemand in een rolstoel begeleiden. Wat de reden ook is, met deze handige tip maak je het jezelf en een ander gemakkelijker.

Zodra je de toegankelijkheidsmogelijkheden in de app hebt geactiveerd, krijg je toegang tot een aantal nieuwe filters, zoals een rolstoel. Zo kun je dus van tevoren bekijken of een bepaalde plek ruimte biedt voor objecten met grote en kleine wielen.

Toegankelijkheidsopties Google Maps activeren

Het activeren van die verborgen Toegankelijkheidsopties is zo gepiept. Open de app Google Maps op je Android-toestel, iPhone of iPad en tik vervolgens op je profielfoto. Er verschijnt een contextueel menu waarin je onderin Instellingen ziet staan. Tik daarop en scrol daarna naar beneden voor het kopje Toegankelijkheidsopties. In dit venster zie je tekst en uitleg staan, evenals een enkele schuifregelaar. Als het goed is, is die grijs. Door er één keer op te tikken, verplaats je de schuif naar rechts en krijgt die een kleurtje.

Hiermee heb je de extra filters binnen Google Maps geactiveerd. Als je nu op zoek gaat naar een plek die je wilt bezoeken, kun je bijvoorbeeld de rolstoelknop selecteren om te zien of het gebouw toegankelijk is voor mensen die niet of moeizaam lopen. Mocht je een plek of stad willen verkennen, dan staat er voortaan ook een rolstoelpictogram bij de standaardinformatie, zodat je in één oogopslag kunt zien waar je terechtkunt. Selecteer de plek die je wilt bezoeken en druk op het informatieknopje. Vervolgens kun je zien wat de plek dan rolstoeltoegankelijk maakt.