Versleutelde bestanden wekken sowieso nieuwsgierigheid op. Wie kan de verleiding nou niet weerstaan om ze toch even proberen te openen met het vermoedelijke wachtwoord? Misschien kun je je geheimen beter verstoppen in onschuldige familiefoto’s of in je favoriete liedje. Je kunt namelijk bestanden in andere bestanden verstoppen in andere bestanden, dat heet ook wel steganografie.

Tip 01: Steganografie

Om documenten tegen nieuwsgierige ogen te beschermen, zijn er drie mogelijkheden. Je kunt documenten onzichtbaar maken, een tool gebruiken om de boodschap te versleutelen die alleen gelezen kan worden door iemand met de code of je geheim op een locatie opslaan waar niet-ingewijden klakkeloos aan voorbij gaan. De methode om informatie op een ongewone plaats maar in het volle zicht te verstoppen, heet steganografie. Steganos betekent in oud-Grieks verborgen en ‘graffein’ betekent schrijven.

Geheime tatoeage

Tip 02: Rekenen op ruis

Digitale bestanden zijn uitermate geschikt om in andere digitale bestanden te verbergen. Dat komt omdat de menselijke zintuigen nu eenmaal beperkt zijn. Bepaalde kleine onvolmaaktheden, zeg maar ruis, kunnen we niet waarnemen. In alle bestandsformaten die vatbaar zijn voor ruis, is het daardoor mogelijk om verstekelingen te verstoppen. Mediabestanden zijn ideaal voor steganografische omzetting, omdat het meestal grote bestanden zijn. Geen mens heeft het in de gaten wanneer in een plaatje de blauwwaarde van iedere honderdste pixel overeenkomt met een letter van het alfabet, omdat het menselijk oog geen verschil ziet tussen het blauw met de waarden Rood 0, Groen 23, Blauw 127 en het blauw met de waarden Rood 0, Groen 23, Blauw 128.

©PXimport

Tip 03: Boekwerk verstoppen

Een kind van twaalf kan na een instructie van een kwartier een tekst van vijf pagina’s of een blauwdruk in een digitale foto te verbergen om die afbeelding vervolgens naar een website te uploaden. De bezoeker die weet om welke foto het gaat en die over de kennis en software beschikt om de verstopte informatie uit te foto te distilleren, onthult na enkele seconden het geheime bestand. De te verstoppen informatie kan een compleet boekwerk zijn, het hoeft geen klein bestandje te zijn. We namen de proef op de som en verstopten met SilentEye de complete werken van Shakespeare, een pdf-bestand van 2.191 pagina’s, in een afbeelding van de Engelse meester. We zagen geen enkel verschil in de foto.

©PXimport

Tip 04: Terroristenmiddel

Voor veiligheidsinstanties is steganografie een nachtmerrie. Niemand verwacht immers dat er in een foto vitale informatie verstopt zit. In het boek Gideon’s Spies – The Secret History of the Mossad legt de auteur uit hoe terroristische organisaties als Al-Qaeda en ISIS met hun leden over aanslagen communiceren via tekstberichten die verborgen zijn in foto’s van aanbiedingen op eBay, in online zoekertjes of in afbeeldingen op pornosites. Het is erg lastig te achterhalen in welke foto’s berichten zijn verstopt … je moet zoeken naar de spreekwoordelijke speld in de hooiberg. Bovendien moet je weten welke techniek de afzender heeft gebruikt om het bericht te verbergen.

Om te weten of een afbeelding een geheim bestand bevat, moet je beschikken over de oorspronkelijke afbeelding, zodat je de grootte van het bestand kunt vergelijken óf je moet een controlecijfer hebben van het origineel. Pas dan kun je discrepanties ontdekken op het niveau van individuele bits. Met het blote oog is het verschil onmogelijk te zien.

©PXimport

Tip 05: Steganalyse

Heb je een verdachte foto ontdekt, dan moet je het bestand nog altijd zien te openen en ontsleutelen met het juiste wachtwoord. Dit proces heet steganalyse. Ook hiervoor zijn verschillende programma’s die allemaal een andere techniek gebruiken om de gegevens te versleutelen en ontsleutelen. Ze verschillen naargelang het type bestand waarin je iets wilt verstoppen. Zo zijn er programma’s die bedoeld zijn om informatie op te slaan in grafische bestanden en andere programma’s kunnen dat beter in audiobestanden.

©PXimport

Tip 06: Onbelangrijke bit

De meest gebruikte techniek om bestanden te verstoppen in een drager, is die van Least Significant Bit (LSB). De kleur van iedere pixel uit een rgb-afbeelding wordt gedefinieerd door drie bytes, waarvan iedere byte uit 8 bits bestaat. Toch zijn niet alle bits essentieel voor het bepalen van eindresultaat. Door de minst belangrijke bit van elke byte te wijzigen, kun je drie nieuwe bits verstoppen in één pixel. In plaats van de bits van het nieuwe bestand botweg toe te voegen aan de bestaande bits van de drager, zal de software dus zoeken naar bits die onbelangrijk zijn voor de drager. In de LSB-methode worden hierdoor weinig bits toegevoegd, er worden vooral bits vervangen.

©PXimport

Campina-zaak

©PXimport

Tip 07: Xiao Steganography

Genoeg theorie voor nu, we gaan de proef op de som nemen met de oude, vertrouwde stegatool Xiao Steganography. Deze mini-applicatie is gratis en bedoeld om bestanden in bmp-afbeeldingen of wav-geluidsbestanden te verpakken. Dat is meteen ook het grootste nadeel van dit programma, want deze bestandsformaten komen steeds minder voor. Om nu daadwerkelijk een bestand in een ander bestand te verstoppen, hoef je weinig anders te doen dan de wizard te volgen. Met de knop Add files kies je eerst een drager, dat is dus de foto of het geluidsbestand. Vervolgens kies je het bestand dat je daarin wilt verbergen, dat kan alleen een txt-bestand of png-afbeelding zijn.

©PXimport

Waarom bmp?

©PXimport

Tip 08: Encryptie

Nadat je de beide afbeeldingen toegevoegd hebt, selecteer je het algoritme om het bestand te versleutelen dat je wilt verbergen en geef je het wachtwoord ervoor op. Heb je geen verstand van encryptie-algoritmes, houd het dan rustig bij het standaard algoritme RC2. Xiao Steganography voegt beide bestanden samen tot een nieuw bmp-bestand. Je geeft het nieuwe bestand een naam en selecteert een locatie op de harde schijf. Met de knop See final picture ga je snel na of de aangepaste afbeelding er goed uitziet. In de meeste gevallen is er geen verschil te zien. Klik op Finish en je hebt het ene bestand in een ander bestand verstopt.

©PXimport

Tip 09: Ontsleutelen

Om het samengestelde bestand op te splitsen tot de oorspronkelijke afbeelding en de tekstboodschap open je het programma opnieuw. Je klikt op de knop Extract Files en navigeert naar het samengestelde bestand. Xiao Steganograph vertelt je dat er inderdaad een tekstbestand in verborgen zit. De applicatie verraadt zelfs hoe groot dit bestand is. Geef het wachtwoord op dat je ingesteld had, zodat het programma het tekstbestand uit het samengestelde bestand kan extraheren.

©PXimport

Tip 10: SilentEye

SilentEye, het programmaatje waarmee we het oeuvre van Shakespeare verstopten, is eveneens gratis en werkt op Windows, macOS en Linux. Een ander voordeel is dat deze tool zowel bmp, jpg, png, gif en tiff ondersteunt voor de grafische bestanden en wav voor audio. Bovendien ondersteunt SilentEye drag and drop. Bij de installatie kun je zelf aangeven welke onderdelen SilentEye mee moet installeren. Tenzij je nooit gegevens wilt verstoppen in jpeg-, bmp- of wav-bestanden of geen behoefte hebt aan extra encryptie, kun je beter gewoon alle componenten geselecteerd laten staan.

Het is de bedoeling dat je in het hoofdvenster van SilentEye het beeld- of geluidsbestand sleept waar je een geheime boodschap of een compleet bestand in wilt verstoppen. De knop Properties vertelt je hoeveel octets (bytes) je nog kwijt kunt. Bij het exporteren van afbeeldingen heb je keuze uit bmp en jpg. Je kunt in een bmp veel meer gegevens kwijt dan in een jpg-afbeelding.

©PXimport

Stippen

©PXimport

Tip 11: OpenStego

OpenStego is nog zo’n gratis steganografietool om documenten in afbeeldingen in te sluiten. In plaats van over dragers hebben ze het hier over Cover files. De boodschap die je verbergt, heet in het OpenStego-jargon Message file. Daarnaast is er één eigenschap die OpenStego interessant maakt voor wie regelmatig zijn foto’s op het internet publiceert: Digital Watermarking (zie kader ‘Digitaal watermerk’).

Om zelf je eigen watermerk aan je bestanden toe te voegen, maak je eerst een bestandje aan waarin je jouw persoonlijke copyright-informatie zet. Daarvan laat je OpenStego een signatuurbestand maken. Vervolgens selecteer je verschillende foto’s waaraan OpenStego het .sig-bestand moet toevoegen. Ten slotte klik je op de knop Watermark, waarna aan alle bestanden in een keer het watermerk toegevoegd wordt. Met de knop Verify Watermark kun je het toevoegde watermerk laten uitlezen.

©PXimport

Digitaal watermerk

©PXimport

Tip 12: OpenPuff

OpenPuff 4.0 doet weinig anders dan de andere besproken stegatools, met als uitzondering dat je het verborgen bestand kunt opsplitsen over verschillende draagbestanden. Als je merkt dat die ene foto of dat ene audiobestand onvoldoende capaciteit heeft als drager, selecteer je gewoon een tweede of derde drager … Bovendien is voor het paranoïde gebruikers mogelijk om de veiligheid extra op te schroeven door bijvoorbeeld ook nog eens met drie verschillende wachtwoorden te werken.

©PXimport

Monitoring

Tip 13: DeepSound

Wil je een audio-cd maken met muziek die verborgen bestanden draagt? DeepSound is een veelzijdige steganografische tool voor Windows waarmee je meerdere bestanden in audiobestanden kunt verbergen om die daarna te exporteren naar het wav-, flac- of ape-formaat. Interessant aan DeepSound is dat het aangeeft hoeveel ruimte vrij is voor de bestanden die je in de audiobestanden kunt verstoppen. Die ruimte is afhankelijk van de Output audio file quality. Als we bijvoorbeeld een mp3-bestand van 2,4 MB openen en in hoge kwaliteit willen uitvoeren, dan is er slechts 3,3 MB vrij voor geheime bestanden. Kiezen we voor een lage audiokwaliteit, dan rest er 13,4 MB, en houden we het bij een normale kwaliteit, dan houden we 6,7 MB ruimte over.

DeepSound ondersteunt geen wma-output. Wil je toch een wma-bestand met je verborgen gegevens, voeg dan eerst het geluid en het geheim samen in het wav-formaat. Daarna kun je dit bestand met bijvoorbeeld Zamzar omzetten naar wma. Let op! Kies bij het omzetten van wav naar wma dat je voor ‘wma lossless audio’ kiest om te vermijden dat het geheime bestand wordt beschadigd.

©PXimport

Tip 14: Verstop van alles

DeepSound is een van de weinige stegatools waar je de drager en de verborgen bestanden in hetzelfde venster te zien krijgt. Het maakt voor DeepSound ook niets uit welk soort bestanden je wilt verbergen. Wij stoppen in één liedje een jpg-bestand, een doc-bestand, een pdf-bestand en een png-afbeelding. Via de knop Encode secret files, kies je een uitvoerformaat en geef je een locatie op de harde schijf aan waar het nieuwe audiobestand terecht moet komen. Eventueel kun je de geheime bestanden nog versleutelen met de AES 256-encryptie. Het resultaat van ons voorbeeld is een wav-bestand van 26,7 MB waar we zelfs met de hoofdtelefoon geen enkele ruis in kunnen ontdekken.

©PXimport

Converter

©PXimport

Tip 15: Cd uitlezen

Voor wie eraan denkt een cd op te nemen met muziek waarin verborgen foto’s, teksten en kleine filmpjes zitten, let erop dat DeepSound zelf geen functie kent om de schijf te branden. Je moet hiervoor dus een beroep doen op een extern brandprogramma nadat je je lijst met liedjes hebt samengesteld waarin je al je bestanden verstopt hebt. DeepSound kan vervolgens wel de verborgen documenten uit de cd-tracks lezen en ze extraheren.

©PXimport

OPPO heeft de Reno14 Series gelanceerd. De smartphones, bestaande uit de Reno14 5G en Reno14 F(S) 5G, bieden AI-fotografie, verbeterde productiviteitsfuncties en een water- en stofbestendig ontwerp. Beide modellen zijn uitgerust met grote batterijen, snellaadtechnologie en ColorOS 15 op basis van Android 15. En ja, het is ook hier AI dat de klok slaat.

De nieuwe Reno14 5G en de Reno14 F(S) 5G combineren geavanceerde AI-functies met een ontwerp dat volgens de fabrikant is geïnspireerd op, eh, zeemeerminnen. Bijzonder ja... Beide modellen zijn uitgerust met verbeterde cameratechnologie en beschikken over een water- en stofbestendige behuizing met IP66, IP68 en IP69-certificeringen. De toestellen zijn per direct verkrijgbaar in Nederland.

Zeemeermin-look in glas

De Reno14 Series introduceert het zogenoemde Iridescent Mermaid Design, dat tot stand komt via twaalf coatinglagen en vijf fasen van microgravure, aldus Oppo. Hierdoor ontstaat een glanzende lichtreflectie op de achterkant. De Reno14 5G heeft een glazen afwerking uit één stuk gecombineerd met een aluminium frame, wat bijdraagt aan de stevigheid van het toestel. De behuizing is bestand tegen water en stof, en de usb-c-aansluiting is voorzien van een platina coating om corrosie te beperken, ook bij intensief gebruik.

©Oppo

Scherm reageert altijd

Beide modellen beschikken over een plat amoledscherm met smalle randen. De Reno14 5G heeft een 6,59-inch display, terwijl de Reno14 F 5G een 6,57-inch scherm biedt. Ze ondersteunen functies als Splash Touch en Glove Mode, waarmee het scherm dus ook bij natte handen of gebruik met handschoenen blijft reageren. Qua kleurstelling zijn er meerdere varianten beschikbaar. De Reno14 5G komt in Opal White en Luminous Green, terwijl de Reno14 F 5G verkrijgbaar is in Opal Blue en eveneens in Luminous Green.

Flitser versterkt nachtbeelden

Een belangrijk onderdeel van de serie is 'AI Flash Photography'. De Reno14 5G beschikt over een drievoudig flitssysteem, waaronder een speciale focusflitser voor de telefotocamera. Dit moet volgens Oppo tot tien keer meer lichtopbrengst geven dan bij de vorige generatie. De Reno14 F 5G heeft een tweevoudig flitssysteem dat een verdubbeling van de helderheid levert ten opzichte van eerdere modellen. De Reno14 5G is daarnaast uitgerust met een 50 megapixel 3,5x telefotocamera, waardoor gebruikers meer mogelijkheden hebben voor portret- en zoomfotografie.

©Oppo

Strakkere foto's dankzij AI

De toestellen bieden verschillende AI-gedreven functies. 'AI Livephoto 2.0' combineert korte en lange belichtingen in één opname, zodat bewegingen worden vastgelegd zonder onscherpte. Met de ingebouwde AI Editor kunnen foto's automatisch worden bijgesneden, vervorming worden hersteld en filters worden toegepast. Extra functies zijn onder andere 'AI Perfect Shot', dat ongewenste gezichtsuitdrukkingen kan corrigeren, en 'AI Eraser' en 'Reflection Remover', waarmee storende objecten of reflecties uit beelden worden gepoetst. Ook voor video zijn er verbeteringen, met ondersteuning voor 4K HDR-opnames met een breder dynamisch bereik en natuurgetrouwe kleuren.

Tolk en personal assistant in één

Naast fotografie richt Oppo zich met de Reno14 Series ook op productiviteit. Het nieuwe ColorOS 15 introduceert 'AI Mind Space', waarin informatie uit apps of het web eenvoudig kan worden opgeslagen en later via natuurlijke taal kan worden teruggevonden. Ook zijn er vertaalmogelijkheden toegevoegd, waaronder AI Call Translator voor live-gesprekken en een speciale app die tekst of spraak realtime vertaalt. Deze functies moeten de smartphones bruikbaarder maken in internationale situaties en bij dagelijks multitasken.

©Oppo

Extra koeling voor gamers

Voor betere prestaties tijdens gamen en multitasken zijn de toestellen voorzien van een verbeterd koelsysteem. De Reno14 5G beschikt over een 'AI Nano Dual-Drive'-koelsysteem, ondersteund door 'AI HyperBoost 2.0', dat de temperatuur ook tijdens intensief gebruik onder controle houdt. Daarnaast introduceert Oppo 'AI LinkBoost 3.0' voor stabielere netwerkprestaties, met automatische schakeling tussen netwerken en prioritering van belangrijke datastromen. Beide modellen hebben een 6000 mAh-batterij en ondersteunen de eigen SuperVooc-snellaadtechnologie.

Updates tot zes jaar

De Reno14 Series draait op Android 15 met ColorOS 15. Oppo belooft vijf grote ColorOS-updates en zes jaar beveiligingspatches, wat de gebruiksduur van de toestellen flink moet verlengen. Met functies als de 'Trinity Engine' en 'Luminous Rendering Engine' zijn vloeiende animaties en stabiele prestaties een belangrijk aandachtspunt.

De Reno14 Series is zoals gezegd per direct verkrijgbaar. De Reno14 5G kost 649 euro voor de versie met 512 GB opslag en 599 euro voor 256 GB. De Reno14 FS 5G met 512 GB opslag kost 449 euro, terwijl de Reno14 F 5G met 256 GB voor 399 euro al beschikbaar is. Oppo biedt tot 28 september verschillende introductiebundels aan, waaronder draadloze oordopjes en snelladers bij aankoop van een toestel.

Heb je een ingenieus ontwerp in gedachten, maar geen 3D-printer in huis? Geen probleem, want er zijn steeds meer manieren om objecten te laten printen zonder zelf apparatuur te bezitten. Online printdiensten nemen je werk uit handen, terwijl je alleen een digitaal bestand hoeft aan te leveren. Of je nu een sleutelhanger ontwerpt of een uniek cadeautje voor een verjaardag, 3D-printen biedt talloze mogelijkheden. Bovendien kun je putten uit uitgebreide digitale bibliotheken met kant-en-klare modellen.

Het printen van ruimtelijke objecten is makkelijker dan ooit, zelfs zonder eigen 3D-printer. Er is namelijk een groeiend aanbod van onlineplatforms en webshops dat het fysieke printproces voor hun rekening neemt, terwijl jij enkel een digitaal ontwerp aanlevert. Daardoor is 3D-printen niet langer alleen weggelegd voor techfanaten of bedrijven. Het volstaat om een geschikt 3D-model te hebben in een gangbaar bestandstype, zoals STL, OBJ of STEP, en je kunt direct aan de slag. De rest van het printproces kun je uitbesteden aan professionele printservices, zodat je altijd verzekerd bent van hoge kwaliteit. Zo kunnen hobbyisten, studenten en ondernemers gemakkelijk experimenteren met 3D-technologie. Het maakt niet uit of je een miniatuur voor bordspellen, een vervangend onderdeel voor een huishoudelijk apparaat of een gepersonaliseerd sierobject wilt maken. Je regelt alles met een paar simpele online handelingen.

Een ontwerp vinden of zelf maken

De eerste stap bij 3D-printen zonder eigen printer is het vinden of ontwerpen van een geschikt model. Online zijn er miljoenen gratis en betaalde ontwerpen beschikbaar, die je vrij kunt downloaden en gebruiken. Platformen als Thingiverse en MyMiniFactory staan bol van de creaties van hobbyisten en professionals. Via de zoekfunctie typ je bijvoorbeeld ‘phone holder’ (telefoonhouder), waarna je talloze varianten vindt die direct te printen zijn. Heb je liever iets unieks? Dan kun je zelf aan de slag met ontwerpprogramma’s met een intuïtieve interface, waarmee je een 3D-bestand genereert (zie het kader ‘Zelf 3D-modellen maken’). Zo heb je de basis voor je zelfgemaakte 3D-project klaar. Het kost uiteraard wat meer moeite dan kiezen voor een ontwerp van iemand anders, maar zelf ontwerpen is wel een stuk leuker en niet in de laatste plaats leerzamer.

Op sites zoals Thingiverse staan talloze leuke en praktische ontwerpen die je kunt downloaden.

Online printservices: zo werkt het

Als je eenmaal een bestand hebt, kun je het uploaden naar een online printservice. Er is keuze uit vele aanbieders, bijvoorbeeld 3DLabs en 3D Print Portaal. Je gaat naar de website en uploadt simpelweg het bestand vanaf je computer. De dienst controleert of je model printbaar is en toont vervolgens de geschatte kosten. Die kosten hangen af van materiaal, afmetingen en complexiteit. Wil je bijvoorbeeld een prototype in kunststof? Dan kies je in het materiaalmenu voor PLA of ABS en vink je de gewenste kleur aan. Ook metalen zoals staal of messing zijn soms mogelijk, maar die opties liggen prijstechnisch hoger. Heb je de instellingen gevonden? Dan rond je de bestelling af zoals je bij een reguliere webshop winkelt. De levertijd varieert van een paar dagen tot weken. Zo heb je in een handomdraai een professioneel geprint object in huis, zonder zelf technische apparatuur te hoeven bezitten. Het hele proces is daardoor uiterst laagdrempelig en snel geregeld.

Bij het aanleveren van je 3D-model is het belangrijk om te weten welke bestandstypen de printservice accepteert. STL is veruit de meest gangbare standaard. Het bevat de geometrie van je ontwerp in de vorm van kleine driehoekige vlakken. Daarnaast is OBJ populair omdat het extra informatie kan bevatten, zoals kleur- of textuurdetails. Er bestaan ook formaten als STEP, 3MF en AMF, maar niet elke aanbieder ondersteunt deze. Kijk op de website van de aanbieder ook of er aanvullende eisen zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de wanddikte van je ontwerp.

Het gebruik van een 3D-printservice is vaak heel eenvoudig.

 Keuze uit materialen en afwerking

Niet alleen de technologie achter 3D-printen is divers, ook de materiaalkeuzes zijn talrijk. Voor de meeste beginnende gebruikers volstaan de eerder genoemde kunststoffen zoals PLA en ABS (zie kader ‘De meest gebruikte materialen’). PLA is biologisch afbreekbaar en relatief eenvoudig te printen, terwijl ABS sterker en iets hittebestendiger is. Zoek je een chique uitstraling? Dan kun je kiezen voor harsgebaseerde prints, gemaakt met lasers (SLA) of lcd-technologie. Het resulterende oppervlak is zeer glad, ideaal voor gedetailleerde miniaturen of sieraden. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om met metalen te werken, hoewel dit vaak duurder uitvalt. Als je een model in metaal bestelt, wordt het in meerdere stappen gefreesd, gegoten of gesinterd, afhankelijk van de aanbieder. Na het printen kan een object extra nabewerkt worden, bijvoorbeeld door schuren, polijsten of zelfs verven. Sommige onlinediensten bieden deze nabewerking als extra optie aan. In de menu’s kies je dan voor afwerkingen als Polished of Painted en geef je eventueel een gewenste kleur op. Zo bepaal je zelf hoe je uiteindelijke ontwerp eruit komt te zien, zonder eigen apparatuur in huis.

©stockphoto-graf - stock.adobe.com

PLA-filament is in eindeloos veel kleuren op rollen verkrijgbaar.

Kosten en planning in de hand houden

Wanneer je een 3D-object laat printen via een onlinedienst, is het verstandig om vooraf je budget en tijdsplanning te bepalen. De prijs wordt meestal berekend op basis van volume en materiaalkeuze. Een simpel plastic figuurtje kost bijvoorbeeld maar een paar euro, terwijl een groot metalen voorwerp in de honderden euro’s kan lopen. Doe een paar proefuploads met verschillende materialen en controleer de gepresenteerde prijs om een idee te krijgen van de mogelijkheden. Let ook op eventuele opstartkosten per bestelling. Sommige platformen rekenen een vast tarief voor elke nieuwe opdracht, ongeacht het formaat. Om transportkosten te beperken, kun je bestellingen combineren of meerdere exemplaren in één keer laten printen. Daarnaast is het slim om te checken hoelang de productie en verzending duren. Voor belangrijke deadlines is het verstandig om wat extra speling in te bouwen, zeker als je nog nabewerking wilt uitvoeren of het object elders moet laten afwerken. Zo voorkom je teleurstellingen, zowel financieel als qua timing, en houd je de kosten en planning beter onder controle.

©ANDREY RADCHENKO

3D-printen in metaal is aanzienlijk kostbaarder dan printen in kunststof.

Van idee tot realiteit met handige voorbeelden

Stel, je wilt een vervangende knop voor je keukenmachine ontwerpen. Om te beginnen meet je de diameter van de as, de hoogte van de originele knop en andere relevante maten met een schuifmaat. Daarna start je je ontwerpsoftware en maak je een cilinder met dezelfde afmetingen. Vervolgens ‘boor’ je een gat in het midden, iets groter dan de as. Je voorziet de buitenzijde van ribbels voor extra grip door simpelweg in je 3D-programma meerdere verticale vlakken toe te voegen. Vervolgens exporteer je het model. Upload je ontwerp naar een printservice en pas de materiaalinstellingen aan. Hierdoor krijg je direct zicht op de prijs. Ben je tevreden? Dan plaats je de bestelling en wacht je tot het pakketje arriveert. Een ander voorbeeld is het printen van gepersonaliseerde sieraden. Upload een eigen 3D-ontwerp, kies een metaal of metaalfinish en laat de aanbieder de rest regelen. Zo wordt 3D-printen iets tastbaars. Creatieve mogelijkheden zijn eindeloos, voor hobby, werk en studie.

©Studio Peace - stock.adobe.com

Meten is weten, dat geldt zeker voor het nauwkeurig namaken van vervangende onderdelen.

Verwacht geen wonderen

Als laatste is het belangrijk om je verwachtingen realistisch te houden. 3D-prints zien er over het algemeen net wat minder strak en glad uit dan in een fabriek of door een professional vervaardigde producten. Bekijk ook altijd de reviews van een printservice en controleer of ze ervaring hebben met het materiaal dat je wilt gebruiken. Blaas je ontwerp niet onnodig op, want hoe groter het is, hoe hoger de kosten en de kans op printfouten. Zorg dat je ontwerp fysiek stabiel staat, zonder overbodige uitsteeksels die kunnen breken. Een handige tip is om bij twijfel eerst een kleinere testversie te laten printen en die vervolgens aan te passen in de configuratietool, waarin je bijvoorbeeld de afmetingen eenvoudig aanpast. Zo zie je of het model overeenkomt met wat je in gedachten had, zonder direct de hoofdprijs te betalen. Voor speciale projecten met verfijnde details, zoals sieraden of miniaturen, is het raadzaam te informeren naar de resolutie en laaghoogte. Vaak kun je deze waarden instellen in de bestelmodule. Door daar goed op te letten, verbeter je de kwaliteit enorm. Zo haal je het beste uit je online 3D-printervaring.

Eigen prints zijn vrijwel altijd net wat minder strak dan in serie gemaakte producten, wat hier goed te zien is.

Meer controle

Met de juiste voorbereidingen, zoals een goed bestandstype en kennis van verschillende materialen, en door gebruik te maken van online printservices, kun je snel en voordelig aan de slag. Wil je nóg meer controle? Dan loont het om software te verkennen en op termijn eventueel zelf een 3D-printer aan te schaffen. Uiteindelijk is 3D-printen voor iedereen toegankelijk, zolang je maar de juiste stappen volgt.