Heb je meer opslagcapaciteit nodig voor je foto’s dan Google of Microsoft je bieden? Of wil je wel online samenwerken, maar niet meteen al je documenten bij een gewone clouddienst zetten, dan kom je al snel uit bij een NAS. En wie NAS zegt … zegt Synology. Het merk stelt zelfverzekerd voor iedere opslagvraag een passende oplossing te hebben. Maar welke Synology past dan bij jouw wensen voor opslag en functionaliteit?

Vier van elke vijf NAS-apparaten die in ons land worden verkocht, is van Synology. Bij consumenten gaat het dan eigenlijk altijd om een model uit de DS-serie. Synology heeft maar liefst twintig modellen in deze serie onderverdeeld in vier productreeksen: J, Value, Plus en XS/XS+.

Een J-model is een budgetmodel met minder schijven, een minder snelle processor en minder geheugen. De Value-serie geldt als de standaardconfiguratie, terwijl de Plus- en de XS/XS+-modellen getrapt steeds zwaardere specificaties hebben.

Of die zwaardere specificaties en andere extra’s ook nodig zijn, hangt af van het gebruik en het aantal gebruikers. Een J-model kan prima voldoen voor een back-up zonder dat de overige extra functionaliteit van de NAS wordt gebruikt. Het is dan een betere aanschaf dan een dure NAS vol ongebruikte hardware, die ook nog eens jarenlang meer elektriciteit verbruikt.

Naamgeving

De modelaanduiding van een Synology-NAS bestaat altijd uit twee letters en daarna enkele cijfers met mogelijk nog een productreeks als aanvulling. De twee letters duiden de modelserie, dan volgt het maximale aantal schijven (waarbij interne en eventuele externe uitbreiding wordt opgeteld), dan het modeljaar en tot slot de productreeks. Zo is de DS120j een torenmodel (DS) met maximaal 1 schijf, uit 2020 in de j-serie. De DS723+ is een torenmodel (DS), met maximaal zeven schijven (2 intern + 5 extern), uit 2023 in de Plus-serie.

Naast de DS-serie zijn er nog allerlei series, maar die zijn voornamelijk bedoeld voor zeer professionele, bedrijfsmatige doeleinden.

Het besturingssysteem

De basis van een Synology-NAS is het DSM-besturingssysteem. DSM (DiskStation Manager) focust op de kerntaken van een NAS, zoals opslagbeheer, gebruikers en groepen, mappen en bestanden delen, maar ook onderhoud en beheer, en gebruik op afstand. DSM gebruik je volledig in een browser en het besturingssysteem is erg gebruiksvriendelijk. De actuele versie 7.2 is beschikbaar voor alle apparaten vanaf DSxx16, dus tot maximaal acht jaar oud.

DSM 7.2 introduceert een aantal nieuwe mogelijkheden, zoals WriteOnce-mappen waarvan de inhoud voor een zelf te kiezen periode niet gewijzigd of verwijderd kan worden. En het biedt meer opties voor gebruik van M.2-NVMe-ssd’s voor snelle opslag, in plaats van alleen voor caching. Verder biedt het met Adaptive MFA (multifactorauthenticatie) extra bescherming van het admin-account wanneer de gebruiker inlogt vanaf een onbekend apparaat of via internet.

Aanvullende software

Aanvullend kun je extra functionaliteit toevoegen vanuit Package Center, de software-bibliotheek op de NAS. Hierin staan bijna honderd toepassingen die functionaliteit toevoegen aan de NAS, zoals back-up, synchronisatie met clouddiensten, het streamen van films en muziek, een eigen Office-suite compleet met chatfunctie en notities, software om foto’s te indexeren mét automatische gezichts- en objectherkenning, en nog veel meer.

De meeste van deze packages zijn van Synology zelf dat daarmee verantwoordelijkheid neemt voor de kwaliteit, stabiliteit en veiligheid ervan. Dit verschilt het duidelijk van andere aanbieders die vooral veel software van derde partijen aanbieden.

Naast de extra packages voor de NAS zelf, biedt Synology ook allerlei extra software om het gebruik in combinatie met de pc, smartphone en tablet te vergemakkelijken. Er zijn vooral veel mobiele apps, die zeer bruikbaar en gebruiksvriendelijk zijn. Synology Secure SignIn is bijvoorbeeld een eigen authenticatie-app, vergelijkbaar met Google of Microsoft Authenticator.

Functionaliteit

Welke packages je precies kunt toevoegen aan de NAS is afhankelijk van de hardware. Specifiek het type processor: Intel of ARM. Het verschil in processorarchitectuur is het meest zichtbaar bij de virtualisatiemogelijkheden van de NAS. Wil je echt een Linux- of Windows-pc kunnen emuleren op de NAS, dan is daarvoor Virtual Machine Manager nodig en dat vereist een Intel-processor. Momenteel is vooral applicatie-virtualisatie op basis van Docker populair en de daarvoor beschikbare Container Manager laat zich ook prima gebruiken op een model met een ARM-processor.

Samen bepalen de processor en de hoeveelheid werkgeheugen hoe soepel geïnstalleerde packages werken en of je één, twee of meer containers kunt draaien. Loop je hierbij tegen grenzen aan, dan is het jammer dat juist bij de lichtere J- en Value-modellen de mogelijkheid ontbreekt om het werkgeheugen uit te breiden. Bij de toch al rijk uitgeruste modellen in de Plus- en XS/XS+-serie is dit namelijk wel mogelijk, net als het toevoegen van een snellere netwerkaansluiting.

Wie niet bang is de NAS te verbouwen, vindt online voldoende informatie over manieren om dit ook bij de eenvoudigere modellen te doen, maar vaak vervalt dan wel de garantie. Voor een snellere multigigabit-netwerkaansluiting kan een usb-adapter nog een uitkomst zijn.

Scenario 1: Back-uppen en eenvoudig delen met het gezin

BeeStation

Na de externe BeeDrive-ssd heeft Synology met het BeeStation nu ook een echt NAS-alternatief voor beginners. Het belangrijkste kenmerk hiervan: eenvoud! Het BeeStation is een NAS waarvoor geen technische kennis nodig is. Het back-uppen van foto’s en documenten, of het delen van dergelijke bestanden met een handvol gezinsleden of vrienden is in een handomdraai geregeld.

Met de mobiele apps BeePhotos en BeeFiles synchroniseer je foto’s en bestanden op een smartphone of tablet met het BeeStation, en heb je altijd toegang tot de content op deze NAS. Foto’s worden automatisch geïndexeerd, en voorzien van tags met locatie, datum, personen en objecten. Dit gebeurt zonder dat hiervoor gegevens naar een clouddienst worden gestuurd.

Voor Windows en macOS zijn er de programma’s BeeStation for Desktop en Hyper Backup Explorer. Deze geven toegang tot de bestanden en regelen het maken van back-ups. Je kunt tot acht gebruikers toevoegen die het BeeStation dan ook kunnen gebruiken voor persoonlijke opslag en het delen van documenten en foto’s. Het BeeStation heeft maar één schijf, maar iedere gebruiker kan zelf mappen selecteren en synchroniseren met Dropbox, Google Drive of Microsoft OneDrive. Raakt de opslag vol, dan kun je via de twee usb-poorten een externe schijf aansluiten. Directe toegang via het thuisnetwerk moet, net als een account, apart op het BeeStation worden ingeschakeld.

Geen bureaublad

Anders dan elke andere Synology-NAS draait op het BeeStation niet het DSM-besturingssysteem. Er is geen desktopomgeving en geen Package Center. Iets als een streaming mediaserver ontbreekt bijvoorbeeld, maar je kunt die dus ook niet zelf toevoegen. Dat lijkt een nadeel, maar het past bij de compromisloze focus waarmee Synology dit product heeft ontworpen.

Het BeeStation is een heel nieuw type Synology-NAS, dat bovendien standaard geleverd wordt met 4 TB opslag in de vorm van een Synology HAT3300- of HAT3310-schijf. Eenvoudiger dan dit gaat een NAS niet worden.

Scenario 2: Back-uppen, bestanden opslaan en wat extra functionaliteit

DS223 en DS224+

Op het BeeStation ontbreekt de mogelijkheid zelf extra functionaliteit aan de NAS toe te toevoegen. Wil je dat wel, maar ben je niet op zoek naar een heel zware NAS, dan is de DS223 of de duurdere DS224+ een mogelijkheid. De DS223 is de minder krachtige van de twee en heeft dankzij de ARM-processor ook minder packages beschikbaar dan de DS224+ met zijn Intel-processor.

Of functionaliteit zoals Virtual Machine Manager, Active Backup Suite en Synology MailPlus Server echt gemist worden, is maar de vraag. Vooral omdat Container Manager wél wordt ondersteund en je dus gewoon Docker-applicaties kunt draaien op de DS223.

De DS223 heeft één 1Gbit/s-netwerkaansluiting. De DS224+ heeft er twee en die laten zich desgewenst samenvoegen tot een snellere poort – er zijn overigens niet veel gebruikers die dat doen.

Opvallend genoeg heeft de DS223 drie usb-poorten, terwijl de DS224+ er slechts twee heeft. Verder is de DS224+ op alle fronten beter uitgerust, al gaat het dan wel om abstracte zaken, zoals het aantal gelijktijdige sessies, het maximale aantal gebruikersaccounts en maximale aantal snapshots. Die hoeveelheden zijn bij beide modellen hoog genoeg voor regulier gebruik, het is geen reden de DS224+ te kiezen boven de DS223.

Twee schijven

Met twee schijven bieden beide apparaten behalve de optie om de schijven gewoon los te gebruiken ook RAID 1. RAID 1 is bij twee schijven de enige echte bescherming tegen het stukgaan van een schijf, maar qua opslagruimte wel de meest ongunstige. Het spiegelen van data kost de helft van de opslagruimte.

Het Btrfs-bestandssysteem wordt eveneens door beide modellen ondersteund. Btrfs biedt snapshots en zelfherstel op het niveau van het bestandssysteem. Faalt RAID, of maakt een gebruiker zelf een fout en raakt daardoor een bestand verloren of beschadigd, dan beschikt Btrfs over checksums en metadata waarmee het die gegevens kan herstellen.

Maak je veel foto’s en synchroniseer je die handmatig of via de app met de NAS, dan herkent de DS223 wel gezichten maar geen objecten, terwijl de DS224+ beide herkent. Het snel zoeken binnen de foto’s is daardoor op de DS223 net iets beperkter.

De voor thuisgebruik belangrijke functies, zoals de mediaserver en Synology Office, werken prima. Synology Office is een compleet kantoorpakket met op Word, Excel en PowerPoint lijkende alternatieven, plus een chatfunctie en notities, inclusief apps voor smartphone en tablet. Het is daarmee een prima aanvulling op de beide NAS-apparaten als variant van een eigen cloudomgeving.

De DS223 en DS224+ zijn aan elkaar gewaagd: functioneel ontlopen ze elkaar weinig. De verschillen die er zijn, zijn alleen relevant in heel specifieke situaties. Het prijsverschil is maar zeventig euro, waarmee de DS224+ toch een betere keuze lijkt, vooral omdat het werkgeheugen uitbreidbaar is.

Scenario 3: Prosumer of amateurfotograaf: meer opslag en functionaliteit

DS423+

Kies je een NAS vanwege de mogelijkheid om via RAID de gegevens tegen hardwarefalen te beschermen, dan verlies je altijd een deel van de totale opslagcapaciteit omdat RAID extra gegevens bewaart. Hierbij geldt dat hoe minder schijven er zijn, hoe groter het relatieve verlies. In de praktijk betekent dit dat de totale opslagcapaciteit van twee schijven met RAID 1 gehalveerd wordt. Dat kan een beetje zuur voelen als je veel geld hebt betaald voor schijven met veel opslagcapaciteit. Sommige gebruikers die toch een bepaalde opslagcapaciteit nodig hebben, zullen nóg grotere en duurdere schijven kopen. Maar een andere oplossing is een NAS met ruimte voor meer schijven. De DS423+ biedt ruimte voor vier schijven en daarmee is het mogelijk de opslag met RAID 5 (of RAID 6 of 10) te configureren. RAID 5 bijvoorbeeld beschermt tegen het verlies van één schijf en dat gaat ten koste van de opslagcapaciteit van één schijf. Relatief gezien houd je dus meer opslagcapaciteit over: bij vier schijven van 10 TB houd je effectief 27 TB over.

M.2-sloten als extra

De DS423+ heeft dezelfde Intel Celeron J4125-processor als de DS224+. Ook hetzelfde zijn: de 2 GB DDR4-geheugen (uitbreidbaar tot maximaal 6 GB), twee 1Gbit/s-ethernetpoorten, en de selectie apps en packages. De enige verschillen zijn ruimte voor vier schijven in plaats van twee en twee extra M.2-sloten voor snelle NVMe-opslag. Deze bevinden zich onderop de NAS en zijn eenvoudig te bereiken. De NVMe-ssd’s plaats je zonder te hoeven schroeven. Heb je daarna de NAS weer opgestart, dan heb je in het Opslagbeheer van DSM de mogelijkheid deze snelle opslag als ssd-cache in te richten of als snelle opslagpool met een eigen volume.

Een cache is altijd gekoppeld aan een ander volume en functioneert afhankelijk van de configuratie als snel tussenstation voor lezen en schrijven van de trage harde schijven. Het nadeel is dat de snelheidswinst erg onvoorspelbaar is, terwijl de kosten er wel zijn. Volgens kenners worden vooral functies als virtualisatie en databasemanagement sneller, maar zal een amateurfotograaf die vooral zijn foto’s veilig wil bewaren en indexeren er weinig tot niets van merken. Inrichten als eigen volume in plaats van cache is dan de betere keuze.

Scenario 4: De professionele fotograaf of klein kantoor

DS1522+

De DS1522+ lijkt veel op de DS423+, maar schijn bedriegt. Het verschil is groter dan de vijfde baai voor een extra harde schijf. Wel is die schijf belangrijk, want deze maakt het verlies aan opslagcapaciteit bij RAID 5 wel flink kleiner.

Die vijf schijven zijn niet het maximum dat de DS1522+ aankan, want zoals de productnaam al aangeeft zijn dat er vijftien. Achterop de DS1522+ zitten twee eSATA-poorten waar je maar liefst twee DX517-uitbreidingsunits op kunt aansluiten. Zo’n uitbreidingsunit heeft geen eigen processor of geheugen, maar breidt de NAS wel uit met ruimte voor vijf extra schijven – en bij twee dus zelfs tien. Of dit een valide scenario is of dat je dan toch beter een nog grotere NAS neemt, is weer sterk afhankelijk van eisen en budget. Goedkoop is het zeker niet.

Wat ook opvalt aan de DS1522+ is de voeding, die fors groter is en voorbereid op een hoger elektriciteitsverbruik. Dat komt naast de vijfde schijf door de AMD Ryzen R1600-processor en het werkgeheugen van 8 GB (met een maximum van 32 GB). Deze Synology is duidelijk al geen aaibare NAS meer, maar een enorme krachtpatser.

Sneller netwerk

Ook bij de netwerkpoorten zien we een duidelijke upgrade. Behalve dat er standaard al vier 1Gbit/s-ethernetpoorten met link-aggregatie zijn, beschikt de DS1522+ ook over een PCIe-uitbreidingspoort. Hier kan voor 140 euro de E10G22-T1-Mini in geplaatst worden: een 10Gbit/s-netwerkkaart specifiek voor dit type NAS. Dit kan de prestaties van de DS1522+ een flinke boost geven, op voorwaarde dat óók de netwerkapparatuur deze snelheid ondersteunt en de opslag in de NAS geoptimaliseerd is om op deze snelheid data te verwerken. De twee NVMe-sloten aan de onderkant van de behuizing kunnen daar als ssd-cache een bijdrage aan leveren.

Ook zonder deze uitbreiding is de DS1522+ een zeer krachtige NAS die wanneer deze ‘gewoon’ gebruikt wordt voor het opslaan van bestanden en het delen van documenten binnen een kantoor eigenlijk alles heeft wat je kunt wensen.

Scenario 5: Middelgroot kantoor

DS1823xs+

Gaat het om veel data en veel gebruikers? Bijvoorbeeld in een middelgroot kantoor dat wil samenwerken, back-ups wil maken en misschien ook wel aanvullende diensten zelf wil hosten (zoals mail en het intranet)? Dan komt de DS1823xs+ in beeld. Voor privégebruik veel te duur, daar kun je alleen van dromen. De AMD Ryzen V1780B is een krachtige processor, maar mist de Vega 3-gpu die andere AMD-processors in dezelfde lijn wel hebben.

Verder biedt de NAS alles wat je kunt wensen: zoals 8 GB werkgeheugen (uitbreidbaar tot 32 GB), drie usb-poorten, een PCIe-uitbreidingsslot, twee 1Gbit/s-netwerkpoorten, plus nog één extra 1Gbit/s-poort voor beheer én een 10Gbit/s-netwerkpoort. De DS1823xs+ biedt ruimte voor acht schijven en door er nog twee DX517-units aan te sluiten, zijn dat er maximaal achttien. Ook heeft deze NAS twee M.2-NVMe-sloten.

Veel packages en gelijktijdige taken

Wat de software betreft, is ook alles mogelijk. Alle packages worden ondersteund en met maximale mogelijkheden: Download Station kan tot 80 gelijktijdige taken aan, Synology Photo doet gezichts- én objectherkenning, binnen Surveillance Station kun je tot 75 camera’s aansluiten. Ga je virtualiseren, dan is acht virtuele machines het aanbevolen maximum.

De DS1823xs+ is voor dit artikel vooral een showcase van wat er mogelijk is wanneer Synology de teugels laat vieren (juist waar het bedrijf qua hardware vaak wat terughoudend is). En dat zonder in te leveren op gebruiksgemak door ineens een veel complexer product aan te bieden. Het gebruik en beheer van deze krachtpatser is niet heel veel anders dan die van de andere apparaten in dit artikel.

Resultaten

Conclusie

Met twintig DS-modellen heeft Synology een NAS voor eigenlijk elke wens en portemonnee. De aanduidingen J-, Value-, Plus en XS/XS+ zijn daarbinnen een prima indicatie van mogelijkheden van elke NAS. Met het BeeStation toont Synology aan het innoveren niet verleerd te zijn en gewaagde stappen te durven zetten.

Het zou mooi zijn wanneer Synology dat lef ook bij de andere modellen durft te tonen. Usb-c-poorten ontbreken nog volledig, terwijl alleen de allerduurste modellen een multigigabit-netwerkaansluiting hebben. In menig huis en kantoor is inmiddels snellere netwerkinfrastructuur te vinden en die blijft nu onbenut.

Een compliment verdient Synology voor de software die stabiel is, veel mogelijkheden heeft en ook bij professionelere NAS-modellen gebruiksvriendelijk en duidelijk blijft.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.