ID.nl logo
Livestreamen doe je zo!
© Reshift Digital
Huis

Livestreamen doe je zo!

Professionele streamers hebben teams om zich heen waar de nationale televisie nog een puntje aan kan zuigen. Maar om je eerste stappen in de wereld van streaming te zetten, heb je heus niet veel aan hardware of technische kennis nodig. Jouw tutorial of gameplay live delen met anderen op Twitch of YouTube? In dit artikel helpen we je aan je eerste stream!

Streamen is een relatief jong begrip, zelfs in de techwereld; nog geen vijf jaar geleden was het een piepkleine niche. Tegenwoordig zijn grote streamers echte sterren: ze verdienen een dikke boterham met hun video’s en een breed publiek ziet in dat de community’s om de streamers heen een enorme aantrekkingskracht hebben. En we overdrijven niet als we ‘echte sterren’ zeggen, want de grotere streamers hebben een gigantisch bereik. Voor Fortnite-streamer Ninja is meer dan 100.000 live-kijkers geen uitzondering. Voor de duidelijkheid: dat is de Kuip plús de Arena tot de nok toe vol!

01 Vereisten

Voordat we beginnen te dromen van een vol stadion gaan we even terug naar het begin. Wat heb je nodig om met jouw eerste stream te beginnen? Om te beginnen uiteraard een computer die de game die jij wilt streamen eenvoudig en soepel draait – daarover later meer. Daarnaast natuurlijk een fatsoenlijke internetverbinding; minder dan 10 Mbit/s upload is een risico, 15 Mbit/s of meer is sterk aanbevolen. Verder een goede microfoon, eventueel een goede webcam en last, but zeker not least: doorzettingsvermogen.

Vooral dat laatste kunnen we niet genoeg benadrukken. Niemand heeft meer dan een enkele tot een handjevol kijkers in zijn of haar eerste stream. Het is belangrijk dat je je niet gek laat maken door de statistieken van sterren, maar vooral een echte en natuurlijke stream neerzet waarin je jezelf bent. Als je elke stream zelfs maar één kijker gelukkig maakt en aan je weet te binden, dan heb je voor je het weet een gezellige groep kijkers.

Een webcam helpt de stream persoonlijker te maken, maar er zijn genoeg grote kanalen waarbij de streamer zelf niet in beeld komt of zelfs geen woord zegt, dus voel je zeker niet verplicht. Als je om welke reden dan ook een keuze moet maken, raden wij aan eerst te investeren in een goede microfoon voordat je je zorgen maakt over een (betere) webcam. Niets verpest een stream meer dan een onaangenaam geluid voor je kijkers c.q. luisteraars.

Niet alleen voor games

Hoewel gamestreaming onbetwist de meest populaire vorm is, kun je met deze basiscursus ook andere vormen van contentstreaming maken. Zo kun je met de OBS-software die we verderop bespreken in feite alles wat je op je computer doet bewerken, combineren en met de wereld delen. Je eigen handleidingen maken, een talkshow hosten – je kunt het zo gek niet bedenken.

02 Platform kiezen

De eerste belangrijke keuze die je maakt, is welk platform je voor jouw streams wilt gebruiken – en dat zijn er tegenwoordig nogal wat. De twee grootste platformen staan wat betreft bezoekersaantallen echter met afstand vooraan: Twitch en YouTube.

YouTube is de gigant die iedereen kent. Het bedrijf domineert de onlinevideo-industrie en er is in de verste verte geen concurrent te bekennen. Niettemin heeft Twitch zich in relatief korte tijd ontwikkeld tot het dominante platform op het gebied van game-livestreaming, waarin Twitch nog een slag groter is dan YouTube.

Kijken we naar de functionaliteiten die beide platformen eind 2018 bieden, dan zijn de inhoudelijke verschillen erg klein en is er geen goede of foute keuze. Beide diensten lijken inmiddels aardig op elkaar en hebben grotendeels vergelijkbare diensten zoals chats, donatiemogelijkheden, abonnementsstructuren, integratie met populaire supportdiensten om je stream verder aan te kleden en ga zo maar door. Er is over en weer veel van elkaar gekopieerd; alles wat populair bleek, werd ook vlot door de concurrent geïmplementeerd.

Wil je meer verschillende type video’s maken, dan is YouTube als dominant videoplatform de logische keuze. Wil je je puur richten op het live streamen, dan ligt Twitch toch voor de hand. Twitch is net iets toegankelijker voor nieuwe streamers omdat alle functionaliteiten louter focussen op het streamen.

Welke keuze je uiteindelijk maakt, heeft nagenoeg geen invloed op de volgende stappen. Aanmelden op beide sites is relatief eenvoudig: kies een naam, registreer een e-mailadres en je kunt beginnen. Een paar stukjes persoonlijke tekst op je profiel om nieuwe kijkers te verwelkomen is overigens wel aan te raden. Verdere instellingen kun je later aanpassen. Wel dien je je ‘stream key’ te noteren; die heb je straks nodig (Twitch: Dashboard / Settings / Channel / Primary Stream key, YouTube: Creator Studio / Live Streaming / Stream key).

©PXimport

©PXimport

Consolestreaming

We richten ons in dit artikel op het streamen van games vanaf de pc. Wil je liever gameplay vanaf je console streamen? Dat kan, maar dan heb je alsnog een tamelijk stevige computer (een recente Intel Core i5 of AMD Ryzen 5 is aanbevolen) en een capture card nodig, zoals de Elgato HD60 S (via usb) of HD 60 Pro (interne kaart). Het beeld van je console gaat dan eerst door de capture card voordat jij hem op je tv of monitor ziet. De computer verwerkt het beeld vervolgens voor Twitch of YouTube. Voor meer ervaren pc-gamestreamers is een dergelijke losse stream-pc ook aan te bevelen; dan kun je gamen en streamen in de hoogste kwaliteit. Dat is overigens geen goedkope oplossing.

©PXimport

03 Basisinstellingen OBS

Om onze stream vorm te geven, gaan we aan de slag met OBS Studio. Deze software is gratis en kan worden gebruikt voor de meest eenvoudige streams of het opnemen van beeldmateriaal tot en met professionele producties aan toe. Download OBS Studio via www.obsproject.com, selecteer waar je OBS wilt installeren en start de applicatie op.

In OBS Studio zetten we eerst de basisinstellingen goed. Klik op Settings / Video en zet de Base (Canvas) Resolution op de resolutie van jouw monitor (in de meeste gevallen 1920 x 1080). De outputresolutie laat je bij voorkeur hetzelfde; downscalen kost kracht en beeldkwaliteit. In hetzelfde scherm stellen we de Common FPS Values in: 60 geeft de beste weergave, maar vereist wel minimaal een 10Mbit/s-upload. Met een verbinding tussen de 5 en 10 Mbit/s stellen we de FPS Values in op 30. Deze twee instellingen worden ook wel 1080p60 en 1080p30 genoemd.

Ga vervolgens naar de Output-tab en zet de Output Mode op Advanced. Pc-gamers met een zeer krachtige cpu kunnen de Encoder-instelling op x264 zetten voor de beste beeldkwaliteit. Als je niet zeker weet of je pc krachtig genoeg is, zet je de Encoder-instelling op NVENC (Nvidia) of het AMD-alternatief. Zet de Bitrate-instelling op CBR en 6000 (voor 1080p60) of 4000 (voor 1080p30). Zet de Keyframe Interval op 2.

Ga vervolgens naar de Stream-tab, selecteer hier Twitch of YouTube en vul hier de eerder gevonden Stream key in.

©PXimport

Super easy mode?

Als je het echt simpel wilt houden, kun je direct streamen vanuit de software die je bij je videokaart krijgt. Voor Nvidia-kaarten is er Shadowplay (onderdeel van GeForce Experience), voor AMD-kaarten is er ReLive (onderdeel van Radeon-settings). Beide zijn geïntegreerd in het standaard driverpakket en beide start je direct vanuit je game door op alt-Z te drukken. Vervolgens kun je inloggen met je Twitch- of YouTube-account en met één druk op de knop start je een livestream. Het is bijzonder toegankelijk, maar niet zonder haken en ogen. Zo mis je veel van de extra features van OBS om je stream echt leuk aan te kleden en elk element zo te positioneren als jij wilt. Ook de kwaliteit is een punt, want met Shadowplay en ReLive kan het coderen van de stream alleen via de videokaart verlopen. Dat levert een redelijke beeldkwaliteit op, maar niet zo goed als wanneer je OBS goed afstelt – zeker als je een echt krachtige pc hebt met een recente Intel Core i7 of Ryzen 7.

©PXimport

04 De stream vormgeven

Nu gaan we OBS vertellen wat er precies naar YouTube of Twitch moet worden verzonden. Dat doen we door eerst Sources toe te voegen. Druk op de + in het Sources-paneel onderin (1) en selecteer Display Capture. Game Capture lijkt logisch, maar Display Capture is betrouwbaarder. Houd er wel rekening mee dat kijkers dan alles kunnen zien wat jij gedurende de stream op dat scherm doet; het verbergen van je meer twijfelachtige bureaubladiconen kan vermoedelijk geen kwaad. In geval van meerdere schermen selecteer je het scherm waarop je straks gaat gamen. Druk nu op OK.

Je webcam voeg je ook als Source toe bij Video Capture Device. Je webcam verschijnt dan boven op je schermweergave in het hoofdvenster van OBS (2). In dat venster kun je onderdelen op reguliere wijze met de muis vergroten, verkleinen of verplaatsen. Tip: door alt ingedrukt te houden kun je je webcamopname ook croppen; zo snijd je ongewenste stukjes weg. Geef nu je webcamstream een mooi plekje in beeld.

Klaar voor de start? Start je game, druk op Start Streaming (3) en je bent live op telev… euh, Twitch of YouTube!

©PXimport

Een beetje tweaken

De kans bestaat dat je tijdens je eerste stream tegen wat kleine problemen aan loopt. Een aantal veelvoorkomende grillen op een rij, met meteen de oplossingen:

  • Overheerst het geluid van de game je stem? Dan kun je onder Mixer (4) de slider voor Desktop Audio iets terugschuiven.
  • Oogt de stream blokkerig? Dan kun je de (video)bitrate proberen te verhogen (probeer eerst eens 1000-2000 erbij).
  • Heb je last van een haperende stream? Je pc of je uploadsnelheid is dan vaak een bottleneck. Je kunt je verbinding uitsluiten door de bitrate te verlagen. Is je pc het probleem? Probeer dan te streamen met een lagere outputresolutie of een lagere FPS-waarde (beide in Settings / Video).

05 Aankleding: sources en scenes

Streamen is enorm verslavend, en na je eerst paar streams zullen je vingers jeuken om je stream meer en meer aan te kleden. Door sources te implementeren kun je bijvoorbeeld tekst, beelden of andere bewegende beelden aan je stream toevoegen.

Heb je eenmaal een mooie opstelling gemaakt? Met Scenes (5) kun je er meerdere maken en eenvoudig tussen verschillende streamlay-outs wisselen. Tip: maak een scene met alleen een gezellige afbeelding (Source / Image), al dan niet met een webcam erbij. Zo kun je van game wisselen zonder dat iemand alle iconen op je bureaublad ziet.

06 Hotkeys maken

Zodra OBS Studio een beetje naar smaak is ingericht, doe je er verstandig aan hotkeys in te stellen via Settings / Hotkeys. Zo maak je makkelijk te gebruiken toetscombinaties om bijvoorbeeld van scene te wisselen of je microfoon snel te muten.

07 Je stream delen

Streamen is weliswaar een hot topic, maar er zijn ook heel veel streamers op zoek naar views. Zeker je eerste paar streams is het dan ook onmisbaar om je vrienden en kennissen uit te nodigen om bij je te komen kijken en met je te chatten. Nodig ze dus uit via WhatsApp of sociale media – als het even kan ruim vóórdat je begint met streamen.

08 Maak het leuk voor jezelf!

Een inkoppertje wellicht, maar een tip die je niet moet onderschatten. Er koste wat kost je werk van willen maken en alleen maar zo veel mogelijk volgers willen krijgen, is vragen om problemen. Streamers die tegen hun zin games spelen, alleen maar omdat die nu eenmaal populairder zijn, houden dat zelden vol. Daarbij zijn je kijkers ook niet gek; een streamer die met oprecht enthousiasme doet waar hij of zij daadwerkelijk plezier aan beleeft is natuurlijk veel aangenamer om naar te kijken. Dat is iets waar een basiscursus je niet mee kan helpen. Onder de streep is een succesvolle stream volledig afhankelijk van de streamer zelf – de hardware en de software zijn slechts bijzaak.

Alle populaire streamers hebben dan ook één ding gemeen: doorzettingsvermogen. Streamen is ontzettend leuk om te doen en kan je game-ervaring naar een hoger niveau tillen, maar het kost veel tijd en wilskracht om niet op te geven wanneer je eerste streams niet meteen viral gaan. Ons advies is dan ook om niet naar kijkersaantallen te kijken, maar het gewoon voor je eigen plezier te doen. De rest komt vanzelf … tenminste, als je doorzet!

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 fonduesets voor een gezellige avond
© M.studio - stock.adobe.com
Huis

Waar voor je geld: 5 fonduesets voor een gezellige avond

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

▼ Volgende artikel
Van papier tot pixels: altijd je administratie op orde
© px.palette
Huis

Van papier tot pixels: altijd je administratie op orde

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Wat gaan we doen?

We geven diverse tips en tools om administratieve en andere papieren documenten efficiënt en ordelijk te digitaliseren. Dat gaat van scannen en OCR’en tot organiseren, automatiseren, back-uppen en meer.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Er bestaan ook heel wat printers met een ingebouwde scanner.

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

NAPS2 is prima opensource-scansoftware, met geïntegreerde meertalige OCR-module.

Pdf-printer

De focus van dit artikel ligt op papieren brondocumenten, maar we willen zeker ook (de gratis versie van) PDFCreator vermelden (www.pdfforge.org/pdfcreator). Je kunt deze namelijk als virtuele printer installeren om zo allerlei documenttypen om te zetten naar PDF(/A).

Start na installatie de app, open het tabblad Printer, vink PDFCreator aan en kies via de moersleutel het bestaande profiel PDF/A (archiefbestand). Bevestig met Opslaan en sluit de app. Open nu een document in een willekeurige toepassing, open het afdrukvenster en selecteer PDFCreator als printer. Een dialoogvenster opent waarin je het document meteen kunt opslaan als PDF/A-bestand (standaardversie 2b, maar dit is aanpasbaar via het uitklapmenu).

Je kunt zo’n virtuele printer ook inzetten om documenten automatisch als PDF/A op te slaan in een zelf te bepalen map. Maak hiervoor in PDFCreator op het tabblad Profielen een nieuw profiel aan (bijvoorbeeld PDF/A in map Facturen), kies bijvoorbeeld PDF/A-2b als formaat en geef tevens een specifieke opslaglocatie op. Koppel dit profiel op het tabblad Printer aan een nieuwe virtuele printer (bijvoorbeeld PDF/A-facturen). Zo maak je meerdere profielen en printers aan, waarbij elk PDF/A-bestand automatisch in een andere map terechtkomt.

Je kunt ook meerdere virtuele printers aanmaken, telkens met een aangepast profiel.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Met (het gratis) Adobe Scan kun je ook meerdere pagina’s laten OCR’en en in één pdf bewaren.

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

TagSpaces is een krachtige taggingtool, maar met een zekere leercurve.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Met het juiste filter kun je ook vanuit de Verkenner naar tags binnen pdf-documenten zoeken.

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Sneller zoeken binnen een logische mappenstructuur (en met labels).

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Organiseer je bestanden automatisch op basis van eigen, gecombineerde zoekfilters.

DMS

Met de tips rond doorzoekbaar maken, taggen en ordenen uit dit artikel, en met tools als TagSpaces en File Juggler, raak je al ver. Wil je je administratie nog professioneler organiseren, dan kom je uit bij een volwaardig Document Management System, kortweg DMS. Flexibele opensource-tools zijn bijvoorbeeld Papermerge en Paperless NGX. Beide installeer je het makkelijkst op Windows via Docker (Docker Desktop for Windows, met WSL2).

Na installatie bereik je het browserdashboard van de tool standaard via http://<ip-adres>:8000. Beide tools bieden OCR aan om gescande documenten doorzoekbaar te maken. Je documenten kunnen ook automatisch worden verwerkt op basis van eigen filters, en er zijn krachtige zoekopties ingebouwd. Beide tools kun je meteen uitproberen via een online demo (log in met demo / demo).

Een krachtig DMS als Paperless-ngx maakt het bijhouden van je administratie veel efficiënter.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Agent Ransack laat gecombineerde en krachtige filters toe en zoekt ook in metadata.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Duplicati is een betrouwbare, gebruiksvriendelijke en flexibele back-uptool.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).

Ook in NAPS2 kun je pdf-documenten met een wachtwoord beveiligen.