ID.nl logo
Livestreamen doe je zo!
© Reshift Digital
Huis

Livestreamen doe je zo!

Professionele streamers hebben teams om zich heen waar de nationale televisie nog een puntje aan kan zuigen. Maar om je eerste stappen in de wereld van streaming te zetten, heb je heus niet veel aan hardware of technische kennis nodig. Jouw tutorial of gameplay live delen met anderen op Twitch of YouTube? In dit artikel helpen we je aan je eerste stream!

Streamen is een relatief jong begrip, zelfs in de techwereld; nog geen vijf jaar geleden was het een piepkleine niche. Tegenwoordig zijn grote streamers echte sterren: ze verdienen een dikke boterham met hun video’s en een breed publiek ziet in dat de community’s om de streamers heen een enorme aantrekkingskracht hebben. En we overdrijven niet als we ‘echte sterren’ zeggen, want de grotere streamers hebben een gigantisch bereik. Voor Fortnite-streamer Ninja is meer dan 100.000 live-kijkers geen uitzondering. Voor de duidelijkheid: dat is de Kuip plús de Arena tot de nok toe vol!

01 Vereisten

Voordat we beginnen te dromen van een vol stadion gaan we even terug naar het begin. Wat heb je nodig om met jouw eerste stream te beginnen? Om te beginnen uiteraard een computer die de game die jij wilt streamen eenvoudig en soepel draait – daarover later meer. Daarnaast natuurlijk een fatsoenlijke internetverbinding; minder dan 10 Mbit/s upload is een risico, 15 Mbit/s of meer is sterk aanbevolen. Verder een goede microfoon, eventueel een goede webcam en last, but zeker not least: doorzettingsvermogen.

Vooral dat laatste kunnen we niet genoeg benadrukken. Niemand heeft meer dan een enkele tot een handjevol kijkers in zijn of haar eerste stream. Het is belangrijk dat je je niet gek laat maken door de statistieken van sterren, maar vooral een echte en natuurlijke stream neerzet waarin je jezelf bent. Als je elke stream zelfs maar één kijker gelukkig maakt en aan je weet te binden, dan heb je voor je het weet een gezellige groep kijkers.

Een webcam helpt de stream persoonlijker te maken, maar er zijn genoeg grote kanalen waarbij de streamer zelf niet in beeld komt of zelfs geen woord zegt, dus voel je zeker niet verplicht. Als je om welke reden dan ook een keuze moet maken, raden wij aan eerst te investeren in een goede microfoon voordat je je zorgen maakt over een (betere) webcam. Niets verpest een stream meer dan een onaangenaam geluid voor je kijkers c.q. luisteraars.

Niet alleen voor games

Hoewel gamestreaming onbetwist de meest populaire vorm is, kun je met deze basiscursus ook andere vormen van contentstreaming maken. Zo kun je met de OBS-software die we verderop bespreken in feite alles wat je op je computer doet bewerken, combineren en met de wereld delen. Je eigen handleidingen maken, een talkshow hosten – je kunt het zo gek niet bedenken.

02 Platform kiezen

De eerste belangrijke keuze die je maakt, is welk platform je voor jouw streams wilt gebruiken – en dat zijn er tegenwoordig nogal wat. De twee grootste platformen staan wat betreft bezoekersaantallen echter met afstand vooraan: Twitch en YouTube.

YouTube is de gigant die iedereen kent. Het bedrijf domineert de onlinevideo-industrie en er is in de verste verte geen concurrent te bekennen. Niettemin heeft Twitch zich in relatief korte tijd ontwikkeld tot het dominante platform op het gebied van game-livestreaming, waarin Twitch nog een slag groter is dan YouTube.

Kijken we naar de functionaliteiten die beide platformen eind 2018 bieden, dan zijn de inhoudelijke verschillen erg klein en is er geen goede of foute keuze. Beide diensten lijken inmiddels aardig op elkaar en hebben grotendeels vergelijkbare diensten zoals chats, donatiemogelijkheden, abonnementsstructuren, integratie met populaire supportdiensten om je stream verder aan te kleden en ga zo maar door. Er is over en weer veel van elkaar gekopieerd; alles wat populair bleek, werd ook vlot door de concurrent geïmplementeerd.

Wil je meer verschillende type video’s maken, dan is YouTube als dominant videoplatform de logische keuze. Wil je je puur richten op het live streamen, dan ligt Twitch toch voor de hand. Twitch is net iets toegankelijker voor nieuwe streamers omdat alle functionaliteiten louter focussen op het streamen.

Welke keuze je uiteindelijk maakt, heeft nagenoeg geen invloed op de volgende stappen. Aanmelden op beide sites is relatief eenvoudig: kies een naam, registreer een e-mailadres en je kunt beginnen. Een paar stukjes persoonlijke tekst op je profiel om nieuwe kijkers te verwelkomen is overigens wel aan te raden. Verdere instellingen kun je later aanpassen. Wel dien je je ‘stream key’ te noteren; die heb je straks nodig (Twitch: Dashboard / Settings / Channel / Primary Stream key, YouTube: Creator Studio / Live Streaming / Stream key).

©PXimport

©PXimport

Consolestreaming

We richten ons in dit artikel op het streamen van games vanaf de pc. Wil je liever gameplay vanaf je console streamen? Dat kan, maar dan heb je alsnog een tamelijk stevige computer (een recente Intel Core i5 of AMD Ryzen 5 is aanbevolen) en een capture card nodig, zoals de Elgato HD60 S (via usb) of HD 60 Pro (interne kaart). Het beeld van je console gaat dan eerst door de capture card voordat jij hem op je tv of monitor ziet. De computer verwerkt het beeld vervolgens voor Twitch of YouTube. Voor meer ervaren pc-gamestreamers is een dergelijke losse stream-pc ook aan te bevelen; dan kun je gamen en streamen in de hoogste kwaliteit. Dat is overigens geen goedkope oplossing.

©PXimport

03 Basisinstellingen OBS

Om onze stream vorm te geven, gaan we aan de slag met OBS Studio. Deze software is gratis en kan worden gebruikt voor de meest eenvoudige streams of het opnemen van beeldmateriaal tot en met professionele producties aan toe. Download OBS Studio via www.obsproject.com, selecteer waar je OBS wilt installeren en start de applicatie op.

In OBS Studio zetten we eerst de basisinstellingen goed. Klik op Settings / Video en zet de Base (Canvas) Resolution op de resolutie van jouw monitor (in de meeste gevallen 1920 x 1080). De outputresolutie laat je bij voorkeur hetzelfde; downscalen kost kracht en beeldkwaliteit. In hetzelfde scherm stellen we de Common FPS Values in: 60 geeft de beste weergave, maar vereist wel minimaal een 10Mbit/s-upload. Met een verbinding tussen de 5 en 10 Mbit/s stellen we de FPS Values in op 30. Deze twee instellingen worden ook wel 1080p60 en 1080p30 genoemd.

Ga vervolgens naar de Output-tab en zet de Output Mode op Advanced. Pc-gamers met een zeer krachtige cpu kunnen de Encoder-instelling op x264 zetten voor de beste beeldkwaliteit. Als je niet zeker weet of je pc krachtig genoeg is, zet je de Encoder-instelling op NVENC (Nvidia) of het AMD-alternatief. Zet de Bitrate-instelling op CBR en 6000 (voor 1080p60) of 4000 (voor 1080p30). Zet de Keyframe Interval op 2.

Ga vervolgens naar de Stream-tab, selecteer hier Twitch of YouTube en vul hier de eerder gevonden Stream key in.

©PXimport

Super easy mode?

Als je het echt simpel wilt houden, kun je direct streamen vanuit de software die je bij je videokaart krijgt. Voor Nvidia-kaarten is er Shadowplay (onderdeel van GeForce Experience), voor AMD-kaarten is er ReLive (onderdeel van Radeon-settings). Beide zijn geïntegreerd in het standaard driverpakket en beide start je direct vanuit je game door op alt-Z te drukken. Vervolgens kun je inloggen met je Twitch- of YouTube-account en met één druk op de knop start je een livestream. Het is bijzonder toegankelijk, maar niet zonder haken en ogen. Zo mis je veel van de extra features van OBS om je stream echt leuk aan te kleden en elk element zo te positioneren als jij wilt. Ook de kwaliteit is een punt, want met Shadowplay en ReLive kan het coderen van de stream alleen via de videokaart verlopen. Dat levert een redelijke beeldkwaliteit op, maar niet zo goed als wanneer je OBS goed afstelt – zeker als je een echt krachtige pc hebt met een recente Intel Core i7 of Ryzen 7.

©PXimport

04 De stream vormgeven

Nu gaan we OBS vertellen wat er precies naar YouTube of Twitch moet worden verzonden. Dat doen we door eerst Sources toe te voegen. Druk op de + in het Sources-paneel onderin (1) en selecteer Display Capture. Game Capture lijkt logisch, maar Display Capture is betrouwbaarder. Houd er wel rekening mee dat kijkers dan alles kunnen zien wat jij gedurende de stream op dat scherm doet; het verbergen van je meer twijfelachtige bureaubladiconen kan vermoedelijk geen kwaad. In geval van meerdere schermen selecteer je het scherm waarop je straks gaat gamen. Druk nu op OK.

Je webcam voeg je ook als Source toe bij Video Capture Device. Je webcam verschijnt dan boven op je schermweergave in het hoofdvenster van OBS (2). In dat venster kun je onderdelen op reguliere wijze met de muis vergroten, verkleinen of verplaatsen. Tip: door alt ingedrukt te houden kun je je webcamopname ook croppen; zo snijd je ongewenste stukjes weg. Geef nu je webcamstream een mooi plekje in beeld.

Klaar voor de start? Start je game, druk op Start Streaming (3) en je bent live op telev… euh, Twitch of YouTube!

©PXimport

Een beetje tweaken

De kans bestaat dat je tijdens je eerste stream tegen wat kleine problemen aan loopt. Een aantal veelvoorkomende grillen op een rij, met meteen de oplossingen:

  • Overheerst het geluid van de game je stem? Dan kun je onder Mixer (4) de slider voor Desktop Audio iets terugschuiven.
  • Oogt de stream blokkerig? Dan kun je de (video)bitrate proberen te verhogen (probeer eerst eens 1000-2000 erbij).
  • Heb je last van een haperende stream? Je pc of je uploadsnelheid is dan vaak een bottleneck. Je kunt je verbinding uitsluiten door de bitrate te verlagen. Is je pc het probleem? Probeer dan te streamen met een lagere outputresolutie of een lagere FPS-waarde (beide in Settings / Video).

05 Aankleding: sources en scenes

Streamen is enorm verslavend, en na je eerst paar streams zullen je vingers jeuken om je stream meer en meer aan te kleden. Door sources te implementeren kun je bijvoorbeeld tekst, beelden of andere bewegende beelden aan je stream toevoegen.

Heb je eenmaal een mooie opstelling gemaakt? Met Scenes (5) kun je er meerdere maken en eenvoudig tussen verschillende streamlay-outs wisselen. Tip: maak een scene met alleen een gezellige afbeelding (Source / Image), al dan niet met een webcam erbij. Zo kun je van game wisselen zonder dat iemand alle iconen op je bureaublad ziet.

06 Hotkeys maken

Zodra OBS Studio een beetje naar smaak is ingericht, doe je er verstandig aan hotkeys in te stellen via Settings / Hotkeys. Zo maak je makkelijk te gebruiken toetscombinaties om bijvoorbeeld van scene te wisselen of je microfoon snel te muten.

07 Je stream delen

Streamen is weliswaar een hot topic, maar er zijn ook heel veel streamers op zoek naar views. Zeker je eerste paar streams is het dan ook onmisbaar om je vrienden en kennissen uit te nodigen om bij je te komen kijken en met je te chatten. Nodig ze dus uit via WhatsApp of sociale media – als het even kan ruim vóórdat je begint met streamen.

08 Maak het leuk voor jezelf!

Een inkoppertje wellicht, maar een tip die je niet moet onderschatten. Er koste wat kost je werk van willen maken en alleen maar zo veel mogelijk volgers willen krijgen, is vragen om problemen. Streamers die tegen hun zin games spelen, alleen maar omdat die nu eenmaal populairder zijn, houden dat zelden vol. Daarbij zijn je kijkers ook niet gek; een streamer die met oprecht enthousiasme doet waar hij of zij daadwerkelijk plezier aan beleeft is natuurlijk veel aangenamer om naar te kijken. Dat is iets waar een basiscursus je niet mee kan helpen. Onder de streep is een succesvolle stream volledig afhankelijk van de streamer zelf – de hardware en de software zijn slechts bijzaak.

Alle populaire streamers hebben dan ook één ding gemeen: doorzettingsvermogen. Streamen is ontzettend leuk om te doen en kan je game-ervaring naar een hoger niveau tillen, maar het kost veel tijd en wilskracht om niet op te geven wanneer je eerste streams niet meteen viral gaan. Ons advies is dan ook om niet naar kijkersaantallen te kijken, maar het gewoon voor je eigen plezier te doen. De rest komt vanzelf … tenminste, als je doorzet!

©PXimport

▼ Volgende artikel
Bosch brengt nieuwe Spotless robotstofzuigers uit met dweilfunctie
Huis

Bosch brengt nieuwe Spotless robotstofzuigers uit met dweilfunctie

Bosch heeft een nieuwe lijn robotstofzuigers geïntroduceerd onder de naam Spotless. Deze intelligente stofzuig- en dweilrobots zijn ontwikkeld voor verschillende huishoudens en leggen volgens Bosch de nadruk op efficiëntie, gebruiksgemak en betaalbare kwaliteit.

De markt van robotstofzuigers wordt flink overspoeld met modellen van diverse fabrikanten. Ook Bosch gaat zich op deze markt begeven met de nieuwe Spotless-range. De nieuwe robotstofzuigers kunnen zowel stofzuigen als dweilen op alle vloertypes. Ze werken volledig zelfstandig, waardoor gebruikers altijd een schoon huis hebben, ook als er niemand thuis is. De apparaten zijn geschikt voor zowel kleine appartementen als grote woningen.

Met een zuigkracht van 11.000 Pascal verwijderen de Spotless-robots effectief stof en vuil van tegels, houten vloeren, tapijt en vloerkleden. Gebruikers kunnen kiezen uit drie reinigingsmodi: Silent, Eco en Power. De borstel, deels gemaakt van ultrafijne koolstofvezels, vangt stof efficiënt op en voorkomt dat haren verstrikt raken. Deze is eenvoudig te verwijderen voor reiniging zonder dat er gereedschap nodig is.`

Navigatie

De robots navigeren met een 360° LiDAR-systeem en meerdere sensoren, waardoor ze plinten, trappen, tapijten en obstakels kunnen herkennen. Ze maken kaarten van de omgeving en passen hun route automatisch aan. Dankzij de drempeldetectie en de benodigde hardware kunnen ze over drempels tot twintig millimeter bewegen. Sommige modellen hebben lichtbundeldetectie of zelfs een camera voor nog nauwkeurigere navigatie.

Met een volledig opgeladen batterij kan de Spotless-robotstofzuiger tot minimaal 160 minuten reinigen op harde vloeren in de lage prestatiemodus. Als de batterij leeg raakt, keren de robots automatisch terug naar het laadstation en hervatten daarna hun werk als ze weer voldoende zijn opgeladen.

Drie modellen

Bosch gaat drie varianten van de Spotless-robotstofzuigers uitbrengen: de Spotless Advanced+ (gericht op comfort en efficiëntie), de Spotless Max (met een multifunctioneel station dat volledig onderhoud automatiseert) en de Spotless Max Cam (met alle functies van de Max plus een camera voor betere navigatie). De Bosch Spotless robotstofzuigers zijn verkrijgbaar via bosch-home.nl. De adviesprijs voor de Spotless Advanced+ is 479 euro, die voor de Spotless Max 799 euro en voor de Spotless Max Cam komt de adviesprijs op 899 euro.

Met de gratis Bosch Home Connect-app bedien je de Spotless-robots eenvoudig op afstand via je smartphone. Voor handsfree bediening is spraakbesturing mogelijk via Amazon Alexa of Google Assistant. De robots hebben 10 jaar garantie op de motoren en gecertificeerde Bosch-accu's. Bosch geeft aan dat privacy centraal staat: volgens de AVG-wetgeving worden gebruikersgegevens alleen opgeslagen op beveiligde servers in Europa.

▼ Volgende artikel
Artifical general intelligence: AI wordt slimmer én menselijker
© khunkornStudio - stock.adobe.com
Huis

Artifical general intelligence: AI wordt slimmer én menselijker

We leven nu al een paar jaar zij aan zij met AI. Chatbots die ons moeten helpen bij talloze taken, zijn aan de orde van de dag. De bedrijven die deze AI-modellen maken, zeggen alleen steeds vaker dat de volgende doorbraak binnen handbereik is: artificial general intelligence (AGI). Maar wat die term precies betekent, hangt sterk af van aan wie je het vraagt.

Anno 2025 weten we niet beter dan dat we hele gesprekken kunnen voeren met AI-bots en binnen een paar seconden plaatjes kunnen maken van alles wat we maar kunnen bedenken. Wil je je e-mail wat formeler maken? Dan haal je die even langs ChatGPT. Geen zin om een lang rapport te lezen? Dan vat je het samen met Copilot. Gepersonaliseerde ideeën voor verjaardagcadeaus? Gemini heeft er zat.

Waar AI-chatbots bij de introductie van ChatGPT nog vooral als een geinig tijdverdrijf werden gezien, hebben steeds meer mensen manieren gevonden om kunstmatige intelligentie in hun dagelijkse leven te gebruiken. Maar inmiddels weten veel mensen ook waar ze deze bots beter níét voor kunnen gebruiken. AI-modellen verzinnen geregeld informatie, dus moet je oppassen bij feitelijke vragen en is het al helemaal niet verstandig om chatbots hele onderzoeksrapporten te laten schrijven.

AI-bedrijven brengen om de paar maanden nieuwe AI-modellen uit, die bijvoorbeeld beter zouden zijn in kritisch denken of in het oplossen van problemen, maar toch blijven zulke tekortkomingen hardnekkig. Het is bij veel menselijke taken dan ook niet vertrouwd om ze (volledig) te laten overnemen door AI. De bedrijven achter deze chatbots spreken steeds vaker over de komst van een echte doorbraak: waardoor AI-bots op veel gebieden niet meer onderdoen voor de mens en deze mogelijk zelfs overtreffen. We zouden daar nog maar een paar jaar op moeten wachten.

Een geschikt verjaardagscadeau laten bedenken: nog steeds een van de populairste toepassingen van AI-chatbots.

AGI is het toverwoord

Deze doorbraak wordt door de meeste AI-bedrijven AGI genoemd, oftewel artificial general intelligence. ChatGPT-maker OpenAI, Facebook- en Instagram-moederbedrijf Meta, Elon Musks xAI, Microsoft en het Chinese DeepSeek hebben in het afgelopen jaar allemaal aangegeven dat ze werken aan AGI-modellen. Ze lijken daarbij stuk voor stuk vastbesloten om de eerste te zijn.

Niet alleen AI-bedrijven streven naar AGI, maar bijvoorbeeld ook de Amerikaanse overheid. Verschillende leden van de regering willen een soort 'Manhattanproject' opzetten, om te verzekeren dat de VS als eerste land zo'n systeem ontwikkelt. Daarmee verwijzen ze naar het initiatief uit de jaren veertig waarmee de eerste atoombom werd ontwikkeld. AGI realiseren wordt door veel partijen daarom gezien als een 'big deal'.

Filosofische vraagstukken

Maar eigenlijk weten we helemaal nog niet goed weten wat AGI precies inhoudt. Al sinds de jaren vijftig wordt er onder onderzoekers uitvoerig gediscussieerd over de precieze definitie van de term, weet Siri Beerends. Zij is als AI-deskundige onderdeel van het technologie-kritische platform SETUP. "AGI is vooral een marketingconcept. Er is geen eenduidige definitie."

"Onder AGI verstaan de meeste mensen een kunstmatig intelligent systeem dat onze menselijke intelligentie benadert of kan nadoen", zegt Joris Krijger, techniekfilosoof en schrijver van het boek 'Onze kunstmatige toekomst'. Dat is een behoorlijk brede en vage definitie die leidt tot filosofische vraagstukken als 'wat is intelligentie?' en 'hoe intelligent is de mens?'

Beerends: "Ontwikkelaars doen nu alsof we daar een concreet antwoord op hebben, alsof we de mens en haar intelligentie helemaal begrijpen en kunnen nabouwen, maar dat is niet zo. Veel aspecten van intelligentie zijn niet eens meetbaar."

Toch worden er manieren verzonnen waarop AI-systemen kunnen worden getoetst op menselijke intelligentie. De Turingtest is waarschijnlijk de populairste graadmeter. Bij dat experiment chat iemand met zowel een mens als een bot, zonder te weten wie nu precies wie is. Als de proefpersoon niet kan achterhalen wie de computer is, dan is de bot geslaagd voor de test. Veel huidige AI-chatbots kunnen dit experiment doorstaan, maar betekent dat dat ChatGPT even intelligent is als een mens?

©Dragos Condrea

Bij de Turingtest ondervraagt iemand een mens en een bot, om te kunnen bepalen wie nu precies wie is.

Lees ook: Chat je met een mens of een AI-bot? 9 manieren om het te testen

'Groei van AI-modellen vlakt af'

Zelfs als het theoretisch mogelijk zou zijn om een AI-systeem te ontwerpen dat de menselijke intelligentie benadert, betwijfelt Joris Krijger of we dat punt binnen afzienbare tijd bereiken. Dat komt volgens hem doordat het verbeteren van AI-modellen gepaard gaat met nóg meer energie- en waterverbruik en CO₂-uitstoot. "Dat gaat een bottleneck vormen voor AGI, want ons energienetwerk is helemaal niet ingesteld op het opschalen van datacenters voor de doorontwikkeling van AI."

Volgens de techniekfilosoof kun je de huidige exponentiële groei van AI-systemen niet zomaar blijven doortrekken en vervolgens concluderen dat we binnen enkele jaren AGI zullen bereiken. "Die exponentiële curve vlakt op een gegeven moment af, omdat je binnen de huidige architectuur tegen een plafond zult aanlopen."

Met deze tweet wilde een ruimtevaartexpert aantonen dat de extrapolatie van AI-prestaties geen hout snijdt.

Syntax en semantiek

Er zijn maar weinig AI-onderzoekers die ChatGPT als 'menselijk intelligent' zullen bestempelen. De meeste deskundigen zijn het er tegenwoordig over eens dat AGI-modellen ons niet alleen maar voor de gek moeten kunnen houden. Maar wat ze dan wél precies moeten kunnen, blijft onderwerp van discussie.

Krijger vindt bijvoorbeeld dat er menselijke 'agency' voor nodig is: het vermogen om initiatieven te ontplooien, nieuwsgierig te zijn en voortdurend te blijven leren. "AI-modellen beantwoorden nu onze vragen, maar bedenken vervolgens niet: 'Dat wil ik eigenlijk ook nog weten'."

Maarten Lamers, AI-onderzoeker aan de Universiteit Leiden, sluit zich daarbij aan. "Momenteel weet een AI-model hoe een hond eruitziet, doordat het is getraind met duizenden plaatjes van honden", zegt hij. "Maar vaak kan zo'n model van daaruit niet verder redeneren. Als wij een hond zien, kunnen we ons ineens afvragen: waarom stuurden de Russen eigenlijk een hond de ruimte in en geen kat?"

AI-modellen moeten volgens Lamers verder autonomer worden. "Een systeem dat afwacht tot we zeggen 'boek deze vakantie', 'schrijf dit' of 'zing een liedje' zou ik geen AGI noemen, ook al kan hij het nog zo goed." Hoe een autonoom AI-systeem eruit moet gaan zien, weet hij niet. "Maar ik zie ook geen fundamenteel bezwaar waarom het niet zou kunnen."

Daar is niet iedereen het mee eens. Beerends denkt dat dit met de huidige taalmodellen, die worden getraind met vrachtladingen aan tekst, inherent onmogelijk is. "De output van AI-bots is puur gebaseerd op kansberekening en woordvoorspelling. Ze snappen niets." "Dat noem je het verschil tussen syntax, het volgen van regels, en semantiek, het daadwerkelijk begrijpen van waar we mee bezig zijn", vult Krijger aan. "Dat laatste kunnen taalmodellen niet bereiken, daar moet een heel nieuwe vorm van AI voor worden uitgevonden."

©@TeenyBiscuit.

AI wordt getraind met duizenden afbeeldingen, net zo lang tot ze het verschil tussen bijvoorbeeld een muffin en een chihuahua herkennen. Bron: @TeenyBiscuit.

Economisch waardevol werk

Hoewel AGI volgens de veel geopperde definitie dus moeilijk (zo niet onmogelijk) te bereiken is, hanteren sommige AI-bedrijven een geheel eigen definitie van AGI. Dat geldt onder meer voor het bedrijf achter de populairste AI-chatbot: OpenAI. Rond de introductie van ChatGPT omschreef dat bedrijf AGI nog als een 'AI-systeem dat over het algemeen slimmer is dan mensen', maar inmiddels zegt OpenAI dat AGI al is bereikt zodra een systeem beter presteert dan mensen 'bij economisch waardevol werk'. "Dat kun je met de bestaande modellen wél bereiken", zegt Krijger. "Je kunt een taxichauffeur bijvoorbeeld vervangen door zelfrijdende auto's, of een bankkantoor vullen met AI-agents die efficiënter werken dan mensen."

We zijn volgens OpenAI hard op weg naar dat punt; volgens het bedrijf zit zijn nieuwste GPT-model al op het niveau van een slimme middelbare scholier. "Daarvoor baseert OpenAI zich onder meer op hoe goed het scripties kan schrijven", weet Beerends. "Maar ChatGPT kan dat alleen omdat de bot eindeloos veel voorbeelden van scripties heeft gezien en kan voorspellen wat er ongeveer in een scriptie moet staan. Dat zegt helemaal niets over intelligentie."

©MichaelVi - stock.adobe.com

Dit soort robottaxi's maken deels gebruik van AI-technologie voor navigatie.

'We hebben AGI al bereikt'

Hoewel veel mensen verwachten dat een AGI-systeem op veel gebieden net zo slim is als de mens (of in ieder geval kan doen alsof), zou je dat niet per se uit de term zelf halen. De G staat immers voor 'general' en niet voor 'human'. "De term kunstmatige algemene intelligentie zegt eigenlijk alleen wat over de kwantiteit, terwijl wij ons zo'n systeem inbeelden als een soort filmrobot, zoals Ava van Ex Machina", zegt Maarten Lamers.

Als je AGI enkel ziet als een breed AI-systeem dat veel taken kan uitvoeren, dan zou je volgens hem kunnen beargumenteren dat huidige chatbots al een vorm van AGI zijn. “Ze kunnen onder andere dichten, een essay schrijven, programmeren en feedback geven op mijn rapport. Dat vind ik al best breed.”

©Universal Pictures International

Bij de term AGI beelden wij ons een systeem in als filmrobot Ava in Ex Machina.

Van AGI naar ASI

OpenAI maakt het met zijn nieuwe, economische definitie dus een stuk makkelijker voor zichzelf om als eerste te kunnen zeggen dat 'AGI' bereikt is. Onlangs kwamen een aantal Amerikaanse wetenschappers, die werkzaam waren bij verschillende AI-bedrijven en onderzoeksinstanties, met een uitgebreid hypothetisch scenario waarin ze schetsen hoe AGI (volgens de economische definitie) al tegen 2027 werkelijkheid kan worden.

Dat betekent niet dat OpenAI AGI ziet als het eindpunt van de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Na AGI werken ze nog toe naar een overtreffende trap: artificial superintelligence (ASI). Daarbij zou een AI-model beter presteren dan mensen in iedere taak waar geen lichaam voor nodig is. OpenAI-CEO Sam Altman heeft het steeds vaker over deze superintelligentie. Hij ziet AGI tegenwoordig meer als een tussenstap, eentje die er naar eigen zeggen 'niet echt toe zal doen', terwijl ASI de échte doorbraak moet zijn.

Wederom wordt er een krappe deadline genoemd: nog dit decennium moeten we kunstmatige superintelligentie bereiken. OpenAI is opnieuw niet de enige die dat denkt: ook Meta en xAI geloven in de spoedige komst van AI-systemen die slimmer zijn dan de allerslimste mens. De eerdergenoemde wetenschappers onderschrijven die verwachting, al delen ze in hun scenario wel een apocalyptische toekomstvisie: ASI ontwikkelt uiteindelijk een biowapen waarmee de mensheid wordt uitgeroeid.

Onderzoekers hebben een hypothetisch scenario uitgedacht voor hoe AI de komende jaren stap voor stap kan ontwikkelen tot een superintelligentie.

Grote gevolgen

Of kunstmatige intelligentie ooit in staat zal zijn tot zo'n massa-extinctie, blijft natuurlijk koffiedik kijken. AI-experts discussiëren al meer dan zeventig jaar over het potentieel van kunstmatige intelligentie. Dat zal voorlopig niet veranderen. Een ding is volgens Krijger in ieder geval wél duidelijk: AI-modellen worden op veel gebieden in rap tempo beter. Dat blijkt uit talloze benchmarks die meten hoe goed kunstmatige intelligentie presteert in uiteenlopende taken, zoals spraakherkenning of begrijpend lezen, vergeleken met het menselijke gemiddelde. "Je ziet dat al die lijntjes recht omhoog gaan, omdat AI zulke dingen steeds beter kan, soms zelfs beter dan mensen.".

Hoewel de huidige vorm van kunstmatige intelligentie (narrow AI) de mens nog lang niet in alle cognitieve taken kan overtreffen, denkt de techfilosoof dat ze op een hoop gebieden al als 'goed genoeg' wordt beschouwd. Volgens Krijger zullen veel mensen daarvan de gevolgen merken. "De grote onderzoeksbureaus schatten dat de huidige AI-modellen ongeveer 60 procent van de banen gaan raken en 30 procent ook kunnen overnemen. Daar heb je dus niet eens AGI voor nodig."

AI-modellen worden ieder jaar beter in een breed scala aan taken.

AI-vervanger

Beerends merkt dat veel mensen bereid zijn om mensenwerk te vervangen door AI-bots. Daar maakt de AI-criticus zich grote zorgen over. "Mensen denken dat kunstmatige intelligentie meer kan dan in werkelijkheid het geval is. Dat is gevaarlijk. Therapeuten en psychologen worden nu bijvoorbeeld vervangen door AI, maar chatbots praten alleen maar met je mee. Dat kan ertoe leiden dat suïcidale gevoelens juist worden versterkt."

"Ik denk dat het heel belangrijk is om je te beseffen dat je met alles wat je doet, zoals het schrijven van mails of verslagen, in feite je eigen AI-vervanger traint", vertelt Krijger. "Er kan een moment komen dat iemand zegt: we laten een AI-systeem jouw werk doen. En jij hebt daar dan zelf alle input voor geleverd." Volgens hem moeten werknemers nu de toekomst van hun baan zien vast te stellen, bijvoorbeeld door zich aan te sluiten bij een vakbond of AI-waarborgen te laten opnemen in hun arbeidsvoorwaarden. De AI-trend pakt anders voor velen van ons niet gunstig uit, vreest hij. "De komende vijf tot tien jaar worden op AI-gebied heel spannend. Niet zozeer door de zogenaamde komst van AGI, maar eerder door wat de 'saaie' AI van nu teweeg gaat brengen."

De afgelopen jaren zijn chatbots een aantal keer in opspraak geraakt omdat ze suïcide zouden aanmoedigen.