ID.nl logo
Koopgids: de beste slimme sloten
© Reshift Digital
Huis

Koopgids: de beste slimme sloten

Steeds meer apparaten worden slim. Zo kennen we natuurlijk de smartphone, de slimme thermostaat, de slimme televisie … en kende je het slimme deurslot al? Klinkt misschien wat overdreven, maar het kan wel degelijk voordelen bieden. Wat het is, wat je ermee kunt en hoe je de beste slimme sloten uitkiest, lees je in dit artikel.

Tip 01: Een slim slot?

Worden sloten nu ook al ‘slim’? Een slim slot is simpelweg een slot dat is uitgerust met technologie, zodat het op meer manieren geopend kan worden dan alleen met een traditionele sleutel. Sommige slimme sloten hebben helemaal geen traditionele sleutel meer en kunnen alleen worden geopend met de smartphone, een speciale token (wat wij vaak een druppel noemen) of een code. In principe zijn slimme sloten natuurlijk helemaal niet nieuw … er zijn al jaren bedrijven waar je de deur kunt ontgrendelen met behulp van een pasje of druppel. Het verschil is echter dat die systemen voor consumenten niet te betalen zijn en aangestuurd worden door complexe systemen. De slimme sloten die op dit moment voor consumenten beschikbaar zijn, kun je gewoon aansturen via een smartphone. Ze zijn nog steeds prijzig, maar niet onbetaalbaar.

©PXimport

Tip 02: Waarom zou je?

Maar waarom zou je eigenlijk een slim slot nemen? Is dat niet een beetje overdreven? Ja, misschien wel een beetje, maar er zijn wel verschillende redenen waarom een slim slot handig zou kunnen zijn. Ten eerste is het handig als het gebruik van een sleutel om fysieke redenen niet wenselijk is. Dan is het heel fijn dat het slot gewoon ontgrendeld kan worden met behulp van een code of door met je smartphone in de nabijheid van het slot te zijn. Daarnaast kun je met een slim slot vaak een code aanmaken op afstand. Dus als er iemand voor de deur staat die even naar binnen moet (en mag!), dan kun je die persoon toegang verschaffen zonder een sleutel te geven. Daarnaast kun je tijdslots toekennen aan codes. Dit houdt in dat je een bepaalde code alleen toegang kunt geven op door jou bepaalde tijden. Handig om bijvoorbeeld een schoonmaker binnen te laten als je niet thuis bent, zonder direct een sleutel te hoeven geven. Zo zijn er verschillende redenen te bedenken waarom een slim slot handig zou kunnen zijn. Het is écht niet alleen maar een gadget (al geven we toe dat het ook gewoon erg cool is).

©PXimport

Tip 03: Veiligheid

Nu kunnen we ons voorstellen dat je twijfelt aan de veiligheid van zo’n slot. Als iemand de code weet, kan hij/zij zo naar binnen, toch? Dat is absoluut waar, maar een sleutel is minstens zo onveilig. Wanneer je een sleutel verliest of iemand laat je sleutel zonder jouw medeweten namaken, dan kan hij of zij zonder problemen je huis in. En een code is vele malen makkelijker te wijzigen dan het deurslot.

Maar hoe zit dat dan met hacken? Ook daar hoef je je voorlopig nog geen zorgen om te maken, om de simpele redenen dat slimme sloten nog niet zo geadopteerd zijn door de massa dat de gemiddelde inbreker daar verstand van heeft. Daarbij geldt ook hier: een normaal slot is eenvoudiger te hacken dan een slim slot. Afhankelijk van wat voor slot je hebt, hebben inbrekers doorgaans weinig moeite om naar binnen te komen. Onderzoek van het AV-TEST Institute uit Duitsland heeft onlangs uitgewezen dat de meeste slimme sloten erg veilig zijn, met uitzondering van Burg-Wächter, maar dat merk hebben we in Nederland niet.

Waar je wel over na kunt denken, is dat je een slot aanschaft dat er niet uitziet als een slim slot. Wanneer namelijk de buitenkant van je huis versierd is met een supergeavanceerd slot, weten inbrekers dat er bij jou waarschijnlijk wat te halen valt. En er zijn uiteraard meer manieren om binnen te komen dan via de deur.

©PXimport

Kijk wel goed uit wat voor slot je koopt, import is niet handig

-

Tip 04: Soorten sloten

We hebben het in dit artikel over ‘het slimme slot’, maar uiteraard is dat een productcategorie en zijn er verschillende soorten slimme sloten. Er zijn slimme sloten die eruitzien als een gewoon slot (zoals de sloten van het merk Invited) en er zijn sloten die er uitzien alsof ze rechtstreeks uit Star Trek zijn komen rollen (zoals de sloten van Nuki). Daarbij is het ook belangrijk om te kijken hoe de sloten moeten worden geïnstalleerd. Een slot importeren vanuit het buitenland is vaak een slecht idee. Bijvoorbeeld Amerikaanse deuren maken vaak gebruik van een zogenaamde ‘deadbolt’, oftewel de manier waarop wij de toiletdeur vaak op slot doen. Daar heb je in Nederland voor je voordeur niks aan.

Verder zijn er sloten die over het bestaande slot kunnen worden gemonteerd en sloten waarbij de cilinder volledig moet worden vervangen. Vrijwel elke fabrikant biedt sloten in diverse categorieën aan. De bediening is ook van belang. Vind je het prima dat het slot z’n eigen app gebruikt? Of wil je het slot kunnen bedienen vanuit bijvoorbeeld de app Woning in iOS. Op het moment van schrijven ondersteunen bijvoorbeeld de sloten van Nuki nog geen HomeKit, maar hier wordt wel aan gewerkt.

Tip 05: Installatie

En dan natuurlijk nog de grote vraag: hoe installeer je een slim slot? Wanneer je dit op internet opzoekt, lijkt het allemaal erg ingewikkeld, maar gelukkig valt het in de praktijk reuze mee. We nemen het slot van Nuki nog maar eens als voorbeeld. Daar krijg je twee plaatjes bij geleverd. Welk plaatje je kiest, hangt af van hoever de cilinder uitsteekt (dat spreekt echt voor zich als je het in je handen hebt). Je plaatst het juiste plaatje over de cilinder, schroeft het vast en daarna klik je eenvoudig de rest van het slot erop. Klinkt niet ingewikkeld toch? Dat komt omdat het dat ook niet is. Ook wanneer je gaat voor de iets complexere methode, bijvoorbeeld met het Nemef Entr-slot, dan werkt het vervangen van de cilinder precies zoals je dat zou doen wanneer je normaal gesproken je slot vervangt. Het enige waar je op moet letten, is dat je bij de aankoop van het slot de juiste afmeting cilinder koopt. Verder is het een kwestie van het slot koppelen aan je smartphone, zodat je de toegang kunt configureren.

©PXimport

Tip 06: Slimme deurbel

Wil je je huis écht helemaal klaar maken voor de toekomst als het om toegang gaat, dan kun je er ook nog een slimme deurbel bij nemen. De gedachte aan een slimme deurbel roept vaak nog meer vragen op dan een slim deurslot, simpelweg omdat veel mensen zich niet voor kunnen stellen wat er nu nog slimmer kan aan een deurbel. Toch zijn er wel degelijk handige opties. Stel er wordt aangebeld en je bent niet thuis, maar je verwacht wel een pakketje. Je kunt dan met je smartphone – via de camera en microfoon in de deurbel – de postbode te woord staan. En als je deurbel en slot met elkaar kunnen communiceren, kun je zélfs eventjes de deur opendoen zodat het pakketje binnengezet kan worden.

Uit ervaring kunnen we je melden dat de tijd misschien nog niet helemaal rijp is voor een slimme deurbel. De technologie werkt fantastisch, maar de mensen die aan je deur komen, begrijpen doorgaans niet dat je niet thuis bent (wat heel logisch is) en begrijpen dus niet waarom je niet gewoon de deur opendoet. Mettertijd zal dat uiteraard beter worden, maar voor nu is het behoorlijk irritant. Wil je toch graag een slimme deurbel, dan kunnen we je de Ring Video Doorbell aanbevelen. Houd er wel rekening mee dat je met de combinatie slim deurbel en slim deurslot eenvoudig tegen de 600 euro kwijt bent.

©PXimport

Slimme sloten zijn veilig, maar houd wel rekening met de risico’s

-

Tip 07: Internet of Things

Dat we steeds meer apparaten uitrusten met intelligente eigenschappen is op zich een prachtig gegeven. Maar er kleeft ook een risico aan. Elk apparaat dat in staat is om verbinding te maken met internet (bijvoorbeeld een slim slot dat op afstand een code moet aanmaken) kan misbruikt worden door hackers. Niet om in te breken in je huis, maar om aanvallen uit te voeren op internetservers. In het verleden zijn er gigantische aanvallen uitgevoerd waarbij IoT-apparaten massaal zijn ingezet. Heel veel kun je daar niet aan doen (behalve zorgen dat je router goed is ingesteld), maar het is wel goed om je ervan bewust te zijn. Bij elk slim apparaat dat je toevoegt, voeg je een deur naar buiten toe.

©PXimport

Tip 08: Frequenties

De slimme deursloten en de apparaten die die deursloten ontgrendelen, werken op een bepaalde frequentie. Maar is het dan ook zo dat als je een druppel, pasje of chip bezit die werkt met dezelfde frequentie, dat je zomaar de deur van een ander zou kunnen openen? Gelukkig is dat niet het geval. Als je een slot kunt openen met een druppel, zijn die twee aan elkaar gekoppeld middels tweewegcommunicatie. Dus wanneer een druppel op dezelfde frequentie communiceert, dan gaat die deur niet zomaar open, want die druppel is bij dat slot niet bekend.

Tip 09: Gevaarlijk

Zoals omschreven zijn slimme sloten niet minder veilig dan gewone sloten, eerder andersom. Wat echter wel belangrijk is om te weten, is dat het vertrouwen op deze technologie wel problemen kan veroorzaken als je er zelf niet secuur mee omgaat. Verschillende sloten werken met geofencing. Dat houdt in dat het slot op slot springt wanneer je een vooraf gedefinieerde zone verlaat, en opengaat als je de zone betreedt. Dat is fantastisch, zolang je het apparaat bij je draagt dat deze gebeurtenis initieert! Wanneer je je telefoon thuis laat liggen en je eraan gewend bent dat de deur automatisch achter je op slot springt, dan loop je waarschijnlijk weg zonder om te kijken. En dát is dan weer niet handig, want die deur is in dit geval dus niet op slot. Oftewel, vertrouwen op de technologie is prima, maar blijf zelf alert.

©PXimport

Kooptips

Ben je overtuigd en wil je je huidige slot vervangen door een slim slot, dan kom je bij je zoektocht diverse merken en sloten tegen. Ieder soort slot heeft zo z’n eigen voor- en nadelen. We zetten er drie voor je op een rij die wij wel durven te plaatsen. Nuki Smart Lock Prijs: € 229,- De Nuki Smart Lock is één van de goedkopere slimme sloten. Het monteren gaat heel eenvoudig: je plaatst het slimme slot gewoon over je slot heen, met de sleutel erin aan de binnenzijde. Het nadeel hiervan is dat je van buitenaf niet meer met een gewone sleutel naar binnen kunt. Het is daarentegen wel de meest eenvoudige installatie die wij hebben ervaren bij het testen van diverse slimme sloten. Danalock V3 Prijs: € 229,- De Danalock (met hetzelfde prijskaartje als de Nuki) is een stuk compacter. Hij heeft als grote voordeel dat de sleutel niet in het slot hoeft te blijven zitten. Dit betekent wel dat je de gehele cilinder moet vervangen. Dat is een stukje ingewikkelder, maar echt moeilijk is het niet, het werkt hetzelfde als het vervangen van je cilinder na bijvoorbeeld een verhuizing. Een voordeel van de Danalock boven de Nuki is dat je hem echt vastschroeft, waardoor het geheel iets steviger vastzit.

©PXimport

Nemef ENTR Prijs: € 285,- Ook Nemef heeft een slim slot: ENTR. Ietsje duurder dan de andere twee. Hij heeft net als de Danalock een eigen cilinder, dus je moet de huidige cilinder uit je slot verwijderen. Je krijgt drie nieuwe sleutels meegeleverd. De ENTR heeft lekker veel opties, waaronder ontgrendeling met een cijfercode en zelfs met je vingerafdruk (daarvoor moet je wel extra modules aanschaffen). De meegeleverde cilinder is één van de veiligste op de markt.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Review Philips Hue Secure Video Doorbell – Veel extra opties en gedoe
© Wesley Akkerman
Zekerheid & gemak

Review Philips Hue Secure Video Doorbell – Veel extra opties en gedoe

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Uitstekend
Conclusie

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Plus- en minpunten
  • Werkt snel
  • Te koppelen aan Hue-lampen
  • In te zetten als bewegingssensor
  • Beeldkwaliteit is redelijk goed
  • 24 uur terugkijken
  • Installatie nogal ingewikkeld
  • Veel functies achter betaalmuur
  • Prijzig apparaat
  • Nog redelijk basaal

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

▼ Volgende artikel
Negen manieren om je cyberhygiëne op orde te brengen
© Serhii_Akhtemiichuk | Ахтем - stock.adobe.com
Huis

Negen manieren om je cyberhygiëne op orde te brengen

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Dit gaan we doen

In dit artikel laten we negen manieren zien om je digitale weerbaarheid op te bouwen. Bij elke manier zie je wat je kunt instellen én welk gedrag daarbij helpt. Ze vormen samen een stevige basis voor een digitale routine die vooral voorkomt dat problemen ontstaan. Want voorkomen is... juist!

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Urgentie en vreemde url's: dat moet je aan het denken zetten.

Moderne dreigingen

Hedendaagse cyberdreigingen zijn vaak uiteenlopend en complex. Beveiliging vraagt niet alleen om een technische aanpak, maar ook om enig inzicht in hoe zulke aanvallen verlopen. Zo worden met deepfakes (en cheapfakes) geloofwaardige audio- of videobestanden gemaakt, meestal via generatieve AI, waarin bijvoorbeeld leidinggevenden of kennissen worden nagebootst. Deze technieken worden ook gebruikt voor identiteitsfraude bij financiële transacties en social-mediaprofielen. Op onder meer www.mediawijsheid.nl/deepfake/ vind je hierover extra informatie. MFA-bypasses zijn juist gericht op het omzeilen van tweestapsverificatie, bijvoorbeeld via 'MFA fatigue' (slachtoffers overspoelen met pushmeldingen tot ze er uit frustratie toch één goedkeuren) of 'session hijacking' (met gestolen cookies nemen aanvallers een actieve surfsessie over zonder herauthenticatie). Daarnaast bestaan er sluwe phishingtechnieken, zoals vishing (voice-phishing met AI-spraaksynthese) en spear-phishing (hypergepersonaliseerde en daardoor geloofwaardige mails op basis van social-media-informatie). Bij zero-click-exploits hoeven slachtoffers zelfs niets te doen: vaak met behulp van AI worden onbekende kwetsbaarheden in besturingssystemen of apps opgespoord, zoals WhatsApp, waarna één malafide bericht al toegang of malware-installatie mogelijk maakt.

View post on TikTok

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Microsoft Authenticator: TOTP-verificatie voor 2FA.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Voor dagelijks gebruik meld je je het beste als standaardgebruiker aan.

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Je kunt de toegang beperken, zowel op lokaal als op shareniveau.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

UniGetUI maakt batch-updates met één muisklik mogelijk.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Windows Home heeft op moderne computers een optie voor apparaatversleuteling.

Ook goed voor je privacy:

Een anti-meekijk-screenfilter voor je laptop of monitor

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Duplicati is een veelzijdige back-uptool met een overzichtelijke webinterface.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Routerfuncties als UPnP zijn handig, maar niet veilig.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.

Poorten 22 (ftp) en 80 (http) geven thuis, maar zijn wel gesloten.