Er worden nogal wat artikelen gedeeld via sociale media. Helaas is een deel hiervan nep: van twijfelachtige onderzoeken tot regelrechte politieke leugens, het komt allemaal voorbij. Hoe weet je wat het delen waard is? Hoe kun je nepnieuws herkennen, en wat kun je ertegen doen?

Het is een misverstand om te denken dat nepnieuws altijd makkelijk te herkennen is als onzin. Die berichten gaan echt niet allemaal over buitenaardse wezens of wie nou werkelijk JFK neerschoot. De meeste nepnieuwsberichten zijn zo geconstrueerd dat de kop sterke emotie oproept én dat ze een bepaald vooroordeel bevestigen. Dat laatste is vooral het probleem met de talloze onjuiste berichten die de ronde doen over asielzoekers en religie, maar ook over gezondheid en wetenschap. Deze berichten worden zo snel gedeeld omdat ze de lezer het gevoel geven: ‘zie je wel! Dat dacht ik al!’. Het is een volkomen menselijke eigenschap om vooral te willen horen dat je iets juist had. Dit wordt ook wel ‘confirmation bias’ genoemd: dat je zoekt naar en gelooft in informatie die je al bestaande denkbeelden ondersteunen.

En denk trouwens niet dat alleen ‘domme’ mensen deze bevestiging zoeken en nepnieuws delen. Iedereen heeft van kinds af aan geleerd dat je vergissen ‘erg’ is, dus zijn we altijd een beetje blij als we iets lezen of zien waardoor we denken dat we op het juiste spoor zitten. En dat willen we anderen dan weer graag laten weten.

©PXimport

Kracht

De eerste kracht van nepnieuws is dus dat het de waarheid lijkt. Een nog sterkere kracht is de manier waarop we het onder ogen krijgen. Dit soort berichten wordt namelijk gedeeld via sociale media, dus krijgen we het onder ogen dankzij mensen die we kennen. Als een vriend iets met je deelt, dan is het toch al eerder ‘waar’ dan wanneer het door een vreemde wordt doorgespeeld. En omdat we over het algemeen bevriend zijn met mensen die ongeveer onze kijk op de wereld delen, ontstaat een bubbel waarin we steeds minder geconfronteerd worden met informatie die ons wereldbeeld zouden kunnen veranderen.

©PXimport

Gevaar

Het probleem van nepnieuws is dat het zeker niet onschuldig is. Een inmiddels berucht voorbeeld van hoe het fout kan gaan, vond eind vorig jaar plaats in de Verenigde Staten. Een man had op Facebook gelezen dat een pizzeria eigenlijk een dekmantel was voor een door Hillary Clinton gerund kinderpornonetwerk. De man had zich bewapend en wilde de boel even rechtzetten. Natuurlijk was het bericht nep. De kogels waren dat niet.

Ook dichter bij huis zien we hoe een groeiende groep ouders hun kinderen niet laten vaccineren omdat ze ergens hebben gelezen dat vaccinatie autisme kan veroorzaken. Deze mythe is talloze malen door gerenommeerde onderzoeken ontkracht, maar het bericht blijft opduiken en brengt zo steeds meer kinderen in gevaar.

Facebook

Wat doe je er aan?

Het herkennen van nepnieuws vraagt een kritische houding en een momentje tijd. Sowieso is regel één: als je twijfelt aan de waarheid, deel het niet. Maar hoe kom je te weten wat waar is en wat niet? Volg deze checklist en beantwoord voor je iets deelt de vijf vragen om een groot deel van de onzin te herkennen.

©PXimport

1. Waarom deelt iemand dit?

Er zijn meerdere redenen dat sites nepberichten de wereld in slingeren. Om te beginnen zijn er websites die veel geld verdienen met advertentiekliks, die schrijven alles wat maar internetverkeer oplevert. Hoe sensationeler de koppen, hoe vaker ze gedeeld worden en hoe meer de sitebouwers verdienen.

Een andere belangrijke motivatie is het verkopen van producten. Alternatieve genezers willen bijvoorbeeld graag berichten delen waarin ‘wetenschappelijk is aangetoond’ dat kristallen, homeopathie, instraling of een bezoek aan de chiropractor echt werkt. En dus verspreiden ze berichten die er officieel en overtuigend uitzien, vaak met mannen met witte jassen op de foto en hier en daar een verwijzing naar de kwantummechanica. Hetzelfde geldt voor foodbloggers en superfood-goeroes. Ze verdienen aan YouTube-kliks en de verkoop van boeken.

Een derde reden is de politieke motivatie: om zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk kwaad te krijgen. Kwaad op ‘buitenlanders’, op ‘Europa’, op ‘de politieke elite’ of tegen religieuze stromingen zoals Islam.

Het grote verschil tussen echt nieuws en nepnieuws is dus dat er een agenda achter zit: het bericht wordt niet de wereld in geslingerd omdat het waar is, maar om een bepaald effect te bewerkstelligen.

Factcheck ook de factchecksites

2. Is dit bericht gecheckt door een onafhankelijke partij?

Er zijn diverse sites die het tot hun taak hebben gemaakt om nieuwsberichten op hun waarheidsgehalte te checken. Een van de oudste is het Amerikaanse Snopes.com. Oorspronkelijk was het bedoeld als een soort encyclopedie die de oorsprong en feitelijkheid van Urban Legends (Big Foot, spookhuizen) categoriseerde, inmiddels is het een belangrijke sceptische website die virale nieuwsberichten controleert.

De krant The Washington Post heeft ook een eigen factcheck-site waar vooral statements van Amerikaanse politici worden beoordeeld, met uiteindelijk een score in Pinokkio’s. Ook door Nederlandse kranten wordt inmiddels online flink ge-factcheckt. Hierbij gaat het vooral om uitspraken van politici. Voor de pure nepnieuwsberichten zijn het vooral particulieren die proberen het kaf van het koren te scheiden. Hoaxwijzer en de Facebook pagina Hoaxmelding proberen virale berichten te duiden en beoordelen op feitelijkheid. Roept een bericht enigszins twijfel op, zoek dan even via Google! Heel vaak worden nepnieuwsberichten dan al ontmaskerd.

©PXimport

3. Hebben andere nieuwssites dit bericht overgenomen?

Als iets nieuwswaardig is, dan nemen gerenommeerde nieuwssites het bericht over. Staat het niet op de site van Nu.nl, NOS, Volkskrant, Trouw of AD? Kom je het bericht alleen tegen op ‘alternatieve’ nieuwsbronnen of sites waar je nog nooit van gehoord hebt? Grote kans dat het bericht niet waar is. Vooral bronnen die traditionele nieuwssites afschilderen als onbetrouwbaar (of erger, onderdeel van ‘het complot’) moet je vaak met een korreltje zout nemen. Niemand zal beweren dat de traditionele kranten geen fouten maken. Maar het ‘echte nieuws achterhouden’? Nee, dat is een samenzweringstheorie. Als iets nieuwswaardig is, vind je het op meerdere gerenommeerde nieuwssites. Een gouden regel in de journalistiek is: één bron is geen bron.

©PXimport

4. Blijkt iets ‘uit onderzoek’? Wat voor onderzoek was het dan?

‘Water heeft een geheugen’, blijkt uit onderzoek van ene Masuro Emoto. En daarmee is homeopathie definitief bewezen. Eh … nee. Emoto is geen wetenschapper maar haalde per schriftelijke cursus een certificaat ‘alternatieve geneeswijzen’. Zijn ‘onderzoek’, waarin proefpersonen positieve en negatieve gevoelens op water moesten richten, bleek zeer onzorgvuldig, kon niet door onafhankelijke wetenschappers worden herhaald en had dus geen enkele waarde.

Enkel en alleen het feit dat iemand ‘een onderzoek’ heeft gedaan, wil niet zeggen dat het ook nieuwswaardig of zelfs waar is. Ook hier geldt: googel het onderzoek én de onderzoeker. Welke methode is gebruikt? Hoeveel proefpersonen waren er, wat was de onderzoeksmethode, is de conclusie van het onderzoek dezelfde als de kop? Vooral sensatiepers wil nog weleens zinnen uit zijn verband trekken om de kop smeuïger te maken. En kijk vooral wat de wetenschappelijke consensus is. Dus: nemen andere wetenschappers de conclusies over? De mythe van het eenzame genie dat vecht tegen de ‘stugge wetenschappelijke overheersing’ is precies dat: een mythe. Bij onderzoeken kun je ook rustig stellen: één onderzoek is geen onderzoek.

©PXimport

Prik je filterbubbel lek

5. Is het satire?

Niet al het nepnieuws is geschreven vanuit een kwade of verdachte motivatie. Soms is het gewoon een grap. Sites als The Onion in de Verenigde Staten en De Speld in Nederland maken heel knappe persiflages van het nieuws, die bijna niet van echt zijn te onderscheiden. Afgezien van het feit dan dat ze onzin zijn. Ook gerenommeerde sites willen nog weleens grappig doen. Zo plaatste de NPR (zeg maar de Amerikaanse NOS) een bericht op Facebook met de kop ‘Waarom leest Amerika niet meer?’ Het bericht werd talloze malen gedeeld en kreeg veel verontwaardigde bijval over falend onderwijs, domheid van de bevolking en wat al niet meer. Wie echter op de link klikte, kreeg te zien dat het een 1april-grap was om aan te tonen dat mensen niet doorklikten op de koppen die ze toch deelden. Een heel rake grap dus. Mensen reageerden op een artikel wat ze nooit hadden gelezen en hadden er zelfs een zeer stellige mening over.

Lees dus wat er werkelijk staat en neem de tijd om te onderzoeken wat de bron is. Satirische sites vermelden altijd wel ergens dat het om humor gaat. En deel het dan alleen als je de grap leuk vindt.

Googles rol

Hij is er: de Google Pixel 10 Pro. Niet zomaar een nieuwe smartphone, maar een toestel dat technologie slimmer en persoonlijker maakt. Van kunstmatige intelligentie tot een camerasysteem dat je zelfvertrouwen als fotograaf een boost geeft – dit is Google’s meest vooruitstrevende Pixel tot nu toe.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Google

AI die met je meedenkt

De Pixel 10 Pro draait op de nieuwe Tensor G5-chip, een processor die speciaal is gemaakt om kunstmatige intelligentie razendsnel en efficiënt uit te voeren. Dat klinkt misschien technisch, maar de impact merk je meteen in het dagelijks gebruik. Je foto’s bewerken met Magic Editor? Gaat sneller dan ooit. Een tekst laten samenvatten door Gemini? Klaar in seconden. Realtime vertalen of slimme suggesties krijgen? Het voelt allemaal moeiteloos.

Waar veel smartphones AI nog gebruiken als leuke extra, maakt Google het een vast onderdeel van de ervaring. Je merkt: dit is een toestel dat met je meedenkt, in plaats van dat jij je moet aanpassen aan de technologie.

©Google

Fotografie die je vooruithelpt

De Pixel-serie stond altijd al bekend om zijn camera’s en de geweldige foto's die je daarmee kon maken, en de Pixel 10 Pro gaat daarin een flinke stap verder. Drie lenzen – een 50 MP-hoofdcamera, een 48 MP-ultragroothoek en een 48 MP-telelens met 5x optische zoom – zorgen ervoor dat je in elke situatie het juiste shot kunt maken. En wie graag verder inzoomt, kan nu tot 100x gaan zonder dat de kwaliteit hopeloos instort.

Nieuw is ook Camera Coach, een slimme assistent die je tips geeft terwijl je fotografeert. Denk aan aanwijzingen over licht, compositie of scherpte. Het resultaat: foto's die er niet alleen beter uitzien, maar waarbij je zelf ook leert hoe je je camera slimmer inzet.

Scherm en design maken indruk

Het 6,3-inch oledscherm van de Pixel 10 Pro is een van de helderste in zijn klasse, met een piekhelderheid van 3300 nits. Zelfs in fel zonlicht blijft alles uitstekend leesbaar en levendig. De verversingssnelheid past zich automatisch aan tot 120 Hz, waardoor scrollen en gamen heerlijk vloeiend aanvoelen.

Het design is strak en modern, met duurzame materialen zoals Gorilla Glass Victus 2 en een water- en stofdichte behuizing (IP68). Robuust genoeg om tegen een stootje te kunnen, maar verfijnd genoeg om indruk te maken.

©Google

Klaar voor de toekomst

De Pixel 10 Pro is niet alleen slim, maar ook toekomstbestendig. Met ondersteuning voor wifi 7, bluetooth 6, UWB (een draadloze techniek voor supersnelle en nauwkeurige communicatie op korte afstand) en draadloos opladen via Qi2 is het toestel voorbereid op de nieuwste standaarden. En misschien nog belangrijker: Google belooft zeven jaar lang software- en beveiligingsupdates. Dat betekent dat je Pixel niet alleen nu, maar ook in 2032 nog helemaal up-to-date is.

Waar koop je de Pixel 10 Pro?

Ben je klaar om zelf te ontdekken wat de Pixel 10 Pro kan? Het toestel is vanaf nu verkrijgbaar bij verschillende providers in Nederland.

Bestel bij Odido – Altijd scherp geprijsd bij een abonnement

Bestel bij KPN – Combineer met KPN’s betrouwbare netwerk

Bestel bij Vodafone – Profiteer van Unlimited-bundels en 5G-snelheid

Sta je er weleens bij stil dat je gemiddeld zo’n twee uur per week op het toilet doorbrengt? Dan is het wel zo prettig als die ruimte fris en hygiënisch is. Alleen… niemand staat te springen om urenlang met schoonmaakmiddelen in de weer te zijn. Goed nieuws: dat hoeft ook helemaal niet. Met een paar slimme trucs is je wc in no-time blinkend schoon. Dit zijn tien praktische tips die je zonder moeite in je routine kunt opnemen.

Lees ook: Een frisse douche: zo kom je van een stinkend doucheputje af

1: Alles-in-één wc-reiniger: simpel en effectief

Een alles-in-één reiniger is je beste vriend als je weinig tijd hebt. Deze middelen combineren schoonmaken en desinfecteren in één fles, waardoor je met één handeling klaar bent. Breng de vloeistof aan onder de rand van de pot en zorg dat je de hele binnenkant meepakt. Laat het even inwerken, schrob kort met de borstel en trek door. Dankzij de handige flessen met gebogen tuit bereik je ook die lastige rand waar vuil en bacteriën zich ophopen. Zo ben je binnen enkele minuten van een groot deel van het werk af.

2: De wc-borstel als schoonmaakstation

Je kunt je wc-borstel extra slim inzetten door een bodempje schoonmaakmiddel in de houder te gieten. Zo zit er automatisch reiniger aan de borstel zodra je hem pakt, waardoor je bij elke schoonmaakbeurt direct goed van start gaat. Let er wel op dat je niet te veel gebruikt: een klein laagje is genoeg. Vergeet daarnaast niet de houder regelmatig schoon te maken en het middel te verversen. Zo blijft ook de borstel zelf hygiënisch en fris.

3: Desinfecterende doekjes voor snelle acties

Voor de plekken die vaak worden aangeraakt – de bril, het deksel en de spoelknop – zijn desinfecterende doekjes ideaal. Je hoeft er geen water of spons bij te gebruiken: even afnemen en klaar. Bovendien doden ze bacteriën én laten ze een frisse geur achter. Handig is om een pakje doekjes in de buurt van de wc te bewaren, zodat je ze altijd kunt pakken voor een snelle schoonmaakronde. Denk er wel aan om ze na gebruik in de prullenbak te gooien, ook als er op de verpakking staat dat ze biologisch afbreekbaar zijn. Doorspoelen kan voor vervelende verstoppingen zorgen.

©Victor Mulero

4: Azijn en baking soda: hét duo tegen kalkaanslag

Soms is gewoon schoonmaken niet genoeg en blijven er hardnekkige vlekken of kalkaanslag zichtbaar. Dan komt het beproefde duo azijn en baking soda goed van pas. Zo werkt het: giet een kopje witte azijn in de pot, strooi er royaal baking soda overheen en wacht tot het mengsel begint te bruisen. Dat schuimende effect is het teken dat de schoonmaakreactie bezig is. Laat het tien tot vijftien minuten zijn werk doen, schrob daarna stevig met de borstel en spoel door. Je zult merken dat aanslag veel gemakkelijker loskomt – en dat zonder agressieve chemicaliën.

5: Een fles met gebogen nek doet wonderen

We stipten het al even aan, maar deze tip verdient extra nadruk. Een fles reiniger met een gebogen tuit bereikt precies die plekken waar je normaal moeilijk bij komt. Denk aan de binnenrand van de pot: daar waar vuil zich stiekem het meest ophoopt. Knijp rustig in de fles terwijl je de tuit langs de hele rand beweegt en zorg dat alles goed bedekt is. Laat het middel kort intrekken en ga er dan met de borstel langs. Zo pak je ook het onzichtbare vuil aan.

Ook interessant: Zo krijg je bruine aanslag weg uit de wc-pot

6: Kleine poetsbeurten, groot effect

Wachten tot het toilet écht vies is, betekent dat je uiteindelijk veel langer bezig bent. Het is veel handiger om een routine op te bouwen waarin je een paar keer per week een snelle schoonmaakbeurt doet. Even de borstel door de pot en wat reiniger erbij – dat kost nauwelijks tijd, maar voorkomt dat vuil en kalk zich vastzetten. Koppel het aan een dagelijkse gewoonte, zoals het wachten op warm douchewater of het poetsen van je tanden, en je zult zien dat je wc moeiteloos schoon blijft.

7: Toiletblokjes voor doorlopende frisheid

Wil je dat je wc zichzelf een handje helpt schoonhouden? Dan zijn toiletblokjes een handige oplossing. Je hebt ze in twee varianten: voor in de stortbak of voor over de rand van de pot. In beide gevallen komt er bij elke spoelbeurt een beetje reinigingsmiddel vrij dat kalkaanslag tegengaat en een frisse geur afgeeft. Let bij de blokjes die je aan de rand hangt wel goed op dat het houdertje stevig vastzit, zodat het niet per ongeluk wordt doorgespoeld. Het aanbod is groot: van simpele reinigers tot 3-in-1 varianten die reinigen, ontkalken en parfum verspreiden.

©Coprid

8: Laat de wc-borstel niet nat achter

Een natte wc-borstel in een afgesloten houder is een broedplaats voor bacteriën. Spoel de borstel daarom na gebruik schoon door hem tijdens het doorspoelen in het water te houden. Schud het overtollige water eraf en laat hem vervolgens drogen. Dat doe je eenvoudig door de steel tussen de bril en de pot te klemmen, zodat de borstel boven de wc hangt. Zodra hij droog is, kan hij terug in de houder. Combineer dit met een beetje reiniger in de houder en je hebt altijd een frisse borstel bij de hand.

9: Spoelen met de deksel dicht

Het klinkt als een klein detail, maar het verschil is groot: altijd doortrekken met de deksel dicht. Bij een open deksel komen er minuscule druppeltjes vrij die zich tot wel twee meter ver kunnen verspreiden. Die druppeltjes kunnen bacteriën bevatten en landen mogelijk op handdoeken, de wastafel of zelfs je tandenborstel. Door simpelweg de deksel te sluiten, voorkom je dat onzichtbare nevel zich door de badkamer verspreidt. Dat scheelt niet alleen in schoonmaakwerk, maar zorgt ook voor een hygiënischere omgeving.

10: Een frisse geur maakt het af

Tot slot: een schoon toilet voelt nóg prettiger aan met een aangename geur. Er zijn volop mogelijkheden om je wc lekker te laten ruiken. Een spuitbus is handig voor een snelle opfrisbeurt, terwijl automatische dispensers op vaste momenten een vleugje parfum verspreiden. Geurstokjes of -stenen zorgen voor een constante, subtiele geur. Liever natuurlijk? Een paar druppels essentiële olie op een wattenschijfje dat je achter de wc verstopt, werkt ook prima. Kies vooral een geur die bij jou en je huis past; citrus en lavendel zijn klassiekers die in de meeste badkamers goed tot hun recht komen.

Met deze snelle schoonmaaktips blijft je toilet schoon en hygiënisch, zonder dat je er veel tijd aan kwijt bent. Wel zo prettig, want 2 uur per week betekent dat je per jaar ruim 2,5 volle werkweken … enfin, je snapt waarom een schoon toilet belangrijk én fijn is!