Wat weet Google allemaal van jou?

Wie Google hoort, denkt wellicht het eerst aan de populaire zoekmachine, maar je kunt zelf nog wel een aantal tools of services bedenken die van Google afkomstig zijn, of van een bedrijf dat inmiddels door Google is opgeslokt. Spoiler alert: Op Wikipedia vind je een nagenoeg complete lijst van Google-producten. Het zal je weinig verbazen dat hier heel wat producten en bedrijven tussen zitten die met big data of met online adverteren te maken hebben. Het businessmodel van Google is namelijk zoveel mogelijk gegevens van zoveel mogelijk gebruikers verzamelen om die vervolgens zoveel mogelijk gerichte advertenties te tonen.

Onder zware druk van allerlei privacyvoorvechters en Europese overheidsinstellingen – maar volgens Google zelf omwille van het eigen credo ‘don’t be evil’ - heeft Google enkele jaren terug een website gelanceerd die duidelijk maakt welke gegevens het bedrijf zoal van jou verzamelt, waarom het dat doet en hoe het die gebruikt.

In dit artikel lichten we zelf een en ander toe zodat je een klare kijk krijgt op de relatie tussen Google en je privacy. We geven tevens concrete tips en maatregelen om die privacy beter te waarborgen.

01 Google-stop

Aangezien Google vooral gegevens verzamelt wanneer je bij Google bent aangemeld, kun je ervoor kiezen om je bij Google af te melden (of überhaupt niet in te loggen) wanneer je aanmelding niet vereist is. Om je Gmail te checken is inloggen natuurlijk wel nodig, maar voor gebruik van de zoekmachine is dat niet het geval. Afmelden kan door (bijvoorbeeld op www.google.nl) rechtsboven op je accountknop te klikken en Uitloggen te selecteren. Of je schakelt over op de incognitomodus van je browser: Ctrl+Shift+N in Chrome, Ctrl+Shift+P in Firefox, Edge en Internet Explorer.

Het kan natuurlijk veel drastischer door meteen je Google-account geheel te verwijderen. Surf naar https://myaccount.google.com, kies Gegevens en personalisatie, scrol naar beneden en kies Een service of je account verwijderen / Je account verwijderen. Bevestig je keuze. Een iets minder doortastend alternatief is dat je Een service verwijderen selecteert en op het prullenmandicoon bij de gewraakte services klikt.

Echter, voor je een Google-dienst of -account stopzet wil je wellicht eerst je gegevens downloaden. Daartoe surf je naar https://takeout.google.com waar je de gewenste onderdelen selecteert en op Volgende stap drukt. Standaard wordt dit archief geëxporteerd in het zip-formaat en worden archieven groter dan 2 GB automatisch opgesplitst, maar dit valt aan te passen. Bevestig met Archief maken. Na afloop ontvang je een e-mail met een downloadlink. Overigens kan deze procedure ook best interessant zijn als je rustig offline wilt bekijken welke data Google inmiddels zoal over jou heeft verzameld.

02 Zonder account

Natuurlijk, het stopzetten van een Google-dienst en zeker van je account is een ingrijpende stap. Komt daarbij dat het zelfs zonder Google-account nog erg lastig is om je volledig te kunnen ‘ont-googlen’. Zo zijn er ontelbare sites waarop je advertenties te zien krijgt die worden aangestuurd door (cookies van) Googles DoubleClick en het Google Display Netwerk. Al deze sites laten normaliter cookies achter op je systeem via de browser, ongeacht of je bij Google bent aangemeld.

Daarnaast heb je nog af te rekenen met Google Analytics. Talloze sites maken hiervan gebruik om bezoekersstatistieken bij te houden en loggen gegevens als je ip-adres, de aangeklikte links, welke pagina’s je wanneer bezoekt, enzovoort. Al deze informatie belandt natuurlijk (ook) op de Google-servers, ook zonder je aanmelding.

Bovendien stelt Google zelf dat wanneer gebruikers niet zijn ingelogd met een Google-account, gegevens worden verzameld op basis van unieke id’s die zijn gekoppeld aan de browser, de app of het apparaat dat je gebruikt. Dat is handig, aldus Google, om tijdens verschillende browsersessies te onthouden wat bijvoorbeeld je taalvoorkeuren zijn.

Helemaal loskomen van Google wordt dus erg lastig, maar je kunt ook als Google-gebruiker enkele maatregelen nemen om de datastroom richting Google zoveel mogelijk te beperken. Verder in dit artikel nemen we een aantal Google-praktijken onder de loep die weleens een loopje met je privacy kunnen nemen als je niet alert bent.

Google Analytics

03 Gerichte advertenties

Je herkent het vast: je zoekt of surft naar websites die iets met barbecue te maken hebben en even later stormen de advertenties voor barbecues op je af. Dat komt doordat Google sinds medio 2016 gebruikersdata, die het via diverse diensten verzamelt, aan zijn advertentienetwerk koppelt. Vind je dat vervelend, dan kun je die koppeling verbreken.

Zorg dat je bent aangemeld met je Google-account, ga Ad Settings en zet de schuifknop uit bij Advertenties personaliseren staat AAN. Bevestig met Uitschakelen. Dat zorgt ervoor dat je normaliter geen gepersonaliseerde advertenties meer ziet op sites, apps en apparaten waar je met je Google-account bent ingelogd. Als alternatief toont Google vervolgens algemene advertenties.

Zoals gezegd slaagt Google er door middel van traceercookies ook in om je gerichte advertenties te blijven tonen. Surfen in incognitomodus is dan een optie, of je laat op het einde van je surfsessie automatisch alle cookies verwijderen. In Chrome bijvoorbeeld kan dat als volgt: ga naar Instellingen / Geavanceerd / Site-instellingen (bij Privacy en Beveiliging) / Cookies en zet de schakelknop aan bij Lokale gegevens alleen bewaren tot je je browser sluit. Een mogelijk alternatief is een adblocker of een cookiemanager als Cookie AutoDelete (voor Firefox en Chrome). Deze browserextensie verwijdert automatisch cookies behalve die van door jou goedgekeurde sites.

04 Sync en diagnose

Houd er evenwel rekening mee dat Google, ook na het uitzetten van gepersonaliseerde advertenties, nog steeds items zoals je Chrome-geschiedenis, bladwijzers, en dergelijke bewaart als Chrome-synchronisatie is ingeschakeld. Daar lees je om welke gegevens het zoal gaat en kun je die ook verwijderen met Synchronisatie resetten. Deze functie helemaal uitschakelen kan vanuit je Chrome-browser. Ga naar Instellingen / Personen en klik op Uitschakelen (2x). Hetzelfde geldt voor het bijhouden van bepaalde diagnostische gegevens van je Android-apparaat en geïnstalleerde apps. Meer feedback hierover vind je op de supportpagina van Google. Om deze functie uit te zetten ga je op je Android naar Instellingen / Google. Tik hier het knopje met de drie puntjes aan, kies Gebruik en diagnostische gegevens en zet de schakelknop op Uit.

05 Gebruikersactiviteit

Je kunt niet alleen details van je synchronisatiegegevens bekijken en verwijderen (zie hierboven), maar ook andere gegevens die Google over je gebruikersactiviteiten bijhoudt.

Een uitgelezen uitvalsbasis hiervoor is Mijn Google-activiteit op https://myactivity.google.com, dat een chronologisch overzicht aanbiedt van de activiteiten die Google over jou heeft bewaard. Om specifieke items te verwijderen klik je op het knopje naast zo’n item en kies je Verwijderen. Of je tikt in de zoekbalk een geschikte term in, waarna je rechts op de zoekbalk op het knopje met de drie puntjes klikt en Resultaten verwijderen selecteert. Om alle bewaarde activiteiten in één keer weg te halen klik je helemaal bovenaan rechts op het knopje met de drie puntjes en kies je Activiteit verwijderen op basis van, waarna je in het uitklapmenu de optie Onbeperkt selecteert en bevestigt met Verwijderen.

Sinds kort kun je deze gegevens ook automatisch laten weghalen door Google. In dit geval klik je op Ga naar je ‘Web- en app-activiteit’ en vervolgens op Kiezen voor automatische verwijdering. Selecteer dan de optie Bewaren gedurende 18 maanden of Bewaren gedurende 3 maanden en druk op de knop Bevestigen.

Wil je dat Google niet langer je web- en app-activiteit bijhoudt, ga dan MyAccount.google.com en zet Web- en app-activiteit uit. Houd er rekening mee dat door deze instelling Google niet langer je zoekopdrachten zal bewaren en dat dit zich doorzet op alle sites, apps en apparaten waarop je met je Google-account bent aangemeld. Maar dat is misschien net wat je wilt.

06 Services

Voor een overzicht van de bewaarde gegevens per services kun je aankloppen bij je Google Dashboard. In de rubriek Je Google-services verneem je welke Google-services je gebruikt en wat die zoal bevatten, zoals het aantal gekoppelde printers en aantal afgedrukte pagina’s bij Cloudprinter, het aantal (privé en openbaar) gedeelde video’s bij YouTube, hoeveel en welke apps en sites je aan je Google Account hebt gekoppeld, enz. Je kunt hier meteen ook naar elk gewenst onderdeel doorklikken en bij veel onderdelen vind je tevens een link naar uitgebreide feedback terug.

Helemaal onderaan, in de rubriek Je activiteitsgegevens, vind je ook terug welke gegevens Google heeft bijgehouden met betrekking tot je apparaten, je locatiegeschiedenis, spraak- en audioactiveit, YouTube-kijk- en zoekgeschiedenis en je zoekactiviteit. Met een paar muisklikken kun je hier bovendien aangeven dat Google een of meer van deze handelingen niet langer mag registreren: klik op <naam_onderdeel:>AAN en zet de schakelaar uit.

Vergelijkbare mogelijkheden tref je trouwens aan bij de tool Privacycheck, min of meer in de vorm van een wizard die zich in gang zet via de knop Nu starten.

07 Locatiegeschiedenis

In je Google dashboard en via de Privacycheck kun je onder meer ook aangeven dat je niet langer wilt dat Google je locatiegeschiedenis bijhoudt. Als je deze functie inderdaad uitschakelt, dan zal Google je tijdlijn niet verder actualiseren. Besef wel dat deze informatie onder meer ook door de virtuele assistent Google Now wordt gebruikt, bijvoorbeeld om na te gaan waar je werkt en wanneer je precies moet vertrekken om op tijd op je werk te komen.

Echter, het is een misvatting te denken dat Google niet meer zou weten waar je je bevindt wanneer je de functie locatiegeschiedenis hebt uitgezet. Dat kan namelijk ook gebeuren via mobiele apps die zonder locatiedata niet meer kunnen functioneren, zoals weerapps of Google Maps. Deze laatste zal met behulp van je ingebouwde gps-functie je locaties inlezen en die bovendien regelmatig bewaren. Wil je ook dat vermijden dan moet je de eerder vermelde functie Web- en app-activiteit uitschakelen (zie ‘05 Gebruikersactiviteit’). Op een Android-apparaat kan dat als volgt: ga naar Instellingen / Google / Google-account. Klik op Aan de slag, open het tabblad Gegevens en personalisatie, kies Web- en app-activiteit en zet de schakelknop uit.

Lokale gids