In de loop van de geschiedenis zijn helaas vele archieven verloren gegaan. Gelukkig zijn er nu internetarchieven die een schat aan gegevens digitaal conserveren, met als extra voordeel dat je er ook thuis van kunt genieten. We brengen graag een paar van de beste online archieven onder de aandacht.

Net zoals je regelmatig een back-up maakt van je eigen foto’s en documenten (toch?), zijn er organisaties, archivarissen en historici die voortdurend digitale kopieën opslaan van publieke informatie, vaak gestimuleerd door de overheid.

De op deze wijze ontstane online archieven kunnen burgers bijstaan bij het zoeken naar bepaalde informatie. Daarbij is de lastigste taak voor de archiefbeheerders niet zozeer het verzamelen van materiaal, maar het opzetten van een heldere structuur waardoor de bezoekers snel de speld in de hooiberg vinden.

Haast niets op het World Wide Web wordt echt verwijderd, en ook al heeft het Europees Hof van Justitie op 13 mei 2014 aan iedere Europese burger het recht toegekend om vergeten te worden door de zoekmachines, dan nog ijveren de internetarchieven voor het recht om te onthouden. Door systematische bewaring kan iedereen zijn culturele en politieke geschiedenis blijven raadplegen, ervan genieten en zelfs politici ter verantwoording roepen.

The Internet Archive

Het archief der archieven blijft voor ons The Internet Archive. De Amerikaanse internetondernemer Brewster Kahle stichtte in 1996 een non-profit organisatie die zich tot doel heeft gesteld om ‘universele toegang tot alle kennis’ te creëren. Het gaat om een digitale bibliotheek vol websites, culturele producten, boeken, software, video en audio die je gratis mag bekijken en gebruiken. Waarbij gezegd worden dat men er, ondanks de duizelingwekkende hoeveelheid aan materiaal, tot nu toe in slaagt om alles goed doorzoekbaar te houden voor de bezoekers.

The Internet Archive herbergt meer dan 200.000 softwaretitels, ook van iconische systemen als Atari en Commodore; bovendien kun je door een emulatiesysteem deze games effectief spelen. Ook 20 miljoen boeken en teksten zijn gearchiveerd en 4,5 miljoen audio-opnames, waaronder 180.000 live-concerten. In samenwerking met derden is men zelfs bezig met archiveren van oude lp’s.

©PXimport

Wij vonden met name de afdeling Video bijzonder interessant, waar je bijvoorbeeld propagandafilms uit de Tweede Wereldoorlog of comedyklassiekers van Charlie Chaplin kunt bekijken. Op dit ogenblik neemt The Internet Archive 70 tv-kanalen per dag op waardoor de tv-database explosief groeit.

Na enkele rechtszaken heeft The Internet Archive de mogelijkheid ingebouwd om websites te verwijderen van eigenaren die bezwaar aantekenen tegen deze archivering. Ondertussen plaatst het archief in San Francisco een constante back-up naar servers in Canada omdat Kahle zich zorgen maakt over de onvoorspelbaarheid en de juridische censuur van de Trump-regering.

Wayback Machine

Aan The Internet Archive is de Wayback Machine verbonden. Hier slaan crawlers (zoekbots) en bibliothecarissen iedere week één miljard webpagina’s op. De naam Wayback Machine is goed gekozen, want dit webarchief doet inderdaad dienst als internettijdmachine. Zolang een bepaalde site niet werd beveiligd door een wachtwoord, is de kans zeer groot dat je het verleden van een webadres op verschillende momenten in de tijd kunt bezoeken.

Deze tijdmachine werd oorspronkelijk ontworpen om digitale artefacten te archiveren voor onderzoekers en historici, maar het blijft natuurlijk interessant om te zien hoe een webpagina er vroeger uitzag. Een andere reden om dit archief te bezoeken, is om toegang te krijgen tot een website die ondertussen al is afgesloten en die dus via je browser niet meer direct toegankelijk is.

©PXimport

Je kunt de Wayback-machine op een paar manieren gebruiken, maar de meest gebruikelijke is via de zoekmachine. Typ in de zoekmachine een url in en vervolgens krijg je via de tijdlijn de historie van de gezochte website. Vanuit de tijdlijn open je de kalender. Alleen de dagen gemarkeerd met een cirkel bevatten een archief.

Een blauwe cirkel geeft aan dat het archief te openen is. Door op zo’n cirkel te klikken, bezoek je de website alsof hij vandaag nog live zou zijn. Vaak werken ook de koppelingen nog. Zie hierboven een voorbeeld van onze eigen website, anno 1997!

Geheugen van Nederland

De grootste erfgoedbank van Nederland is Geheugen van Nederland. Deze digitale schatkamer bundelt sinds 2000 de inhoud van meer dan 100 nationale archieven. Bovendien speelt men in op de interesses van het grote publiek door de website aan te passen aan de actualiteit.

Je kunt door historische collecties bladeren of gericht op zoek gaan naar materiaal over een specifiek onderwerp. Het online archief bevat ook een educatief gedeelte waarvoor lessen zijn ontwikkeld voor het voortgezet onderwijs.

©PXimport

Opvallend is verder de beeldbank met materiaal van foto’s, sculpturen, schilderijen, bronzen beelden, keramiek, moderne kunst, tekeningen, postzegels, affiches en krantenknipsels. Daarnaast zijn er ook video- en audiofragmenten te bekijken en te beluisteren.

Bewaarde geluiden

Vaak onthouden we van verouderde technologie alleen hoe die eruit zag. Maar hoe klónk de draaischijf van een telefoon, een antieken kasregister, een krijsend 56K-modem? Het project Conserve The Sound probeert geluiden te bewaren die we zelden of nooit meer horen .

Je krijgt een afbeelding van het object samen met een audioclip van 30 seconden. Het project bevat ook video’s van mensen die vertellen over hun relatie met bepaalde geluiden. De video’s zijn in het Duits, maar er is ook Engelse ondertiteling.

Hetzelfde idee vinden we bij het Museum of Endangered Sounds, een privé-project waar geluiden van uitstervende elektronica een plaats hebben gekregen. Door op een rechthoek te klikken, start de geluidsopname. Op die manier kun je een ongeduldige telefoon, een dot matrixprinter en een ratelende telex door elkaar heen laten horen.

Om gek van te worden, net als vroeger op kantoor!

©PXimport

Old Maps Online

Benieuwd hoe je regio er in de 18de of 17de eeuw uitzag? Of wil je een bepaalde militaire kaart bestuderen uit de eerste of tweede wereldoorlog? Old Maps Online is de ultieme bron voor gratis geo-informatie op het internet. Het succes van dit portaal zit hem in de combinatie van een indrukwekkend aantal historische kaarten en de soepele technologie die deze site bijzonder gebruiksvriendelijk maakt. De cartografische gegevens zijn afkomstig van gerenommeerde online bronnen en de gebruikersinterface is van een Zwitserse ontwikkelaar van geomapping.

Om een bepaalde kaart te vinden, typ je eerst de naam in het zoekvak. Hierdoor krijg je de locatie op een moderne kaart te zien. Daarnaast verschijnen tien, twintig of meer historische kaarten.

©PXimport

Door op zo’n historische kaart te klikken, krijg je informatie over het tijdstip en de makers. Bovendien markeert de webapp de omtrek van de historische landkaart op de moderne kaart. Daarna kun je de historische kaart openen en erop inzoomen.

Bovendien is er een chronologisch filter, dat maakt het vinden van kaarten uit een specifiek tijdperk veel eenvoudiger. De website Old Maps Online is een open project, gebruikers hoeven zich niet te registeren of in te loggen.

Europeana

De Europese Unie besliste in wat ze ‘De nieuwe renaissance’ noemde, dat vanaf 2016 de inhoud van meer dan 3500 musea publiek toegankelijk moet zijn in het archief Europeana. Gefinancierd door de Europese gemeenschap zijn ondertussen miljoenen items verzameld in deze portaalsite waarvan het hoofdkantoor gevestigd is in Den Haag.

De site biedt toegang tot 57 miljoen gedigitaliseerde objecten, muziekopnames en multimediale collecties en ondersteunt iedere Europese taal. Je kunt de zoekmachine gebruiken of je laten leiden door de virtuele collecties die je meenemen door de tijd en verhalen brengen over migratie, mode, muziek, enzovoort … Je kunt ook door het platform bladeren per tijdzone of per land. Bij iedere object lees je of je het mag hergebruiken, in beperkte mate mag hergebruiken of niet mag hergebruiken.

Genoeg leuks voor een regenachtige zondag, nietwaar?

Als er één plek in huis is waar stof zich graag verzamelt, dan is het wel op de luxaflex. En hangen ze in de keuken, dan worden ze niet alleen stoffig, maar ook nog eens vettig. Gelukkig hoef je niet uren te schrobben om ze weer schoon te krijgen: met de tips uit dit artikel zijn ze zo weer blinkend schoon.

Luxaflex schoon? Lees dan: De 5 beste tips om snel en simpel je ramen te lappen

Regelmatig doen: even afstoffen

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Een plumeau of microvezeldoek werkt prima. Draai de lamellen open zodat je overal bij kunt en werk van boven naar beneden. Een oude sok over je hand schuiven is een handige manier om elke lamel afzonderlijk schoon te vegen.

Wil je tijd besparen?* Gebruik dan een speciale lamellenborstel. Hiermee kun je in één beweging meerdere lamellen tegelijk afnemen. Druk niet te hard, om beschadigingen te voorkomen. Stofzuigen kan ook, maar gebruik dan een meubelmondstuk op de laagste stand en ondersteun de luxaflex met je andere hand.

* Wie niet eigenlijk...?

©africaimages.com (Olga Yastremsk

Als stoffen alleen niet meer genoeg is, moet je een stapje verder gaan. Hoe je dat doet, hangt af van het materiaal waarvan de luxaflex gemaakt zijn.

Grondig schoonmaken: aluminium en kunststof

Gebruik het bad…

Haal de luxaflex voorzichtig uit het kozijn en leg in een bad met lauwwarm water en een scheutje allesreiniger. Laat kort weken en veeg de lamellen schoon met een zachte spons. Spoel goed af en laat de luxaflex hangend drogen. Zorg ervoor dat metalen onderdelen niet te lang nat blijven om roestvorming te voorkomen en droog aluminium luxaflex direct af om oxidatie te vermijden.

…of de douche

Als de luxaflex te groot is voor een bad, kan afspoelen in de douche een alternatief zijn. Gebruik een plantenspuit met een sopje voor hardnekkige vlekken en spoel daarna grondig af. Let op dat kunststof koorden niet te nat worden (want dan kunnen ze hun stevigheid verliezen of verkleuren). Laat goed drogen en ventileer de ruimte goed om schimmelvorming te voorkomen.

Met stoom

Soms is weken in bad of afspoelen in de douche geen optie. Een stoomreiniger kan dan uitkomst bieden, vooral bij aluminium en kunststof luxaflex. Gebruik de stoom op lage stand en houd voldoende afstand om schade te voorkomen. Een andere methode is een sopje met een plantenspuit op de luxaflex vernevelen en daarna droogwrijven met een microvezeldoek.

Grondig schoonmaken: houten luxaflex

Hout is gevoelig voor vocht, dus in bad leggen of onder de douche afspoelen is geen goed idee. Gebruik een licht vochtige doek met een mild schoonmaakmiddel en test nieuwe middelen altijd eerst op een onopvallende plek. Je kunt ook speciale houtzeep gebruiken. Doe dat wel met mate en kies bij voorkeur een variant die geen vettig laagje achterlaat, omdat sommige houtzepen een dun laagje vormen dat stof kan aantrekken.

Je kunt ook een doek met een klein beetje afwasmiddel gebruiken, maar zorg dat deze nauwelijks vochtig is. Droog de lamellen direct na met een schone doek om watervlekken te voorkomen. Behandel ze eventueel met een verzorgende houtolie of was, maar alleen als het materiaal daar geschikt voor is. Laat ze na behandeling open drogen en voorkom direct zonlicht om kromtrekken en verkleuring te vermijden.

©Rafael Ben-Ari

Bedieningskoorden schoonmaken

De koorden van luxaflex worden vaak vergeten bij het schoonmaken, maar kunnen door stof en vet behoorlijk groezelig worden. Wikkel een vochtige doek met mild schoonmaakmiddel om het koord en trek het koord er voorzichtig doorheen. Herhaal indien nodig en laat goed drogen.

Luxaflex langer mooi houden

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Maak ze in keukens vaker schoon. Vermijd overmatig watergebruik, vooral bij houten luxaflex. Laat ze open drogen na een schoonmaakbeurt en houd ze, als je ze niet gebruikt, opgetrokken om stofophoping te verminderen. Zo blijven je luxaflex langer mooi en schoon.

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.