Elon Musk mag dan wereldberoemd zijn om zijn uitgesproken mening op Twitter of zijn tests op dieren door het bedrijf Neuralink: als leider van SpaceX zet hij zich ook regelmatig positief op de kaart. Niet alleen door de mogelijkheden die het biedt in ruimtevervoer, maar ook met Starlink, het satelliet-internetbedrijf dat onder SpaceX valt.

Op dit moment zijn er zo’n 2.000 satellieten van Starlink actief in de baan rond de aarde. Het is het plan om hier nog duizenden aan toe te voegen. Iets wat voor het internet goed is, maar minder voor bijna alle andere initiatieven in de ruimte. Zo reflecteren de sattelieten soms erg lelijk op ruimtefoto’s en zorgen problemen met sommige satellieten voor extra ruimtepuin. Laatst waren er nog 40 satellieten die niet diep genoeg in de ruimte waren geschoten, waardoor ze in rook opgingen. Onder andere NASA heeft zich al uitgesproken over het gevaar om tegen zo’n satelliet aan te botsen. 

Starlink-satellieten

Toch zijn de satellieten tegelijkertijd de moeite waard. De tech van Starlink kan behulpzaam zijn bij natuurrampen, zo werd laatst bewezen in Tonga. Hier was een grote vulkanische eruptie waarna een tsunami volgde die het land deels verwoestte. De overheid in Nieuw-Zeeland schakelde Elon Musk met zijn satellieten in om de mensen van Tonga van internet te voorzien. Musk aarzelde eerst, omdat er nog niet genoeg satellieten zijn met laserlinks (die zorgen voor minder latency) en omdat er al satellieten zijn die het gebied in Polynesië bedienen. Toch is Starlink uiteindelijk mogelijk gemaakt in Tonga en blijft net zo lang tot de onderzeese internetkabel die door de eruptie stuk ging is gerepareerd, iets wat een maand kan duren.

Helaas heeft de wereld ook te maken met oorlogen en de meest recente, die van Rusland en Oekraïne, deed uiteindelijk ook een beroep op Elon Musk en zijn team. Zo zijn er Starlink-terminals naar Oekraïne gestuurd, nadat de Oekraïense minister Mykhailo Fedorov om hulp riep. Hij deed dat met een opvallend bericht: “Terwijl jij [Elon Musk] Mars probeert te koloniseren, probeert Rusland Oekraïne te bezetten! Terwijl je raketten met succes vanuit de ruimte landen, vallen Russische raketten Oekraïense burgers aan! We vragen je om Oekraïne te voorzien van Starlink-stations en om verstandige Russen aan te spreken om op te staan.”

Aan in Oekraïne

Elon Musk besloot dit inderdaad te doen: binnen een dag zette hij Starlink ‘aan’ in Oekraïne. Hierdoor kunnen mensen in Oekraïne die hun internet op zwart zagen gaan, mogelijk via Starlink toch om hulp vragen of naasten op de hoogte houden over hun welzijn. Er schuilt echter ook een gevaar in die Starlink-terminals. Als Putin namelijk het luchtruim boven Oekraïne overneemt, dan kunnen de transmissies vanuit die terminals een soort bakens worden voor luchtaanvallen. Een techniek die de Russen vaker schijnen te gebruiken. Toch is het internet hard nodig, want hierdoor kunnen onder andere via social media hulpacties op touw worden gezet.

Ook in de hulpverlening kan SpaceX een belangrijke rol spelen. Zo maken de hulpdiensten in Washington gebruik van Starlink-internet (via CNBC). Het gaat om de staatsmilitairen die uitrukken wanneer er bijvoorbeeld bosbranden zijn. Door zeven gebruikersterminals te hebben rondom een gebied waar branden snel voorkomen, kan er snel connectie worden gemaakt voor communicatie. Wat de hulpverleners hierbij vooral prettig vinden, is hoe snel een Starlink-terminal verbinding heeft en dat er niet uren met een satellietuitrusting hoeft te worden geploeterd, aldus de hulpverleners. Met Starlink kunnen gebruikers vanaf de meeste locaties downloadsnelheden verwachten tussen de 100 Mb/s en 200 MB/s met een latentie van 20 milliseconde.

Mensenlevens

De inzet van Starlink is dubbel: enerzijds kan het levens redden, anderzijds kan het levens kosten. Levens van astronauten die last hebben van ruimtepuin of een luchtruim vol satellieten, maar ook van mensen die het al moeilijk hebben in oorlogsgebied, omdat de vijand ze hierdoor mogelijk juist handig kan traceren. Tegelijkertijd hebben juist social media bewezen dat ze een enorm belangrijke, positieve bijdrage kunnen leveren aan noodhulp en kunnen mensen privé elkaar op de hoogte houden en eventueel ook helpen, met dank aan het internet, iets wat juist nu belangrijker is dan ooit, ook al is het altijd een afweging of het de potentie van mensenlevens kwijtraken waard is.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!