Menigeen beheert op een zolderkamer een indrukwekkende collectie met modeltreinen, lp’s of stripboeken. Zeker bij omvangrijke verzamelingen is het lastig om te onthouden welke spullen je al in bezit hebt. Leg om die reden een online database aan, zodat je die altijd en overal kunt raadplegen.

Tip 01: Google Spreadsheets

Je kunt het beheren van je verzameling zo professioneel aanpakken als je zelf wilt. We beginnen bij de eenvoudigste variant. Wil je graag een gewone lijst met alle verzamelde items, dan is een online spreadsheet een doeltreffende oplossing. Hiervoor bestaan verschillende mogelijkheden. Bezitters van een Google-account kunnen met de dienst Google Spreadsheets uit de voeten. Surf hiernaartoe. Nadat je het juiste e-mailadres en wachtwoord hebt opgegeven, kom je in het hoofdvenster van Google Spreadsheets terecht. Misschien heb je al eerder documenten online opgeslagen, bijvoorbeeld Excel-bestanden. Google Spreadsheets is namelijk gekoppeld aan de online opslagdienst Google Drive. Voor het maken van een nieuw document klik je rechtsonder op het rode bolletje met het plusteken. Een lege spreadsheet verschijnt op het scherm.

©PXimport

Tip 02: Tabel invullen

Een spreadsheet is in feite een tabel die je naar eigen inzicht kunt invullen. Bovenaan zie je de tekst Naamloze spreadsheet staan. Klik daarop en typ zelf een relevante naam. Verdeel de tabel in kolommen en geef in de bovenste regel telkens aan welke gegevens je in de betreffende kolom wilt vermelden, bijvoorbeeld merk, type, jaartal en aanschafprijs. Voor de duidelijkheid maak je de bovenste regel vet of cursief door de opmaakfuncties in de werkbalk te gebruiken. Gunstig is dat Google Spreadsheets het document automatisch bewaart in het gekoppelde Google Drive-account. Het is dus niet nodig om de spreadsheet handmatig op te slaan. Klik linksboven op de groene knop Homepage van Spreadsheets. Het zojuist aangemaakte document bevindt zich bovenaan in het hoofdvenster.

©PXimport

Tabel delen

©PXimport

Tip 03: Spreadsheets-app

Stel dat je op een verzamelbeurs of in een kringloopwinkel een interessant object hebt gevonden. Je wilt die bijzondere lp of modeltrein eigenlijk meenemen, maar je twijfelt of je het bewuste voorwerp al hebt. Een lastige situatie, maar gelukkig vraag je met je smartphone altijd en overal de zelfgemaakte verzameldatabase op. Google Spreadsheets is namelijk ook voor iOS (iPhone en iPad) en Android beschikbaar. Installeer de gelijknamige app vanuit de App Store of Play Store en log vervolgens in met je Google-account. De documenten die je het laatst hebt geopend, verschijnen nu in beeld. Tik op de juiste bestandsnaam om de online database te openen. Staan niet alle gegevens in beeld? Kantel het toestel naar landschapsmodus en merk op dat de app nu meer kolommen laat zien. Je past de inhoud eventueel rechtstreeks op je smartphone aan om je nieuwe aankoop toe te voegen. Handig is dat je het document ook offline kunt bewaren voor als je naar een buitenlandse beurs gaat en je daar geen toegang tot mobiel internet hebt. Tik hiervoor rechtsboven op het pictogram met de drie puntjes en activeer de schakelaar achter Offline beschikbaar.

Tip 04: Catawiki

Een nadeel van een spreadsheet-document is dat je alles handmatig moet invoeren. Zeker bij grote verzamelingen duurt dat uren, zo niet dagen. Catawiki helpt je om je collectie vlotter te registreren. Niets voor niets is deze website razend populair onder verzamelaars. Bovendien gebruik je de dienst ook om via veilingen ontbrekende verzamelstukken te bemachtigen. Op de website www.catawiki.nl maak je eerst een account aan. Ga hiervoor naar Inloggen en Maak gratis uw account aan. Vul nu een gebruikersnaam, e-mailadres en wachtwoord in, waarna je bevestigt met Maak account. Vergeet hierbij niet om akkoord te gaan met de voorwaarden. Als alternatief kun je ook inloggen via een Facebook-profiel. In de resterende stappen wil Catawiki wat persoonlijke gegevens van je weten, zoals je naam en adres. Deze informatie heeft de dienst nodig voor als je later mee wilt doen aan veilingen, zie kader ‘Veilingen’. Verder stuurt Catawiki ter verificatie een sms met een viercijferige code naar je mobiele telefoonnummer. Vul deze code in op de website. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuwe veilingen, geef je desgewenst aan in welke onderwerpen je geïnteresseerd bent. Open tot slot je mailbox en klik op de bevestigingslink.

©PXimport

Veilingen

©PXimport

Tip 05: Spullen toevoegen

Zodra je een Catawiki-account hebt aangemaakt, ga je alle verzamelde spullen toevoegen. De kans is groot dat het merendeel van de objecten uit je collectie al bij deze verzamelwebsite bekend zijn, aangezien de dienst wereldwijd wordt gebruikt. Gunstig, want dat scheelt je een heleboel invoerwerk! Zorg dat je bent ingelogd en scrol helemaal omlaag. Bij het onderdeel Mijn Catawiki kies je voor Mijn verzameling. Je bepaalt vervolgens onder welke categorie je verzameling valt. Je hebt hierbij keuze tussen tientallen categorieën, waaronder Sleutelhangers, Modelauto’s, Munten, Strips en Sigarenbandjes. Je checkt eerst binnen de categorie of een voorwerp al eerder bij Catawiki is geregistreerd. Gebruik hiervoor de rubrieken aan de linkerzijde. Bij de categorie Modelauto’s filter je bijvoorbeeld op merk, automerk, soort en schaal. Je kunt natuurlijk ook de zoekfunctie gebruiken. Heb je het juiste voorwerp eenmaal gevonden, dan open je de bijbehorende itempagina. Vul aan de rechterkant bij Dit item de velden onder Conditie, Aantal en eventueel Notities in. Via Toevoegen registreer je het betreffende voorwerp binnen je Catawiki-account.

©PXimport

Tip 06: Nieuw object

Zeker wanneer je zeldzame objecten verzamelt, bestaat de kans dat Catawiki het bewuste voorwerp nog niet kent. Geen probleem, je kunt dan gewoon de benodigde gegevens zelf invullen. Blader zo nodig terug naar de categoriepagina. Via Voeg item toe aan catalogus opent er een leeg formulier. Vul de gevraagde gegevens zo volledig mogelijk in. In het geval van een modelauto zijn dat onder meer het automerk, de schaal en het productiejaar. Verder vul je ook de geschatte waarde in en voeg je minimaal één afbeelding toe. Voor de afbeelding selecteer je via de knop Bestand kiezen een plaatje op de computer. Vergeet onderaan niet de optie Voeg toe aan mijn verzameling aan te vinken. Bevestig tot slot met Toevoegen.

©PXimport

Tip 07: Verzameling inzien

Vanzelfsprekend wil je de verzameling te allen tijde bij Catawiki kunnen opvragen. Via de website kan dat eenvoudig. Scrol helemaal omlaag en klik onder Mijn Catawiki op Mijn verzameling. Alle toegevoegde objecten zijn netjes geïndexeerd. Via de zoekfunctie kun je zelfs binnen je eigen verzameldatabase speuren. Je bewaart de verzameldatabase eventueel lokaal op je pc. Dat is geen overbodige luxe, want Catawiki is door overbelasting soms onbereikbaar. Klik links op Exporteren en Exporteren naar Excel. Zodra het Excel-bestand is aangemaakt, ontvang je hiervan een e-mail. Klik binnen deze e-mail op de link om het document lokaal op te slaan. Merk op dat de spreadsheet meerdere werkbladen bevat waarin alle gegevens staan vermeld.

©PXimport

Tip 08: Catawiki-app

Van Catawiki bestaan er verschillende mobiele apps. Helaas kun je die niet gebruiken om je eigen verzameling(en) in te zien. Deze apps zijn namelijk bedoeld om veilingen bij te houden en spullen te verkopen. Gelukkig heeft een externe ontwikkelaar een app gemaakt waarmee je alsnog je eigen verzameling op je smartphone raadpleegt. Zoek in de app-store van jouw telefoon maar eens naar CW Verzamel! en installeer deze toepassing op het toestel. Je vult jouw gebruikersnaam en het wachtwoord in, waarna je kiest voor Verzend. De app downloadt de database vervolgens naar jouw toestel. Na even wachten verschijnt er een melding dat de synchronisatie is voltooid. Je kunt de database met grote of kleine afbeeldingen opslaan. Laatstgenoemde optie neemt vanzelfsprekend de minste opslagruimte in op je smartphone. Tik op de categorie om objecten uit de Catawiki-database te bekijken. Als je later weer nieuwe items aan de verzameling hebt toegevoegd via de website, dien je de CW Verzamel!-app handmatig bij te werken. Tik hiervoor op Synchroniseer / Synchroniseer verzameling.

Tip 09: Muziekverzameling

Bezitters van een omvangrijke (fysieke) muziekcollectie doen er goed aan om een online database bij te houden. Zo weet je in een muziekwinkel of je die cd of lp al in bezit hebt. De webdienst Discogs is onder muziekliefhebbers een wereldwijd fenomeen. Op het moment van schrijven telde de catalogus ruim zestien miljoen albums van meer dan vijf miljoen artiesten. Kortom, alle officiële uitgaven vind je er probleemloos terug. Verder is Discogs ook bij uitstek geschikt om tweedehands aankopen te doen. Van ieder album verschijnen meerdere verkopers in beeld, waarna je rechtstreeks zaken doet. Genoeg reden dus om een account aan te maken!

Je opent de website www.discogs.com, waarna je rechtsboven een gebruikersnaam, e-mailadres en wachtwoord invult. Ga akkoord met de voorwaarden en kies voor Create Account. Als alternatief kun je ook met een Facebook- of Google-account uit de voeten. Nadat je bent ingelogd, kom je op het zogeheten Dashboard van Discogs terecht.

©PXimport

Tip 10: Barcodescanner

Wie honderden of misschien wel duizenden albums heeft liggen, dient behoorlijk wat tijd te reserveren voor het toevoegen van alle muziek. Gelukkig heeft de mobiele app van Discogs een handige barcodescanner. Installeer deze toepassing vanuit de Apple of Play Store en log daarna in met je account. Open in het hoofdmenu het onderdeel Search. Via het invoeren van een artiest of albumtitel spoor je gemakkelijk ieder album op, maar vaak bestaan er meerdere versies van een uitgave. Het is daarom handiger om op barcode te zoeken, zodat je meteen de juiste editie te pakken hebt. Tik achter het zoekveld op het pictogram met de barcode en geef Discogs toestemming om de camera van je smartphone te gebruiken. Je richt de camera vervolgens op de streepjescode van een cd, dvd of lp. Er verschijnt een lijstje met zoekresultaten. Tik op het juiste album en kies voor Add To Collection om het item toe te voegen. Op deze manier voeg je vlot je complete muziekcollectie toe. Houd er rekening mee dat oude lp’s vaak geen streepjescode hebben, dus die moet je handmatig opzoeken.

Tip 11: Muziek kopen

Discogs is wereldwijd de grootste marktplaats voor muziek. Zo zijn er zowel professionele handelaars als hobbyverkopers op dit platform actief. Wanneer je het leuk vindt om je muziekcollectie uit te breiden, doe je hiervoor het best een beroep op de website. Met name de app voor iOS heeft namelijk nogal wat beperkingen. Nadat je op www.discogs.com bent ingelogd, gebruik je de zoekfunctie om naar albums te zoeken. Heb je een mooi exemplaar gevonden, dan open je de bijbehorende albumpagina. Zo’n beetje ieder muziekalbum is via Discogs te koop, al kosten zeldzame exemplaren wel veel geld. Bij interesse klik je onder Marketplace aan de rechterkant op Buy Vinyl of Buy CD. Er verschijnt een lijst met verkopers, waarbij de goedkoopste aanbieders bovenaan staan. Zeker bij lp’s is de kwaliteit erg belangrijk, omdat een grammofoonplaat nogal gevoelig is voor krassen. Controleer dan ook bij Media Condition altijd de kwaliteit. Voor een ongeschonden lp ga je op zoek naar een album met een Mint-status. Verder is het slim om op zoek te gaan naar handelaars uit Nederland, aangezien je daarmee op de verzendkosten bespaart. Als betaalmethode maken de meeste verkopers gebruik van PayPal of een bankoverschrijving. Wil je een album hebben, klik dan achtereenvolgens op Add to Cart en Place Order.

©PXimport

Software voor verzamelaars

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.