Een managed switch geeft je meer handige mogelijkheden dan een ‘domme’ switch, zodat je meer controle over je netwerk krijgt. Je kunt bijvoorbeeld werken met VLAN’s, prioriteiten voor verkeer instellen zoals voip, of poorten bundelen voor extra bandbreedte – handig voor een nas. Is jouw netwerk ook toe aan zo’n upgrade? We hebben acht managed switches voor je binnenstebuiten gekeerd en praten je bij.

Heb je te weinig netwerkpoortjes of wil je meer mogelijkheden voor je netwerk? Met een managed switch vang je twee vliegen in één klap. Maar het aanbod is groot en de technische termen vliegen je om de oren. Daarom zochten we relatief eenvoudige en betaalbare (tot ongeveer 120 euro) managed switches voor thuis of een kleinzakelijk netwerk. Ze bieden vijf tot zestien gigabit-ethernetpoorten (en soms een verdwaalde glasvezelpoort), een handige webinterface en veel extra’s. Die heb je nu wellicht niet allemaal nodig, maar later misschien wel!

Zo hebben we switches getest

Een switch zet je meestal ergens uit het zicht en hoeft er dus niet per se mooi uit te zien. We letten in deze test eerder op de kwaliteit van de behuizing en bevestigingsmogelijkheden. Voor alle modellen hebben we bij het eerste gebruik de firmware bijgewerkt, wat vrijwel altijd valt aan te raden. Er worden namelijk soms mogelijkheden toegevoegd of veiligheidsgaten gedicht. Verder is het vooral belangrijk dat ze de opties ondersteunen die je als thuisgebruiker of klein bedrijfje zoekt, met een gebruiksvriendelijke webinterface om alles in te stellen. Veel managed switches zitten vol zakelijke handigheidjes die je waarschijnlijk niet snel nodig hebt en die we dan ook als bonus beschouwen. De mogelijkheid om met virtual lan’s ofwel VLAN’s te werken is wellicht één van de beste redenen om zo’n switch in huis te halen. We letten hier dan ook extra op. Voor de test gebruiken we een router met zowel een lan-poort als een trunk-poort met daarop drie VLAN’s. De router handelt het verkeer tussen VLAN’s onderling en richting internet af. Op de switch sluiten we enkele pc’s aan op de verschillende subnets. Daarnaast gebruiken we een accesspoint die met meerdere VLAN’s overweg kan, waarvoor we een trunk-poort met de gewenste VLAN’s gebruiken. Enkele van de geteste switches zijn al jaren te koop, maar we zijn doorgaans wel een paar hardwarerevisies en firmwareversies verder. Je zou dus kunnen stellen dat ze in ieder geval vrij toekomstbestendig zijn.

©PXimport

Stap naar multi-gigabit?

Je komt ze al meer tegen: switches die 10 gigabit per seconde verstouwen. Meestal gebeurt dat via één of meerdere glasvezelpoortjes van het type sfp+, maar het kan ook direct via een normale ethernetpoort. In deze test maakt één switch, het model van D-Link, gebruik van glasvezel, maar dat zijn sfp-poorten. De meerwaarde zit hem in dit geval niet in de snelheid (die is bij sfp gelijk aan gigabit-ethernet) maar de veel grotere afstand die je kunt overbruggen. Je zou het thuis kunnen gebruiken om bijvoorbeeld twee switches te verbinden, wat ook bij sfp+ een belangrijke toepassing is, maar de investering in modules en kabels weegt eigenlijk niet op tegen het gebruik van gewone koperdraadkabels.

Werken met VLAN’s

De mogelijkheid om VLAN’s te gebruiken is natuurlijk een meerwaarde van managed switches. We hebben het bij VLAN’s meestal over 802.1q, waarbij de switch op basis van VLAN-id (een labeltje op het verkeer) bepaalt bij welke poort het verkeer hoort. Een managed switch biedt natuurlijk meer handige features. Bijvoorbeeld QoS (quality of service) waarmee je per poort of op basis van 802.1p bepaald verkeer prioriteit geeft. Verder kun je vaak poorten bundelen dankzij statische of dynamische link-aggregatie. Die laatste heet ook wel lacp (link aggregation control protocol) en lost problemen zoals verkeerde bekabeling zelf op. Zo’n bundeling is handig tussen twee switches, maar kan ook bijvoorbeeld richting nas of server met meerdere netwerkpoorten gebruikt worden. Het geeft je doorgaans geen dubbele doorvoersnelheid maar juist meer bandbreedte: twee gebruikers kunnen op volle snelheid bestanden overbrengen, zolang de rest van de nas dat ook kan bijbenen natuurlijk. Bij veel modellen kun je IGMP Spoofing gebruiken voor het verbeteren van multicast-verkeer zoals een tv-signaal. Verder kunnen switches je netwerk beschermen tegen overvloedig verkeer (zoals broadcast, multicast of unicast). En met port mirroring kun je verkeer spiegelen naar een andere poort, bijvoorbeeld om het netwerkverkeer te monitoren.

Beheer van je switch

Je moet al die mooie features natuurlijk ook in kunnen stellen. Daarvoor hebben managed switches een webinterface. Veel managed switches nemen de ip-configuratie tegenwoordig via dhcp over, wat erg praktisch is. Er zijn ook switches die op een vast ip-adres zijn ingesteld en dat geeft meerdere problemen. Wellicht heb je al een pc in je netwerk op dat ip-adres. Daarnaast kun je er niet meerdere tegelijkertijd in gebruik nemen, al die switches zitten immers op hetzelfde ip-adres. Ten slotte moet je de netwerkconfiguratie van je beheer-pc ‘passend’ maken om er in te komen. Wat helpt is dat je enkele switches via software kunt opsporen in je netwerk en een passende ip-configuratie geven.

©PXimport

Power over Ethernet

Een van de belangrijkste trends van de laatste jaren is het voeden van randapparatuur met Power over Ethernet (PoE). De stroom gaat dan over de netwerkkabel zelf, ideaal voor bijvoorbeeld accesspoints. Veel switches zijn leverbaar met of zonder power-over-ethernet. Het drijft de prijs wel op, afhankelijk van het gewenste vermogen. De belangrijkste standaarden zijn 802.3af dat zijn 15 watt per poort kan leveren en 802.3at dat tot 30 watt kan leveren. Overigens wordt bij veel PoE-geschikte netwerkapparaten een zogeheten injector bijgeleverd: een voeding die je vlak voor de netwerkkabel kunt aansluiten en dan doorlussen naar de switch. Het maakt met zo’n injector eigenlijk niet uit of de switch zelf PoE biedt. Bij de test van de GS1200-5HP met PoE zullen we verder ingaan op deze voorziening en het nut ervan.

©PXimport

D-Link DGS-1210-10

In de DGS-1210-serie biedt D-Link gigabit-switches met 8, 16, 24 of 48 poorten, waarbij ook modellen met PoE leverbaar zijn. We bekijken de DGS-1210-10 zonder PoE. Er is ook een P-versie met PoE die een paar tientjes duurder is. Het is een stevige switch die zelfs groter is dan sommige 16poorts-modellen maar wel met het voordeel van een ingebouwde voeding. Je vindt er naast acht rj45-poorten ook nog twee sfp-poorten op voor een glasvezelverbinding. Je configureert ze zoals de andere poorten. Met de D-Link Network Assistant (DNA)-software (ook voor Windows verkrijgbaar), spoor je de switch gemakkelijk op in je netwerk en kun je bijvoorbeeld dhcp activeren, want dat is niet standaard het geval. Het opsnorren van de juiste firmware was een zoektochtje, maar de installatie gaf geen problemen. De webinterface werkt comfortabel, maar wie weinig netwerkervaring heeft gaat liefst recht op zijn doel af, zoals naar de VLAN-configuratie die verder weinig (extra) uitdagingen geeft. Het is de meest complete switch in deze test, al zijn de meeste extra’s vooral interessant in een bedrijfsomgeving, of natuurlijk om wat te leren. Erg belangrijk is dat je configuratiewijzigingen opslaat, want de switch valt na een herstart terug op die bewaarde instellingen. Als iets misgaat is er gelukkig een resetknopje dat - met wat gevoel voor timing – het apparaat terugzet naar fabrieksinstellingen.

©PXimport

D-Link DGS-1210-10 (Best getest)

Prijs
€ 90,-
Website
https://eu.dlink.com/nl/nl8Score80

Netgear GS108Ev3

De Netgear GS108PEv3 is één van de goedkoopste in de test en nauwelijks duurder dan sommige unmanaged modellen. Het degelijke kastje biedt bijna alle features die je van een ‘smart’ switch verwacht. De configuratietool voor Windows hebben we overgeslagen. Via de gestructureerde webinterface kun je eigenlijk alles vlot instellen. Wel liepen we in de Chromium-browser tegen wat problemen aan, maar door over te stappen op Chrome waren die gelijk opgelost. De instellingen wijzigen zichzelf meestal, al gaat het instellen van VLAN’s niet heel gebruiksvriendelijk. Je moet eerst de VLAN’s individueel toevoegen en daarna in een apart scherm per VLAN de poorten configureren, waarbij het overzicht ver te zoeken is. Het kan beter, maar als je het eenmaal goed hebt ingesteld zul je er wellicht niet meer naar omkijken. De switch biedt als enige van de geteste modellen geen link-aggregatie, daarvoor moet je naar de 16- of 24poorts-modellen kijken. In een thuissituatie zul je het niet zo snel missen, hooguit wellicht als je veel verkeer van verschillende apparaten naar een nas of server hebt, die dan ook nog over twee netwerkpoorten moeten beschikken.

©PXimport

Netgear GS108Ev3

Prijs
€ 40,-
Website
www.netgear.nl7Score70

TP-Link TL-SG108E

De TL-SG108E is een voordelige en compacte switch die sterk op het model van Netgear lijkt. Er bestaan verschillende hardware-versies die weinig verschillen. Belangrijk is dat de switch sinds versie 2.0 over een webinterface beschikt voor het beheer. En de 4.0 die wij ontvingen is standaard op dhcp ingesteld, wat het in gebruik nemen makkelijker maakt. Ook handig: de configuratie blijft nu behouden na een firmware-upgrade. Een reset is ook gemakkelijk te doen: houd de resetknop tien seconden ingedrukt terwijl je de stroom aansluit. Zoals bij de meeste voordelige managed switches is de toegang tot de webinterface niet zo goed af te schermen, bijvoorbeeld door het op een apart VLAN te zetten, zodat je op zijn minst een sterk wachtwoord moet kiezen. De configuratie van VLAN’s is basic maar wel overzichtelijk. Link-aggregatie is ook van de partij, maar alleen statisch. En met twee groepen met tot vier poorten per groep zit je switch dan wel meteen vol. Let erop dat IGMP Snooping standaard aanstaat. Als er geen multicast-verkeer is, zoals ip-televisie of streams via AirPlay en Chromecast, kun je het beter uitzetten. Al met al een nette no-nonsense switch. Voor de liefhebber is er ook de TL-SG108PE met vier 802.af PoE-poorten en een budget van 55 watt, te verdelen over de eerste vier poorten.

©PXimport

TP-Link TL-SG108E (Redactietip)

Prijs
€ 35,-
Website
www.tp-link.com/nl/8Score80

TP-Link TL-SG1016DE

Een enkele keer zul je net wat meer netwerkpoorten nodig hebben. Vooral in de meterkast, waar je de meeste netwerkapparaten zult aansluiten en ook vaak de verbindingen naar andere plekken in huis samenkomen. De TL-SG1016DE lijkt dan een aantrekkelijke optie. Het is de goedkoopste managed gigabit 16poorts-switch op de markt. Qua uiterlijk is het bijna een kopie van de populaire unmanaged TL-SG1016D. Vanaf 16 poorten zie je wat vaker ventilatoren in switches, maar deze kan zonder en blijft daarmee stil én koel. De behuizing is verder degelijk, met haakjes om hem bijvoorbeeld in de meterkast vast te schroeven, al heb je dan in de breedte wel bijna een halve meter nodig. Een voeding is al ingebouwd. Functioneel zijn er vrijwel geen verschillen met de TL-SG108E dus je koopt hem vooral voor de extra poortjes. Het grootste gemis, als je er toch de poortjes voor hebt, is lacp voor dynamische link-aggregatie (statisch kan wel). Wie behalve met netwerkapparaten ook aan de gang wil met PoE kan de TL-SG1016PE overwegen. Die ondersteunt zowel PoE als PoE+ en met een flink vermogen van 110 watt. Het maakt hem ook bijna twee keer zo duur.

©PXimport

TP-Link TL-SG1016DE

Prijs
€ 80,-
Website
www.tp-link.com/nl/8Score80

Ubiquiti UniFi Switch 8

Ubiquiti heeft een heel ecosysteem van netwerkapparaten die mooi samenwerken. Je kunt ze centraal beheren en monitoren vanuit de uitgebreide UniFi Controller-software. We installeerden de software op een server, maar er zijn meer opties. Je hebt de software alleen nodig voor de configuratie, niet tijdens het gebruik. Qua netwerkterminologie wijkt de fabrikant soms af van het gangbare, maar het komt het gebruiksgemak meestal ten goede. En standaarden worden gevolgd, dus je kunt alles gewoon met andere netwerkapparatuur combineren. De configuratie van VLAN’s doe je eigenlijk los van de switch door ze apart toe te voegen als netwerk. Daarna kun je ze toekennen aan de netwerkpoorten, als je naar de UniFi-switch bladert die al automatisch in het netwerk is gevonden. Je ziet ook meteen welke apparaten met de switch zijn verbonden en met welke snelheid. De beheersoftware is wellicht wat overkill als je het houdt bij een 8-poort switch zoals hier getest, maar heeft absoluut meerwaarde als je gaat uitbreiden met bijvoorbeeld een UniFi-accesspoint. Die kan een unieke ssid uitzenden per VLAN (met maximum van vier). Wat hardware betreft valt er ook niets te klagen. De behuizing is degelijk en volledig stil, hooguit wat warm maar dat geeft geen problemen. Het stroomverbruik is bescheiden: we meten 5,6 watt met vier actieve apparaten. Naast de hier geteste US-8 met PoE-doorvoer is er ook de 8-60W met ‘echte’ PoE: 4 poorten voor 60 watt. Die versie is nauwelijks duurder, dus dat is een aantrekkelijk alternatief als je die extra’s denkt te kunnen gebruiken.

©PXimport

Ubiquiti UniFi Switch 8

Prijs
€ 100,-
Website
www.ui.com8Score80

DrayTek VigorSwitch G1080

De G1080 lijkt als twee druppels water op de 8-poort modellen van TP-Link en Netgear en biedt ook dezelfde features, met een paar extra’s. Zo ondersteunt hij bijvoorbeeld (alleen) dynamische link-aggregatie (lacp), overigens met slechts één groep met twee poorten. Hoewel de switch volgens de handleiding een vast ip-adres heeft krijgt het dat na aansluiten gelukkig via dhcp. We kunnen dus direct door het gebruiksvriendelijke instellingenmenu bladeren. Vooral het instellen van VLAN’s gaat makkelijk én overzichtelijk: geholpen door kleuren lees je direct de instelling van alle poorten. Wat ook wel van pas kan komen is het tabelletje met mac-adressen van de aangesloten netwerkapparaten. Nieuwe firmware is gemakkelijk te vinden op de Nederlandse website van DrayTek. De upgrade van versie 1.04.05 naar 1.04.07 verliep soepel en bracht zelfs een mooie nieuwe functie: de mogelijkheid om poorten te isoleren. Je zorgt er dan feitelijk voor dat de apparaten op die poorten niet meer onderling kunnen communiceren, wat je merkt aan bijvoorbeeld een geblokkeerde ‘ping’ tussen de apparaten. Het wordt daarom ook wel private lan genoemd. Kortom, best wat leuke extra’s die voor een enkeling de meerprijs waard kunnen zijn.

©PXimport

DrayTek VigorSwitch G1080

Prijs
€ 55,-
Website
www.draytek.nl8Score80

ZyXEL GS1200-5

De GS1200 van ZyXEL is een typisch instapmodel en ligt qua prijs net wat boven het model van Netgear, gerekend naar het 8poorts-model. Wij testten de 5poorts-versie maar die is verder op de prijs na gelijk aan de GS1200-8. Voor de test kwamen we eigenlijk net een poortje te kort. Maar er zijn, als je toch je hele netwerk een upgrade met VLAN’s gaat geven, genoeg plekken waar dit meestal meer dan genoeg is. Bijvoorbeeld bij de televisie, waar je hem dankzij de compacte behuizing makkelijk wegstopt in bijvoorbeeld het televisiemeubel. De stevige metalen behuizing kan wel tegen een stootje en kun je eventueel ook aan de muur bevestigen. De switch kent een broertje met onder andere PoE, die we hierna bespreken. Klein minpuntje van de switches: er is standaard geen dhcp ingesteld. De webinterface vind je op 192.168.1.3 en dat is typisch een adres dat je wellicht al in gebruik hebt. Om er in te komen geef je je pc een ip-adres van bijvoorbeeld 192.168.1.4 met subnetmasker 255.255.255.0 waarna je de router in je netwerk kunt benaderen. Hierna kun je overigens alsnog de adrestoewijzing op dhcp zetten.

©PXimport

ZyXEL GS1200-5

Prijs
€ 30,-
Website
www.zyxel.com7Score70

ZyXEL GS1200-5HP v2

De GS1200-5HP v2 is vergelijkbaar met bovenstaande GS1200-5 met toevoeging van PoE. Het kastje is zo’n anderhalf keer breder en zwaarder en wordt met veel forsere voeding geleverd (met aparte aan/uitschakelaar), nodig om netwerkapparaten direct vanuit de switch te kunnen voeden. Zowel PoE (802.3af) als PoE+ (802.3at) wordt ondersteund. Het is daarmee één van de voordeligste switches met ondersteuning voor beide PoE-standaarden. Bij PoE is 15 watt per poort mogelijk, bij PoE+ is dat 30 watt. Belangrijk is vooral het werkelijke verbruik. Je hebt namelijk een totaal ‘budget’ van 60 watt dat je kunt verdelen over in dit geval vier poorten. Welke poorten dat zijn zie je op de voorkant onder de aansluitingen. De 8poorts-GS1200-8HP heeft overigens hetzelfde budget en evenveel PoE-geschikte poorten. Het is in principe niet bezwaarlijk dat PoE standaard actief is voor alle poorten, er wordt namelijk onderhandeld over de vermogensvraag, maar we zetten het zelf liever uit als het niet wordt gebruikt. Dan naar het stroomverbruik. Als we een accesspoint aansluiten geeft de configuratiepagina van de switch netjes het verbruik daarvan aan (3,2 watt) en resterende budget (56,8 watt) voor andere apparaten. We zien het verbruik van de switch zelf oplopen van 3,1 watt zonder accesspoint, naar 8,9 watt met accesspoint. Als je geen PoE gebruikt is de GS1200-5 overigens iets zuiniger (2,2 watt).

©PXimport

ZyXEL GS1200-5HP v2

Prijs
€ 70,-
Website
www.zyxel.nl8Score80

Conclusie

Bij het kiezen van een switch staan de mogelijkheden eigenlijk voorop. Qua prestaties zul je geen noemenswaardige verschillen meten, zolang er geen ‘kink’ in de kabel zit. Veel van de geteste switches bieden nagenoeg dezelfde mogelijkheden en hebben ook nog eens een vrijwel identieke behuizing. Ze zijn allemaal volledig stil en verbruiken weinig stroom. Bij een paar mogelijkheden moet je opletten. Bijvoorbeeld link-aggregatie, dat niet altijd wordt ondersteund en soms alleen statisch of alleen dynamisch. Voor de meeste mensen zal de mogelijkheid om met VLAN’s te werken de grootste meerwaarde zijn en dat kan gelukkig met alle modellen. Het instellen gaat het makkelijkst op de switches van DrayTek en ZyXEL. Ubiquiti maakt het je ook gemakkelijk, maar dan moet je je wel eerst verdiepen in de bijna onvermijdelijke beheersoftware. Als dan de prijs de doorslag moet geven, dan tippen we de TP-Link TL-SG108E. Het model van D-Link is een goede optie als je nu of op termijn extra mogelijkheden zoekt. Een ingebouwde voeding is bovendien best praktisch. Maar de prijs ligt een stuk hoger en de meerwaarde van sfp-poorten is wat beperkt, tenzij je bijvoorbeeld rechtstreeks je glasvezelinternet wilt aansluiten. Wil je met PoE aan de slag dan is de ZyXEL GS1200-5HP v2 een aantrekkelijk geprijsde switch met zowel PoE als PoE+. Of je kiest meteen de wat completere (niet door ons geteste) 8poorts-GS1900-8HP.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.