ACHTERGROND - Er wordt veel gespeculeerd over de virtuele valuta Bitcoin. Maar ondanks al het rumoer rondom dit verzonnen geld, hebben veel mensen moeite om te begrijpen wat Bitcoins precies zijn, hoe ze werken, wat de mogelijkheden zijn en welke gevaren er loeren. Tijd voor verheldering dus.

Het is niet per se een slecht idee om je eigen bitcoin wallet te beginnen. Bitcoins zijn niet gebonden aan het wel en wee van de economie van één enkele natie. Ze zijn gemakkelijk in te ruilen, en ze zijn niet aan transactiekosten onderworpen. Maar er zijn een aantal belangrijke dingen die je moet weten voordat je je geld in de Bitcoin-markt stopt. Je moet begrijpen hoe het Bitcoin-systeem werkt en wat de sterke en zwakke kanten ervan zijn.

Bitcoins worden door het volk gecreëerd, verhandeld, en gecontroleerd

Simpel gezegd, een Bitcoin is een op een algoritme gebaseerde wiskundige constructie - een maateenheid die uitgevonden is om waarde te kwantificeren. Het lijkt in die zin een beetje op de dollar - maar in tegenstelling tot de dollar (of enige andere vorm van fiduciair geld) zijn Bitcoins gedecentraliseerd. Het oorspronkelijke Bitcoin-algoritme is gecreëerd door een ontwikkelaar met het pseudoniem Satoshi Nakamoto, maar de munteenheid zelf wordt gecreëerd, verhandeld, en gecontroleerd door Bitcoin-gebruikers, in plaats van een centrale autoriteit zoals een bank of overheid. Bitcoins zijn ook volledig digitaal: Je zult nooit een fysieke Bitcoin in handen krijgen.

©PXimport

Er is ook een beperkte hoeveelheid van de valuta, die beperkt wordt door het ontwerp. Het algoritme dat het Bitcoin-netwerk bevoorraadt is ontworpen om 21 miljoen Bitcoins te genereren, en het systeem reguleert zichzelf automatisch om ervoor te zorgen dat de voorraad Bitcoins in een vlot, gelijkmatig tempo groeit. Tegen 2140 zouden alle 21 miljoen Bitcoins gegenereerd moeten zijn. En omdat het Bitcoin-netwerk elke Bitcoin-transactie volgt en registreert, kun je precies zien hoeveel Bitcoins er op enig moment gecreëerd zijn op Blockchain.info, een website die het Bitcoin-netwerk volgt en Bitcoin wallets host, de containers die eigenaren gebruiken om hun digitale rijkdom in op te slaan.

Een Bitcoin zeepbel

Bitcoin is momenteel groot, waarschijnlijk groter dan goed voor hem is. Aangezien een Bitcoin geen waarde heeft behalve dan wat iemand bereid is ervoor te betalen, verandert de prijs van Bitcoins doorgaans erg snel. Op een bepaald moment was de waarde van één enkele Bitcoin 15 dollar, terwijl een Bitcoin enige tijd later 260 dollar waard was, waardoor mensen die ze op het juiste moment gekocht en verkocht hebben succesvolle beleggers zijn geweest.

De populariteit van de valuta (en daardoor de prijs) neemt toe op internationale markten die instabiel zijn geworden - wanneer bijvoorbeeld een overheid haar burgers bedreigt met kapitaalcontroles en valutarestricties, zoals Cyprus dat heeft gedaan.

"Bitcoin is een enorm volatiel actief, en de recente ontwikkelingen in de prijs van Bitcoins hebben een aantal van de eigenschappen van een economische zeepbel," zegt Professor Magnus Thor Torfason, Assistent Professor Business Administration bij de Harvard Business School.

Torfason is voorzichtig optimistisch over de toekomst van Bitcoin, maar hij zegt dat het moeilijk is om de munteenheid aan te bevelen aan de gemiddelde pc-gebruiker. "Zelfs wanneer we aan zouden nemen dat Bitcoins uiteindelijk tien keer zoveel waard zouden worden als nu, kunnen ze binnen nu en dat moment naar een tiende van hun huidige waarde zakken," zegt Torfason. "We hebben niet echt goede methodes om waarde toe te kennen aan een munteenheid als deze, dus je moet elke investering in Bitcoins beschouwen als een uiterst risicovolle investering."

Je kunt Bitcoins delven, maar de goudkoorts is voorbij

Je hoeft je eigen geld niet op het spel te zetten als je de Bitcoin markt op wilt gaan. In plaats daarvan kun je Bitcoins "delven" door je pc aan het werk te zetten om code op het Bitcoin-netwerk te verwerken. Als je geluk hebt kun je maar liefst 25 Bitcoins verdienen.

Het werkt als volgt: Er worden batches Bitcoins aan Bitcoin-delvers toegekend - mensen die zich aanmelden om een Bitcoin-client op hun pc te installeren en draaien. De client gebruikt CPU en GPU rekenkracht om uiterst complexe wiskundige problemen op te lossen, en deelt deze oplossingen met het hele netwerk. De problemen zijn ontzettend moeilijk op te lossen, en ze bevatten logs van transacties op het Bitcoin-netwerk. Daardoor volgen en verifiëren delvers Bitcoin-betalingen terwijl ze aan de gang zijn.

De eerste client die een blok transacties oplost krijgt een vast aantal Bitcoins - toen Bitcoin begon waren dat er 50 - zodra het werk geverifieerd is door andere clients op het netwerk. Dat vaste aantal wordt elke vier jaar gehalveerd, totdat er op een gegeven moment geen nieuwe Bitcoins meer gecreëerd zullen worden.

De algoritmen die te maken hebben met de productie van Bitcoins zijn veel te ingewikkeld voor de meeste non-cryptonerds om te begrijpen, en daarom gebruiken de meeste mensen de term Bitcoin mining, of Bitcoin delving. Het is vergelijkbaar met het zoeken naar goud in moeilijke omstandigheden. En net als met goud is er slechts een beperkt aanbod van Bitcoins.

Maar in tegenstelling tot goud, komen Bitcoins de wereld binnen in een tempo met zeer weinig variatie. De Bitcoin-algoritmen veranderen dynamisch van moeilijkheid, afhankelijk van hoe vaak er Bitcoins toegekend worden, en dit zorgt voor een vlotte, stabiele stroom van de virtuele munteenheid in het netwerk. Als het delven vermindert zullen Bitcoins eenvoudiger te delven zijn. Als het delven zeer concurrerend wordt - zoals wanneer Bitcoin-delvers investeren in high-end pc's en serverfarms als onderdeel van een rekenkrachtwedloop - wordt het moeilijker om Bitcoins te delven.

"Op een dergelijk moment is het helemaal geen goed idee om Bitcoins te gaan delven," zegt Vitalik Buterin, hoofdauteur bij Bitcoin Magazine. "Je krijgt in principe helemaal niets. De beste manier om dan aan Bitcoins te komen is ze op een beurs te kopen."

Mijn onderzoek lijkt erop te wijzen dat Buterin gelijk heeft: Je verdient op zo'n moment waarschijnlijk niet veel Bitcoins via delving tenzij je deel uitmaakt van een delvingsgroep - een groep gebruikers die hun processorbronnen combineren om sneller oplossingen te vinden en te controleren waardoor ze meer Bitcoins verdienen. Er bestaan talloze delvingsgroepen, elk met hun eigen methodes en regels voor het verspreiden van Bitcoin beloningen. Als je in delving geïnteresseerd bent, kies dan een veelbelovende groep uit deze korte lijst met grote Bitcoin delvingsgroepen en neem contact op met de operator van de groep.

De meeste winkeliers accepteren geen Bitcoins

Als je besluit om de sprong te wagen en een aantal Bitcoins op een beurs als Mt. Gox te kopen, dan zul je ze ergens moeten kunnen spenderen. Bitcoin is nog jong, maar de lijst met handelaars die Bitcoins accepteren groeit gestaag naarmate de munteenheid vanwege media aandacht tractie begint te krijgen. Het leeuwendeel van het Bitcoin gebeuren vindt nog altijd online plaats, zoals dat hoort bij een virtuele munteenheid - je kunt Bitcoins uitgeven op Reddit, WordPress, Mega, en WikiLeaks, bijvoorbeeld. Maar bakstenen bedrijven - vooral cafés en buurtwinkels met connecties met voorstanders van Bitcoin - beginnen de munteenheid geleidelijk ook aan te nemen.

©PXimport

Je zult een veel grotere lijst met websites waar je je hard verdiende Bitcoins kunt spenderen op de Bitcoin wiki, en een groeiende lijst met bedrijven die in de echte wereld Bitcoins accepteren.

Bitcoins worden door niemand beschermd of verzekerd

Bitcoin-transacties zijn onomkeerbaar. Zodra een Bitcoin-transactie naar het netwerk wordt verzoden kan deze niet meer worden ingetrokken. Dus een hacker die toegang krijgt tot de pc waarop je Bitcoin wallet staat opgeslagen kan je volledige Bitcoin-fortuin naar een andere wallet sturen - en daar kun je niets aan doen.

Als de pc die je Bitcoin wallet opslaat in bezit is van een derde partij die het tegen diefstal verzekert - bijvoorbeeld een respectabele Bitcoin wallet hostingdienst - kun je misschien de waarde van (een deel van) je gestolen valuta terugkrijgen. Bijvoorbeeld, de gehackte Bitcoin wallet hostingdienst Instawallet heeft haar deuren gesloten in de nasleep van de verwoestende hackaanval, en gebruikers die 50 BTC of minder verloren hadden terugbetaald.

Niemand weet wie Bitcoin echt gecreëerd heeft

De schepper van Bitcoin was een programmeur en liefhebber van cryptografie die op de cryptografie mailinglist communiceerde onder de naam Satoshi Nakamoto. Nakamoto heeft het netwerk ontworpen en Bitcoin gelanceerd in juni 2009, waarbij hij de eerste 50 Bitcoins dolf die iets wat nu het "genesis blok" genoemd wordt gevormd hebben.

Nakamoto is kort daarna verdwenen. Veel journalisten hebben - zonder succes - geprobeerd Nakamoto's echte identiteit te achterhalen, maar tot nog toe blijft het een raadsel wie de stamvader is van de meest succesvolle virtuele munteenheid ooit.

Bitcoins zijn niet de eerste virtuele munteenheid, en ze zullen ook niet de laatste zijn

Bitcoin lijkt de meest succesvolle virtuele munteenheid ooit te zijn, maar het is niet de eerste. Van e-gold tot Beenz tot Facebook Credits hebben mensen meer dan tien jaar lang geprobeerd om levensvatbare virtuele munteenheden te bouwen.

Deze oude virtuele munteenheden zijn om verschillende redenen mislukt. Sommige werden door de overheid tegengehouden vanwege beschuldigingen van het witwassen van geld. Sommige werden door hun eigenaren gestaakt vanwege uitgebreide oplichting. En sommige zijn uitgedoofd toen mensen ze niet langer kochten. Omdat Bitcoin gedecentraliseerd is kan het door niemand worden stilgelegd. Ja, individuele Bitcoin uitwisselingen kunnen door financiële toezichthouders worden tegengehouden - maar omdat niemand Bitcoin runt, kan het alleen maar vanwege gebrek aan belangstelling uitdoven.

Een hacker zou in theorie het Bitcoin-netwerk kunnen vernietigen door met de code te knoeien. Maar in de jaren sinds de oprichting is de Bitcoin code onaangetast gebleven. Individuele gebruikers en beurzen kunnen gehackt zijn, maar de Bitcoins zelf zijn tot nog toe onaantastbaar gebleken.

Daarom staan er een aantal Bitcoin-klonen klaar om de markt te betreden. Van TerraCoin tot Ripple tot PPCoin, er staan genoeg virtuele munteenheden gebaseerd op de open source Bitcoin-code te springen om met elkaar te concurreren voor je echte geld. Tot nog toe is het waarschijnlijk een goed idee voor de meeste consumenten om op veilige afstand te blijven van virtuele valuta: De hevige schommelingen in waarde die Bitcoins zo interessant on te bestuderen maken zouden je de ene dag miljonair kunnen maken en de volgende dag een bedelaar.

Dit is een vrij vertaald artikel van onze Amerikaanse zustersite TechHive.com. Beschreven termen, handelingen en instellingen kunnen regiogebonden zijn.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goedkope vriezer? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Liebherr FNe 4605-22 Pure

Deze breed verkrijgbare vrieskast van het Duitse kwaliteitsmerk Liebherr heeft een riante inhoud van 200 liter. Met behulp van vijf transparante lades kun je dus flink wat spullen invriezen. Overigens is de zogeheten SpaceBox-lade extra hoog, zodat je bijvoorbeeld een lekkere (ijs)taart of een stapel pizza's kunt bewaren. Het apparaat meet 146 × 59,7 × 67,5 centimeter, waardoor je hem bijvoorbeeld in een smal hoekje van de keuken kwijt kunt. Wegens het geringe volumeniveau van 36 decibel ervaar je in een woonkeuken geen geluidshinder. Plaatsing in een onverwarmde ruimte is trouwens ook mogelijk, zoals een garage of schuur.

De Liebherr FNe 4605-22 Pure ondersteunt No Frost. Gunstig, want je hoeft deze vrieskast dus nooit te ontdooien. Zodra je de volledig vlakke deur opent, zie je bovenaan een stijlvol bedieningspaneel. Kies daarmee een temperatuur van tussen de -15 en -28 graden Celsius. Als de deur aan de verkeerde kant zit, wissel je die gewoon om. Liebherr geeft op dit product maar liefst acht jaar garantie.

Bosch GSN29VWEP

Haal met de Bosch GSN29VWEP een ruime vrieskant van 161 × 60 × 65 centimeter in huis. Dat resulteert in een respectabele inhoud van 200 liter. Ondanks de relatief lage aanschafprijs ondersteunt het apparaat No Frost. De vier transparante lades vriezen dan ook nooit aan. Daarnaast telt de vriezer twee open vakken, zodat je dat lekkere ijsje snel kunt pakken. In de extra hoge Big Box-lade passen met gemak zes of zeven pizzadozen.

Vergeleken met de eerder besproken Liebherr-vriezer maakt dit exemplaar van Bosch iets meer geluid. Ga uit van een acceptabel volumeniveau van 39 decibel. Bovenaan bevindt zich een eenvoudig bedieningspaneel om de temperatuur te regelen. Kies daarmee een waarde van minimaal -16 en maximaal -26 graden Celsius. Valt de stroom plotseling uit? Geen zorgen, want de producten blijven zo'n negen uur goed. Overige pluspunten zijn de omkeerbare deur en de functie Supervriezen. Met laatstgenoemde optie vries je verse producten razendsnel in.

Liebherr Fe 1404-20 Pure

Zoek je een kleine vriezer van een goed merk? In dat geval valt de prijsvriendelijke Liebherr Fe 1404-20 Pure ongetwijfeld bij je in de smaak. Niet voor niets komen tientallen consumenten tot een gemiddelde beoordeling van een 9,2. De witte behuizing meet 85 × 55 × 60,7 centimeter en heeft een inhoud van 107 liter. Zodra je de omkeerbare deur opendoet, verdeel je de producten over vier doorzichtige lades. Vanwege de ingebouwde ledverlichting kun je ook in een donkere ruimte iets uit de vriezer pakken. Zit de deur niet goed dicht? Dan hoor je na één minuut een luid alarm.

Bij een stroomstoring laat deze vriezer je niet in de steek. De bewaartijd is dan ongeveer twaalf uur. In dat geval verschijnt er op het display de hoogst bereikbare temperatuur, waardoor je beter kunt inschatten of de etenswaren nog goed zijn. Een ander voordeel is het lage geluidsniveau van 37 decibel. Op het moment van schrijven heeft de Fe 1404-20 Pure de laagste prijs ooit. Zo verkopen meerdere webshops dit witgoedproduct voor minder dan 400 euro.

Beko FNE1074N

Koop met de Beko FNE1074N een kleine vriezer tegen een zacht prijsje. Hoewel normaal gesproken voornamelijk duurdere modellen No Frost ondersteunen, kan dit goedkope exemplaar ook met deze techniek uit de voeten. Van ijsvorming is dus nooit sprake. De behuizing heeft een omvang van 84 × 54 × 59 centimeter en een inhoud van 86 liter. Gebruik drie transparante lades om de producten in te vriezen.

Gunstig is dat je de vrieskast probleemloos in een onverwarmde ruimte kunt zetten, bijvoorbeeld een bijkeuken of tuinhuis. Uiteraard is plaatsing in een keuken ook geen enkel probleem. Houd hierbij wel rekening met het geluidsniveau van 39 decibel. Nuttig om te weten is dat je de draairichting van de deur zo nodig kunt omwisselen.

Inventum VR1682W

Goedkoop en groot. Zo laat de Inventum VR1682W zich in het kort omschrijven. Hoewel de fabrikant op zijn eigen website een adviesprijs van 599 euro hanteert, duiken meerdere webshops daar nog eens ruim 100 euro onder. Kortom, een koopje! Deze imposante vrieskast meet 170,4 × 54 × 60 centimeter. De behuizing is dus relatief smal, waardoor je het apparaat makkelijk in een hoekje van een schuur, garage of (bij)keuken kunt plaatsen. Eigenlijk is elke ruimte geschikt, mits de temperatuur maar niet onder -15 graden Celsius uitkomt. Houd rekening met een geluidsniveau van 39 decibel.

Met een inhoud van 204 liter heb je volop ruimte om uiteenlopende etenswaren in te vriezen. De indeling bestaat uit vier doorzichtige lades en twee legplanken. Handig is dat je deze planken naar voren kunt schuiven, zodat de producten ook voor kleinere personen binnen handbereik zijn. Kies met het bedieningspaneel aan de bovenkant een temperatuur van tussen de -14 en -22 graden Celsius. Voor een vriezer van deze omvang vallen de energiekosten mee. Reken op een verbruik van 177 kilowattuur per jaar. Tot slot is er ondersteuning voor No Frost ingebakken. Deze vriezer is in een witte en zwarte uitvoering te koop.

De OnePlus Watch 3 is een van de fijnste smartwatches die je in 2025 kunt kopen. Althans, als je een geschikte smartphone hebt. Zo ja, dan haal je met de Watch 3 een slim horloge in huis dat niet alleen veel functies biedt, maar ook dagen achter elkaar meegaat op een accubeurt. Lees er alles over in onze OnePlus Watch 3 review.

Fraai ontwerp

Met de Watch 3 brengt OnePlus een opvolger uit van de Watch 2, die ons vorig jaar goed beviel. Die had echter ook enkele verbeterpunten, en het is mooi om te zien dat OnePlus geluisterd heeft naar feedback. De Watch 3 voelt verfijnder aan. Dat begint bij het ontwerp.

De OnePlus Watch 3 voelt premium aan, heeft een mooi oledscherm dat scherp oogt en lekker fel kan, zodat je het scherm ook buiten goed kunt aflezen. OnePlus verkoopt het horloge in het groen (getest) en zwart. Het bandje is verwisselbaar. Op de rechterzijkant vind je een kroonwieltje om door de software te navigeren. Dat werkt prettig, maar je kunt natuurlijk ook op het scherm drukken.

©Rens Blom

Eronder zit een knop waaraan je een eigen snelle actie kunt koppelen, bijvoorbeeld het starten van een fitnesstraining, timer voor het eieren koken of Google Wallet. Google Wallet ja, want dankzij de ingebouwde NFC-chip kun je contactloos pinnen met het horloge. Houd de smartwatch bij een geschikt pinapparaat en klaar ben je. Handig!

Na drie weken met het horloge om de pols kunnen we over de buitenkant maar één nadeel aanstippen. De OnePlus Watch 3 is namelijk fors. Dat merk je niet als je een wat bredere pols hebt, maar om een smallere pols kan het horloge lomp aanvoelen. OnePlus heeft overigens gehint later dit jaar met een kleinere smartwatch te komen.

©Rens Blom

Werkt niet met een iPhone

Goed om te weten is dat de OnePlus Watch 3 alleen werkt in combinatie met een moderne Android-smartphone – van welk merk maakt niet uit. Maar met een iPhone heb je pech en moet je op zoek naar een andere smartwatch.

De OnePlus Watch 3 koppelen gaat via een smartphone-app en werkt soepel. In de app kun je ook kiezen uit allerlei wijzerplaten, instellingen aanpassen en uitgebreide gezondheidsstatistieken – verzameld door het horloge – bekijken.

©Rens Blom

Zo ziet de smartphone-app eruit.

Veel functies

Met de smartwatch kun je veel slimme functies gebruiken. Van onder meer het bijhouden van je stappen, slaap en hartslag tot specifieke monitoring van een sport die je uitoefent. De meeste verzamelde data is lekker nauwkeurig, maar soms zit de OnePlus Watch 3 er even naast. Stilstaan op hoge roltrappen ziet hij bijvoorbeeld regelmatig aan voor wandelen.

Omdat het horloge op Google's WearOS draait, kun je veel apps gebruiken. Van Spotify en Google Maps tot Google Agenda en WhatsApp: heel veel bekende apps werken prima om je pols. Je bepaalt zelf welke apps je op het horloge wilt gebruiken, en welke apps (geen) meldingen mogen sturen. Zo hebben wij socialmediadiensten en Gmail uitgezet, anders blijft het horloge bij wijze van spreken maar trillen.

©Rens Blom

Geweldige accuduur

Een groot pluspunt van de OnePlus Watch 3 ten opzichte van concurrerende smartwatches is zijn accuduur. Wij kunnen het horloge circa vijf volle dagen gebruiken voordat hij aan de oplader moet. Bij ons gebruik staat het scherm standaard uit, en activeert hij als we onze pols optillen om naar het scherm te kijken. Met het scherm altijd aan in een energiebesparende modus lever je anderhalf tot twee dagen accuduur in. Bij ons type gebruik rent de OnePlus Watch 3 – dankzij een extra processor en aangepaste software – rondjes om even dure smartwatches van onder meer Apple en Samsung. Die moeten we elke ochtend opladen. De OnePlus Watch 3 laadt overigens in vijf kwartier volledig op. Dat is lekker rap.

©Rens Blom

Wat helaas ook rap gaat, is de softwareondersteuning. OnePlus belooft maar twee jaar updates voor het horloge. Aangezien een smartwatch daarna in principe nog prima werkt en de Watch 3 niet goedkoop is, vinden we het updatebeleid te kort.

Conclusie: OnePlus Watch 3 kopen?

De OnePlus Watch 3 is een doordachte smartwatch die over het algemeen een erg prettige indruk achterlaat. Houd er rekening mee dat het horloge wel fors om je pols kan zijn, en niet werkt in combinatie met een iPhone. De adviesprijs van 349 euro is vrij hoog, maar naar onze mening gerechtvaardigd.