Een nieuw notebook aanschaffen is spannend en leuk! Maar als je niet op de juiste aspecten let, dan kun je een kat in de zak kopen. Weet daarom altijd wat je wilt, zodat je een notebook vindt dat bij jouw behoeften aansluit. Hoe je dat bepaalt? Daar helpt onze koopwijzer bij!

Notebooks zijn er in allerlei soorten en maten, van groot tot klein, van voor een prikkie tot een rib uit je lijf. De meesten die een notebook gaan kopen, willen maar één ding weten: is hij een beetje goed? Dat is zo'n algemene vraag waar je bijna altijd 'ja' op kunt antwoorden. Maar beter is het als je voor jezelf een paar belangrijke vragen beantwoordt voordat je aan het shoppen slaat. Welke vragen je jezelf moet stellen én meer, vind je in deze koopwijzer.

De hamvraag

De hamvraag die je jezelf moet stellen, is natuurlijk: "Wat wil ik met mijn nieuwe notebook gaan doen?" Deze vraag is voor de meesten al vrij lastig. Velen komen dan ook niet verder dan: "Een beetje internetten en e-mailen." Als je doorvraagt, blijken er stiekem toch meer eisen te zijn. We zetten de hamvraag uiteen in zeven stellingen, waarbij je bij jezelf moet nagaan of deze stelling van toepassing op je is. Aan het einde weet je precies waar je naar moet kijken bij het aanschaffen van een notebook.

Ik hoef alleen maar te internetten en te e-mailen

Dit is het antwoord dat 90 procent van de mensen geeft wanneer ze een notebook willen kopen. Voor deze taken is elk huidig notebook geschikt. Als dit echt de enige activiteit is die je op je notebook gaat uitvoeren, dan raden wij je aan om lekker op koopjesjacht te gaan en het goedkoopste notebook te scoren dat je vinden kunt.

Kijk hierbij wel naar hoe oud het notebook is. Een tweedehands notebook van drie jaar oud via Marktplaats of een faillissementsveiling vinden wij geen goed idee, maar elk nieuw notebook is absoluut geschikt. Je zou zelfs kunnen kijken naar een netbook, nog een slag goedkoper dan notebooks, maar meer dan internetten en e-mailen kun je hiermee ook echt niet.

Ik wil mijn notebook overal mee naartoe nemen

Als dit bij jou het geval is, dan wordt de collectie geschikte notebooks al een heel stuk kleiner. De beeldschermen van de meest gangbare notebooks hebben namelijk een beeldschermdiagonaal van ongeveer 15,6 inch. Hoewel dit in Nederland een gebruikelijke maat is, zijn deze notebooks toch nog behoorlijk groot en wegen ze meestal rond de drie kilo. Dat is geen pretje om de hele dag met je mee te zeulen.

Het spreekt natuurlijk voor zich dat notebooks met een grotere beeldschermdiagonaal helemaal niet geschikt zijn voor mobiel gebruik. Wil je graag op reis met je notebook, dan is een 14-inch of 13-inch notebook veel wenselijker. Deze formaten zijn nog steeds niet de standaard, maar dankzij de komst van de ultrabooks, komt dit formaat al vaker voor dan een jaar geleden. Er zijn zelfs sommige merken, zoals Asus die een 11 inch notebook uitbrengen zoals de Zenbook UX-21.

Ultrabooks

Ultrabooks zijn een nieuwkomer in de notebookmarkt, en kenmerken zich door hun superslanke design en gewicht van doorgaans onder de 1 kilo. Ultrabook is een standaard die door Intel is gesteld en vele fabrikanten hebben hun eigen ultrabook-lijn. Ultrabooks zijn niet goedkoop, mobiliteit kost immers geld. Het goedkoopste ultrabook kost 799 euro.

Beperkte prestaties en geen dvd-drive

Mobiliteit kost geld, maar dat is niet de enige concessie die je doet. Hoe mobieler een notebook is, hoe minder krachtige hardware in het notebook verwerkt kan zitten. Zo maken alle ultrabooks gebruik van de geïntegreerde graphics chip in Intel's Core i processor.

Waar je ook rekening mee moet houden, is dat kleinere notebooks niet vanzelfsprekend over een optische drive beschikken. Hou dat dus in de gaten of en wanneer zo’n drive een vereiste is. Als je deze drive maar weinig gaat gebruiken, kun je ook een losse dvd-brander kopen die je via usb kunt aansluiten.

Mijn notebook moet lang zonder stopcontact kunnen

Dit is een eis waar zeker niet elk notebook aan kan voldoen. Het gemiddelde instapmodel gaat zo'n anderhalf, met een beetje geluk twee uur, mee op een volle accu. Daarna moet het apparaat aan het stopcontact gehangen worden, wil het blijven draaien.

Notebooks die lang op de accu draaien, bijvoorbeeld zo'n 8 uur, zijn voornamelijk zakelijke notebooks. Deze zijn qua prestaties iets minder krachtig dan een gemiddeld 15,6-inch notebook. Energiezuinige notebooks zijn meestal uitgerust met een ulv-processor (ultra low voltage), zoals de Intel Pentium ULV SU4100, maar ze worden ook geleverd met een energiezuinige mobiele variant van de Core i-processoren,  de um-serie zoals bijvoorbeeld de Intel Core i3-330um. Deze processors zijn krachtiger dan de ulv-processors, maar ook minder energiezuinig.

Iets anders waarop je moet letten, is de accu. Hoe groter de capaciteit van de accu, hoe meer energie het notebook tot zijn beschikking heeft. Als lang zonder stroom een harde eis is, kies dan voor een notebook waarvoor je ook een hogecapaciteitsaccu kunt krijgen. De specificatie waar je bij accu's op moet letten, is het aantal mAh. Hoe hoger dit getal, hoe meer capaciteit de accu heeft.

Helaas zegt het aantal mAh nog niks over hoe lang een notebook meegaat op één acculading. Dit is volkomen afhankelijk van de gebruikte hardware. Krachtige notebooks hebben vaak ‘grotere’ accu’s terwijl ze toch korter meegaan dan notebooks met zuinige hardware die accu’s hebben met minder capaciteit. 4200 mAh is toch wel een minimale vereiste (bij een notebook met een energiezuinige processor) als je lang op één acculading wilt werken.

Ik wil multimedia

Als je je notebook vooral wilt gebruiken om films te bekijken, dan is natuurlijk het beeldscherm erg belangrijk. Er zijn veel verschillende monitorformaten, maar voor hd-films zijn de beeldschermen met een resolutie van 1366x768, 1280x720 en 1920x1080 optimaal. Dit omdat deze het meest in de buurt komen van de huidige standaard HD-resoluties 720p en 1080p.

Natuurlijk is ook de helderheid en de kijkhoek van belang voor een beeldscherm, helemaal als je met meer dan één persoon film kijkt. Helaas zijn de meeste beeldschermen voor notebooks niet geweldig als het gaat om kijkhoek. Het is dan ook aan te raden je notebook aan te sluiten op je hd-televisie wanneer je film kijkt.

Mocht je toch film op je notebook beeldscherm willen kijken, dan doe je er verstandig aan de kijkhoek van het beeldscherm zelf te beoordelen in de winkel. Een merk dat doorgaans goede kwaliteit notebookbeeldschermen gebruikt, is HP.

Om je notebook op je tv aan te sluiten moet het notebook natuurlijk wel over een hdmi-uitgang beschikken en de grafische chipset moet krachtig genoeg zijn om full-hd af te spelen. Het beste hiervoor kun je kiezen voor een notebook met een grafische chipset van nVidia of AMD (voorheen Ati), hoewel Intel’s geïntegreerde grafische chipset die verwerkt zitten in de mobiele Core i3, i5 en i7 processors ook in staat zijn video’s in HD af te spelen, evenals de zogenaamde APU processoren van AMD, die eveneens een grafische chip geïntegreerd hebben.

Qua geluid zijn de meeste notebooks geen helden. Slechts een paar high-end notebooks beschikken over speakers van grote speakermerken als Harman Kardon, Dynaudio of Altec Lansing. Het is dan ook verstandiger om een extra speakerset te kopen voor je notebook of deze aan te sluiten op je versterker, zodat je de film met fatsoenlijk geluid kunt bekijken.

Wil je echter toch het geluid uit de notebook zelf laten spelen dan zijn de notebooks met de volgende speakertechnologie erg geschikt:

HP heeft zijn eigen 'pro geluid' lijn genaamd HP Beats. Wij zijn niet onder de indruk van de geluidskwaliteit van HP Beats, dus wij raden deze voor een goed geluid niet aan.

Ik wil foto's bewerken en veel programma's gebruiken

In dit geval wil je niet bezuinigen op geheugen- en processorkracht. Helemaal als je met grote fotobestanden werkt, zoals raw, doe je een behoorlijk beroep op je geheugen. 4 GB is in dat geval dus wel minimaal vereist.

Ook de kracht van de processor is belangrijk voor het manipuleren van foto's. Daarbij is het aantal processorkernen nog belangrijker dan de snelheid. Een quadcoreprocessor bewerkt sneller foto's dan een dualcoreprocessor die qua Gigahertzen meer in huis heeft. Dit omdat bij beeld en videobewerking altijd alle kernen worden benut, en vier kernen zijn nu eenmaal sneller dan twee.

De grafische chip is van minder belang bij fotobewerking, hoewel er wel pakketten zijn, waaronder Photoshop CS5, die gebruik kunnen maken van de gpu. Deze pakketten maken bijna altijd gebruik van de CUDA-oplossing van nVidia, dus als je ook gpu-kracht wil gebruiken bij fotobewerking, kun je het beste een notebook nemen met een grafische chipset van nVidia vanaf de 8000-serie.

Ik wil video's bewerken

Voor videobewerking, helemaal in hd, is nog meer kracht nodig dan voor beeldbewerking. Wil je een beetje efficiënt zijn en niet al te veel tijd kwijt zijn aan het renderen van films, dan zul je flink moeten investeren in de processorkracht en het interne geheugen van je notebook. Je ontkomt dan ook niet aan een 64-bits besturingssysteem, zodat je meer dan 4 GB aan ram kunt gebruiken. Een 32-bits besturingsysteem kan maar maximaal 4 GB ram gebruiken en dat is voor serieus videobewerken aan de magere kant.

Net als bij beeldbewerking geldt bij videobewerking: hoe meer processorkernen, hoe beter. Vele handen, of in dit geval processorkernen, maken immers licht werk. Daarnaast kan de grafische chipset, mits hij CUDA van nVidia ondersteunt, het previewen van een video versnellen, maar dan moet je videobewerkingsprogramma, zoals Adobe Premiere CS5,  dit wel ondersteunen.

Verder is veel opslagcapaciteit van belang. Met name hd-films nemen behoorlijk wat ruimte in, dus beknibbel niet op je opslagcapaciteit. Sterker nog, schaf ook een extra externe harddisk aan om je uiteindelijke films op te zetten of te backuppen.

Ik wil de nieuwste games moeiteloos kunnen draaien

Gaming is het duurste segment van alle notebooks. Voor de meeste gamingnotebooks zul je dan ook bereid moeten zijn om diep in de buidel te tasten. Een beetje gamingnotebook gaat al snel richting de € 1500. Het belangrijkste onderdeel van een gamingnotebook is natuurlijk de grafische chipset.

Goede grafische chipsets voor games zijn onder andere de nVidia GeForce chips die eindigen op GTX en de AMD Radeon HD 5000-serie. Er zijn zelfs notebooks verkrijgbaar met twee grafische chipsets in crossfire of sli, maar dan ga je qua prijs meer richting € 2000.

Behalve de grafische chipset zijn natuurlijk ook de processor en het geheugen belangrijk. Vooral de snelheid van de processor is van belang. De meeste gamingnotebooks zijn voorzien van Core i7-processoren, hoewel een Core i5 ook prima volstaat, en 4 GB ram. Vooral deze 4 GB aan geheugen is een minimale vereiste.

Bij gamingnotebooks moet je overigens wel rekening houden met een relatief korte accuduur. Een beetje gamingnotebook gaat hooguit een uur mee op een volle accu. Zorg dus dat er altijd een stopcontact voor je vrij is op een lan-party.

Een zeer bekend gaming-computermerk is Alienware van Dell. Deze notebooks zijn bijzonder krachtig, maar ook ontzettend duur, denk aan minimaal 1800 euro.

Ik wil het allemaal!

Het kan natuurlijk zijn dat je álles wilt met je notebook. De beste prestaties, de langste batterijduur en de laagste prijs. Helaas is dit gewoonweg niet mogelijk. Je zult concessies moeten doen en moeten kiezen wat voor jou het belangrijkst is: kosten, accuduur of prestaties. Daarom is het van belang dat je voor jezelf nagaat hoe je het apparaat het meest gaat gebruiken om zo tot een juiste keuze te komen.

Speciaalzaak vs. winkelketen

Het aanbod van notebooks verandert continu. Het is dan ook onmogelijk om je precies te vertellen waar je het beste je notebook kunt kopen. Natuurlijk zijn er wel algemene richtlijnen. Zo zien wij dat de instapmodellen doorgaans goedkoper zijn bij grote winkelketens als Mediamarkt, BCC en Dixons. Maar zodra je echt eisen stelt en qua prijs in de duurdere regionen komt, ben je beter af bij de computerspeciaalzaken.

Vooral high-end modellen zijn bij de speciaalzaken vele malen krachtiger dan de high-end modellen die in de grote winkelketens liggen. Op prestatiegebied krijg je bij een speciaalzaak dus meer waar voor je geld.

3 Misverstanden over het kopen van een notebook

1: Notebookprocessoren zijn net zo krachtig als desktopprocessoren
Deze leuk klinkende theorie gaat niet op. Een mobiele processor is meestal nog niet half zo krachtig als een gelijknamige desktopprocessor.

2: Hoe meer cellen een accu heeft, hoe beter
Het aantal cellen in een accu wordt ook vaak gecommuniceerd in reclame-uitingen, maar dit zegt niks over de accu. De capaciteit is waar je naar moet kijken, en deze is weergegeven in mAh. Hoelang een notebook uiteindelijk op een acculading meegaat, is ook sterk afhankelijk van de gebruikte hardware. Een accu met een hoge capaciteit in combinatie met energiezuinige hardware levert de langste accuduur op.

3: Een notebook heeft een groot scherm, dus hij is geschikt voor games
Absoluut niet waar: laat je niet misleiden door reclame-uitingen of gladde praatjes. De grootte van een beeldscherm heeft niets te maken met de grafische capaciteiten van een notebook. Er zijn vooral in het instapsegment behoorlijk wat notebooks met grote schermen en zeer matige grafische prestaties.

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!