Asus brengt met de Zenbook S 14 een nieuw topmodel op de markt voorzien van de nieuwste technologie. Zo bevat deze laptop Intel nieuwste processor die dankzij een npu voldoet aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc. Maar is het daarmee ook een goede laptop?

De Asus Zenbook S 14 met typenummer UX5406SA is één van Asus' huidige topmodellen en heeft dan ook een stevig prijskaartje van zo'n 1800 euro. De kwaliteit t zie je gelukkig wel direct terug als je de laptop uit de verpakking haalt.

©Jeroen Boer - ID.nl

Het ontwerp lijkt op dat van eerdere Zenbook S-laptops en is gemaakt van aluminium. Vooral de keramische afwerking met daarin glimmende lijnen van de deksel valt op, al hebben we diezelfde afwerking al bij eerdere Zenbooks gezien. De behuizing is in ieder geval goed gebouwd en bijzonder stevig, ook in vergelijking met andere stevige laptops. Je kunt de behuizing eigenlijk op geen enkel punt echt indrukken en dat zien we niet vaak. Prettig is ook dat het materiaal vrijwel niet gevoelig is voor vingerafdrukken.

©Jeroen Boer - ID.nl

Voor een dunne laptop krijg je een heel bruikbare selectie aansluitingen met tweemaal usb-c (met Thunderbolt-ondersteuning), usb-a, HDMI en een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting. Wifi wordt verzorgd door een Intel wifi 7-kaartje. In de doos vinden we naast de laptop een bijzonder compacte 65watt-lader en een prima laptopsleeve.

©Jeroen Boer - ID.nl

Handig touchpad

Het is prettig werken op de Zenbook. De toetsen hebben niet veel travel, maar wel een duidelijke aanslag. Een minpuntje is dat de Copilot-toets in de plaats is gekomen van de rechter-Ctrl-toets. Zelf gebruiken we bij het tikken de linker-Ctrl-toets, maar het ontbreken zou voor jou een nadeel kunnen zijn.

De Copilot-toets opent tegenwoordig netjes Copilot, Microsofts virtuele assistent die ook op een Copilot+-pc met npu toch volledig in de cloud draait. De witte toetsverlichting kan in drie standen worden ingesteld. Onder het toetsenbord vinden we een opvallend grote touchpad. De soepel werkende touchpad voelt door het gebruik van glas luxe aan. Asus houdt altijd wel van experimenteren met de touchpad en ook deze generatie hebben ze onder de naam Smart Gesture iets bedacht. De zijranden van de touchpad kunnen gebruik worden voor het regelen van het volume en schermhelderheid terwijl je met de bovenste rand voor- of achteruit kunt spoelen in een video. Een prima idee en een stuk bruikbaarder dan experimenten uit het verleden (zoals een virtueel numeriek veld).

©Jeroen Boer - ID.nl

Fraai oledscherm

Asus zet al jaren sterk in op oledschermen en ook de Zenbook S 14 is voorzien van deze schermtechnologie. Het 14inch-oledpaneel heeft een hoge resolutie van 2880 × 1800 pixels en kan ingesteld worden op een hogere verversingssnelheid van 120 Hz. Je kunt ook gewoon kiezen voor 60 Hz.

Het scherm levert een vrijwel perfect plaatje en combineert goede kleuren met een indrukwekkend contrast. Wel is dit met een helderheid van 400 nits niet het meest heldere scherm dat we ooit gezien. Zeker gezien de prijs van deze laptop valt dat een beetje tegen. Voor binnen is de helderheid overigens meer dan genoeg, maar dit is echt een laptop voor digital nomads die wellicht in minder optimale omstandigheden werken.

Net als bij andere oledschermen wordt er zogeheten PWM (puls width modulation) gebruikt voor het regelen van de helderheid. Sommige mensen kunnen daar niet goed tegen. Asus probeert hier iets aan te doen door je flikkervrij dimmen te laten gebruiken, waarbij je het scherm eigenlijk instelt op een hogere helderheid (waarbij flikkeringen (vrijwel) niet voorkomen) die vervolgens softwarematig gedimd wordt. De truc werkt prima, maar zorgt wel voor een minder hoge maximale helderheid. Uiteraard kun je flikkervrij dimmen ook weer uitschakelen, maar het is soms wat lastig om een perfect dimniveau met zo min mogelijk flikkeren te bereiken.

Overigens speelt dit voor slechts een klein gedeelte van de populatie, de meeste mensen kunnen prima tegen de voor hen niet zichtbare flikkeringen van een oled-scherm. Het is wel prettig dat Asus extra software levert om mensen die hier wel last van hebben zoveel mogelijk te helpen.

In de schermrand heeft Asus een uitstekende Full HD-webcam verwerkt, met gezichtsherkenning om in te loggen in Windows. Asus heeft de laptop helaas niet voorzien van een fysiek webcamschuifje, maar er zijn wel functietoetsen met led-indicatie waarmee je de camera en microfoon kunt uitschakelen.

Geïntegreerd geheugen

Asus heeft de Zenbook S voorzien van een Intel Core Ultra 7 258V. Deze processor uit Intels Lunar Lake-generatie is voorzien van een npu (neural processing unit) die krachtig genoeg is om de laptop te classificeren als Copilot+-pc. Maar er is nog iets bijzonders aan deze processor. Lunar Lake is namelijk Intels eerste processorreeks waarin het werkgeheugen onderdeel is van Intels chip. Hierbij kan maximaal 32 GB geïntegreerd worden en dat is ook de hoeveelheid die we in deze laptop zien.

Intel heeft overigens al bekendgemaakt dat het qua geïntegreerd geheugen vooralsnog nog bij deze generatie processors blijft. Het proces zou simpelweg te kostbaar zijn. De processor wordt gecombineerd met een 1TB-ssd in ons testexemplaar, afkomstig van WD in de vorm van een WD PC SN560. Die ssd is direct ook het enige onderdeel aan deze laptop dat je eventueel zou kunnen vervangen, het wifi-kaartje is op het moederbord gesoldeerd. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Indrukwekkende accuduur

De Intel Core Ultra 7 258V is een energiezuinige processor met een maximaal energieverbruik van 37 watt, voorzien van acht cores onderverdeeld in vier snelle en vier energiezuinige cores. De processor is hierdoor niet de meest krachtige laptopprocessor op de markt, maar zet toch heel goede prestaties neer. Een score van 6518 punten in PCMark 10 en 6747 punten in PCMark 10 Extended zijn vergeleken met laptops van een jaar geleden gewoon uitstekend. Datzelfde geldt voor de scores die de chip neerzet in Cinebench R23. De single-core-score van 1837 punten is erg goed en voor de multi-core-score van 9052 punten hoeft de chip met acht cores zich niet te schamen.

Wel zien we in die multi-core-score wat verval als we de benchmark langere tijd laten draaien. Waar Zenbooks in het verleden soms erg luidruchtig waren, is dat bij deze variant geen probleem. Alleen bij heel zware taken hoor je de ventilator duidelijk blazen.

Intels geïntegreerde gpu's worden steeds beter en licht gamen is prima mogelijk. In 3DMark Time Spy wordt een score van 3818 punten neergezet, ruim voldoende voor licht gamen. Dat dit prima kan, bewijst een framerate van 58 fp in Shadow of the Tomb Raider, waarbij we kozen voor de voorinstelling lowest in Full HD. Schakelen we XeSS in, waarmee het beeld middels AI wordt opgeschaald, dan halen we een prima 67 fps.

Waar de ZenBook S 14 echt indruk mee maakt, is de accuduur die de accu met een capaciteit van 72 Wh levert. Een werkdag zonder lader is echt geen enkel probleem en in de Modern Office accuduurtest van PCMark 10 wordt een tijd van maar liefst 18 uur en 55 minuten neergezet. Daarmee is het dit een van de best presterende laptops op accugebied die we ooit getest hebben. In combinatie met de stevige behuizing is dit een prima laptop voor wie veel onderweg is.

Conclusie: Zenbook S 14 kopen?

Je betaalt een hoge prijs voor de Asus Zenbook S 14, maar je krijgt daar wel een indrukwekkende laptop voor terug. Zo is de bouwkwaliteit uitstekend en ook het oled-scherm maakt indruk. In combinatie met de lange accuduur is de Zenbook S 14 een snelle laptop voor iedereen die veel onderweg is.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.