Mario op de iPhone: het is een bizarre gewaarwording. Nintendo heeft natuurlijk al een smartphonegame uitgebracht in de vorm van Miitomo (Pokémon GO was niet van Nintendo zelf), maar Mario’s eerste stappen op Apple’s platform voelen eigenlijk als de ‘echte’ introductie van Nintendo op ’s werelds meest populaire smartphone. De besnorde loodgieter laat in Super Mario Run een uitstekende indruk achter.

Laten we het onderwerp waar het halve internet over lijkt te vallen meteen bij de kraag vatten: je kunt drie levels gratis downloaden op je iPhone of iPad, voor de rest van de game betaal je tien euro. Dat zijn de meeste smartphonegamers niet gewend en vandaar dat je bijvoorbeeld in de App Store veel negatieve recensies leest. Apple doet niet aan demo’s, maar de gratis versie van Super Mario Run is precies dat. Smaakt het naar meer, dan betaal je eenmalig tien euro. Er zijn verder geen verborgen microtransacties, je hoeft niet nadat Mario drie keer dood is gegaan een dag te wachten of te betalen voor extra levens. Mogelijk brengt Nintendo nog extra (betaalde) content uit na verloop van tijd, maar daar is verder nog niets over bekend.

Voor dat tientje krijg je een goed gevuld pakket, al lijkt dat in eerste instantie ietwat tegen te vallen. De meeste ‘New Super Mario Bros.’-games bevatten acht werelden met elk vier levels, maar Super Mario Run heeft maar zes werelden, dus 24 levels in totaal. De gebruikelijke thema’s uit de Mario-games komen voorbij, van grasvlakten en spookhuizen tot Bowsers kastelen en luchtschepen. Thematisch zullen Mario-spelers niet worden verrast. Qua gameplay is het een heel ander verhaal.

©PXimport

Opnieuw leren platformen

Wat meteen opvalt is dat je als geoefende Mario-gamer opnieuw moet leren de platformgame te spelen. De gameplay laat zich het beste vergelijken met de Rayman-runners, waarbij het hoofdpersonage automatisch van links naar rechts loopt en je op je scherm moet tikken om hem te laten springen. Dat is in feite alles wat je doet in Mario Run: Mario laten springen. Dat Mario automatisch rent, betekent echt dat je je ervaringen uit de oude games af moet leren. Loop je een blokje of muntje voorbij, dan kun je die niet meer pakken, tenzij je het level opnieuw start. Het levert in het begin best wat frustratie op, vooral wanneer je met veel enthousiasme de vijf paarse muntjes die in elk level verstopt zitten wilt verzamelen.

Dan klikt er iets: de vijf muntjes in één ‘run’ verzamelen, daar zit ‘m nu juist de uitdaging in. Ja, je moet levels af en toe opnieuw starten, maar je leert de lay-out en de locatie van de speciale muntjes uit je hoofd en uiteindelijk lukt het je. Heb je de vijf paarse muntjes verzameld, dan kun je nog eens vijf speciale munten in het level verzamelen, en dan nóg eens. Ze zitten dan op andere plekken verstopt en zijn vaak een stuk moeilijker om te pakken te krijgen. Levels worden iets aangepast om het je nog lastiger te maken.

Doordat de muntjes steeds moeilijker te pakken zijn, begin je op typisch Nintendo-achtige manier vanzelf dankzij opgedane ervaring strategieën te bedenken. Mario springt automatisch over vijanden, maar als je precies op het juiste moment op een vijand landt, springt Mario hoger en kun je dat muntje wel binnenharken. Elk level begin je met twee ‘bellen’, die als je geraakt wordt Mario iets eerder in het level terugzetten. Op een gegeven moment besef je dat je die bel ook handmatig in kunt schakelen om zo een gemist muntje alsnog te pakken in plaats van het hele level nogmaals te doorlopen. Vloeren met pijltjes erop laten je achteruit springen, waardoor je op voorheen onmogelijk bereikbare plekken kunt komen. Met deze en meer ontdekte strategieën biedt de simpel ogende platformer ineens toch best veel diepgang.

Extra content

Het verzamelen van de speciale muntjes is echt de hoofdmoot van de game. Je speelt in een dik uur door alle levels heen, maar na een dag of vier intensief spelen hebben we nog maar een klein gedeelte van de speciale munten verzameld. Toch heeft Nintendo extra content in de game gestopt in de vorm van twee andere ‘modi’: Toad Rally en het bouwen van je eigen Mushroom Kingdom.

In Toad Rally race je tegen andere spelers en probeer je in een kort tijdsbestek zoveel mogelijk munten te verzamelen en dat zo stijlvol mogelijk te doen. Aan het einde wordt vergeleken wie de meeste muntjes heeft. Dat, gecombineerd met hoeveel Toads er hebben gejuicht voor je stijlvolle moves, bepaalt de winnaar. Win je, dan ontvang je een aantal Toads van je tegenstander die in je eigen Mushroom Kingdom komen wonen. Hier kun je huizen voor je Toads plaatsen, alsook heuvels, bloemen en andere decoraties en zelfs speciale objecten en gebouwen die extra’s opleveren, waaronder andere speelbare personages. Je koopt al die gebouwen en decoratie met munten die je verzamelt in de game.

De twee extra modi zijn bij lange na niet zo uitgediept als de hoofdmodus, maar geven de game een extra competitief en creatief element. Dat competitieve moet je wel in context plaatsen: je racet niet echt tegen andere spelers, maar tegen de ‘rank’ van die speler. Je rank wordt bepaald door hoeveel Toads je hebt verzameld. Heb je bijvoorbeeld tweehonderd Toads, dan kun je kiezen tussen een aantal tegenstanders die rond dezelfde aantal Toads hebben. Verlies je, dan verlies je ook Toads en gaat dus je rank naar beneden. Dit werkt in principe prima, maar het ligt aan je persoonlijke voorkeur of je dat allemaal de moeite waard vindt, alleen maar om je Mushroom Kingdom uit te breiden. Voor ons is dat laatste aspect van de game iets te minimalistisch om er lang door geboeid te blijven.

©PXimport

Conclusie

De game zelf staat op het gebied van gameplay en herspeelbaarheid echter als een huis. Waar we bij veel iPhone-games na een paar uur wel afhaken, blijven we dagelijks deze app openen om een paar levels te spelen. Dat is vooral te danken aan de solide gameplay, zoals je mag verwachten van een ervaren ontwikkelaar als Nintendo. Ondanks het welbekende uiterlijk van een moderne Mario-platformer die we inmiddels al kunnen dromen, biedt Super Mario Run een nieuwe manier van met Mario spelen, eentje die na wat gewenning minstens zo leuk is. Mario voelt zich ook op een iPhone helemaal thuis.

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl:

Moet je regelmatig e-mail verzenden naar meerdere contacten, dan win je veel tijd door in Outlook met contactgroepen te werken. Hierdoor hoef je niet telkens de namen van de afzonderlijke ontvangers typen. Bovendien loop je op die manier nooit het risico dat je iemand per ongeluk vergeet.

Toevoegen aan contactpersonen

Met een e-mailgroep kun je bijvoorbeeld de volledige leesclub, de collega’s van de afdeling, of een vriendengroep bundelen. Zo’n mailgroep is ook superhandig voor wie regelmatig een nieuwsbrief verstuurt.

Zorg eerst dat de mensen die deel zullen uitmaken van de e-mailgroep in de lijst Contactpersonen van je mailprogramma staan. Dat kun je bijvoorbeeld doen door een e-mail te openen waarin het e-mailadres van deze persoon staat. Klik met de rechtermuisknop op dit e-mailadres. Hierdoor opent de fiche van deze persoon. Onder de naam van deze persoon klik je op de drie puntjes en dan selecteer je Toevoegen aan contactpersonen.

Voeg het e-mailadres toe aan de lijst met contactpersonen.

Groep samenstellen

Daarna kun je een groep maken. Klik op het pictogram Groepen in de linkerkolom van Outlook. Linksboven zie je de knop Nieuwe e-mail, maar als je op het pijltje daarnaast klikt, kun je Nieuwe groep selecteren. In de pop-up geef je deze groep een duidelijke naam. Bij Beschrijving vul je het doel van de groep in. De groepsleden zullen een e-mail ontvangen waarin dit aan hen wordt meegedeeld. Daarna klik je op de blauwe knop Maken. In de volgende stap kun je de leden van de groep toevoegen. Aan de linkerkant bij Groepen verschijnen alle groepen die je op die manier hebt aangemaakt. Om extra leden toe te voegen selecteer je eerst de groep en daarna klik je op Leden toevoegen. Dat kan door het e-mailadres in te typen.

Je kunt eindeloos veel leden aan een groep toevoegen.

E-mail sturen naar de groep

Om vanuit naar een groep in één keer een e-mail te versturen naar alle leden, selecteer je de betreffende groep aan de linkerkant en klik je rechtsboven op de knop E-mail verzenden. In het Aan-vak zal automatisch de naam van de groep verschijnen. Je kunt de muisaanwijzer boven de groepsnaam houden en even wachten; dan verschijnen de beschrijving van de groep en de namen van de leden.

Een groep verwijder je door met rechts op de naam van de mailgroep te klikken en te kiezen voor Verwijderen. Links in het menu onder Verwijderd staan alle verwijderde items. Hier kun je later de mailgroep nog uit terughalen.

Hou de muisaanwijzer boven de groepsnaam, dan verschijnen de details.