In een halfuur met Super Mario Odyssey kun je zomaar in een Tyrannosaurus Rex veranderen, als een ouderwetse pixel-Mario een 2D-level op een muur uitspelen, een verliefde Goomba verleiden, en met een luchtschip snel weer naar een ander gedeelte van de wereld vliegen. Super Mario Odyssey is een opeenstapeling van heerlijke momenten die zelfs het meest verzuurde gamershart doen smelten.

Odyssey begint verrassend terughoudend. Mario sluit vriendschap met de pratende pet Cappy en samen gaan ze achter Bowser aan, die Princess Peach weer eens heeft ontvoerd. We zeggen terughoudend, omdat de kennismaking tussen de loodgieter en het levende petje zich afspeelt in het grauwe Cap Kingdom, dat juist niet de kleurrijke omgevingen bevat die we van de Mario-reeks gewend zijn. Het betreft een korte tutorial waarin je leert omgaan met je nieuwe krachten. Al snel werp je Cappy met een druk op de knop van de Pro Controller of een korte zwiep met de Joy-Con op een kikker en maak je plots de hoogste sprongen.

Gelukkig is deze training van korte duur en beland je snel in het zonnige Cascade Kingdom, waar het gras groener is dan bij de buren en een gigantische Tyrannosaurus Rex je meteen doet beseffen dat het overnemen van al die personages, objecten en vijanden voor zeer gevarieerde gameplay gaat zorgen.

©PXimport

Dat overnemen van vijanden is echt een essentieel onderdeel van Odyssey. Veel puzzels en gedeeltes van de game zijn alleen bereikbaar of op te lossen door Mario’s pet naar een bepaald wezen te gooien. Door in een grote blaffende Chomp Omp te veranderen beuk je gemakkelijk rotsen kapot, terwijl een vurig lavawezen gebruikt kan worden om elke lavapoel te overbruggen. Het zorgt ervoor dat de toch al uitgebreide moveset van Mario enorm wordt uitgebreid en de game constant verrast met nieuwe mogelijkheden. Daarbij laat Mario, of hij nu zijn eigen besnorde zelf is of een ander willekeurig personage, zich nooit minder dan perfect besturen.

©PXimport

Op zoek naar Power Moons

Mario en Cappy ontdekken een magisch luchtschip dat ze moeten vullen met Power Moons. Deze equivalenten van de gebruikelijke sterren zijn werkelijk overal te vinden in de spelwereld en worden gebruikt om het luchtschip van genoeg kracht te voorzien om de diverse levels op Odyssey’s wereldbol te bezoeken. Mensen die Super Mario 64 en Sunshine hebben gespeeld, zullen de levelstructuur meteen herkennen. Weg zijn de lineaire levels uit de Galaxy- en 3D World-games. In plaats daarvan bevat Odyssey een stel gebieden waarin Mario kan gaan en staan waar hij wilt. Welke kant hij ook oprent, er is altijd wel een toffe platformsectie, puzzel of gevecht te vinden om Power Moons mee te verdienen.

Wat dat betreft lijkt Odyssey veel geleerd te hebben van The Legend of Zelda: Breath of the Wild. Ook daarin worden spelers consequent beloond voor het verkennen van de spelomgeving, meestal met Shrines en Korok Seeds. Mario combineert die twee elementen uit Zelda op de best mogelijke manier: Power Moons zijn haast even talrijk als Korok Seeds (er zijn er letterlijk honderden te vinden), maar voor bijna elk exemplaar moet je niet alleen de locatie vinden, maar ook een toffe puzzel oplossen of een platformsectie overleven.

©PXimport

Snelle wereldreis

De eerste pakweg acht tot tien uur van Mario Odyssey voelen als een opeenstapeling van bijna filmachtige momenten, een viering van tientallen jaren Mario. Oude en nieuwe gezichten uit het Mario-universum wisselen elkaar af en retro-platformsecties waarin Mario in zijn oude pixelvorm verandert zijn een ode aan de transformatie die de franchise in al die jaren heeft doorgemaakt. Verrassend genoeg wisten we in die relatief korte speeltijd de hele spelwereld rond te reizen om alle levels te ontgrendelen en het einde van het verhaal te bereiken.

Wat daarbij opvalt is dat de gebruikelijke cliché spelomgevingen uit Mario-games kundig worden vermeden. Elk level heeft wel een unieke twist, van de uitgestrekte woestijn in Sand Kingdom, die op onverklaarbare wijze bevroren is geraakt, tot het vulkanische Luncheon Kingdom dat vooral uit voedsel bestaat.

De meest opvallende is ongetwijfeld Metro Kingdom, met de stad New Donk City. Deze knipoog naar de originele Donkey Kong laat de loodgieter door een realistische spelwereld lopen en interactie hebben met échte mensen. Het zou niet moeten werken, maar door de constante stroom aan leuke gameplayelementen voelt het nooit al te onwerkelijk aan. De dichtheid van de gebouwen zorgt er daarnaast voor dat dit level nog meer dan de rest van de game voelt als een grote, interactieve speeltuin. De levels wisselen wel erg van grootte en er zitten er een paar bij die relatief klein zijn. Dat voelt een beetje als een gemiste kans, omdat het ervoor zorgt dat je niet in elke kingdom uren rond kunt dwalen.

Die race van pakweg acht uur door de game zou op zichzelf aan de korte kant zijn, ware het niet dat Odyssey gevoelsmatig pas écht op alle cilinders draait na het zien van de aftiteling. Dan pas krijg je de mogelijkheid om met je schip naar elk eerder bezocht level te reizen. Die worden vervolgens uitgebreid met veel nieuwe puzzels. Het meest in het oog springende zijn de diverse warp-pipes die je naar lineaire platformsecties sturen. Deze secties zijn vergelijkbaar met de 3D World- en Galaxy-levels en vergen vaak het uiterste van je platformskills. Bijna elk level wordt tot de nok toe gevuld met bezigheden, van het verzamelen van allerlei nieuwe kledingstukken en hoedjes voor Mario die ook weer gebruikt worden in diverse puzzels, tot het meedoen aan races tegen free-runnende Koopa’s. Als er dan toch een puntje van kritiek gegeven moet worden, is dat de manieren om veel van deze secundaire Power Moons te verdienen nagenoeg hetzelfde blijven in elk level. Gelukkig is de invulling ervan door de levelstructuur en de diverse uitdagingen telkens weer anders.

©PXimport

Terugkeer van het N64-tijdperk

Door de constante stroom aan bezigheden, verrassingen en odes aan alles wat met Super Mario te maken heeft, staat zowel fans als nieuwkomers een feestelijke wereldreis te wachten die — juist na de aftiteling — tientallen uren meegaat. Je wordt voor elke actie, elke tocht naar een uithoek van een willekeurig level, wel beloond voor de tijd die je erin steekt. Sinds het Nintendo 64-tijdperk hebben we niet meer zo’n volle, kwalitatief hoogstaande driedimensionale platformgame kunnen spelen.

Super Mario Odyssey is vanaf 27 oktober verkrijgbaar voor Nintendo Switch.

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇