Aan het einde van Human Revolution stond geaugmenteerde beveiliger Adam Jensen voor een lastige keuze. Ieder mens op de planeet met mechanische lichaamsdelen flipte de pan uit en hij kon hier een eind aan maken. Maar wie zou de schuld krijgen? De geheimzinnige Illuminati? Of wil je hen juist helpen? Of alles opblazen zodat niemand weet wat er is gebeurd? De schrijvers van Mankind Divided laten het antwoord in het midden. Volgens hen viel Jensen in de oceaan en verder wil hij er niet meer over praten.

Onze altijd norse brombeer werkt tegenwoordig voor Task Force 29, de futuristische opvolger van Interpol. Daarvoor is hij verhuisd naar Praag, dat sinds het zogenaamde Aug Incident in een totalitaire staat is veranderd. Geaugmenteerde mensen worden beschimpt op straat, moeten achterin de metro zitten en zodra ze een agent verkeerd aankijken worden ze afgescheept naar de getto. De eens zo blinkend witte LIMB Clinic is nu een verrot, uitgestorven monoliet vol racistische leuzen. Het is een behoorlijk zwaar onderwerp en de makers nemen het bloedserieus. Het is ook geen thema dat zomaar uit de lucht komt vallen. Lees ook: No Man's Sky - Indrukwekkend middelmatig.

©PXimport

Deus Ex: Episode 0

Mankind Divided slaat namelijk een ijzersterke brug tussen Human Revolution en Deus Ex 1. Revolution ging over de Gouden Eeuw van de geaugmenteerde mensheid, terwijl Deus Ex een vervallen wereld is waarin mechanisch aangepaste mensen amper voorkomen. Mankind pakt die overgang met beide handen aan en dat gaat verder dan het goudfiltertje van Revolution uitklikken. Fans van de zestien jaar oude game zullen onder de vernislaag van blinkende moderne lichteffecten, high-res texturen en shaders veel herkennen van vroeger.

Niet alleen objecten, meubels en kleding zijn directe verwijzingen, ook het kleurgebruik overal in de game is een slimme mix tussen het goud van Revolution en het blauw van Deus Ex. De manier waarop de levels zijn opgebouwd ligt zelfs twee stappen dichterbij de oudere games dan bij Human Revolution. De wereld en het verhaal schuifelen merkbaar richting Deus Ex met zijn bizzare mix van Illuminati, Helios en aliens, dus je kunt weer uitkijken naar de nodige cameo’s, Vroege Versies Van Dingen en hints over wat komen gaat.

Jammer is dat Adam Jensen in dit geheel zo passief overkomt. Je zou verwachten na de onthullingen van de vorige game dat Jensen een stuk meer uitgesproken zou zijn, maar hij is juist een minder interessante protagonist dan voorheen. Ga je bijvoorbeeld uit protest niét achterin de metro zitten, dan krijg je een apart laadscherm te zien waarin mensen Jensen raar aankijken en een agent staat hem boos op te wachten. Jensen reageert er niet op. Op meerdere momenten komt het gebrek aan evolutie van hem als persoon zo bovendrijven. Het helpt ook niet dat de bijrollen in Mankind Divided vooral bestaan uit weinig memorabele personages en er amper wordt gebouwd op de mensen die we voorheen hebben leren kennen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Lekker hacken

Het verhaal van Deus Ex: Mankind Divided kan sterker, maar de basis van het spel staat als een huis. Net als in de vorige games kun je naar ieder doel kruipen, klimmen, springen, hacken, survivallen, schieten, overladen, stapelen en opblazen wat je maar wilt en vanuit meerdere richtingen dan ooit. Zeker in het startgebied, rond Jensens woning in Praag, is de omgeving zo obsessief divers uitgediept dat je in iedere ruimte even stil moet staan en denken ‘heb ik écht, écht alles gevonden?’. Het antwoord is meestal nee. Er staat vast nog een muur achter je waar je doorheen kunt slaan, een plant met een creditcard eronder, een koelkast met een kluis, een geheime vloer met een wapenvoorraad of plafond waar een heel netwerk aan nieuwe sluiproutes begint.

Een geinige nieuwe feature is dat je bepaalde objecten van een afstandje kunt hacken. Remote Hacking kan rolluiken en trappen neerhalen (voor klimroutes), autoalarmen uitschakelen (om leeg te roven), tv’s uitschakelen (afleiding) en het coolste: ramen blinderen. Dit is handig wanneer je een bewaker wilt uitschakelen zonder dat zijn of haar collega’s je door het glas kunnen zien. Andere nieuwe features zijn minder interessant. Het gaat voornamelijk om gewelddadige aanvallen en stealth-varianten van oude features, zoals een veilige gasversie van de Typhoon-aanval. Het is handig dat ‘Pacifist’-spelers die nu ook kunnen gebruiken, maar de klassieke Augmentations blijven voor hen veel nuttiger. Van de oude upgrades is eigenlijk alleen de Icarus-val een overbodige luxe geworden.

©PXimport

Het is een gevalletje ‘sequilitus’, waarbij spelonderdelen geforceerd worden toegevoegd zonder dat ze nodig zijn. Dit heeft verder geen nadelen (want: je kunt ze negeren), maar negatief bijgevolg is dat het hacken van computers minder leuk is geworden. De voorheen heldere minigame heeft een make-over gekregen met nieuwe features als fog en een zwakker Nuke Virus. De visuele chaos maakt dat het minder prettig speelt. Gelukkig is de klassieke Multi-Tool terug en kun je daarmee lastige hacks overslaan. Wapens zijn verder te modificeren dan voorheen met behulp van crafting, al is dat alleen nuttig voor actiegerichte spelers. Je kunt nu ook kiezen tussen reguliere kogels, Piercing of EMP-versies, wat een extra tactische lading geeft aan gevechten tegen de sterke robots en geaugmenteerde vijanden.

Pacifisten zijn beter

De keuze voor actie of stealth ligt (wederom) volledig bij de speler, al raden wij iedereen aan om gewoon in één klap voor de Pacifist Achievement te gaan. Iedereen die je tegenstaat neerschieten is een valide oplossing, maar je mist een groot deel van de Deus Ex-lol op die manier. Wanneer de helft van iedere omgeving bestaat uit coole sluiproutes en hackbare zaken en je kiest ervoor om gewoon door te lopen en iedereen op te blazen, dan mis je de helft van het spel en, niet te vergeten, de spanning die bij het gesluip komt kijken. Er zit bijvoorbeeld een zwaarbeveiligde bank in de game die je Tom Cruise-stijl kunt binnensluipen, met zijn slim opgebouwde routes, patrouilles en lasergrids. Banjer erdoorheen als een baviaan en je kunt net zo goed Call of Duty opstarten.

©PXimport

Het moge duidelijk zijn; was je gek op alles van Deus Ex tot dusver, dan vind je dit waarschijnlijk ook een geniale game. Het probleem is dat de meeste elementen die uniek zijn aan Mankind Divided ook net de zwakste plekken vormen. Zo blijft Adam Jensen voornamelijk hangen in Praag. Het is een visueel prachtige stad. Groot, veel te doen en zelfs iets té mooi, gezien de lag die het veroorzaakt op consoles en zwakkere pc’s. Maar Deus Ex draaide juist om de constant wisselende, internationale omgevingen. Ook de nieuwe Breach-mode is slechts een vergetelijke free-to-play-optie waar beter op bespaard had kunnen worden. Toch lopen we warm voor een vervolg als dit. Het Deus Ex-universum is boeiend genoeg en geen andere game kent deze geweldige gameplay. Mankind Divided slaat een brug tussen twee legendarische games, die we graag meerdere keren bewandelen.

Deus Ex: Mankind Divided is beschikbaar voor pc, PlayStation 4 en Xbox One. Gamer.nl speelde voor deze review de pc-versie.

De Sony Xperia 1 VII is de nieuwste topsmartphone van een merk dat nog maar een kleine speler is op de wereldwijde telefoonmarkt. Het toestel gaat ook gebukt onder een storend probleem waar Sony nog onderzoek naar doet, en heeft een adviesprijs van liefst 1499 euro. In deze Sony Xperia 1 VII-review zoeken we uit wat de sterke en zwakke punten van de peperdure telefoon zijn.

Allereerst dat probleem, waar we net over begonnen. De verkoopstart van de Xperia 1 VII maakt duidelijk dat sommige (Japanse) toestellen zichzelf onverwacht uitschakelen, herstarten of juist weigeren op te starten. Sony heeft excuses gemaakt en doet onderzoek naar het probleem, waar nog geen oplossing voor gecommuniceerd is. Het lijkt echter menens, want Sony heeft de Xperia 1 VII-verkoop in verschillende landen gepauzeerd en in andere landen uitgesteld. Geen goed begin voor een minder bekende smartphone die duurder is dan de toptoestellen van Samsung en Apple, nietwaar?

Bijzonder ontwerp

Een Sony Xperia-smartphone herken je al jaren aan zijn ontwerp. Rechthoekig, met een duidelijke camerabalk en voorzien van bijzondere functies. Het Japanse merk voorziet zijn toestellen al vele jaren van een fysieke cameraknop om mee scherp te stellen en een foto te schieten. Ook nog steeds aanwezig: een microSD-kaartslot om de interne opslagcapaciteit te vergroten en een 3,5mm-audiopoort om bedraad muziek te luisteren. Voor sommige mensen zijn het doorslaggevende redenen om een Sony-telefoon te nemen, want op vrijwel alle andere dure smartphones moet je dit soort functies missen.

©Rens Blom

Een dure smartphone met een audiopoort: de Xperia 1 VII is uniek.

De Xperia 1 VII houdt prettig vast, is waterdicht en stofbestendig en kan draadloos opladen. Het 6,5inch-oledscherm is van uitstekende kwaliteit en kan heel fel. Dit scherm kan zich meten met de top, wat je ook mag verwachten van een toestel dat 1499 euro kost.

©Rens Blom

Krachtige specificaties

Dat de specificaties van de Xperia 1 VII heel goed zijn, verbaast gelet op de prijs ook niet. De inmiddels bekende Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor is vliegensvlug en krijgt hulp van 12 GB werkgeheugen. Wie niet genoeg heeft aan 256 GB opslagcapaciteit, kan als gezegd een microSD-kaartje in de telefoon stoppen.

De 5000mAh-accu gaat zonder zorgen een lange dag mee, zonder positief op te vallen. Bedraad opladen kan met maximaal 30 watt en duurt bijna anderhalf uur. Dat kan een tegenvaller zijn, maar wie 's nachts zijn telefoon oplaadt zal er geen last van hebben. Draadloos laden gaat met 15 watt – een gebruikelijke snelheid.

Opmerkelijk: Sony levert de Xperia 1 VII niet alleen zonder oplaadadapter, maar ook zonder usb-c-kabel. Erg duurzaam inderdaad, maar het kan ook zuinig overkomen.

©Rens Blom

Niet de beste camera's

Camera's zijn al jaren een speerpunt van Sony-smartphones. Het merk heeft met zijn Alpha-cameratak ook heel veel expertise in huis en zegt die kennis te delen met zijn smartphonetak. Ook goed om te weten is dat veel smartphones van allerlei merken een Sony-camerasensor gebruiken. Het bedrijf heeft dus een goede reputatie en ja, de Xperia 1 VII maakt in veel gevallen erg fraaie foto's met zijn normale camera, groothoeklens en zoomcamera.

©Rens Blom

Toch zijn we beter gewend, met name van de topmodellen van Google, Samsung en Apple. De Xperia 1 VII gaat soms de mist in met het scherp afdrukken van alle delen van een foto en ook de zoomresultaten horen niet tot de absolute top. We zien dit ook terug in andere reviews. Wellicht weet Sony met een software-update nog een en ander te verbeteren aan zijn camera's, maar voor nu zetten we de Xperia 1 VII – ondanks zijn torenhoge prijs – niet op één.

Hieronder twee fotoseries, gemaakt met de Xperia 1 VII, met van boven naar beneden telkens de hoofdcamera (1x), groothoekcamera (0.7x) en zoom (3,5x).

Eerste serie

©Rens Blom

Tweede serie

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Sony zette zichzelf de afgelopen jaren voor schut door zijn dure smartphones slechts twee Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates te geven. De concurrentie beloofde vijf, zes of zeven jaar complete updates. Sony heeft daar een les uit getrokken en geeft de Xperia 1 VII vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Goed, maar merken als Google, Samsung en Apple lopen nog steeds vooraan met zeven jaar updates.

We willen je geen angstig gevoel aanpraten, maar het is wel goed om even stil te staan bij de updatebelofte. Van een groot merk als Apple of Samsung verwachten we dat het over zeven jaar nog steeds smartphones maakt en onderhoudt met updates. Is Sony over zes jaar ook nog steeds actief op de smartphonemarkt? Het merk heeft medio juli bevestigd dat het zich terugtrekt uit Finland en in verschillende andere Europese landen zijn moderne Sony-smartphones – inclusief de Xperia 1 VII – slecht tot niet verkrijgbaar. Dat zijn geen fijne berichten.

©Rens Blom

Terug naar het nu. De Sony-softwareschil zelf over Android 15 heen bevalt ons goed. De fabrikant voert wat handige (visuele) verbeteringen door en levert een paar nuttige entertainment-apps mee. Verder blijft de software intact, zoals Google het voor ogen heeft.

Conclusie: Sony Xperia 1 VII kopen?

De Sony Xperia 1 VII is – los van het functioneringsprobleem waar de fabrikant onderzoek naar doet – lastig aan te bevelen. Dat komt met name omdat concurrerende vlaggenschepen betere specificaties en een langer updatebeleid bieden, en ook nog eens (honderden) euro's goedkoper zijn. De Xperia 1 VII is een goede smartphone met enkele onderscheidende functies, maar geen 1499 euro waard.

Streamen, sociale media, gamen, navigeren: gemiddeld verbruiken we in Nederland 8,7 GB aan mobiele data per maand. Wanneer je buiten de EU op vakantie gaat, kan dat hoge kosten met zich meebrengen. Je bent altijd voordeliger uit wanneer je daarvoor een speciale buitenlandbundel aanschaft bij je provider. KPN heeft nu dertien nieuwe bundels toegevoegd, voor dertien populaire vakantiebestemmingen buiten de EU.

Het gaat dan onder meer om Thailand, Japan en Indonesië. Daarnaast zijn voor Amerika, Canada, Marokko en Turkije de bestaande bundels uitgebreid. In totaal dekken de bundels tachtig procent van het wereldwijde roamingverkeer.

De bundels blijven na aankoop 31 dagen geldig en zijn eenvoudig te activeren, nog voor vertrek of direct op de plek van bestemming. Dat kan via de MijnKPN-app of per sms. Is de bundel bijna op? Dan ontvang je automatisch een waarschuwing, zodat je op tijd een nieuwe bundel kunt activeren.

Op vakantiebestemmingen binnen de EU verandert er niets: daar geldt het 'roam like home'-principe en betaal je hetzelfde als thuis.

Voor deze landen kun je nu een nieuwe/verhoogde bundel activeren: 

• USA/Canada
• Turkije
• Marokko
• Caribisch deel van het Nederlands Koninkrijk
• Bosnië
• Servië
• Indonesië
• Thailand
• Singapore

• Mexico
• Brazilië
• Japan
• Zuid-Afrika
• Egypte
• Suriname
• Albanië
• Verenigd Arabische Emiraten

Op de site van KPN kun je meer lezen over de nieuwe bundels. Je ziet daar ook wat je zou betalen zonder bundel. Ga je bijvoorbeeld naar Thailand, dan betaal je voor een buitenlandbundel van 30.000 MB 19,99 euro (ongeveer 0,06 euro per MB). Zou je geen bundel kopen, dan reken je per gebruikte MB 2,50 euro af. Tip: in sommige landen zijn alleen extra bundels voor mobiel internet beschikbaar. Gebruik dan WhatsApp om te bellen en berichten te versturen – want dat valt onder mobiele data.