ID.nl logo
Wat zijn fotonische chips?
© PXimport
Huis

Wat zijn fotonische chips?

Decennialang werden computers sneller, omdat de componenten op de chips steeds kleiner werden. Maar nu de grenzen van het mogelijke in zicht komen, wenden chipontwerpers zich tot de fotonica. Deze technologie belooft niet alleen enorme energiebesparing, maar mogelijk ook werkelijk bruikbare kwantumcomputers. Wat zijn fotonische chips precies?

“Er bestaat geen reden waarom iedereen thuis een computer zou willen hebben.” Ken Olsen, medeoprichter van het computerbedrijf Digital Equipment Corporation, sprak deze woorden in 1977. En hij had gelijk, want destijds hadden de meeste mensen niets aan zo’n ding. Pas na zo’n vijftien jaar werden pc’s gemeengoed in huishoudens en wat later kwamen de mobiele telefoon en zijn opvolger de smartphone op. Op een enkele hoogbejaarde na heeft iedereen inmiddels altijd zo’n zakcomputer bij de hand. Vergeleken met de computers uit de jaren 70 zijn dat formidabele apparaten. Wanneer je toen voorspeld zou hebben dat iedereen met een snoerloos plankje zou kunnen filmen, navigeren, beeldbellen en betalen en dat we er in permanent contact met bekenden mee zouden staan, dan zou dat louter meewarige blikken hebben uitgelokt.

Kwantummechanische wetten

Een minicomputer die alles kan en waar je zelfs mondelinge vragen aan kunt stellen, moet wel een enorm geoptimaliseerd apparaat zijn. Dat is inderdaad het geval. Smartphones zouden niet mogelijk zijn zonder uiterst compacte componenten, waaronder vooral de microprocessor. De allereerste processor, de Intel 4004 uit 1971, telde 2300 transistors. Tegenwoordig is 15 miljard geen uitzondering. De kloksnelheid bedroeg 740 kilohertz, oftewel zo’n 4000 keer trager dan wat tegenwoordig de norm is. En met 10 micrometer waren de transistors op deze oerchip ook nog eens zo’n 1000 tot 2000 keer groter dan de 10- of 5-nanometer-componenten op de huidige chips.

Hoe fantastisch ook, dit feest kan volgens veel deskundigen niet eeuwig doorgaan. Chips zijn gemaakt van silicium. Een siliciumatoom heeft een doorsnee van ruwweg 0,2 nanometer. De grenzen van de miniaturisering zijn dus in zicht. Daar komt bij dat elektronen, die de dragers van informatie zijn in deze transistors, op deze schaal grillig gedrag vertonen. De kwantummechanische wetten die het gedrag van elementaire deeltjes beschrijven, staan toe dat elektronen zich plotseling op een andere plek bevinden of zelfs op twee plekken tegelijk. Uiteraard is dit niet best voor de stabiliteit van een chip.

©PXimport

System on a chip

Volgens pessimisten komt hiermee een einde aan de Wet van Moore, de vuistregel dat het aantal transistors op een chip pakweg elke twee jaar verdubbelt. Nieuwe processors, zo vrezen ze, zullen niet meer de spectaculaire prestatiesprongen laten zien waaraan we gewend en verslaafd zijn geraakt. Nu zijn ontwerpers van chips gelukkig niet voor één gat te vangen. Het succes van de smartphone is gebaseerd op de uitvinding van de ‘system on a chip’, oftewel SoC. Door de processor, de grafische processor, het werkgeheugen en andere vitale onderdelen op één chip samen te brengen, kan flink wat ruimte en energie worden bespaard. Een laag energieverbruik is essentieel in mobiele apparaten: de accu raakt minder snel leeg en er hoeft minder warmte te worden afgevoerd. Traditionele laptopprocessors, zoals die van Intel, worden bij intensieve taken zo heet dat de chip zelfs bij een loeiende ventilator zijn kloksnelheid moet terugschakelen. SoC’s, zoals de M1-chip in de nieuwste laptops van Apple, blijven dermate koel dat een ventilator meer luxe dan noodzaak is. De nieuwste MacBook Air bevat er dan ook geen.

De regel dat het aantal transistors elke twee jaar verdubbelt, gaat niet zo lang meer mee

-

Geen vreemde eend

Maar hoe slim ook ontworpen, ook SoC’s lopen tegen de grenzen van de miniaturisering aan. Daarom beginnen chipontwerpers aan het fundamentele karakter van de traditionele siliciumchip te morrelen. Zoals we al zagen, is een chip een apparaat waarin groepjes elektronen heen en weer geschoven worden. Dat zijn elementaire deeltjes met een massa en een elektrische lading. Ze zijn daardoor gemakkelijk te manipuleren. Maar wanneer ze bewegen, warmen ze hun omgeving op. Er bestaat ook een deeltje dat dit nadeel niet heeft: het foton. Dit deeltje, feitelijk het kwantum van het elektromagnetische veld, is bepaald geen vreemde bijt in de ICT-industrie. Het wordt al jaren gebruikt om data te verzenden door glasvezelkabels en ook LiDAR berust op het uitzenden en opvangen van fotonen. Maar zodra deze deeltjes in een computer aankomen, geven ze het estafettestokje door aan elektronen, zodat er bewerkingen op kunnen worden uitgevoerd. Het onderzoeksveld dat zich met deze wisselwerking tussen fotonen en elektronen bezig houdt, wordt fotonica genoemd.

©PXimport

Grofstoffelijk

Fotonen kunnen dus worden gebruikt om data te verzenden en de omgeving te scannen, maar vooralsnog niet om te rekenen. Dat is teleurstellend, want fotonische schakelingen zijn in theorie ontzettend snel en erg energiezuinig.

Martijn Heck is sinds 2020 hoogleraar fotonica aan de Technische Universiteit Eindhoven, na eerder werkzaam te zijn geweest aan de Universiteit van Aarhus in Denemarken, waar hij in 2013 de Photonic Integrated Circuits-groep oprichtte. Het probleem met fotonica, zo zegt hij, is dat het niet schaalt. Het is vooralsnog dus onmogelijk fotonische schakelingen te maken die even klein zijn als elektronische transistors. Alleen al om die reden zal fotonica niet de transistor vervangen, aldus Heck tijdens een videogesprek. “Fotonica is te grofstoffelijk.” De voordelen van fotonica blijken subtieler. Fotonica, zo verzekert Heck, is goed in lengte. In het verzenden van data over lange afstanden dus. Glasvezelverbindingen vormen het ultieme voorbeeld, maar met de hoge datasnelheden van en naar de huidige microprocessors zijn decimeters en centimeters eveneens niet te negeren afstanden. Fotonica is daarom de aangewezen technologie om in datacenters servers met elkaar te verbinden. Dit wordt al in praktijk gebracht. Energiebesparing is daartoe opnieuw de belangrijkste stimulans.

©PXimport

Multiplexen

De volgende stap is het verbinden van verschillende chips binnen één systeem. Het Californische bedrijf AyarLabs bijvoorbeeld beweert een technologie in huis te hebben waarmee over afstanden van enkele millimeters tot twee kilometer bandbreedtes kunnen worden behaald die duizend keer hoger liggen dan die van traditionele elektrische verbindingen, bij een tien keer zo laag energieverbruik.

Heck is ervan overtuigd dat in de toekomst de verschillende onderdelen van één en dezelfde chip met fotonica verbonden zullen worden. Dat is nu nog problematisch, omdat het om heel korte afstanden gaat, waarbij de omzetting van elektronisch naar fotonisch en terug een wissel trekt op het energieverbruik. Dat er niettemin toekomst in zit, komt door de hoge bandbreedtes die behaald kunnen worden door te multiplexen: verschillende golflengtes kunnen tegelijkertijd over hetzelfde kanaal worden verzonden. Want niet alleen bandbreedte, maar ook bandbreedtedichtheid kan in huidige chips problematisch zijn, aldus Heck. “Denk in termen van het aantal pinnetjes waarmee de chip op het moederbord vast zit. Dat is beperkt. Multiplexen is daarom een goede oplossing.” Voor dat dit allemaal goed mogelijk is, dienen er nog wel wat materiaaltechnische hindernissen overwonnen te worden. Op dit moment berust de hele halfgeleiderindustrie op silicium. Dat is helaas een materiaal dat niet geneigd is licht uit te zenden. Er wordt daarom volop geëxperimenteerd met andere materialen, zoals galliumarsenide en indiumfosfide, die wel in staat zijn binnen een chip fotonen te produceren. Maar de integratie van zulke materialen in bestaande productielijnen voor chips is niet triviaal.

Kwantumcomputers

Zodra deze problemen overwonnen zijn, voorziet Heck wel degelijk fotonische systemen die specifieke rekenkundige bewerkingen uit kunnen voeren. In theorie zijn optische computers megaparallel. Dat maakt ze geschikt voor specifieke toepassingen, zoals het doorzoeken van databases. Het Britse bedrijf Optalysys pioniert hierin. Het parallelle karakter van fotonica maakt het ook geschikt voor neuromorfische processors: chips die net als dierlijke hersenen signalen tegen elkaar afwegen. In moderne SoC’s zijn zulke modules soms al aanwezig ter ondersteuning van machine learning en AI. Heck stelt zich voor dat zulke modules in de toekomst fotonisch van aard zullen zijn. Ze zullen veel krachtiger zijn dan de huidige neuromorfische modules, vanwege het feit dat licht uitgesplitst kan worden in verschillende frequenties die parallel verwerkt kunnen worden.

Verrassend genoeg ontwaart Heck ook raakvlakken tussen fotonica en kwantumcomputing. Kwantumcomputers zijn apparaten die problemen oplossen door gebruik te maken van de meest fundamentele eigenschappen van de natuur, zoals die beschreven worden door de kwantummechanica. Volgens deze theorie, die de afgelopen honderd jaar aan alle kanten experimenteel bevestigd is, bevinden elementaire deeltjes zich van nature in een zogenaamde superpositie. Dit is een vrij complex natuurkundig concept, maar in een kwantumcomputer betekent het dat de basiseenheid van informatie geen bit is, maar een qubit. Waar een bit 0 of 1 is, is een qubit een superpositie van deze twee toestanden. Qubits kunnen bovendien met elkaar verstrengeld zijn, een mysterieuze toestand waar Einstein zelf nog zijn tanden op stuk heeft gebeten. Hoe dan ook, de theorie voorspelt dat kwantumcomputers in principe reusachtig krachtig zijn in, vooral, het ontrafelen van processen in de natuur. De verwachting is dat ze zullen leiden tot doorbraken in onder meer de materiaalkunde en de farmacie.

©PXimport

Wie zegt dat hij de kwantumfysica begrijpt, heeft er volgens Feynman niets van begrepen

-

Xanadu en PsiQuantum

De even beroemde als excentrieke natuurkundige Richard Feynman zei ooit dat wanneer iemand zegt de kwantumfysica te begrijpen, dat het bewijs vormt dat hij er niets van begrepen heeft. Onderzoekers die kwantumcomputers proberen te ontwerpen, tasten inderdaad voor een belangrijk deel in het duister. Het principe lijkt te werken, maar het blijkt uiterst moeilijk om het aantal qubits op te schalen tot het niveau waarop een apparaat werkelijk bruikbaar wordt. Elke toegevoegde qubit verdubbelt weliswaar de rekenkracht, maar dat lijkt ook te gelden voor de complexiteit van het systeem. IBM heeft niettemin simpele kwantumcomputers online staan waar geïnteresseerden nu al eenvoudige bewerkingen op uit kunnen voeren.

Fysieke qubits kunnen uit allerlei deeltjes (of grotere objecten) bestaan. Die dienen meestal wel tot bijna het absolute nulpunt afgekoeld te worden om te voorkomen dat omgevingsinvloeden de superpositie om zeep helpen. Fotonen daarentegen kunnen ook bij kamertemperatuur als qubits worden gebruikt. De Canadese start-up Xanadu presenteerde dit voorjaar ‘s werelds eerste fotonische kwantumchip. En deze zomer haalde het Californische bedrijf PsiQuantum 450 miljoen dollar op voor de ontwikkeling van de Q1: een op silicium gebaseerde fotonische kwantumcomputer met superieure foutcorrectie – een heet hangijzer in de wereld van de kwantumcomputing.

©PXimport

Wereldspelers à la ASML

Te midden van deze ontwikkeling rijst de vraag: in welke ontwikkelingsfase bevindt de fotonica zich als je het vergelijkt met de ontwikkeling van de micro-elektronica, als we de eerste Intel-chip uit 1971 als ijkpunt nemen? “In de buurt van 1980”, zegt Heck. Dat is een intrigerend antwoord. Dat betekent namelijk dat deze industrie een grote toekomst tegemoet gaat. Heck bevestigt dat hij exponentiële groei voor zich ziet.

Of jonge Nederlandse fotonicabedrijven zullen uitgroeien tot wereldspelers à la ASML, valt volgens Heck niet te zeggen. Dat hangt volgens hem ook sterk af van de manier waarop de huidige giganten, zoals de Taiwanese chipfabrikant TSMC, op deze ontwikkelingen inspelen. Hij benadrukt wel dat we in Nederland over ‘strategische technologie’ beschikken. De overheid onderkent dat ook. Vorig jaar nam het ministerie van Economische Zaken deel aan een investering van 35 miljoen euro in het Eindhovense SMART Photonics, maker van fotonische chips op basis van indiumfosfide. Zonder dat geld was dit innovatieve bedrijf met 75 werknemers hoogstwaarschijnlijk in Aziatische handen gevallen. Of de Wet van Moore gered zal worden door fotonica, lijkt inmiddels de verkeerde vraag. Moores vuistregel heeft eigenlijk alleen betrekking op de traditionele computerchip. Maar met fotonica slaat de computerindustrie een weg naar onbekend terrein in. Wellicht wacht aan de horizon de heilige graal in de vorm van een superkrachtige fotonische kwantumcomputer. Maar energiezuinige datacenters zijn ook de moeite waard.

©PXimport

De twee gezichten van het licht

Licht is een van de meest alomtegenwoordige natuurverschijnselen. Het is dan ook niet vreemd dat licht in allerlei scheppingsmythes prominent figureert. Toch bleef het lang een van de meest ongrijpbare verschijnselen. De wijsgeren van het klassieke Griekenland, die voor hun tijd zeer methodisch over de wereld nadachten, zaten verschrikkelijk fout. Epicurus (341-270 voor Christus) geloofde dat de wereld louter uit atomen en leegte bestond. In zijn Brief aan Herodotus speculeerde hij dat objecten voortdurend heel dunne, uit atomen bestaande vliesjes afscheiden. Zodra zo’n atomair vliesje ons in de ogen vliegt, wordt het object zichtbaar. Plato zat minstens even fout door te veronderstellen dat we zien doordat onze ogen stralen uitzenden. Pas in de 11de eeuw maakte de Arabische wetenschapper Alhazen korte metten met dit idee. De Hagenaar Christiaan Huygens (1629-1695) was ervan overtuigd dat licht uit een golf bestaat dat door een vooralsnog onbekend medium zou reizen. Zijn tijdgenoot Isaac Newton was het daar niet mee eens. Hij vond het gedrag van licht makkelijker te verklaren door aan te nemen dat het uit deeltjes bestond. Deze theorie werd leidend, totdat James Maxwell in 1865 voorspelde dat licht een golf is in het zogenoemde elektromagnetische veld en Heinrich Hertz dat in 1888 overtuigend bewees. Maxwells theorie vertoonde wel lacunes. Die bleken oplosbaar door te veronderstellen dat zijn golven op hun beurt uit brokjes bestaan: de zogenoemde kwanta van het elektromagnetische veld, oftewel fotonen, afgeleid van het Griekse woord voor licht. Albert Einstein ontving in 1921 de Nobelprijs voor zijn bedrage aan deze theorie. Licht bestaat dus uit golven én deeltjes Deze ‘golf-deeltjesdualiteit’ is tegenwoordig algemeen aanvaard.

Het is wachten op de eerste superkrachtige fotonische kwantumcomputer

-

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare wifi-mesh-sets voor ononderbroken dekking
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare wifi-mesh-sets voor ononderbroken dekking

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met een wifi-mesh-systeem heb je ononderbroken wifi in je huis! We hebben vijf betaalbare mesh-sets voor je op een rijtje gezet.

Een mesh-netwerk is een geavanceerd wifi-systeem dat bestaat uit meerdere met elkaar verbonden apparaten die samenwerken om één groot, stabiel draadloos netwerk te creëren. Anders dan bij traditionele wifi-opstellingen met één centrale router, verspreiden mesh-netwerken het signaal via meerdere punten door het hele huis. Het grote voordeel van mesh-netwerken is dat ze eenvoudig uit te breiden zijn door extra nodes toe te voegen, waardoor je het bereik kunt vergroten zonder de prestaties te verminderen. Ideaal voor (grotere) woningen, huizen met dikke muren of meerdere verdiepingen waar één router onvoldoende dekking biedt Door deze flexibele structuur zorgt een mesh-netwerk voor betrouwbare wifi-verbindingen voor al de apparaten, ongeacht waar je je in huis bevindt.

ASUS ZenWiFi XD6 (2-pack)

Creëer een betrouwbaar wifi-netwerk met dit duopack van de ASUS ZenWiFi XD6. Dit systeem biedt volgens de specificaties een dekking van ongeveer 400 vierkante meter, waardoor je in elke hoek van je woning over een goede verbinding beschikt. Elke unit is voorzien van een wlan-poort voor verbinding met de router of switch en heeft daarnaast drie extra gigabitpoorten. Dit maakt het mogelijk om apparaten direct via een netwerkkabel aan te sluiten. Naast deze standaardversie is het mesh-systeem ook verkrijgbaar met muurbeugels, zodat je de units optimaal kunt positioneren.

De ZenWiFi XD6 is uitgerust met zes antennes in totaal. Twee hiervan zijn gewijd aan het 2,4GHz-frequentiebereik, terwijl de andere vier voor het 5GHz-netwerk zorgen. Onder optimale omstandigheden kun je snelheden bereiken tot 574 MB/s (2,4 GHz) en 4804 MB/s (5 GHz). Met ondersteuning voor de wifi6-standaard is dit mesh-systeem uitstekend geschikt voor de meeste huishoudens. Het instellen en beheren van het draadloze netwerk gaat eenvoudig via de gebruiksvriendelijke ASUS Router-app.

TP-Link Deco M4 (3-pack)

Bouw eenvoudig een stabiel mesh-netwerk op met de TP-Link Deco M4. De installatie is eenvoudig: verbind één basisstation via een kabel met je router of switch, waarna de drie units samen een krachtig draadloos netwerk vormen. Voor optimale dekking in een gemiddelde woning kun je bijvoorbeeld op iedere verdieping een station plaatsen. Het systeem biedt volgens TP-Link dekking tot 370 vierkante meter. Voor grotere woningen kun je het netwerk uitbreiden met extra Deco M4-units. Het systeem ondersteunt tot honderd draadloze apparaten.

De maximale snelheid van 1167 MB/s is meer dan voldoende voor bijvoorbeeld videostreaming. Wanneer je je door je woning beweegt met je smartphone, maakt deze automatisch verbinding met het sterkste signaal. Het beheer verloopt gemakkelijk via de Nederlandstalige TP-Link Deco-app. Hiermee installeer je firmware-updates, bekijk je verbonden apparaten stel je ouderlijk toezicht in per gezinslid.

TP-Link Deco X50 (3-pack)

In gezinnen waar meerdere personen intensief van het netwerk gebruikmaken, is een hoge snelheid essentieel. Dit betaalbare pakket met drie stations vormt een uitstekende oplossing voor huishoudens waar gezinsleden tegelijkertijd online games willen spelen en video's in hoge resolutie willen streamen. De TP-Link Deco X50 biedt ondersteuning voor de wifi6-standaard. Met vier datastromen van tweemaal 2402 MB/s (5 GHz) en tweemaal 574 MB/s (2,4 GHz) zul je vrijwel geen vertragingen ervaren. Volgens de fabrikant biedt dit systeem binnenshuis dekking tot wel 604 vierkante meter. Het netwerk kan meer dan 150 draadloze apparaten ondersteunen.

De Deco X50 verbetert niet alleen je draadloze netwerk, maar biedt ook extra bekabelde aansluitingen. Elk station beschikt over drie gigabitpoorten. Dit is bijzonder handig als je apparaten zoals een smart-tv, audiosysteem, spelconsole of beveiligingscamera via een kabel wilt verbinden. Een bijkomend voordeel is de flexibiliteit om het netwerk later uit te breiden door een extra station of duopack aan te schaffen.

ASUS ZenWiFi XD6 (2-pack)

Creëer een betrouwbaar wifi-netwerk met dit duopack van de ASUS ZenWiFi XD6. Dit systeem biedt volgens de specificaties een dekking van ongeveer 400 vierkante meter, waardoor je in elke hoek van je woning over een goede verbinding beschikt. Elke unit is voorzien van een wlan-poort voor verbinding met de router of switch en heeft daarnaast drie extra gigabitpoorten. Dit maakt het mogelijk om apparaten direct via een netwerkkabel aan te sluiten. Naast deze standaardversie is het mesh-systeem ook verkrijgbaar met muurbeugels, zodat je de units optimaal kunt positioneren.

De ZenWiFi XD6 is uitgerust met zes antennes in totaal. Twee hiervan zijn gewijd aan het 2,4GHz-frequentiebereik, terwijl de andere vier voor het 5GHz-netwerk zorgen. Onder optimale omstandigheden kun je snelheden bereiken tot 574 MB/s (2,4 GHz) en 4804 MB/s (5 GHz). Met ondersteuning voor de wifi6-standaard is dit mesh-systeem uitstekend geschikt voor de meeste huishoudens. Het instellen en beheren van het draadloze netwerk gaat eenvoudig via de gebruiksvriendelijke ASUS Router-app.

Xiaomi AX3000 (2-pack)

Ben je op zoek naar een betaalbaar én snel mesh-systeem? Dan is dit duopack van Xiaomi een uitstekende optie. De twee units zijn reeds in de fabriek ingesteld, wat zorgt voor een bijzonder snelle installatie. Net als andere mesh-systemen beheer je dit netwerk via een mobiele applicatie. Plaats de stations strategisch, bijvoorbeeld één op de begane grond en één op de eerste verdieping, of verdeel ze over verschillende kamers. Voor grotere woningen kun je het netwerk uitbreiden met een extra AX3000-station, hoewel dit voor een standaard rijtjeshuis meestal niet noodzakelijk is. Ondanks de aantrekkelijke prijs ondersteunt dit product de wifi6-standaard en kunnen er tot 254 apparaten draadloos verbinding maken.

Voor een mesh-systeem in dit prijssegment biedt de Xiaomi AX3000 uitstekende overdrachtssnelheden. Via de 2,4GHz-band kun je snelheden tot 574 MB/s bereiken, terwijl apparaten op de 5GHz-band kunnen profiteren van maximaal 2402 MB/s. Bovendien beschikken de stations samen over zes fysieke ethernetpoorten, wat ideaal is voor het aansluiten van apparaten zonder wifi-mogelijkheden.

Linksys Velop Pro 6E (3-pack)

Zoek je een uitzonderlijk snelle draadloze netwerkverbinding? Dan komt dit 3-pack van Linksys tegemoet aan je wensen. Zoals de naam al aangeeft, ondersteunt dit mesh-systeem de geavanceerde wifi6E-standaard. Naast de conventionele 2,4GHz- en 5GHz-verbindingen biedt de Velop Pro 6E ook een 6GHz-signaal, dat ideaal is voor veeleisende netwerktoepassingen. Zowel de 5GHz- als de 6GHz-frequentiebanden leveren indrukwekkende snelheden tot 2400 MB/s, terwijl het 2,4GHz-netwerk snelheden tot 600 MB/s bereikt.

De configuratie van de Velop Pro 6E is bijzonder eenvoudig. Je volgt simpelweg de aanwijzingen in de Linksys-app op je smartphone. Via deze app houd je bovendien overzicht over alle verbonden smartphones, tablets en andere apparaten. Dit mesh-systeem kan in totaal tot 200 apparaten ondersteunen. Naast de wan-poort beschikt elke unit over een gigabitaansluiting, waarmee je bijvoorbeeld een computer, smart-tv of netwerkswitch kunt verbinden. Vermeldenswaardig is ook het duurzame productieproces, waarbij de behuizing vervaardigd is uit gerecycled aluminium. Voor grotere woningen kun je het systeem desgewenst uitbreiden met een extra station.

▼ Volgende artikel
Wat je nog meer met wasverzachter kunt doen (en wat niet)
© africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com
Huis

Wat je nog meer met wasverzachter kunt doen (en wat niet)

Wasverzachter gebruik je meestal om te zorgen dat je handdoeken of lakens lekker zacht worden en aangenaam gaan ruiken. Maar wist je dat je het spul ook op andere manieren in huis kunt gebruiken? Niet alles wat je online leest werkt of is veilig, maar er zijn wél een paar toepassingen die handig zijn. Deze kun je zonder zorgen uitproberen.

Wist je dat je wasverzachter ook kunt gebruiken: • Tegen muffe luchtjes • Als luchtverfrisser tijdens het stofzuigen • Om statische kleding te voorkomen • Om kunststof kozijnen en deurposten mee af te nemen

Ook interessant: Hier kun je vaatwastabletten óók voor gebruiken

Wil je wasverzachter vaker inzetten in huis? Dat kan, maar de mogelijkheden zijn niet enorm uitgebreid. Hieronder lees je waar dit goedje allemaal geschikt voor is.

Wattenbolletjes tegen muffe luchtjes

Heb je last van een muffe geur in je kledingkast, lade of schoenenkast? Drenk een watje in een klein beetje wasverzachter, laat het goed drogen en leg het ergens in de kast of lade neer. Het watje verspreidt subtiel geur zonder te overheersen.

Luchtverfrisser tijdens het stofzuigen

Tijdens het stofzuigen een frisse geur in huis verspreiden? Leg een gedroogd watje met wasverzachter in het stofreservoir of bij de filter van je stofzuiger. Let op: doe dit alleen als je een stofzuiger hebt zonder zak, en gebruik geen vloeibare wasverzachter direct in het apparaat.

Statische kleding voorkomen

Heb je vaak kledingstukken die knetteren als je ze aantrekt? Vul een plantenspuit met water en voeg een klein dopje wasverzachter toe. Even schudden en licht over de binnenkant van je kleding sprayen (test eerst op een onopvallende plek) helpt om de antistatische lading van je kleding snel te laten verdwijnen.

Lees ook: ⚡Sodeknetter: zo voorkom je statische elektriciteit in je kleding

Kunststof kozijnen en deurposten afnemen

Wasverzachter lost geen hardnekkig vuil op, maar je kunt er wel kunststof oppervlakken mee opfrissen. Denk aan vensterbanken, deurposten of lichtschakelaars. Meng een theelepel wasverzachter met een liter water, maak een doek licht vochtig en veeg ermee over het oppervlak. Het ruikt fris en laat een dun laagje achter dat stof een tijdje weert. Niet gebruiken op hout of natuursteen.

©sergeylapin

...En dit kun je er beter níet mee doen Op internet lees je vaak over andere toepassingen van wasverzachter, zoals badkamertegels of tapijt reinigen, pannen weken, statisch haar behandelen, of zelfs aan je badwater toevoegen voor een zachtere huid. Maar hier kun je juist beter géén wasverzachter voor gebruiken, want:

• Het is niet bedoeld voor contact met je huid of haar. De parfums en conserveermiddelen kunnen irritatie veroorzaken. • Het is niet voedselveilig. Gebruik het dus nooit in of op pannen, keukengerei of aanrechtbladen. • Het laat resten achter. Op tegels, tapijt of badkuipen ontstaat een vettig laagje dat vuil juist aantrekt of vlekken kan geven.

Gebruik wasverzachter dus met beleid, en alleen op plekken waar het geen schade aanricht of achterblijft op oppervlakken die je aanraakt.

Kan wel, maar let op

Sommige toepassingen zijn niet per se fout, maar vragen om wat meer voorzichtigheid. Zoals schoenen en vuilnisbakken opfrissen met wasverzachter.

Schoenen opfrissen

Een doek met verdunde wasverzachter gebruiken om de binnenkant van schoenen schoon te vegen kan geurtjes maskeren. Maar het reinigt niet écht en laat mogelijk geurstoffen of plakkerige resten achter. Dat is niet ideaal, zeker als je de schoenen zonder sokken draagt. Wil je het toch proberen? Gebruik een goed uitgewrongen doek en laat de schoenen daarna volledig drogen.

Vuilnisbak geurvrij maken

Een sopje met wat wasverzachter kan je vuilnisbak tijdelijk frisser laten ruiken. Het maskeert nare geurtjes, maar doodt geen bacteriën. Voor grondige reiniging blijft een oplossing met soda, azijn of allesreiniger effectiever. Wasverzachter is hier dus vooral geurdecoratie, geen echte schoonmaker.

ToepassingWél gebruiken?Toelichting
Wattenbolletjes in kast of lade✅ JaGeeft een subtiele geur zonder schade of risico. Wel laten drogen.
Wattenbolletje in stofzuiger✅ JaWerkt geurverspreidend, zolang je het droog toepast en niet in de motor.
Antistatisch spray voor kleding✅ JaVerdunnen met water, spaarzaam gebruiken, eerst testen op textiel.
Kunststof oppervlakken (kozijnen, schakelaars)✅ JaAlleen op gladde, niet-poreuze oppervlakken. Niet op hout of natuursteen.
Badkamertegels reinigen❌ NeeWerkt niet goed tegen kalkaanslag, laat vettig laagje achter.
Pannen weken met wasverzachter❌ NeeNiet voedselveilig, kans op chemische resten.
Statisch haar behandelen❌ NeeNiet huidveilig, kans op irritatie of allergie.
Wasverzachter in badwater❌ NeeNiet bedoeld voor huidcontact, zeker niet bij gevoelige huid.
Tapijt of stoffering opfrissen❌ NeeLaat resten achter, trekt vuil aan, kans op vlekken.
Schoenen van binnen reinigen⚠️ MogelijkMaskerende geur, maar geen echte reiniging. Risico op plaklaag en geurstoffen op de huid.
Vuilnisbak reinigen⚠️ MogelijkGeeft geur, maar desinfecteert niet. Beter alternatief: schoonmaken met azijn of soda.

Wasverzachter: handig, maar geen wondermiddel

Wasverzachter is dus best veelzijdig, maar niet het wondermiddeltje dat sommige blogs ervan maken. Als je het slim inzet – en altijd spaarzaam – kun je er net wat meer mee doen dan alleen gebruiken voor je was. Test wel altijd eerst op een klein stukje, en hou het bij oppervlakken waar het veilig is. Liever geen risico? Er zijn ook natuurlijke alternatieven, zoals azijn of etherische olie, die je op een vergelijkbare manier kunt gebruiken.