ID.nl logo
IBM pc verscheen 40 jaar geleden
© PXimport
Huis

IBM pc verscheen 40 jaar geleden

We schrijven het jaar 1981. Augustus, 12 augustus om precies te zijn. Toen zag een wat saai ogend beige gekleurd apparaat het levenslicht. Waarvan niemand (en fabrikant IBM als laatste) kon vermoeden dat deze allereerste pc de wereld maar liefst ten minste 40 jaar in z’n greep zou houden.

1981 was het jaar waarin heel veel gebeurde op het vlak van automatisering. De microprocessor was negen jaar eerder in 1971 op de markt gebracht. Deze Intel 4004 bleek al snel voor veel meer taken ingezet te kunnen worden dan als kloppend hart van de Busicom rekenmachine waarvoor ie oorspronkelijk was ontworpen. Intel kreeg de smaak te pakken en presenteerde in 1974 de 8080. Deze 8080 vormde de basis voor een scala aan systemen, draaiend op zo’n beetje het allereerste wijdverbreide besturingssysteem voor mini- en later microcomputers: CP/M. De Z80 van Zilog was in de basis ook een 8080 trouwens, maar dan met tal van verbeteringen aan boord. Vandaar dat na een tijdje vaker de Z80 gebruikt werd in systemen dan de oorspronkelijke 8080. Het is een beetje ‘de story of my life’ van Intel: door de geschiedenis van het bedrijf heen gingen anderen met verbeterde versies aan de haal. Dat terzijde. In juni van 1978 verscheen de eerste 16-bitter van Intel: de 8086.

De gouden jaren van de homecomputer

Eerst brak echter de homecomputer door in de jaren tachtig, allemaal 8-bitters gebaseerd op nu vermaarde CPU’s als de 6502, 6510, en de al genoemde Z80. Legendarische namen als de Commodore 64 (eerst nog de PET en VIC-20 aka ‘volkscomputer’), de Sinclair ZX80 en later Spectrum en in de tweede helft van de jaren tachtig MSX. Pas toen was het ook dat 16 bits begon door te dringen in de nogal gefragmenteerde thuiscomputerwereld. Zowel Atari als Commodore en ook Apple kwamen uit met systemen gebaseerd op de 68000 van Motorola. Feitelijk leek dat dé processor met een gouden toekomst. Intern grotendeels een 32-bitter, extern 16 bits. Hij vormde het kloppend hart van de Amiga, Atari ST en natuurlijk de oorspronkelijke Apple Macintosh. Wat die apparaten allemaal gemeen hadden met elkaar, was dat ze over een modern besturingssysteem met een grafische gebruikersinterface beschikten. Je bedient ze dus met een muis (en een toetsenbord). Iedereen die anno nu overweg kan met Windows, Linux, MacOS enzovoort voelt zich ook op die systemen snel thuis. Groot minpunt van al die systemen uit die tijd was dat ze geen van allen compatibel waren met elkaar. De software van de een draaide niet op die van de ander. MSX (maar dan alleen MSX-systemen onderling) was een uitzondering, maar kwam te laat op de markt. Die ‘eigenwijsheid’ van homecomputerfabrikanten leidde tot steeds meer ergernissen van consumenten. Ook voor hen bleek een op springen staand apparaat alleen daarom al interessant…

©PXimport

Moderne grafische besturingssystemen

Het leek eigenlijk niet meer dan logisch dat de hierboven genoemde drie de strijd om de toekomst aan zouden gaan. De oude 8-bits homecomputer – veelal tekstgebaseerd al volgde in de laatste homecomputerjaren nog Geos voor de C64, met eveneens een grafische gebruikersomgeving – leek ineens bejaard. Niemand zat nog te wachten op een systeem waar je commando’s in moest tikken om ook maar iets voor elkaar te krijgen. En toch is het allemaal heel anders gelopen. Dat had te maken met een reeks aan toevalstreffers, later gevolgd door agressief typisch jaren ’80 Amerikaanse keiharde business. Daar waar het voor thuisgebruikers (en ook bedrijven uiteindelijk) spannende en enerverende jaren van vernieuwingen waren, zijn er heel wat werknemers uit het computerwereldje van die tijd keihard onderuit en onderdoor aan gegaan. Er werd bijna geen middel geschuwd om iets door te drukken.

IBM

Toch was die werkwijze helemaal aan het begin van de jaren tachtig niet aan IBM besteed. Althans, niet als het om een voor het management relatief onbelangrijk project ging. Het bedrijf zag dat er een markt was voor homecomputers en mogelijk ook desktopsystemen in bedrijven. Serieus namen ze die ‘dreiging’ echter verre van. IBM verkocht van oudsher mainframes en eigenlijk was de algemene gedachte dat serieus werk alleen door mainframes verricht kon worden, via terminals op de werkvloer. Niemand bij IBM kon zicht toen voorstellen dat vijftien tot twintig jaar later zo ongeveer een complete mainframe in een pc-kast zou passen. Had IBM die visie wel gehad, dan was het ‘hobbyproject’ IBM pc heel anders aangepakt! Nu werd gekozen voor een 8088 cpu van Intel; niet al te duur en bruikbaar met bekende 8-bits componenten. De 8088 was namelijk gewoon een 8086 met 8 bits databus. Dat maakte het mogelijk om de kosten laag te houden en ‘off de shelf’ standaardonderdelen te gebruiken. Het resultaat was de allereerste pc, typenummer 5150.

Open architectuur, en daar is Bill Gates ook!

En toen deed IBM iets heel bijzonders: het maakte alle technische gegevens openbaar. Dat boek met richtlijnen was voor een paar dollar-tientjes voor iedere belangstellende te koop. Precies dát zorgde uiteindelijk in de jaren ’90 voor een complete doorbraak van de pc-standaard. Niet omdat het ’t beste, snelste of meest geavanceerde systeem met bijbehorend geavanceerd besturingssysteem was. Verre van zelfs! Het MS-DOS wat uiteindelijk op ‘de pc’ werd meegeleverd was op een wel heel knullige manier verworven via een zekere Bill Gates. Ja, die.

Eigenlijk wilde IBM helemaal geen nieuw besturingssysteem kopen, maar de maker van het 8-bits CP/M een 16-bits versie laten maken. Die zag dat in eerste instantie echter niet zo zitten en nam de pc ook niet al te serieus. Bill Gates en kompaan Paul Allen zagen een gat in de markt. Zij schreven tijdens de homecomputer-hausse voor vrijwel elk systeem – ongeacht merk en type – de Basic-interpreter en een rudimentair besturingssysteem dat via dat Basic verliep. Omdat de IBM pc van huis uit op diskettes (van die flexibele 5,25-inch exemplaren) gebaseerd was, moest razendsnel een DOS ofwel disk operating system ontwikkeld worden. Ze kochten daarvoor voor een habbekrats een al bestaand besturingssysteem en katten dat razendsnel om tot MS-DOS. Waarbij MS stond voor Microsoft, zoals het toen nog jonge in 1975 opgerichte bedrijfje van nerd Gates en de genoemde Paul Allen heette. En dat levert een bijzonder vervolgverhaal op dat je hier kunt lezen: de opkomst van Microsoft en de het terugkeren naar een veel bescheidener basis van IBM.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Wat je nog meer met wasverzachter kunt doen (en wat niet)
© africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com
Huis

Wat je nog meer met wasverzachter kunt doen (en wat niet)

Wasverzachter gebruik je meestal om te zorgen dat je handdoeken of lakens lekker zacht worden en aangenaam gaan ruiken. Maar wist je dat je het spul ook op andere manieren in huis kunt gebruiken? Niet alles wat je online leest werkt of is veilig, maar er zijn wél een paar toepassingen die handig zijn. Deze kun je zonder zorgen uitproberen.

Wist je dat je wasverzachter ook kunt gebruiken: • Tegen muffe luchtjes • Als luchtverfrisser tijdens het stofzuigen • Om statische kleding te voorkomen • Om kunststof kozijnen en deurposten mee af te nemen

Ook interessant: Hier kun je vaatwastabletten óók voor gebruiken

Wil je wasverzachter vaker inzetten in huis? Dat kan, maar de mogelijkheden zijn niet enorm uitgebreid. Hieronder lees je waar dit goedje allemaal geschikt voor is.

Wattenbolletjes tegen muffe luchtjes

Heb je last van een muffe geur in je kledingkast, lade of schoenenkast? Drenk een watje in een klein beetje wasverzachter, laat het goed drogen en leg het ergens in de kast of lade neer. Het watje verspreidt subtiel geur zonder te overheersen.

Luchtverfrisser tijdens het stofzuigen

Tijdens het stofzuigen een frisse geur in huis verspreiden? Leg een gedroogd watje met wasverzachter in het stofreservoir of bij de filter van je stofzuiger. Let op: doe dit alleen als je een stofzuiger hebt zonder zak, en gebruik geen vloeibare wasverzachter direct in het apparaat.

Statische kleding voorkomen

Heb je vaak kledingstukken die knetteren als je ze aantrekt? Vul een plantenspuit met water en voeg een klein dopje wasverzachter toe. Even schudden en licht over de binnenkant van je kleding sprayen (test eerst op een onopvallende plek) helpt om de antistatische lading van je kleding snel te laten verdwijnen.

Lees ook: ⚡Sodeknetter: zo voorkom je statische elektriciteit in je kleding

Kunststof kozijnen en deurposten afnemen

Wasverzachter lost geen hardnekkig vuil op, maar je kunt er wel kunststof oppervlakken mee opfrissen. Denk aan vensterbanken, deurposten of lichtschakelaars. Meng een theelepel wasverzachter met een liter water, maak een doek licht vochtig en veeg ermee over het oppervlak. Het ruikt fris en laat een dun laagje achter dat stof een tijdje weert. Niet gebruiken op hout of natuursteen.

©sergeylapin

...En dit kun je er beter níet mee doen Op internet lees je vaak over andere toepassingen van wasverzachter, zoals badkamertegels of tapijt reinigen, pannen weken, statisch haar behandelen, of zelfs aan je badwater toevoegen voor een zachtere huid. Maar hier kun je juist beter géén wasverzachter voor gebruiken, want:

• Het is niet bedoeld voor contact met je huid of haar. De parfums en conserveermiddelen kunnen irritatie veroorzaken. • Het is niet voedselveilig. Gebruik het dus nooit in of op pannen, keukengerei of aanrechtbladen. • Het laat resten achter. Op tegels, tapijt of badkuipen ontstaat een vettig laagje dat vuil juist aantrekt of vlekken kan geven.

Gebruik wasverzachter dus met beleid, en alleen op plekken waar het geen schade aanricht of achterblijft op oppervlakken die je aanraakt.

Kan wel, maar let op

Sommige toepassingen zijn niet per se fout, maar vragen om wat meer voorzichtigheid. Zoals schoenen en vuilnisbakken opfrissen met wasverzachter.

Schoenen opfrissen

Een doek met verdunde wasverzachter gebruiken om de binnenkant van schoenen schoon te vegen kan geurtjes maskeren. Maar het reinigt niet écht en laat mogelijk geurstoffen of plakkerige resten achter. Dat is niet ideaal, zeker als je de schoenen zonder sokken draagt. Wil je het toch proberen? Gebruik een goed uitgewrongen doek en laat de schoenen daarna volledig drogen.

Vuilnisbak geurvrij maken

Een sopje met wat wasverzachter kan je vuilnisbak tijdelijk frisser laten ruiken. Het maskeert nare geurtjes, maar doodt geen bacteriën. Voor grondige reiniging blijft een oplossing met soda, azijn of allesreiniger effectiever. Wasverzachter is hier dus vooral geurdecoratie, geen echte schoonmaker.

ToepassingWél gebruiken?Toelichting
Wattenbolletjes in kast of lade✅ JaGeeft een subtiele geur zonder schade of risico. Wel laten drogen.
Wattenbolletje in stofzuiger✅ JaWerkt geurverspreidend, zolang je het droog toepast en niet in de motor.
Antistatisch spray voor kleding✅ JaVerdunnen met water, spaarzaam gebruiken, eerst testen op textiel.
Kunststof oppervlakken (kozijnen, schakelaars)✅ JaAlleen op gladde, niet-poreuze oppervlakken. Niet op hout of natuursteen.
Badkamertegels reinigen❌ NeeWerkt niet goed tegen kalkaanslag, laat vettig laagje achter.
Pannen weken met wasverzachter❌ NeeNiet voedselveilig, kans op chemische resten.
Statisch haar behandelen❌ NeeNiet huidveilig, kans op irritatie of allergie.
Wasverzachter in badwater❌ NeeNiet bedoeld voor huidcontact, zeker niet bij gevoelige huid.
Tapijt of stoffering opfrissen❌ NeeLaat resten achter, trekt vuil aan, kans op vlekken.
Schoenen van binnen reinigen⚠️ MogelijkMaskerende geur, maar geen echte reiniging. Risico op plaklaag en geurstoffen op de huid.
Vuilnisbak reinigen⚠️ MogelijkGeeft geur, maar desinfecteert niet. Beter alternatief: schoonmaken met azijn of soda.

Wasverzachter: handig, maar geen wondermiddel

Wasverzachter is dus best veelzijdig, maar niet het wondermiddeltje dat sommige blogs ervan maken. Als je het slim inzet – en altijd spaarzaam – kun je er net wat meer mee doen dan alleen gebruiken voor je was. Test wel altijd eerst op een klein stukje, en hou het bij oppervlakken waar het veilig is. Liever geen risico? Er zijn ook natuurlijke alternatieven, zoals azijn of etherische olie, die je op een vergelijkbare manier kunt gebruiken.

▼ Volgende artikel
Deze accessoires voor je hogedrukreiniger moet je hebben
© lara-sh
Huis

Deze accessoires voor je hogedrukreiniger moet je hebben

Een hogedrukreiniger is een krachtig hulpmiddel waarmee je snel en grondig allerlei oppervlakken rondom je huis schoonmaakt. Maar met de juiste accessoires haal je er nóg meer uit – en wordt schoonmaken niet alleen makkelijker, maar ook een stuk effectiever.

In dit artikel laten we zien welke accessoires onmisbaar zijn om optimaal gebruik te maken van je hogedrukreiniger en welke extra mogelijkheden ze bieden. Het nut van de volgende accessoires wordt besproken:

  • Vario-spuitlans
  • Terrasreiniger
  • Verlengslang
  • Schuimlans
  • Rioolontstoppingslans

Lees ook: Zo werkt een hogedrukreiniger

Let goed op dat niet elk accessoire op elke hogedrukreiniger past. Voordat je overgaat op de aanschaf van een accessoire, controleer dan goed de compatibiliteit met jouw hogedrukreiniger. Lees hier meer over in het artikel Praktische tips bij het gebruik van hogedrukreinigers.

Vario-spuitlans: veelzijdigheid troef

Een vario-spuitlans is eigenlijk onmisbaar als je het meest uit je hogedrukreiniger wilt halen. Met dit accessoire pas je in één handomdraai de spuithoek aan, zodat je de waterstraal precies kunt afstemmen op wat je schoonmaakt. Voor hardnekkig vuil zet je 'm op volle kracht, terwijl een zachtere straal ideaal is voor kwetsbare oppervlakken zoals ramen of andere glazen oppervlakken. Je hebt dus meerdere mogelijkheden in één handige lans.

©hedgehog94

Terrasreiniger: speciaal voor grotere oppervlakken

Een terrasreiniger is een handig hulpstuk in de vorm van een brede, ronde schijf met ronddraaiende spuitkoppen. Je bevestigt ’m aan je hogedrukreiniger en maakt er moeiteloos grotere oppervlakken mee schoon – denk aan je terras, oprit of zelfs muren. Doordat de waterstraal dicht bij het oppervlak blijft, reinig je extra effectief én verbruik je minder water. En het mooiste? Je hebt geen last van opspattend vuil of water, dus schoonmaken wordt een stuk comfortabeler.

Terrasreiniger kopen?

Bekijk nu de terrasreiniger die past bij jouw hogedrukreiniger

Verlengslang: vergroot je bereik

De meeste hogedrukreinigers worden geleverd met een slang van zo’n 5 tot 10 meter – vaak is dat genoeg, maar soms kom je nét iets te kort. Met een verlengslang vergroot je eenvoudig het bereik, zodat je ook moeilijker bereikbare plekken kunt schoonmaken zonder telkens het apparaat te hoeven verplaatsen. Verlengslangen zijn er in verschillende lengtes, dus er is altijd wel een variant die past bij jouw klus.

Schuimlans: effectieve reiniging met reinigingsmiddel

Soms is water alleen niet genoeg om hardnekkig vuil aan te pakken. Dan is een schuimlans dé oplossing. Hiermee breng je een dikke laag reinigingsschuim aan op het oppervlak. Het schuim blijft even zitten, zodat het schoonmaakmiddel goed kan inwerken en het vuil losweekt. Na een paar minuten spoel je alles gemakkelijk weg met de hogedrukreiniger. Perfect voor een grondige reiniging van bijvoorbeeld tuinmeubels, je auto of een schutting.

Alles spic en span

Extra schoon met deze speciale reiningsmiddelen

Rioolontstoppingslans: verstoppingen verhelpen

Een verstopte afvoer of riool is altijd vervelend, maar met een rioolontstoppingslans voor je hogedrukreiniger kun je het probleem vaak zelf oplossen, zonder meteen een loodgieter te hoeven bellen. De lange, flexibele lans schuif je eenvoudig in de afvoer. De krachtige waterstraal maakt vuil los en spoelt het direct weg. Zo is een verstopping vaak al binnen een paar minuten verholpen en heb je jezelf een vaak prijzig bezoekje van de loodgieter bespaard.

©BillionPhotos.com

Met de juiste accessoires wordt je hogedrukreiniger echt een alleskunner. Of je nu je terras weer spic en span wilt krijgen, je auto een wasbeurt gunt of een verstopte afvoer te lijf gaat – voor elke klus is er wel iets handigs te vinden. Begin met een paar basisaccessoires zoals een vario-spuitlans of een terrasreiniger, en breid daarna rustig uit met wat je nodig hebt. Zo ben je overal op voorbereid, zonder gedoe.

Vraag een offerte aan voor schoonmaak: