Op een computer kan heel wat fout gaan. Als bezoeker van Computer!Totaal ben je natuurlijk min of meer verplicht het probleem zelf op te lossen. Gelukkig zijn er genoeg gratis systeemtools die je helpen diagnosticeren en troubleshooten. NirSoft heeft alvast een suite met meer dan 250 tools voor je klaar staan. We bekijken er tien in twee delen.

De Israëlische ontwikkelaar Nir Sofer is met zijn eenmansbedrijf NirSoft al jaren bezig met het ontwerpen van uiteenlopende systeemtools. Die stelt hij allemaal gratis ter beschikking voor alle geïnteresseerden. Inmiddels is zijn collectie uitgegroeid tot meer dan 250 programma’s die meestal specifiek op een bepaald onderdeel of probleem zijn gericht.

Je vindt ze op www.nirsoft.net/utils, netjes opgedeeld in rubrieken, zoals Password Tools, System Tools, Browser Tools en Network Tools. De meeste tools zijn beschikbaar voor Windows 32 bit en 64 bit. Je moet dus wel de juiste versie voor je systeem downloaden. Druk op Windows-toets+X en kies Systeem: je leest het af bij Type systeem.

In dit artikel en in het volgende nummer van Computer idee stellen we je tien uiteenlopende en handige tools uit de gereedschapskist van NirSoft voor. We vertellen je eerst hoe je de tools afzonderlijk downloadt en installeert. Ook leggen we uit hoe je die vanuit een heuse suite met de naam NirLauncher oproept.

Gratis software: de beste freeware-tips van 2021

Afzonderlijke installatie

De installatie van zo’n tool is op zich niet moeilijk. Dat komt ook doordat het vooral om kleine programma’s gaat die nagenoeg allemaal portable zijn. Het komt erop neer dat je het bijhorende zip-bestand onderaan de downloadpagina ophaalt en uitpakt via de Windows Verkenner of met een unzipper als 7-Zip.

Voor de meeste tools zijn er bovendien diverse taalbestanden beschikbaar, waaronder Nederlands (Dutch). Download ook hier het bijhorende zip-bestand en verplaats het uitgepakte ini-bestand naar de uitpakmap van de tool. Vervolgens klik je met rechts op het exe-bestand van de tool, kies je Eigenschappen en verwijder je op het tabblad Algemeen het vinkje bij Blokkering opheffen. Als je de tool nu opstart, hoort die je in het Nederlands aan te spreken.

(Vals) alarm

NirLauncher

Wil je, net als wij, meerdere tools van huize NirSoft gebruiken, dan vind je het misschien handiger om die in een keer te downloaden in de vorm van een heuse suite. Je vindt die onder de naam NirLauncher (slechts 53 MB uitgepakt). Om dit zip-archief uit te kunnen pakken heb je het wachtwoord nirsoft9876$ nodig.

Deze portable suite, die je zo op een usb-stick kwijt kunt, heeft als voordeel dat meer dan tweehonderd tools bereikbaar zijn vanuit een grafische interface met thematische rubrieken. Een nadeel is wel dat de tools standaard met een Engelstalige interface opstarten, tenzij je zelf de bijhorende ini-taalbestanden in de submap \Nirsoft (32bit-versie) of \Nirsoft\x64 (64bit-versie) plaatst.

De suite heeft ook de Advanced Run. Die is handig wanneer je een tool bepaalde parameters wilt meegeven of als je die bijvoorbeeld als administrator wilt uitvoeren. Dit laatste kan wenselijk zijn om alle opties van een tool te kunnen aanspreken.

©PXimport

Wireless Network Watcher

Aan een gemiddeld thuisnetwerk hangen tegenwoordig flink wat toestellen. Denk aan pc’s, laptops, smartphones, tablets, printers, een nas, een ip-camera en allerlei andere slimme apparaten. Een tool als Wireless Network Watcher is dan best handig om een snel overzicht van al deze apparatuur te krijgen. Ondanks de naam van de tool lukt dat ook prima voor apparaten die via een ethernet-kabel met je netwerk zijn verbonden. Je krijgt meteen een lijst te zien met de apparaatnaam, de fabrikant, het ip-adres en het Mac-adres. Via Options / Advanced Options kun je de netwerkadapter kiezen en het ip-bereik aangeven waarbinnen de tool moet scannen (bijvoorbeeld 192.168.1.100 tot 192.168.1.254).

De tool heeft trouwens niet voor niets ‘watcher’ in zijn naam. Standaard scant die namelijk op de achtergrond, maar via Advanced Options kun je de Scan interval altijd nog aanpassen. Zo kun je het programma ook als een heuse netwerkbewaker inzetten. Nog steeds bij Advanced Options kun je namelijk een audiobestand selecteren dat je wilt horen zodra een (onbekend) apparaat wordt gedetecteerd of zodra de verbinding met een toestel wordt verbroken. Plaats een vinkje bij Activate the beep/tray alert […] als je zo’n melding alleen wilt ontvangen bij de allereerste detectie van een nieuw apparaat. Via Automatically export all items to a file every […] Seconds laat je de resultaten regelmatig in een txt-, csv- of html-logbestand bewaren.

©PXimport

CurrPorts en IPNetInfo

Genereert je pc flink wat netwerkverkeer en wil je weten waar dat precies vandaag komt? Zet dan de tool CurrPorts in. Die laat je namelijk in realtime alle netwerkverbindingen van je pc zien. Dit gebeurt inclusief het bijhorende proces, zoals chrome.exe of winword.exe, en het lokale en remote ip-adres en poortnummer. Om snel in te zoomen op processen die effectief een verbinding met een extern ip-adres opzetten klik je op de kolom Extern adres, zodat de items volgens ip-adres worden gesorteerd.

Zie je door het bos de bomen niet meer, druk dan op het knopje Geavanceerde Filters en tik zelf de gewenste filters in, zoals include:remote:tcp:80 of include:process:outlook.exe. Filteren op netwerkverbindingen van specifieke applicaties kan ook eenvoudiger. Je kunt hiervoor het vizier-icoontje naar het venster van de beoogde toepassing(en) slepen. Zorg er dan wel voor dat het knopje Alle filters uitschakelen niet is ingedrukt.

Gebruik je CurrPorts als realtime-monitor, schakel dan de volgende Opties in: Poorten van onbekende toepassingen markeren, Nieuwe/gewijzigde poorten markeren en Piep bij nieuwe poorten.

Wil je meer weten over de herkomst van een verbinding, zorg dan dat je ook de tool IPNetInfo hebt opgestart. In NirLauncher is die te vinden in de rubriek Internet Related Utilities. Vervolgens klik je in CurrPorts met rechts op een item en kies je IPNetInfo van NirSoft. Je krijgt nu allerlei informatie (whois-query) te zien over wie achter het externe ip-adres schuilt.

©PXimport

SmartSniff

Je weet nu al welke toestellen netwerkverkeer genereren en met welke servers ze communiceren, maar met SmartSniff kun je (als gevorderde gebruiker) nog een stap verder gaan. Daarmee kun je ook het verkeer zelf bekijken: welke data gaan precies door je netwerkadapter? Toegegeven, er zijn krachtiger tools dan SmartSniff (het gratis Wireshark bijvoorbeeld, inclusief een indrukwekkende analysemodule voor internetprotocollen, maar die zijn meteen ook een stuk complexer.

Voor je SmartSniff opstart, wat je trouwens bij voorkeur als administrator doet, installeer je best ook een andere tool: Win10Pcap. Daarmee kun je meer datapakketten plukken. Kijk voor meer informatie via www.tiny.cc/pcapguide. De installatie is een kwestie van enkele muisklikken.

Zodra je SmartSniff hebt opgestart, open je het menu Opties en kies je Capture Opties. Selecteer hier WinPcap Packet Capture Driver en duid de gewenste (actieve) netwerkadapter aan. Plaats bij voorkeur een vinkje bij Niet-selectieve mode en bij Automatisch SmartSniff aan Windows Firewall toevoegen […]. Bevestig met OK.

Zodra je de groene pijlknop indrukt, begint SmartSniff datapakketjes op te vangen, tot je de rode knop Capturing stoppen indrukt. De pakketjes verschijnen in chronologische volgorde in het bovenste venster. Onderaan krijg je de inhoud te zien van een geselecteerd item. Je kunt de data ook filteren, zowel tijdens het ‘capteren’ (Opties / Capturefilter) als naderhand, in de schermweergave (Opties / Filter instellen).

©PXimport

ShellExView

Wanneer je een map of bestand in de verkenner met rechts aanklikt, dan merk je daar allerlei opties op. Niet alleen van Windows zelf, maar vast ook van externe tools die je hebt geïnstalleerd. Handig, maar soms wat onoverzichtelijk of, erger nog, zulke functies kunnen tot vertraging en instabiliteit leiden.

Dat los je op met ShellExView (in NirLauncher via de rubriek System Utilities). Meteen na de opstart krijg je een hele reeks zogenoemde shell-uitbreidingen te zien. Bij ons zijn dat er meer dan driehonderd. Het werkt doorgaans het handigst wanneer je die sorteert volgens de kolom Type. Of je kiest Extra / Op uitbreidingstype filteren en je selecteert alleen de types waarin je geïnteresseerd bent.

Misschien tref je ook een hele reeks items met een roze achtergrondkleur aan. Dit zijn de niet-Microsoft-uitbreidingen en het zijn vooral deze die extra aandacht verdienen. Via het menu Extra / Alle Microsoft extensies verbergen krijg je trouwens uitsluitend zulke items te zien.

Selecteer een of meer items en kies Geselecteerde items uitschakelen als je die (tijdelijk) op non-actief wilt zetten om na te gaan of dat het probleem oplost. Doe dat echter niet lukraak: in ditzelfde contextmenu kun je via Google zoeken […] eerst bijkomende feedback opvragen, maar ook de kolom Bestandsnaam zet je vast al op het spoor van wat of wie.

©PXimport

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.