Op een computer kan heel wat fout gaan. Als bezoeker van Computer!Totaal ben je natuurlijk min of meer verplicht het probleem zelf op te lossen. Gelukkig zijn er genoeg gratis systeemtools die je helpen diagnosticeren en troubleshooten. NirSoft heeft alvast een suite met meer dan 250 tools voor je klaar staan. We bekijken er tien in twee delen.

De Israëlische ontwikkelaar Nir Sofer is met zijn eenmansbedrijf NirSoft al jaren bezig met het ontwerpen van uiteenlopende systeemtools. Die stelt hij allemaal gratis ter beschikking voor alle geïnteresseerden. Inmiddels is zijn collectie uitgegroeid tot meer dan 250 programma’s die meestal specifiek op een bepaald onderdeel of probleem zijn gericht.

Je vindt ze op www.nirsoft.net/utils, netjes opgedeeld in rubrieken, zoals Password Tools, System Tools, Browser Tools en Network Tools. De meeste tools zijn beschikbaar voor Windows 32 bit en 64 bit. Je moet dus wel de juiste versie voor je systeem downloaden. Druk op Windows-toets+X en kies Systeem: je leest het af bij Type systeem.

In dit artikel en in het volgende nummer van Computer idee stellen we je tien uiteenlopende en handige tools uit de gereedschapskist van NirSoft voor. We vertellen je eerst hoe je de tools afzonderlijk downloadt en installeert. Ook leggen we uit hoe je die vanuit een heuse suite met de naam NirLauncher oproept.

Gratis software: de beste freeware-tips van 2021

Afzonderlijke installatie

De installatie van zo’n tool is op zich niet moeilijk. Dat komt ook doordat het vooral om kleine programma’s gaat die nagenoeg allemaal portable zijn. Het komt erop neer dat je het bijhorende zip-bestand onderaan de downloadpagina ophaalt en uitpakt via de Windows Verkenner of met een unzipper als 7-Zip.

Voor de meeste tools zijn er bovendien diverse taalbestanden beschikbaar, waaronder Nederlands (Dutch). Download ook hier het bijhorende zip-bestand en verplaats het uitgepakte ini-bestand naar de uitpakmap van de tool. Vervolgens klik je met rechts op het exe-bestand van de tool, kies je Eigenschappen en verwijder je op het tabblad Algemeen het vinkje bij Blokkering opheffen. Als je de tool nu opstart, hoort die je in het Nederlands aan te spreken.

(Vals) alarm

NirLauncher

Wil je, net als wij, meerdere tools van huize NirSoft gebruiken, dan vind je het misschien handiger om die in een keer te downloaden in de vorm van een heuse suite. Je vindt die onder de naam NirLauncher (slechts 53 MB uitgepakt). Om dit zip-archief uit te kunnen pakken heb je het wachtwoord nirsoft9876$ nodig.

Deze portable suite, die je zo op een usb-stick kwijt kunt, heeft als voordeel dat meer dan tweehonderd tools bereikbaar zijn vanuit een grafische interface met thematische rubrieken. Een nadeel is wel dat de tools standaard met een Engelstalige interface opstarten, tenzij je zelf de bijhorende ini-taalbestanden in de submap \Nirsoft (32bit-versie) of \Nirsoft\x64 (64bit-versie) plaatst.

De suite heeft ook de Advanced Run. Die is handig wanneer je een tool bepaalde parameters wilt meegeven of als je die bijvoorbeeld als administrator wilt uitvoeren. Dit laatste kan wenselijk zijn om alle opties van een tool te kunnen aanspreken.

©PXimport

Wireless Network Watcher

Aan een gemiddeld thuisnetwerk hangen tegenwoordig flink wat toestellen. Denk aan pc’s, laptops, smartphones, tablets, printers, een nas, een ip-camera en allerlei andere slimme apparaten. Een tool als Wireless Network Watcher is dan best handig om een snel overzicht van al deze apparatuur te krijgen. Ondanks de naam van de tool lukt dat ook prima voor apparaten die via een ethernet-kabel met je netwerk zijn verbonden. Je krijgt meteen een lijst te zien met de apparaatnaam, de fabrikant, het ip-adres en het Mac-adres. Via Options / Advanced Options kun je de netwerkadapter kiezen en het ip-bereik aangeven waarbinnen de tool moet scannen (bijvoorbeeld 192.168.1.100 tot 192.168.1.254).

De tool heeft trouwens niet voor niets ‘watcher’ in zijn naam. Standaard scant die namelijk op de achtergrond, maar via Advanced Options kun je de Scan interval altijd nog aanpassen. Zo kun je het programma ook als een heuse netwerkbewaker inzetten. Nog steeds bij Advanced Options kun je namelijk een audiobestand selecteren dat je wilt horen zodra een (onbekend) apparaat wordt gedetecteerd of zodra de verbinding met een toestel wordt verbroken. Plaats een vinkje bij Activate the beep/tray alert […] als je zo’n melding alleen wilt ontvangen bij de allereerste detectie van een nieuw apparaat. Via Automatically export all items to a file every […] Seconds laat je de resultaten regelmatig in een txt-, csv- of html-logbestand bewaren.

©PXimport

CurrPorts en IPNetInfo

Genereert je pc flink wat netwerkverkeer en wil je weten waar dat precies vandaag komt? Zet dan de tool CurrPorts in. Die laat je namelijk in realtime alle netwerkverbindingen van je pc zien. Dit gebeurt inclusief het bijhorende proces, zoals chrome.exe of winword.exe, en het lokale en remote ip-adres en poortnummer. Om snel in te zoomen op processen die effectief een verbinding met een extern ip-adres opzetten klik je op de kolom Extern adres, zodat de items volgens ip-adres worden gesorteerd.

Zie je door het bos de bomen niet meer, druk dan op het knopje Geavanceerde Filters en tik zelf de gewenste filters in, zoals include:remote:tcp:80 of include:process:outlook.exe. Filteren op netwerkverbindingen van specifieke applicaties kan ook eenvoudiger. Je kunt hiervoor het vizier-icoontje naar het venster van de beoogde toepassing(en) slepen. Zorg er dan wel voor dat het knopje Alle filters uitschakelen niet is ingedrukt.

Gebruik je CurrPorts als realtime-monitor, schakel dan de volgende Opties in: Poorten van onbekende toepassingen markeren, Nieuwe/gewijzigde poorten markeren en Piep bij nieuwe poorten.

Wil je meer weten over de herkomst van een verbinding, zorg dan dat je ook de tool IPNetInfo hebt opgestart. In NirLauncher is die te vinden in de rubriek Internet Related Utilities. Vervolgens klik je in CurrPorts met rechts op een item en kies je IPNetInfo van NirSoft. Je krijgt nu allerlei informatie (whois-query) te zien over wie achter het externe ip-adres schuilt.

©PXimport

SmartSniff

Je weet nu al welke toestellen netwerkverkeer genereren en met welke servers ze communiceren, maar met SmartSniff kun je (als gevorderde gebruiker) nog een stap verder gaan. Daarmee kun je ook het verkeer zelf bekijken: welke data gaan precies door je netwerkadapter? Toegegeven, er zijn krachtiger tools dan SmartSniff (het gratis Wireshark bijvoorbeeld, inclusief een indrukwekkende analysemodule voor internetprotocollen, maar die zijn meteen ook een stuk complexer.

Voor je SmartSniff opstart, wat je trouwens bij voorkeur als administrator doet, installeer je best ook een andere tool: Win10Pcap. Daarmee kun je meer datapakketten plukken. Kijk voor meer informatie via www.tiny.cc/pcapguide. De installatie is een kwestie van enkele muisklikken.

Zodra je SmartSniff hebt opgestart, open je het menu Opties en kies je Capture Opties. Selecteer hier WinPcap Packet Capture Driver en duid de gewenste (actieve) netwerkadapter aan. Plaats bij voorkeur een vinkje bij Niet-selectieve mode en bij Automatisch SmartSniff aan Windows Firewall toevoegen […]. Bevestig met OK.

Zodra je de groene pijlknop indrukt, begint SmartSniff datapakketjes op te vangen, tot je de rode knop Capturing stoppen indrukt. De pakketjes verschijnen in chronologische volgorde in het bovenste venster. Onderaan krijg je de inhoud te zien van een geselecteerd item. Je kunt de data ook filteren, zowel tijdens het ‘capteren’ (Opties / Capturefilter) als naderhand, in de schermweergave (Opties / Filter instellen).

©PXimport

ShellExView

Wanneer je een map of bestand in de verkenner met rechts aanklikt, dan merk je daar allerlei opties op. Niet alleen van Windows zelf, maar vast ook van externe tools die je hebt geïnstalleerd. Handig, maar soms wat onoverzichtelijk of, erger nog, zulke functies kunnen tot vertraging en instabiliteit leiden.

Dat los je op met ShellExView (in NirLauncher via de rubriek System Utilities). Meteen na de opstart krijg je een hele reeks zogenoemde shell-uitbreidingen te zien. Bij ons zijn dat er meer dan driehonderd. Het werkt doorgaans het handigst wanneer je die sorteert volgens de kolom Type. Of je kiest Extra / Op uitbreidingstype filteren en je selecteert alleen de types waarin je geïnteresseerd bent.

Misschien tref je ook een hele reeks items met een roze achtergrondkleur aan. Dit zijn de niet-Microsoft-uitbreidingen en het zijn vooral deze die extra aandacht verdienen. Via het menu Extra / Alle Microsoft extensies verbergen krijg je trouwens uitsluitend zulke items te zien.

Selecteer een of meer items en kies Geselecteerde items uitschakelen als je die (tijdelijk) op non-actief wilt zetten om na te gaan of dat het probleem oplost. Doe dat echter niet lukraak: in ditzelfde contextmenu kun je via Google zoeken […] eerst bijkomende feedback opvragen, maar ook de kolom Bestandsnaam zet je vast al op het spoor van wat of wie.

©PXimport

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.