De beste singleboardcomputers voor ieder knutselproject

De aantrekkelijke aanschafprijs en vele programmeermogelijkheden vormen de basis voor het huidige succes van singleboardcomputers (ook wel SBC’S genoemd). De Britse organisatie achter de welbekende Raspberry Pi-reeks maakte de bordjes bekend bij het grote publiek en andere fabrikanten proberen daar nu een graantje van mee te pikken. Voor consumenten is dat een gunstige ontwikkeling, want dankzij de drukbezette markt voor singleboardcomputers liggen de prijzen laag. Al zijn er ook producten die tegen een hogere prijs meer rekenkracht bieden.

Je knutselt voor relatief weinig geld bijvoorbeeld een retroconsole, mediaspeler, Linux-server of ander doe-het-zelfproject in elkaar. Op AliExpress en andere Chinese webwinkels zijn er voor de meeste singleboardcomputers passende behuizingen te koop, zodat je de machine als volwaardig eindproduct kunt gebruiken. Overigens zijn Raspberry Pi-alternatieven in de regel niet breed verkrijgbaar. Die bordjes komen veelal uit buitenlandse magazijnen, waardoor je na een bestelling een paar weken dient te wachten.

Dat gezegd hebbende, stellen we enkele SBC's aan je voor. Waaronder ook twee Raspberry Pi-modellen, die nu eenmaal niet op de lijst met beste singleboardcomputers mogen ontbreken.

Sinovoip Banana Pi BPI-M5 - Geïntegreerde flashopslag

In tegenstelling tot de bordjes van Raspberry Pi heb je met de Banana Pi BPI-M5 van Sinovoip niet per se een microSD-kaart als opslagdrager nodig. Het printplaatje bevat namelijk van zichzelf al 16 GB EMMC-flashopslag, zodat je zonder externe opslagdragers een bescheiden besturingssysteem kunt installeren. Wie meer opslagcapaciteit wenst, heeft keuze uit een microSD-kaartslot met een capaciteit tot 256 GB en vier usb3.0-poorten.

De Amlogic S905X3-cpu met vier ARM Cortex-A55-kernen vormt het hart van deze microcomputer. De processorarchitectuur is geschikt voor zowel Linux als Android. De maximale kloksnelheid komt uit op 2 GHz. Verder zijn er een Mali G31-videochip en LPDDR4-geheugenmodule van 4 GB op het bordje aanwezig.

Op het gebied van connectiviteit is er weinig reden tot klagen. Met de HDMI2.0b-output, 3,5mm-geluidsuitgang, GPIO-aansluiting en gigabit-ethernet kunnen gebruikers alle kanten op. Via de usb-c-poort ontvangt het systeem voeding. Net zoals bij nagenoeg alle singleboardcomputers is er geen voedingsadapter bijgesloten. Daarnaast ontbreekt er een wifi-adapter, al kun je dit gebrek via een los verkrijgbare dongel oplossen.

De Banana Pi BPI-M5 is met een gewicht van 48 gram en 9,2 × 6 centimeter aan afmetingen erg compact. Fijn is dat de website van Banana Pi gedetailleerde instructies bevat om een besturingssysteem te installeren. Geïnteresseerden vinden producten van dit Chinese merk onder meer op AliExpress.

Raspberry Pi Zero W - Goedkoopste Raspberry Pi

Dit piepkleine Raspberry Pi-model van 6,5 × 3 centimeter is weliswaar alweer drie jaar op de markt, maar de lage vraagprijs van ongeveer 25 euro maakt deze microcomputer nog steeds erg interessant.

De aanwezige Broadcam BCM2835-processor haalt een klokfrequentie van 1 GHz, terwijl er 512 GB RAM is ingebouwd. Houd er rekening mee dat het compacte formaat gevolgen heeft voor het formaat van de aansluitingen. Zo is er voor de video- en audio-uitvoer een mini-HDMI-poort geïntegreerd, waardoor je bij het aansluiten van een monitor een geschikte adapter of kabel nodig hebt.

Daarnaast bevat de Pi Zero W twee micro-usb-uitgangen. Overigens kun je slechts één poort gebruiken voor het koppelen van een usb-accessoire, aangezien je de andere poort nodig hebt om het systeem te voeden. Voor de opslag past er een microSD-kaart in de behuizing.

In tegenstelling tot de meeste singleboardcomputers is er geen ethernetpoort voorhanden. Dit vanwege de beperkte ruimte. Gelukkig kun je wel uit de voeten met de 802.11n-adapter. De draadloze module ondersteunt bovendien ook bluetooth 4.1. 

Raspberry Pi 4 Starter Kit - Inclusief accessoires

Met de aanschaf van alleen een Raspberry Pi ben je er nog niet. Zo heb je sowieso een voedingsadapter en microSD-kaart nodig. Wellicht wens je bovendien nog andere accessoires, zoals een behuizing en HDMI-kabel. Met dit uitgebreide startpakket van Labists ben je in één klap klaar!

In de productdoos bevindt zich allereerst de Raspberry Pi 4 Model B met 4 GB werkgeheugen. Deze snelle singleboardcomputer met Broadcom BCM2711-processor heeft zich al lang en breed bewezen en is momenteel los verkrijgbaar vanaf zo’n zestig euro.

Tegen een meerprijs van ongeveer vijftig euro kun je ook dit uitgebreide startpakket overwegen. Je krijgt er naast de Raspberry Pi dan flink wat accessoires bij. Zo is een SanDisk microSD-kaart van 32 GB met een voorgeïnstalleerde versie van NOOBS inbegrepen. Met behulp van dit programma installeer je direct het gewenste besturingssysteem op de micro-pc, bijvoorbeeld Raspbian.

Verder is er een zwarte behuizing met optionele ventilator aanwezig. Hierbij blijven alle aansluitingen van de Raspberry Pi 4 Model B toegankelijk. Gebruik voor de montage de meegeleverde schroevendraaier. Drie koellichamen, een kaartlezer, een usb-c-voedingsadapter en een HDMI-kabel maken de set compleet. Tegen een geringe meerprijs is dit product ook met een microSD-kaart van 64 GB verkrijgbaar. 

Hardkernel Odroid N2+ - Zes rekenkernen

Geïnteresseerden in de Hardkernel Odroid N2+  hebben keuze tussen een versie met 2 GB óf 4 GB DDR4-geheugen. Het systeempje is gebaseerd op de Amlogic S922X-chipset met vier ARM Cortex A73- en twee ARM Cortex A53-rekenkernen. In turbomodus bedragen de maximale kloksnelheden van de kernen respectievelijk 2,4 GHz en 2 GHz. Voor de grafische prestaties is de Mali G52-videochip verantwoordelijk.

De fabrikant heeft de chipset bewust aan de onderzijde van de printplaat gepositioneerd om de warmte zo efficiënt mogelijk af te voeren. Wens je op het gebied van koeling meer zekerheid, dan verbind je optioneel een ventilator met dit bordje.

Aan aansluitingen heeft deze krachtige singleboardcomputer geen gebrek, waardoor dit product zich ontpopt tot een prima alternatief voor de rapste Raspberry Pi’s. Er staan onder meer een HDMI2.0-aansluiting, GPIO-header, 3,5mm-composietpoort en gigabit-ethernetingang voor je klaar. Sluit via de vier usb3.0-poorten randapparatuur aan en prik voor de dataopslag een microSD-kaart of EMMC-geheugen in de behuizing. Handig is dat je desgewenst een CR2032-knoopcelbatterij als back-up plaatst, zodat het systeem bij stroomuitval blijft doordraaien.

Vergeleken met andere microcomputers is de Odroid N2+ met een gewicht van 200 gram wel wat aan de zware kant. De afmetingen zijn met 9 × 9 centimeter bovendien ruim.

NanoPi NEO3-LTS

Het Chinese FriendlyElec ontwikkelt betaalbare singleboardcomputers en de compacte NanoPi NEO3-LTS geldt hierbij als uitstekend voorbeeld. De afmetingen van deze kleine SBC zijn slechts 4,8 × 4,8 centimeter en het gewicht bedraagt 22 gram.

Het basismodel kost 39 dollar (ca. 32,32 euro), maar tegen een meerprijs van drie dollar (ca. 2,49 euro) ontvang je ook de bijbehorende witte behuizing. Deze kunststof case bevat onderop ventilatiegaten voor de koeling. Verder zitten de openingen voor de gigabit-ethernetpoort, de usb3.0-aansluiting en het microSD-kaartslot precies op de goede plek. Overigens is de ondersteuning voor microSD-kaarten beperkt tot een capaciteit van 128 GB. Je kunt het systeempje vanuit de buitenzijde resetten door er bijvoorbeeld een paperclip in te steken. Voor de stroomtoevoer beschikt het bordje over een usb-c-poort.

FriendlyElec koos bij het samenstellen van deze microcomputer voor een 64bit-chipset, namelijk de Rockchip RK3328. Vier ARM Cortex-A53-rekenkernen met een maximale klokfrequentie van 1,3 GHz zijn ingebakken. Het basisexemplaar heeft 1 GB DDR4-geheugen aan boord. Als je dat wat aan de krappe kant vindt, breid je het werkgeheugen eventueel uit naar 2 GB. Dat kost tien dollar (ca. 8,29 euro) extra. Overige uitbreidingen zijn een voedingsadapter (3,99 dollar, ca. 3,31 euro), usb-kabel van dertig centimeter (2,99 dollar, ca. 2,48 euro) en SanDisk microSD-kaart van 16 GB (7,99 dollar, ca. 6,62 euro).

Pine64 Rock64

De Rock64 van Pine64 is al enige tijd verkrijgbaar, maar de lage prijs maakt deze singleboardcomputer tóch interessant. Voor netwerkdoeleinden staat er alleen een gigabit-ethernetaansluiting paraat, want deze microcomputer bevat geen wifi of bluetooth.

De Rock64 werd oorspronkelijk uitgebracht met 1, 2 en 4 GB LPDDR3-geheugen. De versie met 1 GB RAM is inmiddels uitverkocht, maar je kunt dit bordje nog wel met 2 GB of 4 GB werkgeheugen aanschaffen. Dat kost in de eigen Pine Store respectievelijk 34,95 dollar (ca. 28,96 euro) en 44,95 dollar (ca. 37,25 euro).

Net zoals bij de eerder besproken NanoPi NEO3-LTS van FriendlyELEC staat de Rockchip RK3328 aan het roer van dit systeem. Deze chipset bevat vier ARM Cortex-A53-rekenkernen met een maximale kloksnelheid van 1,3 GHz. De aanwezige Mali 450MP2-chip zorgt in combinatie met de HDMI-poort voor de videoprestaties. Volgens de fabrikant zijn 4K-beelden op een framerate van 60 fps haalbaar.

Voor huisvesting van een besturingssysteem kun je een microSD-kaart plaatsen. Wens je snellere en betrouwbaardere prestaties, dan monteer je als alternatief desgewenst EMMC-geheugen. De behuizing bevat verder tweemaal usb 2.0, eenmaal usb 3.0 en een 3,5mm-composietaansluiting. Nuttig om te weten is dat Pine64 de ondersteuning voor dit product in 2022 beëindigt.

LattePanda Alpha 864s - Geschikt voor Windows

Singleboardcomputers die Windows kunnen draaien zijn over het algemeen schaars. Fabrikanten als Hardkernel en Rock Pi produceren ze wel, maar dergelijke producten van de genoemde aanbieders raken vanwege de beperkte productie snel uitverkocht.

LattePanda heeft zijn zaakjes wel op orde en ontwikkelt meerdere microcomputers met een Intel-chipset. De Alpha 864s is met een aanschafprijs van 419 dollar (ca. 347,19 euro) de uitgebreidste versie van het Chinese bedrijf. Betaal je 459 dollar (ca. 380,33 euro), dan ontvang je ook een licentie van Windows 10 Pro.

Op het bordje is de Intel m3-8100Y-processor van de achtste generatie gemonteerd. Twee rekenkernen ondersteunen een nominale klokfrequentie van 1,1 GHz, maar in turbomodus zijn er uitschieters mogelijk tot 3,4 GHz. De Intel-chipset bevat ook een geïntegreerde videochip, namelijk de UHD Graphics 615. Verder zijn er 8 GB LPDDR3-geheugen en 64 GB EMMC-opslag aanwezig. Bovendien kun je dankzij de M.2-interface ook nog een NVMe-ssd koppelen.

Voor het verbinden van randapparatuur doe je een beroep op drie usb3.0-poorten en de usb-c-aansluiting. Laatstgenoemde aansluiting ondersteunt overigens meerdere protocollen, namelijk usb 3.0, DisplayPort en stroomdoorvoer. Voor het koppelen van een monitor ligt de HDMI-poort voor de hand, al kun je dus ook DisplayPort gebruiken. Voor netwerkdoeleinden heb je keuze tussen gigabit-ethernet en de 802.11ac-adapter. Interessant is dat de printplaat een tweede processor bevat, namelijk de Arduino Leonardo.

Vanwege alle functionaliteit is de LattePanda Alpha 864s wel iets omvangrijker dan de overige besproken singleboardcomputers. De behuizing meet namelijk 11,5 × 7,8 centimeter. Een koelventilator en voedingsadapter zijn bij dit prijzige product inbegrepen.