ID.nl logo
Test: Nvidia GeForce RTX 4090 - De ultieme videokaart
Huis

Test: Nvidia GeForce RTX 4090 - De ultieme videokaart

Nvidia bracht onlangs zijn nieuwe GeForce RTX 4090 uit, een nieuw topmodel videokaart gericht op vermogende gamers die de allerbeste prestaties willen ongeacht de prijs. Maar ook voor creatieve professionals, streamers en contentmakers voor wie high-end hardware onmisbaar is, is deze videokaart een grote stap. Maar hoe groot is die stap precies? Maakt de Nvidia GeForce RTX 4090 de verwachtingen waar en is hij de exorbitant hoge prijs waard?

Nvidia heeft onlangs de GeForce RTX 4090 op de markt gebracht, een high-end videokaart gericht op vermogende gamers en creatieve professionals. Met de nieuwe Ada Lovelace-architectuur en het 4nm-procedé van TSMC biedt deze videokaart indrukwekkende prestaties. Maar is de kaart de bijna €2.000,- prijs waard? ID.nl praat jou helemaal bij over de specificaties en prestaties van de RTX 4090. In dit artikel behandelen we het volgende:

  • Nvidia GeForce RTX 4090 Founders Edition 
  • Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC
  • MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid
  • MSI GeForce RTX 4090 SUPRIM X
  • ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OC
  • Geintreseerd in een nieuwe videokaart? Lees dan ook: ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OC

De coronapandemie is een nare tijd geweest voor de markt van videokaarten. Niet alleen was er een ongekende vraag vanuit consumenten die veel tijd thuis moesten doorbrengen, maar ook cryptomining was booming. In de praktijk waren videokaarten ongeacht de prestaties niet aan te slepen of simpelweg onbetaalbaar. Het feit dat Nvidia maar liefst 1959 euro vraagt voor deze RTX 4090 lijkt dan ook te suggereren dat die tijd nog niet achter ons ligt, maar de werkelijkheid is iets genuanceerder. Zo staat de euro er slecht voor tegenover de dollar, waardoor de prijsstijging in de Benelux erger lijkt dan elders. Zo kostte de RTX 3090 1499 dollar in de VS, waar de RTX 4090 1599 dollar kost. In euro’s is dat ineens een sprong van 1549 euro naar 1959 euro. Maar goed: de RTX 4090 is echt een vlaggenschip. Ondertussen zijn de modellen van de vorige generatie uitstekend verkrijgbaar en tegen normale prijzen. 

Alles nieuw? 

Nvidia moet met de GeForce RTX 4090 moet dus iets indrukwekkends laten zien om het prijskaartje van bijna 2000 euro waar te maken. Dat doet het met de compleet nieuwe Ada Lovelace-architectuur, vernoemd naar de Engelse wiskundige, en het nieuwe 4nm-procedé van TSMC. Een flinke stap vooruit ten opzichte van de 8nm-chips van Samsung van de vorige generatie. Een kleiner procedé betekent in de regel een flinke verbetering in prestaties en vooral efficiëntie. 

Opvallender is de toename van het aantal CUDA-cores (rekenkernen): van 10.496 op de RTX 3090 naar 16.384 op de RTX 4090. Daarbij zijn ook de Tensor-cores (voor AI-mogelijkheden zoals DLSS) verbeterd en in aantallen verhoogd: van 328 naar 512. Verder zijn er meer en betere Ray Tracing-cores (van 82 naar 128) en flink hogere kloksnelheden (van 1700 MHz naar 2520 MHz). 

Het werkgeheugen is nog altijd 24 gigabyte aan GDDR6X-geheugen op een 384bit-geheugenbus. Daarmee is deze videokaart dus ook inzetbaar als workstationkaart, want deze hoeveelheid geheugen komt enkel in zware creatieve taken tot zijn recht. Louter voor gamen kun je met grofweg de helft toe. 

Een (bijna) unieke stap voorwaarts 

In de praktijk leiden de verbeteringen tot een vrijwel unieke stap voorwaarts. De RTX 4090 is maar liefst 60 procent sneller dan de RTX 3090 op 4K-resolutie. Een uitzonderlijke prestatie die in de geschiedenis van videokaarten slechts een handjevol keer heeft plaatsgevonden. De GTX 1080 wist grofweg zoiets te doen in 2016, de laatste keer daarvoor kunnen we ons niet eens meer herinneren. Die winst heeft ook een grote impact op de praktijk, want waar je voorheen blij was met een soepel draaiende game op een 4K-resolutie, is dat nu mogelijk met een verversingssnelheid van 120 Hz of hoger. Dit al dan niet met een beetje hulp van Nvidia’s uitstekende DLSS-upscaler. Op lagere resoluties neemt de winst wel af en loop je vaker tegen de beperkingen van de cpu aan. Zo is de winst op 1440p zo’n 40 procent en op 1080p-resolutie nog zo’n 20 procent. Significant, maar het is wel de vraag of een verdubbeling van de prijs daar tegenop weegt. 

©NVIDIA

De Nvidia RTX 4090-gpu heeft zowel een nieuwe architectuur als een kleiner productieprocedé. 

Buiten het gamen 

Ook aan de productiekant voor creatieve professionals is de winst terug te zien. Zo kan de RTX 4090 AV1 encoderen, wat hem extreem veel sneller maakt in sommige video-exports. Ook kan de kaart in betere kwaliteit streamen bij een lagere bitrate, ideaal voor live-streamers. Daarbij zijn er twee encoders aanwezig waardoor video-exports grofweg twee keer zo snel gaan. Deze goede prestaties hebben vooralsnog geen antwoord van de concurrentie. De enige concurrent wordt misschien een goedkopere kaart in de RTX 4000-serie die (wederom misschien) nog dit jaar wordt aangekondigd. 

Niet alleen maar zonneschijn 

Om dit mogelijk te maken, is het energieverbruik opgeschroefd. Een verbruik van 450 watt is niet niks in deze tijd, al deden luxere uitvoeringen van de RTX 3090 (Ti) daar nauwelijks voor onder. De efficiëntie is dus een flinke stap beter, maar het neemt niet weg dat je voor deze kaarten een stevige voeding nodig hebt, plus een behuizing die in staat is om die 450 watt aan hitte ook goed af te voeren. Om 450 watt te koelen, heb je ook grote heatsinks nodig, waardoor elke RTX 4090 extreem groot is geworden. Je moet hiervoor dan niet alleen een goed koelende behuizing hebben, maar ook één die groot genoeg is zodat die kaart überhaupt past. 

De RTX 4090 heeft een hoog energieverbruik en de koelers zijn hierdoor fors waardoor de kaarten ook erg dik zijn (hier de Nvidia Founders Edition). 

DLSS 3 Frame Generation 

Nvidia zag de cpu-bottleneck ook aankomen en heeft daarom gewerkt aan een nieuwe technologie als onderdeel van DLSS 3: Frame Generation. Deze mogelijkheid gebruikt AI om tussen elk frame een extra frame te genereren dat volledig op de gpu wordt gegenereerd. Hierdoor is het mogelijk om flink hogere framerates te genereren dan waar de cpu tot in staat zou zijn. Tot nu toe was het enkel te testen in enkele bèta’s, dus we wachten met een oordeel over Frame Generation tot een later moment. 

Nvidia GeForce RTX 4090 Founders Edition 

Nvidia’s eigen kaart is prachtig om te zien en hij presteert in de praktijk ook gewoon goed. Dat mag ook wel gezien het forse formaat, want zelfs voor de Founders Edition heb je een flinke kast nodig. Wat prestaties betreft doen sommige grotere kaarten het nog iets beter, maar op zich presteert dit model gewoon uitstekend. De temperaturen zijn ruim binnen de marge, de geluidsproductie is alleszins bescheiden en zelfs dit referentiemodel werkt op een hogere kloksnelheid dan het standaardniveau van de specificaties. De Founders Edition is de ‘goedkoopste’ kaart uit deze test en gezien de prestaties van deze kaart lijkt het onnodig om meer te betalen dan deze toch al forse adviesprijs. Helaas kun je deze kaart alleen bij Nvidia zelf aanschaffen en daar lijkt hij vooralsnog non-stop uitverkocht. 

Geïnteresseerd?

Nvidia GeForce RTX 4090 Founders Edition 
Fantastisch
Conclusie

De Nvidia Founders Edition grafische kaart is een indrukwekkende en krachtige kaart met goede prestaties en bescheiden geluidsproductie en temperatuur. Hoewel sommige grotere kaarten betere prestaties kunnen leveren, biedt deze kaart zeker waar voor zijn geld. Het enige nadeel is dat deze kaart momenteel alleen verkrijgbaar is bij Nvidia zelf en vaak uitverkocht is.

Plus- en minpunten
  • Prachtig design
  • Goede koelprestaties
  • Lage prijs
  • Kaarten van derden zijn vaak koeler en stiller
  • Vooralsnog praktisch niet verkrijgbaar

Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC 

De Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC is de middenklasse RTX 4090-uitvoering van Gigabyte en dat zien we ook in de prestaties. Hij is voorzien van een forse koeling en is maar beperkt overgeklokt, maar hij is niet zo extreem chic als de nog grotere en veelal nog duurdere concurrenten. Gezien de kleine prestatieverschillen vinden we de Gaming OC dan ook best interessant: je bespaart wat geld en merkt er in de praktijk weinig van. De grote uitdaging voor Gigabyte is de nog goedkopere Founders Edition van Nvidia. De Gaming OC presteert beter, maar de Founders is ook prima en goedkoper mits verkrijgbaar. Gigabyte heeft het voordeel dat het een extra jaar garantie biedt, fans met RGB heeft en wél in allerlei winkels ligt. 

Geïnteresseerd?

Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC 
Fantastisch
Conclusie

De Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC is een interessante optie voor degenen die op zoek zijn naar een middenklasse RTX 4090-uitvoering. Ondanks zijn beperkte overklok en minder chique uitstraling dan sommige concurrenten, biedt hij goede prestaties en een forse koeling. Hoewel er weinig prestatieverschil is met de goedkopere Founders Edition van Nvidia, heeft Gigabyte het voordeel van een extra jaar garantie en fans met RGB, en hij gemakkelijker verkrijgbaar in verschillende winkels.

Plus- en minpunten
  • Uitstekende koeling 
  • Extra jaar garantie 
  • Niet de allerstilste 

MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid 

De MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid is de vreemde eend in de bijt, want deze kaart wordt geleverd met ingebouwde waterkoeling. Dat maakt de kaart zelf compacter, maar je moet wel ruimte hebben voor een 240mm-radiator. MSI scoort punten met het design, want dat is prachtig. Een watergekoelde kaart heeft in de regel een hoop koelpotentieel en hij blijft in onze tests ook nog eens goed stil. Maar de meerwaarde kan nog groter zijn: de externe radiator zorgt ervoor dat je de bijna 450 watt aan hitte direct uit je computer kast kunt voeren, mits je kast er dus plek voor heeft. Afhankelijk van je behuizing kan de winst dus nog groter zijn. Het is afwachten hoe goed leverbaar hij wordt, want vooralsnog hebben we hem niet in winkels in de Benelux gezien. 

Geïnteresseerd?

MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid 
Fantastisch
Conclusie

De MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid is een interessante optie voor degenen die op zoek zijn naar een watergekoelde kaart. Het slimme design en de ingebouwde waterkoeling maken de kaart compacter en bieden veel koelpotentieel, terwijl hij ook stil blijft tijdens tests. De externe radiator biedt de mogelijkheid om de warmte direct uit de kast te voeren, waardoor de winst nog groter kan zijn, afhankelijk van de behuizing. Het is echter afwachten hoe goed leverbaar deze kaart wordt, aangezien hij nog niet in de winkels in de Benelux is gezien.

Plus- en minpunten
  • Erg stil 
  • Efficiënte koeling 
  • Unieke voordelen waterkoeling 
  • Beschikbaarheid 
  • Vermoedelijk hoge prijs 

MSI GeForce RTX 4090 SUPRIM X 

De Suprim X van MSI is een indrukwekkende kaart met een grote koeler, drie fans, een flinke dosis extra verlichting en grijszilveren kleurstelling. Vergeleken met de andere vier is hij niet opvallend groot of klein, maar vergeleken met praktisch elke videokaart van de laatste tien jaar is het een gigant. Wat koeling betreft valt de Suprim X een beetje in het midden van deze test. Hij is een stuk stiller dan de Gigabyte-kaart, maar iets minder koel, iets luider dan de ROG Strix bij vergelijkbare koeling en iets koeler dan de Founders Edition bij een vergelijkbare geluidsproductie. Hij valt echter wel op als de snelste kaart in deze vergelijking – zij het nipt. In de praktijk merk je dat enkele extra frame niet, maar in een vergelijking met kleine verschillen helpen alle beetjes. De vraag is hoe de prijs gaat uitpakken, want momenteel ligt de Suprim X in de schappen voor ca. 2900 euro, ruim boven de adviesprijs (de prijs waarbij wij hem een redelijke koop achten). Liefhebbers doen er verstandig aan dit even aan te kijken. 

Geïnteresseerd?

MSI GeForce RTX 4090 SUPRIM X 
Fantastisch
Conclusie

De MSI Suprim X is een indrukwekkende kaart met een grote koeler, drie fans en een flinke dosis extra verlichting en een grijszilveren kleurstelling. Hoewel hij niet opvallend groot of klein is in vergelijking met andere kaarten in deze test, is het nog steeds een gigant in vergelijking met videokaarten van de afgelopen tien jaar. Qua koeling presteert hij gemiddeld in vergelijking met andere kaarten in deze test, maar hij valt wel op als de snelste kaart. De vraag is hoe de prijs zal uitpakken, aangezien hij momenteel boven de adviesprijs in de schappen ligt. Liefhebbers moeten dus wel even goed nadenken voordat ze deze kaart kopen.

Plus- en minpunten
  • Nipt de snelste van de vijf 
  • Goede efficiëntie
  • Meerprijs

ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OC 

Elke nieuwe generatie high-end videochips die op de markt komt gaat gepaard met een nieuwe ASUS ROG Strix-uitvoering. En eigenlijk doen ze elk jaar hetzelfde: een extreem grote, dikke, opvallende koeler bouwen die zelfs naast vier andere XXL-koeloplossingen er nog uit weet te springen. De ROG Strix is nóg groter, nóg dikker en met zijn blauwrode kleurstelling nóg gekker. Let wel op: je moet een extreem grote behuizing hebben om deze te laten passen. 

Smaak is subjectief, dus daar laten we ons niet over uit. Prestaties zijn juist een stuk concreter en op dat vlak scoort deze ASUS ROG-kaart gewoon uitstekend. Hij blijft uitstekend koel en is ook duidelijk de stilste van de luchtgekoelde kaarten. 

Zoals elke generatie is de prijs het grootste nadeel, want je betaalt een forse premium bovenop een al enorm prijzig basismodel. Aangezien de Founders Edition al uitstekend werkt, moet je je afvragen of je zo veel meer wilt betalen voor deze overtreffende stap, al vermoeden we dat de doelgroep daar wellicht niet wakker van ligt. 

Geïnteresseerd?

ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OC 
Fantastisch
Plus- en minpunten
  • Erg stil 
  • De meest efficiënte koeler 
  • Bouwkwaliteit en afwerking 
  • Extreem hoge meerprijs 

Conclusie 

De Nvidia GeForce RTX 4090 maakt indruk. Wat prestaties betreft, is er geen alternatief voor en het gat met de top van de vorige generatie is zo groot dat iedereen die louter om prestaties geeft er niet omheen kan. De prijs is echter hoog, en ook het stroomverbruik, waardoor het voor de gemiddelde gamer of videobewerker wachten is op goedkopere versies. Voor hen is deze kaart een interessant kijkje in de toekomst. Als die goedkopere varianten net zo’n indrukwekkende sprong maken als dit topmodel, dan worden pc’s daadwerkelijk een stuk krachtiger. Maar voor ongeduldige liefhebbers van het beste is dit de ultieme kaart van het moment en dat blijft vermoedelijk nog wel een tijdje zo. 

Productnaam ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OCNvidia GeForce RTX 4090 Founders EditionGigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OCMSI GeForce RTX 4090 SUPRIM XMSI GeForce RTX 4090 SUPRIM Liquid
Oordeel54,54,54,54,5
Prijs€ 2549,-€ 1959,-€ 2149,-€ 2249,-Onbekend
Afmetingen358 × 140 × 70 mm304 × 137 × 61 mm340 × 150 × 75 mm336 × 142 × 78 mm280 × 78 × 43 mm*
Totaal aantal ventilatoren32333
RGB-verlichtingJaNeeJaJaJa
Dual-BIOSJaNeeJaJaJa
Beeldaansluitingen3x DP 1.4, 2x HDMI 2.13x DP 1.4, 1x HDMI 2.13x DP 1.4, 1x HDMI 2.13x DP 1.4, 1x HDMI 2.13x DP 1.4, 1x HDMI 2.1
Stroomconnector16-pin 12VHPWR16-pin 12VHPWR16-pin 12VHPWR16-pin 12VHPWR16-pin 12VHPWR
Geheugen24 GB GDDR6X24 GB GDDR6X24 GB GDDR6X24 GB GDDR6X24 GB GDDR6X
Core kloksnelheid2764 MHz2685 MHz2768 MHz2805 MHz2739 MHz
Geheugenkloksnelheid2626 MHz2626 MHz2626 MHz2626 MHz2626 MHz
Gpu-temperatuur61,2 °C65,3 °C59,6 °C62,9 °C56,3 °C
Hotspot-temperatuur70,1 °C74,5 °C67,2 °C70,5 °C67,7 °C
Geheugentemperatuur64,7 °C73,9 °C58,3 °C64,8 °C74,3 °C
Geluidsniveau40 dB(A)42.1 dB(A)44.2 dB(A)42.8 dB(A)40.3 dB(A)
Energieverbruik444 watt425 watt429 watt429 watt444 watt
Dirt 5 - 4K-prestaties184 FPS182 FPS184 FPS185 FPS183 FPS
World War Z - 4K-prestaties300 FPS291 FPS299 FPS302 FPS297 FPS
Dying Light 2 - 4K-prestaties112 FPS110 FPS112 FPS113 FPS112 FPS
Garantie3 jaar3 jaar4 jaar3 jaar3 jaar
Meegeleverde accessoiresGpu-houder-Gpu-houderGpu-houder, muismatmuismat

 * let op: 240mm-radiatorpositie vereist

▼ Volgende artikel
Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken
© NilsZ - stock.adobe.com
Huis

Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Dit gaan we doen

Stankvrij gourmetten is een kwestie van goede voorbereiding én de juiste nazorg. We splitsen de tien tips daarom op. We beginnen bij de basis: ingrediënten en spullen die nauwelijks rook veroorzaken. Vervolgens geven we je praktische hacks om, mocht er toch wat gourmetlucht blijven hangen, die direct weer uit je woonkamer te krijgen, zodat je de volgende ochtend wakker wordt in een fris huis.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Watch on YouTube

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!

▼ Volgende artikel
Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten
© detry26 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten

Er zijn weinig dingen zo gezellig als kerstverlichting. Maar laten we eerlijk zijn: elke avond achter de bank of onder de boom kruipen (🤬 naalden in je knieën) om de stekker eruit te trekken: kan dat niet handiger? Zeker wel: met een slimme stekker maak je in één klap je 'domme' lichtsnoeren slim.

In dit artikel

Kerstverlichting slim maken hoeft niet ingewikkeld te zijn. In dit artikel lees je waar je op let bij het kiezen van een slimme stekker voor de feestdagen, welke modellen in Nederland goed scoren en hoe je een handig tijdschema instelt. Ook leggen we uit wat wel en niet kan met slimme stekkers, bijvoorbeeld als je verlichting wilt laten meebewegen met muziek.

Lees ook: Slimme stekkers: welke modellen zijn echt zuinig?

Met een slimme stekker, ook wel smart plug genoemd, stuur je de kerstverlichting aan via je telefoon, stel je tijdschema's in of roep je simpelweg naar je slimme speaker dat de kerstboom aan moet. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf en welke stekkers zijn nu echt handig voor die specifieke kerstsituatie? Wij leggen het uit.

Waar moet je op letten bij een slimme stekker voor kerst?

Niet elke slimme stekker is even geschikt voor de decembermaand. Het eerste waar je goed op moet letten is het formaat van de stekkerbehuizing. Kerstverlichting zit namelijk vaak met meerdere adapters en stekkers in één verdeeldoos. Veel oudere modellen slimme stekkers zijn vrij breed, waardoor ze onbedoeld de stopcontacten links en rechts ervan blokkeren. Zoek daarom specifiek naar een compact of smal ontwerp, zodat je geen kostbare stroompunten verliest rondom de kerstboom.

Daarnaast is de manier waarop de stekker verbinding maakt, het zogenaamde protocol, een belangrijke keuze. De meest laagdrempelige optie is een wifi-stekker. Deze werkt direct samen met je router zonder dat je extra kastjes nodig hebt, wat het ideaal maakt voor beginners. Heb je echter al slimme verlichting zoals Philips Hue of IKEA Tradfri, dan is een stekker met het Zigbee-protocol vaak slimmer. Deze stekkers vormen samen een eigen netwerkje, waardoor je wifi niet overbelast raakt als je veel lampjes ophangt. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker 'Matter' op de verpakking staan; dit is de nieuwe standaard die garandeert dat de stekker moeiteloos samenwerkt met zowel Apple, Google als Amazon.

Vergeet ook de locatie van je verlichting niet. Wil je lampjes in de heg, aan de schutting of langs de gevel slim maken, gebruik dan nooit een binnenstekker. Voor buitengebruik is een model met een IP44-certificering nodig. Dat betekent dat de behuizing beschermd is tegen spatwater, zoals regen of opspattend water, en geschikt is voor normaal gebruik buitenshuis. Let wel op: IP44 is niet waterdicht. De stekker mag dus niet onder water liggen en ook niet langdurig in een plas staan. Een plek waar water kan blijven staan, bijvoorbeeld op de grond zonder goede afwatering, is daarom minder geschikt. Je kunt dan beter een stekker met IP65 of hoger kiezen.

Tot slot kan een slimme stekker waarbij je het energieverbruik kunt aflezen in de app (zoals de TP-Link Tapo P115)  een fijne extra optie zijn. Zeker oudere kerstverlichting kan ongemerkt veel stroom verbruiken. Een stekker die het verbruik meet, geeft je inzicht en helpt je grip te houden op de energierekening in december.

©ID.nl

Lees ook: Kerstsfeer in huis? Dit kun je allemaal met Philips Hue

Zo stel je het perfecte tijdschema in

Het grote voordeel van een slimme stekker is dat je hem één keer instelt en er vervolgens niet meer naar om hoeft te kijken. Maar wat is nu een handig schema? Wij raden aan om te werken met een schema dat gebaseerd is op jouw leefritme én de stand van de zon.

Een ideaal weekschema voor werkende mensen begint vaak 's ochtends vroeg. Stel de stekker zo in dat de kerstverlichting rond 06:30 of 07:00 uur aangaat. Er is niets fijner dan opstaan in een donker huis waar de kerstboom al gezellig staat te branden. Laat de verlichting automatisch weer uitgaan rond 09:00 uur, wanneer je naar je werk vertrekt of het daglicht fel genoeg is.

Voor de avondinstelling is de 'zonsondergang-functie' (astro-timer) de beste optie. Bijna elke app van slimme stekkers heeft deze functie. Hiermee gaan de lampjes automatisch aan zodra het buiten donker wordt, wat in december al rond 16:30 uur kan zijn. Zo kom je nooit thuis in een donker huis. Stel als eindtijd een vast moment in waarop je meestal naar bed gaat, bijvoorbeeld 23:30 uur. Zo voorkom je dat de boom de hele nacht stroom staat te verbruiken voor de kat of de inbrekers. Heb je vakantie? Gebruik dan een aangepast schema. Laat de verlichting bijvoorbeeld pas om 09:30 uur aanspringen (lekker uitslapen!), zet hem uit tussen 11:30 en 16:00 uur (wanneer je veel daglicht hebt), laat hem daarna weer aanspringen en stel in dat alles weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

FAQ: Kan ik mijn kerstboom laten knipperen op Spotify-muziek?

Een veelgestelde vraag is of je met een slimme stekker je kerstverlichting kunt laten meebewegen op de maat van je favoriete kerstplaylist op Spotify. Het korte antwoord is: nee, dat is met een slimme stekker helaas niet mogelijk en zelfs af te raden.

Een slimme stekker is namelijk een mechanische schakelaar. Als je die heel snel achter elkaar aan en uit zou laten gaan om een 'disco-effect' te creëren, hoor je de stekker niet alleen constant klikken, maar zal hij door de slijtage ook binnen de kortste keren kapotgaan. Bovendien zit er vaak een kleine vertraging op het wifi-signaal, waardoor het licht nooit strak in de maat zou lopen.

Wil je toch een lichtshow op 'All I Want for Christmas is You'? Dan heb je geen slimme stekker nodig, maar slimme verlichting. Kijk hiervoor bijvoorbeeld naar de speciale kerstverlichting van het merk Twinkly of de Festavia-snoeren van Philips Hue. Deze systemen zijn digitaal en kunnen via hun app (en een koppeling met Spotify of de microfoon van je telefoon) wél vloeiend van kleur veranderen en knipperen op de beat, zonder dat er iets slijt. Gebruik de slimme stekker dus puur voor het aan- en uitzetten van je traditionele 'domme' verlichting.

Watch on YouTube

Koopgids: 5 slimme stekkers voor je kerstverlichting

Philips Hue Smart Plug: voor iedereen die al slimme lampen van Philips Hue in huis heeft, is de Philips Hue Smart Plug veruit de meest logische keuze. Deze stekker integreert naadloos met je bestaande Hue Bridge en app. Het grote voordeel hiervan is dat je kerstboom direct onderdeel wordt van je lichtscènes. Als je via je slimme speaker het commando geeft om de 'Kerstsfeer' te activeren, gaat zowel je boom als je normale sfeerlicht in de juiste dimstand aan. Hij werkt via Zigbee, maar ondersteunt ook bluetooth voor directe aansturing.

Lees ook: Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

TP-Link Tapo P115: als je zoekt naar een betaalbare en zeer compacte oplossing, dan is de TP-Link Tapo P115 een goede kandidaat. TP-Link staat bekend om betrouwbare smarthome-producten voor een zachte prijs en dit model is zo klein ontworpen dat hij in een stekkerdoos geen andere stopcontacten blokkeert. De stekker werkt direct op je wifi-netwerk, dus je hebt geen extra hub nodig. Een prettige bijkomstigheid is dat dit kleine apparaatje ook nog eens nauwkeurig je stroomverbruik meet via de bijbehorende app.

Hombli Smart Outdoor Socket: wie lampjes wil in de voortuin of op het balkon, kan niet om de Hombli Smart Outdoor Socket heen. Hombli is een Nederlands merk dat bekendstaat om gebruiksvriendelijkheid en deze stekker is speciaal gebouwd voor buiten. Hij is robuust, heeft een IP44-classificatie en een stevig klepje dat het stopcontact beschermt tegen vocht en vuil. Via de app stel je eenvoudig in dat de buitenverlichting automatisch aangaat bij zonsondergang en weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

Innr Smart Plug (SP 240): wil je wel gebruikmaken van het stabiele Zigbee-netwerk, bijvoorbeeld in combinatie met een Homey of Hue Bridge, maar vind je de originele Philips-stekker aan de prijzige kant? Dan is de Innr Smart Plug het perfecte alternatief. Innr specialiseert zich in producten die compatibel zijn met grote systemen, maar dan voor een lagere prijs. De SP 240 is slank vormgegeven en werkt in vrijwel alle gevallen vlekkeloos samen met je bestaande Zigbee-setup. Let er wel op dat deze stekker, wanneer gekoppeld via de Hue Bridge, niet zichtbaar is in Apple HomeKit.

Eve Energy: voor de Apple-gebruiker die zijn hele huis bedient via de Woning-app op de iPhone, is de Eve Energy de beste keuze. Deze robuuste stekker ondersteunt de moderne standaarden Matter en Thread. Dit zorgt ervoor dat het apparaat razendsnel reageert en het bereik van je smarthome-netwerk vergroot zonder je wifi te belasten. Handig: de app geeft uiterst gedetailleerde grafieken over je stroomverbruik en de geschatte kosten. 

©Philips

Kerstverlichting

Vrolijke lichtjes in de tuin