ID.nl logo
Test: Nvidia GeForce RTX 4090 - De ultieme videokaart
Huis

Test: Nvidia GeForce RTX 4090 - De ultieme videokaart

Nvidia bracht onlangs zijn nieuwe GeForce RTX 4090 uit, een nieuw topmodel videokaart gericht op vermogende gamers die de allerbeste prestaties willen ongeacht de prijs. Maar ook voor creatieve professionals, streamers en contentmakers voor wie high-end hardware onmisbaar is, is deze videokaart een grote stap. Maar hoe groot is die stap precies? Maakt de Nvidia GeForce RTX 4090 de verwachtingen waar en is hij de exorbitant hoge prijs waard?

Nvidia heeft onlangs de GeForce RTX 4090 op de markt gebracht, een high-end videokaart gericht op vermogende gamers en creatieve professionals. Met de nieuwe Ada Lovelace-architectuur en het 4nm-procedé van TSMC biedt deze videokaart indrukwekkende prestaties. Maar is de kaart de bijna €2.000,- prijs waard? ID.nl praat jou helemaal bij over de specificaties en prestaties van de RTX 4090. In dit artikel behandelen we het volgende:

  • Nvidia GeForce RTX 4090 Founders Edition 
  • Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC
  • MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid
  • MSI GeForce RTX 4090 SUPRIM X
  • ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OC
  • Geintreseerd in een nieuwe videokaart? Lees dan ook: ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OC

De coronapandemie is een nare tijd geweest voor de markt van videokaarten. Niet alleen was er een ongekende vraag vanuit consumenten die veel tijd thuis moesten doorbrengen, maar ook cryptomining was booming. In de praktijk waren videokaarten ongeacht de prestaties niet aan te slepen of simpelweg onbetaalbaar. Het feit dat Nvidia maar liefst 1959 euro vraagt voor deze RTX 4090 lijkt dan ook te suggereren dat die tijd nog niet achter ons ligt, maar de werkelijkheid is iets genuanceerder. Zo staat de euro er slecht voor tegenover de dollar, waardoor de prijsstijging in de Benelux erger lijkt dan elders. Zo kostte de RTX 3090 1499 dollar in de VS, waar de RTX 4090 1599 dollar kost. In euro’s is dat ineens een sprong van 1549 euro naar 1959 euro. Maar goed: de RTX 4090 is echt een vlaggenschip. Ondertussen zijn de modellen van de vorige generatie uitstekend verkrijgbaar en tegen normale prijzen. 

 

Alles nieuw? 

Nvidia moet met de GeForce RTX 4090 moet dus iets indrukwekkends laten zien om het prijskaartje van bijna 2000 euro waar te maken. Dat doet het met de compleet nieuwe Ada Lovelace-architectuur, vernoemd naar de Engelse wiskundige, en het nieuwe 4nm-procedé van TSMC. Een flinke stap vooruit ten opzichte van de 8nm-chips van Samsung van de vorige generatie. Een kleiner procedé betekent in de regel een flinke verbetering in prestaties en vooral efficiëntie. 

 

Opvallender is de toename van het aantal CUDA-cores (rekenkernen): van 10.496 op de RTX 3090 naar 16.384 op de RTX 4090. Daarbij zijn ook de Tensor-cores (voor AI-mogelijkheden zoals DLSS) verbeterd en in aantallen verhoogd: van 328 naar 512. Verder zijn er meer en betere Ray Tracing-cores (van 82 naar 128) en flink hogere kloksnelheden (van 1700 MHz naar 2520 MHz). 

 

Het werkgeheugen is nog altijd 24 gigabyte aan GDDR6X-geheugen op een 384bit-geheugenbus. Daarmee is deze videokaart dus ook inzetbaar als workstationkaart, want deze hoeveelheid geheugen komt enkel in zware creatieve taken tot zijn recht. Louter voor gamen kun je met grofweg de helft toe. 

  

Een (bijna) unieke stap voorwaarts 

In de praktijk leiden de verbeteringen tot een vrijwel unieke stap voorwaarts. De RTX 4090 is maar liefst 60 procent sneller dan de RTX 3090 op 4K-resolutie. Een uitzonderlijke prestatie die in de geschiedenis van videokaarten slechts een handjevol keer heeft plaatsgevonden. De GTX 1080 wist grofweg zoiets te doen in 2016, de laatste keer daarvoor kunnen we ons niet eens meer herinneren. Die winst heeft ook een grote impact op de praktijk, want waar je voorheen blij was met een soepel draaiende game op een 4K-resolutie, is dat nu mogelijk met een verversingssnelheid van 120 Hz of hoger. Dit al dan niet met een beetje hulp van Nvidia’s uitstekende DLSS-upscaler. Op lagere resoluties neemt de winst wel af en loop je vaker tegen de beperkingen van de cpu aan. Zo is de winst op 1440p zo’n 40 procent en op 1080p-resolutie nog zo’n 20 procent. Significant, maar het is wel de vraag of een verdubbeling van de prijs daar tegenop weegt. 

De Nvidia RTX 4090-gpu heeft zowel een nieuwe architectuur als een kleiner productieprocedé. 

Buiten het gamen 

Ook aan de productiekant voor creatieve professionals is de winst terug te zien. Zo kan de RTX 4090 AV1 encoderen, wat hem extreem veel sneller maakt in sommige video-exports. Ook kan de kaart in betere kwaliteit streamen bij een lagere bitrate, ideaal voor live-streamers. Daarbij zijn er twee encoders aanwezig waardoor video-exports grofweg twee keer zo snel gaan. Deze goede prestaties hebben vooralsnog geen antwoord van de concurrentie. De enige concurrent wordt misschien een goedkopere kaart in de RTX 4000-serie die (wederom misschien) nog dit jaar wordt aangekondigd. 

 

Niet alleen maar zonneschijn 

Om dit mogelijk te maken, is het energieverbruik opgeschroefd. Een verbruik van 450 watt is niet niks in deze tijd, al deden luxere uitvoeringen van de RTX 3090 (Ti) daar nauwelijks voor onder. De efficiëntie is dus een flinke stap beter, maar het neemt niet weg dat je voor deze kaarten een stevige voeding nodig hebt, plus een behuizing die in staat is om die 450 watt aan hitte ook goed af te voeren. Om 450 watt te koelen, heb je ook grote heatsinks nodig, waardoor elke RTX 4090 extreem groot is geworden. Je moet hiervoor dan niet alleen een goed koelende behuizing hebben, maar ook één die groot genoeg is zodat die kaart überhaupt past. 

De RTX 4090 heeft een hoog energieverbruik en de koelers zijn hierdoor fors waardoor de kaarten ook erg dik zijn (hier de Nvidia Founders Edition). 

 

DLSS 3 Frame Generation 

Nvidia zag de cpu-bottleneck ook aankomen en heeft daarom gewerkt aan een nieuwe technologie als onderdeel van DLSS 3: Frame Generation. Deze mogelijkheid gebruikt AI om tussen elk frame een extra frame te genereren dat volledig op de gpu wordt gegenereerd. Hierdoor is het mogelijk om flink hogere framerates te genereren dan waar de cpu tot in staat zou zijn. Tot nu toe was het enkel te testen in enkele bèta’s, dus we wachten met een oordeel over Frame Generation tot een later moment. 

 

Nvidia GeForce RTX 4090 Founders Edition 

Nvidia’s eigen kaart is prachtig om te zien en hij presteert in de praktijk ook gewoon goed. Dat mag ook wel gezien het forse formaat, want zelfs voor de Founders Edition heb je een flinke kast nodig. Wat prestaties betreft doen sommige grotere kaarten het nog iets beter, maar op zich presteert dit model gewoon uitstekend. De temperaturen zijn ruim binnen de marge, de geluidsproductie is alleszins bescheiden en zelfs dit referentiemodel werkt op een hogere kloksnelheid dan het standaardniveau van de specificaties. De Founders Edition is de ‘goedkoopste’ kaart uit deze test en gezien de prestaties van deze kaart lijkt het onnodig om meer te betalen dan deze toch al forse adviesprijs. Helaas kun je deze kaart alleen bij Nvidia zelf aanschaffen en daar lijkt hij vooralsnog non-stop uitverkocht. 

Geïnteresseerd?

Nvidia GeForce RTX 4090 Founders Edition 
Fantastisch
Conclusie

De Nvidia Founders Edition grafische kaart is een indrukwekkende en krachtige kaart met goede prestaties en bescheiden geluidsproductie en temperatuur. Hoewel sommige grotere kaarten betere prestaties kunnen leveren, biedt deze kaart zeker waar voor zijn geld. Het enige nadeel is dat deze kaart momenteel alleen verkrijgbaar is bij Nvidia zelf en vaak uitverkocht is.

Plus- en minpunten
  • Prachtig design
  • Goede koelprestaties
  • Lage prijs
  • Kaarten van derden zijn vaak koeler en stiller
  • Vooralsnog praktisch niet verkrijgbaar

 

Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC 

De Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC is de middenklasse RTX 4090-uitvoering van Gigabyte en dat zien we ook in de prestaties. Hij is voorzien van een forse koeling en is maar beperkt overgeklokt, maar hij is niet zo extreem chic als de nog grotere en veelal nog duurdere concurrenten. Gezien de kleine prestatieverschillen vinden we de Gaming OC dan ook best interessant: je bespaart wat geld en merkt er in de praktijk weinig van. De grote uitdaging voor Gigabyte is de nog goedkopere Founders Edition van Nvidia. De Gaming OC presteert beter, maar de Founders is ook prima en goedkoper mits verkrijgbaar. Gigabyte heeft het voordeel dat het een extra jaar garantie biedt, fans met RGB heeft en wél in allerlei winkels ligt. 

Geïnteresseerd?

Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC 
Fantastisch
Conclusie

De Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC is een interessante optie voor degenen die op zoek zijn naar een middenklasse RTX 4090-uitvoering. Ondanks zijn beperkte overklok en minder chique uitstraling dan sommige concurrenten, biedt hij goede prestaties en een forse koeling. Hoewel er weinig prestatieverschil is met de goedkopere Founders Edition van Nvidia, heeft Gigabyte het voordeel van een extra jaar garantie en fans met RGB, en hij gemakkelijker verkrijgbaar in verschillende winkels.

Plus- en minpunten
  • Uitstekende koeling 
  • Extra jaar garantie 
  • Niet de allerstilste 

 

MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid 

De MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid is de vreemde eend in de bijt, want deze kaart wordt geleverd met ingebouwde waterkoeling. Dat maakt de kaart zelf compacter, maar je moet wel ruimte hebben voor een 240mm-radiator. MSI scoort punten met het design, want dat is prachtig. Een watergekoelde kaart heeft in de regel een hoop koelpotentieel en hij blijft in onze tests ook nog eens goed stil. Maar de meerwaarde kan nog groter zijn: de externe radiator zorgt ervoor dat je de bijna 450 watt aan hitte direct uit je computer kast kunt voeren, mits je kast er dus plek voor heeft. Afhankelijk van je behuizing kan de winst dus nog groter zijn. Het is afwachten hoe goed leverbaar hij wordt, want vooralsnog hebben we hem niet in winkels in de Benelux gezien. 

Geïnteresseerd?

MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid 
Fantastisch
Conclusie

De MSI GeForce RTX 4090 Suprim Liquid is een interessante optie voor degenen die op zoek zijn naar een watergekoelde kaart. Het slimme design en de ingebouwde waterkoeling maken de kaart compacter en bieden veel koelpotentieel, terwijl hij ook stil blijft tijdens tests. De externe radiator biedt de mogelijkheid om de warmte direct uit de kast te voeren, waardoor de winst nog groter kan zijn, afhankelijk van de behuizing. Het is echter afwachten hoe goed leverbaar deze kaart wordt, aangezien hij nog niet in de winkels in de Benelux is gezien.

Plus- en minpunten
  • Erg stil 
  • Efficiënte koeling 
  • Unieke voordelen waterkoeling 
  • Beschikbaarheid 
  • Vermoedelijk hoge prijs 

 

MSI GeForce RTX 4090 SUPRIM X 

De Suprim X van MSI is een indrukwekkende kaart met een grote koeler, drie fans, een flinke dosis extra verlichting en grijszilveren kleurstelling. Vergeleken met de andere vier is hij niet opvallend groot of klein, maar vergeleken met praktisch elke videokaart van de laatste tien jaar is het een gigant. Wat koeling betreft valt de Suprim X een beetje in het midden van deze test. Hij is een stuk stiller dan de Gigabyte-kaart, maar iets minder koel, iets luider dan de ROG Strix bij vergelijkbare koeling en iets koeler dan de Founders Edition bij een vergelijkbare geluidsproductie. Hij valt echter wel op als de snelste kaart in deze vergelijking – zij het nipt. In de praktijk merk je dat enkele extra frame niet, maar in een vergelijking met kleine verschillen helpen alle beetjes. De vraag is hoe de prijs gaat uitpakken, want momenteel ligt de Suprim X in de schappen voor ca. 2900 euro, ruim boven de adviesprijs (de prijs waarbij wij hem een redelijke koop achten). Liefhebbers doen er verstandig aan dit even aan te kijken. 

Geïnteresseerd?

MSI GeForce RTX 4090 SUPRIM X 
Fantastisch
Conclusie

De MSI Suprim X is een indrukwekkende kaart met een grote koeler, drie fans en een flinke dosis extra verlichting en een grijszilveren kleurstelling. Hoewel hij niet opvallend groot of klein is in vergelijking met andere kaarten in deze test, is het nog steeds een gigant in vergelijking met videokaarten van de afgelopen tien jaar. Qua koeling presteert hij gemiddeld in vergelijking met andere kaarten in deze test, maar hij valt wel op als de snelste kaart. De vraag is hoe de prijs zal uitpakken, aangezien hij momenteel boven de adviesprijs in de schappen ligt. Liefhebbers moeten dus wel even goed nadenken voordat ze deze kaart kopen.

Plus- en minpunten
  • Nipt de snelste van de vijf 
  • Goede efficiëntie
  • Meerprijs

 

ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OC 

Elke nieuwe generatie high-end videochips die op de markt komt gaat gepaard met een nieuwe ASUS ROG Strix-uitvoering. En eigenlijk doen ze elk jaar hetzelfde: een extreem grote, dikke, opvallende koeler bouwen die zelfs naast vier andere XXL-koeloplossingen er nog uit weet te springen. De ROG Strix is nóg groter, nóg dikker en met zijn blauwrode kleurstelling nóg gekker. Let wel op: je moet een extreem grote behuizing hebben om deze te laten passen. 

Smaak is subjectief, dus daar laten we ons niet over uit. Prestaties zijn juist een stuk concreter en op dat vlak scoort deze ASUS ROG-kaart gewoon uitstekend. Hij blijft uitstekend koel en is ook duidelijk de stilste van de luchtgekoelde kaarten. 

Zoals elke generatie is de prijs het grootste nadeel, want je betaalt een forse premium bovenop een al enorm prijzig basismodel. Aangezien de Founders Edition al uitstekend werkt, moet je je afvragen of je zo veel meer wilt betalen voor deze overtreffende stap, al vermoeden we dat de doelgroep daar wellicht niet wakker van ligt. 

Geïnteresseerd?

ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OC 
Fantastisch
Conclusie

Plus- en minpunten
  • Erg stil 
  • De meest efficiënte koeler 
  • Bouwkwaliteit en afwerking 
  • Extreem hoge meerprijs 

 

Conclusie 

De Nvidia GeForce RTX 4090 maakt indruk. Wat prestaties betreft, is er geen alternatief voor en het gat met de top van de vorige generatie is zo groot dat iedereen die louter om prestaties geeft er niet omheen kan. De prijs is echter hoog, en ook het stroomverbruik, waardoor het voor de gemiddelde gamer of videobewerker wachten is op goedkopere versies. Voor hen is deze kaart een interessant kijkje in de toekomst. Als die goedkopere varianten net zo’n indrukwekkende sprong maken als dit topmodel, dan worden pc’s daadwerkelijk een stuk krachtiger. Maar voor ongeduldige liefhebbers van het beste is dit de ultieme kaart van het moment en dat blijft vermoedelijk nog wel een tijdje zo. 

Productnaam ASUS ROG Strix GeForce RTX 4090 OCNvidia GeForce RTX 4090 Founders EditionGigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OCMSI GeForce RTX 4090 SUPRIM XMSI GeForce RTX 4090 SUPRIM Liquid
Oordeel54,54,54,54,5
Prijs€ 2549,-€ 1959,-€ 2149,-€ 2249,-Onbekend
Afmetingen358 × 140 × 70 mm304 × 137 × 61 mm340 × 150 × 75 mm336 × 142 × 78 mm280 × 78 × 43 mm*
Totaal aantal ventilatoren32333
RGB-verlichtingJaNeeJaJaJa
Dual-BIOSJaNeeJaJaJa
Beeldaansluitingen3x DP 1.4, 2x HDMI 2.13x DP 1.4, 1x HDMI 2.13x DP 1.4, 1x HDMI 2.13x DP 1.4, 1x HDMI 2.13x DP 1.4, 1x HDMI 2.1
Stroomconnector16-pin 12VHPWR16-pin 12VHPWR16-pin 12VHPWR16-pin 12VHPWR16-pin 12VHPWR
Geheugen24 GB GDDR6X24 GB GDDR6X24 GB GDDR6X24 GB GDDR6X24 GB GDDR6X
Core kloksnelheid2764 MHz2685 MHz2768 MHz2805 MHz2739 MHz
Geheugenkloksnelheid2626 MHz2626 MHz2626 MHz2626 MHz2626 MHz
Gpu-temperatuur61,2 °C65,3 °C59,6 °C62,9 °C56,3 °C
Hotspot-temperatuur70,1 °C74,5 °C67,2 °C70,5 °C67,7 °C
Geheugentemperatuur64,7 °C73,9 °C58,3 °C64,8 °C74,3 °C
Geluidsniveau40 dB(A)42.1 dB(A)44.2 dB(A)42.8 dB(A)40.3 dB(A)
Energieverbruik444 watt425 watt429 watt429 watt444 watt
Dirt 5 - 4K-prestaties184 FPS182 FPS184 FPS185 FPS183 FPS
World War Z - 4K-prestaties300 FPS291 FPS299 FPS302 FPS297 FPS
Dying Light 2 - 4K-prestaties112 FPS110 FPS112 FPS113 FPS112 FPS
Garantie3 jaar3 jaar4 jaar3 jaar3 jaar
Meegeleverde accessoiresGpu-houder-Gpu-houderGpu-houder, muismatmuismat

 * let op: 240mm-radiatorpositie vereist

▼ Volgende artikel
Van idee tot dia: AI regelt je hele presentatie
© Brian Jackson
Huis

Van idee tot dia: AI regelt je hele presentatie

Een boeiende diapresentatie maken is altijd wel een uitdaging, maar met AI hoef je daar echt niet meer over te piekeren. Van brainstorming en tekstopmaak tot inhoudsoptimalisatie, sprekernotities, voice-overs en diacreatie: AI kan het allemaal.

In dit artikel laten we zien hoe je met behulp van AI-tools een complete presentatie maakt:

  • Gebruik Copilot in PowerPoint om complete presentaties te genereren
  • Maak visueel aantrekkelijke presentaties met Gamma
  • Voeg interactieve quizzen of polls toe aan je presentatie via Mentimeter
  • Genereer afbeeldingen met Microsoft Designer en pas ze aan voor je dia’s
  • Zet tekst om naar ingesproken audio met Elevenlabs of verander een bestaande opname
  • Laat avatars je tekst inspreken en presenteer in videoformaat via Synthesia

Lees ook: Interactief, creatief en professioneel: haal meer uit je presentaties

Je hebt het vast al bedacht en geprobeerd: met AI-chatbots als ChatGPT, Bing Chat, Gemini, Claude en Grok kun je snel relevante antwoorden genereren die aansluiten bij je presentatieonderwerp. Maar er is meer mogelijk.

Je kunt bijvoorbeeld een schermafbeelding van een dia maken en deze uploaden naar een chatbot (bij ChatGPT via het paperclip- of plus-pictogram), met een prompt als ‘Genereer uitgebreid gesproken commentaar bij deze dia uit mijn powerpointpresentatie’. Nog handiger is het wellicht om je volledige pptx-bestand te uploaden en een gerichte prompt te gebruiken, zoals ‘Geef uitgebreid commentaar voor de spreker bij dia 6 over ontbossing en landgebruik’, ‘Vind op internet copyrightvrije afbeeldingen die goed passen bij dia 6’, of ‘Genereer een leuke cartoon die perfect aansluit bij dia 6’.

Er zijn natuurlijk nog andere nuttige vragen te bedenken, maar je zult wat moeten knippen en plakken om de bruikbare resultaten in je presentatie te verwerken. Daarom richten we ons vooral op AI-tools die iets nauwer samenwerken met presentatie(software), met de focus op PowerPoint.

Upload je presentatiebestand naar de AI-chatbot en vraag bijvoorbeeld om een passende afbeelding te genereren.

Copilot in PowerPoint

Gebruik je PowerPoint als onderdeel van een Microsoft 365-licentie, dan heb je aan Copilot een handige geïntegreerde AI-tool. Je kunt er als volgt mee aan de slag.

Start een nieuwe, lege PowerPoint-presentatie. Op het tabblad Start druk je in het Lint op de knop Copilot om het bijbehorende deelvenster te openen. Onderaan vind je de chatbalk voor het invoeren van prompts. Je kunt bijvoorbeeld iets vragen als ‘Creëer een voorstelling van acht dia’s rond klimaatopwarming, waarin zowel de oorzaken, gevolgen als remedies worden behandeld’. Dit levert wellicht al een (eerste) bruikbare presentatie op. Klik op het wereldbol-pictogram om Copilot internet te laten raadplegen voor je prompt. Je kunt om extra dia’s vragen, zoals ‘Voeg een extra dia toe na dia vier waarin je (geografische) relevante statistieken of tabellen opneemt die een en ander verduidelijken’. Een andere nuttige prompt is bijvoorbeeld ‘Genereer voor elke dia (uitgebreide) sprekernotities en voeg deze toe’. Deze verschijnen dan in het notitiegebied onderaan het ontwerpvenster en kunnen nog worden aangepast.

Met de ingebouwde functie Designer, op het tabblad Start, kun je snel een ander ontwerp selecteren voor een geselecteerde dia. Onderaan het Designer-deelvenster kun je op Meer ontwerpideeën zien klikken.

Deze presentatie werd in minder dan een minuut geheel door Copilot gegenereerd (met een beetje hulp van Designer).

Copilot-prompts

Wanneer je met de muisaanwijzer over een prompt gaat, verschijnt een pictogram om de prompt te bewaren. Bewaarde prompts kun je oproepen via het plusknopje op de chatbalk. Klik op Prompts weergeven en open Jouw prompts om de opgeslagen prompts snel te kunnen hergebruiken.

In de rubriek Microsoft-prompts vind je talrijke modelprompts, ingedeeld in categorieën als Maken, Vragen en Ontwerpen, en thematische secties zoals Marketing en IT.

Doe inspiratie op in de talrijke modelprompts van Microsoft.

 

Invoegtoepassing

Wil of kun je Copilot niet gebruiken in PowerPoint, dan is er een goed alternatief in de vorm van een invoegtoepassing: ChatGPT for PowerPoint. Na installatie verschijnt deze als een knop op het tabblad Start.

De tool werkt in PowerPoint 2016 en later, evenals in Office Online. De gratis versie is beperkt tot maximaal zeven dia’s voor vijf presentaties. Je beschrijft de gewenste presentatie, eventueel op basis van een geüpload bestand. Via Advanced Options kun je de mate van detail instellen en kiezen uit beeldbronnen (Unsplash of Pexels).

Na een beknopt dia-overzicht kies je een grafisch thema, waarna de presentatie wordt gegenereerd. De betaalde versies (vanaf 6 dollar per maand) heffen een aantal beperkingen op.

ChatGPT laat zich ook in PowerPoint integreren (ongeveer zoals Copilot).

Gamma: instellingen

Copilot is een handige tool voor het genereren van diapresentaties, maar vereist een Microsoft 365-licentie. Er zijn gelukkig alternatieven, zoals ChatGPT for PowerPoint (zie het kader ‘Invoegtoepassing’) en Gamma, dat gratis beschikbaar is, weliswaar met beperkingen.

Na aanmelding en een korte profilering kun je aan de slag. Je hebt drie startopties: Tekst plakken (om vanuit aantekeningen of andere informatie een presentatie te maken), Genereren (op basis van je prompt), en Bestand of URL importeren (om een bestaande presentatie te optimaliseren). We gaan hier uit van Genereren.

Geef aan dat het om een presentatie gaat, bepaal het aantal kaarten oftewel dia’s, met een maximum van tien in de gratis versie, en selecteer de taal. Vul je prompt in en bevestig met Overzicht genereren om een tekstueel dia-overzicht te krijgen. Je kunt direct een thema kiezen (klik ook op Meer bekijken) en bepalen hoeveel tekst er gemiddeld op de dia’s moet staan. Daarnaast kun je aangeven welke bronnen de tool mag gebruiken voor beelden, zoals Automatisch, AI-beelden (via een instelbare beeldgenerator) of Stockfoto’s (van Unsplash).

Beschrijf het onderwerp, geef het aantal dia’s op en kies een geschikt thema.

Gamma: bewerkingen

Klik na je selecties op Genereren om de eigenlijke diavoorstelling te maken, bijvoorbeeld in filmstripweergave.

Vanuit je Gamma-dashboard kun je de gegenereerde dia’s op verschillende manieren bewerken. Wanneer je met de muisaanwijzer over een dia gaat, verschijnen knoppen voor het toevoegen van notities en het aanpassen van de stijl, zoals een andere accent- of achtergrondafbeelding, kleur en breedte. Via Bewerken met AI kun je de tekst langer of korter maken, opsplitsen, corrigeren, vereenvoudigen of vertalen.

Aan de rechterzijde biedt een knoppenbalk opties om elementen toe te voegen, zoals afbeeldingen, video’s, grafieken, diagrammen, formulieren en knoppen. Ook kun je een link naar een geüpload bestand insluiten. Basisblokken zoals tekst, tabellen, lijsten en interactieve knoppen kunnen worden toegevoegd en aangepast.

Ben je klaar, klik dan rechtsboven op de Deel-knop. Op het tabblad Deel kun je een link naar je online presentatie kopiëren (die ziet er als volgt uit: https://gamma.app/docs/<naam-code>). Op het tabblad Samenwerken voeg je e-mails van anderen toe zodat zij de presentatie eventueel verder kunnen optimaliseren. Je kunt je presentatie ook naar een website laten omzetten, gratis op het domein gamma.site.

Via Exporteer kun je de presentatie downloaden, onder meer als pdf of PowerPoint. In de gratis versie verschijnt een reclameknop rechtsonder de dia’s. Je kunt deze in PowerPoint desgewenst verwijderen via Beeld / Diamodel. Selecteer het knopje in de bovenste dia, verwijder het met de Delete-knop en herhaal dit voor de andere dia’s. Klik vervolgens op Modelweergave sluiten.

Je kunt je presentatie in Gamma online bewerken, maar ook (als pptx) downloaden.

GPT’s

Webapplicaties als Gamma en vele andere kun je vaak ook op een alternatieve manier benaderen, namelijk via ChatGPT. Na je gratis aanmelding klik je op GPT’s onderzoeken. Zo’n GPT is een AI-model dat voor specifieke taken is geoptimaliseerd. Voer hier een trefwoord, zoals presentations, in de zoekbalk in. De term presentaties kan ook, maar weet dat Nederlandstalige termen vaak naar andere tools leiden. Eventueel klik je op Meer zien. Je krijgt nu een overzicht van AI-tools waarmee je in veel gevallen presentaties kunt genereren op basis van prompts. Bij de meeste moet je toestemming geven om via een connector verbinding te maken, meestal in de vorm van een webapplicatie. Een mogelijke kwaliteitsindicatie is het aantal gebruikers. In de top drie bijvoorbeeld vonden wij Slide Maker, GammaAI en CanvaAI.

Houd er rekening mee dat de meeste diensten een beperkte gratis versie aanbieden en dat je voor extra opties moet betalen.

Interactie: Mentimeter

Een AI-tool als Gamma is handig voor het snel genereren en bewerken van presentaties, maar voor interactieve presentaties is Mentimeter beter geschikt. Je kunt deze tool gratis gebruiken tot vijftig deelnemers per maand. Alle vraagtypes zijn beschikbaar en je kunt per presentatie een onbeperkt aantal vragen toevoegen.

Ga naar Mentimeter en creëer een account, bijvoorbeeld via Google. Na enkele profileringsvragen kun je aan de slag. Op je dashboard kun je via New Menti een quiz of enquête maken, of Start with AI gebruiken en een beschrijving invoeren, zoals ‘Creëer een Nederlandstalige quiz met vijf vragen over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering.’ Kies vervolgens een kleurencombinatie en even later is je quiz met interactieve dia’s klaar.

Je kunt de inhoud en vormgeving nog aanpassen. Wanneer je klaar bent, klik je op Share en voeg je de bijbehorende link of QR-code toe aan je presentatie. Zodra alle deelnemers zich via www.menti.com met de juiste code hebben aangemeld, start je de quiz met Present en stuur je deze verder aan.

Voor een betere integratie met je presentatie kun je in PowerPoint naar Start / Invoegtoepassingen gaan, Mentimeter voor PowerPoint selecteren en je quiz of poll direct in je presentatie laden.

Je quiz-ontwerp in Mentimeter en het mobiele scherm van een deelnemer.

Visuals

Ben je op zoek naar leuke afbeeldingen, dan kun je ChatGPT met Dall-E gebruiken, maar voor creatieve visuals is Microsoft Designer vaak beter geschikt. Je hebt hiervoor een Microsoft-account nodig, bij voorkeur met een 365-abonnement voor extra maandelijkse tegoeden. Op https://account.microsoft.com kun je het saldo hiervan controleren.

Meld je aan bij https://designer.microsoft.com, klik op Maken met AI en scrol door het visuele aanbod. Categorieën als Afbeeldingen, Pictogrammen en Achtergronden lijken ons het meest geschikt voor diapresentaties. Selecteer een categorie, kies indien nodig een formaat zoals Breed (1792 x 1024) en voer een gedetailleerde prompt in. Bevestig met Genereren.

Je krijgt vier resultaten waaruit je kunt kiezen. Download de gewenste afbeelding in jpeg-formaat via het pijlknopje en importeer deze in PowerPoint. Wil je de afbeelding als achtergrond gebruiken, dan klik je er met rechts erop en kies je Naar achtergrond. Via het tabblad Afbeeldingsindeling kun je de doorzichtigheid aanpassen.

Voor een opvallende openingsdia kies je in Microsoft Designer Volledig nieuw ontwerp en daarna PowerPoint cover. Je kunt een sjabloon selecteren, tekst en visuals toevoegen en meerdere ontwerpen maken. Deze kun je als afzonderlijke afbeeldingen of als pdf downloaden.

Designer weet vast enkele leuke visuals voor je presentatie uit zijn AI-hoed te toveren.

Audio

Een handige dienst om tekst naar spraak om te zetten is Elevenlabs. Maak eerst een account aan en kies Text to Speech. Plak of typ je tekst (tot 10.000 tekens in de gratis versie) en selecteer bij Settings een stem die ook in het Nederlands goed klinkt. Verder kun je hier ook het AI-model en enkele parameters instellen, zoals Speed en Stability. Klik vervolgens op Generate om de audio te beluisteren. Je kunt deze daarna downloaden als mp3-bestand.

Heb je al een eigen stemopname, dan kun je deze via de rubriek Voice Changer uploaden of je maakt hier zelf een opname via Record audio. Daarna kun je hiervoor een alternatieve stem kiezen en ook deze aangepaste opname kun je downloaden.

Ook leuk: via Sound Effects kun je op basis van je eigen prompts allerlei geluidseffecten laten genereren. Ook deze kun je weer als mp3 downloaden.

Alle audiobestanden kun je natuurlijk eenvoudig in je diapresentatie importeren en gebruiken. In PowerPoint bijvoorbeeld doe je dit via Invoegen / Audio / Audio op mijn pc.

Je kunt tekst eenvoudig naar een ingesproken opname laten omzetten.

Video

Je kunt nog een stap verdergaan en eigen tekst (bestanden) niet alleen naar gesproken tekst laten omzetten, maar ze ook door geanimeerde avatars of personages gesynchroniseerd laten uitspreken en vervolgens in je diapresentatie opnemen.

Een goede oplossing hiervoor is Synthesia (gratis met beperkingen). Meld je bij deze dienst aan en open bijvoorbeeld de rubriek Video. Kies Videos en klik rechtsboven op New video. Selecteer een sjabloon of kies Start from blank of Import PowerPoint. Bij dit laatste kun je per dia bepalen welke tekst door welke stem (ook in het Nederlands) wordt ingesproken, waarna een video van de presentaties met voice-overs wordt gecreëerd. Kies je Start from blank, dan maak je zelf scènes waarin je een zelfgekozen avatar jouw tekstscripts laat uitspreken. Ook dit is naar video om te zetten. In de gratis versie kun je van je video een link of embedcode genereren en delen. Downloaden als mp4 kan alleen in de betaalde versie.

Je eigen scripts, uitgesproken door een zelfgekozen avatar.

▼ Volgende artikel
Altijd weten waar je kind is? Skechers komt met AirTag-schoenen
© Skechers
Huis

Altijd weten waar je kind is? Skechers komt met AirTag-schoenen

Schoenenmerk Skechers heeft een nieuwe lijn kinderschoenen uitgebracht: Find My Skechers. Ouders kunnen in een verborgen vakje in de hak onder de binnenzool een AirTag plaatsen, waardoor ze altijd weten waar hun kind is. Handig of betutteling? De meningen zijn verdeeld.

Het idee is simpel: verstop een Apple AirTag in de zool van je kinderschoen en volg hem via de Zoek mijn-app op je telefoon. In de nieuwe kindersneakers van Skechers zit een speciaal vakje onder de binnenzool waarin een AirTag past. Aan de buitenkant zie je hier niets van en degene die de schoenen aan heeft, voelt er ook niets van. Dat vakje sluit met een klepje dat je moet vastschroeven. De AirTag kan dus niet losraken of er makkelijk uitgehaald worden.

De schoenen zijn ontworpen voor kinderen van ongeveer 1 tot 10 jaar en zijn verkrijgbaar in maat 21 tot en met 37. In de Nederlandse winkels zijn op dit moment vier uitvoeringen te koop; Amerikaanse ouders kunnen al kiezen uit elf varianten.

Watch on YouTube

Gemoedsrust of overbezorgdheid?

Het gaat om gemoedsrust, zegt Skechers zelf. En daar is iets voor te zeggen: in drukke omgevingen zoals een pretpark, strand of winkelcentrum, is het een geruststellend idee dat je – als het nodig is – snel kunt zien waar je kind is.

 Maar vanaf welke leeftijd zou je dat dan moeten doen? Of tot welke leeftijd? Je kunt je bijvoorbeeld afvragen waarom je een tracker in de schoenen van een peuter zou stoppen. Weinig ouders zullen een kind van die leeftijd in zijn eentje laten buitenspelen, zonder zelf een oogje in het zeil te houden.

Aan de andere kant van het spectrum zitten de oudere kinderen. Prepubers van 9 of 10 jaar – en soms zelfs jonger – zijn vaak verrassend goed thuis in technologie, soms zelfs beter dan hun ouders. De kans is groot dat ze doorhebben dat hun nieuwe schoenen óók bedoeld zijn om hen in de gaten te houden. Zeker als ze al een smartphone hebben, want daarop krijgen ze meldingen als er een onbekende AirTag in de buurt is. Dat kan ervoor zorgen dat ze de schoenen juist niet meer willen dragen, of ze bewust uitdoen omdat ze geen zin hebben in ouders die altijd en overal maar weten waar ze zijn.

Een uitkomst voor slordige kinderen

Waar alle critici het wel over eens zijn: de functie is een uitkomst voor slordige kinderen. Schoenen kwijtgeraakt – op school, tijdens een logeerpartijtje of gewoon ergens in huis ("Mam, ik kan mijn schoenen niet vinden!")? Dan zijn ze zo teruggevonden.

Zo werkt een Apple AirTag

Een Apple AirTag is een kleine, ronde tracker dat je makkelijk ergens in verstopt – bijvoorbeeld in de zool van een kinderschoen. Via de Zoek mijn-app op je iPhone zie je waar de AirTag is. De locatie wordt bepaald via het netwerk van Apple-apparaten: zodra een willekeurige iPhone in de buurt komt, stuurt die (anoniem) de locatie naar jouw app.

Zo koppel je de AirTag:

  1. Houd de AirTag vlak bij je iPhone.
  2. Tik op de melding die verschijnt.
  3. Geef de AirTag een naam, bijvoorbeeld 'linkerschoen'.
  4. Klaar – je ziet de locatie nu in de Zoek mijn-app.

Let op: voor een goede werking moeten zowel bluetooth als locatieservices aanstaan op je iPhone. Ook moet de Zoek mijn-functie geactiveerd zijn in je Apple ID-instellingen.